Ổ
Ế Ố
ố ượ
ươ
ng và ph c s lý lu n và th c ti n ơ ở
ự ễ xây d ng th c hi n chính sách kinh t
ự
ự
ệ
ạ ủ
ố
đ i ngo i c a 1 qu c gia ự c xây d ng và th c
ự
ụ ệ đ i ngo i c a qu c gia trong m t th i gian nh t đ nh.
1. Đ i t ng: - đ i t ố ượ ho c 1 kh i n ặ ố ướ hi n đi u ti ế ề ệ
T NG QUÁT V CHÍNH SÁCH KINH T Đ I NGO I Ề Ạ ng pháp nghiên c u ứ ậ c. Là các t các ho t đ ng kinh t ạ ộ
ế ố mô hình chính sách và các công c bi n pháp do nhà n ờ
ướ ấ ị
ạ ủ
ế ố
ố
ộ
ệ
ủ
ế ố
đ i ngo i ạ
ộ ậ ấ
ạ
ệ
ụ
ụ
ỉ
ờ
ố
ệ
ế ố
ướ ấ ị
ắ ạ ủ
ể ạ ộ
c ho ch đ nh và th c ự ị ạ ượ c
đ i ngo i c a qu c gia trong m t th i gian nh t đ nh nh m đ t đ ộ
ằ
ụ
ụ
M c tiêu c a chi n l ủ
ể ủ m c tiêu(2) r ng h n (1) đôi khi (1) đ t đ ư ạ ượ ơ c phát tri n kinh t ể
ế ượ ể
ưở
ả
c nh ng (2) ch a thành công ư c a Vi ờ ệ ế ủ ng v s l ề ố ượ . Trong khi khai thác các y u t
ề ữ . Tăng tr ủ ề
ế
t coi tr ng các y u t
ể ng kinh t
ả ệ ả ặ
ế ớ
ệ
ề
ủ ế
ệ
ộ ạ ừ
ể ờ ố
ệ ợ
ể ệ
ệ
ng ngay trong
ả ắ ộ ớ ệ
ả ả
ườ
ể
ả
ả
ọ ườ
ể
ễ
ả
ớ
ỷ
ướ ả ổ
ề
ệ
ị
ị
ị
c phát
t Nam th i kỳ 2011-2020 là phát tri n ể ấ ng ph i đi li n v i nâng cao ch t ề ớ ề phát tri n theo chi u ế ố v i phát phát tri n theo chi u sâu. Ph i g n tăng tr ưở ề i, th c hi n dân ch , ti n b và công b ng xã h i, t o nhi u ằ ườ ướ c ả ệ ph i đi đôi v i vi c ệ ng. Phát tri n kinh t ế ể ể ế ượ ế ạ
ế ữ c phát tri n, không gây ô nhi m và hu ho i môi tr ộ ổ ộ ướ
ề ng cho các ngành, các lĩnh v c xây d ng k ho ch, chi n l ự
ể ề ự
ể
ị
2. khái ni m và các b ph n c u thành c a chính sách kinh t 2.1 Khái ni mệ Là h th ng các quan đi m, m c tiêu(1), nguyên t c, công c và bi n pháp do nhà n ệ ố hi n đ đi u ch nh ho t đ ng kinh t ể ề các m c tiêu (2) phát tri n c a qu c gia đó. ố ụ L u ý:ư ộ M c tiêu (2): ụ nhanh ph i đi đôi v i phát tri n b n v ng ớ l ng, hi u qu và s c c nh tranh c a n n kinh t ứ ạ ả ượ r ng, ph i đ c bi ể ế ố ọ ộ tri n văn hóa, phát tri n toàn di n con ng ự vi c làm, c i thi n đ i s ng, khuy n khích làm giàu h p pháp đi đôi v i xoá đói, gi m nghèo. T ng b thu h p kho ng cách phát tri n gi a các vùng. Ph i r t coi tr ng b o v và c i thi n môi tr ả ấ ẹ t ng b ạ ừ b o đ m n đ nh chính tr - xã h i; n đ nh chính tr - xã h i là ti n đ , đi u ki n đ phát tri n nhanh và b n ề ị ả v ngữ . Đây là quan đi m đ nh h tri n b n v ng.
