Trách nhiệm hình sự của đồng phạm trong các trường hợp phạm tội chưa đạt và vấn đề tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội trong đồng phạm

ệ

ạ

ườ

ợ

ạ

ộ

ự ủ ồ Trách nhi m hình s c a đ ng ph m trong các tr

ng h p ph m t

ư ạ i ch a đ t và

ề ự

ứ ệ

ử

ừ

ấ

ạ

ộ

ạ

ấ v n đ t

ý n a ch ng ch m d t vi c ph m t

ồ i trong đ ng ph m

Phí Thành Chung ộ ố Tòa án nhân dân thành ph Hà N i

ứ

ạ

ồ

ộ ặ

ệ

ề

ườ

i đ c bi

t, có nhi u ng

i cùng tham

Tóm t

t:ắ Đ ng ph m là hình th c ph m t

ệ ộ

ự

ệ

ạ

ị

gia vào quá trình th c hi n t

i ph m, do đó vi c xác đ nh các giai đo n th c hi n t

ệ ộ i

ề ự

ạ

ấ

ử

ừ

ứ

ệ

ạ

ộ

ề

ể

ệ

ph m và v n đ t

ấ ý n a ch ng ch m d t vi c ph m t

i có nhi u đi m khác bi

ớ t so v i

ườ

ạ

ợ

ộ

ẻ

ứ ể

ữ

ề

ấ

tr

ng h p ph m t

i riêng l

. Làm rõ nh ng v n đ này là căn c đ phân hóa trách

ệ

ắ

ả

ự ủ

ữ

ế

ệ

ườ ồ

ự nhi m hình s đúng đ n, gi

i quy t trách nhi m hình s c a nh ng ng

ạ i đ ng ph m

ạ ủ

ự

ả

ắ

ậ

ằ

ẳ

ả

ộ

m t cách công b ng, bình đ ng, đ m b o nguyên t c nhân đ o c a lu t hình s …

ư ủ ố ườ ạ ộ ể ừ Gi ng nh hành vi c a con ng i, hành vi ph m t i phát tri n t ị ý đ nh,

ạ ộ ệ ộ ự ự ệ ẩ ị ố mong mu n ph m t i, sang th c hi n hành vi chu n b và th c hi n t ạ i ph m cho

ế ệ ạ ộ ụ ạ ộ ẻ ế đ n khi hoàn thành, k t thúc vi c ph m t i. Trong các v án ph m t i riêng l , thì

ủ ấ ộ ự ứ ệ ệ ấ ặ ộ ộ m c đ th c hi n các d u hi u thu c m t khách quan c a c u thành t ạ i ph m

ệ ự ố ộ ự ứ ạ ộ ủ ườ ộ ẽ ị (CTTP) và m c đ th c hi n s c ý ph m t i c a ng ạ i ph m t i s xác đ nh

ạ ớ ườ ứ ạ ợ ồ ạ các giai đo n ph m t ộ ươ i t ng ng. Tuy nhiên, v i tr ng h p đ ng ph m, hành vi

ộ ệ ỗ ườ ồ ự ạ ặ ộ ộ ạ ph m t i là hành vi liên hi p, m i ng ệ i đ ng ph m th c hi n m t ho c m t vài

ạ ộ ỉ ỏ ủ ể ọ ủ khâu khác nhau c a quá trình ph m t ộ i, hành vi c a h có th ch th a mãn m t

ầ ộ ệ ạ ạ ạ ủ ấ ph n c a c u thành t ị i ph m, do đó, vi c xác đ nh các giai đo n ph m t ộ ủ i c a

ườ ồ ề ể ạ ệ ớ ườ ạ ợ ộ ng i đ ng ph m có nhi u đi m khác bi t so v i tr ng h p ph m t i riêng l ẻ .

ạ ạ ị ộ ủ ườ ồ ứ ầ ạ Xác đ nh đúng các giai đo n ph m t i c a ng i đ ng ph m là căn c đ u tiên đ ể

ự ệ ễ ườ ườ ồ xem xét mi n trách nhi m hình s (TNHS) trong tr ợ ng h p ng ạ i đ ng ph m

ủ ự ệ ỏ ử ừ ứ ệ ấ ạ ộ ề th a mãn các đi u ki n khác c a t ý n a ch ng ch m d t vi c ph m t i.

ự ệ ườ ợ ạ ộ 1. Trách nhi m hình s trong các tr ng h p ph m t ư ạ i ch a đ t

ề ặ ườ ồ ự ệ ạ ố ọ V m t ý chí, ng ẹ i đ ng ph m cũng luôn mong mu n th c hi n tr n v n

ạ ộ ể ạ ủ ụ ể quá trình ph m t ư i đ đ t m c đích c a mình nh ng có th vì nguyên nhân mang

ườ ồ ự ệ ạ ượ ộ tính khách quan, ng i đ ng ph m đã không th c hi n đ c toàn b quá trình đó

ứ ữ ể ể ấ ờ ờ ả ừ mà ph i d ng l ạ ở i ứ nh ng th i đi m khác nhau. Căn c vào th i đi m ch m d t

ạ ộ ứ ộ ự ệ ạ ị ộ các hành vi ph m t i (khách quan), m c đ th c hi n ý đ nh ph m t ủ i (ch quan),

ệ ộ ự ự ậ ạ ạ ố lu t hình s phân chia quá trình th c hi n t ồ i ph m c ý có đ ng ph m thành ba

ứ ộ ự ệ ặ ạ ạ ẩ ạ ị ộ m c đ th c hi n khác nhau ho c ba giai đo n: giai đo n chu n b ph m t i, giai

1. Trong m t v đ ng ộ ụ ồ

ạ ạ ộ ạ ộ ư ạ ạ đo n ph m t i ch a đ t và giai đo n t i ph m hoàn thành

ể ặ ạ ạ ộ ườ ự ề ph m, có th có m t ho c nhi u lo i hành vi tham gia, ngoài ng i th c hành, có

ể ườ ổ ứ ườ ườ ứ ạ ị th có ng ch c, ng i t ụ i xúi gi c, ng ự i giúp s c. Xác đ nh các giai đo n th c

ệ ộ ố ớ ạ ạ ồ ườ ụ hi n t i ph m trong đ ng ph m đ i v i ng ườ ổ i t ứ ch c, ng i xúi gi c, ng ườ i

ứ ệ ể ề giúp s c hi n nay còn nhi u quan đi m khác nhau:

ừ ậ ủ ể ỗ ườ ồ ạ ấ a) Xu t phát t lu n đi m hành vi c a m i ng ố i đ ng ph m tuy có m i

ệ ữ ơ ắ ộ ậ ươ ẽ ớ ư ặ ẫ quan h h u c , g n bó ch t ch v i nhau nh ng v n có tính đ c l p t ố ng đ i,

