Vận dụng mô hình 3D trong dạy học hình học phẳng nhằm phát triển kỹ năng tư duy bậc cao cho học sinh lớp 6

Kỹ năng tư duy bậc cao đóng vai trò thiết yếu trong việc phát triển năng lực lập luận phê phán và giải quyết vấn đề trong môn Toán, cũng như trong cuộc sống. Các hoạt động tâm lý như phân loại, suy diễn, suy luận và lập luận là những thành phần cốt lõi của kỹ năng này, đòi hỏi sự đánh giá kỹ lưỡng và linh hoạt. Tuy nhiên, thực trạng giảng dạy tại các trường THCS hiện nay chưa phát huy tối đa tầm quan trọng của việc phát triển kỹ năng này, đặc biệt trong môn Hình học phẳng. Kết quả khảo sát ban đầu cho thấy học sinh lớp 6 có khả năng phân tích, đánh giá và sáng tạo còn hạn chế. Điều này đặt ra nhu cầu cấp thiết về đổi mới phương pháp giảng dạy để nâng cao hiệu quả học tập và phát triển toàn diện kỹ năng tư duy bậc cao cho học sinh.

Giáo viên Toán, nhà nghiên cứu giáo dục, các nhà phát triển chương trình và tài liệu giảng dạy cho cấp THCS, đặc biệt là khối lớp 6.

Nghiên cứu này tập trung vào việc phát triển và ứng dụng tài liệu dạy học Toán sử dụng mô hình 3D cho Hình học phẳng, nhằm nâng cao kỹ năng tư duy bậc cao cho học sinh lớp 6. Bối cảnh nghiên cứu xuất phát từ thực trạng học sinh gặp khó khăn trong việc hình dung các khái niệm hình học trừu tượng và khả năng tư duy bậc cao còn hạn chế. Để giải quyết vấn đề này, phương pháp nghiên cứu được tiến hành dựa trên mô hình phát triển của Borg và Gall, bao gồm các giai đoạn thu thập thông tin, lập kế hoạch, phát triển sản phẩm sơ bộ và thử nghiệm thực địa. Dữ liệu được thu thập thông qua bảng câu hỏi đánh giá từ giáo viên và các bài kiểm tra đối với học sinh. Kết quả cho thấy tài liệu giảng dạy dựa trên mô hình 3D được các giáo viên đánh giá cao về tính hợp lệ và phù hợp về nội dung, hình ảnh, và ngôn ngữ, với điểm trung bình đạt trên 92%. Quan trọng hơn, kết quả thử nghiệm trên học sinh lớp 6 tại trường THCS Quang Trung đã chứng minh hiệu quả rõ rệt. Điểm trung bình về kỹ năng tư duy bậc cao của học sinh đã tăng đáng kể từ 70.93 (trước) lên 88.20 (sau khi áp dụng tài liệu), cho thấy sự cải thiện rõ ràng trong khả năng phân tích, đánh giá và sáng tạo. Việc sử dụng mô hình 3D không chỉ giúp học sinh dễ dàng hình dung và hiểu các khái niệm hình học cơ bản như góc, hình chữ nhật, đường tròn, tứ giác mà còn kích thích tư duy logic, phản biện và giải quyết vấn đề. Nghiên cứu này khẳng định mô hình 3D là một công cụ hiệu quả, mang lại giá trị ứng dụng cao trong việc đổi mới phương pháp giảng dạy Toán, góp phần phát triển toàn diện năng lực học sinh và mở ra hướng đi mới cho việc tích hợp công nghệ trong giáo dục tại các trường THCS.