ề ữ
ể
ề
ế
ế
ế ố
i c a th gi
ố
ộ
ướ
ạ ủ
ự ộ ề c. Đây là t ng th các quan h kinh t ể
qu c gia vào n n kinh t ế i d a trên
ị
ự
ế ố
ầ ố ế ữ ỗ
ố ế ầ ư ố ế
ụ ố ế
ố ế ể ượ
, đ u t ố ế
ộ qu c t ị
ỉ
khác. Lĩnh v c kinh t ủ ề
ể và các d ch v qu c t ị ệ
th hi n ph n tham gia c a n n kinh t ế ể ệ ủ ề ố gi a các qu c gia hay “ph n giao” c a nh ng giao d ch kinh t ị ủ ế ữ ữ ầ gi a m t qu c gia v i ph n còn l ế ớ ự ệ ầ ớ và chu i giá tr toàn c u. Lĩnh v c kinh t đ i ngo i bao ạ ầ ố ế , các quan và chuy n giao công ngh , di chuy n lao đ ng qu c t ộ ệ ể c xem xét đ i ngo i có th đ ạ ế ố ự ơ ế ủ
ự
ự
ụ
qu c t
, h i nh p kinh t ậ
ả ủ ộ
ạ ạ ộ
ế
ộ ộ nh p kinh t ậ ố ế ả
ả gìn b n s c văn hoá dân t c, b o v môi
i d i h i IX là: "Ch đ ng h i cao hi u qu h p tác qu c t ả ợ ả ắ ữ
ế qu c t ố ế , b o đ m đ c l p, t ộ ậ ộ
ố ế . ự và khu v c ch và đ nh ị ự ủ ệ
ệ ố
ả
ả
t Nam mu n làm b n và đ i tác tin c y v i các n
ươ
ướ
ấ
ệ
ậ
ố
ố
ng châm ự
ệ
ạ
nào chi m v th đ c quy n
c, không phân ớ , song không đ b t c ng hóa quan h qu c t ố ế b t c lĩnh v c nào trong n n kinh ự ề ở ấ ứ
ạ ươ ị ế ộ
ể ấ ứ ề
ấ ứ ậ
ế
ế
c ta.
ố ớ ướ
ướ
ệ
ệ
ả
c ta, vi c m r ng quan h KTĐN ph i nh m t ng b ệ ộ
ở ộ ằ
ướ
ệ
ằ ị ự ể
ố
ộ
ng xã h i ch nghĩa, b o đ m an ninh qu c gia, gi
ch và đ nh h
Đ i v i n ừ c m nh, xã h i công b ng dân ch văn minh” theo đ nh h ướ ạ ở ộ ệ ằ ệ ị
ả ộ gìn b n s c văn hóa dân t c.
ả ả ả ắ
ủ ự ờ ả
ụ ọ ướ
ữ
ủ
ộ
ố
Phân tích đ i ngo i là ạ lĩnh v c kinh t + Kinh t i và là ph n ph thu c v kinh t th gi ụ ầ ế ớ gi a các n ổ ữ c s s phát tri n phân công lao đ ng qu c t ơ ở ự ể g m th ng m i qu c t ươ ồ ạ h ti n t và tín d ng qu c t ụ ệ ề ệ c a quan h và giao d ch, ý chí đi u ch nh c a Chính ph thông qua chính sách, c ch t b n ch t kinh t ế ủ ấ ừ ả và các công c và đ i ngũ nhân l c th c hi n các quan h . ệ ệ ộ + Nh ng quan đi m c a Đ ng v v n đ nâng cao hi u qu KTĐN ả ệ ề ấ ề ữ ể ủ c xác đ nh t ủ ươ đ ng t ệ ch tr Quán tri ị ượ theo tinh th n phát huy t i đa n i l c, nâng ộ ự ố ầ ng XHCN, b o v l h i ích dân t c, an ninh qu c gia, gi ướ ộ ệ ợ tr ng". ườ : Vi ệ nh t quán ph Th c hi n ự t ch đ xã h i khác nhau; th c hi n đa d ng hóa, đa ph bi ệ ộ ế ộ ệ qu c gia nào hay b t c t p đoàn kinh t ố t n ế ướ +M c tiêu to: c th c hi n m c tiêu: ụ ụ ự ng XHCN. “dân giàu, n Trong th i gian ờ ướ c m t, vi c m r ng quan h KTĐN nh m th c hi n thành công s nghi p công nghi p hoá, hi n đ i tr ạ ệ ệ ệ ệ ắ c là nhi m v tr ng tâm xuyên su t th i kỳ quá đ . Phát tri n KTĐN ph i đ m b o gi hoá đ t n ữ ữ v ng ấ ướ đ c l p t ả ộ ậ ự ủ Nguyên t cắ
2.2 Các b ph n c u thành: ộ ậ ấ
G m 4 cs b ph n (slide) ộ
ậ
ồ
ủ 3 ch c năng ứ 3. ch c năng c a cs ktđn: (1) Ch c năng kích thích: ứ ứ
ợ ạ ế ể ệ ụ ố ậ ợ ệ i cho các ho t đ ng kt đ i ngo i phát tri n ể ố ố ng, ả ệ ế ứ ự ư ỗ ợ ệ ệ ố ế ộ ợ ể ị ườ ớ ho c h tr vi c đ i m i ặ ỗ ợ ệ ổ ấ ể ẩ ỗ ợ ố ừ h tr thu sd tài nguyên , cp h tr ế ầ ư ỗ ợ ra n ỗ ợ ng ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a các doanh ể ủ ạ ộ ngân sách cho hđ xnk qu c t ầ ư ố ế ư c ngoài đ tăng c ể ướ n c ngoài, tăng ngu n thu ngo i t ệ ạ ệ ườ ồ ỹ ả nh thông qua cs đ u t ấ ả cho qu c gia… ố ỗ ợ ạ t, h u nh ch h tr gián ti p b ng ký k t hi p đ nh, cung c p thông tin, gi ị ố ệ ế ự ỗ ợ ằ ế ỗ ướ ư ỉ ỗ ợ c, s h tr khác nhau: EU, M - h tr xk ít vì kh năng c nh tranh i quy t tranh ế ấ ả