ố ớ ấ ị ệ ộ ự ả ạ ằ ph n ánh vai trò nh t đ nh đ i v i quá trình th c hi n t i ph m, cho r ng, có các

ệ ộ ự ạ ể ạ ạ ố giai đo n th c hi n t ự i ph m c ý nói chung thì cũng có th có các giai đo n th c

ệ ộ ủ ạ ườ ự ườ ườ hi n t i ph m c a ng i th c hành, ng ườ ổ i t ứ ch c, ng ụ i xúi gi c, ng i giúp

ự ố ớ ư ạ ụ ể ệ ị ứ ứ s c nói riêng. Đ xác đ nh trách nhi m hình s đ i v i xúi gi c ch a đ t, giúp s c

ư ổ ệ ộ ự ứ ư ạ ạ ạ ạ ch a đ t hay t ư ch c ch a đ t, cũng nh các giai đo n th c hi n t i ph m khác

ườ ồ ự ạ ầ ả ạ ộ ủ ừ c a t ng ng ệ ứ i đ ng ph m, c n ph i nghiên c u toàn b các giai đo n th c hi n

ộ ủ ạ ườ ự ườ ụ ườ t i ph m c a ng i th c hành, ng ườ ổ i t ứ ch c, ng i xúi gi c, ng ứ i giúp s c

ộ ậ ươ ộ ứ ổ ứ ư ạ ụ ườ m t cách đ c l p t ng đ i. ố 2 Xúi gi c, giúp s c, t ch c ch a đ t là tr ợ ng h p

ườ ườ ứ ườ ổ ứ ắ ầ ự ệ ng ụ i xúi gi c, ng i giúp s c, ng ụ ch c b t đ u th c hi n hành vi xúi gi c i t

ứ ẩ ộ ổ ứ ậ ộ ạ ặ (kích đ ng, thúc đ y), giúp s c, t ch c (thành l p nhóm t ề i ph m ho c đi u

ạ ộ ủ ể ộ ư ạ ố khi n ho t đ ng c a nhóm t ủ i ph m) nh ng do nguyên nhân ngoài ý mu n c a

ườ ụ ứ ổ ệ ộ ứ ư ư ự ệ ạ ng i xúi gi c, giúp s c, t ế ch c, ch a đ a đ n vi c th c hi n t ủ i ph m c a

ườ ị ụ ử ụ ứ ự ứ ệ ng i b xúi gi c, ng ườ ượ i đ ự c giúp s c không s d ng s giúp s c vào vi c th c

ệ ộ ư ạ ế ư ấ ế ạ ả ộ ạ hi n t i ph m hay ch a đ t đ n k t qu nh c u thành t ủ i ph m c a hành vi t ổ

ệ ộ ứ ư ậ ạ ạ ạ ỏ ị ự ch c th c hi n t ệ i ph m đòi h i. Nh v y, vi c xác đ nh giai đo n ph m t ộ ủ i c a

ườ ụ ứ ổ ộ ậ ươ ứ ệ ố ng i xúi gi c, giúp s c, t ch c mang tính đ c l p t ớ ng đ i so v i vi c xác

ệ ộ ự ủ ộ ạ ể ả ạ ạ ị đ nh giai đo n th c hi n t i ph m c a t i ph m chung. Do đó, có th x y ra các

ườ ụ ứ ư ợ ổ ứ ư tr ng h p nh sau: i) Hành vi xúi gi c, giúp s c, t ch c hoàn thành nh ng t ộ i

ụ ứ ư ạ ổ ứ ph m chung ch a hoàn thành; ii) Hành vi xúi gi c, giúp s c, t ư ch c ch a hoàn

ộ ụ ứ ư ạ thành và t i ph m chung ch a hoàn thành; iii) Hành vi xúi gi c, giúp s c, t ổ ứ ch c

ư ộ ạ ch a hoàn thành và t i ph m chung hoàn thành.

ổ ế ư ượ ể ự ễ ậ Đây là quan đi m không ph bi n và ch a đ ấ c th c ti n ch p nh n. Chúng

ở ẽ ể ồ ớ tôi không đ ng tình v i quan đi m này b i l :

ứ ộ ượ ở ồ ự ệ ế ả ấ t Th nh t, ạ i ph m đ ộ ạ c th c hi n b i đ ng ph m là k t qu hành đ ng

ườ ồ ủ ạ ỗ ườ ồ ủ ấ ả c a t ữ t c nh ng ng i đ ng ph m, hành vi c a m i ng ạ i đ ng ph m là m t b ộ ộ

ậ ủ ạ ộ ủ ỗ ườ ự ệ ộ ph n c a ho t đ ng chung, hành vi c a m i ng ả i có s liên h , tác đ ng và nh

ưở ạ ế ề ẫ ả ạ ộ ể ậ h ằ ng l n nhau và đ u nh m đ t k t qu ph m t i chung, vì v y không th phân

ộ ủ ừ ự ữ ệ ạ chia t ầ i ph m đã th c hi n ra nh ng ph n riêng, theo hành vi c a t ng ng ườ ồ i đ ng

ệ ộ ự ể ạ ạ ủ ừ ạ ườ ồ ạ ph m đ xem xét giai đo n th c hi n t i ph m c a t ng ng ộ i đ ng ph m m t

ộ ậ ươ ố cách đ c l p t ng đ i.

ủ ạ ồ ượ ở ổ ợ ứ Th hai, CTTP c a hành vi đ ng ph m đ c hình thành b i t ng h p các

ệ ượ ị ạ ề ồ ề ậ ầ ạ ị ấ d u hi u đ c quy đ nh t ề i đi u lu t ph n chung quy đ nh v đ ng ph m và đi u

ậ ầ ị ộ ạ ệ ấ ợ ủ ữ ự ổ S t ng h p nh ng d u hi u c a lu t ph n quy đ nh các t ủ i ph m c a BLHS. “

ộ ấ ộ ơ ả ế ị ữ ủ ệ ạ ấ ạ ớ ồ m t c u thành t i ph m c b n v i nh ng d u hi u c a ch đ nh đ ng ph m...

ữ ấ ộ ạ ấ ổ ộ ạ chính là nh ng c u thành t i ph m b sung cho c u thành t ấ ơ ả i ph m c b n c u

3” Vì v y, không th có tr

ộ ủ ạ ạ ồ ể ậ ườ ợ thành t i ph m c a hành vi đ ng ph m... ng h p, hành

ổ ứ ứ ụ ườ vi t ch c, hành vi xúi gi c, hành vi giúp s c đã hoàn thành trong khi ng ự i th c

ẫ ở ạ ẩ ạ ị ộ ộ hành v n giai đo n chu n b ph m t ạ i, ph m t ư ạ i ch a đ t.

