http://www.ebook.edu.vn
BÀI 6: XÁC ĈӎNH TӔCĈӜ PHҦNӬNG VÀ NĂNG LѬӦNG
HOҤT HÓA CӪA PHҦNӬNG THӪY PHÂN
CH3COOC2H5 BҴNG HCl
1. Khái niӋm liên quan
Tӕcÿӝ phҧnӭng, hҵng sӕ tӕcÿӝ phҧnӭng, phҧnӭng bұc 1, phҧn
ӭng bұc 2, phѭѫng trình Arrhenius, năng lѭӧng hoҥt hoá.
2. Nguyên lý
Trong dung dӏch axit, CH3COOC2H5thӫy phân thành C2H5OH và
CH3COOH theo bұc giҧÿӏnh là 1. Lѭӧng axit tҥo thành ÿѭӧc chuҭnÿӝ
bҵng phѭѫng pháp chuҭnÿӝ kiӅm, tӯ phѭѫng pháp này có thӇ rút ra kӃt
luұn nӗng ÿӝ cӫa este phө thuӝc vào thӡi gian.
3. NhiӋm vө
- Xác ÿӏnh hҵng sӕ tӕcÿӝ phҧnӭng cho phҧnӭng thӫy phân
CH3COOC2H5bҵng acid HCl ӣ 2 nhiӋtÿӝ khác nhau (hay nhiӅu hѫn).
-Tính toán năng lѭӧng hoҥt hóa cӫa phҧnӭng theo nhiӋtÿӝ tӯ các
hҵng sӕ tӕcÿӝ ÿoÿѭӧc.
4. Dөng cө, hóa chҩt và thiӃt bӏ
Hình 1: Sѫÿӗ hӋ thӕng thí nghiӋm
40
http://www.ebook.edu.vn
41
-Ӕng xoҳn gia nhiӋt
- BӝÿiӅu khiӇnӕng xoҳn gia nhiӋt
- BӇÿiӅu nhiӋt, 6l
-Ӕng cao su d = 6mm
- Màn hình hiӇn thӏ nhiӋtÿӝ
-Ĉҫu dò nhiӋt NiCr-Ni
-Ĉӗng hӗ bҩm giây
- BӃpÿiӅu nhiӋt có khuҩy tӯ
- Cá tӯ l = 15mm
- Cá tӯ l = 30mm
- Thanh ÿӥ l = 500mm
- Thanh ÿӥ l = 750mm
- Buret, 50ml
- Kҽp góc phҧi
- Kҽp vҥn năng
-Ӕng ÿong 100 ml
- Bình ÿӏnh mӭc, 1000ml
- Pipet 5ml
- Pipet 100ml
- Bóp cao su
-Ĉƭa thӫy tinh, 1000ml
- Erlen, 250ml, cә rӝng
- Erlen, 250ml, cә chұt
- Nút cao su 17/22mm
- Becher 250 ml
- PhӉu thӫy tinh
- Bình tia 500ml
- CH3COOH, 250ml
- HCl 1M, 1000ml
- Dung dӏch NaOH 1M, 1000ml
- Dung dӏch phenolphtalein 1%
- Nѭӟc tinh khiӃt 5l
08492.93
08492.01
08487.02
39282.00
07050.00
13615.03
03071.01
35720.93
46299.01
462.99.02
02022.05
37694.00
37720.00
37697.00
37715.00
36629.00
36552.00
36577.00
36582.00
39275.03
46245.00
36134.00
36424.00
39258.00
36013.00
34457.00
33931.00
30075.25
48454.70
48329.70
31714.10
31246.81
1
1
1
2
1
1
1
1
1
1
1
2
1
4
4
1
1
2
1
1
1
2
2
2
1
1
1
1
1
1
1
1
http://www.ebook.edu.vn
5. Lҳpÿһt và vұn hành
Lҳpÿһt dөng cө nhѭ hình vӁ.
Chuҭn bӏ dung dӏch NaOH 0,2M bҵng cách lҩy 200 ml dung dӏch NaOH
1M cho vào bình ÿӏnh mӭc 1000ml, cho nѭӟc tӟi vҥch chuҭn. Cho dung
dӏch NaOH 0,2M vào buret.
Dùng pipet lҩy 100ml dung dӏch HCl 0,1M cho vào bình erlen, ÿұy nҳp
cho vào bӇәnÿӏnh nhiӋt khoҧng 15 phút ӣ 350C (T1).
Cho 5ml dung dӏch CH3COOC2H5 vào bình erlen chӭa HCl, lҳc vài lҫn
rӗiÿһt vào bӇәn nhiӋt. Cӭ sau các khoҧng thӡi gian 10, 20, 30, 40, 50
phút, lҩy 5ml hӛn hӧp cho vào các erlen cә rӝng chӭa sҹn 100 ml nѭӟc cҩt
lҥnh (5 bình), phҧnӭng sӁ dӯng ngay lұp tӭc. Chuҭnÿӝ bҵng dung dӏch
NaOH 0,2M vӟi chӍ thӏ phenolphtalêin. Sau khi kӃt thúc chuӛi thí nghiӋm thì
lһp lҥi quá trình trên ӣ nhiӋtÿӝ 450C (T2).