ướ ệ ấ ể ổ ế B o v lãnh gi ả c đang phát tri n: nhi u bi n pháp khuy n khích xu t kh u ẩ ệ ỗ ợ ụ ớ c, tr giá; Duy trì đ ng n i t th p -> kk đ u t ế i tín d ng cho dn sx, kd xk; H tr l/s cho kd sx ầ ư ướ c n ợ ộ ệ ấ ướ ệ ồ ễ ế ả ạ ạ ứ ế ệ ớ ả ộ V i ch c năng này, chính sách kinh t c có kh năng đ ng v ng và v ươ ứ ữ ứ ả ớ ị , đáp ng cho yêu c u tăng c ọ ng l đôi ngo i t o đi u ki n cho các ể n lên trong các ho t đ ng kinh doanh qu c ố ạ ộ ng s c c nh tranh v i các hàng hóa và d ch v t ạ bên ngoài, t a thêm vi c làm và đ t ụ ừ ầ ố ư ứ ế i ích qu c gia ỹ ệ ố ẩ ườ ị ợ ề ạ ậ ng hàng hoá nh p kh ul, b o v doanh nghi p s n xu t hàng hoá thay th nh p i u cho các ngành kinh t ử ụ ậ ế ượ ệ ả ế ấ ằ ẩ ế ố ứ ỉ ệ ề c thích ng v i s bi n đ i và v n đ ng m nh m c a nên kinh t ậ ướ ề ạ ổ ộ trong n ự ề ề đ i ngo i t o đi u ạ ạ ế t l p ế ậ giá h i đoái th ẽ ủ i, thi th gi ế ế ớ ng xuyên thay đ i, tác đ ng vào ộ ổ ề ố ỉ ề ướ ỗ nh m qu n lý l ng ngo i t ầ ườ i cho m i qu c gia. ố ề ệ ạ ệ ượ ằ ả ỷ m c mong mu n. Thông qua vi c xd và th c hi n các mô hình và bphap công c phù h p đ khuy n khích t o đk ự thu n l ạ ộ ạ giá h i đoái kích thích xk, thu hút v n Vd: Trung qu c cs t ố ỷ ng th c hi n vi c xúc ti n xk nh h tr vi c nghiên c u kh o sát th tr - Các qu c gia th ệ ườ ố cung c p thông tin t o đk cho vi c tham gia các h i tr tri n lãm qu c t ạ cn đ đ y m nh xk. ạ -H tr lãi su t, v n t ấ - (?)chính sách thu hút đ u t v n đ dn đ u t ầ ư ố nghi p có v n đ u t ầ ư ướ ố Tùy theo m i th i kỳ m i n ờ ỗ c a dn t ầ ủ ch pấ Các n ề Bp ngày nay đc sd ph bi n: doanh nghi p; h tr v n cho kv kt nhà n ỗ ợ ố ngoài; mi n gi m thu tn. (2) Ch c năng b o h : doanh nghi p trong n ướ ệ , tăng c t ế ứ ạ ườ i quy mô t t ớ Vd: trong chính sách TMQT có s d ng công c h n ng ch, các quy đ nh v tiêu chu n k thu t ậ ụ ạ nh m h n ch l ệ ẩ ả ạ kh u ho c các ngành công nghi p non tr trong n c ẻ ướ ặ : V i ch c năng này chính sách kinh t (3) Ch c năng ph i h p và đi u ch nh ứ ớ ố ợ ki n cho n n kinh t ệ ớ ự ế ứ ế th gi ế ớ c ch đi u ch nh thích h p trong đi u ki n t ợ ơ ế ề cán cân thanh toán qu c t theo chi u h ố ế . Vd: Chính sách t ố trong n ả i, tham gia tích c c vào quá trình khu v c hóa và toàn c u hóa n n kinh t ự ệ ỷ ng có l ợ ớ ở ứ giá h i đoái có th k t h p v i chính sách ti n t c đ ng th i qu n lý t ờ ể ế ợ giá h i đoái ố ướ ồ ố ỷ
ệ ố ử ụ ồ ự ố ộ ợ ổ c ướ ư ồ ự ủ ệ ự ỏ ấ ặ ế ế ự ả ồ
ạ ộ
ướ ự ể ệ ả ố ế ề ồ ự ư ế ắ ồ ể ộ ị ệ ứ ộ ộ c v ướ ươ ề ệ ệ
ấ ủ c vào vi c phát tri n các ngành và các lĩnh v c có hi u qu cao c a ố qu c dân, kh c ph c tình tr ng thi u các ngu n l c cho s phát tri n nh ngu n v n, ụ ờ ạ ng n i đ a, đ ng th i t o ự ạ ồ n ra th tr ị ườ ộ
