Vài Nét Về Lịch Sử Truyện Tranh
Truyện
tranh,
nhất là
th loại
comic
giới hạn
tuổi độc
gi rộng
nhất, từ
tr học
mẫu giáo đến người già tuổi về hưu. Tạp chí truyện tranh Tintin dưới tiêu đề
in ng chdành cho t7 tuổi đến 77 tuổi”. Nhưng ít người biết lịch s
phát triển của nó. Nếu hiểu truyện tranh là những truyện kể bằng hình vthì
những hình v trên các hang đng như Lacaux thuộc loại truyn tranh”
cách đây 35.000 năm. Còn cho rng truyện tranh là truyện được kể lại bằng
hình nh kết hợp với chữ viết thì những bức bích họa trong lăng mộ Ai Cập
cđại mới được gọi là truyn tranh cnhất. Thời xa xưa người ta rất coi
trọng việc thể hiện các đề tài tôn giáo qua hình v nhm truyn đạt cho
người xem mt cách dễ dàng. Truyn tranh thật s theo đúng nghĩa phải
được thể hiện trên giy hoặc da được đóng thành ch. Nó ra đời vào thời
Trung Cổ, đó là các cuốn sách minh họa kể li các sự ch trong Kinh
thánh.
Trong lch struyện tranh hai vấn đề tác động đến nó: đó là hình tnh
li vẽ hài hước và sra đời của y in do Johann Gutenberg phát minh m
1436 ã mra một chương mới cho nghề in và xut bản sách). Lối vẽ biếm
họa (cartoon) xuất hin từ các xung đột trong đời sống và chính trxã hội,
với cách vẽ khái quát nêu bt đặc điểm, các hành động tiêu biểu mang tính
hài hước nhằm châm biếm, đả kích một vấn đề nào đó. Người được coi là
mđầu cho tranh châm biếm Annibale trong gia đình họa Carraci
Bologna vào thế k16, tranh biếm họa của ông i nhìn sắc bén vi lối
thhiện táo bạo. Sau Anniabale Carraci nhiều họa sĩ cũng vẽ tranh biếm họa
bằng ch vẽ đồ họa của mình. Tcác họa vùng Bologna như Guercino,
Domenechio (học trò của Annibale) cho tới các họa sĩ về sau như Bernini,
Pier Leone Ghezzi, Gillray, Rowlandson, George Cruikshank… đều vẽ tranh
biếm họa. Kể cả các họa sĩ nổi tiếng cn đại và hin đại như Monet, Dore,
Daumier, Tieplo, Puvis Picasso cũng v biếm họa. S xuất hin của
những tờ báo châm biếm như tuần báo Punch (Anh) năm 1841, nhật báo
LEONARD DE VINCI. Hí họa cái đầu
Charivari (Pháp) góp phn hình thành mt nhu cầu thẩm mỹ mới làm nền
tảng cho sự ra đời của truyện tranh.
KOLHSU113456
ANNIABALE CARRACI. Ritratti carichi Nếu chỉ là s hài
hước thì chưa thể
gọi là truyện tranh,
cn có cốt
chuyện được thể
hiện qua sự tiếp nối
của hình vẽ. Năm
1731, William
Hogarth một họa sĩ
tranh khắc ni
tiếng của Anh xuất
bản một loại tranh
trường đoạn” gồm
nhiều bức tranh kể
ln lượt một câu chuyện, được trình y như một vkịch tựa đề Sự tiến
bcủa kẻ phóng đãng”. Đầu thế kỷ XIX, Hokusai la một họa sĩ tranh khắc
nổi tiếng của Nhật, ông người được coi là t của loại truyện tranh
manga” khi ông cho in nhng bức tranh khắc độc đáo v phong tục, con
người và phong cnh nước Nhật.
Truyện tranh được in thành sách t Perter Mark Roget khi ông xuất bản
cuốn Persistence of Vision with Regard to Moving Objects vào năm 1824.
