TiÓu luËn lý thuyÕt tiÒn tÖ
SV: §oµn Anh TuÊn
1
TIỂU LUẬN LÝ THUYẾT TIỀN TỆ
SỬ DỤNG CÁC CÔNG CỤ ĐIỀU
HÀNH CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ
TRONG ĐIỀU KIỆN KINH TẾ NƯỚC
TA HIỆN NAY
Tiểu luận Sử dụng các công cụ điều hành chính sách tiền tệ trong điều kiện kinh tế thị trường ở nước
ta hiện nay
tế thị trường ở nước ta hiện nay
TiÓu luËn lý thuyÕt tiÒn tÖ
SV: §oµn Anh TuÊn
2
Lêi nãi ®Çu
KÓ tõ khi thùc hiÖn chÝnh s¸ch c¶i c¸ch vµ më cöa, chuyÓn nÒn kinh tÕ
kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang kÒn kinh tÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng x· héi chñ
nghÜa, toµn bé hÖ thèng tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña ng©n hµng Nhµ níc ViÖt
Nam ®· ®îc ®æi míi s©u s¾c vµ ®¹t ®îc nh÷ng kÕt qu¶ bíc ®Çu ®¸ng khÝch
lÖ. Tuy nhiªn, trong qu¸ tr×nh héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi víi nh÷ng
thuËn lîi vµ khã kh¨n thö th¸c ®an xen, chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cÇn kh«ng ngõng
®îc ®æi míi, hoµn thiÖn tõ c«ng t¸c ho¹ch ®Þnh ®Õn chØ ®¹o thùc hiÖn. §ãn
nhËn nh÷ng c¬ héi do héi nhËp mang l¹i, ®ång thêi dù ®o¸n n¾m b¾t nh÷ng
t¸c ®éng cña nã tíi nÒn kinh tÕ, tõ ®ã ®a ra c¸c biÖn ph¸p ®iÒu chØnh nh thÕ
nµo cho thÝch hîp lµ vÊn ®Ò mang tÝnh nh¹y c¶m cña c¸c nhµ ®iÒu hµnh chÝnh
s¸ch tiÒn tÖ. §iÒu tiÕt lîng tiÒn cung øng nh thÕ nµo ®Ó cho nÒn kinh tÕ ph¸t
triÓn mét c¸ch nhÞp nhµng lu«n lµ vÊn ®Ò nan gi¶i, thiÕu hay thõa tiÒn ®Òu cã
t¸c ®éng tiªu cùc cña nã. §Ó lµm ®îc ®iÒu nµy, Ng©n hµng Trung ¬ng ph¶i
sö dông hµng lo¹t c¸c c«ng cô nh: l·i suÊt, h¹n møc tÝn dông, ph¸t hµnh tr¸i
phiÕu, dù tr÷ b¾t buéc, t¸i cÊp vèn, nghiÖp vô thÞ trêng më.
ViÖc hoµn thiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ sÏ phô thuéc nhiÒu vµo kh¶ n¨ng tiÕp
cËn vµ vËn dông hÖ thèng c¸c c«ng cô thùc thi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cña Ng©n
hµng Nhµ níc. C¸c môc tiªu: T¨ng trëng kinh tÕ, kiÓm so¸t l¹m ph¸t, t¹o
c«ng ¨n viÖc lµm cã thùc hiÖn ®îc hay kh«ng lµ phô thuéc vµo viÖc sö dông
c¸c c«ng cô cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ. Muèn n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông c¸c c«ng
cô cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ chóng ta cÇn ph¶i lµm g×?
XuÊt ph¸t tõ lý do trªn, em ®· chän ®Ò tµi: "Sö dông c¸c c«ng cô ®iÒu
hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ trêng ë níc ta hiÖn
nay".
Trong bµi viÕt, em xin ®îc tr×nh bµy ba ch¬ng:
- Ch¬ng 1: Lý luËn chung vÒ c¸c c«ng cô cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ.
- Ch¬ng 2: T×nh h×nh sö dông c¸c c«ng cô cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ trong
®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ trêng ë ViÖt Nam hiÖn nay.
TiÓu luËn lý thuyÕt tiÒn tÖ
SV: §oµn Anh TuÊn
3
- Ch¬ng 3: §Þnh híng vµ c¸c gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông
c¸c c«ng cô cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ.
