Tiểu luận môn Hóa sinh đại cương: Tìm hiểu về các Vitamin A, C, E, H

ƯỜ

Ạ Ọ

TR

Ộ NG Đ I H C BÁCH KHOA HÀ N I

Ọ

Ệ

Ỹ

Ậ VI N K  THU T HÓA H C

­­­­­­­­­­­­­­­­­­­o0o­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­

Ọ

Ậ

Ể

TI U LU N MÔN H C

Ề

Ể

Ề

Đ  TÀI

: TÌM HI U V  CÁC VITAMIN A, C, E, H

ọ

ị

H  và tên: Vũ Th  Khánh Chi

MSVV: 20174476

ớ

L p: HH02­ K62

ả

ướ

ẫ

ị

ươ

Gi ng viên h

ng d n: TS. Giang Th  Ph

ng Ly

ộ

Hà N i, 5/2020

ể ề ị ươ Tìm hi u v  các vitamin A, E, C, H GVHD: TS.Giang Th  Ph ng Ly

M  Đ UỞ Ầ

ộ ứ ỏ ố ể ọ ậ ế ề ệ ầ ố H u h t chúng ta đ u mu n có m t s c kh e t ệ   t đ  làm vi c và h c t p hi u

ủ ưỡ ự ệ ạ ầ ả ướ ầ ế ộ qu . Vi c xây d ng ch  đ  ăn lành m nh, đ y đ  d ấ ng ch t là b ọ   c đ u quan tr ng

ộ ơ ể ơ ể ự ể ạ ỏ ườ ầ ̉ ̣ ể đ  có m t c  th  kh e m nh. Đ  duy trì s  khoe manh, c  th  con ng ấ   i c n ít nh t 7

ạ ưỡ ấ ướ ấ lo i ch t dinh d ấ ng: protein, carbohydrate, ch t béo, vitamin, khoáng ch t, n c cùng

ấ ơ ấ ạ ố ưỡ ự ẩ ổ t ng s  40 lo i ch t x  và ch t dinh d ng khác.Trong các nhóm th c ph m trên, thì

ự ẩ ế ế ấ ượ ọ ố có các nhóm th c ph m thi t y u cung c p năng l ủ   ạ ộ ng cho m i ho t đ ng s ng c a

ườ ồ ấ ằ con ng i g m protein, carbonhydrat, ch t béo (tính b ng kilocalo, vi ế ắ t t t là kcal).

ơ ể ế ườ ư ế ể ạ ượ ầ ả N u xem c  th  con ng i nh  chi c xe, đ  ch y đ c c n ph i có xăng, đó chính là

ự ấ ấ ẩ ầ ượ 3 nhóm th c ph m đ u. Vitamin là nhóm ch t không cung c p năng l ư ng nh ng vô

ế ẽ ả ấ ư ữ ứ ọ ỏ ậ cùng quan tr ng, khi thi u s  gây nh ng h u qu  x u cho s c kh e, bác sĩ ví nh  “xe

ạ ố ố ầ ơ ớ mu n ch y t t và tr n tru thì c n có nh t”.

ế ố ấ ượ ấ ả ư ệ Vitamin cung c p các y u t vi l ng cũng nh  các ch t b o v , giúp c  th ơ ể

ứ ề ể ạ ỏ ố ạ ệ ậ ở ọ ứ ổ phát tri n kh e m nh, tăng s c đ  kháng, ch ng l i b nh t m i l a tu i. Có 13 t

ạ ế ế ạ ồ ỗ lo i vitamin thi t y u bao g m vitamin A, B, C, D…. M i lo i vitamin đóng 1 vai trò

ể ể ậ ọ ố ớ ơ ẽ vô   cùng   quan   tr ng   đ i   v i   c   th .   Trong   bài   ti u   lu n   này   em   s trình   bày

về “Vitamin A, C, E và H”.

3

ị SVTH: Vũ Th  Khánh Chi

ể ề ị ươ Tìm hi u v  các vitamin A, E, C, H GVHD: TS.Giang Th  Ph ng Ly

Ụ Ụ M C L C

4

ị SVTH: Vũ Th  Khánh Chi

ể ề ị ươ Tìm hi u v  các vitamin A, E, C, H GVHD: TS.Giang Th  Ph ng Ly

ƯƠ

Ổ

CH

NG 1: T NG QUAN

1.1 Vitamin là gì?

1.1.1 Khái ni mệ

ấ ữ ố ượ ữ ợ ơ ử ấ ấ ạ Vitamin là nh ng h p ch t h u c  có kh i l ng phân t ọ ấ    th p, c u t o hóa h c r t

ọ ưở khác nhau, đóng vai trò quan tr ng cho quá trình sinh tr ể ủ ơ ể ng và phát tri n c a c  th .

ệ ườ ậ ượ ạ Hi n nay ng ứ i ta đã nghiên c u và phân l p đ c trên 30 lo i vitamin khác nhau,

ứ ề ả ọ ẫ ủ ụ ấ ờ ồ đ ng th i đã nghiên c u v  b n ch t hóa h c l n tác d ng sinh lý c a chúng.

ầ ớ ượ ổ ơ ể ự ậ ủ ế ợ Ph n l n các vitamin đ ậ   c t ng h p ch  y u trong c  th  th c v t và các vi sinh v t,

ợ ở ộ ậ ậ ộ ố ả ặ ấ ả ổ kh  năng t ng h p đ ng v t b c cao r t kém ho c không có. M t s  loài cókh  năng

ự ộ ậ ả ấ ớ ờ ự t cung c p vitamin cũng ph i nh  vào s  c ng sinh v i các vi sinh v t trong đ ườ   ng

tiêu hóa.

ơ ể ố ấ ố ụ   ủ Trong c  th  s ng, vitamin mang vai trò c a ch t xúc tác, đa s  vitamin có tác d ng

ế ẽ ư ữ ế ế ọ ổ nh  coenzym, n u thi u s  gây nên nh ng bi n đ i nghiêm tr ng trong quá trình trao

ấ ườ ầ ượ ấ ưỡ ổ đ i ch t. Do đó, con ng i c n  đ c cung c p vitamin qua quá trình dinh d ng.

ư ượ ấ ư ừ ữ ạ ố ọ ế Nh ng n u vitamin đ c cung c p d  th a cũng gây nên nh ng r i lo n nghiêm tr ng.

ế ử ụ ư ế ộ ẫ ề ầ ợ ọ Vì th  s  d ng vitamin nh  th  nào cho thích h p là m t v n đ  c n chú tr ng trong

ưỡ quá trình dinh d ng.

ọ 1.1.2 Cách g i tên

ề ư ọ Có nhi u cách g i tên vitamin nh :

(cid:0) G i têntheo ch  cái: A, B, C, D, E, K...

ữ ọ

(cid:0) G i tên theo tên b nh x y ra khi thi u h t lo i vitamin đó và thêm vào đ u ng ế

ụ ệ ả ạ ầ ọ ữ

“anti”

5

ị SVTH: Vũ Th  Khánh Chi

ể ề ị ươ Tìm hi u v  các vitamin A, E, C, H GVHD: TS.Giang Th  Ph ng Ly

ụ ệ ế ệ ế Ví d : Antiscorbut (b nh do thi u vitamin C), Antiberiberi (b nh do thi u vitamin B1)

…

(cid:0) G i tên theo c u t o hóa h c ọ

ấ ạ ọ

ạ

1.2 . Phân lo i vitamin

ượ ơ ở Các vitamin đ c phân nhóm trên các c  s  sau:

(cid:0) Kh  năng hòa tan

(cid:0) Vai trò sinh hóa

ả

ụ ể ả ạ ấ ạ Cách phân lo i thông d ng nh t là phân lo i theo kh  năng hòa tan, có th  chia vitamin

làm hai nhóm l n:ớ

(cid:0) Nhóm vitamin hòa tan trong n cướ : vitamin B, C, H, PP, tham gia vào quá trình

ớ ự ả ượ ư ử ả liên quan v i s  gi i phóng năng l ng (nh  oxi hóa kh , phân gi ấ   i các ch t

ơ ể ữ ơ h u c ) trong c  th .

(cid:0) Nhóm vitamin hòa tan trong d u:ầ vitamin A, D, E, K, tham gia vào các quá trình

ấ ơ hình thành các ch t trong các c  quan và mô.

ơ ế ấ

ụ

ả

ướ

ơ ể

B ng 1: so sánh c  ch  h p th  vitamin trong n

ầ c và trong d u trong c  th

Vitamin tan trong n

cướ

Vitamin tan trong d uầ

ụ

ậ ồ

ớ

ị

H p thấ

ẳ Vào th ng máu

Qua d ch m t r i m i vào máu

ể

ậ

ậ

ả

ữ

V n chuy n

i, tr  trong gan

ị

ể ỏ

ầ ặ

ỡ

C n có protein t ho c mô m

ễ ủ ơ ể ượ ư

c l u gi

V n   chuy n   d   dàng   trong các d ch l ng c a c  th , và   ữ  ư ầ h u nh  không đ trong c  thơ ể

6

ị SVTH: Vũ Th  Khánh Chi

ỏ ơ ể

ả

ị

ả

Đào th iả

ườ   ng

Không b  đào th i kh i c  th

ễ ị D   b   đào   th i   theo   đ ướ n

ể c ti u

ộ

Đ c tính

Không gây đ cộ

ế ừ ự

ề ẩ

ư   ộ Gây   đ c   n u   quá   li u   nh ng ả khó x y ra t

th c ph m

ườ

Nhu c uầ

ng xuyên do c

ả

ơ ể

ổ ể ữ

ượ

ơ  B  sung th ư   th   không  có  kh   năng  l u gi

chúng

ổ ầ   ừ B  sung theo t ng chu kì( tu n ể ử  ặ ho c tháng) do c  th  có th  s ự ữ ụ d ng l

ng d  tr

ể ề ị ươ Tìm hi u v  các vitamin A, E, C, H GVHD: TS.Giang Th  Ph ng Ly

ấ ủ

ể

ặ

1.3 Đ c đi m , tính ch t c a vitamin

ố ượ

ử ỏ

ấ

ọ

(cid:0) Vitamin có kh i l

ng phân t

nh  (M=122­1300 dvC), c u trúc hóa h c khác

ế ớ

nhau và không liên k t v i nhau.

ỗ

ạ

ấ ạ

ấ

ọ

ọ

(cid:0) M i vitamin l

i có các tính ch t hóa h c khác nhau, do c u t o hóa h c khác

nhau.

ề

ớ

ườ

ề

ề

ơ

(cid:0) Vitamin không b n v i môi tr

ng ki m và trung tính, b n h n trong dung

môi.

ướ

Tan trong n

ặ ầ c ho c d u.

ượ

(cid:0) Không sinh ra năng l

ng.

(cid:0)

ấ ạ ủ Tham gia vào c u t o c a các coenzym.

ế ượ

ể

ủ ở ự

ễ ị

(cid:0) Các vitamin không th  thay th  đ

c cho nhau, d  b  phá h y b i s  oxy hóa,

ệ

ộ

ườ

ự

ấ

ướ

nhi

t   đ   môi   tr

ng   và   tia   c c   tím,   qua   cách   n u   n

ử ng   và   x   lý   công

nghi p.ệ

ề

ầ

ế

ủ ơ ể

ạ ộ

ự

ể

(cid:0) Các vitamin đ u c n thi

t cho s  ho t đ ng và phát tri n c a c  th , tham

ự

ấ

ặ

ẩ

ổ

ồ

ị

ấ   gia thúc đ y quá trình đ ng hóa, d  hóa, trao đ i ch t ho c xây d ng nên c u

ơ ể trúc c  th .

(cid:0)

7

ị SVTH: Vũ Th  Khánh Chi

ơ ể ấ ầ

ỉ ớ

ộ ượ

ư

ể ề ị ươ Tìm hi u v  các vitamin A, E, C, H

ỏ ấ

(cid:0) C  th  r t c n nh ng ch  v i m t l

ưỡ

ả

ấ các ch t dinh d

ng khác kho ng 600g).

ơ ể

ể ự ả

ấ ượ

ả ấ ừ ự

ẩ

ượ

(cid:0) C  th  không th  t

s n xu t đ

c nên ph i l y t

th c ph m, d

ẩ c ph m.

GVHD: TS.Giang Th  Ph ấ ng Ly ỉ ng r t nh , x p x  0,1­0,2g (trong khi

ơ ể ế

ẽ ễ ắ

ộ ố ệ

ế

ể

ể ẫ    C  th  n u thi u vitamin s  d  m c m t s  b nh hi m nghèo, có th  d n

ế ử đ n t

vong.

1.4

(cid:0)

ứ

ủ

Vai trò, ch c năng c a vitamin

(cid:0) Vitamin t n t

ồ ạ ộ ượ ư ỏ ọ ơ ể ớ i trong c  th  v i m t l ng nh  nh ng đóng vai trò quan tr ng trong

ạ ộ ự ố ư ệ ố ủ ơ ể vi c duy trì s  s ng cũng nh  các ho t đ ng s ng c a c  th .

(cid:0) ầ ộ ế ế ế ế ữ Là m t trong nh ng thành ph n thi ấ ạ t y u c u t o nên t ầ  bào, c n thi t cho s ự

ự ố ủ ể ế phát tri n và duy trì s  s ng c a các t bào.

(cid:0) ể ấ Tham gia vào quá trình chuy n hóa các ch t.

(cid:0) ườ ệ ễ Tăng c ủ ơ ể ị ng h  mi n d ch c a c  th .

(cid:0) ạ ộ ủ ề ầ Tham gia đi u hòa ho t đ ng c a tim và th n kinh.

(cid:0) Vitamin trong c  th  nh  m t ch t xúc tác giúp đ ng hóa và bi n đ i th c ăn,

ư ộ ơ ể ứ ế ấ ồ ổ

ượ ạ ộ ấ ạ t o năng l ủ ơ ể ng cung c p cho các ho t đ ng c a c  th .

(cid:0) Vitamin có kh  năng b o v  t ả

ệ ế ả ủ ấ ỏ ễ    bào kh i các t n công c a các tác nhân nhi m

ờ ặ ố ạ ử ữ trùng nh  đ c tính ch ng l ấ   ử ộ i quá trình oxy hóa, kh  đ c và s a ch a các c u

ươ ị ổ trúc b  t n th ng.