ả ữ ướ ế ệ ệ ổ ề ữ ả ợ ủ ể ộ ị c, b o đ m đ u vào và đ u ra cho n n kinh t ậ ộ ệ ậ ầ ỡ ướ ậ ợ khu v c và th gi i ế ớ ố ế gi a các doanh nghi p trong ệ cho n n kinh ề ầ ả ầ đ phát tri n cao c a nh ng th p k g n đây, c m t cách n đ nh và phù h p v i t ỷ ầ ớ ố ộ ề i cho vi c hình thành các t p đoàn kinh doanh t m c đa qu c gia. H i nh p vào n n ậ ố ự ệ ấ ả ở ộ ả ồ ờ 4. vai trò +1) T o c h i cho vi c phân ph i và s d ng h p lý các ngu n l c trong n ạ ơ ộ s góp ph n th c hi n quá trình huy đ ng và phân b ngu n l c c a qu c gia nh tài nguyên thiên ầ ẽ ự nhiên, ngu n nhân l c: ồ Vd :-Chính sách khuy n khích xu t kh u m t hàng ch bi n đòi h i ngu n nhân l c ph i đáp ng ứ ế ẩ đ ủ cho ho t đ ng s n xu t hàng xu t kh u ẩ ấ ả - thu hút nguông l c ngoài n ệ ự n n kinh t ự ạ ngu n công ngh , s c lao đ ng có trình đ cao và s h n h p c a th tr ị ườ ồ ẹ ủ ng th gi đi u ki n cho các doanh nghi p trong n i. ế ớ : +2) t o kh năng cho vi c phát triên phân công lao đ ng qu c t ạ n c v i các doanh nghi p ngoài n ướ ớ t trong n ế t o thu n l ạ kinh t ế có th th c hi n quá trình chuyên môn hoá sâu h n đ ng th i tăng kh năng m r ng s n xu t c ơ ể ự chi u r ng và chi u sâu, m r ng th tr ở ộ ng, m r ng quan h h p tác v i đ i tác n ệ ợ ả c ngoài ướ ị ườ ề ộ ớ ố ở ộ ề
ệ ự ụ ụ ớ có trinh đ công nghi p cao, phát ộ ạ ứ ệ ạ ậ ệ ả ự ề ể ệ qu c dân, góp ph n tăng nahnh GDP cũng nh tăng nahnh tích lũy và tiêu dùng. ố ầ m i v i trình đ công ngh và s c c nh tranh ngày càng cao, phát huy t ứ ạ ế ớ ớ ố ơ t h n ư ệ ộ
ề ự ườ ố ệ ệ ữ ạ ạ ứ ị ố +3) ph c v cho vi c xây d ng các ngành công nghi p m i tri n các hình th c kinh doanh đa d ng và phong phú, t o l p các khu v c có hi u qu cho n n kinh t ế các lĩnh v c kinh t ự i ích c a qu c gia l ố ủ ợ +4) góp ph n vào vi c tăng c ầ h c v kinh t ư ề ế ệ ả ề và các đân t c trên c s đ c l p, bình đ ng, gi ọ v ng ch quy n và các bên cùng có l i. , phát tri n quan ng s c m nh và ti m l c qu c phòng an ninh ể cũng nh v chính tr , ngo i giao, văn hóa, khoa h c công ngh gi a các qu c gia ủ ơ ở ộ ậ ữ ữ ề ẳ ộ ợ
ngướ i: 5 xu h ậ ướ ậ ộ ị ng trong v n đ ng c a n n kinh t ọ ế ể ư đ a t ủ ề ạ ư ớ ự i gi th gi ế ế ớ ủ ề ế ạ ệ ộ ng đ t bi n và s bi n đ i sâu s c v c c u kinh t ắ ề ơ ấ ổ ọ vai trò quan tr ng ữ ườ
th gi ộ ố ế ch c kinh t ấ và các t ầ ế ầ ổ ứ ế ế ớ trên hai c p đ toàn c u hoá và khu v c hoá ự ấ có tính ch t ầ ấ ủ ầ ế ở ử ộ ồ ự c sang n n văn minh m i ớ i ờ ố ế ệ ủ ộ
ng các qgia chuy n t đ i đ u sang đ i tho i i quy t các mâu thu n thông ả ẫ ế ướ ng thu n l ạ : nh m gi ằ . ấ ươ ể ừ ố ầ ạ ạ ng kinh ồ ậ ể ộ ố i cho qtr ptr ậ ợ ự ộ ng phát tri n m nh m c a khu v c Châu Á – Thái Bình D ng: ươ ự ố ộ v i vi c xu t hienj ệ ớ năng đ ng, ptr nhanh v trình đ KHCN, ngu n nhân l c, t c đ tăng tr ưở ế ề ơ ộ ầ ớ ự ố ề ề ộ ở ử trên quy mô toàn c u v i s phát tri n các ng m c a: c v chi u r ng l n chi u sâu, do đó c n ph i đ i m i, đi u ch nh ẫ ể ề ả ổ ầ ớ ỉ
ể ố ố làm thay đ i c c u t qu c t ng t ng phát tri n m nh m các công ty đa qu c gia và xuyên qu c gia i quan h kinh t ệ ổ ơ ấ ổ gi a các ố ế ữ ưở ứ ế ả ớ