MÆc dï cã rÊt nhiÒu cè g¾ng, song do ®iÒu kiÖn thêi gian tr×nh ®é kiÕn
thøc vµ tr×nh ®é thùc tÕ cßn h¹n chÕ. Cho nªn bµi tiÓu luËn nµy ch¾c ch¾n
kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu xãt. Em kÝnh mong nhËn ®îc nh÷ng ®¸nh gi¸
chØ b¶o gãp ý cña c¸c thÇy c« còng nh cña c¸c b¹n ®Ó em cã thÓ hoµn thiÖn
thªm kiÕn thøc cña m×nh.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n!
TiÓu luËn lý thuyÕt tiÒn tÖ
SV: §oµn Anh TuÊn
4
Ch¬ng 1
Lý luËn chung vÒ c¸c c«ng cô cña chÝnh s¸ch
tiÒn tÖ
NÕu nh ngêi cho r»ng ng©n hµng trung ¬ng (NHTW) lµ mét trong
ba ph¸t minh lín cña nh©n lo¹i: Löa, c¸i b¸nh xe vµ NHTW, th× chÝnh s¸ch
tiÒn tÖ (CSTT) còng ®îc coi lµ linh hån lµ sîi chØ ®á xuyªn suèt qu¸ tr×nh
ho¹t ®éng, vµ lµ lý do tån t¹i cña bÊt kú NHTW níc nµo.
Qu¸ tr×nh lÞch sö ra ®êi cña NHTW ë c¸c níc trªn thÕ giíi cho thÊy ù
xuÊt hiÖn cña tæ chøc nµy trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng hoµn toµn kh«ng ph¶i v×
môc tiªu t×m kiÕm doanh nghiÖp lîi cho b¶n th©n nã hay cho ChÝnh phñ. Sù
xuÊt hiÖn cña NHTW chÝnh xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu cña qu¶n lý vµ ®iÒu tiÕt lu
th«ng tiÒn tÖ, b¶o ®¶m cho hÖ thèng ng©n hµng (HTNH) ho¹t ®éng æn ®Þnh an
toµn vµ cã hiÖu qu¶, t¹o ®iÒu kiÖn cho sù æn ®Þnh t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn
kinh tÕ. §Ó thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu hÕt søc quan träng ®ã NHTW ®· ph¶i
th«ng qua qu¸ tr×nh ho¹ch ®Þnh chÝnh x¸c vµ tæ chøc thùc thi cã hiÖu qu¶
CSTT cña m×nh.
Nh vËy, NHTW vµ chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ®Òu cã mét vÞ trÝ hÕt søc quan
träng trong nÒn kinh tÕ. Díi ®©y lµ nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ chÝnh
s¸ch tiÒn tÖ.
1.1. Môc tiªu cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ.
ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ cña NHTW (NHTW) lµ mét bé phËn quan träng
trong hÖ thèng c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ - tµi chÝnh vÜ m« cña chÝnh phñ.
ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ lµ mét tæng hoµ c¸c ph¬ng thøc, mµ NHTW th«ng
qua c¸c ho¹t ®éng cña m×nh t¸c ®éng ®Õn khèi lîng tiÒn trong lu th«ng
nh»m phôc vô cho viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu kinh tÕ - x· héi cña mét ®Êt
níc trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh.
1.1.1. T¨ng trëng kinh tÕ.
T¨ng trëng kinh tÕ lµ môc tiªu hµng ®Çu vµ quan träng nhÊt trong 3
môc tiªu cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ. Do chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cã thÓ ¶nh hëng tíi cña
c¶i vµ chi tiªu cña x· héi nªn cã thÓ sö dông nã lµm ®ßn bÈy kÝch thÝch t¨ng
trëng kinh tÕ. T¨ng trëng kinh tÕ ph¶i ®îc hiÓu c¶ vÒ khèi lîng vµ chÊt
lîng. ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ ph¶i ®¶m b¶o sù t¨ng lªn cña GDP thùc tÕ, tøc lµ tû
lÖ t¨ng trëng cã ®îc sau khi trõ ®i tû lÖ t¨ng gi¸ cïng thêi kú. ChÊt lîng
TiÓu luËn lý thuyÕt tiÒn tÖ
SV: §oµn Anh TuÊn
5
t¨ng trëng ®îc biÓu hiÖn ë mét c¬ cÊu kinh tÕ c©n ®èi vµ kh¶ n¨ng c¹nh
tranh quèc tÕ cña hµng ho¸ trong níc t¨ng lªn.
