Tiết 134 +135 : VIẾT BÀI TẬP LÀM VĂN SỐ 7
A. Mục tiêu
Nhằm đánh giá HS ở các phương diện
- Biết cách vận dụng các kiến thức và kĩ năng khi làm bài nghị luận về một tác
phẩm truyện, (đoạn trích) hoặc bài nghị luận về một bài thơ, đoạn thơ đã học ở các tiết
trước đó
- Có những cảm nhận suy nghĩ riêng và biết cách vận dụng một cách linh hoạt,
nhuần nhuyễn các phép lập luận phân tích, giải thích, chứng minh ... trong quá trình làm
bài
- Có kĩ năng làm bài TLV nói chung
B. Tiến trình
1. Ổn định
2. Chép đề
Vẽ đẹp mộng mơ và ý nghĩa sâu xa của bài thơ “Mây và sóng “của R.Ta-Go
Yêu cầu:
-Hình thức :làm một bài văn nghị luận về một bài thơ
Có đủ ba phần : Mở bài,thân bài ,kết bài
-Nội dung :
MB:Giới thiệu được tác giả ,tác phẩm và vấn đề nêu ở đề bài
TB : Làm rõ được hai luận điểm chính :
+Vẽ đẹp mộng mơ của bài thơ
Vẽ đẹp ở hình ảnh thơ : các hình ảnh thiên nhiên đẹp : vầng trăng bạc ,bình minh vàng,là
lời mời trên mây ,trong sóng ,là những trò chơI của em bé ………………..
+ý nghĩa sâu xa của bài thơ :
Từ quy luật của thiên nhiên gắn kết tác giả nói tới sự găn bó vĩnh hằng của tình mẫu tử là
thiêng liêng cao cả ,bất diệt ,không gì đánh đổi và có mặt khắp mọi nơI trên thế giới
3. HS làm bài
4. Thu bài
Thu bài theo bàn và theo lối ,lớp trưởng thu nộp cho giáo viên
5. Dặn dò :
Về làm tiếp một số đề ở sách giáo khoa vào vở bài tập
Soạn bài “Bến quê “
Ngày soạn:14/3/2011
Tiết 136 + 137 : Bến quê
Nguyễn Minh Châu
A. Mục tiêu cần đạt : SGV
B. Chuẩn bị
- Ảnh và bút tích của Nguyễn Minh Châu (trong cuốn “Đa tài và đa tình” Đặng
Vương Hưng, Hà Nội 2005)
- Tập “Bến quê” hoặc “tuyển tập truyện ngắn Nguyễn Minh Châu - 1994”
C. Khởi động
1. Kiểm tra bài cũ: Đọc TL bài “Mây và Sóng”
Qua bài thơ tác giả muốn gửi gắm điều gì?
2. Giới thiệu bài: Cũng chọn không gian và thời gian vào những ngày sang thu ở
quê hương cũng gửi gắm trải nghiệm và triết lý nhưng khác với “Sang thu” của Hữu
Chỉnh - Một bài thơ chữ tình với những cảm xúc và biều hiện tinh tế, “Bến quê” của
Nguyễn Minh Châu lại là một truyện ngắn giản dị với tình huống và cách kể rất độc đáo
thú vị.
D. Tiến trình các hoạt động
Hoạt động 1
? Giới thiệu vài nét về tác giả ? Tác phẩm ?
- Thời kỳ chống Mỹ: Các tác phẩm có khuynh
hướng sử thi.
Sau 1974: Truyện ngắn của ông thể hiện
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả: Nguyễn Minh Châu
- Cây bút xuất sắc của VH hiện đại.
- Thời chống Mỹ.
- Thời kỳ đổi mới.
những tìm tòi quan trọng về tư tưởng NT.
-Truyện “ Bến quê được XD trên tình huống
nghịch lý.
