9 Công ước căn bản về quyền con người

| 1

ƯỚ Ả Ề Ề 9 CÔNG C CĂN B N V  QUY N CON NG ƯỜ I

ƯỚ Ố Ế Ề Ự Ề 1. CÔNG C QU C T  V  CÁC QUY N DÂN S  VÀ

Ị CHÍNH TR , 1966

ƯỚ Ố Ề Ề Ế 2. CÔNG C QU C V  CÁC QUY N KINH T , XÃ

Ộ H I VÀ VĂN HÓA, 1966

ƯỚ Ố Ế Ề Ỏ Ệ 3. CÔNG C QU C T  V  XÓA B  PHÂN BI T

Ộ Ủ CH NG T C, 1965

ƯỚ Ề Ỏ 4. CÔNG Ệ Ố Ử C V  XÓA B  PHÂN BI T Đ I X

Ụ Ữ Ố Ạ CH NG L I PH  N , 1979

ƯỚ Ố Ấ 5. CÔNG C CH NG TRA T N, 1984

ƯỚ Ề Ề Ẻ 6. CÔNG C V  QUY N TR  EM, 1989

ƯỚ Ố Ế Ề Ủ Ề ƯỜ 7. CÔNG C QU C T  V  QUY N C A NG I

Ộ LAO Đ NG DI TRÚ, 1990

ƯỚ Ề Ả Ả Ọ ƯỜ 8. CÔNG Ệ Ấ C V  B O V  T T C  M I NG I

Ỏ Ị ƯỠ Ứ KH I B  C Ấ NG B C M T TÍCH, 2006

ƯỚ Ề Ề Ủ ƯỜ 9. CÔNG C V  QUY NC A NG Ậ   Ế I KHUY T T T,

2007

| 2

| 3

ƯỚ Ố Ế Ề Ự Ề CÔNG C QU C T  V  CÁC QUY N DÂN S  VÀ CHÍNH

Ị TR , 1966

ượ ể ẩ ỏ ố (Đ c thông qua và đ  ng  cho các qu c gia ký, phê chu n và gia

ế ố ủ ậ ạ ộ ị nh p theo Ngh  quy t s  2200 (XXI) ngày 16/12/1966 c a Đ i H i

ứ ợ ố ệ ự ồ đ ng Liên H p Qu c. Có hi u l c ngày 23/3/1976, căn c  theo Đi u ề

ệ ậ 49. Vi t Nam gia nh p ngày 24/9/1982) .

Ờ Ầ L I NÓI Đ U

ố ướ Các Qu c gia thành viên Công c này,

ữ ươ ế ắ ợ   ng Liên H p

Xét r ngằ , theo nh ng nguyên t c nêu trong Hi n ch ề ố ữ ệ ẳ ậ ẩ

ủ ạ ộ ồ ọ ị ố Qu c, vi c công nh n ph m giá v n có và nh ng quy n bình đ ng và   ề ả   ấ b t di d ch c a m i thành viên trong c ng đ ng nhân lo i là n n t ng

ự ế ớ cho t do, công lý và hòa bình trên th  gi i;

ồ ừ ừ ữ ắ ẩ ố ậ Th a nh n r ng ề ằ , nh ng quy n này b t ngu n t ph m giá v n có

ườ ủ c a con ng i;

ừ ằ ế ề ề ớ ậ Th a   nh n   r ng, theo   Tuyên   ngôn   Toàn   th   gi

ườ ỉ ể ạ ượ ưở ề ng i thì ch  có th  đ t đ c lý t ng v  con ng ườ ự i t

ượ ữ ế ề ệ ể ạ ố ợ ị ế ch u   s   hãi   và   thi u   th n,   n u   t o   đ

ự ư ề ị ườ ể ưở i   v   Quy n   con   ả    do không ph i ỗ   c   nh ng   đi u   ki n   đ   m i ề   ng các quy n dân s  và chính tr  cũng nh  các quy n ng i có th  h

ế ủ ộ kinh t , xã h i văn hóa c a mình;

| 4

ế ươ ợ ố ố Xét r ngằ , theo Hi n ch ng Liên H p Qu c, các qu c gia có nghĩa v ụ

ự ẩ ọ ủ ề ự thúc đ y s  tôn tr ng và tuân th  chung các quy n và t ủ  do c a con

ng i;ườ

ỗ ậ ụ ố ớ ấ Nh n th y r ng ườ   i

ằ , m i cá nhân, trong khi có nghĩa v  đ i v i ng ả ố ớ ộ ủ ệ ấ ấ ồ

ượ ừ ề ệ ẩ ậ ọ khác và đ i v i c ng đ ng c a mình, ph i có trách nhi m ph n đ u cho   ướ   c vi c thúc đ y và tôn tr ng các quy n đã đ c th a nh n trong Công

này;

ữ ề ấ ả Đã nh t trí nh ng đi u kho n sau đây:

PH N IẦ

Đi u 1.ề

ề ự ọ ộ ế ấ ừ 1. ề M i dân t c đ u có quy n t quy t. Xu t phát t ề    quy n

ộ ự ế ị ị ủ ể ự đó, các dân t c t ế  do quy t đ nh th  ch  chính tr  c a mình và t do

ế ộ ể phát tri n kinh t , xã h i và văn hóa.

ợ ể ự ủ ề ọ ộ ị 2. Vì l i ích c a mình, m i dân t c đ u có th  t do đ nh

ủ ả ủ ễ ạ đo t tài nguyên thiên nhiên và c a c i c a mình, mi n là không làm

ươ ạ ế ụ ừ ợ ố ế ế ph ng h i đ n các nghĩa v  phát sinh t h p tác kinh t qu c t

ợ ắ ủ ắ ự d a trên nguyên t c các bên cùng có l mà   ậ   i và các nguyên t c c a lu t

ố ế ấ ỳ ượ pháp qu c t ả . Trong b t k  hoàn c nh nào cũng không đ c phép

ươ ệ ộ ộ ướ t ữ c đi nh ng ph ồ ủ ng ti n sinh t n c a m t dân t c.

ố ướ ể ả ố 3. Các Qu c gia thành viên Công c này, k  c  các qu c gia

ổ ủ ệ ả ả ổ ị có trách nhi m qu n lý các Lãnh th   y tr  và các Lãnh th  Qu n thác,

ề ự ự ệ ệ ả ẩ ế ả ph i thúc đ y vi c th c hi n quy n t

ế ề ọ ợ ị ươ ủ ớ tr ng quy n đó phù h p v i các quy đ nh c a Hi n ch ộ  quy t dân t c và ph i tôn   ợ   ng Liên H p

| 5

Qu c.ố

PH N IIẦ

Đi u 2.ề

ố ướ ế 1. Các   Qu c   gia   thành   viên   Công ọ   c   cam   k t   tôn   tr ng

ả ả ọ ườ ề ẩ ạ ổ và b o đ m cho m i ng i trong ph m vi lãnh th  và th m quy n tài

ủ ề ượ ậ ướ phán c a mình các quy n đã đ c công nh n trong Công c này,

ấ ỳ ự ủ ệ ề ộ ớ không có b t k  s  phân bi t nào v  ch ng t c, màu da, gi

ữ ể ể ặ ị

ặ ầ ả ặ ấ ộ ộ ị i tính,   ồ   ngôn ng , tôn giáo, quan đi m chính tr  ho c quan đi m khác, ngu n ị ố g c dân t c ho c xã h i, tài s n, thành ph n xu t thân ho c đ a v

khác.

ườ ượ ư ợ ị 2. Trong tr ng h p quy đ nh trên đây ch a đ

ệ ệ ậ ặ ỗ ể ệ   c th  hi n ố   ằ b ng các bi n pháp l p pháp ho c các bi n pháp khác, thì m i Qu c

ướ ế ẽ ế ướ ầ ế gia thành viên Công c cam k t s  ti n hành các b c c n thi t, phù

ự ậ ướ ữ ủ ị ớ ợ h p v i trình t pháp lu t n c mình và nh ng quy đ nh c a Công

ướ ữ ệ ể ầ ế ậ c này, đ  ban hành pháp lu t và nh ng bi n pháp c n thi t khác

ề ượ ự ằ ậ ướ ệ nh m th c hi n các quy n đ c công nh n trong Công c này.

ố ướ ế 3. Các Qu c gia thành viên Công c cam k t:

ấ ứ ả ả ườ ị ạ a. ằ B o đ m r ng b t c  ng

ự ư ượ ậ ướ ậ và t do nh  đ c công nh n trong Công ề   i nào b  xâm ph m các quy n ượ   c ề c này đ u nh n đ

ụ ự ệ ệ ắ ạ ả các bi n pháp kh c ph c hi u qu , cho dù s  xâm ph m này là do

ữ ườ ừ ụ ủ hành vi c a nh ng ng i th a hành công v  gây ra;

ấ ỳ ả ả ườ ề b. ằ B o đ m r ng b t k  ng

ụ ẽ ượ ắ ư pháp kh c ph c s  đ ơ c các c  quan t ệ   ầ i nào có yêu c u v  các bi n ặ ậ    pháp, hành pháp ho c l p

| 6

ấ ỳ ơ ề ẩ ặ ẩ ề   pháp có th m quy n ho c b t k  c  quan nào khác có th m quy n

ệ ố ậ ủ ề ợ ị ị ố do h  th ng pháp lu t c a qu c gia quy đ nh, xác đ nh quy n l i cho

ẽ ở ộ ụ ệ ả ắ ụ ọ h  và s  m  r ng kh  năng áp d ng các bi n pháp kh c ph c mang

ư tính t pháp;

ề ẽ ả ằ ả ẩ ơ c. Đ m b o r ng các c  quan có th m quy n s  thi hành các

ụ ệ ượ ề ắ bi n pháp kh c ph c đã đ c đ  ra.

ề Đi u 3.

ố ướ ế ả ề ả Các Qu c gia thành viên Công c này cam k t đ m b o quy n bình

ệ ấ ả ự ự ữ ữ ệ ẳ đ ng gi a nam và n  trong vi c th c hi n t ề t c  các quy n dân s  và

ị ướ ị chính tr  mà Công c đã quy đ nh.

ề Đi u 4.

ạ ẩ ấ ả ờ 1. Trong th i gian có tình tr ng kh n c p x y ra đe d a s

ủ ố ượ ứ ố ọ ự  ố ố s ng còn c a qu c gia và đã đ c chính th c công b , các Qu c gia

ữ ụ ế ề ể ạ ệ thành viên có th  áp d ng nh ng bi n pháp h n ch  các quy n nêu ra

ướ ừ ự ủ ầ ẩ ấ trong Công c này, trong ch ng m c do nhu c u kh n c p c a tình

ớ ề ữ ữ ệ ệ ớ

ừ ậ ố ế ủ ấ ố hình, v i đi u ki n nh ng bi n pháp này không trái v i nh ng nghĩa   ứ    và không ch a ụ v  khác c a qu c gia đó xu t phát t lu t pháp qu c t

ệ ố ử ề ủ ộ ớ ấ ỳ ự ự đ ng b t k  s  phân bi t đ i x  nào v  ch ng t c, màu da, gi i tính,

ữ ồ ố ộ ặ ngôn ng , tôn giáo ho c ngu n g c xã h i.

2.

ề ượ ể ạ ụ ế ề Đi u này không đ c áp d ng đ  h n ch  các quy n quy

ề ả ị đ nh trong Đi u 6, 7, 8 (các kho n 1 và 2), 11, 15, 16 và 18.

ấ ỳ ủ ố ướ 3. B t k  Qu c gia thành viên nào c a Công c này khi s ử

ề ượ ế ề ề ạ ả ụ d ng quy n đ

ố c h n ch  nêu trong đi u này đ u ph i thông báo   ổ   ngay cho các Qu c gia thành viên khác, thông qua trung gian là T ng

| 7

ố ợ ư ữ ề ố ị

ủ ụ ệ ế ệ ế ch  áp d ng và lý do c a vi c đó. Vi c thông báo ti p theo s  đ

ạ   Th  ký Liên H p Qu c, v  nh ng quy đ nh mà qu c gia đó đã h n ẽ ượ   c ố ự ể ệ ờ th c  hi n,  cũng thông  qua  trung  gian trên,  vào th i  đi m qu c gia

ự ạ ứ ế ệ ấ ụ ch m d t vi c áp d ng s  h n ch  đó.

ề Đi u 5.

ộ ướ 1. ị Không m t quy đ nh nào trong Công c này có th  đ ể ượ   c

ả ấ ỳ ố ớ ườ gi i thích v i hàm ý cho phép b t k  qu c gia, nhóm ng i hay cá

ượ ề ấ ỳ ế ộ nhân nào đ

ằ ướ ượ ự ề ạ ấ ỳ nh m phá ho t b t k  quy n và t c quy n tham gia hay ti n hành b t k  hành đ ng nào   ừ   c này th a do nào đ c Công

ậ ằ ớ ạ ữ ề ự ứ ặ nh n ho c nh m gi i h n nh ng quy n và t do đó quá m c Công

ướ ị c này quy đ nh.

ượ ặ ạ ề ế ủ ỏ ấ ỳ 2. Không đ

ủ ườ ậ ượ ệ nào c a con ng i mà đã đ ặ c công nh n ho c hi n đang t n t i

ướ ủ ố ấ ỳ b t k  Qu c gia thành viên nào c a Công

ề ướ ậ ớ ị đi u ặ ậ c, các quy đ nh pháp lu t ho c t p quán, v i lý do là Công

ậ ở ộ ề ấ ữ ặ ậ ơ ả   c h n ch  ho c h y b  b t k  quy n c  b n ồ ạ ở  ơ ở ậ   c này trên c  s  lu t, ướ   c ứ ộ m t m c đ này không công nh n nh ng quy n  y ho c công nh n

ấ ơ th p h n.

Ầ PH N III

ề Đi u 6.

ườ ề ề ố ữ ượ ố ề 1. ọ M i ng i đ u có quy n c  h u là đ

ả ượ ậ ả ể ị ướ ệ ạ c pháp lu t b o v . Không ai có th  b  t c s ng. Quy n này   ộ   ố c m ng s ng m t

ph i đ cách tùy ti n.ệ

Ở ữ ướ ạ ử ư ượ ỏ 2. nh ng n c mà hình ph t t hình ch a đ c xóa b  thì

| 8

ỉ ượ ụ ử ữ ộ ch  đ c phép áp d ng án t ố ớ  hình đ i v i nh ng t

ứ ệ ấ ạ ể ờ ộ ậ nh t, căn c  vào lu t pháp hi n hành t i th i đi m t ọ   i ác nghiêm tr ng ượ   c ạ i ph m đ

ự ệ ớ ữ ượ ướ ủ ị th c hi n và không đ c trái v i nh ng quy đ nh c a Công

ủ ướ ị ộ ủ ừ ệ ề và c a Công ừ c v  ngăn ng a và tr ng tr  t i di

ỉ ượ ơ ở ả ệ ự ử t hình ch  đ c này   ạ   t ch ng. Hình ph t ậ   c thi hành trên c  s  b n án đã có hi u l c pháp lu t,

ế ề ộ ẩ do m t tòa án có th m quy n phán quy t.

ệ ướ ủ ạ ố ườ ấ ộ 3. Khi vi c t c m ng s ng c a con ng i c u thành t i di ệ   t

ầ ằ ể ủ ủ ề ị

ấ ỳ ướ ủ ố phép b t k  Qu c gia thành viên nào c a Công ằ c này, b ng b t k

ẹ ấ ỳ ượ ự ả ả ọ ộ ch ng,   c n   hi u   r ng   không   m t   quy   đ nh   nào   c a   đi u   này   cho   ấ ỳ  ệ   ụ c gi m nh  b t k  nghĩa v  nào mà h  ph i th c hi n cách nào, đ

ủ ị ướ ề ị ộ ừ ệ theo quy đ nh c a Công ừ c v  ngăn ng a và tr ng tr  t i di ủ t ch ng.

ườ ử ề ề 4. ấ ỳ B t k  ng ị ế i nào b  k t án t

ứ ệ ả ặ ả ạ ổ

ể ượ ố ớ ạ ử ụ ể ổ hình đ u có quy n xin ân   ặ   gi m ho c xin thay đ i m c hình ph t. Vi c ân xá, ân gi m ho c ọ ườ   ng c áp d ng đ i v i m i tr hình có th  đ

chuy n đ i hình ph t t h p.ợ

ượ ử ớ ườ Không đ c phép tuyên án t hình v i ng ạ i ph m t ộ   i 5.

ướ ổ ượ ử ố ớ ụ ữ d i 18 tu i và không đ c thi hành án t hình đ i v i ph  n  đang

mang thai.

ể ượ ề ộ ị Không m t quy đ nh nào trong đi u này có th  đ 6.

ạ ử ệ ể ặ ả ỏ ẫ d n đ  trì hoãn ho c ngăn c n vi c xóa b  hình ph t t hình t ệ   c vi n ạ ấ   i b t

ủ ố ướ ỳ k  Qu c gia thành viên nào c a Công c.

ề Đi u 7.

ố ử ể ị ừ ạ ặ ấ ộ

ặ ạ ấ ệ ạ ẩ ặ Không ai có th  b  tra t n, đ i x  ho c tr ng ph t m t cách tàn ác, vô   ể ị ử ụ   t, không ai có th  b  s  d ng nhân đ o ho c h  th p nhân ph m. Đ c bi

| 9

ự ồ ệ ặ ọ ọ ể đ  làm thí nghi m y h c ho c khoa h c mà không có s  đ ng ý t ự

ườ ệ ủ nguy n c a ng i đó.

ề Đi u 8.

ị ắ ệ ứ ọ ệ 1. Không ai b  b t làm nô l ; m i hình th c nô l và buôn bán nô l ệ ề ị   đ u b

c m.ấ

ị ị ắ 2. Không ai b  b t làm nô d ch.

ặ ưỡ ắ ầ ộ ộ ị ả 3. a. Không ai b  yêu c u ph i lao đ ng b t bu c ho c c ứ ng b c;

ụ ề ả ả ở ệ ự b. M c a, kho n 3 đi u này không c n tr

ưỡ ủ ứ ẩ ả ề ở ữ c ộ ng b c theo b n án c a m t tòa án có th m quy n ộ   ệ  vi c th c hi n lao đ ng ướ   c nh ng n

ụ ộ ưỡ ư ộ ứ ạ còn áp d ng hình ph t tù kèm lao đ ng c ng b c nh  m t hình

ạ ố ớ ộ ph t đ i v i t ạ i ph m.

ữ ủ ắ ả ộ ộ ặ   ậ c.   Theo   nghĩa   c a   kho n   này,  thu t   ng   "lao   đ ng   b t   bu c   ho c

ưỡ ứ ồ c ng b c" không bao g m:

ụ ụ ấ ỳ ệ ượ i. ặ ự B t k  công vi c ho c s  ph c v  nào không đ c nói t ạ   i

ể ườ ộ ườ ữ đi m b, mà thông th ỏ ng đòi h i m t ng ị i đang b  giam gi theo

ế ị ặ ộ ợ ườ ượ ả ự ủ quy t đ nh h p pháp c a tòa án ho c m t ng i khi đ c tr  t do

ề ả ệ có đi u ki n ph i làm;

ấ ỳ ự ụ ụ ự ấ ii. B t k  s  ph c v  nào mang tính ch t quân s  và b t k  s

ụ ụ ộ ướ ủ ậ ố ị ph c v  qu c gia nào do lu t pháp c a m t n ấ ỳ ự  ố ớ   c quy đ nh đ i v i

ữ ự ố ươ nh ng ng ườ ừ i t ụ  ch i làm nghĩa v  quân s  vì lý do l

ườ ợ ố ừ ố ự ệ trong tr ng h p qu c gia đó cho phép t ch i th c hi n nghĩa v ng tâm,   ụ

ự ươ quân s  vì lý do l ng tâm;

ấ ỳ ự ụ ụ ượ ườ ợ iii. B t k  s  ph c v  nào đ ầ c yêu c u trong tr ẩ   ng h p kh n

| 10

ờ ố ủ ế ặ ạ ặ ọ ấ c p ho c thiên tai đe d a đ n tính m ng ho c đ i s ng c a c ả

ồ ộ c ng đ ng;

ụ ụ ầ ủ ặ ự ấ ỳ ệ ộ iv. B t k  công vi c ho c s  ph c v  nào là m t ph n c a các

ự ụ ườ nghĩa v  dân s  thông th ng.

Đi u 9.ề

ườ ề ề ự ưở 1. ọ M i ng i đ u có quy n h ng t

ị ướ ữ ớ ị ắ ặ ị vô c . Không ai b  t c quy n t Không ai b  b t ho c b  giam gi

ề ừ ườ ệ ướ ợ do và an toàn cá nhân.   ề ự  ữ   c quy n đó là có lý do và theo đúng nh ng do tr  tr ng h p vi c t

ủ ụ ậ ị th  t c mà lu t pháp đã quy đ nh.

ườ ị ắ ữ ề ả ượ 2. ấ ứ B t c  ng i nào b  b t gi đ u ph i đ c thông báo vào

ị ắ ề ọ ị ắ ả ượ ữ lúc b  b t v  nh ng lý do h  b  b t và ph i đ c thông báo không

ậ ch m tr  v  s  bu c t ễ ề ự ộ ộ ố ớ ọ i đ i v i h .

ị ặ ữ ườ ị ắ ộ ộ 3. ấ ứ B t c  ng vì m t t i nào b  b t ho c b  giam gi

ặ ư ộ ơ ả ượ ớ ự s  ph i đ

ứ ự ề ả ượ ư ử ệ quy n th c hi n ch c năng t pháp và ph i đ

ợ ặ ượ ệ ạ ả ự ườ ộ do. Vi c t m giam m t ng c tr  t ạ h n h p lý ho c đ

ượ ư ư ử ờ gian ch  xét x  không đ

ể ả ữ ề ể ả ọ ả ự ệ  đ  b o đ m h  s do cho h  có th  kèm theo nh ng đi u ki n tr  t

ấ ứ ử ể ể ặ ạ i hình   ẩ   c s m đ a ra tòa án ho c m t c  quan tài phán có th m ờ   c xét x  trong th i ờ   i trong th i ệ   ắ c đ a thành nguyên t c chung, nh ng vi c ọ ẽ  ị  ế i tòa án đ  xét x  vào b t c  khi nào và đ  thi hành án n u b có m t t

ế ộ k t t i.

ị ắ ấ ứ ườ ị ướ ự ữ ặ 4. B t c  ng i nào do b  b t ho c giam gi mà b  t c t

ử ướ ượ ụ ầ ề ề đ u có quy n yêu c u đ ằ c tòa án, nh m m c đích đ c xét x  tr

ễ ề ế ị ủ ể ậ ợ

ả ạ ự ọ ế ữ ữ ệ do   ể  ệ   tòa án đó có th  quy t đ nh không ch m tr  v  tính h p pháp c a vi c ấ ợ    là b t h p do cho h , n u vi c giam gi ệ  và ra l nh tr  l giam gi i t

| 11

pháp.

ườ ệ ị ắ ủ ạ ở 5. ấ ứ B t c  ng ặ   i nào tr  thành n n nhân c a vi c b  b t ho c

ữ ấ ợ ề ượ ề ồ ườ ị b  giam gi b t h p pháp đ u có quy n đ ầ c yêu c u b i th ng.

ề Đi u 10.

ườ ị ướ ự ả ượ ố ử ớ ự ạ ữ 1. Nh ng ng i b  t c t do ph i đ c đ i x  nhân đ o v i s  tôn

ủ ẩ ọ ố ườ tr ng nhân ph m v n có c a con ng i.

ừ ữ ả ặ ệ ả ượ ị 2. a. Tr nh ng hoàn c nh đ c bi ị t, b  can, b  cáo ph i đ c giam gi

ệ ớ ườ ả ượ ố ử ị ế tách bi ữ t v i nh ng ng i đã b  k t án và ph i đ c đ i x  theo ch ữ  ế

ữ ế ợ ớ ườ ị ạ ộ đ  riêng, phù h p v i quy ch  dành cho nh ng ng i b  t m giam;

ả ượ ữ ị ữ ư b. Nh ng b  can ch a thành niên ph i đ c giam gi ỏ    tách riêng kh i

ườ ớ ả ượ ư ử ớ ố ng i l n và ph i đ c đ a ra xét x  càng s m càng t t.

ệ ố ử ớ ệ ố ụ ạ ằ

ọ ở ạ ữ ư ế ạ ộ ả ạ chính y u là c i t o và đ a h  tr i xã h i. Nh ng ph m nhân v l

ả ượ ả ượ ườ ớ ỏ 3. Vi c đ i x  v i tù nhân trong h  th ng tr i giam nh m m c đích   ị  ố ử c tách riêng kh i ng thành niên ph i đ i l n và ph i đ c đ i x

ợ ổ ư ớ ứ phù h p v i l a tu i và t ủ ọ  cách pháp lý c a h .

ề Đi u 11.

ị ỏ ả ỉ Không ai b  b  tù ch  vì lý do không có kh  năng hoàn thành nghĩa v ụ

ồ ợ theo h p đ ng.

ề Đi u 12.

ấ ứ ổ ủ ư ố ộ ợ 1. B t c  ai c  trú h p pháp trên lãnh th  c a m t qu c gia

ề ự ạ ự ơ ư ự ạ ọ ề đ u có quy n t do đi l i và t do l a ch n n i c  trú trong ph m vi

ổ ố lãnh th  qu c gia đó.

ườ ề ề ự ỏ ấ ỳ ướ ờ 2. ọ M i ng i đ u có quy n t do r i kh i b t k  n c nào,

| 12

ể ả ướ k  c  n c mình.

ấ ỳ ạ ữ ẽ ề ả ị 3. Nh ng quy n trên đây s  không ph i ch u b t k  h n ch ế

ậ ị ừ ữ ế ạ ầ ế ể ả ệ nào, tr  nh ng h n ch  do lu t đ nh và là c n thi t đ  b o v  an ninh

ậ ự ố ứ ứ ặ ạ ộ ỏ ộ qu c gia, tr t t ặ  công c ng, s c kh e ho c đ o đ c xã h i ho c các

ề ự ườ ữ ề ả ớ ợ quy n t ủ  do c a ng i khác, và ph i phù h p v i nh ng quy n khác

ướ ậ ượ đ c Công c này công nh n.

ị ướ ệ ề ạ ộ ượ 4. Không ai b  t c đo t m t cách tùy ti n quy n đ c tr ở

ề ướ v  n c mình

ề Đi u 13.

ổ ộ ư ố ợ ộ M t ng ườ ướ i n c ngoài c  trú h p pháp trên lãnh th  m t Qu c gia thành

ướ ể ị ụ ỏ ướ ấ ỉ ế ị viên Công c ch  có th  b  tr c xu t kh i n c đó theo quy t đ nh phù

ậ ấ ợ ừ ợ h p pháp lu t, và tr ừ ườ  tr ầ ng h p có yêu c u khác xu t phát t

ề ố ườ ị ụ ả ượ ấ chính đáng v  an ninh qu c gia; ng i b  tr c xu t ph i đ c phép đ lý do   ệ

ẽ ụ ả ấ ố ượ ứ ầ ữ trình nh ng lý l ệ  ph n đ i vi c tr c xu t, đ c yêu c u nhà ch c trách

ề ẩ ặ ộ ườ ữ ặ ườ ứ có th m quy n, ho c m t ng i ho c nh ng ng i mà nhà ch c trách

ề ẩ ặ ệ ử ạ ườ ợ có th m quy n đ c bi t c  ra, xem xét l i tr ủ ng h p c a mình, và

ượ ệ ạ ườ ợ ủ ượ ạ đ c có đ i di n khi tr ng h p c a mình đ c xem xét l i.

ề Đi u 14.

ườ ề ẳ ướ ơ 1. ọ M i ng i đ u bình đ ng tr c các tòa án và c  quan tài

ọ ườ ề ề ượ ử phán. M i ng i đ u có quy n đ ằ c xét x  công b ng và công khai

ộ ậ ề ẩ ộ ị ượ ậ ở b i m t tòa án có th m quy n, đ c l p, không thiên v  và đ c l p ra

ế ị ơ ở ề ờ ộ ộ ườ ậ ể trên c  s  pháp lu t đ  quy t đ nh v  l i bu c t i ng i đó trong các

ụ ủ ự ề ể ặ ườ ị ụ v  án hình s , ho c đ  xác đ nh quy n và nghĩa v  c a ng

ụ ệ ự ể trong các v  ki n dân s . Báo chí và công chúng có th  không đ i đó   ượ   c

| 13

ộ ự ầ ủ ặ ạ ộ

ậ ự ặ ố ộ ộ ộ tr t t

ư ủ ố ụ ặ ợ ứ   phép tham d  toàn b  ho c m t ph n c a phiên tòa vì lý do đ o đ c, ủ    công c ng ho c an ninh qu c gia trong m t xã h i dân ch , ặ    t ng, ho c ộ ố i ích cu c s ng riêng t c a các bên tham gia t ho c vì l

ự ầ ừ ế ữ ế ủ trong ch ng m c c n thi

ặ ệ ệ ử ươ ể ả c nh đ c bi t mà vi c xét x  công khai có th  làm ph

ủ ế ụ ợ l ọ i ích c a công lý. Tuy nhiên m i phán quy t trong v  án hình s

ừ ườ ặ ụ ệ ả ượ ự t, theo ý ki n c a tòa án, trong nh ng hoàn   ạ ế   ng h i đ n ự  ợ   i c tuyên công khai, tr  tr ợ ng h p vì l ho c v  ki n dân s  ph i đ

ườ ụ ệ ữ ư ế ủ ích c a ng i ch a thành niên hay v  vi c liên quan đ n nh ng tranh

ộ ẻ ề ấ ặ ch p hôn nhân ho c quy n giám h  tr  em.

ườ ị ạ ộ ự ề ượ Ng ộ i b  cáo bu c là ph m t i hình s  có quy n đ c coi 2.

ớ ạ ộ ủ ườ ượ ứ ộ i khi hành vi ph m t i c a ng i đó đ c ch ng minh

là vô t i cho t theo pháp lu t.ậ

ử ề ộ ộ ọ Trong quá trình xét x  v  m t t ự i hình s , m i ng 3.

ượ ưở ủ ầ ộ ề ườ ề   i đ u ẳ   ng   m t   cách   đ y   đ   và   hoàn   toàn   bình   đ ng c   h

ả ố ể có   quy n   đ ả nh ngữ  b o đ m t i thi u sau đây:

ượ ễ ậ ế ằ ộ Đ c thông báo không ch m tr  và chi ti t b ng m t ngôn a.

ữ ườ ề ả ộ ộ ể ấ ng  mà ng i đó hi u v  b n ch t và lý do bu c t i mình;

ủ ờ ậ ợ ể ề ệ ị Có đ  th i gian và đi u ki n thu n l ẩ i đ  chu n b  bào b.

ệ ớ ữ ườ ữ ự ọ ch a và liên h  v i ng i bào ch a do chính mình l a ch n;

ượ ử ộ ị Đ c xét x  mà không b  trì hoãn m t cách vô lý; c.

ượ ử ặ Đ c có m t trong khi xét x  và đ ượ ự c t d.

ự ợ ủ ọ thông qua s  tr ự ự  giúp pháp lý theo s  l a ch n c a mình; đ

ự ợ ế ề ề ư thông báo v  quy n này n u ch a có s  tr  giúp pháp lý; và đ

ậ ự ợ ỉ ị ườ ợ ợ nh n s  tr  giúp pháp lý theo ch  đ nh trong tr ng h p l ặ   ữ  bào ch a ho c ượ   c ượ   c ủ   i ích c a

| 14

ả ả ề ự ợ ế ỏ công lý đòi h i và không ph i tr  ti n cho s  tr  giúp đó n u không

ủ ề ệ ả có đ  đi u ki n tr ;

ượ ữ ẩ ẩ ấ ặ ấ ầ e. Đ c   th m   v n   ho c   yêu   c u   th m   v n   nh ng   nhân

ộ ộ ứ ượ ườ ỡ ộ ch ng bu c t i mình, và đ ờ c m i ng ứ i làm ch ng g  t

ớ ọ ạ ẩ ấ ề ớ mình t i phiên tòa và th m v n h  t i cho   ệ   ữ i tòa v i nh ng đi u ki n

ự ư ố ớ ữ ườ ộ ộ ươ t ng t nh  đ i v i nh ng ng ứ i làm ch ng bu c t i mình;

ượ ế ễ ể ặ ị f. Đ c có phiên d ch mi n phí n u không hi u ho c không

ượ ữ ử ụ nói đ c ngôn ng  s  d ng trong phiên toà;

ả ư ộ ị ờ ố ạ g. Không b  bu c ph i đ a ra l i khai ch ng l i chính mình

ặ ậ ả ộ ộ ho c bu c ph i nh n là mình có t i.

ố ụ ườ ụ ữ ư ố ớ 4. T  t ng   áp d ng  đ i v i nh ng  ng

ớ ộ ổ ủ ẩ ự ụ ụ ọ ả i  ch a thành niên   ồ   i đ  tu i c a h  và m c đích thúc đ y s  ph c h i ph i xem xét t

ủ ọ nhân cách c a h .

ườ ị ế ạ ộ ề ề 5. ấ ứ B t c  ng i nào b  k t án là ph m t i đ u có quy n yêu

ấ ơ ạ ả ạ ố ớ ầ c u tòa án c p cao h n xem xét l i b n án và hình ph t đ i v i mình

ủ ậ ị theo quy đ nh c a pháp lu t.

ườ ị ế ề ộ ộ ự ở ộ 6. ộ Khi m t ng i b  k t án v  m t t ế   i hình s  b i m t quy t

ị ủ ả ặ ẩ ỏ ườ ượ ị đ nh chung th m và sau đó b n án b  h y b , ho c ng i đó đ c tha

ế ự ệ ấ ặ ớ ớ ơ ở trên c  s  tình ti t m i ho c phát hi n m i cho th y rõ ràng có s  xét

ườ ị ả ạ ậ ả ử x  oan, thì ng

ề ầ ượ ườ ợ quy n yêu c u đ ơ ng h p c  quan t ồ c b i th ừ ườ  tr ng, tr

ệ ự ậ ượ ứ ằ i đã ph i ch u hình ph t theo b n án trên, theo lu t, có   ố ụ    t ng ể   ờ i th i đi m c làm sáng t ỏ ạ  t ch ng minh r ng vi c s  th t không đ

ầ ặ ộ ỗ ủ ườ ị ế đó hoàn toàn ho c m t ph n là do l i c a ng i b  k t án gây ra.

ử ặ ị ừ ạ ầ ị ư ứ 7. Không ai b  đ a ra xét x  ho c b  tr ng ph t l n th  hai v ề

| 15

ộ ộ ạ ườ ị ế ặ ượ cùng m t t i ph m mà ng i đó đã b  k t án ho c đã đ

ủ ụ ố ụ ắ ậ ớ ợ ự ủ tr ng án phù h p v i pháp lu t và th  t c t c tuyên   ỗ    t ng hình s  c a m i

ướ n c.

ề Đi u 15.

ạ ị ộ ộ ặ 1. Không ai b  coi là ph m t

ấ ộ ộ ạ ậ ố hành đ ng mà không c u thành t ộ i vì m t hành đ ng ho c không   ặ   i ph m theo pháp lu t qu c gia ho c

ố ế ạ ờ ệ ể ự ậ pháp lu t qu c t t

ượ ụ ơ ạ ặ ạ ấ ạ ờ ị đ c áp d ng hình ph t n ng h n hình ph t đã  n đ nh t

ạ ự ế ệ ả hành vi ph m t ộ ượ i đ

ị ẹ ơ ậ ớ i th i đi m th c hi n hành vi đó. Cũng không   ể   i th i đi m ạ   c th c hi n. N u sau khi x y ra hành vi ph m ườ   i ộ t ạ i mà lu t pháp quy đ nh hình ph t nh  h n v i hành vi đó, thì ng

ộ ượ ưở ẹ ơ ứ ạ ạ ph m t c h i đ ng m c hình ph t nh  h n.

ở ệ ề ả ộ ị 2. Không m t quy đ nh nào trong đi u này c n tr  vi c xét x ử

ạ ấ ỳ ừ ặ ườ ấ ỳ ặ ộ ho c tr ng ph t b t k  ng

ủ ọ ộ ạ ượ ự ể ệ ờ hành đ ng nào c a h  mà t i nào vì b t k  hành đ ng ho c không   ộ   i i th i đi m th c hi n đ c coi là t

ữ ạ ắ ậ ượ ộ ph m theo nh ng nguyên t c pháp lu t chung đã đ ồ c c ng đ ng các

ậ ố qu c gia công nh n.

ề Đi u 16.

ườ ề ề ượ ể ậ ướ ọ M i ng i đ u có quy n đ c công nh n là th  nhân tr c pháp lu t ậ ở

ọ ơ m i n i.

ề Đi u 17.

ị ấ ợ ệ ệ ặ ộ 1.

ư ư ặ ạ ở ờ ố Không ai b  can thi p m t cách tùy ti n ho c b t h p pháp   ấ   ị , th  tín, ho c b  xâm ph m b t , gia đình, nhà vào đ i s ng riêng t

ự ế ợ h p pháp đ n danh d  và uy tín.

| 16

ườ ề ề ượ ệ ố ậ ả ọ M i ng i đ u có quy n đ c pháp lu t b o v  ch ng l ạ   i 2.

ư ậ ữ ệ ạ ặ nh ng can thi p ho c xâm ph m nh  v y.

ề Đi u 18.

ườ ề ề ự ự ọ M i ng i đ u có quy n t do t ư ưở  t do tín ng ng, t 1.

ặ ộ ồ ự ưỡ   ng ặ    do có ho c theo m t tôn giáo ho c ề và tôn giáo. Quy n này bao g m t

ưỡ ọ ự ỏ ưỡ tín ng ự ng do mình l a ch n, và t do bày t tín ng ặ ng ho c tôn

ộ ườ ữ ặ ồ ớ ộ giáo m t mình ho c trong c ng đ ng v i nh ng ng

ư ờ ứ ướ ệ ặ ầ i khác, công khai   ự   i các hình th c nh  th  có ng, c u nguy n, th c ho c kín đáo, d

ề ả hành và truy n gi ng.

ạ ế ề ổ ộ ị ữ Không ai b  ép bu c làm nh ng đi u t n h i đ n quy n t ề ự 2.

ự ặ ặ ọ ưỡ do l a ch n ho c tin theo tôn giáo ho c tín ng ủ ọ ng c a h .

ề ự ỏ ặ ưỡ ỉ Quy n t do bày t tôn giáo ho c tín ng 3.

ể ị  ng ch  có th  b ệ ế ể ả ở ớ ạ ự ớ ạ ậ ầ gi i h n b i pháp lu t và khi s  gi i h n đó là c n thi

ậ ự ứ ứ ặ ặ ộ ỏ ộ t đ  b o v  an   ể ả   ạ  công c ng, s c kh e ho c đ o đ c xã h i, ho c đ  b o ninh, tr t t

ề ự ườ ệ v  các quy n và t ơ ả ủ  do c  b n c a ng i khác.

ố ướ ế Các   Qu c   gia   thành   viên   Công 4.

ề ự ủ ữ ủ ẹ ậ ườ quy n t do c a các b c cha m , và c a nh ng ng ọ   c   cam   k t   tôn   tr ng ộ ợ   i giám h  h p

ứ ụ ệ ế ạ ề pháp n u có, trong vi c giáo d c v  tôn giáo và đ o đ c cho con cái

ệ ủ ọ ọ h  theo ý nguy n c a riêng h .

ề Đi u 19.

ườ ề ề ữ ọ M i ng i đ u có quy n gi ể  quan đi m c a ủ  mình mà không 1.

ệ ị b  ai can thi p.

ườ ề ự ề ậ ọ M i ng i có quy n t ồ    do ngôn lu n. Quy n này bao g m 2.

ề ế ế ế ậ ạ ọ ự t do tìm ki m, ti p nh n và truy n đ t m i thông tin, ý ki n, không

| 17

ệ ứ ự ề ệ ằ ằ ả phân bi t lĩnh v c, hình th c tuyên truy n b ng mi ng, b ng b n vi

ặ ướ ấ ỳ ứ ệ ươ in, ho c d ậ i hình th c ngh  thu t, thông qua b t k  ph ế   t, ệ   ng ti n

ự ự ạ ọ ủ ọ thông tin đ i chúng nào tùy theo s  l a ch n c a h .