Muèn t¨ng trëng kinh tÕ th× ph¶i gia t¨ng ®Çu t, thùc hiÖn t¸i s¶n xuÊt
më réng. §Ó gia t¨ng ®Çu t, bªn c¹nh viÖc sö dông c«ng cô tµi trî cña ng©n
s¸ch Nhµ níc, ngêi ta ph¶i chñ yÕu tr«ng vao sù gia t¨ng ®Çu t tÝn dông
cña hÖ thèng ng©n hµng díi t¸c ®éng cña NHTW. Nh vËy, víi t c¸ch lµ
trung t©m tiÒn tÖ, tÝn dông vµ thanh to¸n trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, NHTW
®ãng vai trß quan träng trong viÖc thùc hiÖn môc tiªu nµy.
1.1.2. KiÓm so¸t l¹m ph¸t.
KiÓm so¸t l¹m ph¸t lµ mét môc tiªu quan träng cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ
trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn ®¹i thêng xuyªn cã l¹m ph¸t. æn ®Þnh
gi¸ c¶ cã tÇm quan träng ®Æc biÖt ®Ó ®Þnh híng ph¸t triÓn kinh tÕ cña quèc
gia v× nã lµm t¨ng kh¶ n¨ng dù ®o¸n nh÷ng biÕn ®éng cña m«i trêng quèc
gia v× nã lµm t¨ng kh¶ n¨ng dù ®o¸n nh÷ng biÕn ®éng cña m«i trêng kinh tÕ
vÜ m«. Møc l¹m ph¸t thÊp vµ æn ®Þnh t¹o nªn m«i trêng ®Çu t æn ®Þnh, thóc
®Èy nhu cÇu ®Çu t vµ ®¶m b¶o sù ph©n bæ nguån lùc x· héi mét c¸ch hiÖu
qu¶. §©y lµ lîi Ých cã tÇm quan träng sèng cßn ®èi víi sù thÞnh vîng kinh tÕ
cña quèc gia. L¹m ph¸t cao hay thiÓu ph¸t liªn tôc lµ rÊt tèn kÐm cho x· héi,
thËm chÝ ngay ctrong trêng hîp nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn kh¶ quan nhÊt. Sù
biÕn ®éng liªn tôc cña c¸c tû lÖ l¹m ph¸t dù tÝnh lµm mÐo mã, sai lÖch th«ng
tin vµ do ®ã lµm cho c¸c quyÕt ®Þnh kinh tÕ trë nªn kh«ng ®¸ng tin cËy vµ
kh«ng cã hiÖu qu¶. Nguy hiÓm h¬n, sù bÊt æn ®Þnh gi¸ c¶ lµm dÉn ®Õn sù ph©n
phèi l¹i kh«ng d©n chñ c¸c nguån lùc kinh tÕ trong x· héi gi÷a c¸c nhãm d©n
c.
1.1.3. T¹o viÖc lµm.
T¹o c«ng ¨n viÖc lµm lµ môc tiªu cña tÊt c¶ c¸c chÝnh s¸ch vÜ m« trong
®ã cã chÝnh s¸ch tiÒn tÖ. T¹o viÖc lµm lu«n lµ mét ®ßi hái bøc xóc vµ thêng
trùc cña x· héi. V× vËy, nã ®¬ng nhiªn ph¶i lµ mét môc tiªu quan träng cña
chÝnh s¸ch tiÒn tÖ.
ViÖc lµm nhiÒu hay Ýt, t¨ng hay gi¶m chñ yÕu tuú thuéc vµo t×nh h×nh
t¨ng trëng kinh tÕ. Khi ®Çu t t¨ng vµ c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ ®îc më réng th×
ngêi lao ®éng cµng cã thªm c¬ héi t×m kiÕm viÖc lµm. Tuy nhiªn, khi t¨ng
trëng kinh tÕ ®¹t ®îc do kÕt qu¶ cña c¶i tiÕn kü thuËt, th× viÖc lµm cã thÓ