BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ
…………/………… ……/……
HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA
BÙI ĐỨC HẬU
XỬ PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH TRONG LĨNH VỰC QUẢN LÝ
NGÀNH NGHỀ KINH DOANH CÓ ĐIỀU KIỆN – TỪ THỰC TIỄN
THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG
Chuyên ngành: Luật Hiến pháp và Luật Hành chính
Mã số: 8 38 01 02
TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SỸ
LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH
HÀ NỘI – NĂM 2019
Công trình được hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA
Người hướng dẫn khoa học: TS. Mai Đắc Biên
Phản biện 1: PGS.TS. Trần Thị Diệu Oanh, Học viện Hành chính Quốc gia
Phản biện 2: TS. Nguyễn Quang Thái, Bộ Tư pháp
Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn, Học viện Hành chính Quốc gia
Địa điểm: Phòng họp 204, Nhà D - Hội trường bảo vệ luận văn thạc sĩ,
Học viện Hành chính Quốc gia
Số: 77 - Đường Nguyễn Chí Thanh- Quận Đống Đa – TP Hà Nội
Thời gian: vào hồi 17 giờ ngày 11 tháng 12 năm 2019
Có thể tìm hiểu luận văn tại Thư viện Học viện Hành chính Quốc gia
hoặc trên trang Web của Khoa Sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của nghiên cứu luận văn
Xử phạt VPHC nói chung và xử phạt VPHC trong lĩnh vực kinh doanh, thương
mại, dịch vụ nói riêng là công cụ quan trọng trong hoạt động quản lý nhà nước nhằm
duy trì trật tự, kỷ cương trong quản lý hành chính của Nhà nước. Đây cũng là vấn đề
trực tiếp liên quan đến cuộc sống hàng ngày của nhân dân được Đảng, Nhà nước và
toàn xã hội hết sức quan tâm.
Trong nền kinh tế thị trường, tự do kinh doanh là quyền cơ bản của con người và
là động lực quan trọng cho sự phát triển kinh tế - xã hội. Ở Việt Nam, nguyên tắc:
"Mọi công dân có quyền tự do kinh doanh theo quy định của pháp luật" được ghi nhận
tại Điều 57 của Hiến pháp năm 2013. Kể từ khi ban hành Luật Doanh nghiệp 2014, các
quy định về điều kiện kinh doanh nói chung và giấy phép kinh doanh nói riêng đã được
cải thiện đáng kể. Theo đó, pháp luật quy định về điều kiện kinh doanh đã và đang
được cải thiện theo hướng minh bạch, đơn giản và hợp lý, trong đó, nhiều loại giấy
phép kinh doanh đã được bãi bỏ hoặc chuyển thành điều kiện kinh doanh không cần
giấy phép, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động kinh doanh của người dân. Giấy phép
kinh doanh là một trong những công cụ thường được các cơ quan quản lý Nhà nước
lựa chọn để thực hiện quản lý đối với hoạt động kinh doanh. Tuy nhiên, nếu công cụ
giấy phép kinh doanh được sử dụng không hợp lý hoặc quá mức cần thiết thì sẽ trở
thành rào cản đối với sự phát triển hoạt động kinh doanh, gây ra những chi phí tốn kém
không cần thiết cho xã hội. Trong khi đó, pháp luật hiện hành chưa có quy định về cơ
sở đánh giá tính hợp lý, tính khả thi và hiệu quả của giấy phép kinh doanh được ban
hành cũng như giám sát việc tuân thủ pháp luật về điều kiện kinh doanh.
Pháp luật về ngành nghề kinh doanh có điều kiện và quản lý ngành nghề kinh
doanh có điều kiện ở Việt Nam hiện nay được quy định trong Luật doanh nghiệp năm
2014, Luật đầu tư năm 2014, Luật xử lý VPHC năm 2012…. Trong những năm vừa
qua, hoạt động xử phạt VPHC đối với các cơ sở kinh doanh trong lĩnh vực này đã đạt
được những kết quả nhất định. Nhiều vụ việc vi phạm nghiêm trọng đã được phát
hiện, xử phạt nghiêm minh, qua đó pháp chế XHCN được bảo đảm, quyền và lợi ích
1
hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân được tôn trọng và bảo đảm. Tuy nhiên, bên
cạnh những kết quả đạt được, hoạt động xử phạt VPHC trong lĩnh vực ngành nghề
kinh doanh có điều kiện vẫn còn nhiều hạn chế, bất cập. Trong thực tiễn xử phạt có
những vụ việc do pháp luật còn nhiều bất cập, tồn tại nên không xử lý được kịp thời
đối với hành vi vi phạm. Sự phối hợp, hoạt động giữa các cơ quan, tổ chức trong xử
phạt VPHC về ngành nghề kinh doanh có điều kiện còn chưa thực sự tốt, vẫn xảy ra
tình trạng bỏ lọt các trường hợp hành vi vi phạm nhưng không bị xử lý.
Thành phố Hải Phòng là thành phố trực thuộc trung ương, là trung tâm kinh tế
lớn của cả nước với cảng biển, các khu công nghiệp, khu du lịch, dịch vụ lớn, phát
triển. Thành phố Hải Phòng cũng là thành phố có dân số đông, mật độ dân số cao, có
nhiều trụ sở, doanh nghiệp, cơ quan tổ chức đóng trên địa bàn, có nhiều cơ sở lưu trú
du lịch, các dịch vụ giải trí, nghỉ dưỡng, kinh doanh, thương mại. Nhiều doanh
nghiệp, cơ sở kinh tế hoạt động trong lĩnh vực ngành nghề kinh doanh có điều kiện.
Cùng với những mặt tích cực, thì đây cũng là địa bàn phức tạp về an ninh trật tự, an
toàn xã hội, do đó, hoạt động thanh tra, kiểm tra, giám sát về chấp hành pháp luật đối
với các cơ quan này là rất phức tạp. Nhiều trường hợp có vi phạm xảy ra đã bị xử lý,
xử phạt nghiêm minh, nhưng trên thực tế, hoạt động xử phạt VPHC trong lĩnh vực
ngành nghề kinh doanh có điều kiện tại thành phố Hải Phòng trong những năm vừa
qua vẫn còn có những hạn chế, tồn tại nhất định cần khắc phục.
Từ những lý do trên, tác giả quyết định chọn đề tài “Xử phạt vi phạm hành
chính trong lĩnh vực quản lý ngành nghề kinh doanh có điều kiện từ thực tiễn
thành phố Hải Phòng” làm đề tài luận văn thạc sĩ luật học của mình.
