BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br />
ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG<br />
<br />
NGUYỄN THỊ THANH DIỆU<br />
<br />
ĐỊNH LÝ ROLLE, QUY TẮC DẤU DESCARTES<br />
VÀ ỨNG DỤNG<br />
<br />
Chuyên ngành: Phương pháp toán sơ cấp<br />
Mã số: 60. 46. 01. 13<br />
<br />
TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC<br />
<br />
Đà Nẵng – Năm 2015<br />
<br />
Công trình được hoàn thành tại<br />
ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG<br />
<br />
Người hướng dẫn khoa học: TS. PHAN ĐỨC TUẤN<br />
<br />
Phản biện 1: TS. NGUYỄN NGỌC CHÂU<br />
Phản biện 2: PGS.TS. TRẦN ĐẠO DÕNG<br />
<br />
Luận văn đã được bảo vệ trước Hội đồng chấm Luận văn tốt<br />
nghiệp Thạc sĩ Khoa học họp tại Đại Học Đà Nẵng vào ngày 27<br />
tháng 6 năm 2015.<br />
<br />
Có thể tìm hiểu Luận văn tại:<br />
- Trung tâm Thông tin - Học liệu, Đại học Đà Nẵng<br />
- Thư viện trường Đại học Sư phạm, Đại học Đà Nẵng<br />
<br />
1<br />
MỞ ĐẦU<br />
1. Tính cấp thiết của đề tài<br />
Đa thức và các bài toán liên quan luôn đóng vai trò quan trọng<br />
trong toán học không những như là một đối tượng nghiên cứu trọng<br />
tâm của đại số mà còn là một công cụ đắc lực của giải tích trong lý<br />
thuyết xấp xỉ, lý thuyết nội suy, lý thuyết biểu diễn, tối ưu... Đặc biệt<br />
bài toán khảo sát số nghiệm thực của đa thức với các hệ số thực là<br />
vấn đề được quan tâm của nhiều thế hệ các nhà toán học. Những kết<br />
quả đầu tiên theo hướng này là của Descartes về quy tắc dấu để xác<br />
định số nghiệm âm, dương của một đa thức thực dựa vào sự phân bố<br />
dấu của dãy các hệ số của đa thức đã cho.<br />
Bên cạnh đó Định lý Rolle và một số mở rộng (Định lý<br />
Lagrange, Định lý Cauchy) là các định lý quan trọng về giá trị trung<br />
bình trong chương trình giải tích cổ điển. Ứng dụng của các định lý<br />
này trong chương trình toán trung học phổ thông rất đa dạng và<br />
phong phú, đặc biệt là các dạng toán về giải phương trình, biện luận<br />
số nghiệm của phương trình trên một khoảng, chứng minh bất đẳng<br />
thức...<br />
Trong các kỳ thi học sinh giỏi quốc gia, Olympic quốc tế thì các<br />
bài toán về đa thức, phương trình và các vấn đề liên quan cũng được<br />
đề cập nhiều và được xem như những dạng toán khó ở bậc trung học<br />
phổ thông. Các bài toán liên quan đến đa thức và phương trình cũng<br />
nằm trong chương trình thi Olympic sinh viên giữa các trường đại<br />
học và cao đẳng trong cả nước về Giải tích và Đại số.<br />
<br />
2<br />
Với những lý do trên và qua khả năng tìm hiểu, nghiên cứu<br />
chúng tôi lựa chọn đề tài: “Định lý Rolle, quy tắc dấu Descartes và<br />
ứng dụng” làm luận văn tốt nghiệp bậc cao học của mình.<br />
2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài<br />
Mục tiêu của đề tài là nhằm giúp người đọc hiểu được nội dung,<br />
tính chất liên quan đến định lý olle, quy tắc dấu<br />
<br />
escartes và một<br />
<br />
số phương pháp để xác định số nghiệm âm, dương của một đa thức.<br />
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu<br />
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là các đa thức với dãy các hệ số thực.<br />
Phạm vi nghiên cứu của đề tài là định lý olle, quy tắc dấu escartes và ứng<br />
dụng.<br />
4. Phƣơng pháp nghiên cứu<br />
Thu thập các bài báo khoa học và tài liệu của các tác giả nghiên<br />
cứu liên quan đến định lý olle và quy tắc dấu escartes.<br />
Tham gia các buổi seminar của thầy hướng dẫn để trao đổi các<br />
kết quả đang nghiên cứu.<br />
5. Bố cục đề tài<br />
Luận văn được chia thành hai chương:<br />
Ở chương 1 giới thiệu các khái niệm, các tính chất về sự đổi dấu<br />
và vị trí đổi dấu của dãy, trình bày định lý<br />
<br />
olle, quy tắc dấu<br />
<br />
Descartes.<br />
Đến chương 2 trình bày các bài toán liên quan đến định lý olle<br />
và quy tắc dấu escartes.<br />
<br />
3<br />
6. Tổng quan tài liệu nghiên cứu<br />
Tổng quan các kết quả của các tác giả đã nghiên cứu liên quan<br />
đến định lý olle, quy tắc dấu escartes và ứng dụng thực tế qua các<br />
ví dụ, bài tập áp dụng, nhằm xây dựng một tài liệu tham khảo cho<br />
những ai muốn nghiên cứu về định lý<br />
<br />
olle và quy tắc dấu<br />
<br />
Descartes.<br />
Chứng minh chi tiết các định lí và làm rõ một số tính chất, cũng<br />
như đưa ra một số ví dụ minh họa nhằm làm cho người đọc dễ dàng<br />
tiếp cận vấn đề được đề cập.<br />
<br />