Trẻ hỏng răng miệng vì mút tay
Trẻ mút tay (còn gọi bú tay) thường được
cho là dấu hiệu trẻ khát sữa. Dấu hiệu
này xảy ra quen thuộc đến nỗi nhiều ông
bố, bà mẹ nghĩ rằng điều đó tự nhiên và
rất bình thường. Đây là suy nghĩ sai lầm
bởi mút tay có thể gây ảnh hưởng xấu đến
sức khỏe của trẻ.
Ảnh: minh họa - Internet
Trong thăm khám hàng ngày, bệnh viện Nhi
Đồng 1, TP.HCM đã tiếp nhận không ít
trường hợp trẻ bị lở loét ngón tay, nhiễm
trùng da… do mút tay. Thống kê tại Bắc Mỹ
cho thấy 13 – 31% trẻ dưới bốn tuổi có thói
quen mút tay. Xảy ra nhiều nhất ở tuổi 18 –
21 tháng và đồng đều ở trẻ trai cũng như gái.
Không phải chỉ khát sữa trẻ mới mút tay
Trẻ thường hay mút tay lúc trẻ dỗ giấc hay
đang ngủ say, vào thời điểm mà những ức
chế vỏ não đã ở mức tối thiểu. Thói quen
cũng thường xuất hiện khi trẻ cảm thấy sợ
hãi, lo lắng, buồn chán hay căng thẳng vì
đây là cách tự trấn an để giúp trẻ có cảm
giác bình yên và dễ chịu.
Thông thường, các trẻ chỉ ngậm mút ngón
tay một cách nhẹ nhàng trong khoảng thời
gian ngắn nên không gây tổn thương đáng
kể trên cơ thể. Ngậm mút tay chưa rửa sạch
sẽ là nguồn căn cho trẻ bị các bệnh lây
truyền qua đường miệng như bệnh tay chân
miệng và các bệnh đường tiêu hóa khác.
Trẻ ngậm ngón tay quá sâu, chạm vào phần
sau lưỡi sẽ khiến trẻ dễ bị nôn trớ, nhất là
sau ăn uống. Ở những trẻ có động tác mút
mạnh liên tục, thậm chí nhai hoặc dùng lưỡi
đẩy có thể gây ra một số tổn thương ở da
ngón tay, răng và hàm. Da ngón tay bị nứt đi
nứt lại, lở loét, sẽ tạo điều kiện cho vi trùng
bên ngoài xâm nhập vào dưới da, sinh sản
gây viêm da mủ. Mút tay nhiều, lâu ngày,
còn gây biến dạng xương ngón tay, tạo nên
hình dạng ngón tay bất thường.
Về lâu dài là tình trạng biến dạng răng và
hàm; miệng trẻ trở nên hô (do răng và hàm
bị đẩy ra ngoài) hay móm (do một hàm bị
đưa vào trong); lệch khớp cắn; rối loạn phát
âm cần phải chỉnh nha sau này. Về tâm lý,
mút ngón tay thường được xem là biểu hiện
của xấu hổ, thiếu tự tin và dễ là cái cớ khiến
bạn bè đồng trang lứa chọc ghẹo, gây mặc
cảm cho trẻ khi đến trường.
Làm sao để trẻ từ bỏ thói quen xấu?
Cách mà một số phụ huynh thường làm để
không cho trẻ bú tay như la rầy, đánh vào
tay trẻ, tìm cách trừng phạt, hù dọa… không
phải là cách tốt nhất để giúp trẻ từ bỏ thói
quen xấu. Cố gắng can ngăn chỉ làm trẻ
thêm lo lắng, cảm thấy bực tức và càng mút
tay hơn nữa. Có khi còn mang lại tác động
ngược, giúp trẻ duy trì thói quen này đến
lớn.
Tốt nhất, trẻ còn bú nên cho bú mẹ đầy đủ.
Ở trẻ nhỏ thỉnh thoảng mới mút tay, phụ
huynh chỉ cần phớt lờ, vờ không chú ý đến.
Làm phân tâm trẻ, lôi cuốn sự chú ý vào
những trò chơi khác, giúp trẻ dễ chịu vào
những thời điểm sắp mút tay. Chịu khó tìm
cách động viên, khích lệ trẻ những lúc
không mút tay cũng mang lại hiệu quả giảm
dần rồi tự hết. Một số biện pháp tại chỗ như
băng kín hay mang găng che tay trẻ, thoa
dầu cay, thuốc đắng hay sơn màu vào móng
tay trẻ… nhằm làm giảm hứng thú mút tay,
cũng có hiệu quả nhất định. Với trẻ lớn, cần
được giải thích lồng ghép trong tác hại của
những thói quen kém vệ sinh, nhắc nhở trẻ
thường xuyên rửa tay sạch, cắt móng tay, vệ
sinh da để tránh lây bệnh