2. Tình hình nghiên cứu luận văn
Việc nghiên cứu về pháp luật xử phạt VPHC trong lĩnh vực quản lý ngành nghề
kinh doanh có điều kiện trong những năm vừa qua đã có một số công trình nghiên
cứu, như:
- "Tìm hiểu về xử phạt VPHC", của tác giả Phạm Dũng - Hoàng Sao, nêu khái
quát chung và phân tích những khái niệm cơ bản về xử phạt VPHC nhưng chưa đi
sâu vào vấn đề xử phạt VPHC trong lĩnh vực hải quan;
2
- Đề tài khoa học "Nghiên cứu một số giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật xử lý
VPHC về hải quan theo yêu cầu của hội nhập kinh tế quốc tế", của thạc sĩ Phùng Thị
Bích Hường, năm 2007 tại Tổng cục Hải quan – Bộ Tài chính đề tài này cũng chỉ đưa ra
những tồn tại chung và phương hướng, giải pháp hoàn thiện pháp luật xử lý VPHC về
hải quan nhưng chưa đi sâu vào thực trạng pháp luật và VPHC trong lĩnh vực hải quan;
- Đề tài khoa học "Trách nhiệm pháp lý của đối tượng nộp thuế đối với các hành
vi vi phạm pháp luật hải quan về thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu", của tác giả Đào
Thịnh Vinh, năm 2013 tại Tổng cụ Thuế, Bộ Tài chính cũng đã nêu được những vấn
đề lý luận và thực trạng vấn đề trách nhiệm pháp lý của đối tượng nộp thuế do vi
phạm pháp luật về thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu ở Việt Nam, nhưng lại chỉ nêu một
vấn đề nhỏ về hành vi vi phạm quy định về kiểm tra hải quan, thanh tra thuế thuộc
nhóm hành vi vi phạm quy định về kiểm tra, giám sát, kiểm soát hải quan của VPHC
trong lĩnh vực hải quan chứ chưa nêu các vấn đề khác trong các qui định về hành vi
VPHC trong lĩnh vực hải quan và mức xử phạt;
- Luận văn thạc sỹ Luật học: “Tăng cường pháp chế XHCN trong lĩnh vực xử
phạt VPHC ở nước ta hiện nay” của Đặng Thanh Sơn năm 2003 tại Khoa Luật – Đại
học Quốc gia Hà Nội; Đề tài “Áp dụng pháp luật trong hoạt động xét xử của Tòa án
nhân dân ở Việt Nam hiện nay” của tác giả Lê Xuân Thân (2004), luận án tiến sĩ luật
học, Học viện Chính trị quốc Gia Hồ Chí Minh; hay như đề tài “Hoạt động thanh tra
chuyên ngành qua thực tiễn tại Thanh tra Sở Giao thông vận tải Hà Nội” của tác giả
Vũ Thị Giang (2012), Học viện Hành chính và nhiều công trình khác. Khi nghiên cứu
tác công trình trên, có thể thấy rằng, hầu hết các công trình đều đã bước đầu phân tích
về hoạt động áp dụng pháp luật như tác giả Đặng Thanh Sơn và tác giả Lê Xuân Thân
nhưng các tác giả này chủ yếu phân tích hoạt động áp dụng pháp luật gắn với hoạt
động xét xử của tòa án hoặc đưa ra các giải pháp nhằm tăng cường pháp chế XHCN
qua hoạt động xử lý VPHC…, hơn nữa các đề tài này có đối tượng hướng đến rất
rộng, không tập trung vào địa bàn cụ thể.
Như vậy, các công trình nghiên cứu trên chủ yếu nghiên cứu về pháp luật xử
phạt VPHC nói chung hoặc nghiên cứu về VPHC trong một lĩnh vực cụ thể mà chưa
có công trình nghiên cứu cụ thể nào nghiên cứu về pháp luật xử phạt VPHC trong
3
lĩnh vực ngành nghề kinh doanh có điều kiện, đặc biệt trên địa bàn thành phố Hải
Phòng. Do đó, việc lựa chọn đề tài của tác giả mang ý nghĩa quan trọng cả về mặt lý
luận và thực tiễn.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu, làm rõ những vấn đề liên quan đến lý luận, cơ sở pháp lý
và thực trạng xử phạt VPHC trong lĩnh vực ngành nghề kinh doanh có điều kiện từ
thực tiễn thành phố Hải Phòng, từ đó đề xuất các giải pháp góp phần nâng cao hiệu
quả công tác xử phạt VPHC trong lĩnh vực ngành nghề kinh doanh có điều kiện từ
thực tiễn thành phố Hải Phòng.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Trên cơ sở mục đích nghiên cứu trên, luận văn có nhiệm vụ nghiên cứu sau:
- Tìm hiểu, làm rõ những vấn đề lý luận cơ bản về xử phạt VPHC trong lĩnh vực
ngành nghề kinh doanh có điều kiện;
- Đánh giá thực trạng xử phạt VPHC trong lĩnh vực ngành nghề kinh doanh có
điều kiện trên địa bàn thành phố Hải Phòng:
+ Thực trạng VPHC trong lĩnh vực ngành nghề kinh doanh có điều kiện và
nguyên nhân của thực trạng đó;
+ Thực trạng xử phạt VPHC trong lĩnh vực ngành nghề kinh doanh có điều kiện
và nguyên nhân của thực trạng đó;
- Đánh giá tổng quát các yếu tố tác động đến việc xử phạt VPHC trong lĩnh vực
ngành nghề kinh doanh có điều kiện trên địa bàn thành phố Hải Phòng;
- Đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả xử phạt VPHC trong lĩnh vực
ngành nghề kinh doanh có điều kiện trên địa thành phố Hải Phòng.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: Quy định của pháp luật và hoạt động xử phạt VPHC trong
lĩnh vực ngành nghề kinh doanh có điều kiện trên địa bàn thành phố Hải Phòng. Trên cơ
sở xuất phát từ thực tiễn công tác của học viên, đề tài tập trung nghiên cứu về xử phạt
VPHC trong lĩnh vực ngành nghề kinh doanh có điều kiện thuộc phạm vi quản lý của
lực lượng cảnh sát nhân dân gồm: dịch vụ lưu trú, phòng cháy chữa cháy, dịch vụ xoa
bóp bấm huyệt, dịch vụ kinh doanh Karaoke, dịch vụ kinh doanh khí hoá lỏng.
4
- Phạm vi nghiên cứu: những quy định của Luật Xử lý VPHC năm 2012 cùng
một số văn bản quy phạm pháp luật có liên quan và hoạt động xử phạt VPHC của các
chủ thể có thẩm quyền trong lĩnh vực ngành nghề kinh doanh có điều kiện, thời gian
từ năm 2014 đến năm 2018 trên địa bàn thành phố Hải phòng. Đề tài tập trung nghiên
cứu về xử phạt VPHC trong lĩnh vực ngành nghề kinh doanh có điều kiện thuộc
phạm vi quản lý của lực lượng cảnh sát nhân dân gồm: dịch vụ lưu trú, phòng cháy
chữa cháy, dịch vụ xoa bóp bấm huyệt, dịch vụ kinh doanh Karaoke, dịch vụ kinh
doanh khí hoá lỏng.
5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu
- Phương pháp luận: Đề tài nghiên cứu dựa trên phương pháp luận của chủ nghĩa
Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh về Nhà nước và pháp luật; các quan điểm, chủ
trương của Đảng và Nhà nước, của thành phố về nâng cao hiệu lực quản lý Nhà nước
về ngành nghề kinh doanh có điều kiện.
- Các phương pháp cụ thể: Phương pháp nghiên cứu tài liệu; phân tích, tổng hợp;
phương pháp lịch sử - logic; phương pháp thống kê, so sánh.
6. Tính mới và những đóng góp của đề tài
- Bổ sung, hoàn thiện lý luận về xử phạt VPHC trong lĩnh vực ngành nghề kinh
doanh có điều kiện;
- Đánh giá, làm rõ thực trạng xử phạt VPHC trong lĩnh vực ngành nghề kinh doanh
có điều kiện trên địa bàn thành phố Hải Phòng; những kết quả đạt được, tồn tại và
nguyên nhân. Từ đó, đưa ra những giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả xử phạt VPHC
trong lĩnh vực ngành nghề kinh doanh có điều kiện trên địa bàn thành phố Hải Phòng.
- Kết quả nghiên cứu của đề tài có thể được sử dụng làm tài liệu nghiên cứu,
giảng dạy và áp dụng trong thực tiễn tại các trường đại học, viện nghiên cứu và cơ
quan áp dụng thực tiễn trên địa bàn cả nước nói chung và của thành phố Hải Phòng
nói riêng.