ứ ườ ụ ứ ợ ổ ứ Th ba, trong tr ng h p hành vi xúi gi c, giúp s c, t ư ch c ch a hoàn

ộ ư ạ ả ế ấ ề ả thành, t i ph m chung ch a hoàn thành thì khi gi i quy t v n đ TNHS ph i xác

ư ủ ư ư ầ ị đ nh thông qua hai l n ch a hoàn thành (ch a hoàn thành c a ch a hoàn thành), làm

ễ ấ ế ị ự ự ệ ệ ạ ả cho vi c quy t đ nh hình ph t trong th c ti n r t khó th c hi n, không kh thi và

ế ầ ầ có ph n mang tính lý thuy t thu n túy.

ổ ể ệ ể ằ ế ườ ồ ữ N u nh ng ng ạ i đ ng ph m b) Quan đi m ph bi n hi n nay cho r ng: “

ệ ộ ượ ế ự không th c hi n t ạ i ph m đ c đ n cùng do nguyên nhân khách quan, thì ng ườ i

ệ ộ ự ự ế ệ ạ ạ ả ị th c hành th c hi n t ọ i ph m đ n giai đo n nào, h ph i ch u trách nhi m hình

4” Chúng tôi đ ng tình v i quan đi m này b i l

ở ẽ ể ồ ớ ự ế s đ n đó. :

ạ ồ ườ ự ườ ự ế ệ Trong đ ng ph m, ng i th c hành là ng ự i tr c ti p th c hi n hành vi

ượ ả ự ệ ặ ằ khách quan đ c mô t trong CTTP ho c th c hi n hành vi khách quan b ng cách

ế ộ ườ ể ườ ự ượ ả tác đ ng đ n ng i khác đ ng ệ i này th c hi n hành vi đ c mô t trong CTTP

ữ ả ườ ị ả ộ ớ ị ườ và b n thân nh ng ng i b tác đ ng không ph i ch u TNHS v i ng ộ i đã tác đ ng

ọ ỗ ặ ỉ ỗ ữ ườ ồ vì h không có l ọ i ho c h ch có l ầ i vô ý do sai l m. Nh ng ng ạ i đ ng ph m

ệ ộ ự ự ệ ự ệ ạ ế khác tham gia tr c ti p vào vi c th c hi n t i ph m th c hi n thông qua hành vi

ườ ự ự ự ế ệ ượ ả ủ c a ng i th c hành, không tr c ti p th c hi n hành vi đ c mô t trong CTTP

ộ ộ ụ ể ự ệ ệ ạ ạ ộ ủ ữ ủ c a m t t i ph m c th . Vi c cùng th c hi n hành vi ph m t i c a nh ng ng ườ i

ả ồ ạ ạ ỏ ả ữ ệ ố ồ đ ng ph m đòi h i ph i t n t ủ ừ i m i quan h nhân qu gi a hành vi c a t ng

ườ ồ ệ ộ ự ệ ạ ớ ạ ườ ự ữ ng i đ ng ph m v i vi c th c hi n t i ph m do ng i th c hành (nh ng ng ườ i

ộ ủ ự ự ệ ể ỉ ườ th c hành) th c hi n. Trong đó, ch hành vi nguy hi m cho xã h i c a ng ự i th c

ữ ườ ệ ự ế ự ố ở ố hành (nh ng ng i th c hành) có m i liên h tr c ti p và ệ ự trong m i liên h tr c

ả ở ế ệ ậ ớ ấ ậ ấ ặ ạ ti p v i vi c gây ra h u qu các c u thành v t ch t ho c các hành vi ph m t ộ i

ự ự ế ứ ự ấ ộ ạ ở ấ ộ ạ đó t mình tr c ti p ch a đ ng c u thành t i ph m các c u thành t i ph m hình

ứ ủ ữ ườ ồ ự ạ ố th c. Hành vi c a nh ng ng ế i đ ng ph m khác không có m i liên quan tr c ti p

ạ ộ ủ ườ ự ữ ườ ự mà thông qua hành vi ph m t i c a ng i th c hành (nh ng ng i th c hành).

ữ ườ ồ ơ ế ủ ư ạ ầ Nh ng ng ủ i đ ng ph m khác đ a ph n đóng góp c a mình vào c ch chung c a

ệ ộ ệ ệ ộ ự ệ ạ ạ ự vi c th c hi n t i ph m, tham gia vào vi c th c hi n t ộ ư i ph m nh ng tác đ ng

ế ườ ộ ả ự ưở ườ ự ể ườ ặ đ c thù đ n ng ủ i th c hành, ng h , nh h ng ng i th c hành đ ng ự i th c

ự ượ ả ệ hành th c hi n hành vi đ c mô t trong CTTP.

ệ ộ ự ậ ạ ọ ượ ự Trong khoa h c lu t hình s , các giai đo n th c hi n t ạ i ph m đ c th ể

ủ ự ệ ệ ệ ệ ấ ằ ặ ộ ộ hi n b ng vi c th c hi n các d u hi u thu c m t khách quan trong CTTP c a m t

ộ ơ ở ể ụ ể ữ ế ậ ạ ẳ ằ ị t i ph m c th , vì v y, có c s đ kh ng đ nh r ng, n u nh ng ng ườ ồ i đ ng

ự ệ ạ ế ạ ph m không th c hi n đ ượ ộ c t ữ i ph m đ n cùng vì do nh ng nguyên nhân ngoài ý

ủ ố ọ ườ ệ ộ ự ự ế ạ ạ mu n c a h thì ng i th c hành th c hi n t ữ i ph m đ n giai đo n nào, nh ng

ườ ồ ữ ế ạ ả ạ ị ng i đ ng ph m ph i ch u TNHS đ n giai đo n đó. Trong đó, nh ng ng ườ ồ i đ ng

ạ ỗ ườ ụ ườ ứ ph m có l i (ng ườ ổ i t ứ ch c, ng i xúi gi c, ng ệ ị i giúp s c) ch u trách nhi m

ả ề ự ạ ệ ầ ề ế ệ ộ ự ệ ạ không ph i v s t o ra các đi u ki n c n thi t cho vi c th c hi n t i ph m mà là

ệ ộ ự ự ế ạ ở ạ ề ự v s tham gia tr c ti p trong hành vi th c hi n t i ph m giai đo n hoàn thành

ự ủ ơ ở ư ệ ặ ị ho c ch a hoàn thành. C s pháp lý xác đ nh trách nhi m hình s c a ng ườ ồ i đ ng

ạ ườ ề ồ ư ề ậ ạ ợ ị ph m trong tr ề ng h p ch a hoàn thành là đi u lu t quy đ nh v đ ng ph m, đi u

ề ộ ậ ị ư ề ệ ạ ậ ị lu t quy đ nh v t i ph m ch a hoàn thành và đi u lu t quy đ nh trách nhi m hình

ạ ườ ự ự ệ ầ ả ự ố ớ ộ s đ i v i t i ph m mà ng i th c hành c n ph i th c hi n.

