1
TRƯỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP
VIỆN QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN
TIỂU LUẬN
“VAI TRÒ CỦA CÔNG NGHỆ VIỄN THÁM VÀ GPS
TRONG CÔNG TÁC QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI TẠI HUYỆN VÂN HỒ,
TỈNH SƠN LA”
Môn học :
Ứng dụng công nghệ viễn thám
Giảng viên :
Vũ Xuân Định
Học viên :
Trần Thu Hường
Lớp :
Quản lý đất đai QDD29A1.1
Sơn la, 2021
2
MỤC LỤC
LỜI NÓI ĐẦU ...................................................................................................... 3
NỘI DUNG ........................................................................................................... 5
I. Tổng quan về Công nghệ Viễn thám và Hệ thống định vị toàn cầu GPS ...... 5
1. Tổng quan về Viễn thám ............................................................................... 5
1.1. Khái niệm Viễn thám ................................................................................. 5
1.2. Nguyên lý hoạt động ................................................................................... 5
1.3. Đặc trưng phản xạ phổ của các đối tượng tự nhiên.................................. 7
2. Tổng quan về Hệ thống định vị toàn cầu (GPS) ............................................. 8
2.1. Lịch sử hình thành và phát triển hệ thống GPS ....................................... 8
2.1.1. Lịch sử hình thành hệ thống GPS ........................................................ 8
2.1.2. Quá trình phát triển hệ thống GPS ...................................................... 9
2.2. Cấu trúc, thành phần cấu tạo hệ thống GPS .......................................... 10
2.2.1. Phần không gian (space segment) ...................................................... 10
2.2.2. Phần điều khiển (control segment) ..................................................... 11
2.2.3. Phần người sử dụng (user segment) ................................................... 12
2.3. Nguyên lý hoạt động và tình hình ứng dụng hệ thống GPS ................... 12
2.3.1. Nguyên lý hoạt động của GPS ............................................................ 12
2.3.2. Ứng dụng hệ thống định vị toàn cầu GPS ......................................... 12
II. KHU VỰC ĐÁNH GIÁ (Huyện Vân hồ - Tỉnh Sơn La) ............................. 13
1. Vị trí địa lý ................................................................................................... 13
2. Địa hình ........................................................................................................ 15
3. Dân số ........................................................................................................... 15
4. Tài nguyên đất đai ....................................................................................... 16
III. VAI TRÒ CỦA CÔNG NGHỆ VIỄN THÁM VÀ GPS TRONG CÔNG
TÁC QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI TẠI HUYỆN VÂN HỒ, TỈNH SƠN LA .............. 17
1. Hiện chỉnh bản đồ bằng tư liệu viễn thám ................................................. 18
2. Bản đồ hiện trạng sử dụng đất bằng công nghệ viễn thám và GPS .......... 19
3. Phần mềm giải đoán ảnh viễn thám ENVI ................................................ 20
KẾT LUẬN ......................................................................................................... 22
3
LỜI NÓI ĐẦU
Đất đai là nguồn tài nguyên thiên nhiên vô cùng quý giá đối với mỗi quốc gia,
là điều kiện tồn tại và phát triển của con người cùng các sinh vật khác trên trái đất.
Ngay phần mở đầu của Luật đất đai 1993 nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa
Việt Nam có ghi: “Đất đai là tài nguyên quốc gia vô cùng quý giá, là tư liệu sản xuất
đặc biệt, là thành phần quan trọng hàng đầu của môi trường sống, là địa bàn phân bổ
các khu dân cư, xây dựng các cơ sở kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh và quốc phòng.
Trải qua nhiều thế hệ nhân dân ta đã tốn bao công sức, xương máu mới tạo lập, bảo
vệ được vốn đất đai như ngày nay”.
Hiện tại và trong tương lai công nghệ thông tin phát triển mạnh, nó cho phép ta
sử dụng để giải quyết các vấn đề phức tạp của kinh tế - xã hội và đây cũng là yêu
cầu tất yếu đặt ra. Để đáp ứng và khai thác tốt phương pháp tiên tiến này trong ngành
Quản lý đất đai thì yêu cầu cốt lõi đặt ra là phải có sự đổi mới mạnh mẽ trong tổ
chức cũng như chất lượng thông tin.