7. Kết cấu của đề tài
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, kết cấu của đề tài
gồm 3 chương, 10 tiết, gồm:
5
Chương 1: Những vấn đề lý luận về xử phạt vi phạm hành chính trong quản lý
ngành nghề kinh doanh có điều kiện;
Chương 2: Thực trạng xử phạt vi phạm hành chính trong quản lý ngành nghề
kinh doanh có điều kiện trên địa bàn thành phố Hải Phòng;
Chương 3: Phương hướng và giải pháp tăng cường xử phạt vi phạm hành chính
trong quản lý ngành nghề kinh doanh có điều kiện – từ thực tiễn thành phố Hải Phòng.
6
CHƢƠNG 1
NH NG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ XỬ PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH
TRONG QUẢN LÝ NGÀNH NGHỀ KINH DOANH CÓ ĐIỀU KIỆN
1.1. Những hái niệm cơ ản
1.1.1. Ngành nghề kinh doanh có điều kiện
Điều kiện kinh doanh được hiểu là: “Tập hợp các công cụ mà Chính phủ sử dụng
để đặt ra các yêu cầu đối với công dân và doanh nghiệp”.
1.1.2. uản lý ngành nghề kinh doanh có điều kiện
Từ khái niệm về quản lý nhà nước và khái niệm ngành, nghề kinh doanh có điều
kiện, có thể hiểu: Quản lý nhà nước đối với ngành, nghề kinh doanh có điều kiện là
tổng thể hoạt động thực thi quyền lực nhà nước do các cơ quan nhà nước thực hiện
nhằm xác lập một trật tự ổn định đối với ngành, nghề kinh doanh có điều kiện. Quản
lý nhà nước đựơc thể hiện bằng sự chấp hành, điều hành, quản lý hành chính do cơ
quan hành pháp thực hiện với sự đảm bảo bằng sức mạnh cưỡng chế của Nhà nước
nhằm mục tiêu kiểm soát tốt đối với ngành, nghề kinh doanh có điều kiện.
1.1.3. M t số v n đề chung về ử phạt vi phạm hành chính
1.1.3.1. hái niệm x phạt vi phạm hành chính
VPHC là hành vi có lỗi do cá nhân, tổ chức thực hiện, vi phạm quy định của
pháp luật về quản lí nhà nước mà không phải là tội phạm và theo quy định của pháp
luật phải bị x phạt VPHC”.
Trên cơ sở tiếp thu các luận giải của các nhà khoa học về khái niệm xử lý, xử
phạt VPHC như vừa trình bày, cũng như những phân tích của cá nhân, tác giả đưa ra
khái niệm xử phạt VPHC như sau: X phạt VPHC là hoạt động của các cơ quan nhà
nước, người có thẩm quyền áp dụng các hình thức x phạt VPHC, các biện pháp
khắc phục hậu quả, các biện pháp ngăn chặn VPHC và đảm bảo việc x lý VPHC đối
với những cá nhân, tổ chức thực hiện hành vi VPHC nhằm đảm bảo trật tự và kỷ luật
trong quản lý nhà nước.
1.1.3.2. Đặc điểm x phạt vi phạm hành chính
Xử phạt VPHC có những đặc điểm cơ bản sau:
7
Một là, xử phạt VPHC là một loại hoạt động cưỡng chế nhà nước, mang tính
quyền lực nhà nước.
Hai là, cơ sở để xử phạt VPHC là hành vi VPHC.
Ba là, xử phạt VPHC chỉ do cơ quan có thẩm quyền, người có thẩm quyền trong
bộ máy hành chính Nhà nước thực hiện.
Bốn là, hoạt động xử phạt VPHC được tiến hành qua nhiều khâu, nhiều giai
đoạn nhưng kết quả của hoạt động này phải được thể hiện bằng quyết định xử phạt
hành chính.
Năm là, hoạt động xử phạt VPHC được tiến hành trong khuôn khổ pháp luật và
phải tuân theo pháp luật về trình tự, thủ tục hành chính.
1.1.3.3. Những yếu tố cấu thành x phạt vi phạm hành chính
Một là, tính xâm hại các quy tắc quản lý nhà nước:
Hai là, tính có lỗi của VPHC:
Ba là, tính trái pháp luật hành chính: là hành vi xâm hại các quy tắc quản lý nhà
nước, các quy tắc này do pháp luật hành chính quy định.
Bốn là, tính bị xử phạt VPHC:
1.1.4. Xử phạt vi phạm hành chính trong quản lý ngành nghề kinh doanh có điều
kiện
1.1.4.1. hái niệm ngành nghề kinh doanh có điều kiện
Không thể phủ nhận vai trò của hoạt động kinh doanh vì nó đã và đang đóng góp
to lớn vào quá trình phát triển kinh tế - xã hội của mỗi quốc gia. Những đóng góp tích
cực đó có được khi quyền tự do kinh doanh được thừa nhận.
Xử lý VPHC trong lĩnh vực quản lý ngành, nghề kinh doanh có điều kiện là thuật
ngữ pháp lý tuy rộng, nhưng cũng được dùng để chỉ việc xử phạt VPHC trong lĩnh
vực quản lý ngành, nghề kinh doanh có điều kiện và các biện pháp khắc phục hậu
quả. Từ đó, có thể đưa ra khái niệm: X phạt VPHC trong lĩnh vực quản lý ngành,
nghề kinh doanh có điều kiện là việc người có thẩm quyền x phạt áp dụng biện pháp
x phạt, biện pháp khắc phục hậu quả đối với cá nhân, tổ chức thực hiện hành vi
VPHC trong lĩnh vực quản lý ngành, nghề kinh doanh có điều kiện theo quy định của
pháp luật.
8
1.1.4.2. hái niệm x phạt vi phạm hành chính trong quản lý ngành nghề kinh doanh
có điều kiện
Xử lý VPHC trong lĩnh vực quản lý ngành, nghề kinh doanh có điều kiện là
thuật ngữ pháp lý tuy rộng, nhưng cũng được dùng để chỉ việc xử phạt VPHC trong
lĩnh vực quản lý ngành, nghề kinh doanh có điều kiện và các biện pháp khắc phục
hậu quả. Từ đó, có thể đưa ra khái niệm: Xử phạt VPHC trong lĩnh vực quản lý
ngành, nghề kinh doanh có điều kiện là việc người có thẩm quyền xử phạt áp dụng
biện pháp xử phạt, biện pháp khắc phục hậu quả đối với cá nhân, tổ chức thực hiện
hành vi VPHC trong lĩnh vực quản lý ngành, nghề kinh doanh có điều kiện theo quy
định của pháp luật.
1.1.4.3. Đặc điểm x phạt vi phạm hành chính trong quản lý ngành nghề kinh doanh
có điều kiện
Thứ nhất, xử phạt VPHC trong lĩnh vực quản lý ngành nghề kinh doanh có điều
kiện là hoạt động của cơ quan, cá nhân có thẩm quyền áp dụng các chế tài xử phạt
hành chính đối với cá nhân, tổ chức VPHC trong lĩnh vực quản lý ngành nghề kinh
doanh có điều kiện.
Thứ hai, xử phạt VPHC chính là việc áp dụng trách nhiệm hành chính (bao gồm
XPVPHC, các biện pháp khắc phục hậu quả) đối với đối tượng vi phạm hành chính
do chủ thể nhất định áp dụng.
