Tổ chức công việc cho trại heo
Việc quản lý đàn trong chăn nuôi heo là vấn đề cần chú ý cho tất cả các
trang trại chăn nuôi. Quản lý như thế nào để chăn nuôi heo có năng
suất tốt, sử dụng tài nguyên địa phương tốt, có hiệu quả kinh tế cao và
đảm bảo tính bền vững
Không những thế việc quản lý đàn heo còn có quan hệ tới việc xác
định qui mô, cơ cấu đàn, tỷ lệ đực/cái thích hợp, tỷ lệ chọn lọc và loại thải,
phương pháp chu chuyển (kế hoạch sản xuất) một cách thích hợp và thuận
lợi cho các điều kiện chăn nuôi của họ, các hoạt động quản lý sức khỏe và
dịch bệnh.
1. Xác lập quy mô và cơ cấu đàn
- Xác lập quy mô đàn
Xác lập qui mô đàn là xác định số đầu heo cần nuôi trong một cơ sở
sản xuất, nhằm đáp ứng nhu cầu thị trường, đồng thời đảm bảo cân đối giữa
yêu cầu của đàn heo và khả năng đáp ứng của cơ sở về tài chính, giống, thức
ăn, chuồng trại, cơ sở vật chất kỹ thuật và năng lực quản lý của cơ sở đó.
trên cũng có thể hiểu là số đầu heo sau khi cai sữa có mặt thường xuyên
trong 1 cơ sở chăn nuôi. Nếu ở cơ sở sản xuất giống thì chúng là số heonái
sinh sản và đực giống. Ở cơ sở chăn nuôi tổng hợp bao gồm heo nái sinh
sản, đực giống, heo con sau cai sữa là heo thịt. Có thể tham khảo đề xuất
các qui mô đàn trong chăn nuôi heo công nghiệp. Tuy nhiên khi xây dựng
qui mô người chăn nuôi cần xem xét các điều kiện liên quan.
Quy mô lớn 200 - 500 nái
1000 - 2000 lợn thịt
Quy mô vừa 50 - 100 nái
500 - 1000 lợn thịt
Quy mô nhỏ 30 - 50 nái
100 - 300 lợn thịt
Những căn cứ để xác lập quy mô đàn:
- Khả năng tài chính
- Nhiệm vụ, phương hướng của kế hoạch sản xuất. Nhu cầu thị trường và các
chỉ tiêu của nhà nước giao cho (nếu có). Bao gồm heo thịt, heo con giống
xuất bán, phân cho cây trồng hay các mục đích khác.
- Trình độ quản lý, cơ sở vật chất kỹ thuật của cơ sở chăn nuôi.
- Cơ sở chuồng trại - Lao động
- Kinh doanh
2. Các hệ thống chăn nuôi heo ở nước ta
Thật là khó khăn để làm rõ ranh giới của các hệ thống chăn
nuôi heo cho việc quản lý đàn heo ở các hệ thống chăn nuôi rất khác nhau.
Theo mỗi một nước, người chăn nuôi có thể xác định phương pháp quản lý
theo cách riêng của họ. Tuy nhiên việc xác định qui mô, cơ cấu đàn và từng
hệ thống chăn nuôi ở trong một phạm vi không gian nhất định nào đó là cần
thiết và cũng chịu sự ảnh hưởng của nhiều yếu tố tác động và có sự tác động
lẫn nhau đến kết quả sản xuất của họ.
- Hệ thống chăn nuôi heo bán công nghiệp
Quy mô đàn heo khác nhau ở các quốc gia khác nhau. Chẳng hạn
như quy mô đàn ở Philippines từ 25 - 50 nái, ở Việt Nam từ 50 - 100 nái và
ở Thái Lan là 200 – 500 nái. Trong hệ thống sản xuất này, chăn nuôi hầu hết
dựa vào thức ăn công nghiệp và có năng suất tương đối cao. Ở nước ta, hệ
thống chăn nuôi này chủ yếu tập trung ở các khu vực cận đô của thành phố
lớn như Hồ Chí Minh và Hà Nội. Có chương trình vắc xin và công tác thú y
được thực hiện bài bản.
- Hệ thống chăn nuôi heo công nghiệp
Hệ thống chăn nuôi heo đã được phát triển ở nước ta trong những
năm gần đây và một số nước quanh ta như Thái Lan, Phillipines. Ở nước ta,
chủ yếu do các doanh nghiệp nước ngoài và liên doanh đầu tư, có một số
doanh nghiệp nhà nước, tất cả các doanh nghiệp này đã tổ chức theo hình
thức chăn nuôi heo theo một hệ thống chăn nuôi hiện đại. Ví dụ: Xí nghiệp
chăn nuôi heo Phú Sơn, Trại giống cấp 1 thành phố thành phố Hồ Chí Minh,
, Cơ sở chăn nuôi lợn của Viện chăn nuôi quốc gia... Các cơ sở chăn nuôi
này đều có qui mô từ 500 hoặc 1000 heo thịt. Hệ thống chăn nuôi kiểu này
chưa phổ biến ở các nước đang phát triển bởi vì đòi hỏi phải có sự đầu từ lớn
và rủi ro rất cao khi khả năng quản lý chưa thật tốt.
3. GÂY DỰNG ĐÀN HEO
Muốn quản lý đàn heo tốt chúng ta phải dựa trên các chỉ tiêu kế hoạch
hay nhu cầu của thị trường và tình hình thực hiện các chỉ tiêu đó nhằm duy
trì được quy mô đàn và chất lượng đàn heo. Theo dõi sự diễn biến của
đàn heo thông qua phiếu và sổ sách ghi chép đầy đủ và chính xác. Để gây
dựng được đàn heo, bước đầu thật không dễ dàng, đặc biệt ở các nông hộ. Vì
vậy trong gây dựng đàn heo cần phải thực hiện các bước sau:
- Dựa vào
- Nhu cầu thị trường (trong và ngoài nước) về số lượng, chất lượng thịt heo,
con giốngheo:
- Các chỉ tiêu kế hoạch của nhà nước và khả năng cung ứng của các trường
về thức ăn, vật tư kỹ thuật, thú y… theo hàng tháng, hàng quý.
- Tình hình thực tiễn của cơ sở sản xuất về nguồn lao động, trang bị vật chất
kỹ thuật, vốn, đất đai…
- Tổ chức gây con giống ban đầu cho cơ sở chăn nuôi heo
Khi xây dựng một trại chăn nuôi hay cơ sở chăn nuôi thì cơ sở đó phải
đầu tư vốn để mua giống heo gây dựng cho cơ sở của mình. Muốn vậy khi
mua giống cần lưu ý:
- Mua giống phù hợp với tình hình phát triển chăn nuôi hiện thời và phù hợp
với điều kiện chăn nuôi của địa phương.
- Số lượng cái và đực bao nhiêu phải tính toán có khoa học, dựa vào chương
trình công tác giống heo để tính toán.
- Mua lợn ở cơ sở giống heo đảm bảo đủ tiêu chuẩn chất lượng của phẩm
giống và được chọn lọc một cách nghiêm ngặt về chất lượng.