ự ữ ườ ợ ộ ườ ự ễ Trong th c ti n, có nh ng tr ng h p m t ng ệ i đã th c hi n hành vi t ổ

ệ ộ ứ ứ ụ ạ ặ ườ ệ ộ ự ch c th c hi n t i ph m, xúi gi c ho c giúp s c ng ự i khác th c hi n t ạ i ph m

ư ự ỗ ợ ử ụ ứ ứ ụ nh ng ng ườ ị ổ i b t ch c, xúi gi c, giúp s c không s d ng s h tr đó, c th ụ ể

nh :ư

ứ ứ ậ ộ ề ể ạ ặ Th nh t, ấ ng ườ ổ i t ch c thành l p nhóm t ạ i ph m ho c đi u khi n ho t

ệ ộ ự ủ ớ ố ủ ạ ị ộ đ ng c a nhóm v i mong mu n nhóm th c hi n t i ph m theo ý đ nh c a mình

ư ượ ậ nh ng vì lý do nào đó, nhóm hoàn toàn không đ ự ặ c thành l p ho c không th c

ự ổ ứ ấ ệ hi n theo s t ch c y.

ườ ụ ộ ườ ớ ố ứ Th hai, ng i xúi gi c kích đ ng ng ọ ẽ ự i nào đó v i mong mu n h s th c

ệ ộ ụ ủ ư ự ạ ườ ụ hi n t i ph m theo s xúi gi c c a mình nh ng sau đó ng i xúi gi c hoàn toàn

ự ự ụ ệ không th c hi n theo s xúi gi c.

ứ ườ ứ ấ ườ ự ụ Th ba, ng i giúp s c cung c p cho ng i th c hành công c , ph ươ ng

ẹ ạ ộ ờ ỉ ẫ ư ườ ự tien ph m t ặ ư i ho c đ a ra l i góp ý, ch d n... nh ng ng i th c hành hoàn tòan

ử ụ ệ ộ ự ự ặ ạ ặ ỡ ấ không s d ng s giúp đ y m c dù đã th c hi n t i ph m ho c hoàn toàn không

ệ ộ ự th c hi n t ạ i ph m.

ữ ườ ặ ợ ộ ượ ự Trong nh ng tr ng h p này, ho c không có t ạ i ph m đ ặ ệ c th c hi n ho c

ữ ổ ứ ứ ớ ộ ụ ượ ự là gi a hành vi t ch c, xúi gi c, giúp s c v i t ạ i ph m đ ệ c th c hi n không có

ữ ệ ả ố ộ ườ ợ m i quan h nhân qu , không có hành đ ng chung. Nh ng tr ng h p này không

ạ ả ồ ổ ứ ụ ứ ph i là đ ng ph m. Tuy nhiên, hành vi t ấ ch c, xúi gi c, giúp s c mang tính ch t

ộ ượ ệ ể ọ ộ ộ ự ả ậ nguy hi m cho xã h i vì đã đe d a m t quan h xã h i đ ệ c lu t hình s b o v .

ổ ứ ữ ụ ứ ạ ặ ạ ệ ủ Hành vi t ch c, xúi gi c, giúp s c không đ t là nh ng d ng đ c bi t c a tr ườ ng

ạ ẩ ị ộ ắ ầ ạ ộ ư ư ự ệ ợ h p chu n b ph m t i (b t đ u ph m t i nh ng ch a th c hi n hành vi khách

ả ụ ể ự ủ ệ ườ ổ ứ quan mô t trong CTTP c th ). Trách nhi m hình s c a ng ụ ch c, xúi gi c, i t

ự ứ ề ệ ạ ẩ ạ ị ị ộ giúp s c không đ t th c hi n theo quy đ nh v chu n b ph m t i.

ề ự ứ ộ ử ừ ấ ồ ạ ạ ấ 2. V n đ t ý n a ch ng ch m d t t i ph m trong đ ng ph m

ự ứ ử ừ ệ ộ ữ ộ ế ị Ch đ nh t ấ ý n a ch ng ch m d t vi c pham t ể i là m t trong nh ng bi u

ể ệ ự ủ ệ ắ ậ ọ ạ hi n quan tr ng c a nguyên t c nhân đ o trong lu t hình s , th hi n chính sách

ướ ố ớ ồ ẩ Khoan h ng đ i v i ng ườ ự i t thú, thành kh n khai báo, ự ủ hình s c a Nhà n c là: “

ố ườ ồ ộ ộ ạ ố ả ự t giác ng ậ i đ ng ph m, l p công chu c t i, ăn năn h i c i, t ữ ệ ử nguy n s a ch a

ặ ồ ườ ệ ạ ữ ế ườ ẩ ho c b i th ng thi t h i gây ra ”, khuy n khích nh ng ng i đang chu n b ị

ộ ệ ộ ự ệ ặ ắ ừ ạ ạ ộ ạ ph m t i ho c đã b t tay vào vi c th c hi n t i ph m d ng hành vi ph m t i càng

ế ữ ặ ạ ạ ỏ ể ả ậ ộ ớ s m càng t ố ừ t, t đó lo i b ho c h n ch nh ng h u qu nguy hi m cho xã h i.

ụ ề ạ ồ ườ ữ ị Trong v án đ ng ph m có nhi u ng i tham gia và gi các v trí khác nhau

ệ ự ử ừ ứ ệ ấ ạ ộ ồ nên vi c t ý n a ch ng ch m d t vi c ph m t ữ ạ i trong đ ng ph m cũng có nh ng

ể ặ đ c đi m riêng:

ứ ự ử ừ ệ ấ ạ ộ ủ ộ ườ ồ a) T ý n a ch ng ch m d t vi c ph m t i c a m t ng ạ i đ ng ph m

ộ ố ườ ồ ỉ ượ ễ ạ ặ ụ ho c m t s ng ệ i đ ng ph m thì vi c mi n TNHS ch đ ố ớ ả c áp d ng đ i v i b n

ườ ự ứ ử ừ ệ ấ ạ ộ ạ ừ thân ng i đã t ý n a ch ng ch m d t vi c ph m t i và không lo i tr TNHS

ườ ồ ữ ủ c a nh ng ng ạ i đ ng ph m khác.