- Truyện chứa đựng những chiêm nghiệm
triết lý về đời người
? Bố cục đoạn trích : HS đọc truyện
- Cuộc trò chuyện của Nhĩ với Liên
- Nhĩ nhờ con trai sang bên kia sông và nhờ
bọn trẻ giúp anh ngồi sát cửa sổ
- Cụ giáo Khuyến rẽ vào hỏi thăm Nhĩ –
Hành động cố gắng cuối cùng của Nhĩ
Hoạt động 2
? Tình huống truyện là gì ? Tác dụng của nó ?
+ Là hoàn cảnh xảy ra và điều kiện cho câu
truyện phát triển.
+ Là hoàn cảnh sống và hoạt động của các
NV (NV chính) góp phàn thể hiện tính cách
NV và chủ đề tác phẩm.
+ Một trong những thành công của truyện là
2. Tác phẩm:
- Xây dựng trên một tình huống nghịch lý
- Chứa đựng những chiêm nghiệm triết lý về đời
người.
II. Phân tích
1. Tình huống truyện tình huống của NV chính:
Nhĩ.
+ Tình huống trớ trêu như một nghịch lý: Nhĩ
làm một công việc đi hầu hết mọi nơi trên thế
giới. ấy thế mà cuối đời căn bệnh quái ác lại
buộc anh vào giường bệnh và hành hạ anh hàng
năm trời. Vào buổi sáng hôm ấy khi Nhĩ muốn
nhích người đến bên cửa sổ thì việc ấy với anh
khó khăn như phải đi hết nửa vòng trái đất và
anh phải nhờ đến lũ trẻ hàng xóm.
+ Tình huống nghịch lý ấy lại dẫn đến một tình
t/g đã XD những tình huống truyện.
VD: Chiếc lá cuối cùng, Cố hương, Chiếc
lược ngà.
? Trong “ Bến quê” NV Nhĩ được đặt trong
những tình huống ntn ? Tại sao nói đó là một
tình huống trớ trêu, nghịch lý nhưng cũng ko
trái với tự nhiên, ko phải hoàn toàn bịa đặt vô
lý ? Tình huống ấy đã giúp t/g thể hiện những
điều gì về khắc hoạ NV và chủ đề TP ?
HS thảo luận nhóm 4 bạn: 3 phút.
+ NV Nhĩ được đặt vào hoàn cảnh đặc biệt:
Căn bệnh hiểm nghèo khiến Nhĩ hầu như bị
liệt toàn thân ko thể tự mình di chuyển dù chỉ
là nhích nửa người trên giường bệnh. Tất cả
mọi sinh hoạt anh đều phải nhờ vào sự giúp
đỡ của người khác mà chủ yếu là của Liên, vợ
anh. Anh đang sống những ngày cuối cùng
của cuộc đời. Đó là buổi sáng đầu thu trong
căn phòng có cửa sổ nhìn ra sông Hồng và
nằm trên giường.
huống nghịch lý thứ 2 trong truyện. Khi anh phát
hiện thấy vẻ đẹp lạ lùng của bãi bồi bên kia sông,
ngay trước cửa nhà, nhưng anh biết mình ko bao
giờ có thể tự đến đó được nên anh đã nhờ cậu
con trai thực hiện khát khao của mình. Nhưng
cậu ta lại sa vào đám chơi cờ trên hè phố. Có thể
lỡ chuyến đò ngang duy nhất trong ngày.
+ Triết lý 1: Cuộc sống và số phận con người
chứa đựng đầy những điều bất thường những
nghịch lý, ngẫu nhiên vượt ra ngoài những dự
định và ước muốn, cả những hiểu biết và toan
tính của người ta.
+ Triết lý: Con người ta trên đường đời thật khó
tránh được những điều vòng vèo hoặc chùng
chình.
+ Triết lý 3: Những quy luật, triết lý cuộc đời
bình thường, giản dị nhưng ko phải lúc nào cũng
nhận ra mà phải trải qua bao trải nghiệm, có khi
phải đến cuối đời trong những hoàn cảnh trớ trêu
mà bản thân buộc phải nếm trải thì mới nhận ra.