ự ề ệ ệ ị ạ ả 3. ữ Vi c th c hi n nh ng quy n quy đ nh t ề   i kho n 2 đi u

ụ ữ ệ ặ ệ ệ này kèm theo nh ng nghĩa v  và trách nhi m đ c bi

ộ ố ạ ấ ị ế ể ạ ả ị ữ có th  ph i ch u m t s  h n ch  nh t đ nh, tuy nhiên, nh ng h n ch t. Do đó, vi c này   ế

ả ượ ậ ầ ị này ph i đ c quy đ nh trong pháp lu t và là c n thi ế ể t đ :

ủ ặ ọ ườ ề Tôn tr ng các quy n ho c uy tín c a ng i khác, a.

ậ ự ệ ặ ả ố ứ ộ B o v  an ninh qu c gia ho c tr t t ỏ    công c ng, s c kh e b.

ặ ạ ứ ủ ộ ho c đ o đ c c a xã h i.

ề Đi u 20.

ứ ề ế ề ọ ị M i hình th c tuyên truy n cho chi n tranh đ u b  pháp 1.

ậ ấ lu t nghiêm c m.

ủ ươ ọ ằ ủ ặ ộ M i ch  tr 2.

ệ ố ử ề ủ ự ị ự ể ộ ng gây h n thù dân t c, ch ng t c ho c tôn   ặ   ộ t đ i x  v  ch ng t c, s  thù đ ch, ho c ộ giáo đ  kích đ ng s  phân bi

ả ị ấ ậ ạ ự ề b o l c đ u ph i b  pháp lu t nghiêm c m.

ề Đi u 21.

ộ ọ ả ượ ề ự ệ ệ ậ Quy n h i h p hòa bình ph i đ ề   c công nh n. Vi c th c hi n quy n

ế ừ ị ạ ữ ế ậ ạ ị này không b  h n ch , tr nh ng h n ch  do pháp lu t quy đ nh và là

ộ ế ủ ợ ầ c n thi ộ t trong m t xã h i dân ch , vì l

ậ ự ể ả ệ ứ ứ ạ ặ ộ ỏ ộ tr t t ố i ích an ninh qu c gia, an toàn và   ả    công c ng, và đ  b o v  s c kh e và đ o đ c xã h i ho c b o

ự ủ ữ ườ ề ệ v  quy n và t do c a nh ng ng i khác.

ề Đi u 22.

| 18

ườ ề ự ữ ậ ườ 1. ọ M i ng i có quy n t ộ ớ  do l p h i v i nh ng ng

ề ậ ể ả ệ ợ ậ ể ả k  c  quy n l p và gia nh p các công đoàn đ  b o v  l i khác,   ủ   i ích c a

mình.

ị ạ ự ề ế ệ ệ ừ 2. Vi c th c hi n quy n này không b  h n ch , tr ữ    nh ng

ế ầ ậ ị ế ộ ộ ạ h n ch  do pháp lu t quy đ nh và là c n thi

ủ ợ ố ậ ự ch , vì l i ích an ninh qu c gia, an toàn và tr t t ộ  công c ng, và đ

ứ ủ ệ ứ ề ạ ặ ỏ ả b o v  s c kh e ho c đ o đ c c a công chúng hay các quy n và t

ườ ữ ệ ề ặ ả ủ do c a ng

ề ệ ố ớ ế ợ ữ ự t trong m t xã h i dân   ể  ự  ạ   i khác. Đi u này không ngăn c n vi c đ t ra nh ng h n ườ   i ệ ch  h p pháp trong vi c th c hi n quy n này đ i v i nh ng ng

ự ượ ệ ả làm vi c trong các l c l ng vũ trang và c nh sát.

ủ ề ộ ị 3.

ệ ậ ả ộ ố   Không m t quy đ nh nào c a đi u này cho phép các Qu c ề    do l p h i và b o v  quy n ướ ề ự c v  t gia thành viên đã tham gia Công

ố ế ượ ứ ủ ộ ộ ế ổ ậ l p h i năm 1948 c a T  ch c Lao  đ ng qu c t đ

ữ ệ ậ ặ ươ ạ ế nh ng bi n pháp l p pháp ho c hành pháp làm ph c ti n hành   ữ   ng h i đ n nh ng

ả ướ ả b o đ m nêu trong Công c đó.

ề Đi u 23.

ộ ế ự ủ ộ 1. Gia đình là m t t ơ ả  bào c  b n và t ầ    nhiên c a xã h i, c n

ả ượ ướ ộ ả ph i đ c nhà n ộ c và xã h i b o h .

ữ ế ủ ế ề ậ 2. ổ ế   Quy n k t hôn và l p gia đình c a nam và n  đ n tu i k t

ả ượ ừ ậ hôn ph i đ c th a nh n.

ượ ổ ứ ệ ế ự ồ 3. Không đ ế  ch c vi c k t hôn n u không có s  đ ng ý c t

ự ệ ủ ặ ợ ồ ươ hoàn toàn và t nguy n c a c p v  ch ng t ng lai.

ả ế ướ ố 4. Các Qu c gia thành viên Công

ể ả ự ề ề ả ẳ ợ ệ   c ph i ti n hành các bi n ệ   pháp thích h p đ  b o đ m s  bình đ ng v  quy n và trách nhi m

| 19

ố ố ờ ồ

ự ả ộ ầ ườ ả ả ả ợ ủ ợ c a v  và ch ng trong su t th i gian chung s ng và khi ly hôn. Trong   ế ớ   t v i ị ng h p ly hôn, ph i có quy đ nh b o đ m s  b o h  c n thi tr

con cái.

ề Đi u 24.

ọ ẻ ệ ủ ộ ớ 1. M i tr  em, không phân bi t ch ng t c, màu da, gi i tính,

ữ ả ặ ặ ộ ố ộ ồ ngôn ng , tôn giáo, ngu n g c dân t c ho c xã h i, tài s n ho c dòng

ề ề ộ ủ ữ ệ ả dõi đ u có quy n đ ượ ưở c h ng nh ng bi n pháp b o h  c a gia đình,

ộ ướ ầ ế ườ ư xã h i và nhà n c c n thi t cho ng i ch a thành niên.

ọ ẻ ả ượ ề 2. M i tr  em đ u ph i đ c đăng ký khai sinh ngay sau khi

ờ ọ ả ra đ i và ph i có tên g i.

ọ ẻ ố ị ề ề 3. M i tr  em đ u có quy n có qu c t ch.

ề Đi u 25.

ấ ỳ ự ọ ệ ở ề M i công dân, không có b t k  s  phân bi ư t nào nh  đã nêu đi u 2 và

ấ ỳ ự ạ ế ấ ợ ề ề ơ ộ ể không có b t k  s  h n ch  b t h p lý nào, đ u có quy n và c  h i đ :

ệ ề ộ ộ 1. ự   Tham gia đi u hành các công vi c xã h i m t cách tr c

ọ ự ữ ệ ế ặ ạ ự ọ ti p ho c thông qua nh ng đ i di n do h  t do l a ch n;

ử ị ử ử ứ ầ ầ ộ ỳ 2.

ự ế ế ẳ ằ ầ ỏ ổ B u c  và  ng c  trong các cu c b u c  đ nh k  chân   ằ   th c, b ng ph  thông đ u phi u, bình đ ng và b  phi u kín, nh m

ử ả ỏ ả đ m b o cho c  tri đ ượ ự c t do bày t ệ ủ  ý nguy n c a mình;

ượ ụ ế ậ ộ ớ ị 3. Đ c ti p c n v i các d ch v  công c ng ở ấ ướ   c đ t n

ẳ ơ ở mình trên c  s  bình đ ng.

ề Đi u 26.

ườ ề ẳ ướ ề ậ ượ ọ M i ng i đ u bình đ ng tr c pháp lu t và có quy n đ ậ   c pháp lu t

| 20

ấ ỳ ự ệ ộ ẳ ệ ố ử ả b o v  m t cách bình đ ng mà không có b t k  s  phân bi t đ i x  nào.

ề ặ ọ ự ậ ấ ả ệ ố ử V  m t này, pháp lu t ph i nghiêm c m m i s  phân bi

ả ọ ườ ự ả ệ ẳ ộ ả ố ả đ m b o cho m i ng i s  b o h  bình đ ng và có hi u qu  ch ng l t đ i x  và   ạ   i

ữ ệ ố ử ề ữ ủ ớ ộ nh ng phân bi t đ i x  v  ch ng t c, màu da, gi

ể ể ặ ồ ộ ố ị i tính, ngôn ng , tôn   ặ   giáo, quan đi m chính tr  ho c quan đi m khác, ngu n g c dân t c ho c

ầ ấ ặ ả ộ ị ị xã h i, tài s n, thành ph n xu t thân ho c các đ a v  khác.

ề Đi u 27.

Ở ữ ể ố ề ắ ộ ề ố nh ng qu c gia có nhi u nhóm thi u s  v  s c t c, tôn giáo và ngôn

ữ ữ ể ố ữ ớ ộ

ủ ộ ề ị ồ viên khác c a c ng đ ng mình, không tb  kh ướ ừ c t

ượ ự ề ặ ng , nh ng cá nhân thu c các nhóm thi u s  đó, cùng v i nh ng thành   ờ ố    quy n có đ i s ng ề   c theo và th c hành tôn giáo riêng, ho c quy n văn hóa riêng, quy n đ

ượ ử ụ ữ đ ủ ọ c s  d ng ngôn ng  riêng c a h .

PH N IVẦ

ề Đi u 28.

ộ Ủ ề M t  y ban Quy n con ng ườ ẽ ượ i s  đ 1.

Ủ Ủ ồ ứ ữ ọ g i là  y ban).  y ban g m 18 thành viên và có nh ng ch c năng nh ậ c thành l p (sau đây   ư

ướ ị quy đ nh d i đây:

Ủ ủ ố 2.

ấ ạ ướ ườ ữ ẩ i có ph m ch t đ o đ c t ả c này và ph i là nh ng ng Công

Thành viên  y ban là công dân c a các Qu c gia thành viên   ứ ố   t, ườ ự ề ự ừ ề ậ ượ c th a nh n là có năng l c trong lĩnh v c v  quy n con ng đ

ừ ệ ủ ữ ườ xem xét t ớ ợ i l i ích t vi c tham gia c a nh ng ng i, có   ệ   i có kinh nghi m

pháp lý.

ủ Ủ ẽ ượ ầ ể 3. Các thành viên c a  y ban s  đ ệ ớ   c b u ra đ  làm vi c v i

| 21

ư t cách cá nhân.

ề Đi u 29.

ủ Ủ ượ ế ầ ằ ỏ ừ Các thành viên c a  y ban đ c b u b ng cách b  phi u kín t danh

ườ ủ ẩ ở ề ượ ố ữ sách nh ng ng i có đ  tiêu chu n nêu đi u 28 và đ c các Qu c gia

thành viên Công ướ ề ử c đ  c .

ố ỗ ướ ể ề ử 1. M i Qu c gia thành viên Công c có th  đ  c  không quá

ườ ườ ủ ả ố hai ng ữ i. Nh ng ng ề ử i này ph i là công dân c a qu c gia đ  c .

ườ ượ ề ử ẫ ể ượ 2. ộ M t ng i đã đ c đ  c  v n có th  đ ề ử c tái đ  c .

ề Đi u 30.

ầ ử ầ ẽ ượ ầ ế 1. L n b u c  đ u tiên s  đ c ti n hành không quá 6 tháng

ướ ệ ự ể ừ k  t ngày Công c có hi u l c.

ấ ố ướ ế ầ ỗ ộ 2. Ít nh t b n tháng tr c ngày ti n hành m i cu c b u c ử

ạ ừ ộ ầ ử ế ố Ủ ằ ổ ị vào  y ban, ngo i tr  cu c b u c  nh m b  sung gh  tr ng quy đ nh

ở ề ố ẽ ử ư ợ ổ ư ớ ố đi u 34, T ng Th  ký Liên H p Qu c s  g i th  t

ướ ườ Ủ thành viên Công ể ờ ề ử c đ  m i đ  c  ng i các Qu c gia   ả   i vào  y ban trong kho ng

ờ ạ th i h n ba tháng.

ố ẽ ậ ư ợ ổ 3. T ng Th  ký Liên H p Qu c s  l p danh sách theo th  t ứ ự

ữ ữ ườ ượ ề ử ả b ng ch  cái La­tinh tên nh ng ng i đã đ c đ  c , kèm theo tên các

ề ử ữ ố ườ Qu c gia thành viên đã đ  c  nh ng ng

ố ướ ấ ậ ộ này cho các Qu c gia thành viên Công i đó, và thông báo danh sách   ướ   c c ch m nh t m t tháng tr

ờ ạ ỗ ộ ầ ử th i h n m i cu c b u c .

ủ Ủ ử ệ ầ ượ ự 4. Vi c b u c  các thành viên c a  y ban đ ệ   c th c hi n

ố ộ ồ ọ ướ trong m t phiên h p g m các Qu c gia thành viên Công c này do

| 22

ệ ậ ạ ư ố ổ ợ ụ ở ợ T ng Th  ký Liên H p Qu c tri u t p t i tr ố    s  Liên H p Qu c.

ả ọ ố ổ ố ể Phiên h p này ph i có t

ướ ữ Ủ ứ ữ ầ ự c tham d ; nh ng ng ườ ượ i đ c b u vào  y ban là nh ng  ng c

ệ ố ượ ố ạ ố ế ấ ả ố i thi u 2/3 t ng s  Qu c gia thành viên Công   ử  ố c đa s  tuy t đ i trong s viên đ t s  phi u cao nh t và ph i thu đ

ế ủ ạ ế ệ ặ ố ỏ phi u c a đ i di n các Qu c gia thành viên có m t và b  phi u.

ề Đi u 31.

ể ỗ ố ỉ ủ   ộ M i qu c gia ch  có th  có m t công dân là thành viên c a 1.

Ủ y ban.

ủ Ủ ử ệ ầ ả Vi c b u c  các thành viên c a  y ban ph i tính đ n s ế ự 2.

ề ặ ị ệ ủ ự ạ ề ằ ố phân b  công b ng v  m t đ a lý và s  đ i di n c a các n n văn hóa

ệ ố ủ ế ư khác nhau, cũng nh  các h  th ng pháp lý ch  y u.

ề Đi u 32.

ủ Ủ ớ ầ ệ ượ Các thành viên c a  y ban đ 1.

ể ượ ầ ạ ế ượ ề ử ọ năm. H  có th  đ i n u đ c b u l c tái đ  c . Tuy nhiên, nhi m k

ố ượ ầ ầ ầ ủ c a chín thành viên trong đó s  các thành viên đ ỳ ố   c b u v i nhi m k  b n ỳ  ệ ẽ c b u l n đ u tiên s

ấ ứ ử ầ ủ ầ ộ

ủ ị ủ ẽ ạ ả ọ ị ch m d t sau hai năm; ngay sau cu c b u c  đ u tiên, tên c a chín   ề   i kho n 4 đi u thành viên này s  do Ch  t ch c a phiên h p quy đ nh t

ằ ọ 30 ch n b ng cách rút thăm.

ứ ệ ấ ầ ộ ỳ Khi ch m d t nhi m k , các cu c b u c  l ử ạ ượ i đ 2.

ị ạ ủ ề ả ữ hành theo nh ng quy đ nh t i các đi u kho n nêu trên c a Công ế   c ti n ướ   c

này.

ề Đi u 33.

ủ Ủ ừ ự ệ ế ộ 1. ứ   N u m t thành viên c a  y ban ng ng th c hi n các ch c

| 23

ủ ấ ứ ạ ừ ự ắ ặ

ế ấ ờ

ế ể ư ẽ ợ ố ổ ấ   năng c a mình vì b t c  lý do nào, ngo i tr  s  v ng m t có tính ch t ủ ị Ủ   ủ ạ t m th i, thì theo ý ki n nh t trí c a các thành viên khác, ch  t ch  y ố ban s  thông báo cho T ng Th  ký Liên H p Qu c bi t đ  tuyên b

ế ủ ị ố gh  c a thành viên đó b  tr ng.

ườ ị ế ủ Ủ ợ ộ 2. Trong tr ặ   ng h p m t thành viên c a  y ban b  ch t ho c

ứ ủ ị Ủ ư ẽ ổ ừ t

ế ể ế ủ ị ố ố ợ ố ch c, Ch  t ch  y ban s  thông báo ngay cho T ng Th  ký Liên   ể ừ t đ  tuyên b  gh  c a thành viên đó b  tr ng, k  t H p Qu c bi

ệ ừ ứ ệ ự ế ặ ngày ch t ho c ngày vi c t ch c có hi u l c.

ề Đi u 34.

ế ố ề ế ố ộ 1.

ế ư ế ạ ầ ệ   Khi có m t tuyên b  gh  tr ng theo đi u 33, và n u nhi m ể ỳ ủ k  c a thành viên c n thay th  ch a h t h n trong vòng sáu tháng k

ế ị ố ư ợ ố ố ừ t ổ  ngày tuyên b  gh  b  tr ng, thì T ng Th  ký Liên H p Qu c thông

ố ướ ể báo cho các Qu c gia thành viên Công

ể ề ử ố ườ ề ằ các Qu c gia thành viên có th  đ  c  ng ờ ạ c đ  trong th i h n hai tháng,   ổ i theo đi u 29 nh m b

ế ố sung cho gh  tr ng đó.

ố ẽ ậ ư ợ ộ ổ 2. T ng Th  ký Liên H p Qu c s  l p m t danh sách theo

ứ ữ th ự t ch cái

ữ ề ử La­tinh tên nh ng ng ườ ượ i đ

ố ả ượ ướ ệ ầ các Qu c gia thành viên Công c đ  c  và thông báo danh sách này cho   ế   c ti n ổ c. Vi c b u b  sung ph i đ

ị ủ ầ ướ ữ hành theo nh ng quy đ nh t ươ ứ ở ng  ng ph n này c a Công c.

ủ Ủ ượ ầ 3. Thành viên c a  y ban đ ề   ế ố c b u vào gh  tr ng theo đi u

ẽ ệ ớ ế ệ ầ ỳ ạ ủ 33 s  làm vi c cho t i h t ph n nhi m k  còn l i c a thành viên đã

ủ ề ế ợ ị ớ ỏ ố b  tr ng gh  phù h p v i quy đ nh c a đi u đó.

ề Đi u 35.

| 24

ủ Ủ ớ ự ộ ồ ủ ấ ạ ậ

ợ ậ ươ ẽ ượ ủ ừ ồ ố H p Qu c, s  đ c nh n l ng t

ể ứ ộ ồ ề ạ ợ ố

ọ ắ ủ ứ ệ ấ ầ ọ ị Các thành viên c a  y ban, v i s  ch p thu n c a Đ i H i đ ng Liên   ợ    các ngu n tài chính c a Liên H p ố   ệ Qu c, theo các th  th c và đi u ki n do Đ i H i đ ng Liên H p Qu c ữ n đ nh, căn c  vào t m quan tr ng c a trách nhi m mà h  n m gi

Ủ trong  y ban.

ề Đi u 36.

ổ ư Ủ ự ẽ ấ ố ợ

ấ ầ ươ ự ệ ệ ệ ế ệ ả ậ T ng   Th   ký   Liên   H p   Qu c   s   cung   c p   cho   y   ban   nhân   s   và   ứ   t cho vi c th c hi n hi u qu  các ch c ng ti n v t ch t c n thi ph

ủ Ủ ướ năng c a  y ban theo Công c này.

ề Đi u 37.

ệ ậ ư ọ ợ ổ 1. ầ   ố ẽ T ng Th  ký Liên H p Qu c s  tri u t p phiên h p đ u

ạ ụ ở ợ ố ủ Ủ tiên c a  y ban t i tr  s  Liên H p Qu c.

ẽ ọ Ủ ầ ọ ị 2. Sau phiên h p đ u tiên,  y ban s  h p theo l ch trình quy

Ủ ế ậ ắ ề ủ ụ ị đ nh trong quy t c v  th  t c mà  y ban thi t l p.

ườ ẽ ọ ở ụ ở Ủ ủ 3. Thông th ng,  y ban s  h p ợ    tr  s  chính c a Liên H p

ở ố Qu c

ữ ướ ặ ở ố ạ ủ ợ N u­ c, ho c văn phòng c a Liên H p Qu c t i Geneva.

ề Đi u 38.

ủ Ủ ỗ ướ ụ ệ ậ ả M i thành viên c a  y ban, tr c khi nh n nhi m v , ph i tuyên th ệ

ướ Ủ ẽ ự ứ ủ ệ ộ ư tr c  y ban là s  th c hi n ch c năng c a mình m t cách vô t và

công tâm.

ề Đi u 39.

Ủ ệ ầ ớ ỳ 1. ứ ủ y ban b u ra các quan ch c c a mình v i nhi m k  hai

| 25

ể ượ ầ ạ ứ năm. Các quan ch c này có th  đ c b u l i.

Ủ ề ủ ụ ủ ẽ ặ ữ ắ 2. y ban s  đ t ra quy t c v  th  t c c a mình; nh ng quy

ể ữ ả ồ ữ ộ ị ắ t c này, không k  nh ng n i dung khác, ph i g m nh ng quy đ nh sau

đây,:

ể ầ ố ạ ế ỗ S  đ i bi u c n thi ọ t cho m i phiên h p là 12 thành viên; a.

ế ị ả ượ ớ ủ Ủ Quy t đ nh c a  y  ban ph i  đ c thông qua v i  đa s ố b.

ế ủ ặ phi u c a các thành viên có m t.

ề Đi u 40.

ố ướ 1. Các Qu c gia thành viên Công

ề ữ ể ự ệ ệ

ượ ướ ữ ề ế ậ ộ ế ẽ ệ c cam k t s  đ  trình báo   ề   cáo v  nh ng bi n pháp mà mình đã thông qua đ  th c hi n các quy n ạ ượ   c c này, và v  nh ng ti n b  đã đ t đ c ghi nh n trong Công đ

ự ề ệ ệ trong vi c th c hi n các quy n đó:

ờ ạ ể ừ ộ Trong th i h n m t năm k  t ngày Công ướ   c a.

ệ ự ố ớ ố này có hi u l c đ i v i Qu c gia thành viên liên quan;

ầ ủ Ủ ỗ Và sau đó, m i khi có yêu c u c a  y ban. b.

ấ ả ẽ ượ ệ ư T t c  các báo cáo s  đ ổ c đ  trình lên T ng Th  ký Liên 2.

ố ợ Ủ ể ể ả

ế ố ưở ữ ế ệ ả ớ H p Qu c đ  chuy n cho  y ban xem xét. Các báo cáo ph i nêu rõ   ệ   ự i vi c th c hi n và khó khăn, n u có,  nh h nh ng y u t ng t

ướ Công c này.

ủ Ủ ư ế ả ổ Sau khi tham kh o ý ki n c a  y ban, T ng Th  ký Liên 3.

ể ử ợ ố ổ ứ ả H p Qu c có th  g i cho các t

ủ ầ ữ ớ ộ các ph n c a các báo cáo liên quan t ch c chuyên môn liên quan b n sao   ẩ   ự i nh ng lĩnh v c thu c th m

ề ủ ổ ứ quy n c a các t ch c đó.

| 26

Ủ ứ ữ ẽ ố 4. y ban s  nghiên c u nh ng báo cáo do các Qu c gia thành

Ủ ướ ẽ ử ố viên Công

ủ ữ ế ậ ấ

ộ ồ Ủ ế ể ể y ban cũng có th  chuy n cho H i đ ng Kinh t

Ủ ậ ả ậ c trình lên.  y ban s  g i cho các Qu c gia thành viên   ợ   báo cáo c a mình và nh ng bình lu n chung n u xét th y thích h p. ữ   ộ  và Xã h i nh ng ượ ừ  c t bình lu n này kèm theo b n sao các báo cáo mà  y ban nh n đ

ố ướ các Qu c gia thành viên Công c.

ố ướ ể ệ Các Qu c gia thành viên Công Ủ   c có th  đ  trình lên  y 5.

ề ấ ỳ ữ ậ ậ ượ ư ả ban nh ng nh n xét v  b t k  bình lu n nào đ c đ a ra theo kho n 4

ề đi u này.

ề Đi u 41.

ỗ ố ướ ề 1. M i   Qu c   gia   thành   viên   Công ề   c   này   đ u   có   quy n

ể ề ố ố ấ ỳ ờ tuyên b  theo đi u này, vào b t k  th i đi m nào, là qu c gia đó công

ề ủ Ủ ậ ẩ ượ ữ ế ậ nh n th m quy n c a  y ban đ c ti p nh n và xem xét nh ng thông

ạ ằ ế ộ ố ộ ố cáo theo đó m t Qu c gia thành viên khi u n i r ng m t Qu c gia

ụ ủ ự ủ ệ ọ ầ thành viên khác không th c hi n đ y đ  nghĩa v  c a h  theo Công

ữ ướ ỉ ượ Ủ ề ậ c. Nh ng thông cáo theo đi u này ch  đ

ủ ế ố ố ế c  y ban ti p nh n và   ậ   xem xét n u đó là c a Qu c gia thành viên đã tuyên b  công nh n

ẩ ề ủ Ủ ề ệ Ủ ế ậ

ư ế ế ộ ố cáo n u nó liên quan đ n m t Qu c gia thành viên ch a có tuyên b

ẽ ượ ư ậ ượ ế ề ậ th m quy n c a  y ban v  vi c này.  y ban không ti p nh n thông   ố  ả   i c ti p nh n theo đi u này s  đ nh  v y. Các thông cáo đ c gi

ủ ụ ế quy t theo th  t c sau đây:

ế ộ ố ướ a. N u   m t   Qu c   gia   thành   viên   Công c   cho

ự ữ ệ ộ ố ị ằ r ng m t Qu c gia thành viên khác không th c hi n nh ng quy đ nh

ướ ả ư ể ử ằ ộ ủ c a Công c, thì có th  g i m t thông cáo b ng văn b n l u ý

| 27

ề ấ ấ ờ ố ề Qu c gia thành viên  y v  v n đ  đó. Trong th i gian ba tháng, k  t

ố ượ ậ ượ ậ ể ừ  ả ngày nh n đ c thông cáo, qu c gia nh n đ

ả ử ặ ả ố ồ h i đáp gi

ỏ ấ ể ề ả ằ ứ hình th c khác b ng văn b n đ  làm sáng t

ủ ụ ữ ừ ự ể ợ c thông cáo ph i có   ữ   i thích cho qu c gia g i thông cáo, ho c ph i có nh ng ề ậ    v n đ , trong đó đ  c p ướ   c ế đ n, trong ch ng m c có th  và thích h p, nh ng th  t c trong n

ụ ữ ệ ắ ố ượ cùng nh ng bi n pháp kh c ph c mà qu c gia đ c thông cáo đã,

ặ ẵ ể ả ự ệ đang ho c s n sàng th c hi n đ  gi ế ấ ề i quy t v n đ .

ế ể ừ ờ b. N u trong th i gian sáu tháng k  t

ượ ượ ề ầ ấ ả c thông cáo đ u tiên mà v n đ  không đ c gi đ

ố ớ ả ộ ỏ ậ    ngày nh n ộ   ế i quy t m t ố   cách th a đáng đ i v i c  hai bên liên quan, thì m t trong hai qu c

ề Ủ ư ấ ử ề ằ gia đó có quy n đ a v n đ  ra  y ban b ng cách g i thông báo cho

Ủ ố y ban và cho qu c gia kia.

Ủ ỉ ấ ắ c.

ụ ệ ẵ ọ ướ ề ắ ằ r ng m i bi n pháp kh c ph c s n có trong n ắ   ề y ban ch  xem xét v n đ  sau khi đã ch c ch n ượ   c c  đ u đã đ

ụ ậ ố ệ ể ợ ớ qu c gia nh n thông cáo áp d ng tri t đ , phù h p v i các nguyên

ượ ố ế ừ ậ ậ ắ t c đã đ ủ c th a nh n chung c a lu t pháp qu c t ị . Quy đ nh này

ườ ữ ệ ế ệ ợ ụ không áp d ng trong tr ng h p vi c ti n hành nh ng bi n pháp

ụ ị ắ ộ kh c ph c b  kéo dài m t cách vô lý.

Ủ ẽ ọ ữ y ban s  h p kín khi xem xét nh ng thông cáo d.

ề theo đi u này.

ứ ị ạ ụ Ủ e. Căn c  theo quy đ nh t i m c (c),  y ban s

ỡ ố ả ế ấ giúp đ  các Qu c gia thành viên liên quan gi

ơ ở ề ệ ọ ự cách thân thi n, trên c  s  tôn tr ng các quy n và t ẽ  ề ộ   i quy t v n đ  m t ơ ả ủ    do c  b n c a

ườ ượ ướ ậ con ng ư i nh  đã đ c Công c này công nh n;

| 28

ề ượ ấ ể f. Khi xem xét các v n đ  đ

ể ầ ố ạ ụ ban có th  yêu c u các qu c gia liên quan nêu t ế Ủ   c chuy n đ n,  y ấ   i m c (b) cung c p

ấ ỳ b t k  thông tin liên quan nào;

ố ạ ụ g. Các qu c gia liên quan nêu t

ạ Ủ ề ượ ệ ạ ấ ư ề   i m c (b) có quy n ể i  y ban và có th có đ i di n khi v n đ  đ c đ a ra xem xét t

ặ ằ ệ ể ả ằ trình bày quan đi m b ng mi ng và/ho c b ng văn b n;

ể ừ ậ h. Trong   vòng   12   tháng   k   t ngày   nh n   đ ượ   c

ẽ ệ Ủ ụ ộ thông báo theo m c (b),  y ban s  đ  trình m t báo cáo:

ế ạ ượ ả ị i. N u đ t đ ộ c m t gi

ẽ ớ ạ ụ ộ ạ t Ủ i m c (e),  y ban s  gi i pháp theo quy đ nh   ố ắ   i h n báo cáo trong m t tuyên b  v n

ả ạ ượ ắ ề ự ệ t t v  s  vi c và gi i pháp đã đ t đ c;

ạ ượ ế ả ii. N u không đ t đ ộ c m t gi i pháp theo

ạ ẽ ớ ạ ụ ộ ị quy đ nh t Ủ i m c (e),  y ban s  gi i h n báo cáo trong m t tuyên

ế ả ả ố ắ ắ ề ự ệ b  v n t ằ t v  s  vi c. Các ý ki n b ng văn b n và biên b n ghi

ờ ư ể ố ữ nh ng l i phát bi u do các Qu c gia thành viên liên quan đ a ra

ẽ ượ s  đ c đính kèm báo cáo.

ọ ườ ẽ ượ ợ ử ố Trong m i tr ng h p, báo cáo s  đ c g i cho các Qu c gia

thành viên liên quan.

ệ ự ườ ủ ẽ ề ố ị 2. Quy đ nh c a đi u này s  có hi u l c khi m i Qu c gia

ướ ữ ề ả ố thành viên Công

ẽ ượ ộ ư ể ổ ố ố b  đó s  đ c ra tuyên b  theo kho n 1 đi u này. Nh ng tuyên   ư c các Qu c gia thành viên n p l u chi u cho T ng Th

ố ẽ ử ư ả ợ ố ổ ợ ký Liên H p Qu c và T ng Th  ký Liên H p Qu c s  g i các b n sao

ố ể ượ ạ ố cho các Qu c gia thành viên khác. Tuyên b  có th  đ c rút l

ư ệ ằ ợ ổ i vào   ố   ấ ỳ b t k  lúc nào b ng vi c thông báo cho T ng Th  ký Liên H p Qu c.

| 29

ệ ạ ấ ỳ ấ ở ệ ề ả ố Vi c rút l i tuyên b  không c n tr  vi c xem xét b t k  v n đ  nào

ượ ể Ủ ề nêu trong thông cáo đã đ

ủ ấ ỳ ố ộ ượ ế m t thông cáo nào c a b t k  Qu c gia thành viên nào đ c chuy n cho  y ban theo đi u này; không   ậ   c ti p nh n

ư ậ ổ ượ ạ ố ừ sau khi T ng Th  ký đã nh n đ c thông báo rút l i tuyên b , tr  khi

ố ớ ư ố Qu c gia thành viên liên quan đ a ra tuyên b  m i.

ề Đi u 42.

ộ ấ ế Ủ ể ề ề ế 1. a. N u m t v n đ  đã chuy n đ n  y ban theo đi u 41 không đ ượ   c

ả ế ớ ố ỏ ộ gi i quy t m t cách th a đáng v i các Qu c gia thành viên liên quan,

ớ ự ỏ ậ ướ ủ Ủ ố thì v i s  th a thu n tr

ể ể ị ỉ ả ạ ướ ượ ờ ộ có th  ch  đ nh m t Ti u ban hòa gi c c a các Qu c gia thành viên đó,  y ban   ọ   c g i i t m th i (d i đây đ

ể ể ẽ ố

ơ ở ề ế ả ả ấ ộ ỡ là Ti u ban). Ti u ban s  giúp đ  các Qu c gia thành viên liên quan   ọ   i cho v n đ , trên c  s  tôn tr ng tìm ki m m t gi i pháp hòa gi

ướ Công c này.

ể ượ ự ủ ủ ấ ậ ẽ ồ b. Ti u ban này s  g m năm  y viên đ

ờ ạ ế ố c s  ch p thu n c a các   ố   Qu c gia thành viên liên quan. N u trong th i h n ba tháng, các Qu c

ạ ượ ậ ề ỏ ộ gia thành viên liên quan không đ t đ c th a thu nv  toàn b  hay

ư ượ ố ủ ủ ầ ộ ể m t ph n thành viên c a Ti u ban thì s   y viên ch a đ ấ c nh t trí

ế ầ ằ ỏ ớ ố ẽ ượ Ủ s  đ c  y ban b u b ng b  phi u kín v i đa s  2/3 các thành viên

Ủ y ban.

ủ ớ ư ủ ủ ệ ể 2. Các  y viên c a Ti u ban làm vi c v i t

ượ ủ ố cách cá nhân. Các  y viên   ặ   c là công dân c a các Qu c gia thành viên liên quan, ho c không đ

ố ộ ướ ặ ủ ố ộ ủ c a m t qu c gia không tham gia Công c, ho c c a m t Qu c gia

ư ố ở ề thành viên ch a có tuyên b  nêu đi u 41.

ắ ề ủ ụ ủ ủ ị ể ầ 3. Ti u ban b u ra ch  t ch và thông qua quy t c v  th  t c c a mình.

| 30

ườ ệ ậ ủ ể ọ ộ 4. Thông th ng, Ti u ban tri u t p các cu c h p c a mình tr

ặ ở ợ ợ Liên H p Qu c ố ở ữ ướ  N u­ c, ho c Văn phòng Liên H p Qu c ở ụ ở   s ố ở

ể ọ ở ữ ơ ợ Geneva; tuy nhiên, cũng có th  h p nh ng n i thích h p khác do

ế ủ ế ị ư ể ả ổ Ti u ban quy t đ nh sau khi tham kh o ý ki n c a T ng Th  ký Liên

ủ ợ ố ố H p Qu c và c a các Qu c gia thành viên liên quan.

ậ ộ ượ ẽ ỗ ợ ề ấ 5. B  ph n hành chính đ c cung c p theo đi u 36 cũng s  h  tr  công

ể ệ ượ ị ở ề vi c cho Ti u ban đ ỉ c ch  đ nh đi u này.

Ủ ữ ậ ượ ẽ ượ 6. Nh ng thông tin do  y ban nh n đ c và xem xét s  đ ể   c chuy n

ể ể ể ầ ố cho Ti u ban và Ti u ban có th  yêu c u các Qu c gia thành viên liên

ấ ỳ ấ quan cung c p cho mình b t k  thông tin nào khác có liên quan.

ỹ ấ ườ ề ơ ộ

ề ượ ẽ ử ể ể ể ế ư 7. Sau khi đã xem xét k  v n đ  nh ng không mu n h n m i hai tháng   ộ   c chuy n đ n Ti u ban, Ti u ban s  g i m t ấ  khi v n đ  đ ể ừ k  t

ủ ị Ủ ể ố báo cáo cho Ch  t ch  y ban đ  thông báo cho các qu c gia liên quan:

ệ ể ế a. ể N u Ti u ban không th  hoàn thành vi c xem

ườ ể ẽ ề ả ấ ộ xét v n đ  trong m i hai tháng, thì Ti u ban s  ph i có m t tuyên

ể ề ạ ấ ố ắ ắ ề ệ b  v n t t v  hi n tr ng v n đ  mà Ti u ban đang xem xét:

ạ ượ ế ả ả b. N u đã đ t đ ộ c m t gi i pháp hòa gi

ơ ở ề ọ các bên liên quan trên c  s  tôn tr ng các quy n con ng

ậ ướ ể công nh n trong Công c này thì Ti u ban báo cáo v n t ữ   i gi a ườ ượ   i đ c ắ ắ ề ự t v  s

ệ ả ạ ượ vi c và gi i pháp đã đ t đ c;

ế ạ ượ ả c. N u không đ t đ ộ c m t gi

ữ ụ ẽ ể ạ ị đ nh t

ề ọ ự ệ ấ ủ ữ i pháp theo quy   ế ủ   i m c (b) thì Ti u ban s  nêu trong báo cáo nh ng ý ki n c a ố   ế mình v  m i s  vi c liên quan đ n nh ng tranh ch p c a các Qu c

ủ ể ề ậ ị ư gia thành viên liên quan, cũng nh  nh n đ nh c a Ti u ban v  các

| 31

ể ạ ượ ả ả ả ề ấ kh  năng có th  đ t đ ộ c m t gi i pháp hòa gi i cho v n đ . Báo

ữ ằ ả ả ồ ế cáo này cũng bao g m nh ng ý ki n b ng văn b n và biên b n ghi

ệ ủ ữ ể ạ ố nh ng phát bi u do đ i di n c a các Qu c gia thành viên liên quan

ư đ a ra;

ể ế ượ ư d. ủ N u báo  cáo  c a  Ti u  ban  đ c   đ a  ra theo

ụ ờ ạ ố

ượ ả ậ m c (c), thì các Qu c gia thành viên liên quan, trong th i h n ba   ủ ị Ủ   c báo cáo, ph i thông báo cho Ch  t ch  y tháng sau khi nh n đ

ế ậ ấ ấ ậ ộ ọ ban bi t là h  ch p nh n hay không ch p nh n n i dung báo cáo

ể ủ c a Ti u ban.

ữ ị ạ ề ươ 8. Nh ng quy đ nh t ẽ i đi u này s  không làm ph ạ ế ng h i đ n trách

ệ ở ề ủ Ủ nhi m c a  y ban nêu đi u 41.

ủ ể ọ ượ ủ 9. M i chi phí cho các  y viên c a Ti u ban đ ổ ề c phân b  đ u cho các

ủ ư ả ố ổ ố Qu c gia thành viên liên quan, theo b n th ng kê c a T ng Th  ký Liên

ợ ố H p Qu c.

ế ầ ế ố ẽ ư ợ ổ 10. N u c n thi t, T ng Th  ký Liên H p Qu c s  thanh toán chi phí

ủ ể ướ ố cho các thành viên c a Ti u ban tr c khi các Qu c gia thành viên liên

ị ở ề ả ả quan hoàn tr  theo quy đ nh kho n 9 đi u này.

ề Đi u 43.

ủ Ủ ủ ủ ể ả ủ Các  y viên c a  y ban và  y viên c a Ti u ban hòa gi i lâm th i đ ờ ượ   c

ị ỉ ậ ợ ề ư ưở ượ ữ ề ch  đ nh theo đi u 42 đ ng nh ng thu n l c h

ụ ủ ừ ễ ợ i và quy n  u đãi,   ố   ừ mi n tr  dành cho các chuyên gia th a hành công v  c a Liên H p Qu c

ủ ư ữ ầ ướ ề ư ề nh  đã nêu trong nh ng ph n liên quan c a Công c v  quy n  u đãi

ừ ủ ễ ố ợ và mi n tr  c a Liên H p Qu c.

ề Đi u 44.

| 32

ữ ụ ệ ị ẽ ướ Vi c áp d ng nh ng quy đ nh thi hành Công

ưở ữ ế ề ự ủ ụ ườ h ng  đ n  nh ng  th  t c   trong  lĩnh  v c  quy n  con ng i   đã  đ

ữ ệ ướ ủ ố ợ nh ng văn ki n pháp lý và các công c c a Liên H p Qu c, cũng nh

ủ ố ợ ị ổ ứ ủ c a các t ch c chuyên môn c a Liên H p Qu c quy đ nh, và cũng s

ử ụ ướ ố ả ở không làm c n tr  các Qu c gia thành viên Công

ế ậ ấ ỏ ớ ủ ụ ể ả ả   c này s  không làm  nh ượ   c ư  ẽ  ữ   c này s  d ng nh ng ố   ợ i quy t tranh ch p, phù h p v i các th a thu n qu c th  t c khác đ  gi

ặ ặ ệ ệ ự ữ ố ế t chung ho c đ c bi t đang có hi u l c gi a các qu c gia đó.

