Ung thư đại trực tràng di căn gan

Tổng Quan<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Số 1 * 2014<br /> <br /> UNG THƯ ĐẠI TRỰC TRÀNG DI CĂN GAN<br /> Nguyễn Cao Cương*, Võ Ngọc Bích*<br /> đau ¼ bụng trên (P) hay bệnh cảnh suy gan,<br /> vàng da, hay nổi u trên gan.<br /> <br /> ĐẶT VẤNĐỀ<br /> Chẩn đoán hình ảnh học<br /> UTĐTT di căn gan có bệnh cảnh lâm sàng<br /> thay đổi có thể không có triệu chứng và phát<br /> hiện đồng thời trong lúc chẩn đoán UTĐTT hay<br /> trong thời gian tái khám định kỳ sau mổ bằng<br /> hình ảnh học và CEA. Hoặc BN có triệu chứng<br /> <br /> Hình 1. Siêu âm di căn gan<br /> <br /> Xét nghiệm sinh hóa cho thấy có thay đổi<br /> công thức máu, chức năng gan, chất chỉ điểm<br /> ung thư CEA tăng.<br /> Các phương tiện hình ảnh học thông dụng<br /> để chẩn đoán di căn gan là siêu âm, CT scan,<br /> MRI và PET với độ nhạy tương ứng là 55%, 72%,<br /> 76%, và 90% theo phân tích của Kinkel K(11).<br /> <br /> Hình 2. CT scan di căn gan rải rác<br /> <br /> Xếp loại giai đoạn: (SCTB: sống còn toàn<br /> bộ)<br /> Giai đo n<br /> Di n gi i<br /> Dukes - MAC SCTB 5 năm<br /> 0<br /> TisN0M0<br /> I<br /> T1N0M0 – T2N0M0 Dukes A<br /> 80-95%<br /> MAC : A–B1<br /> IIA<br /> T3N0M0<br /> Dukes B<br /> 50-90%<br /> MAC B2–B3<br /> IIB<br /> T4N0M0<br /> IIIA<br /> T1-2N1M0<br /> Dukes C<br /> 55 – 60%<br /> MAC C1–C3 33 – 42%<br /> IIIB<br /> T3-4N1M0<br /> IIIC<br /> B t kỳ T, N2, M0<br /> 25 – 27%<br /> IV<br /> B t kỳ T, b t kỳ N,<br /> Dukes D<br /> 1cm.<br /> Không b t bu c, di n c t âm tính là đư c.<br /> Nhu mô gan còn l i ph i đ .<br /> PVE trư c đ tăng th tích gan còn l i.<br /> C t t t c các kh i u đ i th nhìn th y đư c. Không có b ng ch ng c a b nh, có th c t đư c b ng vi c c t gan sau k t h p<br /> v i h y u t i ch v i RFA.<br /> Không ph i là di căn gan th phát sau c t<br /> Di căn xu t hi n cùng lúc ho c th phát đ u đư c ch p nh n.<br /> UTĐTT.<br /> Không xâm l n tĩnh m ch ch dư i, tĩnh m ch Không gi i h n, có th c t b và tái t o tĩnh m ch ch dư i và tĩnh m ch gan.<br /> gan.<br /> Không có s di căn h ch cu ng gan.<br /> Khi không có s di căn h ch thân t ng, n o h ch cu ng gan đ làm tăng kh<br /> năng s ng trong 3 năm.<br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ thuật BV. Bình Dân 2014<br /> <br /> 11<br /> <br /> Tổng Quan<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Số 1 * 2014<br /> <br /> Các phương pháp hủy u<br /> <br /> Hủy u bằng sóng cao tần (RFA)<br /> <br /> Chỉ có khoảng 10-25% bệnh nhân UTĐTT di<br /> căn gan đủ điều kiện để cắt gan. Di căn gan<br /> không điều trị thời gian sống trung bình từ 5-9<br /> tháng. Vì thế với mục đích duy nhất là giải quyết<br /> được di căn gan, nhiều phương pháp can thiệp<br /> xâm lấn tại chổ để phá hủy u bằng sóng cao tần<br /> (RFA), bằng tiêm cồn qua da (PEI), xạ trị khối u<br /> di căn gan.<br /> <br /> Nguyên lý (5)<br /> Sử dụng nhiệt sinh ra bởi tần số cao của<br /> dòng điện xoay chiều để tiêu diệt tế bào. Dưới<br /> hướng dẫn của siêu âm, hoặc CT hay MRI, một<br /> đầu điện cực mỏng cách điện được đưa xuyên<br /> gan qua da vào khối u, hoặc đưa trực tiếp đến<br /> nhu mô gan dưới hướng dẫn của siêu âm trong<br /> lúc mổ.<br /> <br /> Hình 5: Hai loại điện cực dùng trong RFA(7)<br /> Khối u bị tiêu hủy bởi nhiệt kèm theo một<br /> vùng rộng 1cm mô gan bình thường quanh u.<br /> Tuy nhiên, nhiệt độ giảm tương ứng với bình<br /> phương khoảng cách từ điện cực, cho nên cần rất<br /> nhiều kim đối với những u có kích thước lớn,<br /> vùng bị tiêu diệt phải đan xen để đảm bảo phá<br /> hủy hoàn toàn khối u.<br /> <br /> Giải phẫu học không thể cắt gan như u nằm<br /> giữa tĩnh mạch chủ dưới và lối vào của các tĩnh<br /> mạch lớn trong gan.<br /> Di căn tái phát sau cắt gan trước đó, việc cắt<br /> bỏ lần hai này được coi là không khả thi và<br /> không an toàn.<br /> Đôi khi vài trường hợp ngoại lệ, bệnh nhân<br /> có di căn ngoài gan như di căn phổi, di căn<br /> xương thì RFA được coi như dùng để giảm thiểu<br /> triệu chứng.<br /> Chống chỉ định<br /> Trong một tuyên bố đồng thuận gồm Hiệp<br /> hội Gan-Mật-Tụy, Hội phẫu thuật đường tiêu<br /> hóa và Hiệp hội phẫu thuật Ung thư đã kết luận<br /> rằng “ những khối u có kích thước lớn hơn 3 cm<br /> có tỉ lệ tái phát tại chỗ rất cao và RFA không phải<br /> là chọn lựa tối ưu nhất”(10).<br /> <br /> Hình 6: Sự phức tạp để hủy hoàn toàn khối u, các<br /> vùng bị đốt phải đan xen chồng chéo. Nguồn:(5)<br /> Chỉ định RFA<br /> Tổng trạng bệnh nhân không chịu nổi cuộc<br /> phẫu thuật.<br /> <br /> 12<br /> <br /> Khối u ở gần rốn gan: vì có thể làm tổn<br /> thương đường mật lớn gây ra các biến chứng<br /> nghiêm trọng như huyết khối tĩnh mạch cửa, dò<br /> mật hay tụ dịch mật.<br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ thuật BV. Bình Dân 2014<br /> <br />