Vào năm sau, một họa người Thụy Sĩ là Rodolphe Topffer thực hin các
truyện tranh đầu tiên của mình. Các tác phm ca ông được xuất bản vào các
năm sau đó như Những cuộc đời đi theo đường dích dắc (1832), Ong Vieux-
Bois (1837). Tiếp theo Topffer là Wilhelm Buch, một họa sĩ người Đức, ông
cho ra đời rất nhiều tranh truyện mang tính i hước, ngắn gọn, súc tích.
Tranh của Buch thường chỉ một trang, cốt truyn đơn giản nhưng hình v
thật sinh đng, tính hành động cao và rất ít lời. Người Pháp thì họa sĩ
Georges Colombe với bút danh Christophe đã v những truyện tranh đầu
tiên vào năm 1889, bên kia đại dương tại Braxin thì họa Angelo
Agostini.
Cho đến lúc này, truyn tranh vẫn ghi li riêng, hình vriêng cho đến m
1884, một họa người Anh Thomas đã đưa ô ghi lời vào trong hình vẽ,
một bước đến gần với hình thức comic. m 1861 Richard Fenton Outcault
xuất bản những truyện tranh ngắn mang tính hài hước chiếm nửa trang o
(comic strip) như C vàng trên t The New York World. m 1905
ANNIABALE CARRACI. Ritratti carichi
Winsor McCay v truyện Nemo nhỏ Slumberland đăng trên tờ The
New York Herald. Các truyn tranh được tập hợp thành sách thì gi là comic
book.
WILLIAM HOGARTH . Ph
rượu gin.
Khắc kẽm. 1750-51.
Bìa tạp chí tr
ào phúng
Punch,
xuất hiện đầu tiên tại
Anh
RICHARD
FENTON
OUTCAULT.
Chú bé vàng
m 1929 ra đời một loạt các nhân vật truyện tranh nổi tiếng như Tarzan
(Rex Mason), anh cng thuthủ Popeye. Buck Rogers (Dick Calkins) cho
ra mắt các nhân vật anh hùng siêu hng. Cũng trong m này Hergé
(Georges Remi) một họa sĩ ngưi Bỉ đã bắt đầu v truyn tranh về chàng
phóng viên Tintin với chú c Milou trên tp c truyện tranh Petit
Vingtième, mở ra một dòng truyn tranh comic theo kiểu Châu Au người
Pháp gi là bande dessinée.
m 1931, Cherter Gould ng c truyện tranh về Thám tử Tracy đăng trên
New York Daily News, đưa truyện tranh Mỹ từ thi kỳ i hước sang giai
đoạn mi với loại chuyện phiêu lưu. Cùng thể loại này 3 m sau, Alex
Raymond sáng tác ra nhân vật Flash Gordon, Agent X-9, Jungle Jim. Milt
Caniff truyn Terry và Hải tặc. Lee Falk với loại chuyện thần thánh hóa
như Mandrake năm 1934, Con ma năm 1936.
Lần đầu tiên sách truyện tranh hàng tng Famous Funnies #1 được bán ra
với giá 1 dime (10 xu). sau đó vào năm 1937 tạp chí truyện tranh
Detective Comics #1 ln đầu tiên xuất hin trước độc giả. 1938, phát hành
tạp ctruyện tranh Action Comics #1, trong sđầu đã in chuyện Superman
(Siêu nhân). Thi k của anh hùng siêu nhân trong truyn tranh đã bắt đầu,
nối tiếp Superman là Batman của Bob Kane và Bill Finger, nhân vật nổi
tiếng này được in lần đầu tiên vào năm 1939 trong tạp c truyện tranh
Detetive Comics #27. Tiếp theo là The spirit của Will Eisner năm 1940 và
Wonderwoman đăng trong tạp ctruyện tranh All-Star Comics m 1941.