ườ ề ự ự ấ ử ừ ứ ệ ố ớ b) Đ i v i ng i th c hành, v n đ t ạ ấ ý n a ch ng ch m d t vi c ph m

ư ườ ạ ợ ộ ẻ ườ ồ t ộ ượ i đ ị c xác đ nh nh tr ng h p ph m t i riêng l ố ớ . Đ i v i ng ạ i đ ng ph m

ệ ự ứ ừ ử ệ ấ ạ ộ ả ượ ự ệ khác thì vi c t ý n a ch ng ch m d t vi c ph m t i ph i đ c th c hi n tr ướ c

ạ ộ ủ ườ ự ở ạ ộ ư ạ khi hành vi ph m t i c a ng i th c hành ạ giai đo n ph m t i ch a đ t đã hoàn

ặ ở ạ ườ ụ thành ho c giai đo n đã hoàn thành và ng ườ ổ i t ứ ch c, ng i xúi gi c, ng ườ i

ụ ứ ữ ệ ả ấ ộ ữ ự giúp s c ph i có nh ng hành đ ng tích c c làm m t tác d ng, vô hi u hóa nh ng

ướ ặ ượ ủ ể ệ ộ ệ hành vi tr c đó c a mình, đ ngăn ch n đ ự c vi c th c hi n t ạ i ph m.

ở ẽ ế ủ ườ ự ở ạ ộ B i l , n u hành vi c a ng i th c hành ạ giai đo n ph m t ư ạ i ch a đ t đã

ặ ở ủ ữ ạ hoàn thành ho c giai đo n đã hoàn thành thì hành vi c a nh ng ng ườ ồ i đ ng

ạ ở ư ạ ạ ặ ạ ộ ph m khác cũng giai đo n ch a đ t đã hoàn thành ho c ph m t i hoàn thành nên

ệ ự ứ ử ừ ệ ấ ạ ồ ờ ể không th có vi c t ý n a ch ng ch m d t vi c ph m t ộ ượ i đ ế c. Đ ng th i, n u

ườ ự ự ứ ử ừ ệ ấ ạ ộ ộ ạ ng i th c hành t ý n a ch ng ch m d t vi c ph m t i thì t i ph m không hoàn

ư ế ả ả ậ ườ ụ thành, h u qu không x y ra nh ng n u ng ườ ổ i t ứ ch c, ng i xúi gi c, ng ườ i

ứ ừ ỏ ẳ ạ ộ ự ể ộ giúp s c t ị b h n ý đ nh ph m t ặ i mà không có hành đ ng tích c c đ ngăn ch n

ườ ệ ộ ự ự ạ ộ ể ả ạ ẫ ườ ng i th c hành th c hi n t i ph m thì t i ph m v n có th x y ra, ng ự i th c

ỗ ợ ủ ử ụ ữ ủ ệ ầ ả ẫ ườ ồ hành v n có đ y đ kh năng s d ng vi c h tr c a nh ng ng ạ i đ ng ph m

ệ ộ ự ể ượ ạ ự ử ừ ấ ệ khác vào vi c th c hi n t i ph m. Do đó, đ đ c coi là t ứ ý n a ch ng ch m d t

ệ ạ ộ ườ ồ ữ ạ ả ộ vi c ph m t ữ i thì nh ng ng ự i đ ng ph m khác ph i có nh ng hành đ ng tích c c

ệ ộ ự ệ ặ ằ nh m ngăn ch n vi c th c hi n t ạ i ph m.

ườ ợ ộ ườ ự ươ ự ư ườ Trong tr ng h p có m t ng i th c hành thì t ng t nh tr ợ ng h p

ộ ẻ ườ ự ượ ự ử ừ ứ ấ ạ ph m t i riêng l , ng i th c hành đ c coi là t ệ ý n a ch ng ch m d t vi c

ộ ộ ề ặ ủ ữ ề ệ ệ ộ ạ ph m t ề i khi có nh ng đi u ki n: M t là, đi u ki n thu c v m t ch quan ng ườ i

ộ ứ ườ ộ ả ự ệ ấ ạ ộ ạ ph m t i, t c ng ạ i ph m t i ph i t ứ nguy n ch m d t hành vi ph m t ộ i m t

ả ở ứ ứ ệ ấ ạ ẩ ị cách d t khoát. Hai là, vi c ch m d t hành vi đó ph i ạ giai đo n chu n b ph m

ộ ạ ặ ộ ư ạ t i ho c ph m t ư i ch a đ t ch a hoàn thành.

ườ ề ợ ườ ự ể ườ Trong tr ng h p có nhi u ng i th c hành thì có th có tr ộ ợ ng h p m t

ộ ố ặ ườ ự ự ử ừ ứ ệ ấ ạ ộ ho c m t s ng i th c hành t ý n a ch ng ch m d t vi c ph m t ư i nh ng có

ườ ế ụ ệ ộ ự ự ẫ ệ ự ạ ử ừ ấ ng i th c hành v n ti p t c th c hi n t i ph m. Vi c t ứ ý n a ch ng ch m d t

ệ ạ ộ ủ ữ ườ ự ượ ệ ở ệ ể vi c ph m t i c a nh ng ng i th c hành đó đ c bi u hi n ự vi c không th c

ấ ứ ệ ạ ộ ặ ấ ạ ộ ộ hi n b t c hành vi ph m t ứ i nào ho c ch m d t hành vi ph m t i m t cách t ự

ễ ở ứ ệ ạ ẩ ạ ị ộ ặ ạ ộ nguy n, d t khoát, vĩnh vi n giai đo n chu n b ph m t i ho c ph m t ư i ch a

ư ườ ạ ợ ộ ẻ ạ đ t ch a hoàn thành. Tuy nhiên, khác tr ng h p ph m t i riêng l ặ ho c tr ườ ng

ạ ồ ộ ỉ ườ ự ườ ự ấ ợ h p đ ng ph m ch có m t ng i th c hành thì khi ng ứ i th c hành ch m d t

ạ ộ ủ ộ ẽ ế ủ ạ ườ hành vi ph m t i c a mình thì t i ph m s k t thúc ngay, hành vi c a ng ự i th c

ệ ướ ữ ẽ ườ ồ ạ ự hành đã th c hi n tr c đó s không giúp gì cho nh ng ng i đ ng ph m khác

ệ ộ ự ệ ạ ườ ạ ợ ồ ế ụ trong vi c ti p t c th c hi n t i ph m, còn trong tr ề ng h p đ ng ph m có nhi u

ườ ộ ố ự ặ ặ ộ ườ ự ự ng i th c hành thì m c dù m t ho c m t s ng i th c hành t ấ ệ nguy n ch m

ứ ệ ạ ộ ắ ộ ạ ẫ d t vi c ph m t ư i thì ch a ch c t ế i ph m chung đã k t thúc mà v n có tr ườ ng

ữ ủ ế ả ứ ệ ệ ạ ấ ộ ợ h p k t qu hành vi c a nh ng ng ườ ự i t nguy n ch m d t vi c ph m t i đó đ ượ c

ữ ườ ồ ể ỉ ử ụ ể ề ạ ộ ạ nh ng ng i đ ng ph m khác s d ng đ ch huy, đi u khi n nhóm t i ph m, xúi

ụ ườ ệ ộ ự ặ ạ ệ ấ ạ ậ gi c ng i khác tham gia th c hi n t ề i ph m ho c t o đi u ki n v t ch t, tinh

ữ ầ ườ ồ ự ạ ế ụ ệ ộ ự ạ th n cho nh ng ng i đ ng th c hành còn l i ti p t c th c hi n t i ph m chung.

