Tiểu luận Dược lâm sàng về Tăng huyết áp: Nghiên cứu và điều trị

ƯỢ

D

C LÂM SÀNG

Ế

TĂNG HUY T ÁP NHÓM 1 K7D3

ệ

ế

Câu 1:B nh tăng huy t áp là gì?

• Tăng huy t áp là tình tr ng huy t áp tâm thu >= 140mmHg

ế ế

ặ ạ ươ ế và ho c huy t áp tâm tr ng >=90mgHg

ầ

ạ ở

ệ

ế Câu 2 :Đích huy t áp c n đ t b nh nhân này là bao nhiêu?

ạ ở ệ ế ầ Đích huy t áp c n đ t b nh nhân này là 130/80mmHg

Câu 3:

ệ ư ấ ổ ố ố

ề i sao t

i s ng ? trình bày lí do t ề ữ

ệ

Hãy t thay đ i l bi n pháp đó và gi

ị ằ ệ v n b nh nhân các bi n pháp đi u tr b ng ư ấ ạ v n các ể ơ ả i thích v nh ng nguy c có th ế ả ủ

ủ ả x y ra n u không tuân th ? ố ả • Ch đ ăn h p lí đ m b o đ kali và các nguyên t

ế ộ ợ vi

l ngượ

ả • Gi m Cân

ư ệ ẳ ố • Ng ng h n vi c hút thu c

• Tăng c

ườ ể ự ở ứ ạ ộ ợ ng ho t đ ng th l c m c thích h p

ế ộ

ợ

Ch đ ăn h p lí

ả ặ ố ố ỗ + Gi m ăn m n (<6g mu i hay 1 thìa cà phê mu i m i ngày)

ườ ả ươ + Tăng c ng rau xanh hoa qu t i

ế ứ ứ ề ạ + H n ch th c ăn có ch a nhi u cholesterol

ế ộ

ợ

Ch đ ăn h p lí

ả *Gi i thích:

ố ượ ng l c l

ạ

ơ ể ạ ỏ ư ừ ự

ế ạ ạ ữ ướ ượ ấ ỏ +Natri trong mu i có gây gi ng ch t l ng n ế ẫ trong m ch máu tăng lên , d n đ n tăng HA, do đó gia tăng áp l c cho tim.còn Kali giúp c th lo i b natri d th a. làm giãn m ch máu giúp h huy t áp

ứ ố

ủ ả ầ ơ ể ở ườ ượ ề i có ch a nhi u nguyên t i tăng ng

ươ +Rau xanh và rau c qu hoa t ế t cho c th ng, các vitamin..c n thi vi l HA

ơ ể ẽ ượ

ể c gan chuy n thành ạ ệ ơ ề ẽ +Các acid béo no vào c th s đ cholesterol s tăng nguy c v các b nh tim m ch

ả

Gi m Cân

ố ớ ườ ệ i châu Á b nh nhân

ỉ ố ở ộ + Ch s BMI c a b nh nhân là 26,57 đ i v i ng đang ủ ệ ạ giai đo n béo phì đ 1

ầ ả ướ ả i 65 cân, gi m

ặ ể ể ụ ướ ằ ệ > b nh nhân c n gi m cân và duy trì cân n ng d ậ i 90cm b ng cách t p th d c th thao vòng 2 d

ế ố ượ ố ấ ố ỏ ẳ u bia b h n đc thì t t nh t, nên duy trì <2 c c/

ạ +H n ch u ng r ngày

ư

ệ

ẳ

ố Ng ng h n vi c hút thu c

ố ế ộ

ề

• vì hút thu c làm tăng HA 1 cách đ t bi n và tăng HA tâm ệ thu nhi u h n 4mmg Hg. Nicotin trong thu c kích thích h ấ th n kinh t o ra nhi u hóa ch t làm co m t d n đ n tăng HA