ề Đi u 45.

Ủ ộ ồ ẽ ạ ố ợ y ban s  trình lên Đ i H i đ ng Liên H p Qu c báo cáo hàng năm v ề

ạ ộ ộ ồ ủ ế ộ ho t đ ng c a mình thông qua H i đ ng Kinh t và Xã h i.

PH N VẦ

ề Đi u 46.

ủ ộ ướ ể ượ ả ị Không m t quy đ nh nào c a Công c này có th  đ c gi i thích đ

ươ ạ ế ủ ữ ế ị ươ ợ làm ph ng h i đ n nh ng quy đ nh c a Hi n ch ể  ố   ng Liên H p Qu c

ề ệ ủ ổ ứ ủ ệ ị và đi u l c a các t

ố ề ổ ứ ủ ấ ợ ch c chuyên môn mà quy đ nh trách nhi m c a các   ề ượ   c ch c chuyên môn c a Liên H p Qu c v  các v n đ  đ ơ c  quan và t

ướ ề ậ đ  c p trong Công c này.

ề Đi u 47.

ủ ộ ướ ể ượ ả ể ị Không m t quy đ nh nào c a Công c này có th  đ c gi

ươ ạ ế ề ươ ộ ượ ưở ủ ọ ph ng h i đ n quy n đ ng nhiên c a m i dân t c đ c h i thích đ  làm   ử ng và s

ủ ầ ộ ự ủ ả ồ ọ ụ d ng m t cách đ y đ  và t do m i ngu n c a c i và tài nguyên thiên

ủ ọ nhiên c a h .

| 33

Ầ PH N VI

ề Đi u 48.

ướ ỏ ể ấ ỳ ố 1. Công

ặ ợ ố ấ ỳ ổ ứ ủ H p Qu c, ho c thành viên c a b t k  t c này đ  ng  cho b t k  Qu c gia thành viên Liên   ủ    ch c chuyên môn nào c a

ấ ỳ ủ ặ ố ợ ố Liên H p Qu c, ho c cho b t k  Qu c gia thành viên nào c a Quy

ố ế ế ư ố ch  Tòa án Công lý qu c t ấ ỳ , cũng nh  cho b t k  qu c gia nào khác

ượ ộ ồ ạ ợ ố ờ ướ c Đ i H i đ ng Liên H p Qu c m i tham gia Công c này, ký

đ k t.ế

ướ ả ượ ỏ ẩ 2. Công c này đòi h i ph i đ ệ   c phê chu n. Các văn ki n

ẩ ẽ ượ ộ ư ư ể ợ ổ ố phê chu n s  đ c n p l u chi u cho T ng Th  ký Liên H p Qu c.

ướ ấ ả ở 3. Công ể ỏ c này đ  ng  cho t ố t c  các qu c gia nêu ả  kho n 1

ề ậ đi u này gia nh p.

ậ ẽ ệ ự ệ ệ ậ 4. Vi c gia nh p s  có hi u l c khi văn ki n gia nh p đ ượ   c

ư ể ợ ố ổ ộ ư n p l u chi u cho T ng Th  ký Liên H p Qu c.

ố ẽ ư ợ ổ ấ ả 5. T ng Th  ký Liên H p Qu c s  thông báo cho t

ộ ư ề ệ ậ ố ướ t c  các   ể   c này v  vi c n p l u chi u ặ qu c gia đã ký ho c gia nh p Công

ệ ậ ẩ ủ ừ c a t ng văn ki n phê chu n hay gia nh p.

ề Đi u 49.

ướ ệ ự ẽ 1. Công ệ   c này s  có hi u l c ba tháng sau ngày văn ki n

ứ ệ ậ ặ ẩ ượ ộ ư ể phê chu n ho c văn ki n gia nh p th  35 đ c n p l u chi u cho

ư ố ổ ợ T ng Th  ký Liên H p Qu c.

ố ớ ẩ ặ ậ ố 2. Đ i v i qu c gia nào phê chu n ho c gia nh p Công

ứ ệ ậ ặ ẩ này sau ngày văn ki n phê chu n ho c gia nh p th  35 đã đ ướ   c ượ ư   c l u

| 34

ể ướ ệ ự ể ừ ẽ chi u, thì Công c này s  có hi u l c sau ba tháng k  t ộ    ngày n p

ủ ệ ể ệ ậ ẩ ố ặ ư l u chi u văn ki n phê chu n ho c văn ki n gia nh p c a qu c gia

đó.

ề Đi u 50.

ữ ố ớ ướ ượ ụ ủ ọ ị Nh ng quy đ nh c a Công c này đ

ổ ấ ủ ố c áp d ng đ i v i trên m i vùng   ấ ỳ ạ   lãnh th  c u thành c a các qu c gia liên bang mà không có b t k  h n

ạ ệ ế ặ ch  ho c ngo i l nào.

ề Đi u 51.

1.

ố ể ề ướ Các Qu c gia thành viên Công

ả ử ề ư ế ấ ổ ướ ấ ử ổ   c có th  đ  xu t s a đ i ố   ợ c và ph i g i đ  xu t đó đ n T ng Th  ký Liên H p Qu c. Công

ấ ử ổ ố ẽ ọ ề ư ể ổ ợ T ng Th  ký Liên H p Qu c s  chuy n m i đ  xu t s a đ i cho các

ố ướ ư ớ ổ Qu c gia thành viên Công ầ c, cùng v i yêu c u cho T ng Th  ký

ọ ế ệ ệ ậ ố ố ị bi

ấ ử ữ ổ ộ ộ t li u h  có mu n tri u t p m t h i ngh  các Qu c gia thành viên   ế   ề ể đ  xem xét và thông qua nh ng đ  xu t s a đ i đó hay không. N u

ố ể ố ố ướ ố ư nh  có t i thi u 1/3 s  Qu c gia thành viên Công

ẽ ệ ậ ệ ậ ư ộ ổ ộ ị thành tri u t p h i ngh  nói trên thì T ng Th  ký s  tri u t p h i ngh

ướ ự ả ọ ử ổ ượ ợ ủ ố d ợ i s  b o tr  c a Liên H p Qu c. M i s a đ i đ

ế ủ ố ố ặ ố ỏ đa s  s  phi u c a các Qu c gia thành viên có m t và b  phi u t

ị ẽ ượ ố ể ộ ồ ạ ợ c tuyên b  tán   ị  ớ   c thông qua v i ế ạ ộ   i h i ẩ ngh  s  đ c trình lên Đ i H i đ ng Liên H p Qu c đ  chu n y.

ử ổ ẽ ệ ự ữ ượ ạ Nh ng s a đ i s  có hi u l c khi đ 2.

ẩ ợ ố ượ ố H p Qu c chu n y, và đ c 2/3 các Qu c gia thành viên Công ộ ồ c Đ i H i đ ng Liên   ướ   c

ậ ủ ấ ậ ủ ụ này ch p thu n theo th  t c pháp lu t c a mình.

ệ ự ổ ẽ ử ữ ộ ỉ ữ   Khi có hi u l c, nh ng s a đ i s  ch  ràng bu c nh ng 3.

ậ ử ổ ấ ố ố ị ỉ qu c gia ch p nh n s a đ i. Các Qu c gia thành viên khác ch  b  ràng

| 35

ủ ữ ộ ở ị ướ bu c b i nh ng quy đ nh c a Công ấ ỳ ử ổ c này và b t k  s a đ i nào mà

ướ ấ ậ ọ tr c đó h  đã ch p nh n.

ề Đi u 52.

ữ ặ ở ả 1. M c dù đã có nh ng thông báo ổ   ề  kho n 5 đi u 48, T ng

ố ẽ ẫ ư ợ ấ ả Th  ký Liên H p Qu c s  v n thông báo cho t ố t c  các qu c gia nêu

ở ự ệ ề ả ữ  kho n 1 đi u 48 nh ng s  ki n sau đây:

ệ ẩ ậ ướ Vi c ký, phê chu n và gia nh p Công ề   c này theo Đi u a.

48;

ướ ệ ự ề Ngày Công c này có hi u l c theo Đi u 49 và ngày các b.

ệ ự ề ổ ử ổ s a đ i, b  sung có hi u l c theo Đi u 51.

ề Đi u 53.

ượ ướ ế ế ậ ằ 1. Công c này đ

ế ế ế ế c làm b ng ti ng A­r p, ti ng Trung,   ả   ti ng Anh, ti ng Pháp, ti ng Nga và ti ng Tây Ban Nha, các văn b n

ẽ ượ ư ị ộ ư ư ể ổ ề đ u có giá tr  nh  nhau và s  đ c n p l u chi u cho T ng Th  ký

ố ợ Liên H p Qu c.

ổ ư ố ẽ ể ả ợ 2.

ớ ấ ả ướ ố ứ T ng Th  ký Liên H p Qu c s  chuy n các b n sao có   ề   t c  các qu c gia nêu trong đi u c này t i t ự ủ ch ng th c c a Công

48.

| 36

| 37

ƯỚ Ố Ề Ộ Ế CÔNG Ề C QU C V  CÁC QUY N KINH T , XàH I VÀ

VĂN HÓA, 1966

ượ ể ỏ ướ ậ (Đ c thông qua và đ  ng  cho các n ẩ c ký, phê chu n và gia nh p

ộ ồ ế ố ủ ạ ị theo Ngh  quy t s  2200A (XXI) ngày 16/12/1966 c a Đ i H i đ ng

ệ ự ừ ợ ứ ề ố Liên H p Qu c. Có hi u l c t ngày 3/01/1976, căn c  theo Đi u 27.

ệ ậ Vi t Nam gia nh p ngày 24/9/1982) .

Ờ Ầ L I NÓI Đ U

ố ướ Các Qu c gia thành viên Công c này,

ươ ữ ế ắ ợ   ng Liên H p

Xét r ngằ , theo nh ng nguyên t c nêu trong Hi n ch ố ữ ừ ề ệ ậ ẩ ẳ ố Qu c, vi c th a nh n ph m giá v n có và nh ng quy n bình đ ng,

ể ể ượ ủ ọ ộ ồ không th  chuy n nh ng c a m i thành viên trong c ng đ ng nhân

ạ ự ế ớ ề ả lo i là n n t ng cho t do, công lý và hòa bình trên th  gi i;

ồ ừ ữ ừ ắ ẩ ố ậ Th a nh n r ng ề ằ , nh ng quy n này b t ngu n t ph m giá v n có

ườ ủ c a con ng i;

ừ ế ớ ề Th a nh n r ng ề i v  Quy n con ng

ậ ằ , theo Tuyên ngôn Toàn th  gi ưở ể ạ ượ ề ỉ ả ng v  con ng c lý t ườ ự i t thì ch  có th  đ t đ

ể ọ ệ ế ạ ố ượ ữ ề ườ   i ị  do, không ph i ch u   ườ   i ế ỗ ợ n i s  hãi và thi u th n, n u t o đ c nh ng đi u ki n đ  m i ng

ể ưở ề ế ư ộ ề đ u có th  h ng các quy n kinh t , xã h i và văn hóa cũng nh  các

ị ủ ự ề quy n dân s , chính tr  c a mình;

| 38

ế ươ ố ố ợ Xét r ng,ằ theo Hi n ch ng Liên H p Qu c, các qu c gia có nghĩa v ụ

ự ẩ ọ ủ ề ự thúc đ y s  tôn tr ng và tuân th  chung các quy n và t ủ  do c a con

ng i.ườ

ậ ụ ố ớ ỗ Nh n th y r ng

ố ớ ộ ệ ấ ả ồ ấ ằ , m i cá nhân, trong khi có nghĩa v  đ i v i các cá   ấ   nhân khác và đ i v i c ng đ ng mình, ph i có trách nhi m ph n đ u

ệ ủ ề ẩ ượ ừ ậ c th a nh n trong Công

cho vi c thúc đ y và tuân th  các quy n đã đ c;ướ

ữ ề ấ ả Đã nh t trí nh ng đi u kho n sau đây:

PH N IẦ

ề Đi u 1.

ề ự ộ ọ ế ấ ừ 1. ề M i dân t c đ u có quy n t quy t. Xu t phát t ề  quy n đó,

ộ ự ế ị ị ủ ể ự các dân t c t ế  do quy t đ nh th  ch  chính tr  c a mình và t do phát

ể ế ộ tri n kinh t , xã h i và văn hóa.

ợ ề ự ủ ề ộ ị 2. Vì l i ích c a mình, các dân t c đ u có quy n t do đ nh

ồ ạ ủ ả ủ ễ

ạ ế ừ ợ ươ ụ không làm ph ng h i đ n các nghĩa v  phát sinh t h p tác kinh t

ố ế ự ắ ợ , mà d a trên nguyên t c các bên cùng có l qu c t

ấ ứ ố ế ậ đo t các ngu n tài nguyên thiên nhiên và c a c i c a mình mi n là   ế  ắ   i và các nguyên t c ượ   c ả . Trong b t c  hoàn c nh nào cũng không đ ủ c a pháp lu t qu c t

ướ ươ ệ ộ ộ phép t ữ c đi nh ng ph ồ ủ ng ti n sinh t n c a m t dân t c.

ố ướ ể ả ố 3. Các Qu c gia thành viên Công c này, k  c  các qu c gia có

ệ ổ Ủ ị ả ả ổ

ề ự ự ế ệ ệ ả ả ẩ ọ trách nhi m qu n lý các Lãnh th   y tr  và các Lãnh th  Qu n thác,   ề    quy t và ph i tôn tr ng quy n ph i thúc đ y vi c th c hi n quy n t

ủ ế ợ ớ ị ươ ố đó phù h p v i các quy đ nh c a Hi n ch ợ ng Liên H p Qu c.

| 39

PH N IIẦ

ề Đi u 2.

ỗ ố ế ẽ ế ướ 1. M i Qu c gia thành viên Công

ự ợ ẽ ệ ỡ ộ

ậ ử ụ ế ệ ệ ớ ỹ c này cam k t s  ti n hành   ố   các bi n pháp, m t cách riêng r  và thông qua s  h p tác giúp đ  qu c ứ ố   i t là các bi n pháp kinh t và k  thu t, s  d ng t , đ c bi i m c t ế ặ t

ạ ượ ủ ẵ ằ ệ ả ả đa các tài nguyên s n có c a mình, nh m đ t đ

ầ ủ ề ượ ừ ậ ướ càng đ y đ  các quy n đ c th a nh n trong Công c vi c b o đ m ngày   ọ   ằ c này b ng m i

ệ ặ ợ ệ ể ả ệ ữ ệ bi n pháp thích h p, đ c bi t k  c  vi c thông qua nh ng bi n pháp

ậ l p pháp.

ố ả ả 2. Các Qu c gia thành viên cam k t

ượ ướ ẽ ượ ệ đ c nêu trong Công c này s  đ c th c hi n không có b t k  s

ề   ằ ế  b o đ m r ng các quy n ấ ỳ ự  ự ữ ệ ố ử ề ộ ớ phân bi ủ t đ i x  nào v  ch ng t c, màu da, gi

ể ể ặ ồ ố ị i tính, ngôn ng , tôn   ộ   giáo, quan đi m chính tr  ho c các quan đi m khác, ngu n g c dân t c

ặ ả ầ ấ ặ ộ ị ị ho c xã h i, tài s n, thành ph n xu t thân ho c các đ a v  khác.

ế ị ể ể ố 3. ứ ộ ả   Các qu c gia đang phát tri n có th  quy t đ nh m c đ  đ m

ề ế ượ ậ ướ ả b o các quy n kinh t mà đã đ c ghi nh n trong Công c này cho

ữ ườ ả ọ nh ng ng ủ i không ph i là công dân c a h , có xem xét thích đáng

ề ườ ế ủ ố ế đ n các quy n con ng ề i và n n kinh t qu c dân c a mình.

ề Đi u 3.

ế ả ữ ề ả ẳ ố Các Qu c gia thành viên cam k t đ m b o quy n bình đ ng gi a nam và

ề ế ộ ướ ọ ữ ố ớ n  đ i v i m i quy n kinh t , xã h i và văn hóa mà Công c này quy

ị đ nh.

ề Đi u 4.

| 40

ậ ằ ừ ề ấ ố ị Các Qu c gia thành viên th a nh n r ng, trong khi  n đ nh các quy n mà

ỗ ượ ưở ủ ợ ớ ị ướ m i cá nhân đ c h ng phù h p v i các quy đ nh c a Công c này,

ế ằ ể ặ ạ ỗ ố ị ỉ ữ m i qu c gia ch  có th  đ t ra nh ng h n ch  b ng các quy đ nh pháp

ớ ả ấ ủ ế ấ ữ ừ ự ậ ạ lu t trong ch ng m c nh ng h n ch   y không trái v i b n ch t c a các

ụ ề ẩ ợ quy n nói trên và hoàn toàn vì m c đích thúc đ y phúc l i chung trong

ộ ủ ộ m t xã h i dân ch .

ề Đi u 5.

ộ ướ 1. ị Không m t quy đ nh nào trong Công c này có th  đ

ấ ỳ ộ ườ ố ớ ả i thích v i hàm ý cho phép b t k  m t qu c gia, nhóm ng gi

ấ ỳ ượ ề ặ ể ượ   c ặ   i, ho c ộ   ế c quy n tham gia ho c ti n hành b t k  hành đ ng cá nhân nào đ

ặ ự ề ằ ượ ướ ạ nào nh m phá ho i các quy n ho c t do đ c Công c này ghi

ậ ằ ớ ạ ứ ề ướ ặ nh n, ho c nh m gi i h n các quy n đó quá m c Công c này quy

ị đ nh.

2.

ượ ấ ỳ ơ ả ề ế ả ặ ạ Không đ c h n ch  ho c gi m b t k  quy n c  b n nào

ườ ở ấ ỳ ủ ố ướ ủ c a con ng b t k  Qu c gia thành viên nào c a Công i

ượ ồ ạ ở ướ ướ đã đ ậ c công nh n hay t n t i các n c đó d c này mà   ậ   ứ i hình th c lu t,

ướ ặ ậ ắ ớ ướ công c, các quy t c ho c t p quán, v i lý do là Công c này không

ề ậ ậ ặ ở ứ ơ công nh n các quy n đó ho c công nh n chúng ấ  m c th p h n.

Ầ PH N III

Đi u 6.ề

ố ướ ậ ừ 1. Các Qu c gia thành viên Công

ủ ấ ả ọ ề ệ ồ ườ làm vi c, trong đó bao g m quy n c a t t c  m i ng

ề   c này th a nh n quy n ơ ộ   i có c  h i ậ ọ ọ ự ế ệ ằ ố ự ấ ki m s ng b ng công vi c do h  t ặ  do l a ch n ho c ch p nh n, và

| 41

ể ả ệ ả ả ợ ố ề   các qu c gia ph i thi hành các bi n pháp thích h p đ  đ m b o quy n

này.

ố ướ ả ế 2. Các Qu c gia thành viên Công

ể ể ự ủ ệ ầ ồ ệ   c ph i ti n hành các bi n ươ   ng ề pháp đ  th c hi n đ y đ  quy n này, bao g m tri n khai các ch

ậ ạ ỹ ướ ệ ệ trình đào t o k  thu t và h ng nghi p, các chính sách và bi n pháp

ậ ằ ạ ớ ự ế ề ể ắ ỹ k  thu t nh m đ t t ữ i s  phát tri n v ng ch c v  kinh t

ữ ủ ệ ề ệ ạ ầ ớ ộ , xã h i và   ả   văn hóa, t o công ăn vi c làm đ y đ  và h u ích v i đi u ki n đ m

ề ự ơ ả ề ị ế ủ ừ ả b o các quy n t do c  b n v  chính tr  và kinh t c a t ng cá nhân.

ề Đi u 7.

ố ướ ừ ủ ề ậ ọ Các Qu c gia thành viên Công c th a nh n quy n c a m i ng

ậ ợ ữ ệ ệ ề ằ đ ượ ưở c h ng nh ng đi u ki n làm vi c công b ng và thu n l ặ i, đ c bi ườ   i ệ   t

ả ả đ m b o:

ấ ả ọ ườ ố ể 1. Thù lao cho t t c  m i ng i làm công t ả ả   i thi u ph i đ m

b o:ả

ề ươ ề ằ ỏ a. Ti n l

ệ ố ử ị ư ự ệ công vi c có giá tr  nh  nhau, không có s  phân bi ữ   ng th a đáng và ti n công b ng nhau cho nh ng ặ   t đ i x  nào; đ c

ệ ụ ữ ả ượ ữ ệ ệ ả ả bi t, ph  n  ph i đ ề c đ m b o nh ng đi u ki n làm vi c không

ơ ượ ả ố ớ ữ kém h n đàn ông, đ c tr công ngang nhau đ i v i nh ng công

ệ ố vi c gi ng nhau;

ộ ố ộ ươ ố ầ ủ ọ b. M t cu c s ng t ng đ i đ y đ  cho h  và gia đình h ọ

ủ ớ ợ ị ướ phù h p v i các quy đ nh c a Công c này.

ữ ệ ề ạ 2. ệ Nh ng đi u ki n làm vi c an toàn và lành m nh,

ơ ộ ọ ườ ệ ượ 3. C  h i ngang nhau cho m i ng i trong vi c đ

ỉ ầ ứ ụ ơ ợ ớ lên ch c v  thích h p cao h n, ch  c n xét t ề ạ   c đ  b t ự   i thâm niên và năng l c

| 42

làm vi c;ệ

ự ả ỗ ơ ỉ ớ ạ ợ 4. ờ S  ngh  ng i, th i gian r nh r i, gi i h n h p lý s  gi

ỉ ườ ữ ệ ỳ ượ ưở ươ làm vi c, nh ng ngày ngh  th ng k  đ c h ng l ng cũng nh ố ờ  ư

ỉ ễ ữ thù lao cho nh ng ngày ngh  l .

ề Đi u 8.

ố ướ ả 1. Các Qu c gia thành viên Công ế ả c cam k t b o đ m:

ề ọ ậ ậ a. ủ Quy n c a m i ng ườ ượ i đ c thành l p và gia nh p công

ự ế ủ ổ ứ ẩ ọ đoàn do mình l a ch n, theo quy ch  c a t

ộ ủ ự ệ ế ợ ệ ả b o  v   các  l i  ích  kinh  t

ữ ế ề ạ ậ ỉ ị ị ể  ch c đó, đ  thúc đ y và   ệ    và  xã  h i c a  mình.  Vi c  th c  hi n ầ   quy n này ch  b  nh ng h n ch  quy đ nh trong pháp lu t và là c n

ế ố ớ ủ ộ ộ ợ ủ ố thi t đ i v i m t xã h i dân ch , vì l

ậ ự ụ ả ặ ộ ự ệ ề tr t t công c ng, ho c vì m c đích b o v  các quy n và t i ích c a an ninh qu c gia và   ủ    do c a

ữ ườ nh ng ng i khác;

ổ ứ ượ ề b. ủ Quy n c a các t ch c công đoàn đ

ệ ệ ố ậ c thành l p các liên   ố   ề ủ hi p công đoàn qu c gia và quy n c a các liên hi p công đoàn qu c

ượ ậ ậ ổ ứ ố ế gia đ c thành l p hay gia nh p các t ch c công đoàn qu c t ;

ề ủ ượ ự c. Quy n c a các công đoàn đ ạ ộ c ho t đ ng t do, không b ị

ế ế ạ ậ ị

ế ố ớ ủ ộ ộ ợ ữ ấ ỳ ự ạ b t k  s  h n ch  nào ngoài nh ng h n ch  do pháp lu t quy đ nh   ố   i ích an ninh qu c t đ i v i m t xã h i dân ch , vì l ầ và là c n thi

ậ ự ề ệ ằ ặ ả ộ gia và tr t t ụ  công c ng, ho c nh m m c đích b o v  các quy n và

ườ ự t ủ  do c a ng i khác;

ề ệ ề ề ớ d. Quy n đình công v i đi u ki n là quy n này ph i đ ả ượ   c

ậ ủ ỗ ướ ự ệ ợ ớ th c hi n phù h p v i pháp lu t c a m i n c.

ữ ệ ề ả ặ ả 2. ạ   Đi u kho n này không ngăn c n vi c áp đ t nh ng h n

| 43

ố ớ ế ợ ữ ề ệ ữ   ch  h p pháp trong vi c thi hành nh ng quy n nói trên đ i v i nh ng

ự ượ ặ ộ ả ng vũ trang, c nh sát ho c b  máy

ụ ụ nhân viên ph c v  trong các l c l chính quy n.ề

ị ố 3.

ủ ề ự ướ ề ệ ậ ộ thành viên c a Công ả  do l p h i và b o v  quy n đ c v  t

ố ế ượ ử ụ ủ ộ ổ ứ ộ h i năm 1948 c a T  ch c Lao đ ng qu c t đ

ạ ế ể ậ ả ặ ổ ề Không quy đ nh nào trong đi u này cho phép các Qu c gia   ượ ậ   c l p ệ   c s  d ng các bi n ả   pháp l p pháp ho c hành pháp mà có th  làm t n h i đ n các b o đ m

ướ nêu trong Công c đó.

ề Đi u 9.

ố ướ ề ủ ừ ậ ọ Các Qu c gia thành viên Công c này th a nh n quy n c a m i ng ườ   i

ể ả ả ể ộ ộ đ ượ ưở c h ng an sinh xã h i, k  c  b o hi m xã h i.

ề Đi u 10.

ố ướ ậ ằ ừ Các Qu c gia thành viên Công c th a nh n r ng:

ự ầ ỡ ả ộ ớ ứ ố 1. C n dành s  giúp đ  và b o h  t i m c t i đa có th  đ

ế ự ủ ấ ộ cho gia đình ­ t ơ ả  bào c  b n và t ể ượ   c ố ớ    nhiên c a xã h i ­ nh t là đ i v i

ệ ạ ậ ệ ị

ụ ệ ệ ố ộ vi c t o l p gia đình và trong khi gia đình ch u trách nhi m chăm sóc   ả ượ ặ   c c p ẻ và giáo d c tr  em đang s ng l ế  thu c. Vi c k t hôn ph i đ

ươ ậ ự ợ ồ v  ch ng t ấ ng lai ch p thu n t do.

ộ ặ ầ ệ ẹ ự ả C n dành  s  b o  h   đ c bi 2.

ả ả ờ ướ ộ   t cho các bà m  trong m t ờ   c và sau khi sinh con. Trong kho ng th i kho ng th i gian thích đáng tr

ẹ ầ ượ ươ ỉ ớ ầ ủ ặ gian đó, các bà m  c n đ ỉ c ngh  có l ng ho c ngh  v i đ y đ  các

ợ phúc l ộ i an sinh xã h i.

ữ ụ ệ ệ ầ ả ặ ợ C n áp d ng nh ng bi n pháp b o v  và tr  giúp đ c bi ệ   t 3.

| 44

ọ ẻ ấ ỳ ự ế ố ớ đ i v i m i tr em và thanh thi u niên mà không có b t k  s  phân

ặ ấ ệ ố ử ệ ề ẻ bi

ầ ượ ả ộ ề ệ ể ị ế và thanh thi u niên c n đ c b o v  đ  không b  bóc l t v  kinh t

ế ệ ệ ẻ ộ

ứ ể ầ ặ ạ ớ ỏ cho tinh th n, s c kh e ho c nguy hi m t i tính m ng, hay có h i t

ả ị ừ ườ ủ ị t đ i x  nào vì các lý do xu t thân ho c các đi u ki n khác. Tr  em   ế    và ạ   xã h i. Vi c thuê tr  em và thanh thi u niên làm các công vi c có h i ạ ớ   i ậ   ng c a các em ph i b  tr ng tr  theo pháp lu t. ể ự s  phát tri n bình th

ầ ố ị ữ ề ộ ổ ớ ạ ệ Các qu c gia c n đ nh ra nh ng gi

ả ị ậ ấ ổ ướ ạ i h n v  đ  tu i mà vi c thuê lao   ừ   i h n tu i đó ph i b  pháp lu t nghiêm c m và tr ng

ẻ ộ đ ng tr  em d ph t.ạ

ề Đi u 11.

ố ướ ừ ậ 1. Các Qu c gia thành viên Công ề   c này th a nh n quy n

ứ ố ả ộ ọ ủ c a m i ng ườ ượ i đ c có m t m c s ng thích đáng cho b n thân và gia

ề ặ ạ ồ ở ượ đình mình, bao g m các khía c nh v  ăn, m c, nhà , và đ c không

ả ệ ề ừ ệ ố ả ố

ữ ệ ệ ề ệ ả ả ợ nh ng bi n pháp thích h p đ

ế ế ủ ợ ậ ầ ừ ụ ọ ng ng c i thi n đi u ki n s ng. Các Qu c gia thành viên ph i thi hành   ể b o đ m vi c th c hi n quy n này, và ự   ố   t y u c a h p tác qu c vì m c đích đó, th a nh n t m quan tr ng thi

ự ự ậ ế ự t d a trên s  t ấ  do ch p thu n.

ơ ở ừ ơ ả ủ ề ậ ọ ườ 2. Trên   c   s   th a nh n   quy n c   b n  c a  m i ng i  là

ị ướ ẽ ự ệ ự ố không b  đói, các Qu c gia thành viên Công c s  th c hi n, t mình

ố ế ợ ể ả ệ ươ và thông qua h p tác qu c t , các bi n pháp, k  c  các ch ng trình

ế ụ ể ầ c  th  c n thi ằ t, nh m:

ả ươ ả ả ấ ả a. ệ C i thi n các ph

ố ươ ụ ự ự ế ẩ ằ ậ ph i l

ứ ề ọ ỹ ế ậ ằ

ả ổ ạ ệ ố ưỡ ể ằ ấ ng pháp s n xu t, b o qu n và phân   ứ   ng th c, th c ph m b ng cách v n d ng các ki n th c ắ   ổ ế khoa h c k  thu t; b ng cách ph  bi n ki n th c v  các nguyên t c ồ   i h  th ng đ t tr ng ng, b ng cách phát tri n và c i t dinh d l

| 45

ử ụ ể ể ọ tr t sao cho có th  phát tri n và s  d ng các tài nguyên thiên nhiên

ệ ấ ả ộ này m t cách hi u qu  nh t;

ố ả ả ồ ươ ằ b. B o đ m phân ph i công b ng các ngu n l

ế ớ ự ẩ ế ấ ầ ủ ph m c a th  gi

ẩ ươ ướ ữ ẩ ậ ấ ướ ự   ự ng th c, th c ề ủ   i d a theo nhu c u, có tính đ n các v n đ  c a ự   ự ng th c, th c c nh p kh u l c xu t kh u và nh ng n

ữ nh ng n ph m.ẩ

ề Đi u 12.

ố ướ ừ ề ậ 1. Các Qu c gia thành viên Công ủ   c th a nh n quy n c a

ườ ượ ưở ẩ ứ ề ể ấ ỏ ộ ọ m i ng c h i đ ng m t tiêu chu n s c kh e v  th  ch t và tinh

ầ ở ứ ể ượ ấ th n m c cao nh t có th  đ c.

ệ ộ ố 2. Các bi n pháp mà m t Qu c gia thành viên Công

ể ự ữ ủ ệ ầ ồ ướ ầ   c c n ệ ề thi hành đ  th c hi n đ y đ  quy n này bao g m nh ng bi n pháp

ế ầ c n thi ằ t nh m :

ả ẻ ơ ủ ẻ a. Gi m b t t ớ ỷ ệ ử  l t ằ    vong c a tr  s  sinh và tr  em, và nh m

ủ ẻ ể ạ ạ ượ ự đ t đ c s  phát tri n lành m nh c a tr  em;

ặ ề ệ ệ ả ọ ườ ệ b. C i thi n m i m t v  v  sinh môi tr ng và v  sinh công

nghi p;ệ

ừ ử ế ệ ệ ạ ị c. Ngăn ng a, x  lý và h n ch  các d ch b nh, b nh ngoài da,

ạ ệ ệ ề ệ b nh ngh  nghi p và các lo i b nh khác;

ể ả ọ ị ự ụ ề ả ạ d. T o các đi u ki n ệ  đ  b o đ m m i d ch v  và s  chăm sóc

ế ế y t khi đau y u.

ề Đi u 13.

ố ướ ừ ề ậ 1. Các Qu c gia thành viên Công ủ   c th a nh n quy n c a

| 46

ọ ậ ụ ằ ấ ố ọ m i ng ườ ượ i đ

ứ ề ướ ủ ệ ể ầ h

ườ ự ự ề ả ọ ả   c h c t p. Các qu c gia nh t trí r ng giáo d c ph i ẩ   ng vào vi c phát tri n đ y đ  nhân cách và ý th c v  nhân ph m, ơ ả ủ    do c  b n c a ng s  tôn tr ng các quy n và t ằ và ph i nh m tăng c

ố ườ ụ ả ằ ấ ầ con ng

ẩ ự ể ộ ự ườ ệ ả ọ m i ng i tham gia hi u qu  vào xã h i t do, thúc đ y s  hi u bi

ị ữ ữ ề ộ i. Các qu c gia cũng nh t trí r ng giáo d c c n ph i giúp   ế   t, ủ   khoan dung và tình h u ngh  gi a các dân t c và các nhóm v  ch ng

ắ ộ ữ ư ằ ẩ ạ ặ ơ ộ t c, s c t c ho c tôn giáo, cũng nh  nh m đ y m nh h n n a các

ạ ộ ủ ợ ố ho t đ ng duy trì hòa bình c a Liên H p Qu c.

ủ ự ệ ề ằ ầ ố 2. Nh m th c hi n đ y đ  quy n này, các Qu c gia thành

ướ ậ ằ ừ viên Công c th a nh n r ng:

ổ ậ ụ ể ễ ọ ớ   Giáo d c ti u h c là ph  c p và mi n phí v i a.

ườ ọ m i ng i;

ằ ụ ể ệ ọ ợ b.

ụ ụ ụ ễ ả ướ b

ụ ứ ề ọ ỹ ướ ừ   B ng m i bi n pháp thích h p, c  th  là t ng ọ   c áp d ng giáo d c mi n phí, ph i làm cho giáo d c trung h c ậ   ể ả i nhi u hình th c khác nhau, k  c  giáo d c trung h c k  thu t d

ề ở ế ượ ớ ạ ẵ ọ ườ và d y ngh , tr  nên s n có và đ n đ c v i m i ng i.

ọ ằ ệ ụ ể ợ c.

ướ ụ ụ ạ ọ ụ ễ ả b c áp d ng giáo d c mi n phí, ph i làm cho giáo d c đ i h c tr

ể ế ậ ẳ ộ ọ ườ ừ   B ng m i bi n pháp thích h p, c  th  là t ng ở  ơ ở i có th  ti p c n m t cách bình đ ng trên c  s ơ thành n i m i ng

ự ủ ỗ ườ năng l c c a m i ng i;

ả ượ ế ụ ơ ả Giáo d c c  b n ph i đ d.

ườ ớ ể ượ ứ ấ ườ ữ tăng c ng t i m c cao nh t có th  đ c cho nh ng ng

ặ ậ ế ư ộ ươ ụ ặ   c khuy n khích ho c ư   i ch a ể   ng trình giáo d c ti u

ti p c n ho c ch a hoàn thành toàn b  ch h c.ọ

| 47

ệ ể ộ ệ ố ườ e. Vi c phát tri n m t h  th ng tr ng h c

ả ượ ế ộ ọ ự ự ệ ộ ấ ả c  các c p ph i đ

ả ượ ế ậ ữ ề ệ ậ ấ thích đáng ph i đ ọ ở ấ   t  t ổ   c th c hi n tích c c, m t ch  đ  h c b ng ộ   t l p và nh ng đi u ki n v t ch t cho đ i c thi

ả ượ ả ừ ệ ngũ giáo viên ph i đ c c i thi n không ng ng.

ố ế ướ 3. Các   Qu c   gia   thành   viên   Công

ề ự ủ ẹ ậ ườ ủ ữ quy n t do c a các b c cha m  và c a nh ng ng

ệ ự ế ọ ườ ọ   c   cam   k t   tôn   tr ng ộ ợ   i giám h  h p ữ   ọ ng cho con cái h , ngoài nh ng pháp (n u có) trong vi c l a ch n tr

ườ ề ậ ứ ượ ẩ tr ng do chính quy n l p ra, mà đáp  ng đ c các tiêu chu n giáo

ể ướ ư ặ ị i thi u do nhà n

ụ ề ứ ả ả ạ ọ ụ ố d c t c quy đ nh ho c thông qua, cũng nh  trong vi cệ  b o đ m giáo d c v  tôn giáo và đ o đ c cho con cái h  theo ý

ệ ủ ọ nguy n riêng c a h .

ộ ị ề ả ượ 4. Không m t quy đ nh nào trong đi u này đ c gi

ằ ươ ạ ế nh m làm ph ề ủ ng h i đ n quy n c a các cá nhân và t ch c đ

ụ ệ ề ậ ớ ề ơ ở do thành l p và đi u hành các c  s  giáo d c, v i đi u ki n các c  s

ắ ượ ụ ủ ả giáo d c đó luôn tuân th  các nguyên t c đ i thích   ổ ứ ượ ự  c t ơ ở  ủ   c nêu trong kho n 1 c a

ẩ ố ứ ề ề ầ ể ướ đi u này và đáp  ng yêu c u v  tiêu chu n t i thi u mà nhà n c quy

ị đ nh.

ề Đi u 14.

ỗ ố ở ướ M i Qu c gia thành viên Công

ể ả ự ệ ả ượ ổ ậ ụ ệ ể ọ th  b o đ m th c hi n đ

ổ ướ ạ ặ ổ phí trong ph m vi lãnh th  n ư   c mà vào lúc tr  thành thành viên ch a ễ   c vi c giáo d c ti u h c ph  c p và mi n ộ   c mình ho c các vùng lãnh th  khác thu c

ủ ướ ề ẽ ậ ế quy n tài phán c a n

ộ ế ộ ệ ừ ự ế ằ ạ thông qua m t k  ho ch hành đ ng chi ti c mình, cam k t, trong vòng hai năm s  l p ra và   ướ   c t, nh m th c hi n t ng b

ổ ậ ụ ễ ể ắ ọ ọ ườ nguyên t c giáo d c ti u h c ph  c p và mi n phí cho m i ng i trong

| 48

ả ộ ợ ờ ượ ấ ế ạ ị m t kho ng th i gian h p lý đã đ c  n đ nh trong k  ho ch đó.

ề Đi u 15.

ố ướ ừ ọ 1. Các Qu c gia thành viên Công ậ c th a nh n m i ng ườ   i

ề ề đ u có quy n:

ờ ố ượ a. Đ c tham gia vào đ i s ng văn hóa;

ưở ợ ủ ế ọ ộ b. ượ Đ c h ng các l ứ   i ích c a ti n b  khoa h c và các  ng

ủ ụ d ng c a nó;

ượ ả ề ợ ấ ầ c. ộ Đ c b o h  các quy n l ậ i tinh th n và v t ch t phát sinh

ủ ệ ậ ạ ọ ọ ừ ấ ỳ t b t k  sáng t o khoa h c, văn h c ngh  thu t nào c a mình.

ệ ố 2. Các bi n pháp mà các Qu c gia thành viên Công

ự ề ệ ế ầ ằ ả ồ ướ ẽ  c s ệ   ủ ti n hành nh m th c hi n đ y đ  quy n này ph i bao g m các bi n

ế ể ả ồ ổ ế ể ọ ầ pháp c n thi t đ  b o t n, phát tri n và ph  bi n khoa h c và văn

hóa.

ề ự ướ ế ọ 3. Các thành viên Công c cam k t tôn tr ng quy n t

ế ố ớ ứ ọ ượ do   ạ ộ   c đ i v i nghiên c u khoa h c và các ho t đ ng

ể không th  thi u đ sáng t o.ạ

ố ướ ậ ợ ừ 4. Các Qu c gia thành viên Công c th a nh n l

ệ ể ế ệ ố ợ vi c khuy n khích và phát tri n các m i quan h  và h p tác qu c t ủ   i ích c a ố ế

ự ọ trong các lĩnh v c khoa h c và văn hóa.

PH N IVẦ

ề Đi u 16.

ủ ầ ợ ớ ố 1. Các Qu c gia thành viên, phù h p v i ph n này c a Công

| 49

ướ ế ệ ệ ề

ạ ượ ủ ữ ệ ộ ữ c, cam k t đ  trình báo cáo v  nh ng bi n pháp mà mình đã thông   ề   c trong vi c tuân th  các quy n ế qua và nh ng ti n b  đã đ t đ

ượ ậ ướ đ c công nh n trong Công c.

