Ti u lu n tri t h cể ậ ế ọ
M C L CỤ Ụ
I. Lý lu n chung v m i quan h gi a v t ch t và ý th c.ậ ề ố ệ ữ ậ ấ ứ
1. V t ch tậ ấ
2. ý th cứ
3. M i quan h gi a v t ch t và ý th cố ệ ữ ậ ấ ứ
II. V n d ng m i quan h gi a v t ch t và ý th c trongậ ụ ố ệ ữ ậ ấ ứ
vi c xây d ng n n kinh t n c ta hi n nay .ệ ự ề ế ở ướ ệ
1. V n d ng m i quan h gi a v t ch t và ý th c vào m iậ ụ ố ệ ữ ậ ấ ứ ố
quan h bi n ch ng gi a kinh t và chính tr .ệ ệ ứ ữ ế ị
2. V n d ng m i quan h gi a v t ch t và ý th c trongậ ụ ố ệ ữ ậ ấ ứ
vi c xây d ng n n kinh t m i n c ta hi n nay.ệ ự ề ế ớ ở ướ ệ
K t lu n.ế ậ
1
Ti u lu n tri t h cể ậ ế ọ
Đ TÀI: M I QUAN H GI A V T CH T VÀ Ý TH C TRONG VI C XÂYỀ Ố Ệ Ữ Ậ Ấ Ứ Ệ
D NG N N KINH T M I HI N NAY N C TAỰ Ề Ế Ớ Ệ Ở ƯỚ
------------------------
L I NÓI ĐUỜ Ầ
Nh ng thành t u trong công cu c đi m i trong th i gian qua đã vàữ ự ộ ổ ớ ờ
đang t o ra m t th l c m i đ n c ta b c vào m t th i kì phát tri nạ ộ ế ự ớ ể ướ ướ ộ ờ ể
m i .Nhi u ti n đ c n thi t v cu c công nghi p hoá và hi n đi hoáớ ề ề ề ầ ế ề ộ ệ ệ ạ
đã đc t o ra, quan h gi a n c ta và các n c trên th gi i ngày càngượ ạ ệ ữ ướ ướ ế ớ
đc m r ng .Kh năng gi v ng đc l p trong h i nh p v i c ngượ ở ộ ả ữ ữ ộ ậ ộ ậ ớ ộ
đng th gi i đc tăng thêm. Cách m ng khoa h c và công ngh ti pồ ế ớ ượ ạ ọ ệ ế
t c phát tri n v i trình đ ngày càng cao, thúc đy quá trình chuy n d chụ ể ớ ộ ẩ ể ị
kinh t và đi s ng xã h i .ế ờ ố ộ
Các n c đu có c h i phát tri n. Tuy nhiên,do u th công nghướ ề ơ ộ ể ư ế ệ
và th tr ng thu c v các n c phát tri n khi n cho các nu c ch m phátị ườ ộ ề ướ ể ế ớ ậ
tri n đng tr c m t thách th c to l n. Nguy c t t h u ngày càngể ứ ướ ộ ứ ớ ơ ụ ậ
cao ,mà đi m xu t phát c a n c ta quá th p, l i ph i đi lên t môiể ấ ủ ướ ấ ạ ả ừ
tr ng c nh tranh quy t li t .ườ ạ ế ệ
Tr c tình hình đó ,cũng v i xu th phát tri n c a th i đi ,Đngướ ớ ế ể ủ ờ ạ ả
và nhà n c c n ti p t c ti n hành đy m nh công cu c đi m i toànướ ầ ế ụ ế ẩ ạ ộ ổ ớ
di n đt n c,trong đó đi m i kinh t đóng vai trò then ch t ,gi vai tròệ ấ ướ ổ ớ ế ố ữ
ch đo .Đng th i đi m i kinh t là m t v n đ c p bách ,b i gi aủ ạ ồ ờ ổ ớ ế ộ ấ ề ấ ở ữ
đi m i kinh t và đi m i chính tr có m i quan h gi a v t ch t và ýổ ớ ế ổ ớ ị ố ệ ữ ậ ấ
th c s cho phép chúng ta v n d ng vào m i quan h gi a kinh t vàứ ẽ ậ ụ ố ệ ữ ế
chính tr ,giúp cho công cu c đi m i c a đt n c ngày càng giàu m nhị ộ ổ ớ ủ ấ ướ ạ
.
