1
Tổ chức hành chính công
2
Chương 1
Cõu 1: Tại sao núi tổ chức là một thực thể xó hội phức tạp?
- Trớc hết nói tại sao tổ chức là một thức thể xã hội?Tổ chức là một thực thể xã hội
vì theo khái niệm của tổ chức thì tổ chức thực hiện những chức năng nhất định trong
xã hội, tổ chức gồm nhiều ngời, nhiều mối quan hệ trong xã hội, và điều tất yếu tổ
chức tồn tại trong một xã hội nhất định , nó thuộc một xã hội nhất định, xã hội là môi
trờng cho sự hình thành tồn tại và phát triển của tổ chức, vì vậy tổ chức là một thực
thể xã hội.
- Tổ chức là một thực thể xã hội phức tạp.Tổ chức bao gồm rất nhiều yếu tố cấu
thành trong mỗi yếu tố cấu thành đó lại có rất nhiều yếu tố cấu thành bé hơn và với
mỗi yếu tố đó, mỗi bộ phận lại có sự khác nhau về cơ cấu, mục tiêu, cơ chế quyền
lực, môi trờng..Sự phức tạp của tổ chức do đó đòi hỏi nhà lãnh đạo phải có sự kết hợp
của nhiều yếu tố để đạt đợc mục đích quản lý.Có thể nói gắn gọn các yếu tố cấu thành
của tổ chức nh sau:
+ Mục tiêu: Nó phụ thuộc vào quy mô của tổ chức và chức năng nhiệm vụ của tổ
chức đợc giao. Để đảm bảo sự tồn tại và phát triển của tổ chức thì mỗi tổ chức ngay
từ ban đầu mỗi tổ chức đã đa ra những mục tiêu cho tổ chức đó .. Trong một tổ chức
có rất nhiều loại mục tiêu trong đó có: mục tiêu chiến lợc giành đợc cho cả tổ chức;
mục tiêu phối hợp là mục tiêu của mỗi bộ phận nhằm đạt đợc mục tiêu chiến lợc.
Phân loại theo thời gian có mục tiêu dài hạn, mục tiêu ngắn hạn, mục tiêu trung và
dài hạn.
+ Cơ cấu tổ chức: Mỗi tổ chức đều phải phân định rõ chức năng nhiệm vụ quyền
hạn của các bộ phận trong tổ chức để thực hiện mục tiêu đã đặt ra. Chính vì vậy việc
bố trí sắp xếp các vị trí trong tổ chức là rất quan trọng. Cơ cấu tổ chức phụ thuộc vào
quy mô tổ chức, cùng nhiệm vụ của tổ chức. Tuỳ theo mỗi tổ chức khác nhau mà có
thể sắp xếp cơ cấu khác nhau.
+ Nguồn lực của tổ chức: Mỗi tổ chức muốn tồn tại và phát triển đợc thì các yếu tố
quyết định nhất đó là nguồn lực của tổ chức. Nguồn lực của tổ chức của tổ chức đợc
chia thành:
Nguồn nhân lực , bất kỳ một tổ chức nào đều đòi hỏi đợc cung ứng về nguồn
nhân lực phù hợp với sự phát triển của tổ chức. Đây là nguồn lực quan trọng nhất
quyết định đến sự tồn tại và phát triển của tổ chức.
3
Nguồn cơ sở vật chất.Tổ chức muốn tồn tại và phát triển cần có cơ sở vật chất,
vốn phơng tiện, trang thiết bị máy móc , nhà xởng..,.
+ Văn hoá của tổ chức: Các yếu tố văn hoá có ảnh hởng lớn đến việc hình thành
nhân cách con ngời và đơng nhiên ảnh hởng sâu sắc đến tổ chức tồn tại trong môi tr-
ờng văn hoá đó. Văn hoá của tổ chức bao gồm các yếu tố:
Mối quan hệ các thành viên trong tổ chức
Phối hợp làm việc
Chấp hành nội quy tổ chức
Mối quan hệ nhân viên thủ trởng
+ Môi trờng của tổ chức: Trong thời đại ngày nay mọi tổ chức muốn cạnh tranh
thì cần có áp dụng về khoa học công nghệ mới nhằm cải tiến cách thức quản lý, cách
thức sản xuất, trang thiết bị làm việc.. sự lạc hậu của khoa học công nghệ là yếu tố
kìm hãm sự tồn tại của tổ chức.