ấ ả ẽ ượ ư ệ ổ 2. a. T t c  các báo cáo s  đ ợ   c đ  trình lên T ng Th  ký Liên H p

ư ố ộ ồ ẽ ử ả ế ổ Qu c; T ng Th  ký s  g i các b n sao cho H i đ ng Kinh t và Xã

ủ ị ướ ộ ể h i đ  xem xét theo quy đ nh c a Công c.

ẽ ử ư ơ ố ổ ợ b. T ng Th  ký Liên H p Qu c cũng s  g i cho các c  quan chuyên

ầ ả ợ ặ ấ ỳ môn các b n sao báo cáo, ho c b t k  ph n trích nào thích h p trong

ố ủ ướ ờ ồ báo cáo c a các Qu c gia thành viên Công

ủ ự ừ ơ

ầ ủ ữ ế ặ ấ báo cáo đó ho c các ph n c a chúngcó liên quan đ n nh ng v n đ

ữ ủ ệ ớ ơ ợ ộ c mà đ ng th i cũng là   ữ   thành viên c a các c  quan chuyên môn này, trong ch ng m c nh ng ề  ệ   thu c trách nhi m c a nh ng c  quan nói trên, phù h p v i văn ki n

ậ ủ ơ thành l p c a các c  quan đó.

ề Đi u 17.

ố ướ ấ ả 1. Các Qu c gia thành viên Công

ườ ỳ ủ ớ ợ ươ ộ ồ th ng k  c a mình phù h p v i ch ng trình mà H i đ ng Kinh t

ộ ẽ ậ ể ừ ộ ướ và Xã h i s  l p ra trong vòng m t năm k  t ngày Công

ế ả ố ủ ự l c, sau khi tham kh o ý ki n c a các Qu c gia thành viên và các t c ph i cung c p báo cáo   ế  ệ   c có hi u ổ

ứ ch c chuyên môn có liên quan.

ữ ể ố Các báo cáo có th  nêu ra nh ng nhân t và khó khăn làm 2.

ả ưở ớ ụ ứ ộ ướ nh h ng t ữ i m c đ  hoàn thành nh ng nghĩa v  mà Công c đã

ị quy đ nh.

ườ ộ ố ợ ướ ướ Tr ng h p m t Qu c gia thành viên Công c tr c đó 3.

ấ ươ ự ặ ợ ố ữ đã cung c p nh ng thông tin t ng t cho Liên H p Qu c ho c cho

| 50

ầ ố ấ ỳ ộ ơ b t k  m t c  quan chuyên môn nào, qu c gia đó không c n g i l ử ạ   i

ỉ ầ ữ ệ ẫ ớ nh ng thông tin đó mà ch  c n vi n d n chính xác t i thông tin đã cung

ủ ấ c p là đ .

ề Đi u 18.

ẩ ệ ệ ề ứ ườ Căn c  vào trách nhi m trong vi c thúc đ y quy n con ng i và các t

ị ế ượ ươ ố ợ ơ ả do c  b n đ c quy đ nh trong Hi n ch

ế ứ ậ ổ ớ ộ Kinh t ể ỏ  và Xã h i có th  th a thu n v i các t ch c chuyên môn v

ổ ứ ộ ồ ữ ề ế ệ ớ ộ vi c các t

ạ ộ ướ ủ ủ ữ ạ ộ ị tuân th  nh ng quy đ nh c a Công

ổ ứ ể ồ ự  ộ ồ   ng Liên H p Qu c, H i đ ng ề  ệ    ch c này báo cáo v i H i đ ng v  nh ng ti n b  trong vi c ủ   c thu c ph m vi ho t đ ng c a ế ủ   t c a ch c chuyên môn đó. Các báo cáo này có th  bao g m chi ti các t

ế ị ự ế ệ ệ ế ị các quy t đ nh và các khuy n ngh  có liên quan đ n vi c th c hi n Công

ướ ề ủ ữ ẩ ơ ổ ứ c do c  quan có th m quy n c a nh ng t ch c này thông qua.

ề Đi u 19.

ộ ồ ế Ủ ể ể ề ộ H i đ ng Kinh t và Xã h i có th  chuy n cho  y ban quy n con ng ườ   i

ế ườ ử ề các báo cáo liên quan đ n các quy n con ng

ữ ề ơ

ườ ứ ề ề ố i do các qu c gia g i lên   ử   theo các đi u 16, 17 và nh ng báo cáo do các c  quan chuyên môn g i ế   i nghiên c u và ra khuy n ể Ủ lên theo đi u 18 đ   y ban Quy n con ng

ặ ể ế ị ế ngh  chung, ho c đ  bi ế ầ t, n u c n thi t.

ề Đi u 20.

ố ướ ơ Các Qu c gia thành viên Công

ộ ồ ể ử ế ữ ủ ậ ộ có th  g i lên H i đ ng Kinh t c và các c  quan chuyên môn liên quan   ề và Xã h i nh ng nh n xét c a mình v

ề ệ ề ế ặ ị ấ ỳ b t k  khuy n ngh  chung nào nêu trong đi u 19, ho c v  vi c tham

ấ ỳ ủ Ủ ế ả ị kh o các khuy n ngh  chung đó trong b t k  báo cáo nào c a  y ban

ề ườ ặ ấ ỳ ề ậ ệ ế quy n con ng i, ho c b t k  tài li u nào mà báo cáo đó đ  c p đ n.

| 51

ề Đi u 21.

ộ ồ ế ộ ạ ể ử ộ ồ H i đ ng Kinh t

ế ị ộ ả ấ ắ kèm theo khuy n ngh  có tính ch t chung và m t b n tóm t

ướ ố ậ các Qu c gia thành viên Công c này và các t thông tin nh n đ ượ ừ c t

ượ ữ ữ ệ ế ề ứ và Xã h i, có th  g i lên Đ i H i đ ng các báo cáo   ữ   t nh ng ổ  ế   c ti n hành và nh ng ti n ch c chuyên môn v  nh ng bi n pháp đã đ

ề ệ ượ ậ ộ ạ ượ b  đ t đ ủ c trong vi c tuân th  chung các quy n đ c công nh n trong

ướ Công c này.

ề Đi u 22.

ộ ồ ế ộ ể ư ủ ơ H i đ ng Kinh t

ố ơ ổ ứ ổ ợ ế Qu c, các c  quan b  tr  và các t ợ    và Xã h i có th  l u ý các c  quan khác c a Liên H p ệ    ch c chuyên môn liên quan đ n vi c

ậ ề ấ ỳ ấ ề ả ợ ỹ ừ tr  giúp k  thu t v  b t k  v n đ  gì n y sinh t các báo cáo nêu trong

ủ ầ ướ ể ế ị ph n này c a Công

ố ế ề ủ ữ ệ ạ ẩ trong ph m vi th m quy n c a mình, nh ng bi n pháp qu c t ơ c mà có th  giúp các c  quan này quy t đ nh,   ợ    thích h p

ự ệ ệ ằ ả ầ ướ nh m góp ph n th c hi n ngày càng có hi u qu  Công c này.

ề Đi u 23.

ố ướ ệ ằ ấ Các Qu c gia thành viên Công ữ c nh t trí r ng, nh ng bi n pháp có

ố ế ự ề ệ ằ ượ ướ ấ tính ch t qu c t nh m th c hi n các quy n đã đ c Công c ghi

ồ ậ ữ ề ướ ư ế ệ nh n bao g m nh ng bi n pháp nh  ký k t các đi u

ậ ổ ứ ị ợ ề ỹ ự ế ộ khuy n ngh , tr  giúp v  k  thu t, t

ứ ụ ế ề ằ ổ ị c, thông qua các   ộ   ị  ch c các h i ngh  khu v c và h i ớ   ngh  chuyên đ  nh m m c đích trao đ i ý ki n và nghiên c u cùng v i

ủ ữ các chính ph  h u quan.

ề Đi u 24.

ủ ộ ướ ượ ả ị Không m t quy đ nh nào c a Công c này đ c gi i thích làm ph ươ   ng

| 52

ữ ủ ế ị ươ ố ợ ạ ế h i đ n nh ng quy đ nh c a Hi n ch ng Liên H p Qu c và đi u l ề ệ

ổ ứ ủ ệ ấ ơ ị ủ c a các t

ủ ứ ế ấ ố ổ ch c chuyên môn mà  n đ nh trách nhi m c a các c  quan và   ề ợ  ch c chuyên môn c a Liên H p Qu c liên quan đ ncác v n đ các t

ượ ề ậ ướ đ c đ  c p trong Công c này.

ề Đi u 25.

ủ ộ ướ ượ ả ị Không m t quy đ nh nào c a Công c này đ c gi i thích làm ph

ề ươ ủ ọ ộ ượ ưở ạ ế h i đ n quy n đ ng nhiên c a m i dân t c đ c h ươ   ng ử ụ   ng và s  d ng

ủ ộ ự ủ ả ọ ồ ầ m t cách đ y đ  và t do m i ngu n c a c i và tài nguyên thiên nhiên

ủ ọ c a h .

PH N VẦ

ề Đi u 26.

ướ ỏ ể ấ ỳ ố 1. Công

ặ ợ ố ấ ỳ ổ ủ ứ H p Qu c, ho c thành viên c a b t k  t

ặ ợ ướ ế ố Liên H p Qu c, ho c các n c này đ  ng  cho b t k  Qu c gia thành viên Liên   ủ    ch c chuyên môn nào c a ố   c tham gia Quy ch  Tòa án Công lý qu c

ư ấ ỳ ượ ạ ế t ố , cũng nh  b t k  qu c gia nào khác mà đ ộ ồ c Đ i H i đ ng Liên

ợ ờ ố ướ ế H p Qu c m i tham gia Công c này, ký k t.

ướ ệ ả ẩ ỏ Công c này đòi h i ph i phê chu n. Các văn ki n phê 2.

ẩ ẽ ượ ộ ư ư ể ố ợ ổ chu n s  đ c n p l u chi u cho T ng Th  ký Liên H p Qu c.

ướ ể ỏ ấ ả ướ Công c này đ  ng  cho t t c  các n c nêu ở kho n 1ả 3.

ề ậ đi u này gia nh p.

ậ ẽ ệ ự ệ ệ ậ Vi c gia nh p s  có hi u l c khi văn ki n gia nh p đ ượ   c 4.

ố ư ư ể ổ ợ T ng Th  ký Liên H p Qu c l u chi u.

ố ẽ ư ợ ổ ấ ả T ng Th  ký Liên H p Qu c s  thông báo cho t t c  các 5.

| 53

ậ ố ướ ộ ư ề ệ ặ qu c gia đã ký ho c gia nh p Công ể   c này v  vi c n p l u chi u

ệ ậ ẩ ủ ừ c a t ng văn ki n phê chu n hay gia nh p.

ề Đi u 27.

ướ ẽ ệ ự ệ 1. Công

ứ ẩ ặ ộ ư ượ ậ ệ chu n ho c văn ki n gia nh p th  35 đ c này s  có hi u l c 3 tháng sau ngày văn ki n phê   ổ   ể c n p l u chi u cho T ng

ư ợ ố Th  ký Liên H p Qu c.

ố ớ ẩ ậ ặ ố 2. Đ i v i qu c gia nào phê chu n ho c gia nh p Công ướ   c

ệ ứ ệ ặ ẩ ậ

ộ ư ượ ướ ẽ đ ệ ự c này s  có hi u l c sau 3 tháng k ể c n p l u chi u, thì Công

ộ ư ệ ệ ể ẩ ặ này sau khi văn ki n phê chu n ho c văn ki n gia nh p th  35 đã   ể  ậ    ngày n p l u chi u văn ki n phê chu n ho c văn ki n gia nh p ừ t

ố ủ c a qu c gia đó.

ề Đi u 28.

ữ ượ ướ ụ ủ ớ ọ ị Nh ng   quy   đ nh   c a   Công ố c   áp   d ng   đ i  v i   m i  b c   này   đ

ủ ậ ấ ố ộ  ấ ỳ ạ   ph n c u thành c a các qu c gia liên bang mà không có b t k  h n

ạ ệ ế ặ ch  ho c ngo i l nào.

ề Đi u 29.

ể ề ướ ố 1. Các Qu c gia thành viên Công

ả ử ề ấ ử ư ổ ổ ấ ử ổ   c có th  đ  xu t s a đ i ố   ợ ế và ph i g i đ  xu t s a đ i đó đ n T ng Th  ký Liên H p Qu c.

ấ ử ổ ố ẽ ọ ề ư ể ổ ợ T ng Th  ký Liên H p Qu c s  chuy n m i đ  xu t s a đ i cho các

ố ướ ầ ộ ớ ố Qu c gia thành viên Công

ế ệ ệ ậ ư ố ố ọ ổ ợ T ng Th  ký Liên H p Qu c bi

ữ ể ố ị c, cùng v i m t yêu c u các qu c gia cho   ộ ộ   t li u h  có mu n tri u t p m t h i ấ   ề ngh  các Qu c gia thành viên đ  xem xét và thông qua nh ng đ  xu t

ư ế ố ể ố ố đó hay không. N u nh  có t i thi u 1/3 s  Qu c gia thành viên tuyên

| 54

ệ ậ ư ổ ộ ị

ị ướ ự ả ọ ử ợ ủ ợ ố  c a Liên H p Qu c. M i s a  đ i đ i s  b o tr ộ h i ngh  d

ế ạ ộ ặ ỏ ố ớ ẽ ệ ậ   ố b  tán thành tri u t p h i ngh  nói trên thì T ng Th  ký s  tri u t p ổ ượ   c ị ẽ ố thông qua v i đa s  các qu c gia có m t và b  phi u t i h i ngh  s

ượ ố ể ộ ồ ạ ẩ ợ đ c trình lên Đ i H i đ ng Liên H p Qu c đ  chu n y.

ử ổ ẽ ệ ự ữ ượ ạ Nh ng s a đ i s  có hi u l c khi đ 2.

ẩ ợ ố ượ ố ố ộ ồ c Đ i H i đ ng Liên   ướ   c H p Qu c chu n y và đ c 2/3 s  Qu c gia thành viên Công

ậ ủ ủ ụ ấ ậ ch p nh n theo th  t c pháp lu t c a mình.

ệ ự ữ ộ ỉ 3.

ử ổ ữ ậ ấ ố ỉ gia ch p nh n nh ng s a đ i đó. Các Qu c gia thành viên khác ch  b

ấ ỳ ử ướ ủ ữ ở ộ ị ố   ử ổ ẽ Khi có hi u l c, nh ng s a đ i s  ch  ràng bu c các qu c ị  ổ   c này và b t k  s a đ i ràng bu c b i nh ng quy đ nh c a Công

ướ ấ ậ ọ nào mà tr c đó h  đã ch p nh n.

ề Đi u 30.

ặ ư ữ ề ả ổ

ấ ả ướ ả ở ợ ố M c dù đã có nh ng thông báo nêu trong kho n 5 đi u 26, T ng Th  ký   ề    kho n 1 đi u ẫ Liên H p Qu c v n thông báo cho t t c  các n c nêu

ữ 26 nh ng thông tin sau:

ệ ẩ ậ ướ ề Vi c ký, phê chu n và gia nh p Công c theo đi u 26; 1.

ướ ệ ự Ngày Công ề   ề c có hi u l c theo đi u 27 và ngày các đi u 2.

ề ệ ự ổ b  sung có hi u l c theo đi u 29.

ề Đi u 31.

ướ ượ ế Ả ậ Công c này đ ằ c  làm  b ng ti ng ế ­r p, ti ng  Trung 1.

ố ế ế ế ế

ẽ ượ ạ ư ề ị ư Qu c, ti ng Anh, ti ng Pháp, ti ng Nga và ti ng Tây Ban Nha, các văn   ợ   ữ ủ i Kho L u tr  c a Liên H p c t

ả b n đ u có giá tr  nh  nhau và s  đ Qu c.ố

| 55

ố ẽ ư ể ả ợ ổ 2. T ng Th  ký Liên H p Qu c s  chuy n các b n sao có

ứ ướ ớ ấ ả ướ ề ự ủ ch ng th c c a Công c này t t c  các n i t c nêu trong đi u 26.

| 56

ƯỚ Ố Ế Ề Ứ CÔNG Ỏ Ọ C QU C T  V  XÓA B  M I HÌNH TH C PHÂN

Ộ Ủ Ệ BI T CH NG T C, 1965

ượ ể ẩ ỏ ố ị (Đ c thông qua và đ  ng  cho các qu c gia ký, phê chu n theo Ngh

ộ ồ ế ố ủ ạ ợ quy t s  2106 A(XX) ngày 21/12/1965 c a Đ i H i đ ng Liên H p

ệ ự ừ ố ứ ề ệ Qu c. Có hi u l c t ngày 4/1/1969, căn c  theo Đi u 19. Vi t Nam

ậ gia nh p ngày 9/6/1981) .

ủ ố ướ Các Qu c gia thành viên c a Công c này,

ế ủ ươ ợ Xét r ngằ , Hi n ch ố ự ng c a Liên H p Qu c d a trên nguyên t c v  s

ẳ ấ ả ườ ủ ẩ ố bình đ ng và ph m giá v n có c a con ng ằ i, và r ng t

ạ ộ ế ẽ ữ ẽ ặ

ắ ề ự  ố   t c  các Qu c ố ợ   gia thành viên đã cam k t s  có nh ng ho t đ ng riêng r  ho c ph i h p ụ ạ ượ ổ ứ ữ ằ ộ ố ợ ch c Liên H p Qu c nh m đ t đ cùng t

ự ế ẩ ọ ợ ố ủ c a Liên H p Qu c là thúc đ y và khuy n khích s  tôn tr ng và tuân th

ề ạ ầ ự ơ ả ủ trên ph m vi toàn c u các quy n và t do c  b n c a con ng

c m t trong nh ng m c tiêu   ủ  ườ ủ ấ   i c a t t ớ ệ ề ắ ộ ườ ấ ỳ ự t v  s c t c, gi i tính, ả ọ c  m i ng i, mà không có b t k  s  phân bi

ữ ngôn ng  hay tôn giáo,

ế ớ ề ườ Xét r ngằ , Tuyên ngôn Toàn th  gi ề i v  Quy n con ng i tuyên b ố

ọ ườ ề ự ẩ ẳ ằ r ng, m i ng i sinh ra đ u t ề  do và bình đ ng v  nhân ph m và các

ề ằ ấ ả ọ ườ ề ấ ả ề quy n, và r ng t t c  m i ng i đ u đ ượ ưở c h ng t

ấ ỳ ự ệ ự t do trong Tuyên ngôn, mà không có b t k  s  phân bi t c  các quy n và   ụ ể t nào, c  th

ư ề ủ ặ ộ ồ ố ộ nh  v  ch ng t c, màu da ho c ngu n g c dân t c.

| 57

ấ ả ọ ườ ề ẳ ướ Xét r ngằ , t t c  m i ng i đ u bình đ ng tr

ượ ậ ả ệ ộ ể ẳ ố ậ c pháp lu t, và có   ạ ấ ỳ  i b t k ề quy n đ c pháp lu t b o v  m t cách bình đ ng đ  ch ng l

ệ ố ử ấ ỳ ự ộ ệ ố ử ự s  phân bi t đ i x  hay b t k  s  kích đ ng phân bi t đ i x  nào.

ấ ả ủ ự ợ ố

Xét r ngằ , Liên H p Qu c đã lên án ch  nghĩa th c dân và t ướ ấ ỳ ệ ế ẽ ộ hành đ ng chia r  và phân bi t c  các   ứ   i b t k  hình th c t liên quan đ n nó d

ấ ỳ ở ả ộ ậ ố ề ướ nào, b t k đâu, và Tuyên b  v  trao tr  đ c l p cho các n

ế ố ộ ộ ị ị

ộ ồ ứ ạ ẳ ố ợ ị c và các   ủ   dân t c thu c đ a ngày 14/12/1960 (theo Ngh  quy t s  1514 (XV) c a ố ự Đ i H i đ ng Liên H p Qu c) đã kh ng đ nh và chính th c tuyên b  s

ế ự ủ ả ộ ỏ ầ c n thi t ph i xóa b  ch  nghĩa th c dân m t cách nhanh chóng và vô

ề ệ đi u ki n.

ố ợ ố ủ ề ạ ừ ấ ả t c  các hình t

ệ ủ Xét r ngằ , Tuyên b  c a Liên H p Qu c v  lo i tr ứ ế ố ộ ị th c phân bi

ộ ồ ủ ạ ẳ ố ọ ị ợ (XVIII) c a Đ i H i đ ng Liên H p Qu c) đã long tr ng kh ng đ nh s

ủ ệ ế ả ạ ộ ỏ t ch ng t c trên toàn th t ph i xóa b  nhanh chóng n n phân bi ầ c n thi

ướ ủ ứ ể ệ ớ ọ t ch ng t c ngày 20/10/1963 (theo Ngh  quy t s  1940   ự  ế  ế   t ề ự ầ  và v  s  c n thi ọ i m i hình th c và m i bi u hi n c a nó, i, d gi

ự ể ả ả ế ẩ ọ ườ ả ph i b o đ m s  hi u bi t và tôn tr ng nhân ph m con ng i.

ưở ấ ứ ọ ế ề ượ ự ẳ Tin t ng r ng ằ , b t c  h c thuy t nào v  tính th ng đ ng d a trên

ệ ề ắ ộ ề ặ ề ầ ọ ị ự s  khác bi t v  s c t c đ u là sai l m v  m t khoa h c và đáng b  lên

ề ặ ạ ứ ề ặ ể ề ấ ộ án v  m t đ o đ c, đ u b t công và nguy hi m v  m t xã h i, và không

ố ớ ự ự ệ ể ệ ủ ả ộ th  có s  bi n minh nào đ i v i s  phân bi t ch ng t c, c  trong lý

ự ế ở ấ ứ ư ế thuy t cũng nh  trong th c t b t c  đâu, ,

ẳ ườ ự ườ ớ ệ ị Kh ng đ nh r ng i d a trên c  s ữ t gi a ng i v i ng

ự ằ , s  phân bi ồ ạ ở ố ơ ở  ệ ữ   ộ ắ ộ s c t c, màu da và ngu n g c dân t c là tr  ng i cho các quan h  h u

ế ố ữ ố ị ạ ngh  và hòa bình gi a các qu c gia, là y u t

ạ ự ư ữ ợ ộ ữ ữ ninh gi a các dân t c, cũng nh  phá ho i s  hòa h p gi a nh ng ng phá ho i hòa bình và an   ườ   i

| 58

ộ ộ ố ố đang chung s ng trên và thu c cùng m t qu c gia,

ậ ự ồ ạ ủ ắ ộ ữ Nh n th y r ng ộ   i c a nh ng hàng rào s c t c là xung đ t

ấ ằ , s  t n t ủ ấ ứ ưở ộ ườ ớ v i các lý t ng c a b t c  xã h i con ng i nào.

ủ ự ữ ể ả ệ ủ ộ C nh báo r ng ệ ằ , nh ng bi u hi n c a s  phân bi ệ   t ch ng t c hi n

ồ ạ ở ộ ố ơ ế ớ đang còn t n t m t s  n i trên th  gi i

ẽ ệ ủ ộ ố ự ượ ủ ự ặ chia r  ho c phân bi t c a m t s  chính ph  d a trên s  th

ặ ậ ẳ ạ ư ủ ề ắ ộ v  s c t c ho c lòng h n thù, ch ng h n nh  các chính sách c a ch  đ ữ i, thông qua nh ng chính sách   ẳ   ng đ ng ế ộ

ệ ặ a­pác­thai, chính sách phân bi ẽ t ho c chia r .

ấ ả ệ ầ ế ể ế Quy t tâm thông qua t t c  các bi n pháp c n thi

ỏ ạ ệ ủ ộ ướ ấ ứ xóa b  n n phân bi t ch ng t c d ứ i b t c  hình th c nào, cũng nh

ừ ố ạ ọ ế ệ ộ phòng ng a và ch ng l i các h c thuy t và hành đ ng phân bi

ữ ự ộ ườ ế ằ ộ t c, nh m tăng c ự ể ng s  hi u bi

ệ ặ ố ế ồ ấ ỳ ự t đ  nhanh chóng   ư  ủ   t ch ng ộ   t gi a các dân t c và xây d ng m t ề t ho c phân chia nào v ộ c ng đ ng qu c t không có b t k  s  phân bi

ủ ộ ch ng t c.

ướ ề ố ệ Ghi nh  r ng ớ ằ , Công c v  ch ng phân bi

ượ ổ ứ ố ế ộ làm đ c T  ch c Lao đ ng qu c t ệ   ộ t trong lao đ ng và vi c ướ   c thông qua năm 1958 và Công

ố ệ ố ử ụ ượ ổ ứ ự ch ng s  phân bi t đ i x  trong giáo d c đ c T  ch c Văn hóa, Khoa

ụ ủ ố ợ ọ h c và Giáo d c c a Liên H p Qu c thông qua năm 1960.

ể ệ ữ ự ệ ắ ố Mong mu n r ng ằ , th c hi n nh ng nguyên t c th  hi n trong Tuyên

ứ ợ ệ ộ ủ ố ề ạ ừ ố ủ b  c a Liên H p Qu c v  lo i tr  các hình th c phân bi

ả ẽ ệ ấ ớ ộ ự ế ả đ m b o s  thông qua m t cách s m nh t các bi n pháp th c t t ch ng t c và   ằ    nh m

ự ệ ụ th c hi n m c tiêu này.

ề ậ ỏ ữ Đã th a thu n nh ng đi u sau đây:

| 59

PH N IẦ

ề Đi u 1.

ậ ệ ữ ướ ủ 1. Trong   Công c   này,   thu t   ng   "phân   bi

ệ ạ ừ ạ ặ ư ế ấ ỳ ự nghĩa là b t k  s  phân bi

ơ ở ủ ố ồ ộ ộ

ụ ụ ệ ả ặ ớ

ộ   t   ch ng   t c" ự   t, lo i tr , h n ch  ho c  u đãi nào d a ặ ắ   trên c  s  ch ng t c, màu da, dòng dõi, ngu n g c dân t c ho c s c ự ừ   ộ t c, v i m c đích ho c có tác d ng vô hi u hóa hay làm gi m s  th a ề ơ ở ưở ự ụ ặ ẳ ậ nh n, h

ơ ả ủ ườ ề ế ộ ị ng th  ho c th c hành, trên c  s  bình đ ng, các quy n và   ặ   , xã h i, văn hóa ho c do c  b n c a con ng i v  chính tr , kinh t ự t

ủ ờ ố ự ộ ề ấ ỳ v  b t k  lĩnh v c nào khác c a đ i s ng công c ng.

ướ ố ớ ụ ữ ự ẽ Công c này s  không áp d ng đ i v i nh ng s  phân 2.

ệ ạ ừ ạ ặ ư ế ố ộ bi

ướ ườ ụ ữ t, lo i tr , h n ch  ho c  u đãi mà m t Qu c gia thành viên Công   ữ   ố i là công dân qu c gia đó và nh ng ữ c áp d ng gi a nh ng ng

ườ ố ng i không là công dân qu c gia đó.

ề ộ ướ ượ ể Không m t đi u nào trong Công c này đ ớ   c hi u v i ý 3.

ộ ằ ướ ấ ứ ứ ớ ị nghĩa nh m tác đ ng d i b t c  hình th c nào t

ậ ủ ề ề ố ị ấ ố

ố ị ữ ệ ề ặ ậ ị ớ công dân ho c nh p qu c t ch, v i đi u ki n là nh ng quy đ nh nh

ạ ấ ứ ộ ệ ấ i các quy đ nh pháp   ề   lu t c a các Qu c gia thành viên trong các v n đ  v  qu c t ch, quy n ư  ộ ụ ậ v y không mang tính ch t phân bi i b t c  m t dân t c c ố t ch ng l

ể th  nào.

ặ ệ ữ ụ ớ 4. Nh ng bi n pháp đ c bi ệ ượ t đ

ả ộ ố ự ế ủ ủ ả ộ

ự ả ấ ị ệ ấ ầ ặ nh t làấ ắ ộ s c t c ho c cá nhân nh t đ nh, mà s  b o v   y là c n thi

c thi hành v i m c tiêu duy   ộ    b o đ m s  ti n b  thích đáng c a m t s  nhóm ch ng t c, ế ể ả   t đ  đ m ề ụ ặ ả b o cho các nhóm ho c các cá nhân đó đ ượ ưở c h

ườ ự ơ ả ự ẽ ị ủ ệ ng i và các t do c  b n, s  không b  coi là s  phân bi ng th  các quy n con   ộ   t ch ng t c;

| 60

ớ ề ệ ữ ẽ ệ ố

ủ ữ ữ ề ệ ẫ ớ d n t

ả ượ ữ ẽ ệ ấ tuy nhiên, v i đi u ki n là nh ng bi n pháp đó cu i cùng s  không   ộ   i vi c duy trì nh ng quy n riêng cho nh ng nhóm ch ng t c ụ   ứ c ch m d t khi m c khác nhau, và nh ng bi n pháp đó s  ph i đ

ạ ượ ặ tiêu đ t ra đã đ t đ c.

ề Đi u 2.

ự ố ệ ủ ộ 1. Các Qu c gia thành viên lên án s  phân bi

ổ ằ ệ ế ầ ọ ế cam k t theo đu i b ng m i bi n pháp c n thi t ch ng t c và   ộ   t và không trì hoãn m t

ỏ ự ệ ủ ộ ướ ấ ứ ứ chính sách xóa b  s  phân bi t ch ng t c d i b t c  hình th c nào

ẩ ự ể ế ữ ấ ả ủ ụ ớ và thúc đ y s  hi u bi t gi a t ộ t c  các ch ng t c, và v i m c tiêu

này:

ế ẽ ự ố ỗ a. M i Qu c gia thành viên cam k t s  không tham d  vào

ế ặ ộ ệ ủ ố ạ ho c ti n hành các hành đ ng phân bi ộ t ch ng t c ch ng l i các cá

ườ ổ ứ ả ả ằ ọ nhân, nhóm ng i hay t

ứ ề ư ơ ch c chính quy n cũng nh  các c  quan nhà n ch c nào, và đ m b o r ng, m i quan   ố   ộ  c p đ  qu c ướ ở ấ c,

ị ươ ữ ụ ẽ ớ ộ ợ gia và đ a ph ng, s  hành đ ng phù h p v i nh ng nghĩa v  này;

ợ ả ế ả ỗ ố b. M i Qu c gia thành viên cam k t không b o tr , b o v ệ

ặ ỡ ộ ệ ộ ủ ấ ứ ủ ho c giúp đ  hành đ ng phân bi t ch ng t c c a b t c  cá nhân hay

ổ ứ t ch c nào;

ữ ữ ẽ ệ ỗ ố c. ệ   M i Qu c gia thành viên s  có nh ng bi n pháp h u hi u

ạ ươ ủ ể đ  rà soát l ủ i các chính sách c a chính ph  trung

ề ị ẽ ử ổ ươ ủ ệ ặ quy n các đ a ph ng và chính   ấ   ỏ ng và s  s a đ i, h y b  ho c vô hi u hóa b t

ặ ạ ể ạ ề ệ ậ ị ứ ạ c  đ o lu t hay quy đ nh nào có th  t o ra ho c t o đi u ki n cho

ệ ộ ở ấ ứ ủ ự s  phân bi t ch ng t c b t c  đâu;

ấ ỏ ỗ ố d. ẽ M i  Qu c gia thành   viên  s   ngăn  c m  và  xóa  b  hành

| 61

ệ ộ ủ ấ ứ ứ ủ ổ ộ đ ng phân bi t ch ng t c c a b t c  cá nhân, t

ả ằ ệ ằ ồ ợ ọ ườ ặ  ch c ho c nhóm   ệ   i nào b ng m i bi n pháp thích h p, bao g m c  b ng bi n ng

ấ ầ ậ ế ế pháp l p pháp n u th y c n thi t;

ỗ ố ế ẽ ế e. M i Qu c gia thành viên cam k t s  khuy n khích,

ổ ứ ủ ế ợ ấ ở ơ    n i ộ    ch c và phong trào liên k t đa ch ng t c, nào th y phù h p, các t

ư ỏ ự ữ ệ

ế ấ ứ ề ự ủ ể ạ ộ ằ cũng nh  các bi n pháp khác nh m xóa b  s  ngăn cách gi a các   ệ   t ch ng t c, và h n ch  b t c  đi u gì có th  làm tăng s  phân bi

ủ ộ ch ng t c.

ố ườ ợ ẽ 2. Các Qu c gia thành viên, trong tr

ự ế ữ ệ ặ ệ ụ ể ng h p cho phép, s  có   ộ   , xã h i, nh ng bi n pháp đ c bi t và c  th  trên các lĩnh v c kinh t

ả ự ể ả ữ ự ể

ệ ộ ố ủ ủ ả ặ ộ ộ văn hóa và nh ng lĩnh v c khác đ  đ m b o s  phát tri n thích đáng   ộ   và b o v  m t s  nhóm ch ng t c ho c cá nhân thu c các ch ng t c

ớ ụ ọ ượ ưở ủ ầ ẳ đó, v i m c đích nh m c h

ề ằ  giúp h  đ ơ ả ườ ữ ự quy n con ng i và t

ẫ ớ ườ ượ ệ ẳ ợ ng h p không đ c d n t tr

ủ ữ ề ộ ng đ y đ  và bình đ ng các   ọ   ệ  do c  b n. Nh ng bi n pháp này trong m i ặ   ự ấ i vi c duy trì s  b t bình đ ng ho c ụ   các quy n riêng cho nh ng nhóm ch ng t c khác nhau sau khi m c

ự ề ệ tiêu đ  ra đó th c hi n.

ề Đi u 3.

ặ ố ệ ệ ủ Các Qu c gia thành viên đ c bi ự t lên án s  phân bi ộ t ch ng t c và ch ế

ộ đ

ỏ ấ ả ế ẽ ặ ấ A­pác­thai, và cam k t s  ngăn ch n, c m, và xóa b  t

ề ấ ổ ộ ạ   ữ t c  nh ng ho t ủ   ộ đ ng mang tính ch t này trên các lãnh th  thu c quy n tài phán c a

mình.

ề Đi u 4.

| 62

ố ấ ả ề ộ Các Qu c gia thành viên lên án t t c  các hành đ ng tuyên truy n và t

ổ ứ ự ế ề ưở ữ ặ ọ ả c  các t ch c d a trên nh ng ý t ng ho c h c thuy t v  tính th

ườ ủ ủ ủ ặ ộ ộ ộ ẳ đ ng c a m t ch ng t c ho c c a m t nhóm ng

ố ắ ộ ế ố ắ ữ ọ ộ ồ

ự ằ ủ ự ế ặ ộ ấ   t ượ   ng ộ   i cùng chung m t ệ   màu da hay m t ngu n g c s c t c, hay nh ng h c thuy t c  g ng bi n ệ ố ử  t đ i x minh ho c khuy n khích s  h n thù ch ng t c và s  phân bi

ứ ướ ấ ỳ ế ẽ ữ ệ d

ỏ ấ ả ự ữ ự ằ ộ nhanh chóng và tích c c nh m xóa b  t

ể ự ư ậ ụ ệ i b t k  hình th c nào, và cam k t s  thông qua nh ng bi n pháp   ặ   t c  nh ng s  kích đ ng ho c ế   ệ t nh  v y, và đ  th c hi n m c tiêu này, tính đ n các hành vi phân bi

ế ớ ề ề ắ ề các nguyên t c đ  ra trong Tuyên ngôn Toàn th  gi

ườ ề ề ướ ng ị i và các quy n quy đ nh trong Đi u 5 Công i v  Quy n con   ữ   c này, ngoài nh ng

ệ ẽ vi c khác, s :

ố ọ ắ ộ ưở ự 1. Tuyên b  m i hành đ ng gieo r c các ý t

ộ ượ ủ ề ẳ ặ ộ ng d a trên tính   ệ   t th ự ng  đ ng v  ch ng t c  ho c  s  căm thù, kích đ ng phân bi

ạ ự ư ọ ữ ủ ặ ộ ộ ch ng t c cũng nh  m i hành vi b o l c ho c kích đ ng nh ng hành

ạ ự ố ạ ấ ứ ủ ặ ộ ườ vi b o l c ch ng l i b t c  ch ng t c nào ho c nhóm ng

ặ ố ộ ồ ộ ạ màu da ho c khác ngu n g c dân t c là t

ố ớ ư ậ ị ồ ừ ệ ờ ố tr ng tr ; đ ng th i cũng tuyên b  nh  v y đ i v i vi c h  tr  d

ự ỗ ợ ề ứ ồ i nào khác   ậ   ẽ ị i ph m và s  b  pháp lu t ỗ ợ ướ   i ạ    v  tài chính, cho các ho t ấ ỳ b t k  hình th c nào, bao g m s  h  tr

ệ ủ ộ ộ đ ng phân bi t ch ng t c;

ấ ợ ữ ấ ố ổ ứ 2. Tuyên b  là b t h p pháp và c m nh ng t ch c, vi c t ệ ổ

ứ ấ ả ạ ộ ữ ề ế ch c và t t c  nh ng ho t đ ng tuyên truy n khác mà khuy n khích

ự ộ ệ ộ ủ ọ ự ự và kích đ ng s  phân bi

ổ ạ ộ ứ ặ ư ậ ẽ ị ạ ộ các t ch c ho c ho t đ ng nh  v y s  b  coi là t ị t ch ng t c, và quy đ nh m i s  tham d  vào   ẽ ị  i ph m và s  b

ị ậ ừ pháp lu t tr ng tr ;

ề ầ ặ ơ 3. Không cho phép các nhà c m quy n ho c các c  quan nhà

| 63

ả ở ấ ố ị ươ ế ặ ướ n c, c c p qu c gia và đ a ph ộ   ng, khuy n khích ho c kích đ ng

ệ ủ ộ ự s  phân bi t ch ng t c.

ề Đi u 5.

ữ ề ợ ớ ướ ụ ơ ả Phù h p v i nh ng nghĩa v  c  b n nêu trong Đi u 2 Công

ế ẽ ấ ỏ ự ố ủ ệ Qu c gia thành viên cam k t s  c m và xóa b  s  phân bi

ướ ứ ả ả ọ ướ ề ẳ d i m i hình th c và đ m b o quy n bình đ ng tr

ủ ồ ố ộ ườ ệ c này, các   ộ   t ch ng t c ậ ủ   c pháp lu t c a ố   t ch ng t c, màu da, ngu n g c qu c ấ ả ọ t t c  m i ng i, không phân bi

ặ ệ ệ ưở ữ ề ắ ộ gia hay s c t c, đ c bi t trong vi c h ng nh ng quy n sau đây:

ượ ố ử ẳ ướ ề Quy n đ c đ i x  bình đ ng tr c các tòa án cũng nh ư 1.

ướ ơ tr c các c  quan tài phán khác;

ề ượ ướ ả ệ ố Quy n an ninh cá nhân và đ c nhà n c b o v  ch ng l ạ   i 2.

ữ ạ ự ạ ế ể ặ

ướ ườ ặ nh ng hành vi b o l c ho c gây xâm h i đ n thân th  do các nhân   ơ ấ ứ c gây ra ho c do b t c  cá nhân, nhóm ng viên nhà n ặ i ho c c

quan nào gây ra;

ề ữ ề ầ ị ặ ệ ề ề Nh ng quy n v  chính tr , đ c bi 3.

ượ ứ ơ ở ử ế ầ ượ ử   t là quy n v  b u c  ­ ề   ổ c  ng c  ­ trên c  s  ph  thông đ u phi u, quy n đ ầ c đi b u và đ

ượ ạ ộ ủ ộ đ ư c tham gia vào chính ph  cũng nh  các ho t đ ng công c ng khác

ở ọ ấ ượ ụ ế ẳ ớ ị m i c p và đ ậ c bình đ ng trong ti p c n v i các d ch v  Công

c ng;ộ

ự ề ặ ệ 4. Các quy n dân s  khác, đ c bi t là:

ề ự ạ ư ổ Quy n t do đi l ố   ạ i và c  trú trong ph m vi lãnh th  qu c a.

gia;

ượ ỏ ấ ứ ấ ả ố ề Quy n đ c xu t c nh kh i b t c  qu c gia nào, k  c ể ả b.