ng m i và b o h m u d ch do hóa th ng t ả ộ ậ ự ạ ị ươ ầ ự ạ ộ ả c gi m d n s can thi p vào các ho t đ ng TMQT c a ủ ể ươ ng m i ạ TDHTM là quá trình nhà n ậ ợ ệ ướ ệ i cho các ho t đ ng đó phát tri n m t cách hi u qu . ả ạ ộ ệ ộ ố ụ ướ ể ả ẩ ấ ờ ở ả ấ ữ ệ ớ t h n c a các qgia. i cho vi c phát tri n qh h p tác ktqt trong n c ngoài nói chung c và n ướ ướ ể ợ ầ ng c nh tranh lành m nh gi a các doanh nghi p trong và ngoài n ườ ướ ữ ệ ạ c nâng cao kh năng c nh tranh đ t n t c. Đó là đ ng ộ i và phát tri n trong đk ể ể ồ ạ ướ ệ ả ạ do hoá TM nói riêng. ế ự ự t là ngu n nhân l c c, đ c bi ặ ồ ự ậ ề ướ ệ ệ ệ ồ
ệ ầ ả ư ệ ố ng m i, d a trên c s ký k t các hi p đ nh song ph ng và đa ph 5. Các xu h a. Xu h ng v n đ ng c a n n kttg: ộ ướ ệ Tác đ ng đ n vi c ho ch đ nh cs ng phát tri n m nh m c a khoa h c – công ngh : (1) Xu h ẽ ủ ướ i s tăng tr và qtr ptr c a 1 qgia nh ế ự ế ưở ủ c a qu c gia, thay đ i c b n quan ni m v ngu n l c trong đó con ng ố ề ệ ủ ổ ơ ả nh t, đ a XH loài ng i b ề ư ấ ườ ướ (2) Xu h ng qu c t hoá đ i s ng kinh t ướ đ a t i yêu c u #h quan c a vi c hình thành các liên k t kinh t ư ớ khu v c và tính ch t toàn c u. Các qgia c n ph i ch đ ng m c a và tham gia vào quá trình h i ộ ả ự nh p.ậ (3) Xu h qua đàm phán, tho thu n, t o môi tr ườ ả (4) Xu h ẽ ủ các n n kinh t ề ề cao, có nhi u c h i và thách th c l n, t ứ ớ ế th tr ng chuy n sang kinh t (5) Xu h ế ị ườ ể ướ qu c t m i quan h kinh t ố ế ả ề ế ệ cs, lu t pháp cho phù h p. ợ ậ Xu h ẽ ạ ướ ch c s n xu t cũng nh ph ng th c qu n lý có nh h ả ư ươ ấ ứ ả n c.ướ b. Xu h ướ (1) T doa hóa th ự (Khái ni m):ệ qu c gia nh m t o đi u ki n thu n l ạ ằ ề (M c tiêu) :4 m c tiêu: ụ c ngoài, đ ng th i m - Thúc đ y ho t đ ng xu t nh p kh u phát tri n: tăng kh năng XK ra n ồ ẩ ậ ạ ộ r ng NK nh ng hàng mà trong n c ko sx or sx v i hi u qu th p đ t p trung ngu n l c ptr sx ướ ồ ự ể ậ ộ hàng có kh năng khai thác t ố ơ ủ ả -T o đi u ki n thu n l ệ ậ ợ ề ệ ạ c h t là qh h p tác đ u tu mà tr ợ ướ ế - T o môi tr ạ ạ l c cho các doanh nghi p trong n ự h i nh p ktqt nói chung và trong xu th t ộ -T o đi u ki n nâng cao hi u qu s d ng các ngu n l c trong n ả ử ụ ạ và thành t u khoa h c công ngh ọ ệ ự 3 c sơ ở (C s xu t phát): ơ ở ấ -Xu t phát t ấ ừ m c a kinh t ở ử th ươ toàn c u hoá và khu v c hoá, đòi h i các qu c gia ph i th c hi n ti n trình ườ ơ ở ế ố ự ự ự c h t là trong lĩnh v c ng các m i quan h giao l u và h p tác, tr ướ ế ướ c ng. Do đó, Nhà n ươ ị quá trình , tăng c ế ự ỏ ợ ươ ế ệ ạ
ng áp d ng các bp qu n lý theo chu n m c qu c t ẩ ả ự ụ ố ế ự và khu v c,
ở ử ở ầ ế i ích thông qua t o đi u ki n thu n l ằ ộ ấ h u h t các qu c gia trên th gi ố ệ i th ngu n l c, đ ng th i đ m b o đáp ng t ế ớ bu c các i cho s n xu t hàng ồ ợ ề ả ậ ợ ố c ph i m c a nh m tăng c ế i ả i đa nhu c u tiêu dùng ầ ườ i cho cá hđ ng TMQT ptr. ộ ng m c a ể mô hình th tr ị ườ ng l ợ ườ ồ ự ậ ế ướ ứ ẩ ể ệ ớ ỏ ạ ỉ ề ủ ậ ố ể ệ ệ ạ ộ ộ ơ ở ể ự t là đ i v i các n ướ ố ớ ủ các công ty đa qu c gia và các t p đoàn kinh i cũng là m t c s đ th c hi n đi u ch nh CSTMQT c a các qu c gia theo xu ệ c đang và ch m phát tri n. ậ ặ