Có thể nói tổ chức bao gồm rất nhiều yếu tố rất phức tạp và có tác động qua lại lẫn
nhau. Đòi hỏi ngời lãnh đạo trong tổ chức cần phải phối hợp không ngừng nâng cao
trình độ chuyên môn của mình để đạt đợc mục tiêu của tổ chức.
Cõu 2: Hóy vẽ sơ đồ, đưa ra ưu, nhược điểm và cho vớ dụ minh họa về cỏc loại
cơ cấu của tổ chức?
1. Tổ chức trực tuyến:
Đặc trng:
- Là loại hình tổ chức đơn giản và tồn tại lâu nhất, trong đó, chỉ rõ cấp trên và cấp dới
trực tiếp. Mỗi nhà điều hành thực hiện quyền lực trực tuyến đối với thuộc cấp. Cá
nhân thuộc một cấp nhất định độc lập với cá nhân khác cùng cấp.
- Toàn bộ hoạt động tổ chức đợc lãnh đạo, điều hành theo tuyến thẳng đứng(chiều
dọc)
Lớp trởng
Tổ trưởng Tổ trưởng
TV TV TV
TV
4
- Đây là loại tổ chức thích hợp với quy mô nhỏ, các hoạt động ổn định, nguồn tài
chính không đủ sức chi trả cho các hoạt động tham mu.
Ưu điểm:
+ Đơn giản, rõ ràng về quyền lực, trách nhiệm và hành vi.
+ Thuận lợi trong việc ra quyết định do tính đơn giản về cơ cấu tổ chức.
+ Dễ kiểm tra, kiểm soát.
+ Giải quyết hữu hiệu mâu thuẫn nội bộ.
Nhợc điểm:
+ Ngăn cách, các bộ phận muốn phối hợp phải đi đờng vòng, theo trật tự của tuyến ra
mệnh lệnh.
+ Dễ có nguy cơ tập trung hoá quyền lực độc tài độc đoán, quan liêu.
+ Sếp phải có năng lực đa dạng, hạn chế phát triển chuyên môn hoá.
2. Tổ chức trực tuyến - tham mu:
- Là mô hình trực tuyến mở rộng (+ tham mu)
- Tham mu: T vấn, phân tích cho ngời điều hành trực tuyến cấp trên mà không có
quyền quyết định đối với ngời điều hành cấp dới
- Ưu điểm: + Đơn giản về quyền lực và trách nhiệm
+ Công việc đợc giải quyết tốt hơn
- Nhợc điểm: Mâu thuẫn giữa ngời tham mu và ngời điều hành trực tuyến cấp dới
3. Mụ hỡnh chức năng:
Thủ trởng
Ngời điều hành
chức năng 1
Ngời điều hành
chức năng 2
Tr. Khoa Tr. Khoa
NV NV NV
NV
Giám đốc
Tr. Ban TCCB
NV
NV
5
* Đặc trưng:
- Áp dụng triệt để nhất nguyờn tắc phân công lao động theo mụ hỡnh chuyờn mụn
húa
- Các biến thể: tổ chức theo nguyên tắc"quyền trong tay ngời chuyên môn"
* Ưu điểm:
- Phân chia nhiệm vụ rõ ràng, cho phép mức độ chuyên môn hoá cao. Phản ánh đợc
logic các chức năng.
- Cá nhân trong một bộ phận đợc chức năng hoá thuận lợi trong bồi dỡng, đào tạo,
thừa kế kinh nghiệm cá nhân khác.
- Tạo điều kiện giám sát thuộc cấp về sự thành thạo chức danh đảm trách.
* Hạn chế:
- Cá nhân phải chịu đựng quyền lực song trùng. Mỗi ngời phải chịu sự điều hành theo
hệ thống dọc và hệ thống chuyên môn cấp quản lý cao hơn.
- Quyền lực và trách nhiệm nhiều lúc chồng chéo, dễ xảy ra nguy cơ chuyển trách
nhiệm sang cho ngời khác.
- Khuynh hớng phát triển chuyên môn theo ngành hẹp, công việc lặp đi, lặp lại, dễ
nhàm chán. Giảm sự phối hợp chức năng (tham khảo thêm- trang 308- Quản lý DN
trong cơ chế TT)
- Hạn chế sự phát triển của những ngời quản lý chung