(cid:0) ỗ ợ ề ệ ủ ơ ể ị Tham gia h  tr  đi u tr  các b nh lý c a c  th .

(cid:0) ụ ủ ầ ổ Tác d ng b  sung l n nhau c a các vitamin

ơ ể ế ậ ọ ầ   K t lu n, vitamin đóng vai trò vô cùng quan tr ng trong c  th . Chúng ta c n

ế ộ ơ ể ể ạ ổ ộ ợ bi ỏ   t cách b  sung các lo i vitamin m t cách h p lý đ  có m t c  th  kh e

ộ ố ạ ủ ể ể ạ m nh. Cùng tìm hi u m t s  lo i vitamin  đi n hình c a 2 nhóm vitamin tan

ầ ướ trong d u và tan trong n c nhé!

8

ị SVTH: Vũ Th  Khánh Chi

ể ề ị ươ Tìm hi u v  các vitamin A, E, C, H GVHD: TS.Giang Th  Ph ng Ly

9

ị SVTH: Vũ Th  Khánh Chi

ể ề ị ươ Tìm hi u v  các vitamin A, E, C, H GVHD: TS.Giang Th  Ph ng Ly

ƯƠ

Ầ

CH

NG 2: VITAMIN A,E – VITAMIN TAN TRONG D U

2.1 Vitamin A

2.1.1 L ch s

ị ử

ự ế ế ấ ằ ẩ ộ ị ỗ        Năm 1909 Step đã ti n hành cho chu t ăn th c ph m đã b  rút h t ch t béo b ng h n

ượ ấ ằ ộ ị ế ế ợ h p ete­r ự   u. Ông th y r ng chu t b  sút cân nhanh chóng và ch t, n u thêm vào th c

ụ ồ ứ ế ụ ể ẩ ộ ỏ ị ph m mà chu t đã b  rút ra thì chúng ph c h i s c kh e và ti p t c phát tri n. Step đã

ế ố ự ẩ ằ ậ ấ ầ ư đ a ra nh n xét r ng: trong th c ph m có các y u t hòa tan trong ch t béo c n thi ế   t

ủ ơ ể ọ ạ ộ ế ố ố ọ cho ho t đ ng s ng c a c  th  g i là y u t A, sau này g i là vitamin nhóm A.

ườ ỉ ồ ạ ằ ủ ế ả ẩ ừ      T  lâu ng i ta đã cho r ng vitamin A ch  t n t ộ   i ch  y u trong các s n ph m đ ng

ộ ố ứ ư ế ỡ ậ v t nh  gan cá, m  bò, tr ng… Mãi đ n năm 1920, Osbom, Mendel và m t s  tác gi ả

ấ ươ ệ ợ ự ở ự ậ ớ ấ khác phát hi n th y có các h p ch t t ng t th c v t và sau đó t i Eiler (1929),

ấ ươ ư ằ ợ ự ế Mur(1930) đã đ a ra ý ki n cho r ng các h p ch t t ng t đó, các caroten chính là

ủ ề ọ ti n thân c a vitamin A hay còn g i là provitamin A.

ừ ứ ọ ươ ể ắ T  năm 1829­1931 nhà bác h c Đ c Karrer đã dùng ph ng pháp s c ký đ  phân

ủ ệ ớ ề ọ ấ chia và phát hi n ra c u trúc c a vitamin A, t i năm 1950 nhi u nhà hóa h c trong đó có

ạ ổ ồ ộ ợ Karrer đã t ng h p thành công ch t ấ β­ Caroten là m t trong s  ba d ng đ ng phân quan ố

ủ ọ tr ng c a carotene.

ườ ế ủ ạ ọ Ngày nay ng i ta bi t 2 d ng quan tr ng c a nhóm vitamin A là vitamin A1và

ỉ ộ ạ ả ồ vitamin A2. C  2 t n t ồ ạ ướ ạ i d ạ   ọ i d ng đ ng phân quang h c, ch  m t vài d ng có ho t

tính hóa lý.

10

ị SVTH: Vũ Th  Khánh Chi

ể ề ị ươ Tìm hi u v  các vitamin A, E, C, H GVHD: TS.Giang Th  Ph ng Ly

2.1.2.1

ấ ạ ấ 2.1.2 C u t o và tính ch t

ọ ứ Công th c hóa h c

ữ ượ ậ ọ ủ ỉ ấ ể Vitamin A là thu t ng  đ ạ c dùng đ  ch  ch t mang ho t tính sinh h c c a retinol. Nó

ộ ợ ấ ạ không t n t ồ ạ ướ ạ i d ấ i d ng m t h p ch t duy nh t mà t n t ồ ạ ở ộ i m t vài d ng:

­ Retinol: d ng vitamin A đ

ạ ượ ạ ẩ ồ ự c ho t hóa có trong th c ph m có ngu n g c t ố ừ

ậ ộ đ ng v t.

­ Caroten (ti n vitamin A) t n t

ồ ạ ề ự ậ ự ẩ ồ ố i trong th c ph m ngu n g c th c v t.

ườ ượ Vitamin A là tên th ọ ng g i cho r u retinol, aldehyde retinal và retinic acid, chúng là

ồ ạ ở ữ ạ ồ ặ nh ng isoprenoid có đ c tính lipid. Chúng t n t i các d ng đ ng phân cis và trans

ủ ạ ọ khác nhau. Hai d ng quan tr ng c a nhóm vitamin A là vitamin A1 và vitamin A2.

­ Vitamin A1 (Retinol) là m t ancol b c nh t có công th c phân t

ứ ậ ấ ộ ử 20H30O. C

CH3

CH3

H3C

CH3

ứ ấ ạ Công th c c u t o:

CH3

CH2OH

ễ ể ạ ặ ị ị ể Vitamin A1  d   dàng  b   oxy  hóa  đ  chuy n thành d ng  aldehyde,  ho c  b  oxy hóa

ể ế ạ chuy n ti p thành d ng acid (acid Retinoic)

11

ị SVTH: Vũ Th  Khánh Chi

ể ề ị ươ Tìm hi u v  các vitamin A, E, C, H GVHD: TS.Giang Th  Ph ng Ly

CH3

CH3

CH3

CH3

H3C

CH3

H3C

CH3

CHO

COOH

CH3

CH3

Retinal Acid Retinoic

­Vitamin A2 có công th c phân t

ứ ử là C ứ ấ ạ ủ 20H28O, công th c c u t o c a vitamin A2

ộ ố ư ạ ỉ ch  khác vitamin A1 là nó có thêm m t n i đôi trong vòng ionon, nh ng ho t tính

ầ ấ ươ ự ủ c a vitamin A1 cao g p 2­ 3 l n vitamin A2. T ng t vitamin A1, vitamin A2

CH3

CH3

CH3

CH3

H3C

CH3

H3C

CH3

CHO

CH2OH

CH3

CH3

CH3

CH3

H3C

CH3

COOH

CH3

ạ cũng có 3 d ng :

ứ ắ ồ ừ ộ ạ ớ Nhóm carotenoids có hình th c b t ngu n t ế    m t m ch dài không vòng v i các liên k t

ủ ứ ặ ấ ợ ệ ườ ự đôi liên h p, tên c a các carotenoids có c u tr c đ c bi t: ng i ta dùng 2 ký t Hy

L p. ạ

β ạ ở ấ ạ ủ , , Có 3 lo i carotene α β γkhác nhau c u t o vong ionnon, khi th y phân  ­ carotene

α γ ạ ủ ử cho 2 vitamin A còn d ng và ỉ  th y phân ch  cho 1 phân t vitamin.

12

ị SVTH: Vũ Th  Khánh Chi

ể ề ị ươ Tìm hi u v  các vitamin A, E, C, H GVHD: TS.Giang Th  Ph ng Ly

β ể ơ ể ộ ậ ự ể ự S  chuy n hóa  ­ carotene thành Vitamin A: trong c  th  đ ng v t, s  chuy n hóa  ­β

ể ả ở ờ ự ủ ế Carotene   thành   vitamin   A   có   th   x y   ra ấ     tuy n   giáp   nh   s   tham   gia   c a   ch t

2.1.2.2  Tính ch tấ

ấ ủ Tireoglobulin là ch t c a enzyme Carotenaza .

13

ị SVTH: Vũ Th  Khánh Chi

ể ề ị ươ Tìm hi u v  các vitamin A, E, C, H GVHD: TS.Giang Th  Ph ng Ly

­Không tan trong n

ướ ố c, tan t ủ t trong các dung môi c a lipit, ete, ethanol…

­B n trong đi u ki n y m khí, b n v i acid và ki m

ề ở ề ế ề ề ệ ớ ệ ộ nhi t đ  không quá cao.

­D  b  oxy hóa b i oxy không khí, ánh sang làm tăng quá trình oxy hóa Vitamin A.

ễ ị ở

­D i tác d ng c a enzyme dehydrogenase thì retinol chuy n sang d ng retinal.

ướ ụ ủ ể ạ

ử ể ồ   ­Vitmin A và carotene tham ra vào quá trình oxy hóa kh  chúng có th  là đ ng

ấ ờ ườ ế ợ ẽ ạ ớ ậ th i ch t nh n oxy và nh ng oxy. Khi k t h p v i oxy s  t o nên các perocid ở

ố ạ ườ ấ ị v  trí n i đôi, sau đó các perocid l ả i có kh  năng nh ộ   ớ ơ ng oxy v i c  ch t m t

ễ cách d  dàng.

­Ph n  ng v i SbCl

3 cho ph c màu xanh.

ả ứ ớ ứ

­Ph n  ng v i H

ả ứ ớ ứ 2SO4 cho ph c màu nâu.

2.1.3 Vai trò c a vitamin A

ủ

ứ ề ọ ơ ể  Vitamin A có vai trò quan tr ng tham gia vào nhi u ch c năng trong c  th .

­

ưở ưở Vai trò tăng tr ng: Vitamin A có vai trò trong quá trình tăng tr ng, tr ẻ

ầ ủ ể ể ườ em c n đ  vitamin A đ  phát tri n bình th ng.

­

ủ ứ ứ ị ị ắ   Ch c năng th  giác: Vitamin A tham gia vào ch c năng th  giác c a m t,

ề ế ậ ấ ả ở ấ ạ   ệ đó là kh  năng nhìn th y trong đi u ki n ánh sáng y u. S  dĩ v y là do c u t o

ạ ế ạ ế ế ế ắ ồ võng m c m t g m hai lo i t bào: t bào hình nón và t bào hình que. T  bào

ớ ắ ố ả ụ ắ ệ hình nón v i s c t c  th  ánh sáng và iodopsin giúp cho m t phân bi ắ   t màu s c

ề ệ ế ớ ắ ố trong đi u i n ánh sáng rõ, còn t bào hình que v i s c t Rhodopsin giúp cho

ế ắ ấ ượ ạ ừ ợ ấ m t nhìn th y ánh sáng y u. Rhodopsin đ c t o nên t h p ch t protein và

ấ ủ ậ ẫ ế ả carotenoid ( d n ch t c a vitamin A), vì v y khi thi t vitamin A kh  năng nhìn

ế ẽ ị ả ệ ượ ắ ườ ấ ủ c a m t lúc ánh sáng y u s  b  gi m, hi n t ng này th ng xu t hiên vào lúc

14

ị SVTH: Vũ Th  Khánh Chi

ể ề ị ươ Tìm hi u v  các vitamin A, E, C, H ng Ly

ờ ố ượ ọ GVHD: TS.Giang Th  Ph ệ ể tr i nhá nhem t i nên đ c g i là “ quáng gà”. Quáng gà là bi u hi n lâm sàng

ủ ế ủ ớ c a s m c a thi u Vitamin A.

­

ệ ể ầ ả ế ẹ ủ ự ả ệ B o v  bi u mô: Vitamin A c n thi ể   t cho s  b o v  toàn v n c a bi u

ể ạ ướ ế ướ ả ọ mô giác m c, bi u mô d i da, khí qu n, các tuy t n ộ c b t, ru t non, tinh

ế ả ấ ả ị ấ   hoàn,…Khi thi u vitamin A, s n xu t các niêm dich gi m, da b  khô và xu t

ệ ừ ể ệ ườ ấ ở ắ ế ầ hi n s ng hóa, bi u hi n này th ng th y ạ ồ ổ    m t, lúc đ u khô k t m c r i t n

ươ ế ạ ế ị ổ ể ươ ớ ự ả th ng đ n giác m c. Các t bào bi u mô b  t n th ng cùng v i s  gi m sút

ệ ề ẩ ậ ứ ề s c đ  kháng đi u ki n cho vi khu n xâm nh p.

­

ệ ữ ơ ể ễ ễ ố ớ ị Mi n d ch c  th : M i quan h  gi a vitamin A v i nhi m trùng đã đ ượ   c

ứ ễ ả ị bi ế ừ t t lâu và có kh  năng vitamin tham gia vào quá trình đáp  ng mi n d ch c ơ

th . ể

­

ắ ỏ ườ Ngoài ra Vitamin A còn giúp răng ch c kh e và tăng c ị   ẻ ẹ ng v  đ p m n

màng cho làn da.