ố ặ ẫ ơ ạ ề ế ầ

ườ Tăng c ự ở ứ l c

ể ạ ộ ng ho t đ ng th ợ m c thích h p

• T p th d c đi b ho c v n đ ng

ộ ộ ề

ặ ậ ỗ ở ứ ừ ể m c v a ph i , đ u ỏ ả ứ ườ ng s c kh e

ệ ạ ậ ặ đ n kho ng 3060 phút m i ngày đ tăng c ặ đ c bi ể ụ ả t là tim m ch

• Ngoài ra nên tránh lo âu căng th ng th n kinh ,tránh b l nh

ị ạ ẳ ầ

ộ ộ đ t ng t

ệ ế ủ c

ạ ỏ

ể ả ể ề ổ ớ ị ả

ế c b nh tăng HA vì b nh nhân m i b do tu i già ko ph i ề ử ữ ệ ề ử ệ ủ ệ ệ ượ *N u tuân th các bi n pháp trên thì có th c i thi n đ ị tình tr ng tăng HA ko nh ng th còn có th đi u tr kh i ượ ệ đ do ti n s gia đình hay ti n s b nh c a b nh nhân .

ệ ế ủ ệ

ẽ ặ ả ệ ả i gi m hi u qu

ươ ề ệ ố * N u b nh nhân ko tuân th các bi n pháp trên s g p các ơ ặ ệ nguy c làm n ng thêm b nh tăng HA d n t ị ẫ ớ i vi c dùng thu c là đ đi u tr d n t ẫ ớ ng nhiên

• Ch đ ăn ko h p lí ăn quá nhi u mu i , cholesterol , acid

ế ộ ợ ố

ự ề ạ béo no..gây tăng áp l c thành m ch làm tăng HA

• Bia r

ả ng r t nhi u t ỉ ỏ i s c kh e ko ch

u thu c lá nh h ừ ạ ấ ế ố ố ượ có tim m ch, t ưở đó làm tăng y u t ề ớ ứ làm tăng HA

ườ

ượ ử ụ

Câu 4: Các nhóm thu c th ị đ

ố ng ể ề c s d ng đ đi u tr tăng

huy t ápế

ố ợ ể

• 1 Thu c l

i ti u

ụ ả  Tăng Th i n

C ch tác d ng tăng th i Na+ ơ ế ả ầ tu n hoàn

ả ướ  Gi m V c ạ ứ ả ả ả  Gi m cung l ượ ng tim & HA, gi m s c c n ngo i vi.

Chia 3 nhóm:

• Thu c l

ố ợ ể ươ ự i ti u nhóm thiazid/ t ng t thiazid

ế ợ ể • L i ti u ti ệ t ki m K+

ợ ể • L i ti u quai

ự

Thu c l t

ố ợ ể i ti u nhóm thiazid/ ươ thiazid ng t

+ Hydrochlorothiazid, benthiazid..

+ Indapamid, Chlorthalidon

ỉ ườ ế ộ ơ i già tăng huy t áp tâm thu đ n đ c, BN

ị ư Ch đ nh u tiên : ng da đen, suy tim

ự

Thu c l t

ố ợ ể i ti u nhóm thiazid/ ươ thiazid ng t

TDKMM:

• Gi m K+, Mg2+, Tăng Ca2+ máu

ả

• Gi m dung n p glucose, tăng LDL cholesterol, triglyceride

ả ạ

• Gout, gi m th i tr urat

ả ừ ả

• R i lo n ch c năng c

ứ ạ ố ươ ươ ng d ng

ươ T ng Tác:

• Gi m hi u qu khidùng cùng thu c ch ng viêm ko steroid

ệ ả ả ố ố

• Tăng nguy c đ c tính đ i v i b nh nhân đang dùng lithi

ố ớ ệ ơ ộ

ế

ệ

ợ ể L i ti u ti

t ki m K+

• Vai trò quan tr ng trong đi u tr tăng HA

ề ọ ị

ể ế ọ ớ ệ ế ấ ạ + Có th k t h p v i b nh nhân đang dùng thiazid: h n ch m t K+

ề ệ ố + Ngày càng nhi u b nh nhân kháng thu c do dùng aldosterol

Ả ọ ==>Spirononlacton đóng vai trò quan tr ng trong GI M HA

ế ợ ớ ==>Nên dùng k t h p v i thiazid

• L U Ý s d ng cho b nh nhân suy th n , đang dùng c ch men

ứ ế ậ Ư ệ

ể ử ụ ẹ chuy n, ch n angiotensin

• TDKMM: vú to

ở đàn ông

ợ ể

L i ti u quai

• VD:furosemid, bumetanid

ệ

ả ằ • Không hi u qu b ng nhóm thiazid ị ề ừ ườ ợ ng h p

ề Không có vai trò nhi u trong đi u tr tăng HA tr tr Tăng HA kèm suy tim , suy th n.ậ