ậ ườ ề ợ ườ ự ườ ự ự Vì v y, trong tr ng h p có nhi u ng i th c hành thì ng i th c hành t ử ý n a

ừ ệ ạ ấ ộ ỉ ượ ế ễ ọ ứ ch ng ch m d t vi c ph m t i ch đ c mi n TNHS, n u h đã không làm gì

ữ ệ ặ ọ ướ ừ ỏ ạ ị ộ ho c nh ng vi c mà h đã làm tr c khi t b ý đ nh ph m t i không giúp gì cho

ữ ườ ồ ế ụ ệ ộ ự ệ ạ ạ nh ng ng i đ ng ph m khác trong vi c ti p t c th c hi n t ế i ph m. Còn n u

ữ ệ ọ ượ ườ ồ ử ụ ạ nh ng vi c mà h đã làm đ ữ c nh ng ng ể ự i đ ng ph m khác s d ng đ th c

ệ ộ ự ể ữ ả ạ ặ ọ ộ hi n t ệ i ph m, thì h cũng ph i có nh ng hành đ ng tích c c đ ngăn ch n vi c

ệ ộ ự ả ộ ạ ậ ạ ả ọ th c hi n t i ph m đó, không cho h u qu t ế i ph m x y ra. N u h không ngăn

ượ ườ ồ ệ ộ ự ạ ạ ặ ch n đ ữ c nh ng ng i đ ng ph m khác th c hi n t ậ i ph m và h u qu c a t ả ủ ộ i

ọ ẫ ả ạ ẫ ả ị ph m v n x y ra thì h v n ph i ch u TNHS.

ớ ườ ự ườ ụ ượ ự ử Khác v i ng i th c hành, ng i xúi gi c đ c coi là t ấ ừ ý n a ch ng ch m

ứ ệ ạ ộ ủ ệ ề ệ ề ỏ d t vi c ph m t i thì ngoài vi c th a mãn đi u ki n v ch quan (t ừ ỏ ệ b vi c

ộ ộ ự ề ờ ứ ứ ệ ề ệ ể ấ ạ ph m t i m t cách t ử nguy n, d t khoát), đi u ki n v th i đi m ch m d t n a

ư ạ ứ ở ư ừ ạ ẩ ấ ặ ạ ị ch ng ch m d t ( giai đo n chu n b ho c giai đo n ch a đ t ch a hoàn thành),

ườ ỏ ỏ ữ ự ụ ụ ả ấ ộ ng ủ i xúi gi c đ i h i ph i có nh ng hành đ ng tích c c làm m t tác d ng c a

ướ ủ ế ở ườ ự ử ừ hành vi tr c đó c a mình. B i vì n u ng ụ i xúi gi c tuy t ý n a ch ng t ừ ỏ b ý

ạ ộ ủ ụ ư ệ ầ ế ể ị đ nh ph m t i c a mình nh ng không áp d ng các bi n pháp c n thi t đ ngăn

ệ ộ ự ệ ặ ạ ộ ể ượ ạ ẫ ch n vi c tham gia, th c hi n t i ph m thì t i ph m chung v n có th đ ự c th c

ả ộ ệ ự ệ ạ ẫ ả ẫ ậ hi n, h u qu t ụ ụ i ph m v n x y ra, hành vi xúi gi c đã th c hi n v n có tác d ng

ệ ộ ự ệ ệ ự ủ ạ đóng góp vào vi c th c hi n t i ph m chung. Do đó, ý nghĩa c a vi c t ử ý n a

ừ ệ ạ ấ ộ ạ ượ ự ế ứ ch ng ch m d t vi c ph m t i không đ t đ c trên th c t .

ứ ộ ự ệ ộ ộ ệ ự ạ Theo đó, tùy thu c vào m c đ th c hi n t i ph m chung thì vi c t ử ý n a

ừ ệ ạ ấ ộ ủ ườ ụ ầ ỏ ứ ch ng ch m d t vi c ph m t i c a ng ứ i xúi gi c c n đáp ng các đòi h i khác

ự ụ ủ ụ ề ầ ấ ộ nhau do yêu c u v hành đ ng tích c c làm m t tác d ng c a hành vi xúi gi c là

ườ ụ ở ợ ạ ẩ ạ ị ộ khác nhau. Trong tr ng h p hành vi xúi gi c giai đo n chu n b ph m t ữ i, gi a

ườ ườ ị ệ ồ ư ụ ạ ng ụ i xúi gi c và ng ệ i b xúi gi c ch a hình thành quan h đ ng ph m, thì vi c

ự ừ ử ứ ệ ấ ạ ộ ủ ườ ụ ứ t ý n a ch ng ch m d t vi c ph m t i c a ng ỉ ầ i xúi gi c ch c n đáp ng yêu

ề ặ ứ ủ ể ệ ấ ạ ờ ộ ầ c u v m t ch quan và th i đi m ch m d t vi c ph m t i nêu trên mà không đòi

ấ ỳ ự ụ ủ ể ả ấ ộ ẩ ỏ h i ph i có b t k hành đ ng tích c c nào đ làm m t tác d ng c a hành vi chu n

ụ ườ ụ ở ợ ạ ộ ư ạ ư ị b xúi gi c. Tr ng h p hành vi xúi gi c ạ giai đo n ph m t i ch a đ t ch a hoàn

ệ ự ứ ử ừ ệ ấ ạ ộ ủ ườ thành thì vi c t ý n a ch ng ch m d t vi c ph m t i c a ng ỏ ụ i xúi gi c đòi h i

ườ ể ộ ự ụ ả ặ ộ ạ ng i xúi gi c ph i có hành đ ng tích c c ngăn ch n không đ t i ph m chung

ở ườ ụ ẩ ộ ườ hoàn thành. B i vì ng i xúi gi c đã kích đ ng, thúc đ y ng ự i khác tham gia th c

ệ ộ ụ ủ ụ ể ạ ấ ỏ ườ hi n t i ph m, do đó đ làm m t tác d ng c a hành vi xúi gi c đòi h i ng i xúi

ụ ụ ế ả ả ặ ắ ọ ộ ườ ị ụ gi c ph i thuy t ph c, khuyên b o, đe d a ho c b t bu c ng i b xúi gi c kích

ệ ộ ự ẩ ả ự ạ ặ ứ ự ệ ấ ộ đ ng, thúc đ y không th c hi n t i ph m ho c ph i t ệ ý ch m d t vi c th c hi n

ộ ạ ở ạ ẩ ạ ị ộ ặ ạ ộ ư ạ t i ph m giai đo n chu n b ph m t i ho c ph m t ư i ch a đ t ch a hoàn thành.