2.1.4 Nhu C u vitamin A trong c  th

ơ ể ầ

ầ ượ ề ế ế ầ Nhu c u hàng ngày đ c khuy n cáo (RDA) v  vitamin A theo nhu c u tham chi u và

ủ ố ỳ ăn u ng c a Hoa K  là:

ộ ổ Đ  tu i Nam

Nữ  (mcg/ngày) ( mcg/ngày) ụ ữ   Ph  n  có thai  (mcg/ngày) ụ ữ Ph  n  cho con bú  (mcg/ngày)

0­6 tháng 400 400

7­12 tháng 500 500

1­3 tu iổ 300 300

4­8 tu iổ 400 400

9­13 tu iổ 600 600

15

ị SVTH: Vũ Th  Khánh Chi

ể ề ị ươ Tìm hi u v  các vitamin A, E, C, H GVHD: TS.Giang Th  Ph ng Ly

14­ 18 tu iổ 900 700 750 1.200

19­50 tu iổ 900 700 770 1.300

51+ 900 700

ế

ầ

ả

ị

* B ng nhu c u vitamin A khuy n ngh

ưỡ ế ị ườ ệ ầ (Nhu c u dinh d ng khuy n nh  cho ng i Vi t Nam,2007):

ầ Nhóm tu iổ

Nhu c u vitamin A ị  ế khuy n ngh ( mcg/ngày)

ẻ ổ Tr  em ( tháng tu i) <6 375

6­11 400

ẻ ỏ ổ Tr  nh  ( năm tu i) 1­3 400

4­6 450

7­9 500

10­18 600

ị Nam v  thành niên (tu i)ổ

ữ ị 10­18 600

N  v  thành niên ( tu i)ổ

Nam tr ng thành 19­60 600

ưở (tu i)ổ >60 600

ữ ưở N  tr ng thành 19­60 500

(tu i)ổ >60 600

ụ ữ ả ỳ Ph  n  có thai ( trong c  thai k ) 800

2.1.5

ẹ ả ờ ỳ Bà m  cho con bú ( trong c  th i k ) 850

Ả ưở ố ớ ơ ể ế ủ ừ nh h ng th a thi u c a vitamin A đ i v i c  th

16

ị SVTH: Vũ Th  Khánh Chi

ể ề ị ươ Tìm hi u v  các vitamin A, E, C, H GVHD: TS.Giang Th  Ph ng Ly

ế ụ 2.1.5.1  Thi u h t vitamin A

Nguyên nhân:

­

ơ ể ể ự ổ ợ ượ ế ố Do ăn u ng thi u Vitamin A: c  th  không th  t t ng h p đ c Vitamin

ả ấ ừ ứ ế ậ A mà ph i l y t th c ăn,do v y nguyên nhân chính do thi u Vitamin A là do

ế ộ ề ấ ch  đ  ăn nghèo Vitamin A và ch t Caroten (ti n Vitamin A).

ủ ữ ư ế ạ ế ầ ả ạ ỡ N u b a ăn đ  Vitamin A nh ng l i thi u đ m và d u m  cũng làm gi m kh ả

ể ấ Ở ẻ ồ năng h p thu và chuy n hóa Vitamin A . tr  đang bú thì ngu n Vitamin A là

ờ ỳ ẹ ế ẽ ả ế ẹ ưở ữ s a m ,n u trong th i k  này m  ăn thi u Vitamin A s   nh h ế   ự ng tr c ti p

ẻ ế ứ đ n đ a tr .

­

ễ ẻ ị ễ ặ ệ ườ Nhi m   trùng:tr b   nhi m   trùng   đ c   bi ở t   là   lên   s i,viêm   đ ng   hô

ễ ế ả ả ấ h p,tiêu ch y và c  nhi m giun đũa cũng gây thi u Vitamin A.

­

ưỡ ườ ơ ể ề ế Suy dinh d ng: th ạ   ng kéo theo nhi u Vitamin A vì c  th  thi u đ m

ể ệ ể đ  tham gia vi c chuy n hóa Vitamin A.

ễ ưỡ ế ấ ể ạ Nhi m trùng và suy dinh d ng làm h n ch  h p thu, chuy n hóa Vitamin A

ầ ử ụ ờ ế ồ đ ng th i làm tăng nhu c u s  d ng Vitamin A. Ng ượ ạ c l i thi u Vitamin A s ẽ

ơ ưỡ ư ậ ễ làm tăng nguy c  nhi m trùng và suy dinh d ộ   ẽ ạ ng,nh  v y s  t o thành m t

ơ ử ế ệ ầ ẫ ẩ ẩ ọ vòng lu n qu n làm b nh them tr m tr ng d n đ n nguy c  t vong cao.

ố ượ ễ ị Đ i t ế ng d  b  thi u vitamin A:

­

ẻ ướ ổ ễ ị ế ẻ ầ ớ Tr  em d ề   i 3 tu i d  b  thi u vitamin a do tr  dang l n nhanh c n nhi u

ở ổ ế ộ ưỡ ạ ổ ổ vitamin A, tu i này do ch  đ  nuôi d ng thay đ i (giai đo n ăn b  sung và

ễ ắ ữ ệ ễ ế ơ ấ   cai s a) và d  m c các b nh nhi m trùng nên có nguy c  thi u Vitamin A r t

cao.

­

ẻ ướ ổ ị ắ ệ ở ườ ấ ả Tr  d i 5 tu i b  m c các b nh s i, viêm đ ng hô h p. Tiêu ch y kéo

ưỡ ế ặ dài và suy dinh d ơ ng n ng có nguy c  thi u vitamin A.

17

ị SVTH: Vũ Th  Khánh Chi

ể ề ị ươ Tìm hi u v  các vitamin A, E, C, H ng Ly

­

ẹ ấ GVHD: TS.Giang Th  Ph ế ế ầ ố Bà m  đang cho con bú nh t là trong năm đ u, n u ăn u ng thi u vitamin

ữ ẽ ụ ế ế ế ẫ ở ẻ ỏ A thì tròn s a s  thi u Vitamin A d n đ n thi u h t vitamin A tr  nh . Tr ẻ

ượ ẹ ơ không đ ế c bú m  thì nguy c  thi u vitamin A càng cao.

­

ụ ữ Ph  n a mang thai

­

ệ ế ơ B nh nhân x  gan, suy tuy n giáp.

ệ ủ ơ ể ể ế Bi u hi n c a c  th  khi thi u Vitamin A

­

ộ ế ố ấ ọ Khô da: Vitamin A là m t y u t ể ả  r t quan tr ng đ  s n sinh và tái t o t ạ ế

ộ ố ấ ố ớ ụ ố bào da. Ngoài ra, vitamin A còn có tác d ng ch ng viêm đ i v i m t s  v n đ ề

ủ ạ ấ ị ứ ằ ả ọ ỉ ệ   nh t đ nh x y ra trên da c a b n. Các nghiên c u khoa h c đã ch  ra r ng vi c

ể ẫ ớ ế ị ề ề ấ ơ c  thê b  thi u vitamin A có th  d n t ệ   i các v n đ  v  da. Trong đó, b nh

ộ ệ ổ ế ị ứ ườ ệ ườ Eczema­ viêm da d   ng, là m t b nh ph  bi n. Khi đó, ng i b nh th ng có

ứ ư ứ ệ ạ ộ ố ạ   các tri u ch ng nh  khô, ng a và viêm. Alitretionin là m t lo i thu c có ho t

ể ử ụ ể ề ị ứ ị tính vitamin A, có th  s  d ng đ  đi u tr  viêm da d   ng.

­

ệ ớ ở ắ ứ ế ắ ể Khô m t: bi u hi n s m m t do thi u vitamn A là quáng gà, t c là nhìn

ề ố ổ ở ắ ư ố không rõ vào bu i chi u t ệ i và v t biot ộ    m t nh  đ m đom đóm xà phòng.M t

ứ ạ ạ ọ ỹ ượ ự ứ ệ ể nghiên c u t i Đ i h c California – M  đã đ c th c hi n đ  nghiên c u vai trò

ố ớ ệ ụ ể ố ượ ủ c a vitamin A đ i v i b nh quáng gà. C  th , các đ i t ng tham gia nghiên

ụ ữ ắ ọ ượ ạ ổ ả ứ c u là ph  n  m c ph i tình tr ng này. H  đ c cho b  sung vitamin A d ướ   i

ự ế ề ả ả ạ ẩ ố ổ ả   ạ d ng th c ph m và viên u ng. K t qu  là c  hai d ng b  sung này đ u giúp c i

ứ ệ ệ ầ ả ạ ớ ị ề thi n tình tr ng b nh. Sau 6 tu n đi u tr , kh  năng thích  ng v i bóng t ố ủ   i c a

ườ ứ ơ ng i tham gia nghiên c u đã tăng lên h n 50%.

­

ề ề ứ ả ấ ấ ố ữ   Các v n đ  v  sinh s n: Các nghiên c u đã cho th y m i liên quan gi a

ụ ể ề ầ ấ ế ự ả vitamin A và các v n đ  sinh s n. C  th , vitamin A là c n thi ả   t cho s  sinh s n

ở ả ữ ự ể ườ ư  c  nam và n , cũng nh  cho s  phát tri n bình th ẻ ủ ng c a tr .

18

ị SVTH: Vũ Th  Khánh Chi

ể ề ị ươ Tìm hi u v  các vitamin A, E, C, H ng Ly

­

ẻ ể ệ ậ GVHD: TS.Giang Th  Ph ế ủ ể Tr  ch m phát tri n: Vi c không có đ  vitamin A có th  khi n cho tr ẻ

ồ ừ ệ ể ắ ậ ưỡ ề ch m phát tri n. Đi u này b t ngu n t vi c vitamin A là d ấ ầ ng ch t c n thi ế   t

ự ạ ỏ ở ẻ ứ ề ỉ ể cho s  phát tri n kh e m nh ằ    tr . Nhi u nghiên c u khác nhau đã ch  ra r ng

ệ ổ ườ ể ở ẻ ự ề vi c b  sung vitamin A làm tăng c ng s  phát tri n tr . Đi u này còn có tác

ẻ ượ ổ ế ợ ưỡ ế ơ ữ ụ d ng cao h n n a khi tr  đ c b  sung k t h p các d ấ ầ ng ch t c n thi t khác.

ế ụ ừ ệ ệ Bi n pháp phòng ng a vi c thi u h t Vitamin A

­

ự ự ạ ẩ ẩ ổ B  sung vitamin A qua th c ph m ăn hàng ngày: các lo i th c ph m giàu

ư ứ ạ ậ ị ộ vitamin A nh  tr ng, cá, th t, gan đ ng v t, tôm, các lo i rau có hàm l ượ   ng

ủ ư ề ạ ố carotene cao nh  rau mu ng, xà lách, rau ngót, rau d n... Các lo i rau c  qu ả

ư ấ ủ ố nh  g c, cà r t, đu đ , xoài...

­

ẻ ữ ữ ồ ớ V i tr ỏ  nh : nên ằ  nuôi con b ng s a m ẹ ẹ vì trong s a m  là ngu n cung

ố ờ ố ẻ ấ ồ ỏ ỳ ị ấ c p vitamin A t t nh t cho tr  nh . Đ ng th i u ng viên vitamin A đ nh k  theo

ướ ẫ ủ ạ ẩ ổ h ự ơ   ự ng d n c a bác sĩ. B  sung các lo i th c ph m giàu vitamin A vào th c đ n

hàng ngày cho bé.

­

ứ ế ế ệ ờ ỏ ị ụ   ỳ ể ị Nên   đi   khám   s c   kh e   đ nh   k   đ   k p   th i   phát   hi n   n u   thi u   h t

ẽ ươ ử ờ ị vitamin A s  có ph ng án x  lý k p th i.

ừ 2.1.5.2 Th a Vitamin A

ả ượ ệ ấ ư ừ ụ ấ Do vitamin A hòa tan trong ch t béo, vi c đào th i l ng d  th a đã h p th  vào t ừ

ơ ố ướ ả ấ ớ ăn u ng là khó khăn h n so v i các vitamin hòa tan trong n c. R t ít khi x y ra tình

ự ừ ư ừ ứ ế ạ ườ ả ổ tr ng d  th a Vitamin A n u b  sung qua th c ăn. D  th a th ng x y ra khi b ổ

ở ạ ạ ộ ố ở ề ư ừ ẽ ằ sung Vitamin A d ng ho t đ ng b ng thu c li u cao. Vitamin A d  th a s  tích

­

ơ ể ụ ố ư lũy trong c  th  và gây ra các tác d ng không mong mu n nh :

­

ộ ộ ứ ệ Các tri u ch ng ng  đ c gan

ổ ươ ế ễ ớ Bi n đ i x ng, đau kh p, móng tay d  gãy

19

ị SVTH: Vũ Th  Khánh Chi

­

ể ề ị ươ Tìm hi u v  các vitamin A, E, C, H GVHD: TS.Giang Th  Ph ng Ly

­

ổ ị ị ự Thay đ i th  l c, phù gai th

­

ấ ậ ễ ặ ầ ắ ủ Đau đ u, chóng m t, khó ng , m t t p trung, d  cáu g t

­

ự ệ ồ ỏ ả Bu n nôn, nôn, m t m i, gi m s  thèm ăn và khó tăng cân

ứ ế ạ ả ổ ộ ớ ặ ờ   Bi n đ i da: Vàng da, khô, n t, tăng đ  nh y c m v i ánh sáng m t tr i,

­

ế ả bong v y, sung huy t…

­

ồ ở ẻ ỏ Ph ng thóp tr  nh

ị ậ Sinh con d  t t

ộ ộ ấ ả ở ề ộ ộ ễ Ng  đ c c p tính nói chung x y ra li u 25.000 IU/kg, và ng  đ c kinh niên di n ra

ở ộ ộ ở ỗ ờ 4.000 IU/kg m i ngày trong th i gian 6­15 tháng. Tuy nhiên, ng  đ c gan có th ể

ễ ở ấ ớ ớ ớ ề ệ di n ra ứ  các m c th p t i 15.000 IU/ngày t i 1,4 tri u IU/ngày, v i li u gây ng ộ

ộ đ c trung bình ngày là 120.000 IU/ngày.

Ở ữ ườ ứ ể ậ ả nh ng ng i có ch c năng th n suy gi m thì 4.000 IU cũng có th  gây ra các

ươ ệ ố ề ượ ể ể ộ ổ t n th ng đáng k . Vi c u ng nhi u r u cũng có th  làm gia tăng đ c tính.

ườ ủ ụ ệ ầ ấ ợ ố Trong các tr ỏ   ng h p kinh niên, r ng tóc, khô màng nh y, s t, m t ng , m t m i,

ả ươ ứ ệ ế ả ầ gi m cân, gãy x ắ   ể ng, thi u máu và tiêu ch y có th  là các tri u ch ng hàng đ u g n

ộ ộ ộ ộ ỉ ả ứ ề ớ ọ ớ   ệ li n v i ng  đ c ít nghiêm tr ng.Các tri u ch ng ng  đ c nói trên ch  x y ra v i

ạ ướ ạ ừ ủ ẳ ạ d ng t o thành tr c (retinoit) c a vitamin A (ch ng h n t ạ    gan), còn các d ng

ư ậ ư ứ ệ ố caretonoit (nh  beta caroten trong cà r t) không gây ra các tri u ch ng nh  v y.