ố

ẹ 2. Thu c ch n Beta giao c mả

C ch tác d ng: c ch c nh tranh v i các catecholamin

ơ ế ế ạ ụ ứ ớ

Tác d ng:ụ

ứ ả ả ơ ị ượ ả • Trên tim: gi m nh p tim, gi m s c bóp c tim, gi m cung l ng

ả tim Gi m HA

ả ế ậ • Trên th n: Gi m ti t rennin  Gi m HA ả

ẹ

3 Ch n kênh Calci

ế ơ ế ứ ế ơ

ả ạ

C ch : c ch dòng ion Ca2+, đi vào t ơ ơ bào c tim và c tr n thành m chạ  giãn m ch, gi m s c c n ngo i vi, h huy t áp, ế ạ ứ ả  ượ ơ ậ ch m nh p tim, gi m s c co bóp c tim, gi m cung l ng tim H HAẠ

ạ ứ ả ả ị

ỏ ế ố ạ t đ c b nh nhân kh i y u t tim m ch , ko gây

ệ * Nhóm này bi ạ ố r i lo n Lipid ế ượ ệ  dùng cho b nh nhân A

ẹ

3 Ch n kênh Calci

ủ ế ụ

• TDKMM:

ạ Phân nhóm dihydropyridin (DHP): tác d ng ch y u trên m ch : nifedipin, amlordipin, ….

ụ ạ ộ ề + Ph thu c li u: Phù ngo i vi

ỏ ừ + Đ b ng

ủ ế ụ

Phân nhóm nondihydropyridin (NDHP): tác d ng ch y u trên tim : verapamil,

TDKMM:

ậ ệ ị  ko dùng chon b nh nhân

ả ạ ứ ấ ơ + Gi m co bóp c tim , ch m nh p ả ố r i lo n ch c năng th t trái và ph i

ế ợ ẹ ậ ọ ớ ố + Th n tr ng khi k t h p v i nhóm thu c ch n Beta

+ Verapamil gây táo bón

ố

ẹ 2. Thu c ch n Beta giao c mả

TDKMM:

• Ng gà, đau c chân khi v n đ ng

ủ ậ ơ ộ

• R i lo n c

ạ ươ ố ươ ộ ng d ng, ác m ng

• Tăng n ng b nh m ch máu ngo i vi

ệ ặ ạ ạ

• Gi m ki m soát glucose

ể ả  Tăng ĐTĐ

• R i lo n chuy n hóa lipid

ể ạ ố

VD:

ẹ ọ ọ • Propanolol, Nadolol: ch n beta ko ch n l c

• Atenolol, Metoprolol: ch n ch n l c trên 1β

ọ ọ ẹ

• Labetalol, carvedilol : ch n beta có tác d ng giãn m ch

ụ ẹ ạ

ọ ọ ko ch n l c

ế

ố ứ ể

4 Thu c c ch men chuy n angiotensin

CCTD: G n vào ion k m c a men chuy n angiotensin I ủ

ẽ ể ắ

ạ 

ố ộ ả ể ứ ả ả ạ  gi m t c đ chuy n I thành II có tác d ng co m ch giãn m ch, gi m s c c n ngo i vi ụ ạ  H HAạ

ế

ố ứ ể

4 Thu c c ch men chuy n angiotensin

• TDKMM:

+ ho

ứ ư ế ệ ạ ấ ố + H HA trên b nh nhân ch a ( bi n ch ng, m t mu i, H2O)

ậ ệ ặ

ẹ ộ ờ ớ ử ụ ậ ồ ạ + Suy th n trên b nh nhân h p đ ng m ch th n 1 ho c 2 bên, đã suy th n, đang s d ng đ ng th i v i thu c l ậ ố ợ ể i ti u