ướ ượ n c mình, và đ c quay tr  l ở ạ ướ i n c mình;

| 64

ố ị ề c. Quy n có qu c t ch;

ượ ế ự ọ ườ d. ề Quy n đ c k t hôn và đ ượ ự c t do l a ch n ng ố   i ph i

ng u;ẫ

ư ở ữ ở ữ ề ả e. ớ   Quy n s  h u tài s n riêng cũng nh  s  h u chung v i

ữ ườ nh ng ng i khác;

ề f. ừ ế Quy n th a k ;

ề ự ự ưỡ g. Quy n t do t ư ưở  t ng, t do tín ng ng và tôn giáo;

ề ự ậ ự h. Quy n t do ngôn lu n và t do báo chí;

ề ự ộ ọ ậ ộ i. Quy n t ộ  do h i h p và l p h i m t cách hòa bình;

ế ụ ể ộ 5. ề Các quy n kinh t , xã h i, văn hóa, c  th  là:

ượ ệ ọ ự ệ a. ề Quy n đ c làm vi c, đ ượ ự c t

ượ ệ ề ệ ậ ợ ượ ằ đ c có các đi u ki n làm vi c công b ng, thu n l ả c b o v i, đ

ệ ố ượ ả ươ ữ ẳ ấ ch ng th t nghi p, đ c tr  l do l a ch n vi c làm và   ệ  ệ   ng bình đ ng cho nh ng công vi c

ươ ượ ả ươ t ng đ ng, đ ằ c tr  công công b ng và thích đáng;

b.

ề ượ ệ ậ Quy n đ c thành l p và tham gia các nghi p đoàn;

ề c. Quy n có nhà ở ;

ượ ế ớ ế ộ d. ề Quy n đ ậ c ti p c n v i y t ứ    công c ng, chăm sóc s c

ụ ộ ỏ ị ộ kh e, an sinh xã h i và d ch v  xã h i;

ề ượ ụ ạ e. Quy n đ c giáo d c và đào t o;

ượ ạ ộ ẳ f. ề Quy n đ c tham gia bình đ ng vào các ho t đ ng văn

hóa.

ượ ớ ấ ỳ ị ế ậ ụ ể ị 6. ề Quy n đ c ti p c n v i b t k  đ a đi m và d ch v  công

| 65

ụ ư ươ ậ ả ệ ộ c ng nào, ví d  nh  các ph ng ti n giao thông v n t ạ   i, khách s n,

ả nhà hàng, các quán gi i khát, nhà hát, công viên.

ề Đi u 6.

ả ả ả ố ấ ả ọ ườ Các Qu c gia thành viên ph i đ m b o cho t t c  m i ng

ự ả ủ ệ ề ẩ ả th m quy n tài phán c a mình s  b o v  và các gi ộ   i thu c ụ   ắ i pháp kh c ph c,

ườ ệ ả ơ ố ồ b i th ng hi u qu , thông qua các tòa án và c  quan tài phán qu c gia

ể ố ẩ ạ ấ ứ ộ ệ ộ ủ ề có th m quy n, đ  ch ng l i b t c  hành đ ng phân bi

ướ ề ạ ườ ự ớ trái v i Công c này mà vi ph m các quy n con ng t ch ng t c nào   ơ ả    do c  b n i và t

ư ề ượ ắ ồ ườ ứ ủ ọ c a h , cũng nh  quy n đ ụ c kh c ph c và b i th ng x ng đáng cho

ữ ệ ạ ệ ủ ộ nh ng thi t h i do hành vi phân bi t ch ng t c đó gây ra, thông qua các

ể ơ tòa án và các c  quan tài phán k  trên.

ề Đi u 7.

ế ẽ ữ ệ ố ẩ   Các Qu c gia thành viên cam k t s  thông qua nh ng bi n pháp kh n

ươ ả ặ ệ ệ ả ạ ụ ự tr ng và hi u qu , đ c bi

ằ ố ị ạ ể ẫ ớ hóa và thông tin, nh m ch ng l i phân bi ế i các đ nh ki n có th  d n t

ủ ế ể ộ ế ự ể ch ng t c và đ  khuy n khích s  hi u bi

ị ữ ộ ố ắ ộ ủ ngh  gi a các qu c gia và các nhóm ch ng t c, s c t c, cũng nh  đ

ụ ề ươ ủ ế ắ tuyên truy n các m c tiêu và nguyên t c c a Hi n ch

ườ ế ớ ề ố ề i v  Quy n con ng Qu c, Tuyên ngôn Toàn th  gi

ứ ủ ệ ề ạ ợ ừ ấ ả t trong lĩnh v c gi ng d y, giáo d c, văn   ệ   t ữ   t, lòng khoan dung và tình h u ư ể  ợ   ng Liên H p ố ủ   i, Tuyên b  c a ộ   t ch ng t c, t c  các hình th c phân bi ố Liên H p Qu c v  lo i tr t

ướ ư ủ cũng nh  c a Công c này.

PH N IIẦ

Đi u 8ề .

| 66

ộ Ủ ẽ ậ ỏ ệ ủ ộ 1. S  thành l p m t  y ban xóa b  phân bi t ch ng t c (sau đây g i t

ồ Ủ ứ ố ượ ạ ọ ắ   t ậ là  y ban) g m 18 chuyên gia có đ o đ c t t và đ

ư ầ ố ộ ằ công b ng, vô t

ủ ắ ố c công nh n là   ộ ậ   , do các Qu c gia thành viên b u ra m t cách đ c l p ế ự ắ    các công dân c a các Qu c gia thành viên, có cân nh c đ n s  s p ừ t

ề ặ ị ệ ủ ữ ề ằ ạ ế x p cân b ng v  m t đ a lý và tính đ i di n c a nh ng n n văn minh

ư ữ ệ ố ủ ế ậ khác nhau cũng nh  nh ng h  th ng lu t pháp ch  y u.

ủ Ủ ẽ ượ ừ ế ầ ằ 2. Các thành viên c a  y ban s  đ c b u ra b ng phi u kín t

ữ ứ ử ệ ố ớ sách nh ng  ng c  viên do các Qu c gia thành viên gi

ử ố danh   ỗ   i thi u. M i ủ   ể ề ử ộ ứ Qu c gia thành viên có th  đ  c  m t  ng c  viên là công dân c a

ướ n c mình.

ử ầ ẽ ượ ầ ộ ệ ự ướ 3. Cu c b u c  đ u tiên s  đ c th c hi n sau khi Công

ệ ự ấ ướ ế ỗ ộ hi u l c 6 tháng. Ít nh t 3 tháng tr c này có   ầ   c ngày ti n hành m i cu c b u

ư ử ư ả ợ ố ố ử ổ c . T ng Th  ký Liên H p Qu c ph i có th  g i cho các Qu c gia

ờ ọ ề ử ứ ử ư ổ

ứ ự ữ ố ẽ ị ộ ẩ ợ Liên H p Qu c s  chu n b  m t danh sách theo th  t

ườ ượ ề ử ọ ượ ữ ố thành viên m i h  đ  c   ng c  viên trong vòng 2 tháng. T ng Th  ký   ủ    ch  cái tên c a ề c Qu c gia thành viên nào đ c đ  c , nêu rõ h  đ nh ng ng i đ

ử ố ử c  và g i danh sách này cho các Qu c gia thành viên.

ầ ệ ử ẽ ượ ệ ạ ủ Ủ ự 4. Vi c b u c  các thành viên c a  y ban s  đ c th c hi n t

ể ủ ư ố ổ

ộ ọ ủ ợ ố i phiên   ệ ậ   ọ h p toàn th  c a các Qu c gia thành viên do T ng Th  ký tri u t p ả   ấ i tr  s  chính c a Liên H p Qu c. Trong cu c h p này, ít nh t ph i ạ ụ ở t

ố ự ữ ố có 2/3 s  Qu c gia thành viên tham d . Nh ng ng ườ ượ i đ

Ủ ử ữ ứ ế ả ầ ấ ố ầ c b u vào   ả   y ban ph i là nh ng  ng c  viên có s  phi u b u cao nh t và ph i

ệ ố ế ệ ế ầ ạ ố ố ổ ạ đ t đa s  phi u tuy t đ i trong t ng s  phi u b u do đ i di n các

ự ộ ọ ầ ố Qu c gia thành viên tham d  cu c h p b u ra.

ủ Ủ ụ ớ ụ ệ ỳ ẽ 5. a. Các thành viên c a  y ban s  ph c v  v i nhi m k  4 năm. Tuy

| 67

ệ ượ ầ ỳ ủ nhiên, nhi m k  c a 9 thành viên đ ầ ử ầ   ộ c b u trong cu c b u c  đ u

ử ầ ứ ẽ ấ ầ ộ tiên s  ch m d t sau 2 năm; ngay sau cu c b u c  đ u tiên, danh

ẽ ủ ị Ủ ằ ố ọ sách 9 thành viên này s  ch  t ch  y ban ch n b ng cách b c thăm;

ườ ợ ị ế ấ ợ ườ ố b. Trong tr ng h p b t ch t b  thi u ng i thì Qu c gia thành viên

ườ ủ Ủ ẽ ượ ử ườ có ng i thôi làm thành viên c a  y ban s  đ c c  ng i khác là

ủ ướ ế ườ ả ượ Ủ công dân c a n c  mình thay th , ng i này ph i đ c   y ban

ấ ậ ch p nh n.

ố ệ ề ẽ ị

ủ Ủ ự ệ 6. Các Qu c gia thành viên s  ch u trách nhi m v  các chi phí cho các   ụ ủ   thành viên c a  y ban khi các thành viên này th c thi nhi m v  c a

Ủ y ban.

ề Đi u 9.

ố ế ẽ ư ổ 1.

ệ ề ậ ố ợ ộ Liên H p Qu c m t báo cáo v  các bi n pháp l p pháp, hành chính, t

ư ệ ằ ọ Các Qu c gia thành viên cam k t s  trình lên T ng Th  ký   ư  ự   pháp, cũng nh  các bi n pháp khác mà h  đó thông qua nh m th c

ả ủ ề ệ ướ ể Ủ hi n các đi u kho n c a Công c này đ   y ban đánh giá;

ộ ướ a. Trong vòng m t năm sau khi Công ệ ự ớ   c này có hi u l c v i

ố Qu c gia thành viên đó;

ấ ứ Ủ ạ ỗ b.

ể ầ ố Sau m i giai đo n hai năm và b t c  khi nào  y ban yêu   ấ   ầ Ủ c u.  y ban cũng có th  yêu c u các Qu c gia thành viên cung c p

thêm các thông tin khác có liên quan.

Ủ ả ử ổ 2. y ban ph i g i báo cáo hàng năm, thông qua T ng Th ư

ạ ế ạ ộ ộ ồ ủ ề ợ ố

ể ư ữ ế ậ ờ ị ký, đ n Đ i H i đ ng Liên H p Qu c v  các ho t đ ng c a mình,   ơ ồ đ ng th i có th  đ a ra nh ng bình lu n và khuy n ngh  chung trên c

ử ế ừ ố ở s  xem xét các báo cáo và thông tin g i đ n t các Qu c gia thành

| 68

ẽ ượ ữ ế ậ ị viên. Nh ng bình lu n và khuy n ngh  chung này s  đ c trình lên

ữ ủ ạ ậ ớ ố ợ ồ ộ Đ i H i  đ ng  Liên   H p  Qu c  cùng  v i  nh ng  bình   lu n   c a   các

ế ố Qu c gia thành viên, n u có.

ề Đi u 10.

Ủ ạ ộ ủ ụ ẽ ắ 1. ủ   y ban s  thông qua nguyên t c th  t c ho t đ ng c a

mình.

Ủ ứ ủ ẽ ầ ệ ớ 2. ỳ   y ban s  b u ra các quan ch c c a mình v i nhi m k  2

năm.

Ủ ư ư ẽ ợ ố 3. ổ Ban Th  ký  y ban s  do T ng Th  ký Liên H p Qu c ch ỉ

ị đ nh.

ườ ọ ủ Ủ ộ 4. Thông th ng, các cu c h p c a  y ban s  đ ẽ ượ ổ ứ    ch c c t

ủ ố ợ ạ ụ ở t i tr  s  chính c a Liên H p Qu c.

ề Đi u 11.

ộ ướ ế ằ ố ộ 1. N u m t Qu c gia thành viên cho r ng m t n c thành

ả ủ ủ ự ề ệ ầ ướ viên khác không th c hi n đ y đ  các đi u kho n c a Công

ể ế ạ ướ Ủ ườ Ủ ợ thì có th  khi u n i ra tr c  y ban. Trong tr ng h p đó,  y ban s c này   ẽ

ả ế ề ạ ố

ượ ế ậ ạ ố Trong vòng 3 tháng, qu c gia nh n đ

ề ấ ư ả ả ớ ph i thông báo v  khi u n i đó v i Qu c gia thành viên có Liên quan.   ả   ả c khi u n i ph i có văn b n ế   i pháp, n u ề i trình rõ v  v n đ , và đ a ra các gi ử ế Ủ g i đ n  y ban gi

ể ả ụ ẽ ố ự ị có, mà qu c gia này d  đ nh s  áp d ng đ  gi ề ế ấ i quy t v n đ .

ề ư ế ấ ả ỏ 2. N u v n đ  đ a ra không làm c  hai bên th a mãn, k  c ể ả

ươ ượ ươ ặ ủ ụ thông qua th ng l ng song ph

ự ọ ể ừ ậ ố hai bên l a ch n; thì trong vòng 6 tháng k  t ng ho c qua các th  t c khác do   ượ   c khi qu c gia nh n đ

| 69

ạ ầ ề ế ả ỗ ố ạ ấ văn b n khi u n i đ u tiên, m i qu c gia có quy n trình l i v n đ ề

Ủ Ủ ằ ố lên  y ban b ng cách thông báo cho  y ban và cho qu c gia kia.

Ủ ề ề ẽ ả ấ ớ ợ 3. y ban s  xem xét v n đ  phù h p v i kho n 2 đi u này,

ắ ằ ấ ả ả ẵ ướ ắ sau khi đó ch c ch n r ng t t c  các gi i pháp s n có trong n c đó

ượ ụ ệ ẫ ườ ợ ợ ớ đ ậ c vi n d n và t n d ng trong tr

ắ ủ ố ế ậ ượ ừ nguyên t c c a pháp lu t qu c t mà đã đ ng h p này, và phù h p v i các   ẽ ậ ộ c th a nh n r ng rãi. S

ượ ệ ế ự ụ ả ị không đ c coi là thông l n u s  áp d ng các gi i pháp này b  kéo

dài mà không có lý do chính đáng.

ọ ấ ề ượ ế ử ế Ủ Liên quan đ n m i v n đ  đ c g i đ n,  y ban có th ể 4.

ấ ầ ố yêu c u các Qu c gia thành viên có liên quan cung c p thêm các thông

ế ầ tin c n thi t.

ấ ỳ ấ ề ề ạ 5.

ượ Ủ ố c  y ban xem xét, các Qu c gia thành viên có liên quan s  c mà đ

ệ ủ Ủ ộ ạ ự ệ ả Khi có b t k  v n đ  nào n y sinh trong ph m vi đi u này   ẽ ử  ư   m t đ i di n cùng tham d  vào quá trình làm vi c c a  y ban nh ng

ề ề ể ấ ượ ế không có quy n bi u quy t khi v n đ  còn đang đ c xem xét.

ề Đi u 12.

Ủ ố ậ ượ Ủ ế ọ 1. a. Sau khi  y ban đó nh n đ

ầ ế ủ ị Ủ ể ẽ ậ ộ cho là c n thi t. Ch  t ch  y ban s  thành l p m t Ti u ban hòa gi

ờ ượ ườ ọ ồ ạ t m th i (sau đây đ c và đ i chi u m i thông tin mà  y ban   ả   i ể i mà có th ể c g i là các Ti u ban) g m 5 ng

ủ Ủ ả ặ là thành viên ho c không ph i là thành viên c a  y ban. Các thành

ả ượ ả ể ấ ữ ế viên Ti u ban ph i đ

ả ủ ẽ ể ố gi i c a Ti u ban s  giúp cho các qu c gia có Liên quan tìm ra gi

ế ấ ơ ở ề ọ ị ể ả ữ ậ c c  hai bên ch p nh n, và nh ng ý ki n hòa   ả   i ướ   c i quy t v n đ  trên c  s  tôn tr ng Công pháp h u ngh  đ  gi

này;

| 70

ế ấ ố

ề ộ ượ ấ ầ ầ ộ ớ nh t trí đ

ượ ủ ể ể b. N u trong vòng 3 tháng các Qu c gia thành viên có tranh ch p không   ủ   ặ c v i nhau v  m t ph n ho c toàn b  thành ph n c a ố   c các qu c Ti u ban, thì các thành viên c a Ti u ban mà không đ

ậ ẽ ượ ầ ế ấ ằ ấ ớ ố gia tranh ch p ch p thu n s  đ c b u b ng phi u kín v i đa s  2/3

ủ Ủ ố trong s  các thành viên c a  y ban.

ụ ớ ư ụ ẽ ể ọ 2. Các thành viên Ti u ban s  ph c v  v i t cách cá nhân. H  không

ượ ố ị ủ ấ ố đ c có qu c t ch c a các Qu c gia thành viên đang tranh ch p, cũng

ư ượ ườ ố ị ủ ố nh  không đ c là ng ộ i có qu c t ch c a m t qu c gia không là

ủ ướ thành viên c a Công c này.

ẽ ự ọ ủ ị ữ ể ể 3. Ti u ban s  t ch n ra Ch  t ch Ti u ban và thông qua nh ng nguyên

ủ ụ ủ ắ t c th  t c c a mình.

ộ ọ ủ ể ườ 4. Các cu c h p c a Ti u ban th ng đ ượ ổ ứ ạ ụ ở  ch c t ủ   i tr  s  chính c a c t

ặ ở ấ ứ ị ể ể ợ ố ợ Liên H p Qu c ho c b t c  đ a đi m thích h p nào mà Ti u ban

ị xác đ nh.

ư ị ạ ả ướ ẽ 5. Ban th  ký quy đ nh t ề i kho n 3 Đi u 10 Công

ề ặ ả ế ấ ban v  m t hành chính trong quá trình gi ể   c này s  giúp Ti u ủ   i quy t các tranh ch p c a

ố các Qu c gia thành viên.

ấ ẽ ề ố 6. Các Qu c gia thành viên có tranh ch p s  chia đ u các chi phí cho các

ư ự ủ ể ổ ợ ớ thành viên c a Ti u ban, phù h p v i các d  toán do T ng Th  ký

ợ ị ố Liên H p Qu c quy đ nh.

ư ế ấ ầ ố ổ ế ượ ợ 7. T ng Th  ký Liên H p Qu c, n u th y c n thi t, đ c phép chi tr ả

ữ ướ ủ ể ổ tr

ủ ấ ả ạ ả ố c nh ng phí t n dành cho các thành viên c a Ti u ban, sau đó các   ề   i theo kho n 6 c a đi u Qu c gia thành viên có tranh ch p ph i bù l

này.

| 71

ế ẽ ố ớ ượ Ủ ố 8. Các thông tin do  y ban thu đ

ể ể ố ể   c và đ i chi u s  có ích đ i v i Ti u ấ   ầ ban, Ti u ban cũng có th  yêu c u các qu c gia liên quan cung c p

thêm các thông tin có liên quan.

ề Đi u 13.

ề ẽ ị ộ ể ẩ ấ 1. Khi Ti u ban đã xem xét xong v n đ , s  chu n b  m t báo

ủ ị Ủ ự ứ ấ ả cáo trình lên Ch  t ch  y ban, trong đó ch a đ ng t ữ t c  nh ng khía

ự ế ề ữ ế ấ ấ ạ c nh th c t liên quan đ n v n đ  gi a các bên tranh ch p và các

ể ế ể ợ ị ả ự ấ khuy n ngh  mà Ti u ban cho là phù h p đ  hòa gi i s  tranh ch p.

ủ ị Ủ ủ ẽ ể ể 2. Ch  t ch  y ban s  chuy n báo cáo này c a Ti u ban cho

ấ ố ố các Qu c gia thành viên đang tranh ch p. Các qu c gia này, trong vòng

ậ ượ ủ ị Ủ ẽ ả 3 tháng sau khi nh n đ c thông báo, s  ph i báo cho Ch  t ch  y ban

ế ọ ị ủ ế ể ấ ậ bi t h  có ch p nh n hay không các khuy n ngh  c a Ti u ban.

ờ ề ả ạ ị 3. Sau th i gian quy đ nh t

ố ủ ủ ể ẽ ể ớ

ủ ế ố ủ ị Ủ   i kho n 2 đi u này, Ch  t ch  y ố   ban s  chuy n báo cáo c a Ti u ban cùng v i tuyên b  c a các Qu c ướ   c gia thành viên có liên quan đ n các Qu c gia thành viên c a Công

này.

ề Đi u 14.

ấ ứ ể ố ố ộ 1. M t Qu c gia thành viên có th  Tuyên b  vào b t c  lúc

ủ Ủ ề ằ ẩ ậ ọ ượ ậ nào r ng h  Công nh n th m quy n c a  y ban đ c nh n và xem

ừ ặ ề ộ xét các thông tin t

ủ ế ạ ố ọ ạ ề ệ phán c a qu c gia đó khi u n i v  vi c mà h  cho là n n nhân c a s

các cá nhân ho c nhóm cá nhân thu c quy n tài   ủ ự  ố ạ ấ ứ ướ ủ ề vi ph m b t c  quy n nào nêu trong Công

ư ậ Ủ ế ẽ ậ c này c a các Qu c gia   ế   thành viên đó.  y ban s  không ti p nh n thông báo nh  v y n u

ướ ố ề n c thành viên có liên quan không tuyên b  đi u này.

| 72

ấ ứ ư ố ố 2. B t  c   Qu c  gia   thành   viên  nào   có   tuyên   b  nh   trong

ộ ơ ể ề ả ậ ặ ỉ ị kho n 1 đi u này cũng có th  thành l p ho c ch  đ nh m t c  quan

ế ố ủ ề ẩ ơ ố ậ qu c gia có th m quy n nh n và xem xét các đ n khi u t c a các cá

ủ ữ ườ ộ ề ủ ố nhân hay c a nh ng nhóm ng

ằ ọ ủ ự ạ ạ thành viên đó, mà cho r ng h  là n n nhân c a s  vi ph m b t c i thu c quy n tài phán c a Qu c gia   ấ ứ

ề ướ ậ ụ ế ọ ả quy n nào trong Công c này, và h  đã t n d ng h t các gi i pháp có

ể ả ể ế ố th  trong qu c gia đ  gi i quy t.

ề ả ợ ớ ố 3. Tuyên b  phù h p v i kho n 1 đi u này và tên c a b t c

ủ ấ ứ  ả ượ ậ ặ ượ ị ỉ ớ ơ c  quan nào đ c l p ra ho c đ

ố ử ổ ẽ ượ ề c Qu c gia thành viên có liên quan g i cho T ng Th ợ c ch  đ nh phù h p v i kho n 2   ư đi u này s  đ

ố ẽ ử ả ư ợ ợ ố ổ ký Liên H p Qu c, T ng Th  ký Liên H p Qu c s  g i b n sao tuyên

ố ố ố b  cho các Qu c gia thành viên khác. Qu c gia thành viên đã ra Tuyên

ư ậ ể ạ ấ ứ ằ ố ộ ố b  nh  v y có th  rút l i tuyên b  vào b t c  lúc nào b ng m t thông

ư ự ử ư ợ ố ổ ạ ẽ báo g i cho T ng Th  ký Liên H p Qu c, nh ng s  rút l

ưở ớ ả ữ ế ế ạ ả làm  nh h ng t ệ i vi c gi i quy t nh ng khi u n i còn t n l i s  không   ồ ạ ở Ủ   i    y

ban.

ạ ẽ ổ ư ữ ế ơ ơ ố 4. S  l u nh ng đ n khi u n i s  do c  quan qu c gia đ ượ   c

ị ỉ ặ ậ ữ ề ấ ợ ớ thành l p ho c ch  đ nh ra c t gi

ẽ ượ ử ự ủ ư ữ ứ ả ơ nh ng b n sao có ch ng th c c a các đ n này s  đ c g i và l u gi

ữ ư ợ ố ợ ả  phù h p v i kho n 2 đi u này, và   ữ  ể ả   ở ổ b i T ng Th  ký Liên H p Qu c, theo nh ng kênh thích h p, đ  b o

ẽ ượ ế ằ ạ ộ ơ ữ ả đ m r ng n i dung các đ n khi u n i này s  đ c gi kín.

ườ ợ ớ ả 5. Trong tr ỏ ng h p không th a mãn v i cách gi

ữ ượ ậ ặ ỉ ị ị ế ủ   i quy t c a ả ơ nh ng c  quan đ ư c l p ho c ch  đ nh ra nh  quy đ nh trong kho n 2

ề ớ Ủ ề ề ấ ơ đi u này, bên nguyên đ n có quy n thông báo v n đ  v i  y ban trong

vòng 6 tháng.

| 73

ẽ Ủ ọ ố

ượ ư ẽ ế ề ạ tin v  các khi u n i đó, nh ng s  không đ thông tin v ế ộ t l c ti

ư ế ặ 6. a.  y ban s  thông báo cho Qu c gia thành viên có liên quan m i thông   ề  ượ   c các cá nhân ho c nhóm các cá nhân có liên quan n u nh  không đ

Ủ ủ ẽ ặ ự ồ s  đ ng ý rõ ràng c a các cá nhân ho c nhóm đó.  y ban s  không

ữ ậ ặ nh n nh ng thông tin n c danh;

ể ừ ậ ượ b. Trong vòng 3 tháng k  t khi nh n đ

Ủ ả ả ộ ả quan ph i trình lên  y ban m t văn b n, trong đó gi ố c thông tin, qu c gia có liên   ề ấ   i trình v  v n

ả ể ẽ ế ề đ  và nêu rõ các gi ố i pháp, n u có, mà qu c gia này có th  s  áp

ể ả ụ d ng đ  gi ề ế ấ i quy t v n đ .

ấ ẽ ề Ủ ơ ở ọ ị

ố ơ

ấ ứ ủ ẽ

ắ ằ ọ ơ ụ ế ế ậ ơ 7. a.  y ban s  xem xét v n đ  trên c  s  m i thông tin có giá tr  do   ấ Ủ   Qu c gia thành viên có liên quan và do bên nguyên đ n cung c p.  y ế   ơ ban s  không xem xét b t c  thông tin nào c a bên nguyên đ n n u ế t ch c r ng bên nguyên đ n đó t n d ng h t m i c  ch không bi

ế ẽ ẵ s n có trong n ướ ể ả c đ  gi ề i quy t. Tuy nhiên, đi u này s  không thành

ụ ệ ế ệ ắ ị nguyên t c n u vi c áp d ng các bi n pháp b  trì hoãn kéo dài mà

không có lý do thích đáng;

ẽ ử ị ủ Ủ ế ế ậ ặ b.  y ban s  g i các bình lu n ho c ki n ngh  c a mình, n u có, cho

ặ ơ ố Qu c gia thành viên có Liên quan ho c bên nguyên đ n.

ẽ ư Ủ ủ ắ 8.  y ban s  đ a vào báo cáo hàng năm c a mình tóm t ạ   ế t các khi u n i,

ể ư ả ệ ề ầ ợ ắ ả và trong đi u ki n phù h p, có th  đ a c  ph n tóm t t các gi i trình

ư ữ ữ ố ủ c a nh ng Qu c gia thành viên có Liên quan, cũng nh  nh ng bình

ị ủ Ủ ế ậ lu n và khuy n ngh  c a  y ban.

Ủ ứ ệ ề ẩ ỉ ị ạ ự 9.  y ban ch  có th m quy n th c hi n các ch c năng quy đ nh t

ấ ướ ư ố này khi ít nh t có 10 Qu c gia thành viên Công c đ a ra tuyên b ề   i đi u ố

| 74

ư ề ả ị nh  quy đ nh trong kho n 1 đi u này.

ề Đi u 15.

ố ề ủ ự ệ ụ 1. Trong khi th c hi n các m c tiêu c a Tuyên b  v  trao tr

ướ ộ ị ượ ị cho các n ộ c và các dân t c thu c đ a, đ ả ộ ậ    đ c l p ế   c ban hành theo Ngh  quy t

ộ ồ ủ ạ ố ợ

ướ ẽ ế ề ề ỉ ố s  1514 (XV) ngày 14/12/1960 c a Đ i H i đ ng Liên H p Qu c, các   ầ   ạ c này s  không làm h n ch  quy n th nh c u ả ủ đi u kho n c a Công

ộ ượ ủ ệ ị dành cho các dân t c đ c quy đ nh trong các văn ki n khác c a Liên

ủ ợ ố ổ ứ ợ ố H p Qu c và c a các t ủ  ch c chuyên môn c a Liên H p Qu c.

ướ ượ ề ả ậ Ủ 2. a.  y ban đ c thành l p theo kho n 1 Đi u 8 Công

ủ ữ ế ể ả ạ ơ ớ ậ   ẽ c này s  nh n ữ   và chuy n nh ng b n sao c a các đ n khi u n i, cùng v i nh ng

ị ậ ế ủ Ủ ế ơ

ợ ế ự ệ ả ấ ố ủ c a Liên H p Qu c có trách nhi m gi ế i quy t tr c ti p các v n đ

ướ ụ ủ ế ắ có liên quan đ n nguyên t c và m c tiêu c a Công c này, theo c

ườ ư ế ả ạ ủ ữ ế ế ạ bình lu n và khuy n ngh  có liên quan c a  y ban, đ n các c  quan   ề  ơ  ổ i quy t các khi u n i c a nh ng ng i các lãnh th i c  trú t ch  gi

ủ ổ ả ổ ị y tr  và các lãnh th  qu n thác, cũng nh ư ở ấ ả  t t c  các lãnh th  khác

ượ ề ậ ộ ồ ủ ế ạ ị mà đ c đ  c p trong Ngh  quy t 1514 (XV) c a Đ i H i đ ng Liên

ợ ố H p Qu c;

ậ ừ Ủ ẽ ề ủ ẩ ợ ơ b.  y ban s  nh n t ố    các c  quan có th m quy n c a Liên H p Qu c

ớ ề ề ậ ấ ư ả b n sao các báo cáo liên quan t i các v n đ  v  l p pháp, t pháp,

ự ế ế ệ ặ hành chính ho c các bi n pháp khác có liên quan tr c ti p đ n các

ủ ắ ướ ượ ụ nguyên t c và m c tiêu c a Công c này, mà đ

ổ ề ậ ạ ể ủ ụ ụ ả áp d ng trên các lãnh th  đ  c p t i ti u m c a c a kho n này, và s ơ c các c  quan đã   ẽ

ị ớ ư ế ế ơ trình bày ý ki n cũng nh  các khuy n ngh  v i các c  quan đó.

ộ ồ ẽ ư Ủ ử ạ ầ   ủ 3.  y ban cũng s  đ a vào báo cáo c a mình g i lên Đ i H i đ ng ph n

| 75

ắ Ủ ư ế ạ ơ tóm t t các đ n khi u n i cũng nh  các báo cáo mà  y ban đã nh n t

ữ ủ ậ ớ ố ơ ợ ậ ừ  ế   các c  quan c a Liên H p Qu c, cùng v i nh ng bình lu n và khuy n

ị ủ Ủ ế ế ạ ơ ngh  c a  y ban liên quan đ n các báo cáo và đ n khi u n i đó.

Ủ ư ẽ ấ ầ ợ ố ổ

ướ ữ ụ ủ ế ữ   4.  y ban s  yêu c u T ng Th  ký Liên H p Qu c cung c p nh ng ớ Ủ   c mà h u ích v i  y thông tin Liên quan đ n các m c tiêu c a Công

ổ ề ậ ạ ế ề ể ban, mà liên quan đ n các lãnh th  đ  c p t ủ i đi m 2a c a đi u này.

ề Đi u 16.

ủ ề ướ ế ệ ả ả Các đi u kho n c a Công c này liên quan đ n vi c gi

ạ ẽ ượ ế ấ ặ ụ ả ưở tranh ch p ho c khi u n i s  đ c áp d ng mà không  nh h ế i quy t các   ế   ng đ n

ả ế ự ế ấ ạ ủ ụ các th  t c gi

ệ ủ ướ ượ ạ ị bi ộ t ch ng t c mà đ i quy t tranh ch p và khi u n i khác trong lĩnh v c phân   ợ   c khác do Liên H p c quy đ nh t i các công

ặ ố ơ ủ ổ ứ Qu c ho c các c  quan chuyên môn c a t

ở ế ụ ệ ố ả không c n tr

ế ậ ấ ỏ ớ ợ ể ả ch c này thông qua, và cũng   ủ ụ    đ n vi c các Qu c gia thành viên áp d ng các th  t c ố ế i quy t tranh ch p, phù h p v i các th a thu n qu c t khác  đ  gi

ặ ố ệ ự ố ớ chung ho c riêng đang có hi u l c đ i v i các Qu c gia thành viên đó.

Ầ PH N III

ề Đi u 17.

ướ ủ ể ỏ 1. Công ố c này đ  ng  cho các Qu c gia thành viên c a Liên

ư ợ ố ủ ứ ấ ỳ ổ H p Qu c cũng nh  thành viên c a b t k  t

ấ ứ ủ ố ợ ố ủ c a Liên H p Qu c, hay b t c  Qu c gia thành viên nào c a Quy ch

ấ ứ ạ ố ố ế ch c chuyên môn nào   ế  ộ   , và b t c  qu c gia nào khác do Đ i H i ề v  Tòa án Công lý qu c t

ủ ợ ố ờ ướ ồ đ ng Liên H p Qu c m i làm thành viên c a Công c này ký.

ướ ả ượ ả ẩ 2. Công c này ph i đ c phê chu n, văn b n phê chu n s ẩ ẽ

| 76

ượ ố ư ư ể ợ ổ đ c T ng Th  ký Liên H p Qu c l u chi u.

ề Đi u 18.

ướ ấ ứ ể ỏ ố ượ Công c này đ  ng  cho b t c  qu c gia nào đ c đ ề 1.

ả ậ ậ ạ c p t ề i kho n 1 Đi u 17 gia nh p.

ẽ ệ ả ậ ậ ệ ự Vi c gia nh p s  có hi u l c khi văn b n gia nh p đ ượ   c 2.

ố ư ư ể ổ ợ T ng Th  ký Liên H p Qu c l u chi u.

ề Đi u 19.

ướ ệ ự ứ ẽ Công c này s  có hi u l c vào ngày th  30 sau ngày 1.

ố ư ư ể ả ẩ ặ ổ ợ T ng Th  ký Liên H p Qu c l u chi u văn b n phê chu n ho c gia

ứ ậ nh p th  27.

ẩ ỗ ớ ố ướ V i m i qu c gia phê chu n Công ậ   ặ c này ho c gia nh p 2.

ướ ứ ả ả ẩ ặ ậ Công c sau khi văn b n phê chu n ho c văn b n gia nh p th  27

ượ ư ệ ự ướ ứ ẽ đ ể c l u chi u thì Công

ủ ư ể ả ặ ẩ ậ ả c này s  có hi u l c vào ngày th  30 sau   ố   ngày l u chi u văn b n phê chu n ho c văn b n gia nh p c a qu c

gia đó.

ề Đi u 20.

ổ ợ ư ố ẽ ể ậ 1. T ng Th  ký Liên H p Qu c s  nh n và chuy n cho t

ố ể ẽ ướ ủ ặ ả c  các qu c gia là/ ho c có th  s  là thành viên c a Công

ả ư ủ ư ề ả ố ờ

ấ ứ ướ ả ậ ẩ ặ ố ấ   t ữ   c nh ng ể   đi u kho n b o l u c a các Qu c gia thành viên đ a ra vào th i đi m ố   c. B t c  qu c gia nào ph n đ i phê chu n ho c gia nh p Công

ề ả ư ể ừ ượ ậ đi u b o l u đó, trong vòng 90 ngày k  t khi nh n đ

ầ ấ ọ ổ c thông tin   ậ ự ả   ư trên, c n thông báo cho T ng Th  ký là h  không ch p nh n s  b o

ư l u đó.

| 77

ự ả ư ụ ụ ớ ợ 2.

ả ư ủ ữ ư ộ ướ ủ   S  b o l u không thích h p v i m c tiêu và m c đích c a ạ   c này, cũng nh  nh ng b o l u mà tác đ ng c a nó làm h n Công

ế ượ ậ ướ ệ ủ ấ ứ ơ ch  công vi c c a b t c  c  quan nào đ ở c l p ra b i Công c này,

ượ ộ ự ả ư ẽ ượ ấ ậ ẽ s  không đ c ch p nh n. M t s  b o l u s  đ

ặ ơ ở ị ượ ậ ở ướ ả ợ h p ho c b  coi là c n tr  các c  quan đ c l p ra b i công c coi là không thích   ế   c n u

ủ ấ ố ố ướ ố ị b  ít nh t 2/3 s  Qu c gia thành viên c a Công ả c này ph n đ i.

ộ ướ ể ấ ứ ạ ự ả ư 3. M t n c thành viên có th  rút l

ư ằ ổ ự ố ợ nào b ng cách thông báo cho T ng Th  ký Liên H p Qu c. S  rút l

ệ ự ư ẽ ổ ậ ố ợ này s  có hi u l c vào ngày T ng Th  ký Liên H p Qu c nh n đ i s  b o l u b t c  lúc   ạ   i ượ   c

thông báo đó.

ề Đi u 21.

ố ộ ướ ể ỏ ố M t Qu c gia thành viên có th  tuyên b  rút kh i Công

ả ử ư ằ ổ ố ợ ộ

ệ ự ướ ư ẽ ộ ổ ằ   c này b ng ệ   m t thông báo b ng văn b n g i cho T ng Th  ký Liên H p Qu c. Vi c ợ   c này s  có hi u l c m t năm sau khi T ng Th  ký Liên H p bãi

ậ ượ ố Qu c nh n đ c thông báo đó.

ề Đi u 22.

ấ ữ ấ ứ ề ố

ả ệ ướ ụ ế ế đ n vi c gi c này mà không dàn x p đ i thích và áp d ng Công

ủ ụ ườ ượ ằ ặ ị ng đàm phán ho c b ng các th  t c đ ằ b ng con đ

ẽ ượ ướ ế ể B t c  tranh ch p nào gi a hai hay nhi u Qu c gia thành viên liên quan   ượ   c ạ   i c quy đ nh t ố ế ể ả   i c chuy n đ n Tòa án Công lý qu c t c này, s  đ đ  gi Công

ầ ủ ấ ứ ừ ế ấ quy t, theo yêu c u c a b t c  bên tranh ch p nào, tr  khi các bên tranh

ề ươ ấ ồ ả ch p đ ng ý v  ph ứ ng th c gi ế i quy t khác.

ề Đi u 23.

| 78

ể ầ ố ạ 1. Các Qu c gia thành viên có th  yêu c u xem xét l i Công

ướ ấ ứ ư ử ả ằ ổ ộ c này b t c  lúc nào b ng m t văn b n g i cho T ng Th  ký Liên

ợ ố H p Qu c.

ố ẽ ộ ồ ế ị ạ ợ ướ 2. Đ i H i đ ng Liên H p Qu c s  quy t đ nh các b ế   c, n u

ế ể ự ệ ầ ầ c n thi t, đ  th c hi n các yêu c u này.

ề Đi u 24.

ố ẽ ư ố ổ ợ T ng Th  ký Liên H p Qu c s  thông báo cho các qu c gia đ  c p t ề ậ ạ   i

ủ ề ả ướ ề kho n 1 Đi u 17 c a Công ấ c này các v n đ  sau:

ề ệ ậ ẩ 1. Vi c ký, phê chu n, và gia nh p theo các Đi u 17 và 18;

ệ ự ủ ướ ề 2. Ngày có hi u l c c a Công c theo Đi u 19;

ậ ố ượ ề 3. Các thông báo và tuyên b  nh n đ c theo các Đi u 14, 20

và 23.

ệ ướ ề 4. Vi c bãi c theo Đi u 21.

ề Đi u 25.

ướ ượ ằ 1. Công c này, đ

ế ế ế ế

ẽ ượ ư ể ạ ơ ư ị ố   ứ ế c làm b ng các th  ti ng Trung Qu c, ả   ti ng Anh, ti ng Nga, ti ng Pháp và ti ng Tây Ban Nha, các văn b n ữ ủ   ư i c  quan l u tr  c a ề đ u có giá tr  nh  nhau và s  đ c l u chi u t

ố ợ Liên H p Qu c.

ổ ư ẽ ể ợ 2.