2.1.6 Các ngu n cung c p vitamin A

ồ ấ

20

ị SVTH: Vũ Th  Khánh Chi

ị ươ ể ề GVHD: TS.Giang Th  Ph ng Ly

ạ ượ Tìm hi u v  các vitamin A, E, C, H ấ c tìm th y trong

ể

ả

ẩ ả

ạ ư ị ộ ề

ự ẩ

ố ạ ồ ả ư

ấ

ở ạ ẩ ng

ề ể Có 2 lo i vitamin A đ ế ộ ch  đ  ăn.  (preformed  ­   Vitamin   A   đã   chuy n   hoá ộ   vitamin A) có trong các s n ph m đ ng ẩ   ầ ậ v t nh  th t, cá, gia c m và các s n ph m ừ ữ  s a. M t lo i khác là ti n vitamin A có t   ự   trong các th c ph m có ngu n g c th c ề   ậ v t   nh   trái   cây   và   rau   qu .   Lo i   ti n ổ ế vitamin A ph  bi n nh t là beta­carotene. ế  ở ạ ­   Vitamin   A   cũng   có   bán     d ng   ch ườ ổ   ph m   b   sung,   th   d ng   retinyl ặ acetate   ho c   retinyl   palmitate   (vitamin   A   ề   ể đã   chuy n   hóa),   beta­carotene   (ti n ặ ự ế ợ ủ   vitamin A) ho c s  k t h p c a vitamin A đã chuy n hóa và ti n vitamin A.

21

ị SVTH: Vũ Th  Khánh Chi

ể ề ị ươ Tìm hi u v  các vitamin A, E, C, H GVHD: TS.Giang Th  Ph ng Ly

ể ỗ ợ ự ấ ụ ườ ử ụ ộ ố ấ ầ ổ Đ  h  tr  s  h p th  vitamin A, ng i s  d ng c n b  sung m t s  ch t béo trong

ế ộ ự ề ề ẩ ấ ố ọ ch  đ  ăn u ng. Đi u quan tr ng là không nên n u quá chín th c ph m, vì đi u này

ả ượ làm gi m hàm hàm l ng vitamin A.

ớ ẻ ỏ ữ ữ ẹ ấ ồ V i tr  nh : nên ằ  nuôi con b ng s a m ẹ vì trong s a m  là ngu n cung c p vitamin A

ờ ố ẻ ấ ỏ ồ ỳ ị ướ ố t t nh t cho tr  nh . Đ ng th i u ng viên vitamin A đ nh k  theo h ẫ ủ ng d n c a bác

ự ơ ự ẩ ạ ổ sĩ. B  sung các lo i th c ph m giàu vitamin A vào th c đ n hàng ngày cho bé.

22

ị SVTH: Vũ Th  Khánh Chi

ể ề ị ươ Tìm hi u v  các vitamin A, E, C, H

ỳ ể ị ụ ứ ế ỏ ị GVHD: TS.Giang Th  Ph ế ệ ng Ly ẽ ờ Nên đi khám s c kh e đ nh k  đ  k p th i phát hi n n u thi u h t vitamin A s  có

2.2 Vitamin E

ươ ử ờ ị ph ng án x  lý k p th i.

ị ử 2.2.1 L ch s

ừ ứ ự ằ ẩ ứ        T  năm 1922­1923 Evans và Bishop đã ch ng minh r ng trong th c ph m có ch a

ạ ầ ộ ế ố ớ ả ở ạ ộ m t lo i vitamin c n thi t đ i v i sinh s n chu t. Lo i vitamin này không có trong

ỡ ướ ự ậ ề ắ ơ m  cá, n c cam và có nhi u tròn b , trong rau xà lách ho c các loài th c v t khác.

ế ườ ầ ầ Đ n năm 1936 ng i ta đã tách đ ượ ừ ầ c t ạ ẫ    d u m n lúa mì và d u bông 3 lo i d n

ấ ủ ặ ượ xu t c a Benzopiran và đ t tên là nhóm vitamin E. Khi Vitamin đ ộ   ậ c công nh n là m t

ụ ồ ụ ặ ả ả ấ ọ ọ   ợ h p ch t có tác d ng ph c h i kh  năng sinh s n, các nhà khoa h c đã đ t tên hóa h c

ừ ế ạ là tocopherol, t ti ng Hy L p, có nghĩa là “sinh con” .

ấ ạ ấ 2.2.2 C u t o, tính ch t

ấ ạ 2.2.2.1 C u t o

ể ỉ ấ ọ ớ ử ồ ­ Vitamin E là tên g i chung đ  ch  hai l p ch t phân t bao g m các tocopherol và các

ạ ộ ả ọ ủ   tocotrienol, chúng có tính ho t đ ng vitamin E. Vitamin E không ph i là tên g i c a

ấ ỳ ấ ọ ụ ể ấ ộ ơ ự m t ch t hóa h c c  th , mà chính xác h n là cho b t k  ch t nào có trong t nhiên mà

có tính năng vitamin E trong dinh d ngưỡ

23

ị SVTH: Vũ Th  Khánh Chi

ể ề ị ươ Tìm hi u v  các vitamin A, E, C, H GVHD: TS.Giang Th  Ph ng Ly

ự ồ ạ ướ ạ ­ Trong t nhiên vitamin E t n t i d i 8 d ng khác nhau, trong đó có 4 tocophorol và 4

ề ạ tocotrienol. Các tocophorol và tocotrienol đ u có d ng alpha, beta, gamma, delta, đ ượ   c

ố ượ ị ỗ ạ ủ ị xác đ nh theo s  l ng và v  trí c a các nhóm metyl trên vòng chromanol. M i d ng có

ồ ạ ạ ơ ọ hoat tính sinh h c h i khác nhau. Trong đó dang alpha là d ng chính t n t i trong c ơ

R3

HO

H

O

3

R3

R1

ể ấ ụ th , có tác d ng cao nh t.

1=R2=R3=CH3

1=R2=CH3; R3=H

γ α ­tocopherol, R ­tocopherol, R

1= R2=CH3; R3=H

γ α ­tocotrienol, R1=R2=R3=CH3 ­tocotrienol,R

1=R3=CH3; R2=H

1=R2=R3=H

β ­tocopherol, R δ ­tocopherol, R

1= R3=CH3; R2=H

1=R2=R3=H

β ­tocotrienol,R δ ­tocotrienol, R

2.2.2.2 Tính ch tấ

ấ ậ ấ ỏ ấ ố ự   ầ t trong d u th c ­ Tính ch t v t lý: Tocopherol là ch t l ng không màu, hòa tan r t t

α ượ ầ ỏ ậ v t, trong r u Etylic, Ete Etylic và Ete d u h a. ể ế   ­tocopherol thiên nhiên có th  k t

0C. Khi đó thu đ

ượ ở ệ ộ ấ ượ ậ tinh ch m trong r u Metylic nhi t đ  th p ­35 ể c tinh th  hình kim

24

ị SVTH: Vũ Th  Khánh Chi

ể ề ị ươ Tìm hi u v  các vitamin A, E, C, H ng Ly

0C. Tocopherol khá b n v i nhi

ệ ộ ả ớ GVHD: TS.Giang Th  Ph ệ ề ị có nhi t đ  nóng ch y 2,5­3,5 ể t, nó có th  ch u nhi ệ   t

0C

ở ớ t i 170 trong không khí.

ấ ủ ả ấ ấ ọ ọ ọ ị  ­ Tính ch t hóa h c:Tính ch t hóa h c quan tr ng nh t c a Tocopherol là kh  năng b

3 ho c Acid Nitric, khi đó nó t o nê

ư ặ ạ ấ ở oxi hóa b i các ch t oxi hóa khác nhau nh  FeCl

ộ ả ẩ ả ẩ ọ ượ ạ ncác s n ph m oxi hóa khác nhau. M t s n ph m oxi hóa quan tr ng đ c t o thành là

α ­tocopherylquinon.

ố ớ ơ ể ủ 2.2.3 Vai trò c a vitamin E đ i v i c  th

ơ ể ề ọ Vitamin E có nhi u vai trò quan tr ng trong c  th

ườ ớ ố ớ Đ i v i ng i l n

ấ ố ụ ừ ­   Vitamin   E   có   công   d ng   r t   t t   trong   vi c ệ  ngăn   ng a   quá   trình   lão   hóa ,   giúp

ế ả ờ ố ệ ả làm gi m v t nhăn và xóa m  các đ m thâm nám hi u qu . Vitamin E giúp d ưỡ   ng

ẩ ụ ồ ư ổ ụ ủ ế ạ ưỡ m cho da, giúp h n ch  tác d ng c a tia UV, giúp ph c h i tóc h  t n, d ng tóc

ượ ắ ỏ ọ suôn m t, ch c kh e, mau m c.

ơ ắ ề ầ ệ ố ­ Giúp c  thơ ể phòng ch ng nguy c  m c các b nh v  th n kinh ạ  ngo i biên.

ạ ộ ệ ấ ầ ­ Vitamin E còn có tác d ngụ  giúp h  tiêu hóa ho t đ ng t ố ơ , cung c p đ y đ t h n ủ

ượ ạ ộ ơ ắ ệ ạ ộ ỏ năng l ả ng cho c  b p ho t đ ng m t cách kh e m nh và hi u qu .

ủ ự ể ặ ế ư ượ ­ Ngăn ch n s  phát tri n c a các t bào ung th  vú . Ngoài ra, khi đ ổ c b  sung

ụ ữ ẽ ả ợ ượ ơ ắ ệ vitamin E ở ề ượ  li u l ng h p lý, ph  n  s  gi m đ c 67% nguy c  m c b nh ung th ư

ứ ồ bu ng tr ng.

ệ ạ ưỡ ụ ứ ệ ả ấ ặ ­ Đ c bi t, lo i d ả ng ch t này, còn có tác d ng c i thi n ch c năng sinh s n, làm

ụ ứ ệ ả ả ằ tăng kh  năng th  thai b ng cách c i thi n tr ng và tinh trùng.

ố ớ ẻ Đ i v i tr  em

25

ị SVTH: Vũ Th  Khánh Chi

ể ề ị ươ Tìm hi u v  các vitamin A, E, C, H GVHD: TS.Giang Th  Ph ng Ly

ỏ ươ

ề

ế ơ ể    bào trong c  th  tránh ­ Giúp các t ừ ổ ữ  nâng  ng.   T   đó, kh i  nh ng  t n  th ứ ộ ứ   ẻ cao   s c   đ   kháng,   cho   tr   m t   s c ỏ ố kh e t t.

ạ ụ

ấ ẻ  ế   ứ ậ  m t, khi n ưở   ả ng

ỏ ­ Khi bị thi u h t lo i vitamin này, tr ế ơ ệ ẽ ễ ắ s  d  m c b nh x  gan  ơ ể c  th  kém h p thu, gây  nh h ế ứ đ n s c kh e.

ố ớ ụ ữ Đ i v i ph  n  mang thai

ấ ố ế ề ỏ ủ ứ ụ ­ Có tác d ng r t t t trong vi c ệ  đi u hòa huy t áp ụ ổ   , làm cho s c kh e c a thai ph   n

ố ơ ị đ nh và t t h n.

ế ợ ụ ạ ớ ả ­ Bên c nh đó, khi k t h p v i vitamin C, vitamin E còn có công d ng làm gi m các

ề ả ứ ệ ạ ệ ộ ươ ể ở ụ ữ ố tri u ch ng ti n s n gi ậ , m t lo i b nh t t ng đ i nguy hi m ph  n  mang thai.

ụ ạ ế ể ạ ả ặ ộ   ­ Giúp thai ph  h n ch  tình tr ng s y thai ho c sinh non, cho thai nhi phát tri n m t

ố ụ ấ cách t ẹ t nh t trong b ng m .

ọ ư Ngoài ra Vitamin E còn có các vai trò quan tr ng khác nh :

ỏ ị ả ấ ệ ­ Giúp tăng h p thu Vitamin A, b o v  vitamin A kh i b  thoái hóa. Vitamin E

ệ ố ả ạ ừ ủ ụ cũng b o v  ch ng l ứ i tác d ng c a ch ng th a vitamin A.

­ Tham gia t o quá trình t o máu. Đ c tính ch ng oxy hóa c a Vitamin E giúp quá

ủ ặ ạ ạ ố

ễ ả ầ ả ấ ồ trình s n xu t ra h ng c u di n ra trôi ch y.

­ Giúp c  th  h p thu

ộ

ơ ể ấ vitamin K

­ Ngăn ng aừ  x   v a   đ ng   m ch ơ ữ

ạ  do  làm  gi m  s   oxy  hóa  các  protein,  ngăn các

ự ả

ẽ ắ ạ protein này tham gia làm t c ngh n m ch máu.

ừ ư ế ạ ạ ơ ơ ồ ­ Ngăn ng a nguy c  tim m ch, nh  nh i máu c  tim, tai bi n m ch máu não do

ạ làm gi mả  cholestetol trong m ch máu.

26

ị SVTH: Vũ Th  Khánh Chi

ể ề ị ươ GVHD: TS.Giang Th  Ph ng Ly

Tìm hi u v  các vitamin A, E, C, H ủ ơ ể ể ủ ệ ứ ề ế ậ ệ ­ Tăng s c đ  kháng c a c  th , làm ch m ti n tri n c a b nh sa sút trí tu .

­ Làm gi m nguy c  đ c th y tinh th  nh  kh  năng ch ng oxy hóa.

ơ ụ ủ ể ả ả ờ ố

ả ưở ố ớ ơ ể ủ ầ 2.2.4 Nhu c u và  nh h ng c a vitamin E đ i v i c  th

2.2.4.1 Nhu c u ầ

ơ ể ạ ầ ổ ộ ượ Nhu c u Vitamin E hàng ngày tùy thu c vào tu i, tình tr ng c  th  và l ấ   ng ch t

ụ ơ ể béo mà c  th  tiêu th .