ThӇ tích cӫa NaOH tҥi thӡiÿiӇm t0(: thӇ tích cҫn trung hòa
lѭӧng HCl lúc ban ÿҫu) có thӇ ÿѭӧc tính theo lý thuyӃt hoһc dӵa vào kӃt
quҧ thí nghiӋm. Xác ÿӏnh ÿӇ chuҭnÿӝ hӃt 5ml HCl 0,1M.
NaOH,0
V
NaOH,0
V
Xác ÿӏnh thӇ tích NaOH ӣ thӡi vô cùng (phҧnӭng ÿã chuyӇn hó hoàn
toàn) bҵng cách. Ĉem bình nón chӭa hӛn hӧp còn lҥi cho lên bӃp, ÿun cách
thӫy (có khuҩy tӯ)ӣ nhiӋtÿӝ khoҧng 700C trong vòng 30 phút. Làm nguӝi
hӛn hӧp rӗi chuҭnÿӝ bҵng dung dӏch NaOH 0,2M nhѭ trên.
6. Lý thuyӃt
CH3COOC2H5+ H2O CH3COOH + C2H5OH
Tӕcÿӝ phҧnӭng:
KWE
E
R.C.Ck.C
d
t
dC
v
Vӟi:
k: hҵng sӕ tӕcÿӝ phҧnӭng.
CE, C W, CK: nӗng ÿӝ cӫa este, nѭӟc và xúc tác tҥi thӡiÿiӇm t.
Vì nӗng ÿӝ H2O và H3O+ là không ÿәi, vì vұy ta có:
E
'
ECk
dt
dC
Lҩy tích phân 2 vӃ, ta ÿѭӧc:
42
http://www.ebook.edu.vn
tk
C
C
ln '
E
E,0
Nӗng ÿӝ cӫa este CE,0 và CE tҥi thӡiÿiӇm t0 và t có thӇ thay bҵng thӇ
tích dung dӏch NaOH cҫn cho quá trình trung hòa cӫa các mүu tҥi thӡiÿiӇm
bҳtÿҫu
NaOH;0
V, trong quá trình phҧnӭng

NaOH
V và sau quá trình chuyӇn
hóa hoàn toàn
fNaOH;
V.
tklnQ
VV
VV
ln ,
NaOHNaOH,
NaOH,0NaOH,
f
f
Trong ÿó:
VNaOH, f: thӇ tích NaOH dùng ÿӇ chuҭnÿӝ ӣ thӡiÿiӇm t =f
VNaOH,0 : thӇ tích NaOH dùng ÿӇ chuҭnÿӝ ӣ thӡiÿiӇm bҳtÿҫu
VNaOH : thӇ tích NaOH dùng ÿӇ chuҭnÿӝ ӣ thӡiÿiӇm t.
ThӇ tích VNaOH, 0 và VNaOH, f có thӇ ÿѭӧc xác ÿӏnh bҵng thí nghiӋm
hoһcÿѭӧc tính bҵng cách sӱ dөng các phѭѫng trình sau:
105
100
C
.VC
V
NaOH
1HCl
NaOH,0 u
Trong ÿó:
V1: thӇ tích mүu (= 5ml)
CHCl: nӗng ÿӝ dung dӏch HCl (= 1M)
CNaOH: nӗng ÿӝ dung dӏch NaOH (= 0,2M)
NaOH,0
NaOHSE
1EE
NaOH, V
.C.VM
.V.Vȡ
V
f
Trong ÿó:
UE: khӕi lѭӧng riêng cӫa este
M
E: phân tӱ lѭӧng este
V
E: thӇ tích dung dӏch este
V
S: thӇ tích cӫa dung dӏch (= 105ml) tҥi thӡiÿiӇm t0.
43
http://www.ebook.edu.vn
Hình 2: Ĉӗ thӏ lnQ theo thӡi gian t, hӋ sӕ góc ÿѭӡng thҷng là k’
Năng lѭӧng hoҥt hóa ÿѭӧc xác ÿӏnh theo phѭѫng trình Arrhenius:
RT
E
0
'
A
.ekk
Trong ÿó:
R: Hҵng sӕ khí (= 8,31441 J.mol-1.K-1)
kmax : Hҵng sӕ trѭӟc lNJy thӯa
Ĉӕi vӟi 2 cһp giá trӏÿã biӃt có hҵng sӕ vұn tӕc k’1 và k’2 tѭѫng ӭng vӟi
nhiӋtÿӝ T1 và T2.
0
A
'lnk
RT
E
lnk
Ta có:
0
1
A
'
1lnk
RT
E
lnk
0
2
A
'
2lnk
RT
E
lnk
Suy ra:
'
1
,
2
12
21
Ak
k
ln
TT
.TT
RE u
44