Thứ ba, đối tượng bị xử phạt VPHC trong lĩnh vực quản lý ngành, nghề kinh
doanh có điều kiện là các cá nhân, tổ chức đã cố ý hoặc vô ý vi phạm pháp luật
Thứ tư, việc xử phạt VPHC được thực hiện theo thủ tục do pháp luật hành chính
quy định. Trong khi đó, đối với xử lý vi phạm pháp luật khác, mỗi loại vi phạm được
áp dụng theo thủ tục riêng tương ứng…
Thứ năm, kết quả của việc xử phạt VPHC trong lĩnh vực quản lý ngành nghề
kinh doanh có điều kiện thể hiện ở các quyết định xử phạt hành chính, quyết định áp
dụng các biện pháp khắc phục hậu quả do VPHC gây ra.
1.2. Qu đ nh của pháp luật về phạt vi phạm hành chính trong quản l ngành
nghề inh oanh có điều iện
1.2.1. Hành vi vi phạm hành chính và c c h nh thức ử phạt vi phạm hành chính
trong quản lý ngành nghề kinh doanh có điều kiện
9
1.2.1.1. Các văn bản điều chỉnh về x phạt vi phạm hành chính trong quản lý ngành
nghề kinh doanh có điều kiện
Hành vi VPHC trong quản lý ngành nghề kinh doanh có điều kiện được thể hiện
trong các văn bản như: Nghị định 167/2013/NĐ-CP của Chính phủ ngày 12 tháng 11
năm 2013 về xử phạt VPHC trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng,
chống tệ nạn xã hội; phòng cháy và chữa cháy; phòng, chống bạo lực gia đình …….
1.2.1.2. Các hình thức x phạt VPHC trong lĩnh vực quản lý ngành, nghề kinh doanh
có điều kiện
- Cảnh cáo: Cảnh cáo được áp dụng đối với VPHC không nghiêm trọng, có tình
tiết giảm nhẹ và theo quy định thì bị áp dụng hình thức xử phạt cảnh cáo hoặc đối với
mọi hành vi VPHC do người chưa thành niên từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi thực
hiện. Cảnh cáo được quyết định bằng văn bản.
- Phạt tiền: Phạt tiền là hình thức phổ biến nhất và tác động về mặt tinh thần, tác
động về mặt đạo đức, tác động tới tài sản người vi phạm bằng cách bắt buộc người vi
phạm thực hiện nghĩa vụ bổ sung là phải nộp một khoản tiền do nhà nước quy định.
- Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề có thời hạn, hoặc đình chỉ
hoạt động có thời hạn là hình thức xử phạt được áp dụng đối với cá nhân, tổ chức vi
phạm nghiêm trọng các hoạt động được ghi trong giấy phép, chứng chỉ hành nghề.
Trong thời gian bị tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề, cá nhân, tổ
chức không được tiến hành các hoạt động ghi trong giấy phép, chứng chỉ hành nghề.
- Tịch thu tang vật VPHC, phương tiện được sử dụng để VPHC (sau đây gọi
chung là tang vật, phương tiện VPHC).
- Trục xuất: Trục xuất là hình thức xử phạt buộc người nước ngoài có hành vi
VPHC tại Việt Nam phải rời khỏi lãnh thổ nước Cộng hoà XHCN Việt Nam. Chính
phủ quy định chi tiết việc áp dụng hình thức xử phạt trục xuất.
1.2.2. h m qu ền ử phạt vi phạm hành chính trong quản lý ngành nghề kinh
doanh có điều kiện
Đặc điểm của xử phạt VPHC có nhiều chủ thể khác nhau thực hiện. Thẩm quyền
xử phạt VPHC của từng chức danh trong từng lĩnh vực quản lý nhà nước cũng được
quy định dựa trên chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nước của các cơ quan đó.
10
1.2.3. r nh tự th tục ử phạt vi phạm hành chính trong quản lý ngành nghề
kinh doanh có điều kiện
Qua nghiên cứu các quy định về thủ tục hành chính trong xử phạt VPHC hiện
nay thì có thể thấy thủ tục xử phạt VPHC trong lĩnh vực quản lý ngành, nghề kinh
doanh có điều kiện gồm các giai đoạn và các hành vi thủ tục xử phạt VPHC như sau:
Giai đoạn thứ nhất: Khởi xướng vụ việc, giai đoạn này cơ quan xử lý VPHC trên
cơ sở các thông tin có được chủ động hoặc bị động thực hiện việc lập biên bản ghi
nhận về tình trạng VPHC theo các nội dung được pháp luật quy định.
Giai đoạn thứ hai: Xem xét và ra quyết định việc VPHC.
Giai đoạn thứ ba: Thi hành quyết định, giai đoạn này áp dụng các biện pháp
trách nhiệm hành chính.
Giai đoạn thứ tư: Khiếu nại và giải quyết khiếu nại đối với quyết định xử phạt
VPHC.
1.2.4. ai trò ử phạt vi phạm hành chính trong quản lý ngành nghề kinh doanh
có điều kiện
Thứ nhất, đảm bảo giữ vững kỷ cương pháp chế trong quản lý nhà nước về lĩnh
vực ngành nghề kinh doanh có điều kiện.
Thứ hai, xử phạt hành chính trong lĩnh vực quản lý ngành nghề kinh doanh có
điều kiện không phải để tăng nguồn thu cho ngân sách hay để trừng phạt các cá nhân,
tổ chức vi phạm mà để pháp luật trong quản lý nhà nước được tôn trọng và bảo vệ.
Thứ ba, xử phạt hành chính trong lĩnh vực quản lý ngành nghề kinh doanh có
điều kiện còn góp phần giáo dục ý thức pháp luật cho cán bộ công chức cũng như các
đối tượng tham gia hoạt động quản lý những ngành nghề kinh doanh có điều kiện với
các quy định chặt chẽ các chủ thể buộc phải tự giác chấp hành nếu không sẽ bị xử lý
theo quy định của pháp luật.
1.3. Những ếu tố ảo đảm phạt vi phạm hành chính trong quản l ngành
nghề inh oanh có điều iện
1.3.1. Yếu tố về cơ chế chính s ch
Nhân tố đầu tiên ảnh hưởng đến hoạt động xử phạt VPHC đối với ngành, nghề
kinh doanh có điều kiện là cơ chế, chính sách xử phạt VPHC đối với ngành, nghề
kinh doanh có điều kiện.
11
1.3.2. Yếu tố về ph p lu t
Pháp chế XHCN chỉ có thể được tăng cường, thực hiện pháp luật được nghiêm
minh, phù hợp với thực tế khi có một hệ thống pháp luật hoàn chỉnh và đồng bộ; thể
chế hóa đường lối chủ trương, chính sách của Đảng, phù hợp với những đặc điểm
kinh tế - xã hội của đất nước.
1.3.3. Yếu tố về t chức m và n ng lực đ i ng c ng chức
Tổ chức bộ máy của cơ quan có thẩm quyền xử phạt VPHC trong lĩnh vực quản
lý ngành, nghề kinh doanh có điều kiện là yếu tố quan trọng, bảo đảm cho việc phát
hiện, lập biên bản, xem xét, đánh giá tính chất, mức độ của VPHC đã thực hiện và ra
quyết định xử phạt VPHC, giải quyết khiếu nại, thi hành quyết định xử phạt VPHC.
1.3.4. c ếu tố ảo đảm kh c
Cơ sở vật chất và nguồn lực tài chính cho hoạt động xử phạt VPHC có ảnh
hưởng lớn đến hiệu quả xử phạt VPHC trong lĩnh vực quản lý ngành, nghề kinh
doanh có điều kiện.