(cid:0) ẻ ừ ổ ầ ừ Tr  t 1­3 tu i c n t 5­7mg/ngày

(cid:0) ẻ ừ ổ ầ Tr  t 4­9 tu i c n 7mg/ ngày,

(cid:0) ẻ ừ Tr  t ổ ầ  10­12 tu i c n 11mg

(cid:0) ẻ ổ Tr  trên 12 tu i 12­15mg/ ngày

(cid:0) ẻ ầ ổ ụ ữ Tr  trên 14 tu i và ph  n  có thai c n 15mg/ ngày

(cid:0) ụ ữ ầ ầ ở ẻ Ph  n  cho con bú c n 19mg vitamin E/ ngày. Nhu c u Vitamin E tr  còn bú

ẹ ượ ượ ữ ủ ẹ ấ m  là 3mg/ ngày, l ng Vitamin E này đ c cung c p đ  qua s a m , không

ổ ẻ ầ c n b  sung thêm cho tr .

ự ề ẩ ườ ế ộ ế Do Vitamin E có nhi u trong các th c ph m thông th ợ   ng, nên n u ch  đ  ăn h p

ấ ủ ự ẽ ạ ẩ ầ ơ ể lý, đa d ng các th c ph m thì s  cung c p đ  Vitamin E cho nhu c u c  th .

ế ạ ố ượ ể ề ừ ỉ ị ẩ     Các d ng ch  ph m, thu c Vitamin E đ ị c ch  đ nh đ  đi u tr  và phòng ng a các

ườ ữ ư ợ ơ ườ ế ộ ấ tr ế ng h p có nguy c  cao thi u Vitamin E nh : nh ng ng ế   i có ch  đ  ăn r t thi u

ế ụ ẻ ơ ị ơ ẻ ế ẹ ặ ấ   vitamin E, tr  s  sinh thi u tháng nh  cân, tr  em b  x  nang tuy n t y h c kém h p

ỡ ườ ế ế ặ ẫ ậ thu m  do teo đ ng d n m t ho c thi u betalipoprotein huy t. Vitamin E còn có các

ơ ữ ộ ư ẩ ễ ễ ộ ỉ ị ạ   ch  đ nh khác nh  s y thai tái di n, vô sinh, nhi m đ c thai nghén, x  v a đ ng m ch,

ứ ư ứ ằ ạ ị ỉ ệ b nh m ch vành… Tuy nhiên các ch  đ nh này ch a có b ng ch ng nghiên c u lâm

ắ ữ sàng v ng ch c.

Ả ưở ố ớ ơ ể ủ 2.2.4.2  nh h ng c a vitamin E đ i v i c  th

27

ị SVTH: Vũ Th  Khánh Chi

ể ề ị ươ GVHD: TS.Giang Th  Ph ng Ly

ế Tìm hi u v  các vitamin A, E, C, H Thi u vitamin E

ể ặ ở ẻ ẻ ế ườ ớ ị ắ ế ậ Thi u vitamin E có th  g p tr  đ  non, ng i l n b  c t túi m t. Khi thi u Vitamin E

ế ơ ư ứ ẽ ề ệ ầ ấ ậ kéo dài s  có các tri u ch ng th n kinh nh : th t đi u, y u c , rung gi ầ t nhãn c u, xúc

ạ ả ả giác gi m nh y c m.

ụ ế ế ệ ệ ơ ứ ậ ệ Thi u h t vitamin E liên quan đ n b nh x  nang, b nh gan ố    m t mãn tính, b nh r i

ứ ụ ứ ế ể ắ ạ ấ ộ ộ ộ lo n chuy n hóa ch t béo, h i ch ng ru t ng n, h i ch ng thi u h t vitamin E và các

ể ẫ ứ ứ ế ấ ộ ệ ạ ộ h i ch ng kém h p thu khác có th  d n đ n m c đ  thi t h i khác nhau. Tuy nhiên

ư ộ ạ ộ ể ấ ố ơ ủ   vitamin E cũng có th  ho t đ ng nh  m t ch t ch ng đông và làm tăng nguy c  c a

ấ ề các v n đ  đông máu.

ơ ể ườ ụ ư ể ệ ề ấ ế Khi c  th  thi u vitamin E th ng có các bi u hi n nh : tóc r ng nhi u, các v n đ ề

ộ ơ ể ệ ế ộ ỏ ề v  da, huy t áp cao đ t ng t, c  th  m t m i…

ừ Th a vitamin E

ừ ứ ệ ẽ ề ệ ố   ấ Khi dùng li u cao 500­5333 UI/ ngày s  xu t hi n các tri u ch ng th a Vitamin E: r i

ệ ả ạ ồ ượ ử ụ ề ệ ỏ lo n tiêu hóa (bu n nôn, trung ti n, tiêu ch y), suy nh c, m t m i. S  d ng li u cao

ự ữ ế ấ ứ ụ ẽ ế ạ ứ kéo dài s  làm c n kho d  tr  vitamin A,  c ch  h p thu và  c ch  tác d ng Vitamin

K.

ồ ấ 2.2.5 Ngu n cung c p vitamin E

ấ

ồ ồ ể ử ụ

ự

ượ

ườ Các ngu n cung c p: chúng ta có   ấ   th  s   d ng  2 ngu n cung  c p ẩ   vitamin E đó là th c ph m thiên ẩ   ế ạ nhiên   và   các   d ng   ch   ph m ị  vitamin   E   đ c   bán   trên   th ng.  tr

28

ị SVTH: Vũ Th  Khánh Chi

ể ề ị ươ Tìm hi u v  các vitamin A, E, C, H GVHD: TS.Giang Th  Ph ng Ly

ộ ố ự ư ẩ M t s  th c ph m giàu vitamin E nh  sau:

ượ ượ Tên Hàm l ng(mg/100g) Tên Hàm l ng ( mg/100g)

ầ ầ ầ D u m m lúa 215,4 D u oliu 12,0

55,8 L cạ 9,0

ầ ướ   D u h ng ngươ d

ỉ Qu  phả 26,0 Ngô 2,0

ầ D u óc chó 20,0 Măng tây 1,5

ế ạ ầ ạ D u l c 17,2 Y n m ch 1,5

Cám m nị 2,4 Cà chua 0,9

D aừ 1,0 Cà r tố 0,6

ể ổ ụ ế ẩ ạ ớ ợ Ngoài ra có th  b  sung vitamin E qua các d ng ch  ph m v i m c đích thích h p, có

ủ ể ị ỉ ự s  tìm hi u và theo ch  đ nh c a bác sĩ

29

ị SVTH: Vũ Th  Khánh Chi

ể ề ị ươ Tìm hi u v  các vitamin A, E, C, H GVHD: TS.Giang Th  Ph ng Ly

ề

ị ế (cid:0)

Trong phòng ng a thi u Vitamin E:

(cid:0) Ng

Li u dùng:   ề Trong đi u tr  thi u Vitamin E: ẻ Tr  em: 1 UI/ ngày (cid:0) Ng ườ ớ ừ ườ ớ i l n: 60­ UI/ ngày ế i l n: 30 UI/ ngày

ộ ư M t L u ý khi dùng Vitamin E

(cid:0) Vitamin E tan trong d u, nên mu n h p thu đ ầ

ấ ố ượ ả ầ c Vitamin E c n ph i có ch  đ ế ộ

ủ ầ ế ộ ứ ế ỡ ăn đ  d u m . N u ăn các th c ăn giàu Vitamin E mà ch  đ  ăn không có chút

ượ ượ ấ ấ ỡ ầ d u m  nào thì l ng Vitamin E đ c h p thu r t kém.

(cid:0) N u l m d ng Vitamin E, s  d ng li u cao, kéo dài, tác d ng ch ng oxy hóa ề

ế ạ ử ụ ụ ụ ố

ẽ ị ệ ạ ế ệ ắ ủ c a Vitamin E s  b  tri ổ t tiêu, gây t n h i cho t bào. Các b nh nhân m c các

ườ ế ậ ạ ố ỡ ệ b nh đái tháo đ ng, tăng huy t áp, r i lo n m  máu, sy th n, viêm da mãn tính,

ể ổ ư ễ ề ự t mi n,… có th  b  sung vitamin E hàng ngày, nh ng li u không quá 400UI/

ỉ ộ ờ ớ ngày. Nên dùng cách ngày trong 1­2 tháng, ngh  m t th i gian sau đó m i dùng

ế Ở ụ ữ ổ ti p. ế ộ  ph  n  sau 30 tu i có da khô, ch  đ  ăn nghèo Vitamin E cũng có th  b ể ổ

ư ằ ố ượ ử ụ ụ sung b ng viên u ng vitamin E nh ng cũng không đ c s  d ng liên t c, mà ch ỉ

ượ ử ụ ỉ ộ ế ồ ờ đ c dùng 1­2 tháng, sau đó ngh  m t th i gian r i dùng ti p. S  d ng Vitamin E

ư ầ ẫ ẩ ừ ự t th c ph m v n là  u tiên hàng đ u.

(cid:0) V i ng ớ

ườ ể ể ạ ự ế ế i có da khô, da lão hóa có th  bôi tr c ti p Vitamin E đ  h n ch  tác

ủ ớ ườ ụ ể ờ ụ d ng c a tia UV. V i ng i có da nh n, không nên bôi vì có th  gây m n.

30

ị SVTH: Vũ Th  Khánh Chi

ể ề ị ươ Tìm hi u v  các vitamin A, E, C, H GVHD: TS.Giang Th  Ph ng Ly

ƯƠ

ƯỚ

CH

NG 3: VITAMIN C, H – VITAMIN TAN TRONG N

C

3.1 Vitamin C

ị ử 3.1.1 L ch s

ế ỉ ủ ữ ữ ủ ế ộ ị Vào th  k  15, 16 trong nh ng cu c phát ki n đ a lý c a Anh, Pháp… nh ng th y th ủ

ườ ị ế ỳ ạ ớ ứ ệ ệ ệ ả ớ th ữ ng b  ch t vì nh ng căn b nh k  l ỏ  v i tri u ch ng m t m i, đau kh p, ch y máu

ướ n ệ u,…  Đó là b nh Scurvy.

ế ệ ộ ả Đ n năm 1774, James Lind, bác sĩ hàng h i quý t c Anh, đã phát hi n ăn trái cây s ẽ

ượ ệ ứ ố ủ ự ệ ấ phòng tránh đ ề   c b nh Scurvy. Chính s  phát hi n này c a Lind đã c u s ng r t nhi u

ữ ủ ủ ế ằ ườ ể th y th  trong nh ng chuy n hành trình b ng đ ng bi n sau này.

ườ ứ ề Ng ố   i   đã   nghiên   c u   ký   v   vitamin   C   là   Albert   Szent   –   Gyorgyi   (1893­1986)   g c

ượ ả ề ọ Hungary và ông đ c trai gi i Nobel y h c năm 1937 v  công lao trên. Cũng vào năm

ả ọ ượ ườ đó, gi i Nobel hóa h c đ c trao cho Walter Norman Haworth, ng ợ   ổ i Anh, t ng h p

ợ ạ ổ thành công vitamin C. Tuy nhiên, quy trình t ng h p l i có tên là Tadeus Reichstein,

ườ ề ợ ổ ớ ng i cũng t ng h p thành công vitamin C cùng lúc v i Haworth. Đi u này đã làm cho

ẻ ơ ề ấ ướ ượ ế ừ vitain C r h n r t nhi u, vì tr c đây vitamin này đ c chi t ra t ằ   ấ  trái c y b ng

ươ ứ ạ ph ế ứ ng pháp h t s c ph c t p.

ệ ạ ớ ọ ườ ừ ế ướ Hi n nay, vitamin C không cong l v i m i ng i. T  trái cây cho đ n n ố c u ng, t ừ

ự ấ ệ ủ ẹ ế ề ậ ố viên thu c cho đ n k o ng m, đ u có s  xu t hi n c a acid ascorbic.

ấ ạ ấ 3.1.2 C u t o, tính ch t

ấ ạ 3.1.2.1 C u t o

6H8O6.

ứ ử Vitamin C có công th c phân t là C

31

ị SVTH: Vũ Th  Khánh Chi

OH

H

ể ề ị ươ Tìm hi u v  các vitamin A, E, C, H GVHD: TS.Giang Th  Ph ng Ly

HO

ồ ạ

O

O

ữ

HO

OH

ở ị ở ị ậ ị  ấ C u trúc g m nhân furan, vòng 5 c nh có d ầ ố    oxy, c u oxy gi a carbon 1 và 4, nhóm t ớ ở ị    v  tri 2 v i 3 dây nhánh mang nhóm dienol   v  trí 5 và alcol b c 1  alcol v  trí 6.

ọ ườ ọ Tên g i: tên thông th ng là acid ascorbic hay vitamin C, ngoài ra còn có tên g i khác là

L­ascorbic

ỉ ồ ạ ở ạ ứ ấ ạ Vitamin C ch  t n t ự  d ng L­ascorbic, tuy nhiên d a trên công th c c u t o ta còn i

ấ ư ạ ạ ạ ớ ườ th y có d ng D, nh ng d ng này không có ho t tính. Cho t i nay ng ệ   i ta phát hi n

ấ ủ ế ệ ả ạ ẳ ồ ồ ố th y 14 đ ng phân và đ ng đ ng c a vitamin C có kh  năng ch ng b nh ho i huy t và

ấ ồ ấ ạ ệ 15 ch t đ ng phân không có ho t tính. Các ch t này phân bi t nhau b i s  l ở ố ượ   ng

ử ự ắ ế ử ấ ố nguyên t carbon s  s p x p các nhóm nguyên t ử ở các nguyên t carbon b t đ i và

ử ặ ạ ạ d ng kh  ho c d ng oxy hóa.

ề ạ ồ ạ ồ ạ ự ướ ổ ế ạ V  tr ng thái t n t i, Vitamin C t n t i trong t nhiên d i 3 d ng ph  bi n

ạ ử ­ Acid ascorbic (d ng kh )

­ Acid dehydro ascorbic (d ng oxy hóa)

ạ

­ D ng liên k t ascorbigen

ế ạ

ế ủ ự ậ ạ ạ ớ D ng ascorbigen là d ng liên k t c a vitamin C v i polypeptide. Trong th c v t nó

ớ ượ ế chi m t ổ i 70% t ng hàm l ng vitamin C.