Thông tin đất giữ vai trò quan trọng trong công tác quản lý đất đai, nó là cơ sở
cho việc đề xuất các chính sách phù hợp và lập ra các kế hoạch hợp lý nhất cho các
nhà quản lý phân bổ sử dụng đất cũng như trong việc ra các quyết định liên quan
đến đầu tư và phát triển nhằm khai khác hợp lý nhất đối với tài nguyên đất đai. Theo
BINNS “Hiểu biết đúng đắn các nguồn tài nguyên thiên nhiên cùng với sự mô tả và
ghi chép chính xác các tri thức đó là yêu cầu cần thiết trước tiên đối với việc sử dụng
hợp lý và bảo tồn chúng một cách tốt nhất (Land Information Management)”.
Hiện nay, Nước ta đang trong công cuộc đổi mới, chúng ta tiến hành công
nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước, nền kinh tế chuyển sang nền kinh tế hàng hóa
nhiều thành phần phát triển theo cơ chế thị trường có sự quản lý của nhà nước kéo
theo nhu cầu đất đai của các ngành ngày càng tăng lên một cách nhanh chóng, bên
cạnh đó tình hình sử dụng đất của các địa phương trong cả nước cũng ngày một đa
dạng và phức tạp. Vậy nên ngành quản lý đất đai buộc phải có những thông tin, dữ
liệu về tài nguyên đất một cách chính xác đầy đủ cùng với sự tổ chức sắp xếp và
4
quản lý một cách khoa học chặt chẽ thì mới có thế sử dụng chúng một cách hiệu quả
cho nhiều mục đích khác nhau phục vụ việc khai thác, quản lý và sử dụng hợp lý
nguồn tài nguyên đất gắn liền với quan điểm sinh thái bền vững và bảo vệ môi
trường.
Xuất phát từ thực tế trên, được sự nhất trí của Giáo viên bộ môn, em tiến hành
nghiên cứu đề tài tiểu luận sau: “Đánh giá vai trò của công nghệ viễn thám và GPS
trong công tác quản lý đất đai tại huyện Vân hồ, tỉnh Sơn la”.
5
NỘI DUNG
I. Tổng quan về Công nghệ Viễn thám và Hệ thống định vị toàn cầu GPS
1. Tổng quan về Viễn thám
1.1. Khái niệm Viễn thám
Tên sử dụng tiếng việt là Viễn thám (Remote Sensing) là công nghệ ứng dụng
sóng điện từ để chuyển tải thông tin từ vật cần nghiên cứu tới thiết bị thu nhận thông
tin cũng như công nghệ xử lý để các thông tin thu nhận có ý nghĩa. Mặc dù có rất
nhiều định nghĩa khác nhau về Viễn thám, nhưng mọi định nghĩa đều có nét chung,
nhấn mạnh " Viễn thám là khoa học thu nhận từ xa các thông tin về các đối tượng,
hiện tượng trên trái đất".
Theo Schowengerdt, Robert A (2007), Viễn thám được định nghĩa như là phép
đo lường các thuộc tính của đối tượng trên bề mặt trái đất sử dụng dữ liệu thu được
từ máy bay và vệ tinh.
Theo Barret và Curtis (1976), Viễn thám là quan sát về một đối tượng bằng một
phương tiện cách xa vật trên một khoảng cách nhất định.
Theo Janes B.Capbell (1996), Viễn thám là ứng dụng vào việc lấy thông tin về
mặt đất và mặt nước của trái đất, bằng việc sử dụng các ảnh thu được từ một đầu
chụp ảnh sử dụng bức xạ phổ điện từ, đơn kênh hoặc đa phổ, bức xạ hoặc phản xạ
từ bề mặt trái đất (Janes B. Capbell, 1996).
Theo Lê Văn Trung (2010), Viễn thám được định nghĩa như là một khoa học
nghiên cứu các phương pháp thu nhận, đo lường và phân tích thông tin của đối tượng
(vật thể) mà không có những tiếp xúc trực tiếp với chúng.
1.2. Nguyên lý hoạt động
Trong viễn thám, nguyên tắc hoạt động của nó liên quan giữa sóng điện từ từ
nguồn phát và vật thể quan tâm.
Nguồn phát năng lượng (A) - yêu cầu đầu tiên cho RS là có nguồn năng lượng
phát xạ để cung cấp năng lượng điện từ tới đối tượng quan tâm.