ả ắ ế ụ ướ ạ ộ ằ ạ ệ ủ ụ ế ố ớ ậ ợ ể ở ộ ổ i đ m r ng và ptr quan h mua bán, trao đ i
ố ề ư ự c.ướ ệ ộ ệ ươ ẩ ề ở ữ c đ a vào th c hi n các chính sách qu n lý nh tiêu chu n v kĩ thu t, cs ch ng bán phá ướ ư ả ự ả ạ ệ ng hi u theo cam ế ớ i ạ ạ ế ế ợ ả ẩ ằ ệ ự ủ ạ
ng & đa ph ố ỏ ữ ữ ươ ươ ụ ả ố ng gi a các qu c gia đ i ế i trong quan h TMQT; Hình thành các liên k t ớ ằ ụ ộ ổ ứ trình t ự ệ c h t trong khuôn kh đó. ổ ướ ế ủ ề ậ ồ ạ ị ch c KTQT nh m m c đích t ự ợ do hóa TM tr do hoá TM 1 cách phù h p v i đk, kh năng và m c tiêu ptr c a n n kinh t ả ụ ớ ế
ơ ư ể trình t ổ ế ứ ủ ệ ự ợ ế ề ậ ộ ộ
ố ơ ơ t h n c ậ ụ ằ ờ ợ do hoá TM ỗ ợ ị ữ ạ ở ử ự ả ớ ử ổ ậ ậ ứ cách là nhà qu n lý, DN VN ph i: ả ắ ớ ng i th thì m r ng quy mô, ở ộ ắ ấ ng đ u t ầ ư ế ạ ợ ị ườ ữ ệ ả ồ ả
thích h p, nh ng hàng có kh năng c nh tranh và có l ệ ị ộ ậ ủ ộ ế ố B o h m u d ch là quá trình chính ph m t qu c gia ti n hành xây d ng và áp d ng ụ ự c s n xu t trong ấ ượ ả ớ ứ ị ằ ụ ữ ả ạ ậ c th c hi n nh m đ m b o l ằ ủ ệ ả ướ ụ ố ề ệ ả ợ ể ệ ộ ậ ậ ạ ệ ề ạ ả ẻ ầ ưở ữ ề ể ả i ích cho qu c gia và khai thác t ố ủ ế ố ớ t l ố ợ ộ ậ ự ệ ạ ố ả ữ ườ ụ ự ệ ả i c. ị i gi a cá nhóm ng ướ ề ấ ộ ệ ộ c thông qua b o h các ngành s n xu t trong n ướ ề ộ ậ ừ ề ệ ị ả ấ ệ ả ụ ủ ả ế ậ ẩ ằ ả ả ấ ị gi m d n s can thi p và tăng c ầ ự ả ệ nh m t o đk thu n l ậ ợ ạ ằ ng phát tri n -Xu h ướ n ạ ở ử ả ướ hoá phát tri n, khai thác l ờ ả ể c thông qua vi c n i l ng các bi n pháp h n ch nh p kh u. trong n ạ -S phát tri n v quy mô và ph m vi ho t đ ng c a ố ề ự l nế ớ trên th gi t ế ớ h do hoá, đ c bi ng t ướ ự (N i dung) ộ Nhà n ế ạ c ti n hành c t gi m các công c và bp h n ch đ i v i ho t đ ng TMQT: thu , h n ạ ng ch, các th t c hành chính nh m t o đk thu n l ạ hàng hoá trong và ngoài n Nhà n ậ ả giá, cs đ m b o c nh tranh và đ c quy n, cs b o v quy n s h u trí tu và th ề ệ ả k t trong các hi p đ nh h p tác song ph ng, đa ph ng theo chu n m c c a khu v c và th gi ươ ị ế ươ Xu h ng ngày nay là gi m thu và gi m b t h n ng ch thay b ng h n ng ch thu quan. ả ớ ạ ướ (Các bi n pháp) ệ đi u ch nh n i l ng d n theo nh ng th a thu n song ph ầ ớ ỏ ỉ ề v i các công c b o h m u d ch đã và đang t n t ộ ậ ớ KTQT v i các t -nn ph i xd l ả qu c gia ố -nn cùng các c quan b ngành đ a vào áp d ng các bi n pháp hinh th c phù h p đ tuyên truy n, ề ộ ụ do hoá TM c a qgia đ n toàn dân chúng, ph bi n thông tin c b n v qtr h i nh p và l ơ ả đb là các doanh nghi pệ - Chính ph c n có bp h tr k p th i và thích h p nh m t o đk cho các DN t n d ng t ủ ầ t qua nh ng thách th c trong quá trình m c a và t h i đ ng th i v ờ ượ ộ ồ V i t ớ ư -Hi u rõ lu t pháp các qgia #, n m b t s m các lu t m i s a đ i. ể ắ -Ph i n m b t r t rõ thông tin th tr ả ắ -Có h ợ ướ đ i m i Công ngh , nâng cao hi u qu sd ngu n v n ớ ố ổ (2) B o h m u d ch ả ộ ậ (Khái ni m):ệ ả các công c và bi n pháp nh m gi m b t s c ép c nh tranh gi a các hàng hoá đ ệ c và các hàng hoá nh p kh u. n ẩ B o h m u d ch đ i ích và ch quy n đ c l p cho các (M c tiêu): ị ả ượ ộ ậ ề ự c h t là v m t kinh t ộ ố trong quá trình phát tri n. Trong đi u ki n h i nh p, m t s qu c gia, tr ề ặ ướ ế ộ ế ngành quan tr ng và non tr c n có s b o v và t o đi u ki n đ nâng cao kh năng c nh tranh. ự ả ể ọ Đó là nh ng ngành có nh h ạ ng l n đ n an ninh qu c gia, ho c có ti m năng phát tri n, đem l i ế ặ i th so sánh c a qu c gia. l ố ợ ự Bên c nh đó, vi c th c hi n b o h m u d ch còn làm tăng ngu n thu Ngân sách qu c gia, th c ệ ồ hi n quá trình phân ph i l i trong xã h i, và góp ph n th c hi n m c tiêu gi ầ ố ạ quy t v n đ th t nghi p trong n ả ệ ế ấ đi u ki n s n xu t, đi u ki n phát Xu h (C s xu t phát): ng b o h m u d ch xu t phát t ấ ấ ả ướ ơ ở ấ - xã h i và m c tiêu phát tri n c a qu c gia. Chính ph áp d ng chính sách b o h tri n kinh t ộ ể ủ ể ố ụ ộ ế m u d ch, h n ch nh p kh u nh m gi m b t áp l c c nh tranh cho các ngành s n xu t trong ự ạ ớ ạ ậ c.ướ n
ợ ử ủ ướ ề ặ ị ị ộ ố ả ặ ủ ẫ ể ố ớ ệ ộ ậ ng này là nguyên nhân v m t l ch s trong quan h phát tri n, h p tác kinh t ộ ố
ệ ư ướ ố ự ấ ị ể ủ ố ớ ừ ộ ộ ạ ệ ng BHMD các qgia: ở n n xã h i. c và t ệ ạ ướ c ả ệ ằ ộ trong n ế ủ ệ ố ư ụ ướ c c s c nh tranh c a hàng ệ cũng nh m c tiêu phát tri n kinh t c tr ấ ả ẩ ủ ướ ụ ể ướ ự ạ th t nghi p trong n ệ ỉ ệ ấ ẻ ướ ự ng qu c t ố ế ườ ả
ạ ế ụ ư ủ ả ợ i, cũng nh ồ ả ợ ừ ả i ích cho các qgia b n hàng d a trên nguyên t c có đi có l ự i ích cho n n sx trong ề ắ ư ạ ạ ng ướ ế ộ ườ ụ ự ệ ả ả ằ ọ ộ
ầ c ồ ự ủ ấ ướ ơ ế ượ ử ụ ệ ng hi u, các doanh nghi p ph i liên k t v i nhau và tính c ng tác ả ố c chính sách KD dài h n, s d ng hi u qu v n ộ ạ ế ớ ầ ị ươ ệ ệ ả
ế C s # c a xu h ơ ở gi a các qu c gia. M t s chính ph v n duy trì chính sách b o h m u d ch đ i v i m t ho c m t ộ ữ s lo i hàng hoá nh t đ nh đ i v i t ng đ i tác c th . ụ ể ố ạ Nh ng lý do đ a ra đ ng h cho qtr th c hi n xu h ữ T o vi c làm, tăng thu nh p, gi m t l ậ Nh m ptr các ngành Công nghi p non tr trong n Chính ph ti n hành xây d ng và hoàn thi n h th ng các công c và bi n pháp phù (N i dung): ệ ủ ế h p v i xu th bi n đ ng c a môi tr ế ế ộ ớ ợ đ h n ch nh p kh u, b o v cho các ngành s n xu t trong n ế ậ ệ ể ạ n c ngoài. NK t ừ ướ (Các bi n pháp) ệ Chính ph các qgia đ a vào áp d ng các bp h n ch Nk v a đ m b o l c, đ ng th i đ m b o l n ờ ả ch đ quan h TM bình th ệ Chính ph các qgia c n xd m c tiêu và l a ch n các ngành sx b o h nh m nâng cao hi u qu các ủ ngu n l c c a đ t n Các DN c n ch đ ng h n và c n có chi n l ủ ộ ầ đ u t , c n nâng cao giá tr th ầ ư ầ cao *) M i quan h gi a 2 xu h ố ướ do hoá th Gi a xu h ệ ữ ướ ộ ậ ướ ươ ự ả ị ng này đ i ngh ch nhau vì chúng gây nên tác đ ng ng ng t ắ ố ộ ướ ng m i qu c t ạ ố ế ươ ừ ượ ử ụ ế ợ ữ ệ ặ ố ướ , trong đó xu h ớ ng BHMD th ng m i qu c t ệ ặ ng b o h m u d ch có m i quan h ch t c chi u ề ố i th ng c s d ng k t h p v i nhau. Tuỳ thu c vào trình đ phát tri n và các ộ ở ng trên v i nh ng m c đ # nhau ướ ớ ế ợ ố ế ươ ườ ự ạ i và đ ụ ể ạ ộ ờ ầ ỉ ng ch đ o ủ ạ ng m i và xu h ạ ượ ố ị . Tuy nhiên, chúng không bài tr nhau mà trái