3.1.2.2 Tính ch t ấ

32

ị SVTH: Vũ Th  Khánh Chi

ể ề ị ươ Tìm hi u v  các vitamin A, E, C, H ng Ly

ặ ơ ế ố ượ GVHD: TS.Giang Th  Ph ử Vitamin C k t tinh không màu ho c h i vàng, kh i l ng phân t là 176,13 g/mol, nhi ệ   t

oC, r t d  tan trong n

ả ấ ễ ướ ị ướ ộ đ  nóng ch y 193 c (300g/lít). Dung d ch n c 5% có pH=3. Có

ễ ạ ướ ơ ố khi dùng d ng mu i natri d  tan trong n c h n (900g/lít).

ẫ ư Dù trong CTCT không có nhóm –COOH nh ng vitamin C v n có tính axit. Nó có tính

ươ ự ườ ả ị ị ch tấ  hóa h cọ  t ng t các axit thông th ủ   ng, có kh  năng b  oxi hóa và b  phân h y

oC.

thành CO2 và n ướ ở c 193

ả ứ ử ị ậ   Acid ascorbic b  oxy hóa cho acid dehydroascorbic; đây là ph n  ng oxy hóa kh  thu n

ư ộ ồ ế ố ụ ị ngh ch, qua đó vitamin C tác d ng nh  m t đ ng y u t ề    (cofactor), tham gia vào nhi u

(cid:0) Hydroxyl hóa,

(cid:0) Amid hóa;

ơ ể ả ứ ư ph n  ng hóa sinh trong c  th , nh :

(cid:0) ự ể ễ Làm d  dàng s  chuy n prolin, lysin sang hydroxyprolin và hydroxylysin (trong

ợ ổ t ng h p collagen);

(cid:0) Giúp chuy n acid folic thành acid folinic trong t ng h p carnitin;

ể ợ ổ

(cid:0) Giúp dopamin hydroxyl hoá thành nor­adrenalin;

(cid:0) ố Tham gia xúc tác oxy hóa thu c qua microsom (cytochrom P450) gan;

(cid:0) Giúp d  h p thu s t do kh  Fe

ễ ấ ắ ở ạ ể ồ ễ ấ ở ộ ử 3+ thành Fe2+ d  dày, đ  r i d  h p thu ru t.

ố ớ ơ ể ủ 3.1.3 Vai trò c a vitamin C đ i v i c  th

ủ ế ủ ứ ấ ộ ự ả Ch c năng ch  y u c a vitamin C là s  s n xu t collagen, m t protein chính c a c ủ ơ

ệ ầ ủ ố ế ộ ử ể ể ặ th . Đ c bi t, vitamin C giúp n i k t m t ph n c a phân t amino acid proline đ  hình

ự ấ ấ ổ ế ả ị thành hydroxyproline. K t qu  là, s  c u trúc nên collagen r t  n đ nh. Collagen không

ơ ể ớ ữ ế ệ ấ ấ ộ ọ nh ng là m t protein r t quan tr ng trong vi c liên k t các c u trúc c  th  v i nhau

ế ứ ầ ế ụ ằ ớ ế (mô liên k t, s n kh p, dây ch ng, vv..), vitamin C còn h t s c c n thi ự t cho s  lành

ươ ỏ ủ ướ ự ạ ầ ở ả ế v t th ng, s  m nh kh e c a n ừ u răng, và ngăn ng a các m ng b m da.

33

ị SVTH: Vũ Th  Khánh Chi

ể ề ị ươ GVHD: TS.Giang Th  Ph ng Ly

Tìm hi u v  các vitamin A, E, C, H ứ ộ ố ễ ả ấ ị ấ   Thêm vào đó, vitamin C còn có ch c năng mi n d ch, tham gia s n xu t m t s  ch t

ử ụ ụ ề ấ ầ ổ ợ ẫ d n truy n th n kinh và hormon, t ng h p carnitine, h p th  và s  d ng các y u t ế ố

ưỡ ấ ộ ưỡ ấ ố dinh d ng khác. Vitamin C cũng là m t ch t dinh d ng ch ng oxy hóa r t quan

tr ng.ọ

ụ ể ữ ụ ư C  th , Vitamin C có nh ng tác d ng nh  sau:

ủ ế ả ứ ờ ố ự • Kìm hãm s  lão hoá c a t bào: nh  ph n  ng ch ng oxy hoá mà vitamin C ngăn

ưở ấ ủ ố ự ữ ơ ặ ả ch n  nh h ng x u c a các g c t ả ứ  do, h n n a nó có ph n  ng tái sinh mà vitamin

ấ ộ ố E ­ cũng là m t ch t ch ng oxy hoá ­ không có.

ự ả ứ ư ủ ệ ặ • Kích thích s  b o v  các mô: ch c năng đ c tr ng riêng c a viamin C là vai trò quan

ố ớ ự ạ ọ ộ ọ tr ng trong quá trình hình thành collagen, m t protein quan tr ng đ i v i s  t o thành

ụ ệ ạ ả ươ ư và b o v  các mô nh  da, s n, m ch máu, x ng và răng.

ự ề ẹ ệ ả ệ • Kích thích nhanh s  li n s o: do vai trò trong vi c b o v  các mô mà vitamin C cũng

ề đóng vai trò trong quá trình li n seo.

ư ế ợ ừ ạ ớ ố ọ • Ngăn ng a ung th : k t h p v i vitamin E t o thành nhân t ậ    quan tr ng làm ch m

ộ ố ủ ư ệ ệ ạ quá trình phát b nh c a m t s  bênh ung th  (vòm mi ng, d  dày.v.v…)

ườ ễ ẩ ả ố ổ ợ • Tăng c ấ   ng kh  năng ch ng nhi m khu n: kích thích t ng h p nên interferon ­ ch t

ậ ủ ặ ự ẩ ế ngăn ch n s  xâm nh p c a vi khu n và virut trong t bào.

ạ ố ớ ơ ể ư ọ ạ ơ ể ả ấ ả ố   • D n s ch c  th : vitamin C làm gi m các ch t th i có h i đ i v i c  th  nh  thu c

2, và c  nh ng

ạ ặ ừ ơ ể ạ tr  sâu, kim lo i n ng, CO, SO ả ữ  ch t đ c ấ ộ  do c  th  t o ra.

ạ ụ ắ ở ự ấ ứ ế ộ ố • Ch ng l ắ   i ch ng thi u máu: vitamin C kích thích s  h p th  s t b i ru t non. S t

ố ạ ự ạ ầ ồ chính là nhân t t o màu cho máu và làm tăng nhanh s  t o thành h ng c u, cho phép

ế ả ơ làm gi m nguy c  thi u máu.

ệ ả ế ứ ộ ọ ệ ấ   Vitamin C (acid ascorbic) đóng m t vai trò h t s c quan tr ng trong vi c b o v  ch t

ủ ệ ề ổ ươ ồ ộ li u di truy n c a tinh trùng (DNA) tránh các t n th ng. N ng đ  vitamin C trong

ơ ấ ề ầ ớ ị ị tinh d ch cao h n r t nhi u l n so v i trong các d ch khác

34

ị SVTH: Vũ Th  Khánh Chi

ể ề ị ươ Tìm hi u v  các vitamin A, E, C, H GVHD: TS.Giang Th  Ph ng Ly

ầ 3.1.4 Nhu c u vitamin C

ự ấ ụ 3.1.4.1 S  h p th

ượ ấ ụ ở ỗ ơ ế ậ ủ ế Ở ườ  ng i,vitamin C đ c h p th ể    h ng tràng, ch  y u theo c  ch  v n chuy n

ơ ể ồ ấ ở ắ ố ộ ế ế và phân b  kh p c  th , n ng đ  vitamin C cao nh t tuy n yên và tuy n th ượ   ng

th nậ

ượ ượ ơ ể ấ ự ữ ệ ậ L ng vitamin C đ c c  th  h p thu và d  tr không tit l ớ  thu n v i hàm l ượ   ng

ự ể ả ậ ẩ ượ ố vitamin C trong th c ph m, th m chí còn gi m thi u khi l ng sinh t ự    C trong th c

ế ẩ ượ ớ ượ ừ ph m quá cao. N u tiêu hóa l ng l n Vitamin C tăng cao, l ng th a nhanh chóng

ượ ế ặ ắ ắ ế ướ đ c các t bào mô n m b t ho c bài ti t ra n ể c ti u.

ượ ỏ ướ ượ ượ ấ Khí tiêu hóa l ng nh  d i 100mg, 80­90% l ng vitamin C ăn vào đ c h p thu vào

ư ả ấ ẩ ầ ạ ả ơ ể c  th . Nh ng khi kh u ph n ăn tăng, kh  năng h p thu vitamin C l i gi m, đ i v ố ớ

ơ ể ỉ ấ ư ẩ ầ ượ ở ẩ kh u ph n ch a 1,5g Vitamin C c  th  ch  h p thu đ c 49%, ầ  kh u ph n ăn 3g, c ơ

ể ượ ơ ể ỉ ấ ầ ẩ ớ ượ ỉ ấ th  ch  h p thu đ c 36% và v i kh u ph n 1,2g thì c  th  ch  h p thu đ c 16%

ượ l ơ ể ng vitamin C vào c  th .

3.1.4.2 Nhu c uầ

ề ượ ố ị ỉ ầ Nhu c u li u l ng vitamin C không có ch  tiêu c  đ nh:

ượ ố ố ể ầ ế ơ ể ể ừ ỉ ­ L ng sinh t C t i thi u c n thi t cho c  th  đ  ngăn ng a bênh Scorbut ch  là

10mg/ ngày

ầ ườ ệ ả ặ ­ Nhu c u vitamin C cho ng ỗ   i không làm vi c n ng là vào kho ng 50­100mg m i

ngày

ụ ẻ ầ ả ả ơ ­ Thai s n ph , tr  em có nhu c u Vitamin C cao h n, kho ng 150mg/ngày.

ị ứ ự ư ệ ễ ầ ố ộ ­ B nh nhân có nhu c u ch ng b i nhi m, d  phòng ung th , kháng d   ng s  c n t ẽ ầ ố   i

ể thi u 150mg/ngày

35

ị SVTH: Vũ Th  Khánh Chi

ể ề ị ươ GVHD: TS.Giang Th  Ph ng Ly

Tìm hi u v  các vitamin A, E, C, H ộ ườ ệ ậ ố ụ ệ ạ ồ ­ Ng i nghi n thu c lá, v n đ ng viên, b nh nhân trong giai đo n ph c h i, công

ặ ộ ượ ế ế nhân lao đ ng n ng nên đ c ti p t 200mg/ ngày

ề ạ ­ Ng ườ ở i ầ  mi n núi l nh c n 140mg/ ngày.

ế ằ ả ầ ổ ượ ố B ng khuy n cáo nhu c u vitamin C nên b  sung h ng ngày và l ng vitamin C t i đa

cho phép trong 1 ngày (Theo RDAs­):

(cid:0) ứ ố ị ỉ ư 0­6 tháng: 40mg. Ch a có ch  đ nh m c t i đa.

(cid:0) ứ ố ỉ ị ư 7­12 tháng: 50mg. Ch a có ch  đ nh m c t i đa.

(cid:0) ổ ố 1­3 tu i: 15 mg, t i đa 400mg/ngày.

(cid:0) ố 4­8t: 25 mg, t i đa 650mg/ngày.

(cid:0) ố 9­13t: 45 mg. T i đa 1200mg/ngày.

(cid:0) ữ ố 14­18t: 75 mg (n ) và 65 mg (nam). T i đa 1800mg/ngày.

(cid:0) ữ ố 19+: 90 mg (N ) và 75 mg (Nam). T i đa 2000mg/ngày.

ưở ố ớ ứ ừ ế Ả 3.1.5  nh h ỏ ng th a thi u vitamin C đ i v i s c kh e

ế Thi u vitamin C

ườ ượ ủ ượ ứ ầ ầ ế Khi th ng xuyên không đ c đáp  ng đ y đ  l ng vitamin C c n thi t, c  th ơ ể

ộ ố ể ặ ệ chúng ta có th  g p m t s  căn b nh sau đây:

(cid:0) ệ ế ắ ả ấ ồ B nh thi u máu ầ   : Vitamin C giúp h p thu s t, s n sinh haemoglobin và h ng c u.

ơ ể ể ấ ủ ạ ắ ế   Khi không có đ  vitamin C, c  th  không th  h p thu s t và gây ra tình tr ng thi u

máu.

(cid:0) ệ ề ườ ứ ụ ấ B nh loãng x ươ : Nhi u ng ng i c u cho th y vitamin C có tác d ng làm tăng

ậ ộ ươ ươ ữ ườ ế ơ m t đ  x ộ ố ng c t s ng, x ng đùi. Nh ng ng i thi u vitamin C có nguy c  cao b ị

ươ ươ ệ gãy x ng, loãng x ặ ng, đ c bi ụ ữ t là ph  n .

36

ị SVTH: Vũ Th  Khánh Chi

ể ề ị ươ Tìm hi u v  các vitamin A, E, C, H GVHD: TS.Giang Th  Ph

(cid:0) ệ ầ ổ ấ ộ B nh thoái hóa kh p ng Ly ợ   ớ : Vitamin C là m t ch t ch ng oxy hóa góp ph n t ng h p ố

ơ ả ủ ụ ầ ớ ượ collagen tuýp 1, 2 và aggrecan ­ thành ph n c  b n c a s n kh p. L ng vitamin C

ứ ấ ơ ườ ữ ệ ớ th p h n m c bình th ng là 1 trong nh ng nguyên nhân gây b nh thoái hóa kh p.