ị ậ ầ ữ ế ố + Ch t thai dùng 3 tháng gi a & cu i thai , d t t dùng 3 tháng đ u thai

ườ ạ + phù m ch trên ng ố i hút thu c

• VD: Captopril, Enalapril

ế ậ ệ + Tăng K+ huy t trên b nh nhân suy th n , ĐTĐ

ế ụ ể Ứ 5 c ch th th angiotensin

• C ch : Phong b s g n II và th th I

ụ ể ở ư ơ ơ

ả ế ơ ế ạ ế ự ắ  giãn m ch, gi m ti ạ các mô nh c tr n  H HAạ t aldesteron m ch và TTT

• Ko có TDKMM nh nhóm (4)do ko chuy n I thành II

• VD: losartan, Telmisartan

ư ể

ượ ư

Câu 5: Nhóm thu c nào đ

c u tiên

ố ệ ử ụ s d ng cho b nh nhân này?

ố ượ ư ử ụ ệ c u tiên s d ng cho b nh nhân này

Nhóm thu c đ là:

• Nhóm thu c l

ố ợ ể i ti u: hydroclorothiazid, indapamid,

furosemid, sprironolacton, amilorid, triamteren

ố ẹ • Thu c ch n kênh Calci:

nifedipin, amlodipin,

verapamil,...

ượ ư

Câu 5: Nhóm thu c nào đ

c u tiên

ố ệ ử ụ s d ng cho b nh nhân này?

ả *Gi i thích

ế ượ c 165/80 mmHg > THA tâm

ủ ệ ế ộ +Do huy t áp c a b nh nhân đo đ thu và là tăng huy t áp đ 2

ấ ơ

ố ố ề ạ ế ố ệ + Xu t hi n 3 y u t ượ thu c lá và u ng r ạ ụ nguy c tim m ch( THA, béo b ng, hút ơ u bia)> nguy c cao v tim m ch

ủ ệ ầ ờ ơ ị

ị ườ ồ ớ +Đ ng th i nh p tim c a b nh nhân 90l n/phút> nh p h i nhanh so v i bình th ng

ơ ộ

ủ ừ ạ ỉ ườ ừ ụ ế ị ư Mà ch đ nh u tiên c a 2 nhóm này: THATTh đ n đ c , suy tim i da đen, v a h huy t áp v a có tác d ng trên tim và ng

ố ủ ẹ ố ỉ ị

ươ ng đ i c a nhóm thu c ch n kênh ị ệ ạ ố Tuy nhiên ch ng ch đ nh t calci là b nh nhân có lo n nh p nhanh

ư ậ ợ ể Vì v y trong 2 nhóm u tiên nhóm l i ti u

Câu 6

ọ ử ụ ố ộ ợ ể ư i ti u ( u

+ Thu c đ tiên nhóm l

ố ượ ự ợ ể c l a ch n s d ng: thu c thu c nhóm l i ti u thiazid)

VD:Hydrochlorothiazid,...

ắ ầ ử ụ ể ,

ặ ề ấ

ầ ể ượ

ụ ư ụ ạ ơ

ờ ề • Li u b t đ u s d ng: 12.5mg (có th 25mg) trong 24 gi ấ ầ ố u ng 1 l n ho c chia làm 2 l n. Nên dùng li u th p nh t ế ố c vì tác d ng ch ng tăng huy t áp không tăng có th đ ớ ề v i li u tăng lên, nh ng l i có nguy c tăng tác d ng có h i. ạ

ầ ề • Li u th ng dùng:12,525mg/l n/ ngày do tác dung kéo

ườ ử ụ ố ợ

ả ổ dài,s d ng lâu dài ph i b sung K+ or ph i h p amilorid(1mg)+ hypothiazid (10mg)

• Li u t

ề ố i đa: 50mg/24h

Các ch ng ch đ nh c a nhóm thu c l

ố ợ ể ủ ố ị ỉ i ti u

• B nh gout

ệ

• H i ch ng chuy n hóa

ứ ể ộ

• Không dung n p glucose

• Có thai

ạ

ố ầ ụ Các tác d ng không mong mu n c n theo dõi trên lâm sàng

ạ

ạ ế ợ ả ớ

ươ ứ ạ ố ẹ ả • H Kali, magie, tăng calci máu , gi m dung n p glucose, tăng nh ả ừ ệ LDLcholesterol và triglycerid , b nh gout k t h p v i gi m th i tr ươ urat, r i lo n ch c năng c ng d ng