Ti u ết chƣơng 1
Trong chương 1, với đề tài xử phạt hành chính trong lĩnh vực quản lý ngành
nghề kinh doanh có điều kiện, luận văn đã làm rõ khái niệm, dấu hiệu, đặc điểm,
quan niệm và ý nghĩa của việc xử phạt hành chính trong lĩnh vực quản lý ngành nghề
kinh doanh có điều kiện từ đó đưa ra các yêu cầu và các yếu tố ảnh hưởng đến việc
xử phạt hành chính đó để làm cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu thực trạng
cũng như luận chứng các giải pháp nhằm đảm bảo việc xử phạt hành chính trong lĩnh
vực quản lý ngành nghề kinh doanh có điều kiện ở chương 2 và chương 3.
12
CHƢƠNG 2
THỰC TRẠNG XỬ PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH TRONG QUẢN LÝ
NGÀNH NGHỀ KINH DOANH CÓ ĐIỀU KIỆN TR N Đ A BÀN
THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG
2.1. Thực trạng vi phạm hành chính trong quản l ngành nghề inh oanh có
điều iện trên đ a àn thành phố Hải ph ng
2.1.1. nh h nh kinh tế - ã h i c a thành phố Hải Phòng
Hải Phòng là thành phố ven biển, nằm phía Đông miền duyên hải Bắc Bộ, cách
thủ đô Hà Nội 102 km, phía Bắc và Đông Bắc giáp Quảng Ninh, phía Tây Bắc giáp
Hải Dương, phía Tây Nam giáp Thái Bình và phía Đông là bờ biển chạy dài theo
hướng Tây Bắc – Đông Nam từ phía Đông đảo Cát Hải đến cửa sông Thái Bình. Là
nơi hội tụ đầy đủ các lợi thế về đường biển, đường sắt, đường bộ và đường hàng
không, giao lưu thuận lợi với các tỉnh trong cả nước và các quốc gia trên thế giới. Do
có cảng biển, Hải Phòng giữ vai trò to lớn đối với xuất nhập khẩu của vùng Bắc Bộ,
tiếp nhận nhanh các thành tựu khoa học – công nghệ từ nước ngoài để rồi lan toả
chúng trên phạm vi rộng lớn từ bắc khu Bốn cũ trở ra.
2.1.2. nh h nh vi phạm hành chính trong trong quản lý ngành nghề kinh doanh
có điều kiện trên đ a àn thành phố Hải Phòng
Với đặc điểm tự nhiên kinh tế - xã hội tác động đến các VPHC trong lĩnh vực
quản lý ngành, nghề kinh doanh có điều kiện tại thành phố Hải Phòng nêu trên, tình
hình đối với ngành, nghề kinh doanh có điều kiện, nhất là việc XPVPHC
2.2. Kết quả phạt vi phạm hành chính trong quản l ngành nghề inh oanh
có điều iện trên đ a àn thành phố Hải Ph ng
2.2.1. ng số vụ vi phạm hành chính ử phạt
Theo báo cáo của Công an thành phố về báo cáo tình hình thực hiện Nghị định
số 73/2010/NĐ-CP quy định xử phạt VPHC trong lĩnh vực an ninh và trật tự, an toàn
xã hội năm 2012 và Nghị định số 167/2013/NĐ-CP quy định xử phạt VPHC trong
lĩnh vực an ninh và trật tự, an toàn xã hội từ năm 2014 đến tháng 12 nam 2018 thì
tổng số trường hợp vi phạm về ngành, nghề kinh doanh có điều kiện bị phát hiện và
13
xử lý trong thời gian từ năm 2014 - 2018 là 826 trường hợp, trong đó 477 trường hợp
cho thuê lưu trú khác (bao gồm kinh doanh khách sạn và kinh doanh nhà nghỉ, nhà
trọ), 53 trường hợp hoạt động in; 157 trường hợp dịch vụ cầm đồ; 85 trường hợp kinh
doanh karaoke; 32 trường hợp cơ sở xoa bóp (massage); 11 trường hợp kinh doanh
khí dầu mỏ hóa lỏng LPG. Theo báo cáo: Năm 2014, đã xử lý 157 vụ vi phạm (giảm
13,3% so với cùng kỳ - năm 2013 là 181 vụ). Năm 2015, đã xử lý 173 vụ vi phạm
tăng 10,2% so với năm 2014 (đã xử lý 157 vụ vi phạm); Năm 2016, đã xử lý 165 vụ
vi phạm giảm 4,6% so với năm 2015 (đã xử lý 173 vụ vi phạm); Năm 2017, đã xử lý
170 vụ vi phạm tăng 3,2% so với năm 2016 (đã xử lý 165 vụ vi phạm), cho thấy tình
hình VPHC trong lĩnh vực quản lý, ngành, nghề kinh doanh có điều kiện diễn biến
ngày càng phức tạp, gây bức xúc trong dư luận xã hội….
2.2.2. ố vụ ử phạt trong từng ngành nghề cụ th
Với đặc điểm tự nhiên kinh tế - xã hội tác động đến việc xử phạt VPHC trong lĩnh
vực quản lý ngành, nghề kinh doanh có điều kiện tại thành phố Hải Phòng nêu trên, tình
hình ANTT đối với ngành, nghề kinh doanh có điều kiện, nhất là việc xử phạt
2.3. Đánh giá chung về phạt vi phạm hành chính trong quản l lĩnh vực inh
oanh có điều iện
2.3.1. Nh ng kết quả đạt đ c và ngu ên nh n
2.3.1.1. ết quả chung
Trong thời gian qua, các cấp, các ngành trên địa bàn thành phố Hải Phòng đã tập
trung triển khai thi hành nghiêm túc các quy định của pháp luật về xử phạt VPHC nói
chung, trong lĩnh vực quản lý ngành, nghề kinh doanh có điều kiện nói riêng như về
nguyên tắc, trình tự, thủ tục, thẩm quyền, thời hạn, hành vi vi phạm ... từ đó góp phần
quan trọng trong việc phòng ngừa, ngăn chặn và xử lý nghiêm minh mọi hành vi vi
phạm pháp luật hành chính.
2.3.1.2. Nguyên nhân đạt đư c
Một là, việc thực hiện các quy định của pháp luật về xử phạt VPHC trong lĩnh
vực quản lý ngành, nghề kinh doanh có điều kiện tại thành phố Hải Phòng trong những
năm qua được cấp ủy, thủ trưởng các đơn vị chức năng quan tâm, quán triệt tạo điều
kiện thuận lợi cho công tác này được thực hiện một cách có hiệu quả.
14
Hai là, lực lượng tham gia trong công tác xử phạt VPHC trong lĩnh vực quản lý
ngành, nghề kinh doanh có điều kiện chủ yếu là công chức, lực lượng công an.
Ba là, trong công tác xử phạt VPHC trong lĩnh vực quản lý ngành, nghề kinh
doanh có điều kiện ngoài lực lượng chủ chốt là công an còn được sự hỗ trợ tích cực
của các cơ quan pháp luật tại địa phương trong công tác XLVPHC như:
2.3.2. Hạn chế và ngu ên nh n
2.3.2.1. Hạn chế
Một là, công tác ban hành và tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật,
chiến lược, chính sách, chương trình còn hạn chế:
- Nhiều văn bản quy phạm pháp luật chưa thực sự được áp dụng thực tiễn tốt tại
địa bàn.
- Thông tư, hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của
các bộ phận, các cơ quan chuyên môn các cấp cũng chƣa đầy đủ cơ sở pháp lý để
quy định chức năng, nhiệm vụ quản lý
- Việc triển khai thực hiện các điều khoản trong quản lý nhà nƣớc đối với ngành,
nghề kinh doanh có điều kiện về an ninh trật tự chưa thực sự được các cấp, các ngành
quan tâm và cụ thể hóa các nội dung chƣơng trình hoạt động của đơn vị mình.
- Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật quản lý nhà nƣớc đối với ngành, nghề
kinh doanh có điều kiện về an ninh trật tự chưa đầy đủ và đồng bộ.
- Các văn bản hƣớng dẫn thực hiện và thanh tra, kiểm tra đối với công tác quản
lý nhà nước đối với ngành, nghề kinh doanh có điều kiện về an ninh trật tự của Quận
triển khai rất hạn chế, nội dung kiểm tra chưa cụ thể, rõ ràng nên ảnh hưởng không
nhỏ đến việc triển khai thực hiện.
Hai là, công tác xử phạt các hành vi VPHC liên quan đến hoạt động kinh doanh
thuộc các ngành, nghề kinh doanh có điều kiện hiện nay được qui định nằm rải rác ở
các nghị định khác nhau của Chính phủ
Ba là, chế xử phạt VPHC nhất là hình thức phạt tiền còn bất cập, hạn chế hiệu
quả xử phạt VPHC trong thực tế.
Bốn là, trong thực tế, nhiều hành vi VPHC được người thi hành công vụ phát hiện
nhưng chỉ nhắc nhở mà không tiến hành lập biên bản vi phạm và chuyển hồ sơ cho
15
người có thẩm quyền xử lý nên tính răn đe còn hạn chế, không bảo đảm nguyên tắc mọi
hành vi VPHC được phát hiện phải được xử lý kịp thời.
Năm là, đối tượng thực hiện hành vi VPHC gây khó khăn cho công tác kiểm tra,
xử phạt VPHC.
Sáu là, việc gửi, tống đạt quyết định xử phạt VPHC còn chưa đạt yêu cầu, tính
hiệu lực trong việc chấp hành các quyết định XPVPHC còn thấp.
Bảy là, trường hợp cố tình dây dưa, không thực hiện quyết định xử phạt nhưng
khó áp dụng các biện pháp cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt theo điều 86, Luật
xử lý VPHC do sự phối hợp giữa các cơ quan liên quan còn hạn chế nên công tác đôn
đốc thực hiện quyết định xử phạt VPHC còn gặp nhiều khó khăn.
Tám là, việc xây dựng cơ sở dữ liệu về xử phạt VPHC nói chung và xử phạt
VPHC về lĩnh vực quản lý ngành, nghề kinh doanh có điều kiện tại phạm vi địa
phương còn gặp khó khăn, đến nay chưa thực hiện được.
2.3.2.2. Nguyên nhân
Nguyên nhân khách quan:
Một là, thể chế quản lý công tác thi hành pháp luật về xử phạt VPHC chưa
hoàn thiện.
Do sự bất cập, không thống nhất của hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật
về xử phạt VPHC. Hệ thống văn bản pháp luật về xử phạt VPHC luôn có sự thay đổi,
chưa đồng bộ, chậm có hướng dẫn cụ thể, còn có những quy định còn chung chung,
rải rác ở các quy định khác nhau, tính khả thi chưa cao.
Hai là, kinh phí, cơ sở vật chất phục vụ cho công tác xử phạt VPHC tuy đã được
quam tâm nhưng chưa đáp ứng được so với yêu cầu hiện nay.
Ba là, ý thức chấp hành pháp luật của các đối tượng vi phạm chưa nghiêm túc,
trong khi đó chế tài áp dụng khi cưỡng chế vừa thiếu, vừa bất cập.
Bốn là, một số doanh nghiệp có trụ sở đăng ký không rõ ràng hoặc thay đổi địa chỉ
đăng ký hoạt động nên khi gửi quyết định xử phạt VPHC không đến nơi hoặc bị thất lạc.
Ngu ên nh n ch quan:
Một là, công tác tham mưu, đề xuất, kiến nghị của các đơn vị chức năng với
ngành dọc cấp trên, với chính quyền các cấp có thẩm quyền về những khó khăn, phức
16
tạp, vướng mắc, bấp cập trong quá trình thực hiện pháp luật về xử phạt VPHC trong
lĩnh vực quản lý ngành, nghề kinh doanh có điều kiện về ANTT chưa kịp thời,
thường xuyên.
Hai là, công tác chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ
của các lực lượng thực thi pháp luật về xử phạt VPHC trong lĩnh vực quản lý ngành,
nghề kinh doanh có điều kiện còn hạn chế nên trong nhiều năm không phát hiện được
nhiều những sai sót để chấn chỉnh, uốn nắn, khắc phục kịp thời.
Ba là, trình độ chuyên môn nghiệp vụ, đạo đức nghề nghiệp, năng lực công tác,
tinh thần trách nhiệm của một số người trực tiếp làm nhiệm vụ kiểm tra, xử phạt
VPHC trong lĩnh vực quản lý ngành, nghề kinh doanh có điều kiện còn hạn chế nên
hiệu quả công tác tuần tra, xử lý vi phạm chưa cao.
Bốn là, công tác xử phạt VPHC ở một số đơn vị chưa được quan tâm thường xuyên,
đúng mức, chưa được cụ thể hóa bằng văn bản của cơ quan, đơn vị mình, chính vì vậy chưa
rõ trách nhiệm của cấp, ngành để kiểm tra, giám sát việc thực hiện.
Ti u ết chƣơng 2
Qua xem xét thực trạng về thực hiện XPVPHC trong lĩnh vực quản lý ngành,
nghề kinh doanh có điều kiện ở chương cho thấy, việc xử phạt VPHC trong lĩnh vực
quản lý ngành, nghề kinh doanh có điều kiện có nhiều cố gắng đã đạt được những ưu
điểm đáng ghi nhận, song việc thực hiện xử phạt VPHC trong lĩnh vực quản lý ngành,
nghề kinh doanh có điều kiện vẫn còn những tồn tại, hạn chế nhất định.
17
CHƢƠNG 3
PHƢƠNG HƢ NG VÀ GIẢI PHÁP TĂNG CƢ NG HIỆU QUẢ XỬ PHẠT VI
PHẠM HÀNH CHÍNH TRONG QUẢN LÝ NGÀNH NGHỀ KINH DOANH
CÓ ĐIỀU KIỆN TỪ THỰC TIỄN THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG
3.1. Phƣơng hƣớng tăng cƣ ng hiệu quả phạt vi phạm hành chính trong
quản l ngành nghề inh oanh có điều iện
3.1.1. ảo đảm k lu t k c ơng trong quản lý ngành nghề kinh doanh có điều
kiện
Đảm bảo pháp chế trong quản lý hành chính nhà nước là bằng những cơ chế và
hoạt động quản lý của bộ máy hành chính nhà nước làm cho pháp luật được thực thi,
tuân thủ trong thực tế.
3.1.2. Phục vụ ph t tri n kinh tế – ã h i
Mục đích của xử phạt VPHC nói riêng và của xử lý VPHC nói chung là ngăn
chặn, phòng ngừa những hành vi vi phạm pháp luật trong quản lý nhà nước. Việc xử
lý VPHC là một loại cưỡng chế nhà nước.
3.1.3. ảo đảm qu ền l i ích c a c nh n t chức tham gia kinh doanh ngành
nghề có điều kiện
Đảm bảo quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân luôn là tâm
điểm của mọi đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.