(cid:0) ộ ố ệ ể ẫ ệ ế ế ề ạ B nh tim m ch ạ : Thi u vitamin C có th  d n đ n m t s  b nh v  tim m ch nh ư

ứ ế ả ạ ạ thoát m ch, y u m ch, suy gi m ch c năng tim…

(cid:0) ệ ơ ể ữ ệ ể ộ B nh Scorbut : Là m t trong nh ng căn b nh đi n hình khi c  th  không đ ượ   c

ủ ượ ứ ầ ế ủ ệ ứ ệ ể đáp  ng đ  l ng vitamin C c n thi t. Các tri u ch ng đi n hình c a b nh Scorbut

ợ ế ướ ấ ả ụ ướ ồ g m có: viêm l i, ch y máu chân răng, xu t huy t d i da, t máu d i màng

x ng…ươ

(cid:0) ơ ể ễ ị ấ ố ự ế ở Ung thư: Thi u vitamin C, c  th  d  b  t n công b i các g c t ấ    do và các ch t

oxy hoa ­ nguyên nhân chính gây ung th .ư

ữ ệ ườ ả ủ ụ ệ ế ậ ờ Nh ng căn b nh trên th ng là h u qu  c a vi c thi u h t vitamin C trong th i gian

ể ạ ậ ế ộ ố ệ ứ ạ ớ ơ dài. B n có th  nh n bi t tình tr ng này s m h n thông qua m t s  tri u ch ng nh ư

ứ ơ ễ ổ ệ ả ầ ắ ỏ ớ m t m i, d  n i nóng, cáu g t, gi m cân, đau nh c c  và kh p, b m tím trên da không

ả ợ ụ ợ ễ ị ễ rõ nguyên nhân, ch y máu chân răng, viêm l i, t t l i, tóc và da khô, d  b  nhi m trùng,

ạ … ả c m l nh

ừ Th a vitamin C

ể ẫ ớ ừ ề ế ề ạ Th a vitamin C cũng có th  d n t i nhi u tác h i. N u dùng vitamin C li u cao kéo

ể ặ ố ạ ạ ố ụ dài, có th  g p các tác d ng không mong mu n nh ư r i lo n tiêu hóa, loét d  dày, tá

ộ ề ệ ả ậ ả ồ   ạ ỏ tràng, viêm bàng quang, tiêu ch y, tăng t o s i th n, gây b nh gút, gi m đ  b n h ng

ở ấ ệ ượ ụ ể ả ứ ế ượ ầ c u, c n tr  h p th  vitamin A, B12 và có th  gây ra hi n t ng  c ch  ng ế   c n u

ừ ộ . ộ ng ng đ t ng t

ệ ụ ữ ở ề ể ờ ặ Đ c bi t, ph  n  mang thai dùng vitamin C li u cao trong th i gian dài có th  gây ra

ữ ầ ấ ườ ở ừ ế ẫ nh ng nhu c u b t th ng thai nhi, t ệ  đó d n đ n b nh scorbut s m ớ ở ẻ  tr .

37

ị SVTH: Vũ Th  Khánh Chi

ể ề ị ươ Tìm hi u v  các vitamin A, E, C, H GVHD: TS.Giang Th  Ph ng Ly

ồ ấ 3.1.6 Ngu n cung c p vitamin C

ướ ộ ố ự ẩ

D i đây là m t s  th c ph m giàu vitamin C:

ứ

(cid:0) Dâu tây: C  100 gram dâu tây ch a ứ   59 mg vitamin C, m t n a  c c dâu   ấ tây cung c p 89 mg.

ộ ử ố

(cid:0) ụ ư ạ ồ ồ ả Cam, chanh: Là 2 lo i qu  có ngu n vitamin C d i dào, ví d  nh  100g cam s ẽ

ứ ả ấ ộ ch a 53mg vitamin C, m t qu  cam trung bình cung c p 70mg vitamin C còn

ứ chanh ch a 77mg vitamin C/100g.

(cid:0) Đu đ :ủ  Ch a 62 mg vitamin C m i 100 gram, m t c c đu đ  cung c p 87 mg, có

ộ ố ứ ủ ấ ỗ

ệ ể ả ả ả ớ th  giúp c i thi n trí nh , gi m viêm và gi m 40% stress oxy hóa.

(cid:0) ứ ả ả Bông c i xanh : Ch a 89 mg vitamin C cho 100 gram, bông c i xanh giàu vitamin

ư ệ ả ả ả ơ C giúp gi m viêm, gi m nguy c  ung th , b nh tim, gi m stress oxy hóa, tăng

ễ ả ị kh  năng mi n d ch.

(cid:0) Mùi tây: C  100 gram mùi tây ch a 133 mg vitamin C vi c ăn mùi tây hàng ngày

ứ ứ ệ

ạ ấ ượ ắ ẽ s  giúp b n tăng h p thu l ơ ể ng s t vào c  th .

(cid:0) Ớ ạ ớ ứ ượ t vàng ng t: ọ  Là lo i t ch a hàm l ớ ng vitamin C cao v i 183 mg / 100 gram,

ớ ọ ẽ ạ ố ạ ự ế ể ụ ủ ằ b ng cách ăn t ng t s  giúp b n ch ng l ể i s  ti n tri n đ c th y tinh th .

38

ị SVTH: Vũ Th  Khánh Chi

ể ề ị ươ Tìm hi u v  các vitamin A, E, C, H GVHD: TS.Giang Th  Ph ng Ly

ầ ủ ơ ể ể ệ ầ ổ ể ạ Vi c b  sung vitamin C c n đúng theo th  tr ng và nhu c u c a c  th  đ  không gây

ụ ệ ệ ạ ả ổ ả ạ   ph n tác d ng. Hi n nay, ngoài vi c b  sung vitamin C trong các lo i hoa qu , b n

ể ử ụ ầ ư ố cũng có th  s  d ng các viên u ng. C n l u ý:

(cid:0) U ng vitamin C c n th c hi n theo h

ự ệ ầ ố ướ ủ ẫ ườ ng d n c a bác sĩ. Thông th ớ   ng v i

ườ ứ ể ệ ặ ằ ố ớ ượ đ ng u ng b ng mi ng có th  dùng ho c không dùng v i th c ăn, đ ự   c th c

ế ệ ỗ ầ hi n 1 đ n 2 l n m i ngày.

(cid:0) N u đang dùng viên nang vitamin C có tác d ng gi

ụ ế ả ầ ậ ố   i phóng ch m thì c n nu t

ườ ố ự ề ặ ở ộ toàn b . Ng i u ng không t ý nghi n nát ho c nhai viên nén b i có th  gi ể ả   i

ụ ộ ụ phóng m t vài tác d ng ph .

(cid:0) Ngoài ra, không chia nh  li u l

ỏ ề ượ ủ ầ ầ ố ố ng u ng mà c n u ng theo yêu c u c a bác

sĩ.

(cid:0) N u b nh nhân đ ệ

ế ượ ử ụ ặ ấ ỉ ị ỹ   c ch  đ nh s  d ng t m wafer ho c viên nhai, hãy nhai k ,

ế ệ ặ ậ ậ ố sau đó nu t. N u đang dùng viên ng m, hãy đ t viên ng m trong mi ng cho tan

d n.ầ

(cid:0) N u b n đ

ế ạ ượ ị ỉ ướ ạ ộ ổ c bác sĩ ch  đ nh b  sung vitamin C d i d ng b t thì quá trình

3.2 Vitamin H(Biotin)

ậ ỹ ể ấ ứ ể ề ặ ầ ộ ớ ố u ng c n hòa tan th t k  ho c tr n đ u v i th c ăn đ  có th  h p th  t ụ ố  nh t.ấ t

ấ ạ ệ ể ặ 3.2.1 Khái ni m, đ c đi m c u t o

Khái ni mệ :

ượ ườ ế ế ọ ớ Còn đ ọ c m i ng i bi ộ   t đ n v i tên g i là Biotin hay Coenzyme R. Vitamin H là m t

ữ ể ướ ề ớ ọ ứ ạ trong nh ng vitamin B ph c t p, nó có th  tan trong n c. V i nhi u tên g i khác

ộ ơ ể ệ ấ ạ ạ ỏ ộ nhau, có vai trò trong vi c c u thành nên m t c  th  kh e m nh. M t lo i vitamin có

ấ ớ ấ ớ ợ l i ích r t l n v i da, tóc, móng…. mà “nh t dáng nhì da”.

39

ị SVTH: Vũ Th  Khánh Chi

ể ề ị ươ Tìm hi u v  các vitamin A, E, C, H GVHD: TS.Giang Th  Ph ng Ly

ạ ế ế

ườ ọ

ấ ạ  C u t o:

ứ

ớ

ấ ủ

ữ

ẫ

ộ

V i công th c phân t

ử 10H16N2O3S, Biotin là m t trong nh ng d n xu t c a acid

C

ộ

ướ ớ

ứ ấ ạ

ố carboxylic, là m t trong s  các vitamin tan trong n

c v i công th c c u t o:

O

H N

COOH

HN

S

ơ ể ố

ườ

ặ ớ

ầ

ạ

ắ

ộ

Trong c  th  s ng, Biotin th

ứ   ng g n ch t v i ph n apoprotein t o ra m t ph c

ừ

ấ

ấ

ỏ

ượ

ợ h p biotin­enzim. Khi phân tách biotin ra kh i enzim, th ng th y ch t này đ

c tách

ớ ố

ủ

ầ

ra cùng v i g c lysin c a ph n protein.

B n có bi   t không, trong ti ng Hà Lan, Haar và Haut nghĩa là “tóc và da”. Do đó,    đôi khi ng i ta g i vitamin B7 hay biotin ệ ớ v i bi   t danh là vitamin “H” hay “vitamin ắ ẹ s c đ p”.

Tính ch tấ

ể ướ ề ộ Biotin là tinh th  hình kim, không màu, tan trong n c và dung dich ki m, đ  hoà tan

ướ ườ ữ ơ ặ trong n c: 22mg / 100mL, ít tan trong môi tr ng acid ho c dung môi h u c . Nhi ệ   t

oC. Nó  n đ nh v i nhi ị

ả ổ ớ ệ ướ ạ ớ nóng ch y: 232 – 233 t và dung môi n ả c, ít nh y c m v i oxy

ế ố ủ ớ ị ề ặ ấ ệ hóa. Vitamin H b  phá h y b i các y u t nh ư: H2O2, HCl và các ch t ki m đ c bi t là

ự ủ ề ặ ở ố ớ ị b  phá h y b i tia c c tím. Biotin có nhi u đ c tính gi ng v i avidin hay glycoprotein

3.2.2 Vai trò

ứ ắ ủ c a long tr ng tr ng.

40

ị SVTH: Vũ Th  Khánh Chi

ể ề ị ươ Tìm hi u v  các vitamin A, E, C, H GVHD: TS.Giang Th  Ph ng Ly

ượ ọ ề ọ Vitamin H (còn đ c g i là vitamin B7 hay biotin) có nhi u vai trò quan tr ng trong c ơ

th :ể

(cid:0) ể ấ ơ ể Tham gia vào quá trình chuy n hóa carbohydrat, ch t béo và protein trong c  th .

(cid:0) ể ượ ế Tham gia quá trình chuy n hóa glucose thành năng l ầ ng c n thi ạ   t cho ho t

ủ ơ ể ộ đ ng c a c  th .

(cid:0) ầ ế ự C n thi ể ủ t cho s  phát tri n c a tóc, móng, da.

(cid:0) ầ ế ể ủ ự C n thi t cho s  phát tri n c a thai nhi trong quá trình mang thai.

(cid:0) ủ ồ ầ ạ Tham gia vào quá trình t o hemoglobin c a h ng c u.

(cid:0) Ổ ị ườ ế n đ nh đ ng huy t.

ụ ể ữ ư ụ C  th , Vitamin B7 có nh ng tác d ng nh  sau:

(cid:0) Giúp nuôi d

ưỡ ế ạ ắ ị ượ ng tóc bóng m t, ch c kh e ế ỏ : N u b n b  thi u Vitamin B7 thì

ơ ụ ễ ặ ị ế ệ ấ ả ị ấ d u hi u d  g p ph i nh t chính là tóc b  khô x , r ng tóc, tóc b  y u, ch ẻ

ụ ậ ọ ưỡ ạ ng n. V y nên Vitamin B7 có tác d ng giúp nuôi d ủ ng mái tóc c a b n luôn

ượ ượ ắ ồ ỏ ờ đ c bóng m t, ch c kh e. Đ ng th i nó còn giúp kích thích cho quá trình tóc

ượ ễ ơ ọ m c đ ữ   c di n ra nhanh h n. Đây cũng là nguyên nhân vì sao mà trong nh ng

ạ ầ ả ộ ủ ứ ề ầ lo i d u g i, kem x , kem tóc đ u có ch a thành ph n Vitamin B7 (Biotin).

(cid:0) Giúp tr  m n tr ng cá ị ụ

ứ ể : Vitamin B7 có tham gia vào quá trình chuy n hóa bã

ỡ ở ờ ấ ưỡ ậ nh n và m da, cung c p dinh d ệ   ạ ng cho da và niêm m c. Chính vì v y, hi n

ượ ử ụ ư ộ ể ấ ạ ạ ị nay Vitamin B7 đ c s  d ng nh  m t ch t có th  đem l i cho b n làn da m n

ị ụ ấ ố ỗ ợ ề ắ ỏ màng, ch c kh e, h  tr  quá trình đi u tr  m n r t t t.

(cid:0) D ng móng

ưỡ ộ ộ ẹ ể ả ạ ầ : Đ  có m t b  móng tay, móng chân đ p thì b n c n ph i cung

ơ ể ủ ượ ầ ế ế ế ấ c p cho c  th  đ  l ng Vitamin B7 c n thi ể ẽ ặ   ạ t. N u thi u nó b n có th  s  g p

ế ớ ả ạ ỏ ph i tình tr ng móng m ng, y u ễ t, d  gãy.

41

ị SVTH: Vũ Th  Khánh Chi

ể ề ị ươ GVHD: TS.Giang Th  Ph ng Ly

ả ẳ ệ ờ ữ ộ Tìm hi u v  các vitamin A, E, C, H (cid:0) Gi m áp l c và căng th ng: ự ụ  M t trong nh ng công d ng tuy t v i mà Vitamin

ạ ự ữ ả ả ẳ ạ ớ B7 mang l ệ   i cho b n chính là kh  năng gi m b t nh ng căng th ng, áp l c, m t

ộ ố ư ạ ả ấ ả ỏ m i trong cu c s ng. Vitamin B7 giúp b n c m th y th  giãn, tho i mái, tinh

ầ ổ ị ạ th n luôn trong tr ng thái  n đ nh.