ơ

Câu 7: Đánh giá nguy c tim m chạ

ế ố ự D a trên các y u t

ổ 1. Tu i tác

ớ 2. Gi i tính

ế 3. Tăng huy t áp

ố 4. Hút thu c lá

ượ 6. R u bia

ừ 5. Th a cân

Tu i tác ổ

ổ ằ ệ ộ ổ ắ

ạ ơ ờ

ơ ữ ả ộ

ạ ơ ể ề ế ứ ọ

ụ ạ ả

ủ ộ ấ ẽ ị ẹ ạ ả ơ + B nh nhân A 50 tu i, n m trong đ tu i có nguy c cao m c ự ữ bênh tim m ch ( nam : sau 45t, n : sau 55t ). Theo th i gian, s ể ở tích lũy c a các m ng x v a trên thành đ ng m ch có th tr ộ thành m t v n đ h t s c nghiêm tr ng. Khi c th già đi, đ ng ở ể m ch s b h p l i. C c máu đông có th hình thành và c n tr dòng máu ch y gây ra c n đau tim

ừ Th a cân

ụ

ấ ậ ở ụ ị

ể ễ • Ông A 75kg; chi u cao: 1,68m ; vòng b ng : 98cm. Có th d b ng làm ạ ở ụ ặ t là b nh m ch vành

ọ ỵ

ụ ể ấ ộ ớ ố i, t

ụ ữ ố ắ ướ ề dàng nh n th y ông A b béo phì b ng. Béo phì ạ ơ ắ ệ ệ ệ tăng nguy c m c b nh tim m ch ( đ c bi ố ớ ế và đ t qu ). => Các nhà khoa h c khuy n cáo, đ i v i nam ượ t quá 90% vòng t nh t không nên đ vòng b ng v gi ụ ớ mông. V i ph n , c g ng duy trì vòng b ng d i 80%.

ớ

Gi

i tính

•

ớ ơ ắ ệ ơ ữ ớ ạ nam gi i có nguy c m c b nh tim m ch cao h n n gi i (70

Ở 89% )

ế

Tăng huy t áp

ệ ế ậ ượ ủ • Khi nh p vi n, huy t áp c a ông A 165/80mmHg => đ c

ẩ ế ng

ế

ườ ể ệ ố ặ

ế ẫ ớ ế ơ

ế chu n đoán là tăng huy t áp ( Huy t áp bình th ề 120/80mmHg). Nguyên nhân tăng huy t áp có th do di truy n ề ử ố do b ông A có ti n s tăng huy t áp, ho c do vi c u ng bia ộ ườ th ng xuyên. Tăng huy t áp d n t i nguy c đau tim và đ t quỵ

ố

Hút thu c lá

ế ố

ả ơ ắ ệ ấ

ạ ắ ớ ố

ộ ơ ữ ộ ạ ị ơ ẹ ạ ạ ộ ị ố • Ông A hút kho ng 20 đi u thu c / ngày. Hút thu c lá làm tăng nguy c m c b nh tim m ch, nicotin và và các hóa ch t khác trong thu c lá làm tăng nh p tim, co th t các đ ng m ch l n => ọ l an nh p tim; tăng nguy c h p đ ng m ch, x v a đ ng m ch

ượ

R u bia

ố ữ

ẫ ế ộ ạ ề ồ

ế ẫ ơ

ệ ế ặ t là béo phì vùng

ơ ắ

ạ ủ • Thói quen u ng bia hàng ngày c a ông A là m t trong nh ng ệ ế nguyên nhân gián ti p d n đ n b nh v tim m ch. C n trong ế ượ u bia là nguyên nhân d n đ n nguy c tăng huy t áp ( 10g r ồ c n, huy t áp tăng 1mmHg ) và tăng cân đ c bi ứ ơ ụ b ng ( 314ml bia ch a h 100calo ) => tăng nguy c m c các ệ b nh tim m ch.

S F

R Y

TIO