BÀI TẬP VỀ ĐỘNG LỰC HỌC
A - MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- Hiểu phương pháp giải bài tập động lực học.
- Vẽ được hình biểu diễn các lực chi phối chuyển động của vật.
2. Kỹ năng
- Biết vận dụng các định luật Niu-tơn để giải bài toán về chuyển động
của vật.
- Tư duy lôgic và bài tập.
B - CHUẨN BỊ
1. Giáo viên
Xem lại: Các định luật Niu-tơn, tổng hợp lực và phân tích lực, lực ma
sát, lực hướng tâm.
2. Học sinh
Ôn tập về: Các định luật Niu-tơn, tổng hợp và phân tích lực, lực ma sát,
lực hướng tâm.
3. Gợi ý ứng dụng CNTT
- Chuẩn bị một số câu hỏi trắc nghiệm.
- Mô phỏng các bước giải bài tập.
C - TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
Hoạt động 1 (......phút): Kiểm tra bài cũ
Hoạt động của học sinh Sự trợ giúp của giáo viên
- Suy nghĩ, nhớ lại về lực ma - Nêu câu hỏi về lực ma sát, lực hướng tâm.
sát, lực hướng tâm. - Nhận xét câu trả lời và cho điểm
- Trình bày câu trả lời.
Hoạt động 2 (......phút): Tìm hiểu chung về hai loại bài toán động lực học
Hoạt động của học Sự trợ giúp của Bi ghi
sinh giáo viên
- Đọc bài tập 1 SGK - Yêu cầu một HS 1. Phương pháp động lực học
- Phân tích bài tập đọc to rõ ràng cho Phương pháp động lực
- Suy nghĩ và trả lời cả lớp nghe phần học là phương pháp vận dụng
câu hỏi. đầu bài. kiến thức động lực học (ba
- Vẽ hình, giải bài tập - Nêu câu hỏi nhận định luật Newton vá các lực
- Đưa ra phương pháp biết đại lượng cơ học) để giải các bài toán cơ
chung giải bài tập chung trong cả hai học.
động lực học. loại bài toán. Các bước tiến hành
- Xem bài 2 SGK, - Nhận xét câu trả khảo sát như sau:
phân tích đưa ra lời. - Xác định vật cần khảo
phương pháp giải. - Yêu cầu HS đọc st.
bài 1 và bài 2 trong - Phân tích lực tác dụng
- Trình bày câu trả lời. SGK lên vật, vẽ giản đồ
- Nêu câu hỏi yêu vectơ lực.
- Ghi nhớ các bước cầu HS đưa ra cách - Viết biểu thức định luật
giải bài toán động lực giải bài toán động II Newton dưới dạng:
a.mFhl
học lực học. (*).
- Gợi ý về các bước - Chọn hệ quy chiếu
giải bài toán động thích hợp để khảo sát.
lực học. Chíêu phương trình
- Nhận xét câu trả vectơ (*) lên hệ quy
lời. Nhấn mạnh các chiếu để tìm cc phương
bước giải. trình đại số tương ứng,
:Ox
...
F x
F x1
F x2
:Oy
...
F y
F y1
F y2
dang:
Trong đó Fx, Fy là các giá
trị đại số của hình chiếu
hlF
hợp lực , ax v ay là các
giá trị đại số của hình
chiếu cuả vectơ gia tốc
xuống các trục Ox, Oy.
- Dụa vào dữ kiện bài
toán, giải hệ phương
trình đại số (trong đó có
những đại lượng đ biết
v những đại lượng cần
tìm).
2. Gia tốc của vật chuyển
động trên mặt phẳng ngang.
Xét một vật chuyển
động trên mặt phẳng nằm
ngang cố định, dùng lực F kéo
vật chuyển động theo phương
ngang cho vật chuểyn động.
t đ biết, ta
Coi hệ số ma sát
xc định gia tốc của vật.
- Chọn hệ quy chíêu như
hình vẽ.
- Cc lực tc dụng ln vật
lực P
phản lực php tuyến N
gồm: Trong ,
,
lực ma sát trượt mstF
lực ko F
v
(như hình vẽ).
- Tiến hành các bước trên
mg
F
a
m
* Nếu F
ta thu được gia tốc:
hợp với phương
ngang 1 góc thì gia tốc
cosF
a
sinFmg m
sẽ l:
3. Gia tốc của vật chuyển
động trên mặt phẳng nghiêng.
Xét một vật được tảh từ một
mặt phẳng nghiêng góc so
với phương ngang, hệ số ma
sát trượt giữa vật với mặt
t . Ta xác
phẳng nghiêng là
định gia tốc của vật.
- Chọn hệ quy chíêu như
hình vẽ.
Trong lực P
- Cc lực tc dụng ln vật:
, phản lực
php tuyến N
v lực ma
st (hvẽ).
Áp dụng phương pháp
động lực học ta tìm được
a
cos
gia tốc của vật:
sing
t
(cid:0) Các trường hợp đặc
biệt:
- Nếu ma sát không đáng
thì gia tốc kể
0
t
a
sing
k
tg
.
- Nếu hệ số ma st
thì a = 0: Vật cn bằng
trn mmặt phẳng
nghing.(đứng yên hoặc
chuyển động thẳng
đều).
Hoạt động 3 (......phút): Bài tập vận dụng, củng cố
Hoạt động của học sinh Sự trợ giúp của giáo viên
- Suy nghĩ và trả lời bài tập 1 - Nêu bài tập 1 SGK.
SGK - Nhận xét câu trả lời của HS.
- Nêu bài tập 2 SGK.
- Giải bài tập 2 SGK.
- Trình bày lời giải bài tập 2. - Nêu bài tập 3 SGK.
- Giải bài tập 3 SGK. - Nhận xét lời giải bài 2 và 3 của HS
- Trình bày lời giải bài tập 3. - Đánh giá, nhận xét kết quả giờ dạy.
- Ghi tóm tắt các kiến thức cơ
bản: Phương pháp giải bài toán
động lực học.
Hoạt động 5 (......phút): Hướng dẫn về nhà
Hoạt động của học sinh Sự trợ giúp của giáo viên
- Ghi câu hỏi và bài tập về nhà. - Nêu câu hỏi và bài tập về nhà.
- Những sự chuẩn bị cho bài sau. - Yêu cầu: HS chuẩn bị bài sau.