ấ ả ướ ứ ố T ng Th  ký Liên H p Qu c s  chuy n các báo cáo có   ượ ề ậ   c đ  c p ố t c  các qu c gia đã đ c này cho t ự ủ ch ng th c c a Công

ủ ả ướ ề trong kho n 1, Đi u 17 c a Công c này.

| 79

ƯỚ Ề Ệ Ố Ỏ Ọ Ứ CÔNG C V  XÓA B  M I HÌNH TH C PHÂN BI T Đ I

Ụ Ữ Ố Ử Ạ X  CH NG L I PH  N , 1979

ể ở ượ ướ ậ (Đ c thông qua và đ  m  cho các n ẩ c ký, phê chu n và gia nh p

ộ ồ ủ ế ạ ợ ị theo Ngh  quy t 34/180 ngày 18/12/1979 c a Đ i H i đ ng Liên H p

ệ ự ừ ố ề ệ Qu c.Có hi u l c t ngày 3/9/1981, theo đi u 27 (1). Vi t Nam phê

ẩ chu n ngày 18/12/1982) .

Ờ Ở Ầ L I M  Đ U

ố ướ Các Qu c gia thành viên Công c,

ư ế ươ ề ợ ố ị L u ý r ng ằ , Hi n ch ẳ ng Liên H p Qu c kh ng đ nh ni m tin vào

ườ ơ ả ị ủ ẩ ỗ ề các quy n con ng i c  b n, vào nhân ph m và giá tr  c a m i con

ườ ữ ề ẳ ớ ng i và vào các quy n bình đ ng gi a nam gi ụ ữ i và ph  n ;

ư ế ớ ề ườ L u ý r ng ề i v  Quy n con ng

ằ , Tuyên ngôn Toàn th  gi ự ấ ắ ậ ệ ố ử ị đ nh nguyên t c không ch p nh n s  phân bi t đ i x  và Tuyên b ẳ   i kh ng ố

ấ ả ọ ườ ề ự ề ẳ ẩ ằ r ng t t c  m i ng i đ u sinh ra t

ề ằ ấ ả ọ ườ ề ấ ả các quy n, và r ng t t c  m i ng do và bình đ ng v  nhân ph m và   ề   t c  các quy n ượ ưở c h i đ u đ ng t

ự ượ ấ ỳ ự ậ và t do đ c ghi nh n trong Tuyên ngôn mà không có b t k  s  phân

ệ bi ể ả ự t nào, k  c  s  phân bi ệ ề ớ t v  gi i tính;

ư ố ế ề ướ ố L u ý r ng ằ , các Qu c gia thành viên hai Công c qu c t

ụ ả ề ẳ ườ ề    v  quy n ữ   ả i năm 1966 có nghĩa v  b o đ m các quy n bình đ ng gi a con ng

| 80

ớ ụ ữ ệ ưở ụ ấ ả ề nam gi i và ph  n  trong vi c h ng th  t ự   ề t c  các quy n v  dân s ,

ế ộ ị chính tr , kinh t , xã h i vào văn hóa.

ướ ố ế ướ ự ả ượ ữ Xem xét  nh ng Công đó đ c qu c t i s  b o tr c ký d

ợ ố ổ ứ ủ ợ ố Liên H p Qu c và các t ợ ủ    c a ằ    ch c chuyên môn c a Liên H p Qu c nh m

ẩ ự ữ ề ẳ ớ ề thúc đ y s  bình đ ng v  các quy n gi a nam gi ụ ữ i và ph  n ;

ờ ư ồ ế ế ế ố ị ị Đ ng th i l u ý đ n các ngh  quy t, tuyên b , khuy n ngh  do Liên

ợ ổ ủ ứ ợ ố ố H p Qu c và các t ch c chuyên môn c a Liên H p Qu c thông qua

ẩ ự ữ ề ề ằ ẳ ớ nh m thúc đ y s  bình đ ng v  các quy n gi a nam gi ụ ữ i và ph  n ;

ạ ằ ự ữ ể Tuy nhiên, lo ng i r ng, ệ  dù đã có nh ng văn ki n k  trên, s  phân bi ệ   t

ạ ụ ữ ẫ ơ ố ử ố đ i x  ch ng l i ph  n  v n đang t n t ồ ạ ở ấ i ề  r t nhi u n i;

ự ệ ố ử ố ạ ạ ụ ữ Nh c l i r ng ắ ạ ằ , s  phân bi t đ i x  ch ng l

ề ề ắ ẳ ọ ẩ nguyên t c bình đ ng v  các quy n và tôn tr ng nhân ph m, là m t tr

ạ ớ ự ụ ữ ơ ở ủ ẳ i ph  n  vi ph m các   ộ ở  ớ ớ ng i v i s  tham gia c a ph  n , trên c  s  bình đ ng v i nam gi

ị ủ ố ọ ế ộ i, vào   ả    tr  c a qu c gia h , làm  nh ờ ố đ i s ng văn hóa, kinh t , xã h i và chính

ưở ớ ự ị ượ ủ ề ộ h ng t i s  th nh v

ụ ữ ủ ự ủ ề ể ầ ả ng c a xã h i và gia đình, và gây nhi u khó khăn   ệ   cho s  phát tri n đ y đ  các kh  năng ti m tàng c a ph  n  trong vi c

ụ ụ ấ ướ ườ ph c v  đ t n c và loài ng i;

ụ ữ ữ ả ổ Lo ng i r ng

ơ ộ ươ ườ ự ệ ấ ạ ằ , trong nh ng hoàn c nh nghèo kh , ph  n  là nh ng ữ   ứ   ưở ng th c, chăm sóc s c i có ít c  h i nh t trong vi c h ng l ng

ơ ộ ề ệ ụ ầ ạ ỏ kh e, giáo d c, đào t o, các c  h i v  vi c làm và các nhu c u khác;

ưở ậ ự ế ậ ế ệ Tin t ng r ng ộ t l p m t tr t t qu c t kinh t

ằ , vi c thi ằ ự ẽ ể ệ ầ ố ế ớ ự    m i d a ẩ   trên s  Công b ng và Công lý s  góp ph n đáng k  vào vi c thúc đ y

ự ữ ệ ớ ẳ th c hi n bình đ ng gi a nam gi ụ ữ i và ph  n ;

ệ ấ ỏ ấ ả ạ Nh n m nh r ng ủ ằ , vi c xóa b  ch  nghĩa A­pác­thai, t t c  các hình

| 81

ứ ệ ủ ủ ộ ệ ủ ủ ộ th c phân bi t ch ng t c và ch  nghĩa phân bi

ớ ự ự ượ ế ố ị th c dân cũ và m i, s  xâm l

ướ ệ ộ ộ ủ ế ế ướ n c ngoài vào công vi c n i b  c a các n t ch ng t c, ch  nghĩa   ệ ủ   c, chi m đóng, th ng tr  và can thi p c a ả   ể ả t y u đ  b o đ m c là thi

ề ủ ả ụ ầ ủ ớ ự ưở s  h ng th  đ y đ  các quy n c a c  nam gi ụ ữ i và ph  n ;

ố ế ủ ệ ẳ ố ị Kh ng đ nh r ng ằ , vi c c ng c  hòa bình và an ninh qu c t

ố ế ự ợ ữ ấ ả ố ẳ căng th ng qu c t , s  h p tác gi a t t c  các qu c gia không phân bi

ế ộ ế ệ ộ ệ ị ch  đ  kinh t , xã h i, vi c gi ả ừ i tr quân b  toàn di n và tri ả   , gi m ệ   t ệ ể ặ   t đ , đ c

ệ ố ớ ạ ướ ự ể ố ế ặ bi t đ i v i vũ khí h t nhân, d i s  ki m soát qu c t ẽ  ch t ch  và có

ệ ệ ả ẳ ắ ằ ẳ ị hi u qu , vi c kh ng đ nh các nguyên t c công b ng, bình đ ng và cùng

ợ ướ ệ ữ ề ự ự ệ ệ có l i trong quan h  gi a các n c, vi c th c hi n quy n t

ủ ả ố ộ ủ ướ ộ ộ ậ đ c l p c a các dân t c còn đang ph i s ng d i ách đô h  c a ch

ướ ự ướ ủ ự ế i s  chi m đóng c a n nghĩa th c dân và d

ổ ủ ủ ẹ ẽ ề ố ọ ế  quy t và   ủ  ư ệ   c ngoài cũng nh  vi c ẩ   tôn tr ng ch  quy n và toàn v n lãnh th  c a các qu c gia, s  thúc đ y

ạ ượ ự ẽ ể ế ậ ầ ộ ộ ự s  phát tri n và ti n b  xã h i, và do v y, s  gúp ph n đ t đ c s  bình

ữ ớ ẳ đ ng hoàn toàn gi a nam gi ụ ữ i và ph  n ;

ưở ự ệ ủ ủ ể ầ ộ ố Tin t ng r ng

ủ ạ ế ớ ỏ ự ự ệ ự s  giàu m nh c a th  gi ằ , s  phát tri n đ y đ  và toàn di n c a m t qu c gia,   ố   i i và s  nghi p hòa bình đòi h i s  tham gia t

ụ ữ ủ ấ ả ơ ở ự ẳ ớ đa c a ph  n  vào t t c  các lĩnh v c, trên c  s  bình đ ng v i nam

gi i;ớ

ớ ạ ự ủ ụ ữ

ộ ể ủ ự ượ ư ầ vào s  phát tri n c a xã h i mà lâu nay ch a đ

ớ ủ ả ố ẫ ộ ủ ệ ẹ ghi nh  ý nghĩa xã h i c a vi c làm m , và vai trò c a c  b  l n m

ứ ằ ạ ậ

ể ượ ụ ữ ơ ở ệ ệ ẻ ẫ ph  n  trong vi c sinh đ  không th  đ c vi n d n làm c  s  cho s

ệ ố ử ự ệ ẻ ằ ạ ỏ Ghi nhớ  s  đóng góp l n lao c a ph  n  vào h nh phúc gia đình và   ủ   ậ c công nh n đ y đ , ẹ  ủ   ẻ trong gia đình và trong nuôi d y tr  em; và nh n th c r ng, vai trò c a ự  ẻ t đ i x , và r ng, vi c nuôi d y tr em đòi h i có s  chia s phân bi

| 82

ữ ệ ớ ụ ữ ộ trách nhi m gi a nam gi i và ph  n  và xã h i nói chung;

ổ ề ộ ự ủ ề ậ ố Nh n th c r ng ứ ằ , m t s  thay đ i v  vai trò truy n th ng c a nam gi

ụ ữ ư ủ ầ ộ cũng nh  c a ph  n  trong xã h i và trong gia đình là c n thi ớ   i ế ể ạ   t đ  đ t

ượ ự ầ ủ ữ ẳ ớ đ c s  bình đ ng đ y đ  gi a nam gi ụ ữ i và ph  n ;

ố ề ự ệ ắ Quy t tâmế ề  th c hi n các nguyên t c đ  ra trong Tuyên b  v  xóa b ỏ

ệ ố ử ố ạ ụ ữ ằ ự s  phân bi t đ i x  ch ng l

ệ ầ ế ể ỏ ấ ả ữ ự các bi n pháp c n thi t đ  xóa b  t ụ i ph  n , và nh m m c đích đó, thông qua   ệ ố ử ư  t đ i x  nh t c  nh ng s  phân bi

ệ ủ ứ ể ậ ướ ấ ả ữ v y d i t t c  nh ng hình th c và bi u hi n c a chúng.

ỏ Đó th a thu n ư ậ  nh  sau:

PH N IẦ

ề Đi u 1.

ủ ữ ụ ướ ữ ậ Vì nh ng m c đích c a Công c này, thu t ng  “phân bi ệ ố ử ớ   t đ i x  v i

ụ ữ ẽ ấ ỳ ự ệ ạ ừ ế ạ ph  n " s  có nghĩa là b t k  s  phân bi t, lo i tr

ượ ơ ở ớ ự ề ằ ặ đ c đ  ra d a trên c  s  gi hay h n ch  nào   ụ   ụ i tính, mà có tác d ng ho c nh m m c

ụ ữ ấ ể ệ ệ ạ ạ ặ ổ đích làm t n h i ho c vô hi u hóa vi c ph  n , b t k  tình tr ng hôn

ượ ậ ưở ụ ự ệ ủ ọ ư ế nhân c a h  nh  th  nào, đ c công nh n, h ng th  hay th c hi n các

ề ơ ả ườ ự ự ế ị quy n con ng do c  b n trên các lĩnh v c chính tr , kinh t i và t

ấ ể ơ ở ự ự , xã   ẳ   ộ h i, văn hóa, dân s  hay b t k  lĩnh v c nào khác, trên c  s  bình đ ng

ữ ớ gi a nam gi ụ ữ i và ph  n .

ề Đi u 2.

ố ướ ệ ố ử ố Các Qu c gia thành viên Công ự c lên án s  phân bi t đ i x  ch ng l

ướ ứ ụ ồ ọ ấ ả ụ ữ ể ệ ph  n  th  hi n d i m i hình th c, đ ng ý áp d ng t

ễ ể ự ệ ậ ộ ợ ạ   i ệ   ữ t c  nh ng bi n ỏ pháp thích h p và không ch m tr  đ  th c hi n m t chính sách xóa b

| 83

ệ ố ử ố ạ ụ ữ ế ằ phân bi t đ i x  ch ng l ụ i ph  n , và nh m m c đích đó, cam k t:

ể ữ ế ệ ẳ ắ 1.

ế ặ ậ ả ợ ướ Th   hi n   nguyên   t c   bình   đ ng   nam   n   vào   hi n   pháp   ư c mình, ho c vào các văn b n pháp lu t thích h p khác, n u nh n

ư ệ ượ ự ệ ậ ả ả vi c này ch a đ c th c hi n, và b o đ m, thông qua pháp lu t và

ự ế ự ệ ệ ắ ệ các bi n pháp khác, vi c th c hi n các nguyên t c này trên th c t ;

ệ ệ 2.

ể ả ệ ườ ữ ầ ạ ợ ừ ợ h p khác, k  c  vi c tr ng ph t trong nh ng tr ng h p c n thi

ệ ố ử ố ấ ả ứ ằ ạ ấ Thông qua các bi n pháp pháp lý và các bi n pháp thích   ế   t, ụ t c  các hình th c phân bi t đ i x  ch ng l i ph

nh m ngăn c m t n ;ữ

ế ậ ự ả ệ ề ặ ề ủ 3. Thi ậ t l p s  b o v  v  m t lu t pháp các quy n c a ph

ơ ở ẳ ớ ớ ả ả ữ n  trên c  s  bình đ ng v i nam gi

ệ ả ố ạ ấ ỳ ụ  ệ ụ ữ ộ   ả i và đ m b o b o v  ph  n  m t ệ ố ử ộ cách có hi u qu  ch ng l i b t k  hành đ ng phân bi t đ i x  nào

ề ẩ ố ế thông qua các tòa án qu c gia có th m quy n và các thi ế t ch  công

ộ c ng khác;

ạ ộ ấ ỳ ề ế ặ ộ 4. Ki m ch  tham gia b t k  hành đ ng ho c ho t đ ng nào

ệ ố ử ố ạ ằ ả ả ấ có tính ch t phân bi t đ i x  ch ng l ụ ữ i ph  n  và

ớ ề ẽ ứ ộ ớ ơ ợ gi i ch c và c  quan chính quy n s  hành đ ng phù h p v i nghĩa v b o đ m r ng các   ụ

này;

ệ ấ ả ự ệ ằ ợ 5. Th c hi n t t c  các bi n pháp thích h p nh m xóa b  s

ệ ố ử ố ạ ấ ỳ ụ ữ ổ ứ phân bi t đ i x  ch ng l i ph  n  do b t k  cá nhân, t ch c ho c c ỏ ự  ặ ơ

ế quan nào ti n hành;

ự ệ ấ ả ệ ợ 6. Th c hi n t

ử ổ ặ ằ ả ậ

ệ ố ử ố ụ ạ ự ậ ể ả ề ặ   t c  các bi n pháp thích h p, k  c  v  m t ệ   ậ ỏ pháp lý, nh m s a đ i ho c xóa b  các lu t và văn b n pháp lu t hi n ạ   i hành, các t p quán và phong t c t o nên s  phân bi t đ i x  ch ng l

| 84

ụ ữ ph  n ;

ỏ ấ ả ự ủ ạ ố ị 7. H y b  t t c  quy đ nh hình s  qu c gia mà t o nên s ự

ệ ố ử ố ạ phân bi t đ i x  ch ng l ụ ữ i ph  n .

ề Đi u 3.

ố ướ ệ ả ế Các Qu c gia thành viên Công

ể ả ề ặ ậ ự ấ ả ệ ặ ợ h p, k  c  v  m t l p pháp, trên t t c  các lĩnh v c, đ c bi t là v

ộ ị ế ể ả ế ể chính tr , xã h i, kinh t ả ự  và văn hóa, đ  đ m b o s  phát tri n và ti n b

ụ ữ ớ ủ ủ ụ ệ ả ả ọ ự ầ đ y đ  c a ph  n , v i m c đích đ m b o cho h  th c hi n và đ

ơ ả ơ ở ự ưở ủ ườ ọ c ph i ti n hành m i bi n pháp thích   ề  ộ  ượ   c ẳ    do c  b n trên c  s  bình đ ng h ề ng các quy n c a con ng i và t

ớ v i nam gi ớ i.

ề Đi u 4.

ệ ố ướ 1. Vi c các Qu c gia thành viên Công ữ   c thông qua nh ng

ệ ặ ệ ạ ờ ự ằ ẩ ẳ bi n pháp đ c bi

ự ế ữ ớ ẽ th c t ụ ữ  gi a ph  n  và nam gi t t m th i nh m thúc đ y nhanh s  bình đ ng trên   ệ ố ử  t đ i x ị i s  không b  coi là phân bi

ị ư ướ ư ệ ề ớ nh  đã đ nh nghĩa trong Công

ế ư ế ệ ấ ẳ ẩ

ụ ữ ữ ữ ệ ớ khác nhau gi a nam gi

ề ơ ộ ượ ụ ứ ấ ẳ c này, nh ng v i đi u ki n là không   ặ   ữ vì th  mà đ a đ n vi c duy trì nh ng tiêu chu n b t bình đ ng ho c ả   i và ph  n ; và nh ng bi n pháp này ph i ố ử ữ   c ch m d t khi các m c tiêu bình đ ng v  c  h i và đ i x  gi a đ

ớ ạ ượ nam gi ụ ữ i và ph  n  đó đ t đ c.

ố ệ ướ 2. Vi c các Qu c gia thành viên Công

ệ ẹ ể ả ệ ệ ặ ả ằ bi n pháp đ c bi

ướ ẽ ị ị ữ   c thông qua nh ng ệ   ứ t nh m b o v  thiên ch c làm m , k  c  các bi n ệ   t c này, s  không b  coi là phân bi pháp đã đ nh nghĩa trong Công

ố ử đ i x .

| 85

ề Đi u 5.

ố ướ ả ế ấ ả ệ Các Qu c gia thành viên Công c ph i ti n hành t t c  các bi n pháp

ể ợ thích h p đ :

ổ ẫ ử ộ ề 1.

ớ ụ ữ ạ ượ ữ ệ ằ ỏ nam gi i và ph  n , nh m đ t đ

ấ ả ự ữ ộ ụ ậ t c  nh ng hành đ ng khác mà d a trên t phong t c t p quán và t

ự ớ ớ ủ   S a đ i các khuôn m u văn hóa ­ xã h i v  hành vi c a ế   c vi c xóa b  nh ng thành ki n, ư  ậ   ặ i kia là kém, ho c d a trên nh n ơ i này là h n, cho gi ưở t ng cho gi

ủ ứ ề ậ ớ th c mang tính r p khuôn v  vai trò c a nam gi ụ ữ i và ph  n .

ể ả ụ ề ả ằ ồ 2. Đ  b o đ m r ng giáo d c v  gia đình bao g m m t s ộ ự

ế ứ ẹ ề ấ ợ ể hi u bi ộ ủ t phù h p v  tính ch t xã h i c a ch c năng làm m  và công

ẹ ố ớ ự ưở ệ ậ ủ ả nh n trách nhi m chung c a c  cha và m  đ i v i s  tr

ể ủ ứ ằ ổ ế ầ ậ ọ phát tri n c a con cái h . C n ph  bi n nh n th c r ng trong t ng thành và   ấ ả  t c

ườ ợ ả ặ ủ ẻ ầ ầ các tr ợ ng h p, l i ích c a tr  em c n ph i đ t lên hàng đ u.

ề Đi u 6.

ố ướ ả ế ấ ả ệ Các Qu c gia thành viên Công c ph i ti n hành t t c  các bi n pháp

ể ả ề ậ ỏ ấ ả ứ ể ợ thích h p, k  c  v  l p pháp, đ  xóa b  t t c  các hình th c buôn bán

ụ ữ ộ ạ ph  n  và bóc l ụ ữ t m i dâm ph  n .

PH N IIẦ

ề Đi u 7.

ố ướ ả ế ệ ấ ả Các Qu c gia thành viên Công c ph i ti n hành t

ỏ ự ằ ợ ệ ố ử ố ụ ữ ạ thích h p nh m xóa b  s  phân bi t đ i x  ch ng l t c  các bi n pháp   ờ   i ph  n  trong đ i

ấ ướ ủ ộ ị ụ ể ả ố s ng chính tr  và công c ng c a đ t n ả ả c, c  th , ph i đ m b o cho

ụ ữ ơ ở ẳ ớ ớ ề ph  n , trên c  s  bình đ ng v i nam gi i, các quy n:

| 86

ỏ ấ ả ộ ầ ử ư ầ 1. ế B  phi u trong t t c  các cu c b u c , tr ng c u dân ý, và

ứ ấ ả ể ử ế ộ ụ ơ ử ng c  vào t t c  các c  quan mà áp d ng ch  đ  tuy n c  công khai:

ự ự ệ ệ 2.

ứ ụ ữ ộ ủ Tham gia vào vi c xây d ng và th c hi n các chính sách   ự   ơ  các ch c v  trong các c  quan công c ng và th c ủ c a chính ph , gi

ệ ấ ả ứ ộ ở ọ ấ ề hi n t t c  ch c năng công c ng m i c p chính quy n;

ổ ủ ứ ệ ộ 3. Tham gia các t ch c và hi p h i phi chính ph  liên quan

ị ủ ấ ướ ờ ố ộ ế đ n đ i s ng công c ng và chính tr  c a đ t n c.

ề Đi u 8.

ố ướ ả ế ấ ả ệ Các Qu c gia thành viên Công c ph i ti n hành t

ơ ở ả ằ ả ợ ớ ẳ ụ ữ thích h p nh m đ m b o cho ph  n , trên c  s  bình đ ng v i nam gi

ự ệ ố ử ệ mà không có s  phân bi ơ ộ ạ t đ i x  nào, có c  h i đ i di n cho chính ph

ổ ứ ọ ở ấ ố ế ệ ủ t c  các bi n pháp   ớ   i ủ  ố    ch c qu c c p qu c t và tham gia vào công vi c c a các t

ủ c a h   .ế t

ề Đi u 9.

ố ướ ả 1. Các Qu c gia thành viên Công c ph i dành cho ph  n

ề ớ ớ ệ ổ ậ ẳ quy n   bình   đ ng   v i   nam   gi i   trong   vi c   nh p,   thay   đ i   hay   gi

ụ ể ố ị ủ ướ ả ả ằ nguyên qu c t ch c a mình. C  th , các n

ớ ự ố ị ủ ổ ế k t hôn v i ng ườ ướ i n c ngoài hay s  thay đ i qu c t ch c a ng

ẽ ồ ờ ự ộ ẫ ớ ệ ch ng trong th i gian hôn nhân s  không t ụ ữ  ữ  ệ   ả c ph i b o đ m r ng vi c ườ   i ổ   i vi c thay đ i đ ng d n t

ố ị ủ ườ ợ ế ườ ợ ườ qu c t ch c a ng ặ i v , ho c bi n ng i v  thành ng i không có

ố ị ộ ườ ợ ả ấ ủ ồ qu c t ch hay bu c ng ố ị i v  ph i l y qu c t ch c a ch ng.

ố ướ ả ả ả 2. Các Qu c gia thành viên Công c ph i b o đ m cho ph

ề ẳ ớ ớ ề ấ ữ n  các quy n bình đ ng v i nam gi ụ  ế   i trong các v n đ  liên quan đ n

ố ị ọ ủ qu c t ch c a con cái h .

| 87

Ầ PH N III

ề Đi u 10.

ố ướ ụ ả ấ ả ệ Các Qu c gia thành viên Công c ph i áp d ng t

ỏ ự ể ợ ệ ố ử ố ạ ụ ữ ằ thích h p đ  xóa b  s  phân bi t đ i x  ch ng l t c  các bi n pháp   ả   i ph  n  nh m b o

ọ ượ ưở ề ẳ ớ ớ ả đ m cho h  đ c h ng các quy n bình đ ng v i nam gi

ụ ể ề ướ ữ ụ ả ả ằ ấ ự v c giáo d c, c  th  nh m b o đ m nh ng v n đ  d i trong lĩnh   ơ ở i đây, trên c  s

ẳ ữ bình đ ng nam n :

ư ữ ề ụ ướ 1. ệ Nh ng đi u ki n nh  nhau trong giáo d c h

ề ế ạ ộ ạ ượ ứ ậ ớ ọ h c ngh , ti p c n v i các ho t đ ng nghiên c u và đ t đ ệ   ng nghi p, ằ   c b ng

ơ ở ộ ấ ả ụ ạ ở ấ ở c p các c  s  giáo d c thu c t t c  các lo i hình khác nhau,

ị ự ả ượ ả ư ả ẳ nông thôn cũng nh  thành th ; s  bình đ ng này ph i đ c b o đ m t vùng   ừ

ụ ậ ạ ạ ẫ ỹ ổ giai đo n giáo d c m u giáo, ph  thông, đào t o k  thu t, chuyên

ậ ậ ể ả ư ấ ả ạ ạ ỹ môn, k  c  đào t o k  thu t b c cao, cũng nh  t t c  các lo i hình

ạ ề đào t o ngh ;

ươ ử ư ả ạ 2. ữ Có nh ng ch ng trình gi ng d y và thi c  nh  nhau, các

ớ ộ ươ ươ ơ ở ậ ấ giáo viên v i trình đ  chuyên môn t ng đ ng, c  s  v t ch t và

ị ủ ườ ấ ượ ọ ươ ươ trang b  c a tr ng h c có ch t l ng t ng đ ng;

ỏ ấ ỳ ệ ề 3. ủ   ậ Xóa b  b t k  quan ni m r p khuôn nào v  vai trò c a

ớ ấ ả ứ nam gi i và ph  n ụ ữ ở ấ ả  t ấ t c  các c p và trong t

ứ ụ ế ằ

ứ ụ ụ ữ t c  các hình th c giáo   ả ọ   ụ d c, b ng cách khuy n khích hình th c giáo d c chung cho c  h c ạ ớ   i sinh nam n  và các hình th c giáo d c khác mà có tác d ng đ t t

ụ ặ ệ ử ạ ằ m c   tiêu   này,   đ c   bi t   là   b ng   cách   s a   l i   các   sách   giáo   khoa,

ươ ọ ậ ề ỉ ươ ả ạ ch ng trình h c t p, và đi u ch nh các ph ng pháp gi ng d y;

ớ ụ ữ ơ ộ ữ ư 4. Nam gi ề ọ   i và ph  n  có nh ng c  h i nh  nhau v  h c

| 88

ọ ậ ợ ấ ổ b ng và các tr  c p h c t p khác;

ữ ụ ữ ượ ạ ư ớ 5. Ph  n  đ ơ ộ c t o nh ng c  h i nh  nam gi

ể ả ườ ươ ụ tham gia các ch ng xuyên, k  c  các ch ng trình giáo d c th

ườ ớ ệ ặ ữ ứ trình xóa mù ch  ch c năng cho ng ữ t là nh ng ch i l n, đ c bi

ể ấ ỳ ẹ ấ ắ ằ ờ ệ   i trong vi c ươ   ng ươ   ng ả   trình nh m thu h p trong th i gian ng n nh t có th  b t k  kho ng

ụ ữ ề ớ cách nào v  giáo d c gi a nam gi ụ ữ i và ph  n ;

ỷ ệ ữ ỏ ọ ổ ứ ươ ả Gi m t n  sinh b  h c và t l ch c các ch ng trình 6.

ả ỏ ọ ụ ữ ữ ẻ dành cho nh ng ph  n  và tr  em gái đã ph i b  h c;

ơ ộ ệ ẳ ả ả ự   Đ m b o c  h i bình đ ng trong vi c tham gia tích c c 7.

ạ ộ ạ ộ ụ ể ể ấ vào các ho t đ ng giáo d c th  ch t và các ho t đ ng th  thao;

ẳ ữ ệ ế ớ 8.

ệ ề ả ứ ả ạ ỏ ậ Bình đ ng trong vi c ti p c n v i nh ng thông tin giáo   ể ả t v  đ m b o s c kh e và h nh phúc gia đình, k  c ụ d c riêng bi

ữ ư ấ ề ế nh ng thông tin và t ạ  v n v  k  ho ch hóa gia đình.

ề Đi u 11.

ố ướ ụ ả Các Qu c gia thành viên Công c ph i áp d ng t 1.

ỏ ự ữ ể ệ ệ ố ử ố ợ nh ng bi n pháp thích h p đ  xóa b  s  phân bi t đ i x  ch ng l

ụ ữ ữ ự ệ ề ằ ả ả ph  n  trong lĩnh v c vi c làm, nh m đ m b o nh ng quy n nh ấ ả  t c ạ   i ư

ữ ụ ể ơ ở ẳ nhau trên c  s  bình đ ng nam n , c  th  là:

a.

ượ ể ệ ộ ề Quy n   đ ể   ề c   làm   vi c,   m t   quy n   không   th   chuy n

ượ ủ ấ ả ọ ườ nh ng c a t t c  m i ng i;

ượ ưở ơ ộ ư ề Quy n đ c h ệ ng các c  h i có vi c làm nh  nhau, k ể b.

ể ụ ư ụ ữ ẩ ả ệ c  vi c áp d ng nh ng tiêu chu n nh  nhau khi tuy n d ng;

ề ự ự ề ệ ọ Quy n   t ề     do   l a   ch n   ngành   ngh   và   vi c   làm,   quy n c.

| 89

ứ ệ ấ ả ợ ệ ề ị thăng ch c, an ninh vi c làm, t t c  các phúc l

ề ượ ề ạ ượ ạ ạ ụ v , quy n đ c đào t o ngh  và đ c đào t o l i và đi u ki n d ch   ể ả ự ậ   i, k  c  th c t p

ề ạ ạ ị ỳ ngh , đào t o nâng cao và đào t o đ nh k ;

ượ ể ả ả ẳ d. ề Quy n đ c tr  thù lao bình đ ng, k  c  trong vi c h

ợ ượ ả ươ ư ữ ệ ưở   ng ệ các phúc l i, đ c tr  l ng nh  nhau khi làm nh ng công vi c có

ư ượ ị ố ử ư ệ giá tr  ngang nhau, cũng nh  đ c đ i x  nh  nhau trong vi c đánh

ấ ượ ệ giá ch t l ng công vi c;

ượ ưở ặ ộ ệ ề Quy n   đ c   h ng   an   sinh   xã   h i,   đ c   bi t   trong   các e.

ườ ề ư ế ậ ệ ấ ố ợ ổ tr ng h p v  h u, th t nghi p, đau  m, khuy t t

ư ấ ạ ả ộ ượ ề tình tr ng m t kh  năng lao đ ng khác, cũng nh  quy n đ t, tu i già và các   ỉ c ngh

ưở ươ phép có h ng l ng;

ượ ệ ứ ả ỏ ộ ề Quy n đ c b o v  s c kh e và an toàn lao đ ng, k  c ể ả f.

ệ ứ ẻ ả b o v  ch c năng sinh đ .

ệ ố ử ố ặ ự ằ ạ 2. Nh m ngăn ch n s  phân bi t đ i x  ch ng l

ẻ ể ả ệ ả ộ ụ ữ i ph  n  vì lý   ề ề ệ   ả do hôn nhân hay sinh đ , đ  đ m b o m t cách hi u qu  quy n v  vi c

ụ ữ ướ ụ ả ố làm cho ph  n , các Qu c gia thành viên Công c ph i áp d ng các

ệ ằ ợ bi n pháp thích h p nh m:

ấ ụ ữ ớ ỷ ậ ữ ả ộ a.

ệ ố ử ỉ ẻ ự ả C m nh ng hành đ ng k  lu t, sa th i ph  n  v i lý do có   ụ ữ ệ t đ i x  trong vi c sa th i ph  n thai hay ngh  đ , và có s  phân bi

vì lý do hôn nhân;

ỉ ẻ ẫ ế ộ ụ ưở ươ ặ Áp   d ng  ch   đ  ngh  đ  v n   h ng   l ng   ho c  đ ượ   c b.

ưở ợ ộ ươ ươ ị ấ ệ h ng các phúc l i xã h i t ng đ ng mà không b  m t vi c làm

ụ ấ ấ ộ cũ, m t thâm niên, hay các ph  c p xã h i;

ụ ữ ệ ế ị ộ ầ   ấ Khuy n khích vi c cung c p nh ng d ch v  xã h i c n c.

| 90

ế ỗ ợ ể ế ợ ẹ ể ậ ọ thi t h  tr  cho các b c cha m  đ  giúp h  có th  k t h p các nghĩa

ạ ộ ệ ớ

ụ ể ằ ế ậ ự ệ ẩ ụ v  gia đình v i trách nhi m công tác và tham gia các ho t đ ng công   ể ủ   t l p và s  phát tri n c a ộ c ng, c  th  b ng cách thúc đ y vi c thi

ơ ở ẻ ệ ố h  th ng các c  s  chăm sóc tr  em;

ả ự ả ệ ặ ả ệ ố ớ d. Đ m b o s  b o v  đ c bi ụ ữ t đ i v i ph  n  trong th i k

ữ ệ ạ ượ ứ ờ ỳ  ạ   c ch ng minh là có h i

mang thai trong nh ng lo i công vi c đã đ cho h .ọ

ậ ề ả ụ ữ ệ ị e. ế   Các quy đ nh pháp lu t v  b o v  ph  n  liên quan đ n

ữ ề ượ ả ượ ề ậ ề ỳ ị ấ nh ng v n đ  đ c đ  c p trong đi u này ph i đ

ộ ớ ủ ữ ế ế ạ ọ ố ớ ỹ c đ nh k  xem   ậ   i, đ i chi u v i nh ng ti n b  m i c a khoa h c và k  thu t, xét l

ủ ỏ ế ầ ở ộ ế ặ ể ử ổ đ  s a đ i, h y b  ho c m  r ng n u c n thi t.

ề Đi u 12.

ố ả ụ ướ ấ ả 1. Các Qu c gia thành viên Công c ph i áp d ng t

ệ ể ợ ỏ ự ệ ố ử ố ạ bi n pháp thích h p đ  xóa b  s  phân bi t đ i x  ch ng l i ph  n

ứ ằ ả ả ỏ ọ ự trong lĩnh v c chăm sóc s c kh e, nh m đ m b o cho h , trên c  s

ế ậ ụ ứ ớ ị ữ ượ ẳ t c  các   ụ ữ  ơ ở  ỏ   c ti p c n v i các d ch v  chăm sóc s c kh e, bình đ ng nam n , đ

ụ ữ ế ế ạ ồ ị bao g m nh ng d ch v  liên quan đ n k  ho ch hóa gia đình.

ữ ề ả ị 2. ố   Ngoài nh ng quy đ nh trong kho n 1 đi u này, các Qu c

ướ ả ả ụ ữ ụ ả ị gia thành viên Công c ph i đ m b o cho ph  n  các d ch v  thích

ẻ ệ ế ờ ợ h p liên quan đ n vi c thai nghén, sinh đ  và th i gian sau khi sinh,

ả ả ề ế ầ ụ ấ ị ế ả ả cung c p các d ch v  không ph i tr  ti n n u c n thi t, đ m b o cho

ầ ủ ụ ữ ưỡ ờ ỳ ph  n  có đ y đ  dinh d ng trong th i k  mang thai và cho con bú.

ề Đi u 13.

ố ướ ụ ả ấ ả ệ Các Qu c gia thành viên Công c ph i áp d ng t t c  các bi n pháp

| 91

ỏ ự ể ợ ệ ố ử ố ụ ữ ạ thích h p đ  xóa b  s  phân bi t đ i x  ch ng l

ế ả ằ ọ ộ ủ ờ ố ự v c khác c a đ i s ng kinh t i ph  n  trong các lĩnh   ữ   ả  và xã h i, nh m đ m b o cho h  nh ng

ề ớ ớ ụ ể ẳ quy n bình đ ng v i nam gi i, c  th  là:

ề ượ ưở ợ ấ Quy n đ c h ng tr  c p gia đình; 1.

ủ ế ề ề ấ ả Quy n vay ti n c a ngân hàng, th  ch p tài s n và tham 2.

ụ ứ gia các hình th c tín d ng khác;

ượ ạ ộ ả ề Quy n đ c tham gia các ho t đ ng gi ể i trí, th  thao và 3.

ấ ả ủ ờ ố ạ vào t t c  các khía c nh c a đ i s ng văn hóa.

ề Đi u 14.

ố ướ ả 1. Các Qu c gia thành viên Công

ố ớ ụ ữ ọ

ờ ố ụ ữ ế ủ ọ ph  n  nông thôn trong đ i s ng kinh t

ệ ủ ự ữ ế ọ nh ng công vi c c a h  trong khu v c kinh t

ấ ả ể ả ụ ệ ệ ả ả ấ   c ph i xem xét các v n ủ   ề ụ ể ặ đ  c  th  đ t ra đ i v i ph  n  nông thôn và vai trò quan tr ng c a ồ    c a gia đình h , bao g m ề    không tính thành ti n, ự   ợ t c  các bi n pháp thích h p đ  đ m b o vi c th c và ph i áp d ng t

ủ ệ ề ả ướ ụ ữ ở hi n các đi u kho n c a Công ố ớ c này đ i v i ph  n các vùng

nông thôn.

ố ấ ả ướ ụ ả 2. Các Qu c gia thành viên Công c ph i áp d ng t

ệ ệ ố ử ố ỏ ự ể ạ ợ bi n pháp thích h p đ  xóa b  s  phân bi t đ i x  ch ng l i ph  n

ể ả ơ ở ữ ẳ ả ở

ợ ừ ự ưở ượ ể t c  các   ụ ữ  ệ    các vùng nông thôn đ  đ m b o, trên c  s  bình đ ng nam n , vi c ể    s  phát tri n ọ h  tham gia phát tri n nông thôn và đ ng l c h i t

ệ ố ướ ả ả ả ặ đó; đ c bi t, các Qu c gia thành viên Công c ph i đ m b o cho

ụ ữ ề ph  n  nông thôn các quy n;

ượ ự ự ế ệ ạ a. Đ c tham gia xây d ng và th c hi n các k  ho ch phát

ấ tri n ể ở ấ ả  t t c  các c p;

| 92

ượ ữ ứ ệ ế ậ ớ b.

ư ấ ụ ế ữ ỏ   ề Đ c ti p c n v i nh ng đi u ki n chăm sóc s c kh e ạ   ị  v n và nh ng d ch v  k  ho ch ể ả ề thích đáng, k  c  v  thông tin, t

hóa gia đình;

ưở ợ ế ừ ươ c. ượ Đ c h ng l ự i ích tr c ti p t các ch ng trình an sinh

xã h i;ộ

ượ ấ ả ụ ạ ạ d. Đ c tham gia t t c  các lo i hình đào t o, giáo d c, k ể

ồ ươ ả c  chính quy và không chính quy, bao g m các ch

ữ ề ấ ợ ừ ữ ị ữ ch , và ngoài nh ng v n đ  khác, đ ượ ưở c h ng l i t ng trình xóa mù   ụ nh ng d ch v

ự ỹ ể ộ ồ ậ ủ ọ chung trong c ng đ ng đ  nâng cao năng l c k  thu t c a h ;

ượ ổ ứ ợ ươ ợ e. Đ c t ch c các nhóm t ng tr

ụ ữ ạ ượ ự ằ ề ơ ộ ẳ ph  n  nh m giúp nhau đ t đ ủ    và các h p tác xã c a ế c s  bình đ ng v  c  h i kinh t

ệ ươ ộ ậ ệ ặ qua các vi c làm công ăn l ng ho c vi c làm đ c l p;

ượ ấ ả ủ ộ ạ ộ ồ f. Đ c tham gia t t c  các ho t đ ng c a c ng đ ng;

ượ ụ ế ạ ậ ố ớ g.