ượ ườ ủ ụ ụ ấ Cũng đ c coi là ng ế ụ i xúi gi c đã làm m t tác d ng c a hành vi xúi gi c n u

ủ ườ ị ữ ụ ặ ượ ự ệ hành vi c a ng ễ i b xúi gi c không di n ra n a ho c hành vi đ c th c hi n mà

ử ự ướ ụ ườ ườ ộ không ph thu c vào x s tr ủ c đó c a ng ụ i xúi gi c và ng ụ i xúi gi c đã c ố

ặ ộ ự ự ự ệ ườ ắ g ng ngăn ch n hành vi m t cách t nguy n và th c s . Trong tr ợ ng h p ng ườ i

ụ ụ ắ ộ ượ ườ ị ể ượ ế xúi gi c không thuy t ph c, b t bu c đ c ng ụ i b xúi gi c thì đ đ c công

ậ ự ứ ử ừ ệ ấ ạ ộ ườ ụ ả nh n là t ý n a ch ng ch m d t vi c ph m t i, ng i xúi gi c ph i có hành

ự ơ ướ ặ ế ể ị ộ đ ng tích c c báo cho c quan Nhà n ạ c ho c n n nhân bi ệ ờ t đ k p th i có bi n

ặ ộ ạ ườ ỉ ượ ợ ườ pháp ngăn ch n t i ph m. Trong tr ng h p này, thì cũng ch đ c coi ng i xúi

ụ ự ử ừ ứ ệ ấ ạ ộ ế ơ ướ gi c là t ý n a ch ng ch m d t vi c ph m t i n u c quan Nhà n ạ c và n n

ế ủ ườ ể ộ ụ ặ nhân sau khi bi t tin báo c a ng i xúi gi c đã ngăn ch n thành công đ t ạ i ph m

ặ ộ ả ủ ế ạ ườ không x y ra ho c t i ph m không hoàn thành. N u hành vi c a ng ụ i xúi gi c

ụ ế ượ ườ ị ụ ặ ặ không thuy t ph c đ c ng i b xúi gi c ho c ngăn ch n không thành công tác

ủ ướ ủ ườ ụ ẫ ị ụ d ng c a hành vi tr c đó c a mình thì ng ả i xúi gi c v n ph i ch u TNHS trong

ạ ớ ườ ụ ế ặ ụ ồ v đ ng ph m v i vai trò ng ề i xúi gi c. Hành vi ki m ch , ngăn ch n ng ườ i

ạ ộ ủ ườ ụ ượ ẹ khác ph m t i c a ng i xúi gi c đ ắ ể ả c xem xét, cân nh c đ gi m nh TNHS khi

ể ạ cá th hóa hình ph t.

ườ ườ ạ ề ệ ệ ầ ậ ấ Ng ứ i giúp s c là ng ự i t o đi u ki n v t ch t, tinh th n cho vi c th c

ệ ộ ư ườ ạ ậ ố ườ ứ ượ hi n t i ph m, vì v y, cũng gi ng nh ng ụ i xúi gi c, ng i giúp s c đ c coi là

ự ử ừ ứ ệ ấ ạ ộ ữ ự ả ộ t ý n a ch ng ch m d t vi c ph m t ằ i ph i có nh ng hành đ ng tích c c nh m

ệ ộ ự ặ ụ ạ ấ ướ ệ ngăn ch n vi c th c hi n t i ph m, làm m t tác d ng hành vi tr ủ c đó c a mình.

ườ ứ ở ợ ạ ạ ẩ ị ộ Theo đó, tr ng h p hành vi giúp s c giai đo n chu n b ph m t ư i nghĩa là ch a

ữ ạ ườ ứ ớ ứ ệ ồ hình thành quan h đ ng ph m gi a ng i giúp s c v i ng ườ ượ i đ c giúp s c thì

ượ ự ứ ử ừ ệ ấ ạ ộ ườ ỉ ầ ứ đ c coi là t ý n a ch ng ch m d t vi c ph m t i, ng i giúp s c ch c n đáp

ứ ề ủ ề ệ ừ ỏ ệ ạ ộ ộ ự ứ ệ ng đi u ki n v ch quan (t b vi c ph m t i m t cách t nguy n, d t khoát),

ề ờ ứ ở ứ ử ừ ể ề ệ ẩ ấ ấ ạ đi u ki n v th i đi m ch m d t n a ch ng ch m d t ( giai đo n chu n b ị

ư ạ ư ề ệ ạ ặ ầ ho c giai đo n ch a đ t ch a hoàn thành) mà không c n thêm đi u ki n khác. Khi

ứ ở ạ ộ ư ạ ư hành vi giúp s c đã ạ giai đo n ph m t i ch a đ t ch a hoàn thành nghĩa là hành

ứ ượ ử ụ ệ ộ ự ệ ể ượ ạ vi giúp s c đã đ c s d ng vào vi c th c hi n t i ph m chung thì đ đ c công

ậ ự ử ừ ứ ệ ấ ạ ộ ườ ứ ả nh n là t ý n a ch ng ch m d t vi c ph m t i, ng ữ i giúp s c ph i có nh ng

ụ ủ ấ ướ ặ ộ ủ hành vi làm m t tác d ng c a hành vi tr c đó c a mình, ngăn ch n t ạ i ph m

ậ ợ ơ ệ ộ ự ệ ạ ạ ề (hành vi t o đi u ki n thu n l ệ i h n cho vi c th c hi n t ộ i ph m). N i dung, tính

ấ ủ ặ ạ ủ ặ ộ ch t c a hành vi ngăn ch n thì l ứ ể i tùy thu c vào đ c đi m c a hành vi giúp s c

ứ ề ậ ứ ậ ố ớ ứ ấ ầ ấ (giúp s c v t ch t hay giúp s c tinh th n). Đ i v i hành vi giúp s c v v t ch t thì

ườ ư ấ ạ ứ ả ụ ươ ệ ạ ng i giúp s c ph i có các hành vi nh : l y l i công c , ph ng ti n ph m t ộ i,

ụ ở ệ ộ ự ệ ạ ạ ắ không kh c ph c tr ng i cho vi c tham gia th c hi n t i ph m chung... Trong

ườ ườ ứ ề ỉ ẫ ứ ầ tr ợ ng h p ng i giúp s c có hành vi giúp s c v tinh th n (góp ý, ch d n, cung