3.1.4. Nhu cầu n ng cao hiệu lực hiệu quả c ng t c quản lý nhà n ớc về ngành
nghề kinh doanh có điều kiện
Công tác xử phạt VPHC trong lĩnh vực quản lý ngành, nghề kinh doanh có điều
kiện có tác động rất lớn đến ý thức chấp hành, đảm bảo anh ninh trật tự của người
dân, đặc biệt là các tổ chức,
3.1.5. c ảo đảm nhằm n ng cao hiệu quả ử phạt vi phạm hành chính trong
lĩnh vực ngành nghề kinh doanh có điều kiện
Thứ nhất, xử phạt VPHC trong lĩnh vực quản lý ngành, nghề kinh doanh có điều
kiện phải được tiến hành nghiêm minh với sự tham gia của cả hệ thống chính trị với
các hoạt động như:
18
Thứ hai, tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng trong công tác quản lý địa bàn,
xử lý cương quyết trong công tác xử phạt VPHC trong lĩnh vực quản lý ngành, nghề
kinh doanh có điều kiện. tính đồng bộ và tính chế tài cao, để pháp luật được thực thi
nghiêm chỉnh trong thực tế cuộc sống.
Thứ ba, đổi mới phương thức lãnh đạo công tác xử phạt VPHC nói chung và xử phạt
VPHC trong lĩnh vực quản lý ngành, nghề kinh doanh có điều kiện nói riêng thể hiện bằng
các hình thức văn bản như: nghị quyết, chỉ thị, chương trình hành động, kế hoạch.
3.2. Giải pháp tăng cƣ ng hiệu quả phạt vi phạm hành chính trong quản l
ngành nghề inh oanh có điều iện
3.2.1. iải ph p chung
3.2.1.1. Hoàn thiện pháp luật x phạt vi phạm hành chính trong quản lý ngành nghề
kinh doanh có điều kiện
Để nâng cao hiệu quả công tác xử phạt VPHC trong lĩnh vực quản lý ngành,
nghề kinh doanh có điều kiện cần phải hoàn thiện pháp luật. Cụ thể:
Một là, khẩn trương, kịp thời ban hành văn bản quy định chi tiết và hướng dẫn
thi hành các luật mới; Chính phủ, các Bộ, ngành Trung ương cần phối hợp chặt chẽ
trong quá trình tham mưu xây dựng văn
Hai là, cần sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 167/2013/NĐ-CP và
Nghị định số 185/2013/NĐ-CP.
Ba là, cần nâng cao mức xử phạt để ngăn ngừa hành vi sang nhượng Giấy chứng
nhận đủ điều kiện về an ninh trật tự;
Bốn là, phân định lại tính chất và cách áp dụng các hình thức xử phạt.
Năm là, Bộ Tài chính cần sớm sửa đổi, bổ sung các quy định về quản lý, sử dụng
tiền thu được từ xử phạt VPHC
3.2.1.2. Tăng cường phổ biến, giáo dục pháp luật về x phạt vi phạm hành chính
trong quản lý ngành nghề kinh doanh có điều kiện
Tiếp tục mở rộng, nhân rộng và tăng cường các hoạt động tuyên truyền, phổ
biến, giáo dục pháp luật về xử phạt VPHC, trong đó chú trọng về thủ tục xử phạt
VPHC. Hình thức tuyên truyền, phổ biến phải mới mẽ, đa dạng; đặt biệt là phải công
bố công khai thủ tục xử phạt VPHC trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về xử phạt VPHC
19
3.2.1.3. Nâng cao năng lực, trách nhiệm của chủ thể có thẩm quyền x phạt vi phạm
hành chính trong quản lý ngành nghề kinh doanh có điều kiện
Một là, kiện toàn về tổ chức và quy chế hoạt động của các Đoàn kiểm tra liên ngành
văn hóa, xã hội, trật tự an toàn xã hội các cấp, nhất là cấp thành phố và cấp huyện.
Hai là, cần rà soát, đánh giá tổng thể năng lực của công chức, lực lượng công an
có thẩm quyền (kể cả lực lượng cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội chuyên
trách quản lý ngành, nghề kinh doanh có điều kiện )
Ba là, tăng cường công tác đào tạo, đào tạo lại, bồi dưỡng công chức, lực lượng
công an, những người trực tiếp xử phạt VPHC
Bốn là, cần xem xét lại việc thực hiện quy định trong Nghị định số
158/2007/NĐ-CP ngày 27/10/2007 của Chính phủ
Năm là, quan tâm chế độ đãi ngộ cho công chức, lực lượng công an, cải cách tiền
lương theo quan điểm coi tiền lương là hình thức đầu tư
3.2.1.4. Tăng cường thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo trong x phạt vi
phạm hành chính trong quản lý ngành nghề kinh doanh có điều kiện
Bất kỳ hoạt động quản lý nào của Nhà nước thì cần phải tăng cường kiểm tra và
giám sát trách nhiệm của các cơ quan hành chính Nhà nước và người đứng đầu các cơ
quan hành chính Nhà nước trong công tác xử phạt VPHC luôn được Đảng và Nhà
nước ta quan tâm chỉ đạo. Đây được xem là một trong những nhiệm vụ chính của Quốc
hội, Hội đồng nhân dân; Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị
xã hội, Ban Thanh tra nhân dân, các cơ quan thông tin đại chúng, kể cả nhân dân.
3.2.1.5. Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, công cụ, phương tiện phục vụ công tác x
phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quản lý ngành, nghề kinh doanh có điều kiện
Cơ sở vật chất, công cụ, phương tiện cũng góp phần vào việc nâng cao chất
lượng, đảm bảo hiệu quả thực hiện công tác xử phạt VPHC trong lĩnh vực quản lý
ngành, nghề kinh doanh có điều kiện.
3.2.2. iải ph p riêng cho thành phố Hải Phòng
Công tác xử phạt VPHC trong lĩnh vực quản lý ngành, nghề kinh doanh có điều
kiện có tác động rất lớn đến ý thức chấp hành, đảm bảo an ninh trật tự của người dân;
đồng thời cũng có tác động đến tinh thần trách nhiệm, tính chuyên nghiệp của công
20
chức, lực lượng công an trong thực thi nhiệm vụ xử phạt VPHC trong lĩnh vực quản
lý ngành, nghề kinh doanh có điều kiện trên địa bàn thành phố Hải Phòng.
Ti u ết chƣơng 3
Trong xu thế nền kinh tế phát triển và hội nhập, việc đa dạng các ngành, nghề
kinh doanh theo hướng tự do sẽ dẫn đến phát sinh những tiềm ẩn phức tạp trong công
tác quản lý nhà nước về kinh doanh. Điều đó đòi hỏi phải đưa một số ngành, nghề mà
trong quá trình hoạt động kinh doanh có những điều kiện, phương tiện liên quan đến
an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội vào quản lý theo quy định riêng, đó là
những ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện.
21
KẾT LUẬN
Thực hiện xử phạt VPHC trong lĩnh vực quản lý ngành, nghề kinh doanh có điều
kiện có hiệu quả là một trong những giải pháp quan trọng trong việc nâng cao chất lượng
hoạt động xử phạt vi phạm hành tại thành phố Hải Phòng nói riêng và các địa phương
khác trong cả nước nói chung. Vấn đề này còn có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng
cao năng lực và trình độ quản lý bằng pháp luật của đội ngũ công chức, lực lượng công
an tăng cường chức năng phục vụ của nền hành chính Việt Nam của dân, do dân và vì
dân, đảm bảo pháp chế XHCN. Với ý nghĩa đó, đề tài “Xử phạt vi phạm hành chính
trong lĩnh vực quản lý ngành, nghề kinh doanh có điều kiện từ thực tiễn thành phố Hải
Phòng” đã xây dựng một hệ thống lý luận về xử phạt VPHC trong lĩnh vực quản lý
ngành, nghề kinh doanh có điều kiện, trên cơ sở kế thừa các đề tài nghiên cứu khoa học
trước; nghiên cứu phân tích về thực tiễn áp dụng xử phạt VPHC trong lĩnh vực quản lý
ngành, nghề kinh doanh có điều kiện từ thực tiễn thành phố Hải Phòng. Qua đó, luận văn
cũng xác định quan điểm và đề xuất giải pháp để đảm bảo thực hiện xử phạt VPHC
trong lĩnh vực quản lý ngành, nghề kinh doanh có điều kiện của các cơ quan hành chính
nhà nước tại các địa phương khác và tại thành phố Hải Phòng.