ỗ ợ ề ị ườ ữ ự ệ ỹ Đ c ti p c n v i các lo i hình tín d ng và vay v n trên   ợ   ậ ng, k  thu t phù h p lĩnh v c nông nghi p, nh ng h  tr  v  th  tr

ượ ố ử ả ả ấ ẳ ộ và đ c đ i x  bình đ ng trong c i cách ru ng đ t, c i cách nông

ự ư ệ ạ ạ ấ nghi p, cũng nh  trong các d  án quy ho ch l i đ t đai;

ưở ấ ẩ ố h. ượ Đ c h ng các tiêu chu n s ng thích đáng, nh t là v ề

ở ệ ệ ề ệ ấ ướ ề ấ v n đ  nhà , đi u ki n v  sinh, cung c p đi n n c, thông tin liên

ạ l c và giao thông.

PH N IVẦ

ề Đi u 15.

ố ướ ậ ự ừ ả 1. Các Qu c gia thành viên Công c ph i th a nh n s  bình

| 93

ụ ữ ớ ủ ậ ẳ đ ng c a ph  n  v i nam gi ớ ướ i tr c pháp lu t.

ự ệ ố 2. Trong các quan h  dân s , các Qu c gia thành viên Công

ướ ụ ữ ừ ả ư ư ớ ậ c ph i th a nh n ph  n  có t ố  cách pháp lý gi ng nh  nam gi i và

ữ ơ ộ ệ ư ụ ể ể ự ư ố nh ng c  h i nh  nhau đ  th c hi n t

ụ ữ ệ ề ả ẳ cách đó. C  th , các Qu c gia   ế   thành viên ph i trao cho ph  n  quy n bình đ ng trong vi c giao k t

ả ố ử ớ ọ ộ ả ả ợ ồ các h p đ ng, qu n lý tài s n, và ph i đ i x  v i h  m t cách bình

ấ ả ạ ố ụ ướ ơ ẳ đ ng trong t t c  các giai đo n t t ng tr c các tòa án và c  quan tài

phán.

ố ướ ấ ằ ấ ả 3. Các Qu c gia thành viên Công c nh t trí r ng, t t c  các

ấ ả ệ ư ướ ấ ỳ ạ ồ ợ h p đ ng và t t c  các tài li u riêng t khác, d

ệ ạ ế ư ế ẫ ộ ủ mà có tác đ ng pháp lý d n đ n vi c h n ch  t i b t k  d ng nào   ụ cách pháp lý c a ph

ệ ự ị ữ ẽ ị n , s  b  coi là vô giá tr  và không có hi u l c thi hành.

ố ướ ả ả ả 4. Các Qu c gia thành viên Công c ph i đ m b o cho đàn

ụ ữ ư ữ ề ệ ế ông và ph  n  có nh ng quy n pháp lý nh  nhau liên quan đ n vi c đi

ự ơ ư ỗ ở ự ọ ạ l i và t do l a ch n n i c  trú, ch .

ề Đi u 16.

ố ấ ả ụ ệ ả 1. Các Qu c gia thành viên ph i áp d ng t

ệ ố ử ố ụ ữ ỏ ự ể ạ ợ thích h p đ  xóa b  s  phân bi t đ i x  ch ng l i ph  n  trong t

ụ ể ệ ế ề ấ t c  các bi n pháp   ấ ả  t c ả   các v n đ  liên quan đ n hôn nhân và quan h  gia đình, c  th  ph i

ề ướ ả ơ ở ẳ ữ ả b o đ m nh ng quy n d ữ i đây, trên c  s  bình đ ng nam n :

ư ế ề Quy n k t hôn nh  nhau; a.

ệ ự ư ề ự ọ b. Quy n nh  nhau trong vi c t do l a ch n ng

ế ị ỉ ế ượ ự c t do quy t đ nh và hoàn toàn t ườ ể ế   i đ  k t ự

hôn và ch  k t hôn khi mình đ nguy n;ệ

| 94

ữ ư ệ ề ồ ợ c. ờ   Quy n và trách nhi m nh  nhau gi a v  ch ng trong th i

ị ủ ỏ ư gian hôn nhân cũng nh  khi hôn nhân b  h y b ;

ư ệ ề d. ẹ   Quy n và trách nhi m nh  nhau trong vai trò làm cha m ,

ề ề ấ ạ ư ế ấ ể b t k  tình tr ng hôn nhân nh  th  nào, v  các v n đ  liên quan

ọ ấ ả ườ ợ ủ ế đ n con cái h . Trong t t c  các tr ợ ng h p, l i ích c a con cái

ả ượ ề ấ ọ ph i đ c coi là đi u quan tr ng nh t;

ế ị ự ư ề ộ e. ệ Quy n nh  nhau trong vi c quy t đ nh m t cách t

ề ố ữ ệ ầ do và   ề   ả có trách nhi m v  s  con và kho ng cách gi a các l n sinh, quy n

ượ ế ậ ụ ữ ớ ươ đ c ti p c n v i nh ng thông tin, giáo d c và các ph ệ ng ti n cho

ọ ự ề ệ phép h  th c hi n các quy n này;

ề ề ư ệ ề ấ f. Quy n và trách nhi m nh  nhau trong các v n đ  v  nuôi

ưỡ ộ ả ợ ủ ặ ậ d ng, giám h , b o tr ,  y thác và cho nh n con nuôi, ho c trong

ề ươ ữ ữ ệ ơ ấ nh ng v n đ  t ng t ự ở nh ng n i mà các khái ni m này có trong

ậ ấ ả ườ ợ ủ ố pháp lu t qu c gia. Trong t t c  các tr ợ ng h p, l i ích c a con cái

ả ượ ề ấ ọ ph i đ c coi là đi u quan tr ng nh t;

ư ữ ề ợ ồ ồ   Các quy n cá nhân nh  nhau gi a v  và ch ng, bao g m g.

ượ ự ủ ề ệ ệ ả ọ ọ ề quy n đ c l a ch n tên h , ngh  nghi p, vi c làm c a b n thân

mình;

ố ớ ư ề ồ h. ủ ả ợ Các quy n nh  nhau c a c  v  và ch ng đ i v i vi c s

ụ ế ậ ả ưở ệ ở  ả   ử ụ ng th  và s  d ng tài s n, ể ữ h u, ti p nh n, ki m soát, qu n lý, h

ả ả ề ị ớ ả ả dù đó là tài s n không ph i tr  ti n, hay đó là tài s n có giá tr  l n;

ế ệ ứ ả ị ủ ẻ 2.

ệ ự ả ế ấ ả ế ầ ộ hi u l c pháp lý, và ph i ti n hành t t c  các hành đ ng c n thi

ổ ố ể ế ể ị Vi c h a hôn và k t hôn c a tr  em ph i b  coi là không có   ể  t, k ể ả   i thi u có th  k t hôn và đ  b o ằ ả ậ c  l p pháp, nh m quy đ nh tu i t

| 95

ệ ả ượ ứ ộ ắ   c đăng ký m t cách chính th c và b t

ế ả đ m vi c k t hôn ph i đ bu c.ộ

PH N VẦ

ề Đi u 17.

ể ự ữ ệ ệ ế ộ 1.

ướ ệ ố ử ố ậ Ủ ỏ ự ề ẽ c này, s  thành l p  y ban v  xóa b  s  phân bi t đ i x  ch ng l

ẽ ọ ắ ụ ữ ướ Ủ ủ ồ Đ  xem xét nh ng ti n b  trong công vi c th c hi n Công   ạ   i ờ   t là  y ban), bao g m 18  y viên vào th i i đây s  g i t ph  n  (d

ể ướ ệ ự ắ ầ ẽ ườ đi m Công c b t đ u có hi u l c, và s  tăng lên 23 ng i sau khi

ứ ậ ặ ố ướ ẩ qu c gia th  35 phê chu n ho c gia nh p Công ữ c ­ là nh ng chuyên

ạ ứ ự ượ ề ậ ề ạ gia có uy tín đ o đ c và thông th o v  các lĩnh v c đ c đ  c p trong

ướ Ủ ủ ẽ ố Công c. Các  y viên  y ban s  do các Qu c gia thành viên Công

ướ ự ủ ọ ướ ố c l a ch n trong s  các Công dân c a n c mình, các chuyên gia

ươ ệ ự ụ ớ ứ ọ ả này đ m đ ng ch c v  v i danh nghĩa cá nhân. Vi c l a ch n các

ủ Ủ ề ặ ị ế ự ằ ầ ố

ư ủ ủ ệ ạ y viên  y ban c n chú ý đ n s  phân b  công b ng v  m t đ a lý và   ệ ố   tính đ i di n c a các hình thái văn minh cũng nh  c a các h  th ng

ủ ế pháp lý ch  y u.

ủ Ủ ủ ượ ế ầ ằ 2. Các  y viên c a  y ban đ ỏ c b u b ng b  phi u kín t ừ

ướ ề ử ố ố danh sách do các Qu c gia thành viên Công ỗ c đ  c . M i Qu c gia

ướ ề ử ộ ứ ử ề ố thành viên Công c có quy n đ  c  m t  ng c  viên trong s  các

ủ ướ công dân c a n c mình.

ẽ ượ ầ ầ ế 3. ử ầ L n b u c  đ u tiên s  đ c ti n hành 6 tháng sau khi

ướ ố ẽ ử ệ ự ư ư ợ ổ Công c có hi u l c. T ng Th  ký Liên H p Qu c s  g i th  cho

ố ướ ướ ỗ ầ ử ầ ấ các Qu c gia thành viên Công c tr c m i l n b u c  ít nh t là 3

ị ọ ề ả ớ ệ ứ ử tháng, đ  ngh  h  trong vòng 2 tháng ph i gi i thi u  ng c  viên.

| 96

ố ẽ ị ộ ứ ư ẩ ổ ợ T ng Th  ký Liên H p Qu c s  chu n b  m t danh sách các  ng c ử

ố ớ ứ ự ữ ệ ố viên do các qu c gia gi i thi u theo th  t ch  cái, có ghi rõ qu c gia

ỉ ị ượ ử nào ch  đ nh và danh sách này đ ố c g i cho các Qu c gia thành viên

Công c.ướ

ẽ ượ ủ ầ ộ ọ 4. Ủ Các  y viên  y ban s  đ ộ c b u trong m t cu c h p các

ố ướ ệ ậ ạ ụ ở ổ qu c gia tham gia Công ư c do T ng Th  ký tri u t p t i tr  s  Liên

ấ ổ ố ợ ố ộ ọ ướ ả H p Qu c. Cu c h p này ph i có ít nh t 2/3 t ng s  các n

ướ ế ị ứ ớ viên Công ệ ự c tham gia thì m i có hi u l c quy t đ nh. Các  ng c

ế ề ấ ả ữ c thành   ử  ạ   c  nhi u phi u nh t và ph i  đ t ử viên trúng c  là nh ng ng ườ ượ i  đ

ượ ầ ủ ệ ố ế ố ướ đ c đa s  tuy t đ i phi u b u c a các n ầ ử c tham gia b u c .

ủ Ủ ượ ủ ầ ớ ỳ 5. Các  y viên c a  y ban đ

ỳ ủ ủ ử ệ ầ ệ c b u v i nhi m k  4 năm.   ầ   ố Tuy nhiên, nhi m k  c a 5 trong s  các  y viên trúng c  trong l n b u

ầ ử ầ ẽ ế ủ ị ầ ầ đ u tiên s  k t thúc sau 2 năm. Ngay sau khi b u c  l n đ u, ch  t ch

Ủ ủ ủ ẽ ể ị y ban s  rút thăm đ  xác đ nh tên c a 5  y viên này.

ẽ ượ ủ ổ ầ ị ở 6. Năm  y viên b  sung s  đ c b u theo quy đ nh các

ứ ề ả ẩ ặ ố kho n 2, 3 và 4 Đi u 17, sau khi qu c gia th  35 phê chu n ho c gia

ậ ướ ố ủ ỳ ủ ệ ượ ầ nh p Công c. Nhi m k  c a 2 trong s  5  y viên đ ổ c b u b  sung

ủ ị Ủ ủ ủ ẽ ể ị là 2 năm. Ch  t ch  y ban s  rút thăm đ  xác đ nh tên c a 2  y viên

này.

ườ ộ ủ ấ ợ ộ 7. Trong tr ng h p đ t xu t, khi có m t  y viên thôi không

ụ ữ ự ệ ệ ố ướ th c hi n nhi m v  n a, thì qu c gia tham gia Công

ế ầ ỉ ị ườ ủ c mà  y viên   ủ   ố i thay th  trong s  các công dân c a này là công dân c n ch  đ nh ng

ề ệ ớ ườ ả ượ Ủ mình, v i đi u ki n ng ế i thay th  ph i đ c  y ban thông qua.

ẽ ượ ủ ậ ừ 8. Ủ Các  y viên  y ban s  đ c nh n thù lao t ồ ủ    các ngu n c a

ộ ồ ự ủ ậ ạ ợ ố ấ Liên H p Qu c, sau khi có s  ch p thu n c a Đ i H i đ ng và phù

| 97

ữ ệ ề ớ ượ ộ ồ ạ ợ ố ợ h p v i nh ng đi u ki n đ c Đ i H i đ ng Liên H p Qu c thông

ộ ồ ứ ệ ề ả ạ ị qua. Hình th c và đi u ki n tr  thù lao do Đ i H i đ ng quy đ nh, căn

ứ ộ Ủ ủ ệ ọ ứ c  vào m c đ  quan tr ng c a các trách nhi m trong  y ban.

ư ấ ồ ợ ổ ự   ố ẽ T ng Th  ký Liên H p Qu c s  cung c p ngu n nhân l c 9.

ươ ể Ủ ữ ệ ể ệ ộ và ph ng ti n đ   y ban có th  hoàn thành m t cách h u hi u các

ủ ủ ứ ị ướ ch c năng c a mình theo quy đ nh c a Công c này.

ề Đi u 18.

ố ướ ẽ Các Qu c gia thành viên Công 1.

ể Ủ ư ợ ố ổ Ủ   ế ử c s  cam k t g i cho  y ề ban, qua T ng Th  ký Liên H p Qu c, đ   y ban xem xét báo cáo v

ữ ệ ậ ư ệ nh ng bi n pháp l p pháp, t pháp và hành chính hay các bi n pháp

ủ ề ệ ế ằ ả ọ ự khác mà h  đã ti n hành nh m th c hi n các đi u kho n c a Công

ướ ộ ạ ượ ề ữ ế ề c này và thông báo v  nh ng ti n b  đ t đ ấ c trong v n đ  này:

ể ừ ộ ờ ướ Trong th i gian m t năm k  t khi Công ệ ự ố   c có hi u l c đ i a.

ố ớ v i qu c gia;

ấ ứ ộ ầ ỗ Sau đó ít nh t c  4 năm m t l n, và ngoài ra m i khi đ ượ   c b.

Ủ ầ y ban yêu c u.

ế ố ữ ỉ ầ Các báo cáo nói trên c n ch  rõ nh ng y u t ữ  và nh ng khó 2.

ưở ứ ụ ế ộ ả ng đ n m c đ  hoàn thành nghĩa v  nêu ra trong

khăn làm  nh h c.ướ Công

ề Đi u 19.

Ủ ủ ệ ẽ 1. ế y ban s  thông qua quy ch  làm vi c riêng c a mình;

Ủ ứ ủ ẽ ầ ệ ớ 2. ỳ   y ban s  b u ra các quan ch c c a mình v i nhi m k  2

năm.

| 98

ề Đi u 20.

Ủ ọ ườ ỳ ỗ ờ 1. y ban h p th ộ ầ ng k  m i năm m t l n trong th i gian

ể ầ ố không quá 2 tu n đ  xem xét các báo cáo do các Qu c gia thành viên

ướ ử ế ề ướ Công c g i đ n theo Đi u 18 Công c này.

ộ ọ ườ 2. ủ Ủ Các cu c h p c a  y ban thông th ng đ ượ ổ c t ch c ứ ở

ụ ở ủ ặ ở ấ ỳ ị ậ ợ ể ố tr ợ  s  c a Liên H p Qu c, ho c b t k  đ a đi m thu n l i nào do

Ủ ế ị y ban quy t đ nh.

ề Đi u 21.

ộ ồ ộ Ủ ế 1. Hàng năm, thông qua H i đ ng Kinh t

ộ ồ ạ ộ ủ ề ạ ớ và Xã h i,  y ban   ợ   ẽ s  báo cáo v  các ho t đ ng c a mình v i Đ i H i đ ng Liên H p

ấ ổ ữ ế ể ợ ố ị ặ Qu c, và có th  nêu nh ng g i ý ho c ki n ngh  có tính ch t t ng quát

ơ ở ậ ố trên c  s  xem xét các báo cáo, thông tin nh n đ ượ ừ c t các Qu c gia

ướ ế ấ ữ ầ ợ ượ thành viên Công c. Nh ng g i ý và ý ki n  y c n đ c nêu kèm

ủ Ủ ủ ế ế ố ớ theo báo cáo c a  y ban, cùng v i ý ki n, n u có, c a các Qu c gia

thành viên Công c.ướ

ố ẽ ư ể ợ ổ 2. ủ   T ng Th  ký Liên H p Qu c s  chuy n các báo cáo c a

Ủ ụ ữ ể ề ị Ủ ả ị ủ y ban cho  y ban v  Đ a v  c a ph  n  đ  tham kh o.

ề Đi u 22.

ổ ứ ề ử ạ ủ ệ ợ ố Các t

ữ ự ế ề ệ ệ ả ch c chuyên môn c a Liên H p Qu c có quy n c  đ i di n tham   ạ ộ   gia xem xét vi c th c hi n nh ng đi u kho n liên quan đ n ho t đ ng

ướ ể ề Ủ ị ổ ứ ủ c a mình trong Công c này.  y ban có th  đ  ngh  các t ch c chuyên

ự ử ệ ướ ự ề ệ môn g i báo cáo v  vi c th c hi n Công c trong các lĩnh v c liên

ạ ộ ủ ữ ứ ế ổ ứ quan đ n ch c năng ho t đ ng c a nh ng t ch c này.

| 99

Ầ PH N VI

ề Đi u 23.

ữ ủ ướ ả ưở ấ ứ ỳ ế ị Nh ng quy đ nh c a Công c này không  nh h ng đ n b t c  k  quy

ợ ữ ự ể ệ ệ ị đ nh nào có l ẳ i cho vi c th c hi n bình đ ng nam n , mà có th  có

trong:

ủ ậ ộ ướ ố Lu t pháp c a m t Qu c gia thành viên Công ặ c, ho c 1.

ướ ệ ướ ậ ặ ỏ ấ ỳ Trong b t k  Công c, hi p c ho c th a thu n qu c t ố ế 2.

ớ ướ ệ ự nào mà có hi u l c pháp lý v i n c đó.

ề Đi u 24.

ố ướ ế ẽ ụ ấ ả Các Qu c gia thành viên Công c cam k t s  áp d ng t ệ   t c  các bi n

ế ở ấ ủ ệ ề ằ ầ ố ộ ầ pháp c n thi ự  c p đ  qu c gia nh m th c hi n đ y đ  các quy n đã t

ượ ậ ướ đ c công nh n trong Công c này.

ề Đi u 25.

ướ ẽ ể ỏ ấ ả Công c này s  đ  ng  cho t ố t c  các qu c gia ký. 1.

ư ợ ố ổ ượ T ng  Th  ký  Liên   H p   Qu c   đ ụ ư   ệ c   giao   nhi m v   l u 2.

ể ướ chi u Công c này.

ệ ẩ ướ ả ượ ử ư Vi c phê chu n Công c ph i đ ổ c g i cho T ng Th  ký 3.

ố ư ể ợ Liên H p Qu c l u chi u.

ướ ể ấ ả ỏ ố Công c này đ  ng  cho t 4.

ự ệ ệ ằ ệ ậ ượ ậ   t c  các qu c gia gia nh p. ậ   ộ c th c hi n b ng cách n p văn ki n xin gia nh p Vi c gia nh p đ

ướ ư ợ ố ổ Công c cho T ng Th  ký Liên H p Qu c.

ề Đi u 26.

| 100

ấ ỳ ể ề ề ố 1.

ướ ử ả ằ ổ ị  B t k  lúc nào, các Qu c gia thành viên đ u có th  đ  ngh ư   c này b ng cách g i văn b n cho T ng Th  ký ổ ử ổ s a đ i, b  sung Công

ố ợ Liên H p Qu c.

ố ẽ ộ ồ ế ị ế ạ ầ ợ 2. N u c n, Đ i H i đ ng Liên H p Qu c s  quy t đ nh các

ệ ườ ị ư ề ợ ả ế bi n pháp ph i ti n hành trong tr ng h p có đ  ngh  nh  trên.

ề Đi u 27.

ướ ệ ự ể ừ ứ ẽ 1. Công c này s  có hi u l c vào ngày th  30, k  t ngày

ậ ượ ư ố ổ ợ ệ ẩ ặ T ng Th  ký Liên H p Qu c nh n đ c văn ki n phê chu n ho c gia

ứ ậ nh p th  20.

ỗ ố ố ớ ẩ ặ 2.

ướ ứ ệ ẩ ậ ặ Công c này sau khi văn ki n phê chu n ho c gia nh p th  20 đ

ướ ẽ ố ư ể ợ ư ổ c s  có hi u l c t T ng Th  ký Liên H p Qu c l u chi u, Công

ể ừ ệ ặ ẩ ậ ậ   Đ i v i m i Qu c gia thành viên phê chu n ho c gia nh p ượ   c ệ ự ừ  ố   ủ  ngày văn ki n phê chu n ho c gia nh p c a qu c ứ ngày th  30 k  t

ượ ư ể gia đó đ c l u chi u.

ề Đi u 28.

ố ẽ ư ậ ợ ổ 1. T ng Th  ký Liên H p Qu c s  nh n và thông báo cho t ấ   t

ả ư ư ữ ố ộ ố ả c  các Qu c gia thành viên nh ng b o l u do m t qu c gia đ a ra khi

ẩ ậ ặ ướ phê chu n ho c gia nh p Công c.

ả ư ụ ụ ợ 2. ủ   ớ Các b o l u không phù h p v i m c tiêu và m c đích c a

ướ ượ ấ ậ Công ẽ c này s  không đ c ch p nh n.

ả ư ữ ố 3. ể Các Qu c gia thành viên có th  rút nh ng b o l u vào b t k

ư ử ả ằ ổ ộ ấ ỳ  ợ   lúc nào b ng m t văn b n thông báo g i cho T ng Th  ký Liên H p

ổ ố ố ẽ ấ ả ư ợ Qu c, và T ng Th  ký Liên H p Qu c s  thông báo cho t

ả ư ề ệ ẽ ố t c  các   ệ   Qu c gia thành viên v  vi c đó. Thông báo rút b o l u này s  có hi u

| 101

ậ ượ ư ổ ự ừ l c t ngày T ng Th  ký nh n đ c.

ề Đi u 29.

ữ ề ấ ố ọ 1. ặ M i tranh ch p gi a hai ho c nhi u Qu c gia thành viên

ệ ả ụ ặ ướ xung quanh vi c gi i thích ho c áp d ng Công ế c này, n u không

ả ế ượ ươ ượ ố ộ gi i quy t đ ằ c b ng th ng l

ể ả ế ể ừ ầ ư th  yêu c u đ a ra hòa gi i. N u trong vòng 6 tháng k  t

ư ế ẫ ố hòa gi ả ượ i đ c đ a ra mà các bên v n không đi đ n th ng nh t đ

ổ ứ ả ộ ấ ỳ ể ệ ấ ề v  cách t ch c hòa gi i thì m t bên b t k  có th  đ  trình v n đ ng thì m t trong các qu c gia đó có   ầ    khi yêu c u ấ ượ   c ề

ố ế ằ ấ ộ ơ ớ tranh ch p v i Tòa án Công lý qu c t b ng cách n p đ n theo đúng

ế ủ quy ch  c a Tòa án.

ẩ ọ ố ướ 2. M i qu c gia khi ký hay phê chu n Công c này có th ể

ị ố ở ộ ề ả ị

ố ướ ẽ ộ Qu c gia thành viên Công

ả ư ệ ớ ủ ả ố tuyên b  không b  ràng bu c b i quy đ nh trong kho n 1 Đi u 29. Các   ở ộ   ị c khác s  không b  ràng bu c b i n i ư

dung c a kho n này trong quan h  v i qu c gia đã có b o l u nh v y.ậ

ố ấ ỳ ả ư ề ả

ả ư ấ ỳ ử ể ằ B t k  Qu c gia thành viên nào đã có b o l u theo kho n 2 đi u này   ả   ề đ u có th  rút b o l u vào b t k  lúc nào b ng cách g i văn b n

ư ợ ố ổ thông báo cho T ng Th  ký Liên H p Qu c.

ề Đi u 30.

ướ ế ả ằ Ả ậ ố Công c này, mà các văn b n b ng ti ng

ư ề ị ộ ư ượ Pháp, Nga và Tây Ban Nha đ u có giá tr  nh  nhau, đ ­r p, Trung Qu c, Anh,   ể   c n p l u chi u

ư ố ổ ợ cho T ng Th  ký Liên H p Qu c.

ủ ẩ ệ ề ể ằ ạ ướ Đ  làm b ng, các đ i di n có đ  th m quy n có tên d i đây đã ký

ướ ả vào văn b n Công c này.

| 102

| 103

ƯỚ Ố Ứ Ừ Ấ CÔNG C CH NG TRA T N VÀ CÁC HÌNH TH C TR NG

Ố Ử Ạ Ấ Ạ Ặ Ạ PH T HAY Đ I X  TÀN ÁC, VÔ NHÂN Đ O HO C H  TH P

Ẩ NHÂN PH M, 1984

ạ ộ ồ ượ ợ ố (Đ c Đ i h i đ ng Liên H p Qu c thông qua ngày 10/12/1984 theo

ệ ự ừ ế ị ề Ngh  quy t 39/46. Có hi u l c t ngày 26/6/1987, theo Đi u 27(1)).

ố ướ Các Qu c gia thành viên Công c này,

ượ ế ắ ố c tuyên b  trong Hi n ch

ữ Xét r ngằ , theo nh ng nguyên t c đ ệ ề ậ ẳ ợ ố Liên  H p  Qu c,  vi c công nh n  các quy n bình đ ng và  không th

ượ ủ ạ ọ ươ   ng ể  ề ả   ng c a m i thành viên trong gia đình nhân lo i là n n t ng ể chuy n nh

ế ớ ủ ự c a t do, công lý và hoà bình trên th  gi i,

ừ ằ ữ ề ấ ừ ố ậ Th a nh n r ng, nh ng quy n đó xu t phát t ẩ  nhân ph m v n có

ườ ủ c a con ng i,

ụ ủ ế ố ươ ụ ể Xét nghĩa v  c a các qu c gia theo Hi n ch

ẩ ự ủ ọ ự ề 55, là thúc đ y s  tôn tr ng và tuân th  chung các quy n và t ề   ng, c  th  theo Đi u ơ do c

ườ ả ủ b n c a con ng i,

ế ớ ề ủ ề ườ Xét  Đi u 5 c a Tuyên ngôn Toàn th  gi ề i v  Quy n con ng i và

ề ướ ố ế ề ề ị ủ Đi u 7 c a Công c qu c t

ề ề ặ ằ ả ị ị ấ ả c  hai đi u đ u quy đ nh r ng, không ai ph i ch u tra t n ho c đ i x ự  v  các quy n dân s  và chính tr , trong đó   ố ử

ặ ạ ấ ừ ạ ạ ẩ hay tr ng ph t tàn ác, vô nhân đ o ho c h  th p nhân ph m.

| 104

ố ề ả ệ ọ ườ ấ ị Cũng xét đ nế  Tuyên b  v  b o v  m i ng i không b  tra t n, đ i x

ạ ấ ạ ặ ẩ ượ ạ hay hình ph t tàn ác, vô nhân đ o ho c h  th p nhân ph m, đ ố ử  ạ   c Đ i

ợ ố ộ ồ h i đ ng Liên H p Qu c thông qua ngày 9/12/1975,

ộ ấ ố ử ừ ạ ấ ố

Mong mu nố  cu c đ u tranh ch ng tra t n và đ i x  hay tr ng ph t tàn ẩ ặ ạ ấ ả ơ ượ ệ ạ ác, vô nhân đ o ho c h  th p nhân ph m đ c hi u qu  h n,

ư ả ậ Đã tho  thu n nh  sau:

PH N IẦ

ề Đi u 1.

ủ ụ ướ ữ ấ ậ 1. Theo m c đích c a Công c này, thu t ng  “tra t n” có

ấ ỳ ặ ớ ổ ố

ề ể ườ ụ ữ ầ ộ ọ tr ng v  th  xác hay tinh th n cho m t ng i, vì nh ng m c đích nh

ặ ờ ườ ườ ứ ộ nghĩa là b t k  hành vi nào c  ý gây đau đ n ho c đau kh  nghiêm   ư  ặ   i th  ba, ho c ấ l y thông tin ho c l i đó hay m t ng i thú t ộ ừ i t ng

ạ ườ ườ ườ ộ ể ừ đ  tr ng ph t ng i đó vì m t hành vi mà ng i đó hay ng

ự ự ệ ể ệ ặ ạ ờ ị

ườ ườ ứ ặ ứ i th  ba   ộ   th c hi n hay b  nghi ng  đã th c hi n, ho c đ  đe do  hay ép bu c ự   ấ ỳ ộ i th  ba, ho c vì b t k  m t lý do nào khác d a i đó hay ng ng

ự ứ ớ ỗ ọ trên s  phân bi ệ ố ử ướ t đ i x  d i m i hình th c, khi n i đau đ n và đau

ộ ổ ứ ườ ớ ư ộ kh  đó do m t công ch c hay ng i nào khác hành đ ng v i t

ứ ớ ự ụ ư ậ ồ

ữ ứ ệ ấ ồ ớ ộ

ừ ắ ế ề ấ ặ ớ ổ cách   ủ   chính th c gây ra, hay v i s  xúi gi c, đ ng tình hay  ng thu n c a ặ   m t công ch c. Khái ni m tra t n không bao g m nh ng đau đ n ho c ệ   , g n li n v i, ho c có liên quan đ n, các bi n đau kh  xu t phát t

ạ ợ ừ pháp tr ng ph t h p pháp.

ị ươ 2. ề Quy đ nh trong đi u này không làm ph ng h i t i b t k

ố ế ậ ố ạ ớ ấ ỳ  ề   ể  hay pháp lu t qu c gia nào có hay có th  có các đi u ệ văn ki n qu c t

ứ ộ ụ ả ộ ơ kho n có m c đ  áp d ng r ng rãi h n.

| 105

Đi u 2.ề

ự ệ ệ ỗ ố 1. ậ   ả M i Qu c gia thành viên ph i th c hi n các bi n pháp l p

ư ệ ệ ể ặ ả pháp, hành pháp, t

ấ ứ ự ặ ấ ổ ộ pháp, ho c các bi n pháp hi u qu  khác đ  ngăn   ề   ch n các hành vi tra t n trên b t c  khu v c lãnh th  nào thu c quy n

ủ tài phán c a mình.

ấ ỳ ạ ệ ả 2. Không có b t k  hoàn c nh ngo i l

ạ ở ế ế ạ ặ ị

ấ ỳ ướ ặ ẩ ấ ị nào, cho dù là trong   ấ ổ   tình tr ng chi n tranh, ho c đang b  đe do  b i chi n tranh, m t  n ể ạ c ho c b t k  tình tr ng kh n c p nào có th ị đ nh chính tr  trong n

ượ ể ệ ệ ệ ẫ ấ đ c vi n d n đ  bi n minh cho vi c tra t n.

ủ ơ ứ ủ ệ ệ ẩ ề   M nh l nh c a quan ch c hay c a c  quan có th m quy n 3.

ể ượ ể ệ ệ ệ ẫ ấ ấ c p trên không th  đ c vi n d n đ  bi n minh cho vi c tra t n.

Đi u 3.ề

ố ộ ượ ụ ấ Không m t Qu c gia thành viên nào đ c tr c xu t, hay 1.

ặ ẫ ộ ộ ả ề ườ ề ộ ố ơ tr  v  ho c d n đ  m t ng i cho m t qu c gia khác, n i có nhi u lý

ự ế ể ườ ơ ị ấ do th c t ằ  đ  tin r ng ng i đó có nguy c  b  tra t n.

ữ ể ị Đ  xác đ nh xem có nh ng lý do đó hay không, các nhà 2.

ọ ế ố ứ ẩ ả ề ch c trách có th m quy n ph ixem xét m i y u t

ự ồ ạ ủ ề ạ ộ ườ ồ g m s  t n t i c a m t mô hình vi ph m các quy n con ng có liên quan, bao   ộ   i m t

ổ ế ở ạ ắ ợ ế ố cách thô b o, tr ng tr n và ph  bi n qu c gia liên quan, n u có.

Đi u 4.ề

ố ỗ ả ả ả ằ ọ 1.

ự ủ ướ ấ ạ ộ ề ấ tra t n đ u c u thành t ậ i ph m theo lu t hình s  c a n

ố ắ ữ ự ụ ệ ệ ớ M i Qu c gia thành viên ph i b o đ m r ng m i hành vi   ề   c mình. Đi u ấ   này cũng áp d ng v i nh ng hành vi c  g ng th c hi n vi c tra t n

ấ ỳ ủ ặ ườ ệ ồ ho c hành vi c a b t k  ng ặ i nào đ ng loã ho c tham gia vi c tra

| 106

t n.ấ

ừ ữ ả ỗ ố ị ộ 2. M i Qu c gia thành viên ph i tr ng tr  nh ng t ạ   i ph m

ữ ằ ạ ươ ứ ấ ớ này b ng nh ng hình ph t thích đáng t ng  ng v i tính ch t nghiêm

ọ ủ tr ng c a chúng.

Đi u 5.ề

ỗ ả ế ữ ệ ố 1.

ố ớ ế ể ữ ề ậ ạ M i Qu c gia thành viên ph i ti nhành nh ng bi n pháp   ộ   i t đ  xác l p quy n tài phán đ i v i nh ng hành vi ph m t ầ c n thi

ở ề ườ nêu Đi u 4, trong các tr ợ ng h p sau:

ạ ự ệ ổ a. Khi hành vi ph m t ộ ượ i đ ấ ỳ c th c hi n trên b t k  vùng lãnh th  nào

ủ ủ ề ặ ố ộ thu c quy n tài phán c a qu c gia hay trên tàu th y ho c máy bay

ở ố đăng ký qu c gia đó.

ườ ị ạ ộ ố b. Khi ng i b  tình nghi ph m t ủ i là công dân c a qu c gia đó.

ủ ế ạ ấ ố ố c. Khi n n nhân là công dân c a qu c gia đó n u qu c gia đó th y thích

đáng.

ả ế ữ ỗ ố 2. ệ   M i Qu c gia thành viên cũng ph i ti n hành nh ng bi n

ế ể ố ớ ữ ề ậ ầ pháp c n thi ủ t đ  xác l p quy n tài phán c a mình đ i v i nh ng hành

ộ ườ ườ ị ạ ộ ạ vi ph m t ợ ng h p ng i này trong tr i b  tình nghi ph m t

ủ ề ộ ổ ặ ở ấ ỳ m t

ườ ị ấ ỳ ế ẫ ộ i đang có   ố    b t k  vùng lãnh th  nào thu c quy n tài phán c a mình và qu c ố   ề i b  tình nghi theo Đi u 8 đ n b t k  qu c gia đó không d n đ  ng

ở ề ả gia nào nói kho n 1 đi u này.

ướ ạ ừ ấ ỳ ề 3. Công c này không lo i tr  b t k  quy n tài phán hình s ự

ượ ự ậ ố nào đ c th c thi theo pháp lu t qu c gia.

Đi u 6.ề

| 107

ượ ế ể ấ ằ 1. Sau khi ki m tra thông tin có đ

ấ ỳ ầ ố c, n u th y r ng hoàn   ổ ủ   ả c nh yêu c u, b t k  Qu c gia thành viên nào mà trên lãnh th  c a

ườ ị ự ệ ạ ộ ạ mình ng i b  nghi là đã th c hi n hành vi ph m t i nêu t ề i Đi u 4

ặ ườ ả ắ ữ ế ệ ặ

ệ ủ ự ệ ườ ả đang có m t, ph i b t giam ng ả pháp lý khác để b o đ m s  hi n di n c a ng ệ i đó. Vi c giam gi

ệ ị

ể ượ ư ờ ố ỉ i đó ho c ti n hành nh ng bi n pháp   ữ  ậ   ả và các bi n pháp pháp lý khác ph i tuân theo các quy đ nh pháp lu t ầ   ộ c duy trì trong m t th i gian c n ủ c a qu c gia đó nh ng ch  có th  đ

ế ể ế ấ ỳ ủ ụ ố ụ ộ thi t đ  ti n hành b t k  th  t c t ẫ  t ng hay d n đ  nào.

ả ế ề ề ố Qu c gia nêu trên ph i ti n hành ngay vi c đi u tra s  b ơ ộ 2.

ự ệ s  vi c.

ấ ỳ ị ữ ề ả B t k  ai b  giam gi theo kho n 1 đi u này ph i đ ả ượ   c 3.

ớ ạ ấ ủ ệ ệ ầ ợ ố ỡ giúp đ  liên h  ngay v i đ i di n thích h p g n nh t c a qu c gia mà

ườ ế ặ ườ ườ ố ị ng i đó là công dân, ho c, n u ng i đó là ng i không qu c t ch,

ệ ủ ơ ố ườ ườ ớ ạ v i đ i di n c a qu c gia n i ng i đó th ng trú.

ắ ộ ữ ộ ườ ị ạ ố Khi m t qu c gia b t gi m t ng i theo quy đ nh t ề   i đi u 4.

ả ố ố ạ này, qu c gia đó ph i thông báo ngay cho qu c gia nói t

ề ệ ề ườ ữ ả ỏ ả ắ Đi u 5 v  vi c ng ị ắ i đó b  b t gi , và hoàn c nh đòi h i ph i b t gi ả i kho n 1   ữ

ườ ơ ộ ề ế ố ở ả ề ng i đó. Qu c gia ti n hành đi u tra s  b  nói

ả ề ế ả ph i nhanh chóng thông báo k t qu  đi u tra c a kho n 2 đi u này   ủ  mình cho các qu cố

ế ự ị ự ề gia nói trên và cho bi t có d  đ nh th c thi quy n tài phán hay không.

Đi u 7.ề

ố ủ ề ổ ộ 1.

ự ạ ộ Qu c gia mà trên lãnh th  thu c quy n tài phán c a mình   ạ   i ệ c cho là đã th c hi n hành vi ph m t ườ ượ i đ i nêu t ệ phát hi n ng

ề ủ ụ ệ ề ẽ ể ả ẩ ơ ố Đi u 4, s  ph i chuy n v  vi c lên c  quan th m quy n c a qu c gia

| 108

ố ườ ợ ạ ề ế ố ể đó đ  truy t , trong các tr ng h p nêu t i Đi u 5, n u qu c gia đó

ẫ ộ ườ ị không d n đ  ng i b  tình nghi.

ế ị ữ ẩ ả ơ ươ 2. ề Nh ng c  quan th m quy n này ph i quy t đ nh t ng t ự

ư ườ ợ ủ ấ ỳ ạ ộ ườ nh  tr ng h p c a b t k  hành vi ph m t i thông th

ậ ủ ấ ố ọ ch t nghiêm tr ng theo pháp lu t c a qu c gia đó. Trong các tr ng nào có tính   ườ   ng

ở ề ứ ứ ầ ề ả ẩ ế ể ợ h p nói kho n 2 Đi u 5, tiêu chu n v  ch ng c  c n thi t đ  truy

ế ộ ặ ơ ữ ả ẩ ố t và k t t i ph i không kém nghiêm ng t h n nh ng tiêu chu n áp

ườ ạ ề ả ụ d ng cho các tr ợ ng h p nói t i kho n 1 Đi u 5.

ườ ố ượ ủ ấ ỳ B t k  ng i nào đang là đ i t ng c a quá trình t 3.

ấ ỳ ạ ộ ạ ả ượ ả ề vì b t k  hành vi ph m t i nào nói t i Đi u 4 ph i đ ố ụ    t ng ố   ả c b o đ m đ i

ạ ố ụ ằ ọ ử x  công b ng trong m i giai đo n t t ng.

Đi u 8.ề

ữ ạ ộ ạ ả ượ ề Nh ng hành vi ph m t i nói t i Đi u 4 ph i đ c coi là 1.