2
Ti u lu n tri t h cể ậ ế ọ
V i ý nghĩa đó em đã ch n đ tài "M i quan h bi n ch ng gi aớ ọ ề ố ệ ệ ứ ữ
v t ch t và ý th c trong n n kinh t n c ta hi n nay". ậ ấ ứ ề ế ướ ệ
N I DUNG Ộ
I. LÝ LU N CHUNG V M I QUAN H GI A Ậ Ề Ố Ệ Ữ
V T CH T VÀ Ý TH CẬ Ấ Ứ
2.1.V t ch t ậ ấ
a. Đnh nghĩa v t ch t ị ậ ấ
V t ch t là ph m trù tri t h c ph c t p và có nhi u quan ni m khácậ ấ ạ ế ọ ứ ạ ề ệ
nhau v nó .Nh ng theo Lênin đnh nghĩa :"v t ch t là m t ph m trù tri tề ư ị ậ ấ ộ ạ ế
h c dùng đ ch th c t i khách quan đem l i cho con ng i trong c mọ ể ỉ ự ạ ạ ườ ả
giác ,đc c m giác c a chúng ta chép l i,ch p l i ,ph n ánh và t n t iượ ả ủ ạ ụ ạ ả ồ ạ
không l thu c vào c m giác ".ệ ộ ả
Lênin ch rõ r ng, đ đnh nghĩa v t ch t không th theo cách thôngỉ ằ ể ị ậ ấ ể
th ng vì khái ni m v t ch t là khái ni m r ng nh t.Đ đnh nghĩa v tườ ệ ậ ấ ệ ộ ấ ể ị ậ
ch t Lênin đã đi l p v t ch t v i ý th c ,hi u v t ch t là th c t iấ ố ậ ậ ấ ớ ứ ể ậ ấ ự ạ
khách quan đc đem l i cho con ng i trong c m giác ,v t ch t t n t iượ ạ ườ ả ậ ấ ồ ạ
đc l p v i c m giác ,ý th c, còn c m giác ,ý th c ph thu c vào v tộ ậ ớ ả ứ ả ứ ụ ộ ậ
ch t ,ph n ánh khách quan.ấ ả
Khi đnh nghĩa v t ch t là ph m trù tri t h c ,Lênin m t m t mu nị ậ ấ ạ ế ọ ộ ặ ố
ch rõ v t ch t là khái ni m r ng nh t ,mu n phân bi t t cách là ph mỉ ậ ấ ệ ộ ấ ố ệ ư ạ
tù tri t h c ,là k t qu c a s khái quát và tr u t ng v i nh ng d ngế ọ ế ả ủ ự ừ ượ ớ ữ ạ
v t ch t c th ,v i nh ng" h t nhân c m tính".V t ch t v i t cách làậ ấ ụ ể ớ ữ ạ ả ậ ấ ớ ư
m t ph m trù tri t h c không có nh ng đc tính c th có th c m thộ ạ ế ọ ữ ặ ụ ể ể ả ụ
đc .Đnh nghĩa v t ch t nh v y kh c ph c đc nh ng quan ni mượ ị ậ ấ ư ậ ắ ụ ượ ữ ệ
3
Ti u lu n tri t h cể ậ ế ọ
siêu hình c a ch nghĩa duy v t đng nh t v t ch t v i hình th c bi uủ ủ ậ ồ ấ ậ ấ ớ ứ ể
hi n c th c a nó.ệ ụ ể ủ
Lênin cho r ng v t ch t v n t nó có ,không th tiêu di t đc ,nóằ ậ ấ ố ự ể ệ ượ
t n t i bên ngoài và không l thu c vào c m giác ,ý th c con ng i, v tồ ạ ệ ộ ả ứ ườ ậ
ch t là m t th c t i khách quan.Khác v i quan ni m ý niêm tuy t điấ ộ ự ạ ớ ệ ệ ố
c a CNDTKQ ,"th ng đ"c a tôn giáo …V t ch t không ph i là l củ ượ ế ủ ậ ấ ả ự
l ng siêu t nhiên t n t i l l ng đâu đó ,trái l i ph m trù v t ch t làượ ự ồ ạ ơ ử ở ạ ạ ậ ấ
k t qu c a s khái quát s v t ,hi n t ng c th ,và do đó các các điế ả ủ ự ự ậ ệ ượ ụ ể ố
t ng v t ch t có th t ,hi n th c đó có kh năng tác đng vào giác quanượ ậ ấ ậ ệ ự ả ộ
đ gây ra c m giác ,và nh đó mà ta có th bi t đc ,hi u đc và n mể ả ờ ể ế ượ ể ượ ắ
b t s v t này .Đnh nghĩa c a Lênin đã kh ng đnh đc câu tr l i vắ ự ậ ị ủ ẳ ị ượ ả ờ ề
hai m t c a v n đ c b n c a tri t h c .ặ ủ ấ ề ơ ả ủ ế ọ
H n th n a Lênin còn kh ng đnh c m giác chép l i ,ch p l i ,ph nơ ế ữ ẳ ị ả ạ ụ ạ ả
ánh và t n t i không l thu c vào c m giác.Kh ng đnh nh v y m tồ ạ ệ ộ ả ẳ ị ư ậ ộ