Cũng trong năm 1941, Joe Simon và Jack Kirby đã đưa Captain America n
t Timely Comics, Người plastic của Jack Cole được đăng trên Police
Comics #1.
m 1952, Harvey Kurtzman và một vài họa sĩ comics khác đã tạo ra tạp chí
truyện tranh Mad Comics, truyện tranh Mỹ chuyển sang xu hướng những
chuyn rùng rn. Tại phương Đông, họa Nhật Osamu Terzuka v truyện
Tetsuwan Atomu (Atom mạnh mẽ) nhân vật này lần xuất bản sau bằng
tiếng Anh tên là Astro Boy, tđây manga là tên gi của thể loại truyện
tranh Nhật, từng bước khẳng định mình đến cuối thế kXX đã thống
trị thế giới.
Tại Pháp, năm 1959, Rene Goscinny và Albert Uderzo bắt đầu xut bản
truyện tranh Asterix trên tạp ctruyện tranh Pilote, truyện tranh này sm
được hoan nghênh đã phbiến trên toàn thế giới. Sau nhiều nỗ lực của
mình, truyện tranh của Pháp với trường phái Bỉ đã chđng xứng đáng
trong thế giới truyện tranh. Ngoài Các tác gi như Hergé, Rene Gosciny,
Albert Uderzo truyn tranh Pháp còn có c c gilớn khác như Tillieux
Peyo vi nhân vật Xì trum, Franquin (Spirou), Morris (Lucky Luke),
Charlier, Giraud (Blue berry), Greg (Achille Talon)… cùng các tp chí
truyện tranh nổi tiếng như Tin Tin, Spirou, Barbarella, Epoxy…
Sau một thập niên có phần lng dịu vì các điều luật hạn chế truyện tranh, đến
năm 1960 truyện tranh Mphát triển trở lại với các hình thức mi. Đó là
đề tài mi, c nhân vật anh hùng siêu nhân kết hợp với chuyện phiêu lưu,
khoa học viễn tưởng. Bác Banner của Stan Lee và Jack Kirby trong The
Incredible Hulk, Người sắt (Ironman) của Donald Heck, bác sĩ Strange,
Silver Surfer … Năm 1961 Stan Lee và Jack Kirby lập ra tạp cFantasic, từ
s1 đã m ra thời kì Marvel”, thời kì của thể loại truyện tranh kì thú
(marvel comics). Vào năm sau 1962, trên tạp chí Fantasic #15 xuất hin một
tuyệt tác của truyện tranh, đó Người nhện. Cũng thể loại trên, năm 1964
The Uncanny X-Men được xuất bản.
Truy
ện Supperman của
Joe Shuster và Jery
Siegel
HERGE. Bìa tạp chí
TinTin số đặc biệt nhân
sinh nht lần 2
Các tp chí truyện tranh mi xuất hin như nhóm “Underground” gồm
Kurtzman, Jay Linch, Wiliamson, Shelton lập ra tạp c Help, tạp c
Hara Kiri do Cavanna, Reiser, Bernier và Fred thành lập. Với các loại
chuyện tranh đề cập tới nhiều đề tài cm knhư bạo lực, ma tuý và tính
nhục dc… Năm 1965, Robert Crumb mt họa truyện tranh
underground” xuất bản truyện Fritz the Cat. Sách truyện tranh
underground” Zap Comix #1 được xuất bản. m 1975, các họa sĩ truyện
tranh Pháp Jean Giraud, Jean Pierre Dionet và Phillip Druillet xut bản
Metal Hurlant, một tuyển tập truyện tranh khoa học giả tưởng Châu Au. Tạp
chí LEcho des Savanes được thành lập vi Gotlib, Brétécher, Mandryka
thiên vkhoái cm. Năm 1977, một họa sĩ truyện tranh người Canada Dave
Sim t xut bản cuốn Crebus, cách làm này gợi mở cho nhiều họa vẽ
truyện tranh độc lập đứng ra tự làm sách cho mình.
m 1984, Kevin Eastman Perter Laird tự xuất bản cuốn truyện tranh
Những crùa Ninja đột biến (Teenager Mutant Ninja Turles), cun truyện
tranh này hấp dẫn bạn đọc bởi sự pha trn các giá trị văn hóa đông tây, trong
cuộc chiến giữa cái thin và ác xã hội hiện đại.