Trên cơ sở nghiên cứu các quy định của pháp luật về xử phạt VPHC trong lĩnh
vực quản lý ngành, nghề kinh doanh có điều kiện, kết hợp với việc kế thừa các
nghiên cứu khoa học có liên quan trước đây, luận văn đã xây dựng khái niệm về xử
phạt VPHC trong lĩnh vực quản lý ngành, nghề kinh doanh có điều kiện chính là: việc
người có thẩm quyền xử phạt áp dụng biện pháp xử phạt, biện pháp khắc phục hậu
quả đối với cá nhân, tổ chức thực hiện hành vi VPHC trong lĩnh vực quản lý lĩnh vực
ngành, nghề kinh doanh có điều kiện theo quy định của pháp luật. Với khái niệm trên,
luận văn đã chỉ ra và phân tích những đặc điểm, vai trò và nội dung của xử phạt
VPHC. Qua đó, luận văn cũng nêu ra được những yếu tố tác động đến việc thực hiện
xử phạt VPHC như: yếu tố chính trị, kinh tế, xã hội, ý thức pháp luật, mức độ hoàn
thiện của hệ thống pháp luật, cơ sở vật chất và hiện đại hóa nền hành chính.
Về mặt thực tiễn, cần quan tâm đối với công chức, lực lượng công an đảm nhiệm
công tác quản lý lĩnh vực ngành, nghề kinh doanh có điều kiện đến tận cấp xã,
22
thường xuyên kiểm tra, giám sát, thực hiện chế độ báo cáo, thống kê định kỳ đối với
công tác này, xử lý nghiêm minh, kịp thời, đúng pháp luật những hành vi vi phạm.
Bên cạnh đó, bảo đảm thực hiện pháp luật xử phạt VPHC trong lĩnh vực quản lý
ngành, nghề kinh doanh có điều kiện trong thời gian tới, cần triển khai hoàn thiện hệ
thống pháp luật xử phạt VPHC trong lĩnh vực quản lý ngành, nghề kinh doanh có
điều kiện cho phù hợp với tình hình thực tế, kịp thời thể chế hóa Luật xử lý VPHC và
các văn bản liên quan; tăng cường tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật xử phạt
VPHC trong lĩnh vực quản lý ngành, nghề kinh doanh có điều kiện ; nâng cao hiệu
quả công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát; tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, công cụ,
phương tiện phục vụ công tác; rà soát, sắp xếp lại bộ máy, tổ chức, nâng cao trình độ
chuyên môn, trách nhiệm công vụ của công chức, lực lượng công an làm công tác
thanh tra, kiểm tra, xử phạt VPHC. Việc kết hợp đồng bộ các giải pháp trên đảm bảo
cho pháp luật xử phạt VPHC trong lĩnh vực quản lý ngành, nghề kinh doanh có điều
kiện được tuân thủ, chấp hành nghiêm túc, qua đó góp phần đảm bảo trật tự an toàn
xã hội, đáp ứng được yêu cầu của mọi người dân trong điều kiện phát triển nền kinh
tế thị trường định hướng XHCN ta hiện nay.
Trong luận văn tác giả đã xác định những nhu cầu và đã đưa ra một số quan điểm
và giải pháp trong thời gian tới cụ thể như sau:
Đảm bảo thực hiện xử phạt VPHC trong lĩnh vực quản lý ngành, nghề kinh
doanh có điều kiện nhằm đáp ứng nhu cầu đảm bảo quyền con người, quyền và nghĩa
vụ cơ bản của công dân; nhu cầu đảm bảo pháp chế trong quản lý nhà nước; nhu cầu
của công cuộc cải cách hành chính hiện nay và nhu cầu khắc phục những hạn chế
trong quản lý ngành, nghề kinh doanh có điều kiện.
Nhằm khắc phục những hạn chế, yếu kém trong quá trình thực hiện hướng tới để
đảm bảo thực hiện xử phạt VPHC trong lĩnh vực quản lý ngành, nghề kinh doanh có
điều kiện tại tại các cơ quan hành chính nhà nước cần thực hiện một số giải pháp cụ
thể đó là: Tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy đảng trong việc thực hiện xử phạt
VPHC; Hoàn thiện pháp luật về xử phạt VPHC trong lĩnh vực quản lý ngành, nghề
kinh doanh có điều kiện ; Tăng cường công khai, khách quan, minh bạch trong quá
trình xử phạt VPHC trong lĩnh vực quản lý ngành, nghề kinh doanh có điều kiện ;
23
Tiếp tục xây dựng và hoàn thiện bộ máy, nhân sự thực hiện pháp luật về xử phạt
VPHC trong lĩnh vực quản lý ngành, nghề kinh doanh có điều kiện ; Tăng cường
trách nhiệm, chế độ kỷ luật hành chính trong công tác xử phạt VPHC trong lĩnh vực
quản lý ngành, nghề kinh doanh có điều kiện ; Tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám
sát trách nhiệm các cơ quan hành chính nhà nước và người đứng đầu cơ quan hành
chính nhà nước xử phạt VPHC trong lĩnh vực quản lý ngành, nghề kinh doanh có
điều kiện ; Tăng cường tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật nói chung và pháp
luật về xử phạt VPHC trong lĩnh vực quản lý ngành, nghề kinh doanh có điều kiện
nói riêng; Đảm bảo cơ sở vật chất cho hoạt động xử phạt VPHC trong lĩnh vực quản
lý ngành, nghề kinh doanh có điều kiện và một số giải pháp cụ thể để đảm bảo thực
hiện xử phạt VPHC trong lĩnh vực quản lý ngành, nghề kinh doanh có điều kiện tại
thành phố Hải Phòng.
Những nhu cầu, quan điểm và giải pháp được nêu trên sẽ góp phần quan trọng
cho đảm bảo thực hiện xử phạt VPHC trong lĩnh vực quản lý ngành, nghề kinh doanh
có điều kiện được thống nhất, chặt chẽ, thông suốt và nghiêm minh, sát hợp với nhu
cầu của đời sống xã hội, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế. Góp phần cho công tác xử
phạt VPHC được thực hiện đúng cả về nội dung và hình thức, tức là áp dụng đúng
quy phạm pháp luật và thực hiện đúng xử phạt VPHC. Vấn đề này có ý nghĩa hết sức
quan trọng trong việc bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, đảm bảo quyền
con người, quyền khiếu nại của công dân, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý hành
chính Nhà nước, ổn định tình hình chính trị - xã hội, phát triển kinh tế, tạo sự đoàn
kết, đồng thuận trong nhân dân giữa Đảng, chính quyền, các đoàn thể tại địa phương;
đồng thời tạo niềm tin ngày càng vững chắc của nhân dân đối với sự lãnh đạo của
Đảng, tăng cường pháp chế, xây dựng nhà nước pháp quyền Việt Nam XHCN ngày
càng giàu đẹp với mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh
24