ệ ộ ự ế ệ ấ ộ ạ ấ c p thông tin liên quan đ n vi c th c hi n t ứ ẹ i ph m, h a h n che gi u t ạ i ph m,

ụ ấ ươ ệ ạ ộ ệ ự ử ừ ứ ấ ấ c t gi u công c , ph ng ti n ph m t i…) thì vi c t ệ ý n a ch ng ch m d t vi c

ộ ủ ườ ư ườ ứ ề ệ ả ỏ ạ ph m t i c a ng i giúp s c ph i th a mãn các đi u ki n nh ng ụ ứ i xúi gi c, t c

ườ ụ ứ ế ả ả ặ ắ ọ ộ là ng i giúp s c ph i thuy t ph c, khuyên b o, đe d a ho c b t bu c ng ườ i

ượ ệ ộ ứ ự ả ự ạ ặ ứ ự ệ ấ đ c giúp s c không th c hi n t i ph m ho c ph i t ệ ý ch m d t vi c th c hi n

ộ ạ ở ẩ ạ ạ ị ộ ặ ạ ộ ư ạ t i ph m giai đo n chu n b ph m t i ho c ph m t ư i ch a đ t ch a hoàn thành.

ườ ộ ượ ụ ứ ế ắ Trong tr ợ ng h p ng ườ ượ i đ c giúp s c không thuy t ph c, b t bu c đ c ng ườ i

ượ ự ứ ả ơ ộ ướ đ c giúp s c thì ph i có hành đ ng tích c c báo cho c quan Nhà n ặ ạ c ho c n n

ế ể ị ặ ộ ờ ự ế ạ nhân bi ệ t đ k p th i có bi n pháp ngăn ch n t i ph m và th c t ặ đã ngăn ch n

ư ạ ạ ặ ượ đ ượ ộ c t i ph m không hoàn thành ho c ch a đ t đã hoàn thành. Cũng đ c coi là

ườ ứ ế ủ ụ ủ ứ ấ ng i giúp s c đã làm m t tác d ng c a hành vi giúp s c n u hành vi c a ng ườ i

ượ ứ ữ ễ ặ ượ ự ệ đ c giúp s c không di n ra n a ho c hành vi đ c th c hi n mà không ph ụ

ử ự ướ ộ ườ ườ ố ắ ứ thu c vào x s tr ủ c đó c a ng ứ i giúp s c và ng i giúp s c đã c g ng ngăn

ặ ộ ự ự ự ế ư ườ ệ ứ ch n hành vi m t cách t nguy n và th c s . N u nh ng i giúp s c không thành

ườ ữ ứ ẫ ả ớ ị ườ ồ công thì ng i giúp s c v n ph i ch u TNHS cùng v i nh ng ng ạ i đ ng ph m

ữ ự ứ ệ ệ ằ ớ ứ khác v i vai trò giúp s c và vi c có nh ng hành vi nh m vô hi u hóa s giúp s c

ườ ứ ượ ế ể ả ẹ ể ủ c a ng i giúp s c đ c coi là tình ti t đ gi m nh TNHS khi cá th hóa hình

ph t.ạ

ứ ườ ề ể ậ ặ ộ ạ Ng ườ ổ i t ch c là ng i thành l p ho c đi u khi n nhóm t ự i ph m th c

ệ ộ ụ ể ư ạ ố ườ ườ hi n t i ph m c th . Cũng gi ng nh ng ụ i xúi gi c và ng ứ i giúp s c, trong

ườ ợ ổ ứ ư ạ ể ượ ư ậ tr ng h p hành vi t ch c ch a đ t ch a hoàn thành thì đ đ c công nh n là t ự

ử ừ ứ ệ ấ ạ ộ ườ ổ ứ ứ ệ ả ý n a ch ng ch m d t vi c ph m t i, ng ch c ngoài vi c ph i đáp ng các i t

ề ự ự ề ệ ừ ứ ử ệ ấ ạ ộ ư đi u ki n chung v s t ý n a ch ng ch m d t vi c ph m t i nh các tr ườ ng

ạ ộ ẻ ườ ổ ứ ụ ả ấ ợ h p ph m t i riêng l , ng ch c còn ph i có các hành vi làm m t tác d ng, vô i t

ệ ổ ứ ủ ườ ợ ộ ạ hi u hóa hành vi t ch c c a mình. Trong tr ng h p nhóm t i ph m do ng ườ ổ i t

ắ ầ ự ứ ề ệ ể ậ ặ ạ ộ ch c thành l p ho c đi u khi n đã b t đ u th c hi n hành vi ph m t i, ng ườ ổ i t

ử ụ ứ ự ả ả ưở ủ ch c ph i có các hành vi tích c c, s d ng nh h ng c a mình không đ t ể ộ i

ạ ộ ượ ự ụ ệ ế ế ph m do nhóm t ạ i ph m đ ả ư c th c hi n đ n cùng nh thuy t ph c, khuyên b o,

ữ ọ ườ ồ ệ ộ ự ạ ế ạ đe d a nh ng ng i đ ng ph m khác không th c hi n t ặ i ph m đ n cùng ho c

ả ơ ướ ề ẩ ế ể ệ ặ ph i báo cho c quan nhà n c có th m quy n bi ị t đ có bi n pháp ngăn ch n k p

ờ ườ ườ ổ ứ ụ ự th i… Trong tr ợ ng h p ng ư ệ ch c đã áp d ng các bi n pháp tích c c nh ng i t

ộ ế ụ ượ ạ ẫ ặ ủ ự ệ ế t i ph m v n ti p t c đ c th c hi n đ n cùng thì hành vi ngăn ch n c a ng ườ i

ổ ứ ượ ế ế ị ẹ ạ ả t ch c cũng đ c coi là tình ti t gi m nh TNHS khi quy t đ nh hình ph t.

ạ

ỉ ặ

ố ớ

ự

ỉ ộ

ạ i ph m đ ộ

ộ

ế

ự

ệ

ớ ỗ ố ụ ấ ế

ự

ộ ệ ượ c th c hi n v i l ị ớ ạ i ph m t i m i có ý đ nh, m c đích ph m t ạ ữ ố ớ i ph m. Đ i v i nh ng t ệ ự c th c hi n v i l

ế ự i c ý tr c ti p, ạ i và ứ ộ i ph m có c u thành hình th c ớ ỗ ố i c ý tr c ti p, cũng không có

ạ

ộ

ị

1 Các giai đo n ph m t ạ ộ i ch đ t ra đ i v i các t ườ ự ế ạ ở ỗ ố i ph m có l b i vì ch t i c ý tr c ti p thì ng ạ ố ệ ộ có mong mu n, quy t tâm th c hi n t ượ ặ ằ th c hi n b ng không hành đ ng, m c dù đ ư ạ ộ ẩ i ch a đ t. hành vi chu n b ph m t