m t mu n nh n m nh tính th nh t c a v t ch t ,vai trò quy t đnh c aặ ố ấ ạ ứ ấ ủ ậ ấ ế ị ủ
nó v i v t ch t ,và m t khác kh ng đnh kh năng nh n th c th gi iớ ậ ấ ặ ẳ ị ả ậ ứ ế ớ
khách quan c a con ng i .Nó không ch phân bi t CNDV v i CNDT,ủ ườ ỉ ệ ớ
v i thuy t không th bi t mà còn phân bi t CNDV v i nh nguyên lu n.ớ ế ể ế ệ ớ ị ậ
Nh v y ,chúng ta th y r ng đnh nghĩa v t ch t c a Lênin là hoànư ậ ấ ằ ị ậ ấ ủ
toàn tri t đ,nó giúp chúng ta xác đnh đc nhân t v t ch t trong điệ ể ị ượ ố ậ ấ ờ
s ng xã h i ,có ý nghĩa tr c ti p đnh h ng cho nghiên c u khoa h c tố ộ ự ế ị ướ ứ ọ ự
nhiên giúp ngày càng đi sâu vào vào các d ng các d ng c th c a v tạ ạ ụ ể ủ ậ
ch t trong gi i vi mô .Nó giúp chúng ta có thái đ khách quan trong suyấ ớ ộ
nghĩ và hành đng.ộ
b. Các đc tính c a v t ch tặ ủ ậ ấ
4
Ti u lu n tri t h cể ậ ế ọ
*V n đng là ph ng th c t n t i c a v t ch t và là thu c tínhậ ộ ươ ứ ồ ạ ủ ậ ấ ộ
c h u c a v t ch tố ữ ủ ậ ấ .
Theo quan đi m c a ch nghĩa duy v t bi n ch ng ,v n đng là sể ủ ủ ậ ệ ứ ậ ộ ự
bi n đi nói chung ch không ph i là s chuy n d ch trong không gianế ổ ứ ả ự ể ị
.Ăngghen cho r ng v n đng là m t ph ng th c t n t i v t ch t ,làằ ậ ộ ộ ươ ứ ồ ạ ậ ấ
thu c tính c h u c a v t ch t,g m t t c m i s thay đi trong moi quáộ ố ữ ủ ậ ấ ồ ấ ả ọ ự ổ
trình di n ra trong vũ tr .V n đng có 5 hình th c v n đng chính là cễ ụ ậ ộ ứ ậ ộ ơ
-Hoá- lý -sinh-xã h i.Các hình th c v n đng này có m i quan h ch tộ ứ ậ ộ ố ệ ặ
ch v i nhau ,m t hình th c v n đng này th c hi n là tác đng qua l iẽ ớ ộ ứ ậ ộ ự ệ ộ ạ
v i nh ng hình th c v n đng khác ,trong đó v n đng cao bao g m v nớ ữ ứ ậ ộ ậ ộ ồ ậ
th p nh ng không th coi hình th c v n cao là t ng s đn gi n các hìnhấ ư ể ư ậ ổ ố ơ ả
th c v n đng th p.ứ ậ ộ ấ
Th gi i khách quan bao gi cũng t n t i không ng ng không th cóế ớ ờ ồ ạ ừ ể
v t ch t không v n đng ,t c v t ch t t n t i .V t ch t thông qua v nậ ấ ậ ộ ứ ậ ấ ồ ạ ậ ấ ậ
đng mà bi u hi n s t n t i c a mình .Ăngghen nh n đnh r ng cácộ ể ệ ự ồ ạ ủ ậ ị ằ
hình th c và các d ng khác nhau c a v t ch t ,ch có th nh n th c đcứ ạ ủ ậ ấ ỉ ể ậ ứ ượ
thông qua v n đng m i có th th y đc thu c tính c a nó .Trong thậ ộ ớ ể ấ ượ ộ ủ ế
gi i v t ch t t các h t c b n trong vi mô trong h th ng hành tinhớ ậ ấ ừ ạ ơ ả ệ ố
kh ng l .ổ ồ
B t c m t d ng v t ch t nào cũng là m t th th ng nh t có k tấ ứ ộ ạ ậ ấ ộ ể ố ấ ế
c u xác đnh g m nh ng b ph n nhân t khác nhau ,cùng t n t i nhấ ị ồ ữ ộ ậ ố ồ ạ ả
h ng và tác đng l n nhau gây ra nhi u bi n đi .Ngu n g c v n đngưở ộ ẫ ề ế ổ ồ ố ậ ộ
do nh ng nguyên nhân bên trong ,v n đng v t ch t là t thân v n đng.ữ ậ ộ ậ ấ ự ậ ộ
V n đng là thu c tính c h u c a v t ch t ,không th có v n đngậ ộ ộ ố ữ ủ ậ ấ ể ậ ộ
bên ngoài v t ch t .Nó không do ai sáng t o ra và không th tiêu di tậ ấ ạ ể ệ
đc do đó nó d c b o toàn c s l ng l n ch t l ng.Khoa h c đãượ ượ ả ả ố ượ ẫ ấ ượ ọ
5