(cid:0) Giúp duy trì h  tim m ch kh e m nh:

ệ ạ ạ ỏ ư Các vitamin nhóm B nh  vitamin B7 đóng

ệ ố ả ạ ồ vai trò b o v  ch ng l ổ ế ủ ệ i các nguyên nhân ph  bi n c a b nh tim bao g m viêm,

ả ạ ặ ộ ụ ạ ộ ơ ữ x  v a đ ng m ch (ho c m ng bám tích t ộ    trong đ ng m ch), đau tim và đ t

ể ả ồ ộ ỵ ệ qu . Vitamin B7 và crom cùng nhau có th  giúp c i thi n n ng đ  cholesterol.

ượ ứ ự ệ ế ả ớ Vitamin B7 đ c ch ng minh là có k t qu  tích c c v i vi c tăng cholesterol

ố ề ả ấ ặ ồ ờ ệ “t t” HDL, đ ng th i giúp gi m cholesterol “x u” LDL. Đi u này đ c bi t có

ố ớ ữ ườ ể ắ ườ ộ ế ố ẫ ế ệ ích đ i v i nh ng ng ệ i m c b nh ti u đ ng – m t y u t d n đ n b nh lý

tim m ch.ạ

(cid:0) H  tr  tuy n giáp và tuy n th

ỗ ợ ế ế ượ ư ng th n: ầ   ậ   Các vitamin B nh  vitamin B7 c n

ế ạ ộ ế ệ ả ố ạ ự ế thi t cho ho t đ ng tuy n giáp và b o v  ch ng l ả i s  suy gi m tuy n th ượ   ng

ế ế ậ ượ ế ệ ậ ị th n. Tuy n giáp và tuy n th ng th n là các tuy n chính ch u trách nhi m cho

ơ ể ủ ứ ề ậ ạ ạ ồ nhi u tr ng thái c  th , bao g m đói, ng , nh n th c đau, tâm tr ng và năng

ượ l ng.

(cid:0) ầ ế ể ổ ữ ợ ợ ồ C n thi ử t đ  t ng h p, s a ch a mô và c ơ: L i ích Biotin bao g m giúp tăng

ưở ơ ể ể ử ổ ợ ơ tr ữ ng, duy trì các mô c  th , đ  s a ch a và t ng h p c . Khi mô ho c c  b ặ ơ ị

ạ ộ ụ ạ ơ ư ể ỡ phá v , vitamin B cũng nh  vitamin B7 ho t đ ng đ  khôi ph c l i c  và mô đã

ị ư ạ b  h  h i.

ế ố ớ ơ ể ầ ạ ừ 3.2.3 Nhu c u và tác h i th a thi u đ i v i c  th

Nhu c u:ầ

ứ ộ ử ụ ớ ề ượ ạ ậ ỏ Vitamine B7 là lo i vitamine có m c đ  s  d ng v i li u l ng khá nh , do v y chúng

ự ế ừ ể ổ ự ầ ượ ắ ế ộ ta có th  b  sung tr c ti p t chính các th c ph n đ c nh c đ n phía trên. M t ngày,

ủ ạ ơ ể ầ ấ ạ b n c n cung c p cho c  th  150 – 300 microgam Vitamine B7 là đã đ . B n có th ể

42

ị SVTH: Vũ Th  Khánh Chi

ể ề ị ươ Tìm hi u v  các vitamin A, E, C, H ng Ly

ơ ể ấ ồ GVHD: TS.Giang Th  Ph ẩ ự ự cung c p Vitamine B7 cho c  th  thông qua các ngu n th c ph m t nhiên, ngoài ra

ả ẩ ạ ộ ộ ợ ổ trong ru t cũng có m t lo i vi khu n có kh  năng t ng h p lên nó.

ừ ứ ổ Chi ti ế ượ t l ng vitamine B7 cho t ng l a tu i:

ỹ ề ượ ệ ệ ọ ọ ố ế Theo Vi n Y h c Vi n Hàn lâm Khoa h c Qu c gia M  li u l ng khuy n cáo hàng

ủ ngày c a biotin là:

(cid:0) ẻ ơ ỗ 5 microgram m i ngày cho tr  s  sinh

(cid:0) ẻ ừ ỗ 6­8 microgam m i ngày cho tr  t ổ ế  7 tháng đ n 3 tu i

(cid:0) ẻ ừ ỗ 12–20 microgam m i ngày cho tr  t ổ  4–13 tu i

(cid:0) ế 25 microgram cho thanh thi u niên

(cid:0) ố ớ ữ ổ 30 microgram đ i v i nam và n  trên 19 tu i

(cid:0) ố ớ ố ớ ụ ữ ụ ữ 30 mg đ i v i ph  n  mang thai và 35 mg đ i v i ph  n  đang cho con

bú

ế ụ Thi u h t

ụ ữ ứ ự ữ ườ ạ ụ ượ ệ Theo các nghiên c u đã th c hi n, ph  n  mang thai, nh ng ng i l m d ng r u bia

ườ ế ư ụ ủ ạ ườ ể ị ề ổ và ng i không ti t ra đ  axit d  dày (ví d  nh  ng ế   i cao tu i) đ u có th  b  thi u

ượ ụ h t hàm l ng vitamin H.

ứ ủ ệ ệ ế ạ ấ ồ ụ   Các tri u ch ng và d u hi u c a tình tr ng thi u vitamin H bao g m: viêm da, r ng

ề ề ầ ấ ơ ồ ượ tóc, đau c , ăn không ngon, bu n nôn, các v n đ  v  th n kinh, hàm l ng cholesterol

ể ượ trong máu cao, thi u máu ả  do gi m l ng haemoglobin...

ư ừ D  th a

ấ ẽ ễ ị ả ộ ườ ướ ể ế Vitamine B7 là m t ch t s  d  b  đào th i qua đ ng n c ti u, khi đó n u tiêu th ụ

ộ ộ ể ề ẽ ể ị ả   quá nhi u vitamine B7 s  khó có th  gây ng  đ c. Tuy nhiên, vitamin B7 có th  b   nh

ưở ế ặ ạ ộ ố ố ố ố h ạ   ng n u b n đang dùng thu c ch ng đ ng kinh, thu c kháng sinh ho c có r i lo n

ứ ộ ẩ ườ ể ạ ộ ườ tiêu hóa có th  làm gián đo n m c đ  vi khu n đ ng ru t bình th ng.

ồ

ấ

3.2.4 Ngu n cung c p vitamin H

43

ị SVTH: Vũ Th  Khánh Chi

ể ề ị ươ Tìm hi u v  các vitamin A, E, C, H GVHD: TS.Giang Th  Ph ng Ly

ấ

ồ

ườ ạ

3.2.4   Ngu n   cung   c p   vitamin H Ở ố ượ ẻ   đ i   t i   kho   m nh,   ể ề ả  nhìn   chung   c   th   đ u   có   kh ự ả ự   s n sinh ra vitamin H t năng t ượ ng vitamin H nhiên. Tuy nhiên, l   ấ ủ  ứ ể ỏ này r t nh  khó có th  đáp  ng đ ầ ủ ơ ể nhu c u c a c  th .

ng   ng ơ

ỗ ụ ự ế ằ ố ổ Do đó, m i ng ườ ầ ự i c n t ố    giác b  sung s  thi u h t vitamin H b ng cách u ng thu c

ụ ể ư ự ặ ẩ ằ ề Biotin (VitaminH) h ng ngày ho c ăn nhi u th c ph m giàu vitamin c  th  nh  sau:

(cid:0) ứ ấ Gan n u chín ch a 27 – 35mcg vitamin H.

(cid:0) ư ậ ạ ẩ ả ả ố ố ộ Ngũ c c và các s n ph m ngũ c c nguyên h t nh  đ u ph ng, qu  óc

ả ồ ậ ạ ỳ chó, h nh nhân, qu  b  đào, đ u nành và bánh m …

(cid:0) Men bia và r

ượ ộ ượ ứ ớ u bia, trung bình m t gói men r u 7g ch  t i 14mcg

vitamin H.

(cid:0) ữ ứ ự ề ẩ ạ ộ ớ S a chua cũng là m t lo i th c ph m ch a nhi u vitamin H, t i 7,4mcg.

ơ ữ ữ ứ ề ố H n n a s a chua còn ch a nhi u vi sinh t t cho tiêu hoá.

(cid:0) ư ừ ứ ể ế ạ ồ Các   lo i   cá   bi n   nh   cá   h i,   cá   tuy t,   cá   ng   cũng   ch a   hàm   l ượ   ng

ứ ớ ả vitamin H cao, 100g cá ch a t i kho ng 5mcg vitamin H.

(cid:0) M t qu  tr ng to có th  cung c p t

ả ứ ấ ớ ể ộ ạ i 13 – 25mcg. B n nên chú ý ăn ít

ứ ứ ế ề ả ấ ắ ớ   lòng  tr ng  tr ng   nhi u  vì  nó  ch a   ch t  Avidin  có  kh   năng  liên  k t  v i

ấ ặ ưỡ vitamin H ngăn ch n quá trình h p thu dinh d ủ ơ ể ng c a c  th .

(cid:0) ả ừ ừ ủ ế ắ ổ ụ   ạ Ngoài ra, đ ng quên b  sung các lo i rau c  qu  v a bù đ p thi u h t

ủ ơ ể ừ ề ạ ầ ổ ố nhu c u dung vitamin H c a c  th  v a b  sung nhi u lo i vitamin t t cho

ẻ ứ s c kho  khác.

44

ị SVTH: Vũ Th  Khánh Chi

ể ề ị ươ Tìm hi u v  các vitamin A, E, C, H GVHD: TS.Giang Th  Ph

(cid:0) ữ ẩ ả ừ ữ ư S a và các s n ph m t s a nh  phô mai cũng giàu vitamin H. C  th ng Ly ụ ể

ứ trong 29g phô mai có ch a 0,4 – 2mcg vitamin H.

ứ ề ạ ố ộ ố ừ ề Trong các nhà thu c Tây đ u có bán m t vài lo i thu c có ch a biotin t nhi u hãng

ủ ấ ụ ữ ẹ ạ ả ạ ộ khác nhau, và m c đích c a t ứ t th y nh ng lo i này là h a h n cho b n m t mái tóc

ữ ẻ ể ẻ ộ ỹ ề ề   ẹ đ p, nh ng b  móng kho  và da d  căng tràn. Tuy nhiên, nên tìm hi u k  v  li u

ư ừ ể ế ử ụ ư ữ ụ ụ ố ượ l ng cũng nh  nh ng tác d ng ph  không mong mu n n u s  d ng d  th a đ  tránh

ữ ậ ả ố nh ng h u qu  không mong mu n.

45

ị SVTH: Vũ Th  Khánh Chi

ể ề ị ươ Tìm hi u v  các vitamin A, E, C, H GVHD: TS.Giang Th  Ph ng Ly

Ậ

Ế

K T LU N

ạ ạ Nói tóm l ế   i, vitamin nói chung và các lo i vitamin A, C, E, H nói riêng có vai trò h t

ọ ơ ể ứ s c quan tr ng trong c  th .

ủ ể ạ ậ ọ ỉ Trong bài ti u lu n này đã ch  rõ các vai trò quan tr ng c a 4 lo i vitamin nói trên và

ấ ằ ấ ặ ậ ộ ệ ủ ả ạ chúng ta nh n th y r ng có m t vai trò r t đ c bi t c a c  4 lo i vitamin này, đó là vai

ụ ữ ấ ẹ ộ ổ ị ắ   trò làm đ p, m t vai trò ch  em ph  n  r t quan tâm. B  sung vitamin A giúp đôi m t

ỏ ẹ ự ề ế ị ươ ự kh e đ p, tăng s  m m m n cho làn da, vitamin C mau lành v t th ng kìm hãm s  lão

ộ ẩ ẹ ắ ấ ố hóa, vitamin E cung c p đ   m da và cu i cùng vitamin H­ vitamin s c đ p, cho móng

ỏ ượ ỗ ợ ầ ạ bóng kh e và mái tóc suôn s t. Các lo i vitamin này còn có vai trò h  tr  l n nhau

ư ỗ ợ ủ ế ầ ạ ổ cũng nh  h  tr ạ    các lo i vitamin khác vì th  chúng ta nên b  sung đ y đ  các lo i

ề ượ ế ầ ụ ể vitamin. Tuy nhiên, cũng c n quan tâm đ n li u l ữ ng đ  tránh nh ng tác d ng ph ụ

ư ừ ự ế ẩ ổ ố ồ không mong mu n n u b  sung d  th a. Ngu n th c ph m thiên nhiên xung quanh ta

ủ ề ấ ấ ồ ầ chính là ngu n cung c p vitamin an toàn đ y đ  nh t, hãy ăn nhi u rau xanh, hoa qu ả

ộ ơ ể ỏ ẹ ế ộ ể ợ ố ộ và có m t ch  đ  ăn u ng h p lý đ  có m t c  th  kh e đ p!

46

ị SVTH: Vũ Th  Khánh Chi

ệ

ả Tài li u tham kh o

1. The applications of massive parallel sequencing (next­generation sequencing)

ể ề ị ươ Tìm hi u v  các vitamin A, E, C, H GVHD: TS.Giang Th  Ph ng Ly

in research and molecular diagnosis of human genetic diseases.Nguyen Hieu

T.Le Huong T.T.Nguyen Liem T.Lou HuLaFramboise Thomas, 2018∙ ,Vietnam

2. Gluckman, S.P., et al., Vitamin B7 (biotin) in pregnancy and breastfeeding, in

Journal of Science, Technology and Engineering

3. Biotin ligases and orthogonal pairs. Biotechnology and Bioengineering, 2014.

Oxford Medicine Online. 2015, Oxford University Press.

4. Pham,   D.T.,   Co­ordinated   expression   of   CRTB,   At­VTE3,   and   VTE4   to

111(6): p. vi­vi.

enhance   pro­vitamin   A   and   vitamin   E   in   transgenic   soybean.   University   of

5. www.vinmec.com

Missouri Libraries.

( Vinmec international hospital)

47

ị SVTH: Vũ Th  Khánh Chi