5
CHƯƠNG 1. MỞ ĐẦU
1.1. Lý do nghiên cứu
Năng lực cạnh tranh, hiệu quả và rủi ro được xem là nhân tố rất quan
trọng trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Hiệu quả và rủi ro
ngân hàng là yếu tố tạo nên sự sống còn của ngân hàng. Hiệu quả là cầu
nối mà qua đó cạnh tranh góp phần vào sự ổn định của ngân hàng (Schaeck
và Cihák 2014), từ đó giảm thiểu được rủi ro ngân hàng.
Các nghiên cứu trên thế giới cho thấy giữa năng lực cạnh tranh, hiệu
quả và rủi ro ngân hàng chỉ tồn tại mối quan hệ một chiều và kết quả vẫn
chưa thống nhất, có sự khác biệt lớn về kết quả nghiên cứu. Chính vì thế,
vấn đề này đã hình thành câu hỏi: “Yếu tố nào là nền tảng làm gia tăng
năng lực cạnh tranh? Liệu có tồn tại mối quan hệ nhân quả giữa năng lực
cạnh tranh, hiệu quả và rủi ro trong hoạt động kinh doanh của ngân hàng
hay không?”.
Chủ đề này nghiên cứu ở các thị trường tài chính mới nổi, đặc biệt
tại Đông Nam Á vẫn chưa nhiều.
Bối cảnh thực tiễn trường hợp các quốc gia Đông Nam Á cho thấy,
Việt Nam là quốc gia có trên 50 ngân hàng đang hoạt động nhưng lại thiếu
nhóm các ngân hàng được gọi là “trụ cột” có sức cạnh tranh với ngân hàng
của các nước trong khu vực (Tâm và Hà, 2012). Vì thế, nghiên cứu về các
yếu tố tác động đến năng lực cạnh tranh và mối quan hệ giữa năng lực cạnh
tranh, hiệu quả và rủi ro của các NHTM Việt Nam nhằm góp phần kiểm
chứng kết quả nghiên cứu thực nghiệm cho chủ đề này ở trường hợp các
quốc gia Đông Nam Á.
Chính vì thế, tác giả chọn đề tài “Năng lư"c ca"nh tranh, hiệu quả và
rủi ro của các ngân hàng thương mại: Trường hợp Việt Nam và các
quốc gia Đông Nam A-” làm luận án nghiên cứu.