l ạ ể ộ ứ ộ ề ng đc đi u c ượ ẩ ụ ệ ệ ồ ề ỹ ư ư ế ạ ạ ố ng này là hai ả ạ ướ ề ả ố ộ ng t a nhau và làm ti n đ cho nhau. ữ ch . V m t nguyên t c, hai xu h ẽ ề ặ nhau đ i v i ho t đ ng th ạ ộ ố ớ nh t, song song t n t ồ ạ ấ đi u ki n, đ c đi m c th mà các qu c gia k t h p hai xu h ể ề t ng lĩnh v c trong ho t đ ng th ừ ch nh gi m d n, đ ng th i TDH TM ngày càng gia tăng, các công c bi n pháp BHMD đ ả chuy n t ạ ể ừ thu t, cs ch ng bán phá giá, cs đ m b o c nh tranh và ch ng đ c quy n… Hai xu h ậ m t n ặ ươ bp truy n th ng nh thu quan, h n ng ch… sang các bp hi n đ i nh tiêu chu n k ố ự ề ề
ng này trong c s d ng k t h p v i nhau, VN cũng áp d ng cùng lúc 2 xu h ớ ụ ướ ế ợ t Nam ng này đ ượ ử ụ ủ i t do hóa TM, chúgn ta đã gia ậ ế ớ ự do ASEAN”, “T ch c th l n nh “Khu v c m u d ch t ị ế ớ ự i, VN đang ti n t ự ậ ự ộ ề ổ ứ ư - WTO”… gia nh p vào các t ế ng h i nh p KT khu v c và th gi ch c kinh t ế ớ ậ ạ ng m i ươ ế ổ ứ ả trình c t gi m thu quan có hi u l c chung (CEPT) c a các n ộ ả ắ ệ ch c này VN đã cam k t th c hi n c t gi m thu quan. Ví ự ổ ứ ế ệ ắ ủ ệ ự ướ ế c ASEAN ti n ự ế ế c h ng ch đ t ướ ượ ưở ứ i hu qu c, gi m thu nhi u m t hàng xu ng khi tham gia vào ặ ế ộ ố ụ ề ệ ế ả ố ố
ạ ư không áp d ng h n ỡ ỏ ạ ộ ố ụ ế ấ ng thu su t ệ ượ ưở ố ớ ẩ ặ ề ạ ỏ i Thông t ỡ ỏ ạ s 45/2005/TT-BTC ngày 6/6/2005 c a B Tài chính, d b h n c h ộ ị ệ ạ ể ế ằ ỉ ề ở ộ ế ụ ế ệ ẩ ả ấ ẩ ượ ưở ụ ẩ ằ ầ ị c ta có th m r ng và phát tri n th ầ ng thu su t thu GTGT 0% nh m góp ph n tăng kim ng ch ạ ể ẹ c h ộ ở ủ ề ể ở ộ ể ướ ế ạ ề ệ ị Liên h Vi ệ ệ Hai xu h ướ chính sách KTĐN c a mình. V i ch tr ớ ủ ươ nh p nhi u t ậ qu c t ố ế d th c hi n theo l ụ ự i c t b thu quan hòan tòan trong khu v c ASEAN, áp d ng m c thu quan MFN cho hàng hóa t ớ ắ ỏ các n c đ WTO. Ngoài ra chúng ta còn d b h n ng ch đ i v i m t s các m t hàng nh : “ ạ ng ch thu quan đ i v i hàng hóa nh p kh u th a mãn các đi u ki n đ ố ớ ậ ế CEPT” theo quy đ nh t ạ ủ ư ố ng Hoa Kỳ, … ng ch d t may vào th tr ị ườ ấ Chuy n vi c c m xu t kh u m t s m t hàng hi n nay sang áp d ng đi u ch nh b ng thu xu t ệ ộ ố ặ ẩ ấ ệ ấ kh u, ti p t c gi m và thu h p d n m t hàng ch u thu xu t kh u. M r ng di n các nhóm hàng ị ặ hoá d ch v xu t kh u đ ế ấ ế ụ ấ xu t kh u, tăng đ m c a n n kinh t , t o đi u ki n đ n tr c ngoài. ng ẩ n ở ướ ấ ườ
i đa, chuy n t i đa các quy đ nh ứ ể ả ế ấ ố ế ậ ể ố ị Đ i v i thu nh p kh u nên có s nghiên c u đ gi m thu su t t ự phi thu quan sang thu quan ố ớ ế ẩ ế
c s c ép quá m nh c a các n n kinh t khác nhà ộ ủ ề ế ạ c cũng đ a ra nhi u bi n pháp b o h cho n n kinh t ề ề ệ : ế ể ả ư ữ ậ ể ộ ị ệ ế ệ ấ ỹ ậ ẩ ế ỡ ấ ẩ ấ ế i t c, tr c p xu t kh u,… đ có th thâm nh p th tr ễ ng n Tuy nhiên đ b o h cho n n kinh t non tr tr ẻ ướ ứ ế n ộ ướ ề ả S d ng nh ng bi n pháp phi thu , thu , h th ng gi y phép n i đ a, các bi n pháp k thu t đ ế ệ ố ử ụ h n ch hàng hóa nh p kh u ạ Nâng đ các nhà xu t kh u n i đ a b ng cách gi m hay mi n thu xu t kh u, thu doanh thu, thu ả l ậ ợ ứ ế ế c ngòai d dàng. ướ ộ ị ằ ể ị ườ ợ ấ ẩ ễ ể ấ ẩ