ộ ộ ể ẫ ấ ỳ ề ướ ố ế ề ẫ ộ các t i có th  d n đ  theo b t k  đi u c qu c t

ữ ố ố

ể ẫ ụ ữ ạ ộ ộ ư đ a nh ng hành vi ph m t i này vào danh m c các t i có th  d n đ

ố ế ề ẫ ộ ẽ ượ ề ướ ế v  d n đ  nào   ế   ế n u có gi a các Qu c gia thành viên. Các Qu c gia thành viên cam k t ộ  ọ ớ   ữ c ký k t gi a h  v i v  d n đ  s  đ trong các đi u c qu c t

nhau.

ố ộ ế ẫ ộ ỉ 2.

ố ế ề ẫ ộ ủ ượ ậ ầ ề ướ ộ  v  d n đ  mà nh n đ đi u c qu c t

ố ế ề ẫ ề ướ ố N u m t Qu c gia thành viên ch  cho phép d n đ  khi có   ộ   ẫ c yêu c u d n đ  c a m t ộ ớ    v  d n đ  v i c qu c t Qu c gia thành viên khác không có đi u

ể ố ướ ơ ở mình thì qu c gia đó có th  coi Công

ộ ố ớ ữ ệ ẫ ạ ẫ ộ vi c d n đ  đ i v i nh ng hành vi ph m t ệ i này. Vi c d n đ  s

ậ ủ ố ủ ữ ệ ề ả c này là c  s  pháp lý cho   ộ ẽ  ượ   c ph i tuân th  nh ng đi u ki n khác do pháp lu t c a qu c gia đ

| 109

ẫ ầ ộ ị yêu c u d n đ  quy đ nh.

ề ệ ẫ ặ ố 3. ộ ằ   Các Qu c gia thành viên không đ t đi u ki n d n đ  b ng

ề ướ ệ ố ế ề ẫ ữ ậ ả ộ vi c có đi u c qu c t

ộ ộ ữ ọ ớ ể ẫ ữ ộ ạ ph m t i này là t v  d n đ  ph i công nh n nh ng hành vi   ề   i có th  d n đ  gi a h  v i nhau, theo nh ng đi u

ậ ủ ệ ố ượ ầ ẫ ộ ị ki n do pháp lu t c a qu c gia đ c yêu c u d n đ  quy đ nh.

ộ ạ ữ ả ượ ử ụ 4. Nh ng hành vi ph m t i này ph i đ

ộ ữ ư ể ượ ự ố ẫ d n đ  gi a các Qu c gia thành viên, nh  th  chúng đ

ỉ ạ ơ ả ổ ủ ạ ả ộ i n i x y ra t không ch  t

ượ ủ ề ả ầ ậ c x  lý, vì m c đích   ệ   c th c hi n ố   i ph m, mà c  trên lãnh th  c a các qu c ề   c yêu c u xác l p quy n tài phán c a mình theo kho n 1 Đi u gia đ

5.

Đi u 9.ề

ả ỗ ợ ẫ ộ ố 1. Các Qu c gia thành viên ph i h  tr  l n nhau m t cách t ố   i

ủ ụ ố ụ ề ố ớ ự ụ ữ đa v  các th  t c t

ể ả ệ ứ ề ấ ằ ầ ộ ạ t ng hình s  áp d ng đ i v i nh ng hành vi   ế   t i Đi u 4, k  c  vi c cung c p b ng ch ng c n thi ạ ph m t i nói t

ượ ế ệ ố ụ ọ mà h  có đ c cho vi c ti n hành t t ng.

ụ ủ ự ệ ả ố 2.

ớ ấ ỳ ề ướ ố ế ề ả ợ Các Qu c gia thành viên ph i th c hi n nghĩa v  c a mình   ề theo kho n 1 đi u này phù h p v i b t k  đi u c qu c t nào v

ợ ư ể ố ươ t ng tr  t ữ  pháp có th  có gi a các qu c gia này.

ề Đi u 10.

ả ả ụ ằ ả ố ỗ 1. M i Qu c gia thành viên ph i b o đ m r ng giáo d c và

ề ề ấ ấ ộ ượ ư ầ ủ tuyên truy n v  nghiêm c m hành đ ng tra t n đ c đ a đ y đ  vào

ươ ứ ự ạ ậ ch ng trình đào t o các quan ch c th c thi pháp lu t, các nhân viên

ự ự ế ứ ữ ườ ể dân s , quân s , y t , công ch c và nh ng ng i khác mà có th  liên

ế ữ ẩ ấ ệ quan đ nvi c giam gi ặ ố ử ớ ấ ỳ , th m v n ho c đ i x  v i b t k  cá nhân nào

| 110

ữ ướ ấ ỳ ứ ị ắ b  b t, giam gi ầ  hay c m tù d i b t k  hình th c nào.

ỗ ố ả ư ệ ấ 2.

ặ ướ ượ ụ ệ ề ắ M i Qu c gia thành viên ph i đ a vi c nghiêm c m này   ứ   c ban hành v  nhi m v  và ch c ẫ ng d n đ vào các quy t c ho c h

ủ ấ ả ữ ố ượ năng c a t t c  nh ng đ i t ể ng k  trên.

ề Đi u 11.

ỗ ố ả ệ ố ộ

ướ ươ ự ư ễ ẩ ấ ơ h ẫ ng d n, ph ng pháp và th c ti n th m v n cũng nh  các c  ch

ườ ị ắ ố ử ớ ữ ầ ướ ữ ữ và đ i x  v i nh ng ng i b  b t, giam gi , c m tù d giam gi

ứ ở ấ ỳ ủ ề ổ ộ ắ   M i Qu c gia thành viên ph i rà soát m t cách có h  th ng các quy t c, ế  ọ   i m i ằ    b t k  lãnh th  nào thu c quy n tài phán c a mình, nh m hình th c,

ọ ụ ệ ụ ấ ặ m c đích ngăn ch n m i v  vi c tra t n.

ề Đi u 12.

ố ỗ ả ả ằ ẩ ơ

ẽ ế ươ ề ẩ ỗ ề   ả M i Qu c gia thành viên ph i b o đ m r ng các c  quan có th m quy n ơ ủ c a mình s  ti n hành đi u tra kh n tr ng và khách quan m i khi có c

ề ệ ể ả ấ ằ ổ ộ ở ợ s  h p lý đ  tin r ng vi c tra t n đã x y ra trên lãnh th  thu c quy n tài

ủ phán c a mình.

ề Đi u 13.

ả ả ấ ỳ ằ ả ỗ ố M i Qu c gia thành viên ph i b o đ m r ng b t k  cá nhân nào cho

ổ ấ ề ọ ị ủ ề

ạ ề ế ớ ơ ướ ủ ề ẩ quy n khi u n i v i  c  quan có th m quy n c a n c  đó và  đ

ươ ữ ẩ ộ ơ nh ng c  quan này xem xét m t cách kh n tr

ể ả ườ ự ệ ệ ả ả ằ gia đó cũng ph i th c hi n các bi n pháp đ  b o đ m r ng ng

ượ ượ ự ứ ệ ả ọ ộ ằ r ng h  b  tra t n trên lãnh th  thu c quy n tài phán c a mình đ u có   ượ   c ố   ng và khách quan. Qu c ế   i khi u ư   c đãi hay hăm d a nh  là ạ n i và nhân ch ng đ c b o v  tránh s  ng

ả ủ ứ ế ệ ặ ấ ạ ằ ậ h u qu  c a vi c khi u n i ho c cung c p b ng ch ng.

| 111

ề Đi u 14.

ố ỗ ả ả ả 1.

ậ ủ ủ ạ ằ ộ pháp lu t c a mình r ng các n n nhân c a hành đ ng tra

ượ ườ ữ ề ả ệ ố   M i Qu c gia thành viên ph i b o đ m trong h  th ng ấ ẽ ượ   c  t n s  đ ả  ằ ng công b ng và tho ứ c u ch a và có quy n kh  thi đ ồ c b i th

ể ả ượ ấ ụ ữ ể ề ồ ộ đáng, k  c  đ

ủ ế ứ ể ườ ế ạ ợ ị ầ đ y đ  đ n m c có th . Tr ệ c cung c p nh ng đi u ki n đ  ph c h i m t cách   ấ   ng h p n n nhân ch t do b  tra t n,

ữ ườ ụ ườ ề ưở ườ nh ng ng ộ i ph  thu c vào ng i đó có quy n h ồ ng b i th ng.

ề ả ộ ị ưở 2. Không m t quy đ nh nào trong đi u này  nh h ng t ớ ấ   i b t

ề ượ ườ ủ ạ ủ ườ ỳ k  quy n đ ồ c b i th ng nào c a n n nhân hay c a ng i khác có

ể ậ ố th  có theo pháp lu t qu c gia.

ề Đi u 15.

ả ả ấ ỳ ả ằ ố ỗ M i Qu c gia thành viên ph i b o đ m r ng b t k  phát ngôn nào đ

ấ ẽ ư ế ượ ử ụ ả ủ ự ư đ a ra nh  là k t qu  c a s  tra t n s  không đ

ấ ỳ ế ứ ố ụ ừ ể ằ ch ng trong b t k  ti n trình t t ng nào, tr

ượ   c ằ   c s  d ng làm b ng ứ    khi đ  làm b ng ch ng ể ạ ườ ị ự ấ ộ ộ ố ch ng l ộ i m t ng ệ i b  cáo bu c là đã th c hi n hành đ ng tra t n đ  có

ườ ờ l i khai ng i đó.

ề Đi u 16.

ỗ ố ừ ế 1. M i Qu c gia thành viên cam k t ngăn ng a trên lãnh th

ố ử ừ ủ ề ặ ộ

ạ ấ ẩ ạ ố ổ  ạ   ữ thu c quy n tài phán c a mình nh ng hành vi đ i x  ho c tr ng ph t ớ   tàn ác, vô nhân đ o và h  th p nhân ph m khác mà không gi ng v i

ấ ở ề ữ ộ ư ị tra t n nh  đ nh nghĩa

ớ ư ự ộ ứ ườ ch c hay ng i nào khác hành đ ng v i t

ụ ặ ậ ồ ụ ể ữ ư ho c do xúi gi c, đ ng tình hay  ng thu n. C  th  là nh ng nghĩa v Đi u 1, khi nh ng hành vi này do m t công   ệ   ứ  cách chính th c th c hi n, ụ

ạ ẽ ượ ề ụ ị quy đ nh t i các Đi u 10, 11, 12 và 13 s  đ c áp d ng, trong đó các

| 112

ộ ề ế ấ ẽ ượ ế ằ ẫ ẫ d n chi u v  hành đ ng tra t n s  đ

ứ ố ử ừ ạ ạ

ế   c thay th  b ng các d n chi u ạ ấ   ề v  các hình th c đ i x  và tr ng ph t tàn ác, vô nhân đ o hay h  th p nhân ph m.ẩ

ị ủ ươ ướ ẽ 2. Các quy đ nh c a Công c này s  không làm ph

ủ ấ ỳ ậ ị ớ t ệ i các quy đ nh c a b t k  văn ki n nào khác trong pháp lu t qu c t

ố ử ậ ấ ộ ố

ạ ấ ạ ặ ẩ ạ ạ   ng h i ố ế  ừ   hay pháp lu t qu c gia mà nghiêm c m các hành đ ng đ i x  và tr ng ế   ph t tàn ác, vô nhân đ o hay h  th p nhân ph m, ho c liên quan đ n

ề ẫ ụ ấ ấ ộ các v n đ  d n đ  hay tr c xu t.

PH N IIẦ

ề Đi u 17.

ộ Ủ ọ ắ ậ ấ 1. ố Thành l p m t  y ban ch ng tra t n (sau đây g i t Ủ   t là  y

ứ ữ ượ ị ướ Ủ ồ ban) có nh ng ch c năng đ c quy đ nh d i đây.  y ban bao g m 10

ượ ạ ứ ự ừ ậ chuyên gia đ c th a nh n là có đ o đ c cao và có năng l c trong lĩnh

ườ ớ ư ề ự v c quy n con ng ệ i, làm vi c v i t cách cá nhân. Các chuyên gia

ả ượ ầ ố ớ ự ổ ph i đ c các Qu c gia thành viên b u, có tính t i s  phân b  công

ợ ủ ự ủ ữ ườ ề ị ằ b ng v  đ a lý và l i ích c a s  tham gia c a nh ng ng i có kinh

ệ ậ nghi m pháp lu t.

ẽ ượ ầ Ủ ế ằ 2. Các thành viên  y ban s  đ ỏ c b u b ng b  phi u kín trên

ề ử ủ ố ỗ ố ơ ở c  s  danh sách đ  c  c a các Qu c gia thành viên. M i qu c gia có

ể ề ử ộ ướ ầ ố th  đ  c  m t công dân n

ế ợ ề ử ủ ệ ườ ữ ý đ n l i ích c a vi c đ  c  nh ng ng c mình. Các Qu c gia thành viên c n chú   ủ Ủ   i cũng là thành viên c a  y

ậ ướ ố ế ề ề ban Quy n con ng ườ ượ i đ c thành l p theo Công c qu c t

ữ ự ề ị ườ ẵ ệ quy n dân s  và chính tr  và nh ng ng v  các   Ủ   i s n sàng làm vi c trong  y

ấ ố ban ch ng tra t n.

| 113

ệ ầ ẽ ượ Ủ ế ạ 3. Vi c b u các thành viên  y ban s  đ c ti n hành t

ể ộ ầ ướ ứ ổ ọ h p toàn th  các n c thành viên t

ệ ậ ư ề ọ ộ ớ ố ợ

ự ệ ủ ệ ả ấ ố ố ộ   i cu c ổ    ch c hai năm m t l n do T ng ệ   ạ th  ký Liên H p Qu c tri u t p. T i các cu c h p này, v i đi u ki n ữ   ph i có s  hi n di n c a ít nh t 2/3 s  Qu c gia thành viên, nh ng

Ủ ử ữ ế ầ ố ng ườ ượ i đ ứ c b u vào  y ban là nh ng  ng c  viên có s  phi u cao

ầ ủ ạ ệ ố ệ ế ấ ố ố ế nh t và chi m đa s  tuy t đ i phi u b u c a đ i di n các qu c gia có

ế ặ ỏ m t và b  phi u.

ử ầ ầ ầ ổ ứ ơ 4. L n b u c  đ u tiên t

ướ ệ ự ấ ố ướ sau ngày Công c này có hi u l c. Ít nh t b n tháng tr ộ  ch c không mu n h n sáu tháng   ầ   c ngày b u

ư ư ố ợ ố ẽ ử ử ổ c , T ng th  ký Liên H p Qu c s  g i th  cho các Qu c gia thành

ầ ọ ử ư ổ

ề ử ế ị ộ ữ ẩ ề ử viên yêu c u h  g i danh sách đ  c  trong vòng ba tháng. T ng th  ký   ứ ự ẽ s  chu n b  m t danh sách nh ng ng c đ  c  x p theo th  t ườ ượ i đ

ề ử ử ữ ả ố trong b ng ch  cái Latinh, có ghi rõ qu c gia đ  c , và g i cho các

ố Qu c gia thành viên.

ủ Ủ ầ ượ ệ ớ 5. Các thành viên c a  y ban đ

ể ượ ầ ạ ế ượ ề ử ọ năm. H  có th  đ c b u l i n u đ ỳ ố   c b u v i nhi m k  b n ỳ  ệ c đ  c . Tuy nhiên, nhi m k

ử ầ ứ ẽ ấ ộ ầ ủ c a năm thành viên trong cu c b u c  đ u tiên s  ch m d t sau hai

ầ ử ầ ủ ẽ ầ năm. Ngay sau l n b u c  đ u tiên, tên c a năm thành viên này s  do

ủ ạ ủ ộ ọ ạ ề ả ằ ọ ch  to  c a cu c h p nói t i kho n 3 đi u này ch n b ng rút thăm.

ặ ừ ứ Ủ ế ế ộ 6. N u m t thành viên  y ban ch t ho c t

ể ự ụ ủ ệ ệ ấ   ặ  ch c ho c vì b t ố   ỳ k  lý do nào khác mà không th  th c hi n nhi m v  c a mình, Qu c

ề ử ườ ệ ẽ ổ gia thành viên đã đ  c  ng

ướ ệ ờ ạ ủ công dân n ố c mình làm vi c n t th i gian còn l

ề ệ ượ ự ấ ậ ủ ố đi u ki n đ ố c s  ch p thu n c a đa s  các Qu c gia thành viên. S

ộ ử ố ơ ố ấ ậ ượ ạ ượ ộ i đó s  b  nhi m m t chuyên gia khác là   ỳ ớ   ệ i c a nhi m k , v i ự  ả c khi có h n m t n a s  qu c gia tr ch p thu n đ c coi là đ t đ

| 114

ầ ượ ư ổ ờ ồ l i đ ng ý trong vòng sáu tu n sau khi đ ợ   c T ng th  ký Liên H p

ề ệ ổ ệ ố Qu c thông báo v  vi c b  nhi m đó.

ố ị 7. ả Các Qu c gia thành viên ph i ch u chi phí cho các thành

ụ ủ Ủ ọ ự Ủ ệ ệ viên  y ban khi h  th c hi n nhi m v  c a  y ban.

ề Đi u 18.

ứ ủ ẽ ầ Ủ ệ ớ ỳ 1.  y ban s  b u các quan ch c c a mình v i nhi m k  hai năm. H ọ

ể ượ ầ ạ cũng có th  đ c b u l i.

ẽ ặ Ủ ữ ắ ắ ề ủ ụ ủ 2.  y ban s  đ t ra các quy t c v  th  t c c a mình, nh ng quy t c này,

ể ữ ữ ẽ ồ ộ ị không k  nh ng n i dung khác, s  bao g m nh ng quy đ nh sau:

ẽ ỉ ọ Ủ ấ a.  y ban s  ch  h p khi có ít nh t là sáu thành viên tham gia.

ủ Ủ ế ị ả ượ ố b. Các quy t đ nh c a  y ban ph i đ ế   ằ c thông qua b ng đa s  phi u

ữ ặ ủ c a nh ng thành viên có m t.

ố ẽ ủ ự ư ấ ầ ổ ợ 3. T ng th  ký Liên H p Qu c s  cung c p đ y đ  nhân s  và ph

ả ứ ể Ủ ủ ự ệ ệ ệ ươ   ng ị ti n đ   y ban th c hi n hi u qu  ch c năng c a mình theo quy đ nh

ướ ủ c a Công c này.

ổ ư ầ ộ ọ ợ

ủ Ủ   ố ẽ ệ ậ 4. T ng th  ký Liên H p Qu c s  tri u t p cu c h p đ u tiên c a  y ị ẽ ọ Ủ ầ ọ ộ ị ban. Sau cu c h p đ u tiên,  y ban s  h p theo l ch trình quy đ nh

ắ ề ủ ụ ủ trong quy t c v  th  t c c a mình.

ề ổ ứ ổ ố ị 5. Các Qu c gia thành viên ch u các phí t n v  t

ể ả ệ ố ạ ủ Ủ Qu c gia thành viên và c a  y ban, k  c  vi c hoàn l ộ ọ ủ    ch c các cu c h p c a ợ   i cho Liên H p

ự ề ố ươ ệ ố ợ Qu c các chi phí v  nhân s  và ph ng ti n mà Liên H p Qu c đã chi

ề ả theo kho n 3 đi u này.

ề Đi u 19.

| 115

Ủ ố 1.

ư ế ệ ọ ợ ố ổ   ả Các Qu c gia thành viên ph i trình lên  y ban, qua T ng ể ề th  ký Liên H p Qu c, báo cáo v  các bi n pháp h  đã ti n hành đ

ự ế ệ ướ ộ th c hi n cam k t theo Công c này trong vòng m t năm sau khi

ướ ệ ự ớ ố Công

ộ ầ ả ổ ố ố c có hi u l c v i các Qu c gia thành viên đó. Sau đó, các   ề ấ ỳ ệ   qu c gia ph i trình báo cáo b  sung b n năm m t l n v  b t k  bi n

ượ Ủ ế ỗ c ti n hành và các báo cáo khác m i khi  y ban có

ớ pháp m i nào đ yêu c u.ầ

ố ẽ ư ể ợ ổ 2. T ng th  ký Liên H p Qu c s  chuy n các báo cáo t ớ ấ   i t t

ố ả c  các Qu c gia thành viên.

ẽ ượ Ủ ể ư ọ 3. M i báo cáo s  đ Ủ c  y ban xem xét,  y ban có th  đ a ra

ậ ề ử ế ấ ậ ợ

ố nh n xét v  các báo cáo n u th y phù h p và g i các nh n xét đó cho   ể ử   ố Qu c gia thành viên liên quan. Qu c gia thành viên đó có th  g i ý

ả ờ ủ Ủ ế ki n tr  l i c a mình cho  y ban.

Ủ ể ỳ ế ị ủ ư ậ 4.

ượ ữ ừ ế ề ả ậ ớ kho n 3 đi u này, cùng v i nh ng ý ki n nh n đ y ban có th  tu  ý quy t đ nh đ a nh n xét c a mình theo   ố    Qu c c sau đó t

ườ ủ gia thành viên liên quan, vào báo cáo th ng niên c a mình theo quy

ạ ề ầ Ủ ế ố ị đ nh t

ể ư ả ượ ệ ủ ả i Đi u 24. N u Qu c gia thành viên liên quan yêu c u,  y ban   ề   c đ  trình theo kho n 1 đi u cũng có th  đ a b n sao c a báo cáo đ

ườ ủ Ủ này vào báo cáo th ng niên c a  y ban.

ề Đi u 20.

ế Ủ ậ ượ ứ ậ 1. N u  y ban nh n đ ự   c thông tin đáng tin c y ch a đ ng

ấ ệ ữ ượ ệ ế ấ ộ ơ ở nh ng d u hi u có c  s  là vi c tra t n đang đ

ệ ố ổ ủ Ủ ộ ố

ệ ể ố ợ c ti n hành m t cách   ẽ ờ   có h  th ng trên lãnh th  c a m t Qu c gia thành viên,  y ban s  m i ụ   Qu c gia thành viên đó h p tác trong vi c ki m tra thông tin và vì m c

| 116

ư ế ề ữ đích này, đ a ra ý ki n v  nh ng thông tin liên quan đó.

ọ ế 2.

ư ấ ỳ ể ư th  đ a ra, cũng nh  b t k  thông tin liên quan nào khác có đ

ố Xem xét m i ý ki n mà Qu c gia thành viên liên quan có   ượ Ủ   c,  y ế ử ộ ể ế ế ấ ầ ề ủ t, c  m t hay nhi u  y viên ti n hành ban có th , n u th y c n thi

ề ẩ ộ ộ ươ ả ớ Ủ ế m t cu c đi u tra kín và kh n tr ng báo cáo k t qu  v i  y ban.

ề ề ế ả ộ ộ 3. Ủ   Khi ti n hành m t cu c đi u tra theo kho n 2 đi u này,  y

ự ợ ủ ế ả ố ban ph i tìm ki m s  h p tác c a Qu c gia thành viên liên quan. Theo

ề ể ả ậ ộ ớ ố tho  thu n v i Qu c gia thành viên liên quan, cu c đi u tra có th  bao

ổ ủ ế ế ố ộ ồ g m m t chuy n thăm vi ng lãnh th  c a qu c gia đó.

ả ề ế ề ộ 4.

Ủ ủ ư ề ẽ ể ả Sau khi xem xét k t qu  đi u tra do m t hay nhi u thành   ế   viên c a mình đ a ra theo kho n 2 đi u này,  y ban s  chuy n k t

ả ề ữ ậ ố qu  đi u tra này cho Qu c gia thành viên cùng nh ng nh n xét hay

ề ụ ệ Ủ ế ợ ị khuy n ngh  mà  y ban cho là thích h p v  v  vi c.

ọ ự ề ậ ạ ạ ộ 5. M i trình t ủ Ủ  ho t đ ng c a  y ban đ  c p t ả   i các kho n

ẽ ượ ủ ế ề ữ ạ ạ Ủ ọ ừ t 1 đ n 4 c a đi u này s  đ c gi kín, và t i m i giai đo n,  y ban

ự ợ ủ ế ả ố ph i tìm ki m s  h p tác c a Qu c gia thành viên liên quan. Sau khi

ữ ự ớ ề ề ả ộ ộ nh ng trình t liên quan t i m t cu c đi u tra theo kho n 2 đi u này

ế ủ Ủ ể ả ố ế k t thúc,  y ban có th , sau khi tham kh o ý ki n c a Qu c gia thành

ế ị ư ườ ủ viên liên quan, quy t đ nh đ a vào báo cáo th ng niên c a mình theo

ề ả ượ ế ề ả Đi u 24 b n tóm l c k t qu  quá trình đi u tra.

ề Đi u 21.

ố ấ ứ ướ ể 1. Qu c gia thành viên Công

ề ằ ậ ố

c này có th , vào b t c  lúc   ề ủ Ủ   ố nào, tuyên b  theo đi u này r ng qu c gia đã công nh n quy n c a  y ố ượ ế ậ ộ c ti p nh n và xem xét các thông cáo theo đó m t Qu c gia ban đ

| 117

ạ ế ự ố ộ

ướ ữ ủ ụ ỉ ầ đ y đ  các nghĩa v  theo Công

ạ ủ Ủ ề ậ ố ố ệ   thành viên khi u n i m t Qu c gia thành viên khác không th c hi n ộ   c này. Ch  nh ng thông cáo do m t ề Qu c gia thành viên đã tuyên b  công nh n quy n h n c a  y ban v

ệ ớ ượ Ủ ẽ ế ậ vi c này trình lên m i đ

ấ ỳ ế ề ế

ư ậ ư ố ố c ti p nh n và xem xét.  y ban s  không   ộ   xem xét b t k  thông cáo nào theo đi u này n u nó liên quan đ n m t ượ   c Qu c gia thành viên ch a có tuyên b  nh  v y. Các thông cáo đ

ẽ ượ ế ề ậ ả ế ự ư ti p nh n theo đi u này s  đ c gi i quy t theo trình t nh  sau:

ộ ế ằ ộ ố ố

ướ ủ ự ệ ị a. N u m t Qu c gia thành viên cho r ng m t Qu c gia thành viên   ể ử   c này thì có th  g i khác không th c hi n các quy đ nh c a Công

ộ ả ằ ư ề ấ ề ố

ượ ậ ậ ố vòng  3 tháng  sau khi nh n  đ c   thông cáo,  qu c  gia  nh n   đ

ả ư ấ ỳ ứ ả ặ ờ i thích ho c b t k  hình th c tuyên b thông cáo ph i đ a ra l i gi

ử ể ằ ả ố m t thông cáo b ng văn b n, l u ý qu c gia kia v  v n đ  đó. Trong   ượ   c ố  ỏ nào khác b ng văn b n cho qu c gia g i thông cáo đ  làm sáng t

ề ậ ừ ự ế ể ề ầ ấ v n đ , trong đó c n đ  c p đ n, trong ch ng m c có th  và thích

ủ ụ ữ ướ ữ ụ ệ ắ ợ h p, nh ng th  t c trong n c cùng nh ng bi n pháp kh c ph c đã,

ặ ẵ ể ả ế đang ho c s n sàng ti n hành đ  gi ề ế ấ i quy t v n đ .

ấ ề ế ượ ớ ả ế ả ộ b. N u v n đ  không đ c gi

ố

ượ ề ầ ộ ố ỏ i quy t m t cách th a đáng v i c  hai   ậ   Qu c gia thành viên liên quan trong vòng sáu tháng sau khi nh n ư   c thông cáo đ u tiên, m t trong hai qu c gia đó có quy n đ a đ

Ủ Ủ ử ề ằ ấ v n đ  này ra  y ban b ng cách g i thông báo cho  y ban và cho

ố qu c gia kia;

Ủ ề ề ấ ắ ỉ

ướ ề ượ ụ ệ ắ ọ ắ ằ   c.  y ban ch  xem xét v n đ  theo đi u này sau khi đã ch c ch n r ng ệ ể   t đ , m i bi n pháp kh c ph c trong n ụ c áp d ng tri c đ u đã đ

ắ ượ ợ ớ ậ ừ ủ ậ ữ phù h p v i nh ng nguyên t c đ

ố ế ị ườ ệ ợ ụ qu c t . Quy đ nh này không áp d ng trong tr c th a nh n chung c a lu t pháp   ế   ng h p vi c ti n

| 118

ữ ệ ắ ộ ị

ạ ự ứ ệ ạ ả ặ   ụ hành nh ng bi n pháp kh c ph c b  kéo dài m t cách vô lý ho c ủ   i s  c u giúp hi u qu  cho n n nhân c a ả không có kh  năng đem l

ệ ướ ạ vi c vi ph m Công c này;

ẽ ọ Ủ ữ ề d.  y ban s  h p kín khi xem xét nh ng thông cáo theo đi u này;

ớ ị ạ Ủ ụ ẽ ố ỡ e. V i các quy đ nh t i m c (c),  y ban s  giúp đ  các Qu c gia thành

ả ế ấ ề ộ ơ ở ệ viên liên quan gi i quy t v n đ  m t cách thân thi n trên c  s  tôn

ụ ọ ướ Ủ ụ tr ng các nghĩa v  theo Công c này. Vì m c tiêu đó,  y ban có

ể ế ộ Ủ ậ ợ ả ờ th , n u thích h p, thành l p m t  y ban hoà gi i lâm th i;

ấ ỳ ấ ề ượ ể ế Ủ ể f. Khi xem xét b t k  v n đ  nào đ

ố ụ ạ ấ ầ c u các Qu c gia thành viên liên quan nêu t c chuy n đ n,  y ban có th  yêu   ấ   i m c (b) cung c p b t

ỳ k  thông tin liên quan nào;

ố ạ ụ ề g. Các Qu c gia thành viên liên quan nêu t ẽ i m c (b) s  có quy n có

ề ượ ặ ấ ạ Ủ m t khi v n đ  đ c đem ra xem xét t i  y ban và trình bày quan

ặ ằ ể ệ ằ ả đi m b ng mi ng và/ho c b ng văn b n;

ể ừ ậ ượ ụ h. Trong vòng 12 tháng k  t ngày nh n đ c thông báo theo m c (b),

Ủ ẽ ệ ộ y ban s  đ  trình m t báo cáo:

ạ ượ ế ả ị ạ Ủ ụ i. N u đ t đ ộ c m t gi i pháp theo quy đ nh t i m c (e),  y ban s ẽ

ớ ạ ố ắ ắ ề ự ệ ộ ả gi i h n báo cáo trong m t tuyên b  v n t t v  s  vi c và gi i pháp

ạ ượ đã đ t đ c;

ạ ượ ế ả ị ạ ụ ii. N u không đ t đ ộ c m t gi i pháp theo quy đ nh t Ủ   i m c (e),  y

ẽ ớ ạ ố ắ ắ ề ự ệ ộ ban s  gi i h n báo cáo trong m t tuyên b  v n t t v  s  vi c; các

ữ ế ằ ả ả ờ ý ki n b ng văn b n và biên b n ghi nh ng l ể i phát bi u do các

ẽ ượ ư ố Qu c gia thành viên liên quan đ a ra s  đ c đính kèm báo cáo.

ọ ườ ẽ ượ ử ố ợ Trong m i tr ng h p, báo cáo s  đ c g i cho các Qu c gia thành

| 119

viên liên quan.

ệ ự ủ ẽ ề ố ị 2. Quy đ nh c a đi u này s  có hi u l c khi có năm Qu c gia

ướ ữ ề ả ố thành viên Công c ra tuyên b  theo kho n 1 đi u này. Nh ng tuyên

ẽ ượ ộ ư ư ể ổ ố ố b  đó s  đ c các Qu c gia thành viên n p l u chi u cho T ng th  ký

ố ợ ổ ố ẽ ử ư ả ợ

ể ượ ố ố cho các Qu c gia thành viên khác. Tuyên b  có th  đ c rút l

ư ệ ệ ạ ằ ổ Liên H p Qu c, và T ng th  ký Liên H p Qu c s  g i các b n sao   ạ ấ ỳ  i b t k ố lúc nào b ng vi c thông báo cho T ng th  ký. Vi c rút l i tuyên b

ư ậ ẽ ấ ỳ ấ ở ệ ề ả nh  v y s  không c n tr  vi c xem xét b t k  v n đ  nào nêu trong

ượ Ủ ề ể ộ thông cáo đã đ

ủ ấ ỳ ượ ế ố cáo nào c a b t k  Qu c gia thành viên nào đ c chuy n cho  y ban theo đi u này; không m t thông   ề   ậ c ti p nh n theo đi u

ư ậ ổ ượ ạ ố này sau khi T ng th  ký đã nh n đ c thông báo rút l i tuyên b  nói

ố ớ ư ừ ố trên, tr  khi Qu c gia thành viên liên quan đ a ra tuyên b  m i.

ề Đi u 22.

ướ ố 1. Các Qu c gia thành viên Công ể c này có th  vào b t c

ề ậ ố ố ấ ứ  ẩ   ằ lúc   nào   tuyên   b   theo   đi u   này   r ng   qu c   gia   đócông   nh n   th m

ề ủ Ủ ượ ế ậ ừ quy n c a  y ban đ c ti p nh n và xem xét thông cáo t các cá nhân

ừ ạ ệ ủ ủ ề ộ ố hay t

ủ ự ạ ằ ề ế ả ạ ạ ọ đ i di n c a các cá nhân thu c quy n tài phán c a qu c gia đã   ủ   khi u n i r ng h  là n n nhân c a s  vi ph m các đi u kho n c a

ướ Ủ ự ẽ ệ ố ở Công c th c hi n b i Qu c gia thành viên đó.  y ban s  không

ữ ậ ớ ố ộ nh n nh ng thông cáo liên quan t i m t Qu c gia thành viên không ra

ố ư ậ ộ m t tuyên b  nh  v y.

Ủ ấ ỳ ề ẽ ậ ấ 2. y ban s  không ch p nh n theo đi u này b t k  thông cáo

ụ ữ ệ ề ặ ạ ị ặ n c danh nào, ho c nh ng thông cáo b  coi là l m d ng quy n đ  trình

ư ế ữ ữ ặ ớ ợ ị nh ng thông cáo nh  th , ho c không phù h p v i nh ng quy đ nh

| 120

ướ ủ c a Công c.

ớ ợ ị ạ Ủ ề ả 3. Phù h p v i các quy đ nh t i kho n 2 đi u này,  y ban s ẽ

ố ướ ả ư l u ý các Qu c gia thành viên Công ố c đã có tuyên b  theo kho n 1

ủ ạ ị ị ướ ề ấ ỳ và b  cho là vi ph m quy đ nh c a Công c v  b t k  thông cáo nào

Ủ ậ ượ ề ố mà  y ban nh n đ c theo đi u này. Trong vòng sáu tháng, qu c gia

ượ ả ả ể ậ nh n đ ả ử c thông cáo ph i g i văn b n gi Ủ i thích cho  y ban đ  làm

ỏ ấ ữ ề ả ố sáng t v n đ  và nêu ra nh ng gi ế i pháp pháp lý, n u có, mà qu c gia

ể ả ự ệ đã th c hi n đ  gi ề ế ấ i quy t v n đ .

Ủ ẽ ậ ượ ữ y ban s  xem xét nh ng thông cáo nh n đ 4.

ự ạ ọ này d a vào m i thông tin có đ ượ ừ c t các cá nhân hay đ i di n c a h ề   c theo đi u ệ ủ ọ

ừ ố và t Qu c gia thành viên liên quan.

Ủ ủ ẽ ấ ỳ y ban s  không xem xét b t k  thông cáo nào c a cá nhân 5.

ắ ằ ừ ề theo đi u này tr  khi tin ch c r ng:

ư ượ ấ ề ấ ề a. V n đ  đó ch a đ

ủ ụ ề ế ả ặ ượ c xem xét, theo các th  t c đi u tra ho c gi ộ c xem xét, và không thu c vào các v n đ  đang   ố ế i quy t qu c t đ

khác.

ậ ử ữ ụ ế ệ

ở ớ ườ ụ ẽ ố ị ẵ s n có qu c gia; quy đ nh này s  không áp d ng v i tr

ế ệ ả ộ ố ị vi c ti n hành các gi

ạ ự ứ ệ ả ạ b. Cá nhân g i thông cáo đã v n d ng h t nh ng bi n pháp pháp lý   ợ   ng h p ặ   i pháp qu c gia b  kéo dài m t cách vô lý, ho c ủ   i s  c u giúp hi u qu  cho n n nhân c a ả không có kh  năng đem l

ệ ướ ạ vi c vi ph m Công c này.

Ủ ẽ ọ ề y ban s  h p kín khi xem xét thông cáo theo đi u này. 6.

Ủ ế ủ ẽ ử ớ ố y ban s  g i ý ki n c a mình t i Qu c gia thành viên và cá 7.

nhân có liên quan.

| 121

ệ ự ủ ề ị 8. ấ   ẽ ỉ Các quy đ nh c a đi u này s  ch  có hi u l c khi có ít nh t

ố ướ ề ả ố năm Qu c gia thành viên Công

ẽ ộ ư ư ậ ữ ữ ể ố c ra tuyên b  theo kho n 1 đi u này.   ớ   ố Nh ng qu c gia ra nh ng tuyên b  nh  v y s  n p l u chi u v i

ư ư ẽ ể ả ổ ố ổ ợ T ng th  ký Liên H p Qu c, T ng th  ký s  chuy n các b n sao cho

ố ố ể ượ ạ ấ ỳ các Qu c gia thành viên khác. Tuyên b  có th  đ c rút l

ằ ử ư ệ ả ổ nào b ng cách g i văn b n thông báo cho T ng th  ký. Vi c rút l

ạ ế ố ẽ ươ ệ ộ tuyên b  s  không làm ph

ữ ẽ ề nh ng thông cáo đã đ ượ ử ớ Ủ c g i t

ạ ề ộ ủ ế ệ ạ ọ i b t k  lúc   ạ   i ủ   ng h i đ n vi c xem xét n i dung c a ộ   i  y ban theo đi u này; s  không m t ố   thông cáo nào c a cá nhân hay đ i di n cho h  khi u n i v  m t qu c

ượ ư ề ế ậ ổ gia thành viên đ c ti p nh n theo đi u này sau khi T ng th  ký đã

ượ ạ ố ư ủ ố ậ nh n đ c thông báo rút l

ư ộ ố ừ i tuyên b  nh  nêu trên c a Qu c gia thành   ố khi Qu c gia thành viên đã đ a ra m t tuyên b

viên có liên quan, tr m i.ớ

ề Đi u 23.

ủ Ủ ủ ủ ả Ủ ờ ượ Các  y viên c a  y ban và c a các  y ban hoà gi i lâm th i đ c b

ẽ ề ề ệ ưở ề ả nhi m theo Đi u 21, kho n 1 (e), s  có quy n h

ữ ậ ợ ư ễ ừ ổ  ệ   ng các đi u ki n ự    dành cho nh ng chuyên gia đang th c thu n l i, các  u đãi và mi n tr

ụ ủ ư ệ ố ị ạ ụ ợ thi nhi m v  c a Liên H p Qu c, nh  quy đ nh t i các m c liên quan

ướ ề ặ ề ư ừ ủ ễ ợ ố trong Công c v  Đ c quy n,  u đãi và mi n tr  c a Liên H p Qu c.

ề Đi u 24.

Ủ ẽ ườ ạ ộ ủ ề y ban s  trình báo th ng niên v  ho t đ ng c a mình theo Công ướ   c

ạ ộ ồ ố ợ ố này cho các Qu c gia thành viên và cho Đ i h i đ ng Liên H p Qu c.

| 122

Ầ PH N III

ề Đi u 25.

ướ ể ỏ ấ ả 1. Công c này đ  ng  cho t ố t c  các qu c gia ký.

ướ ả ượ ệ ẩ 2. Công c này ph i đ ẩ   c phê chu n. Văn ki n phê chu n

ư ể ợ ố ổ ẽ ượ ộ ư s  đ c n p l u chi u cho T ng th  ký Liên H p Qu c.

ề Đi u 26.

ướ ấ ả ệ ể ậ ố ỏ Công c này đ  ng  cho t

ượ ộ ư ự ệ ể ệ ậ ằ đ ậ   t c  các qu c gia gia nh p. Vi c gia nh p ổ   c th c hi n b ng cách n p l u chi u văn ki n gia nh p cho T ng

ư ợ ố th  ký Liên H p Qu c.

ề Đi u 27.

ướ ệ ự ứ 1. Công

ứ ệ ậ ẩ ộ ư ượ ặ ki n phê chu n ho c gia nh p th  20 đ c này có hi u l c vào ngày th  30 sau ngày văn   ổ   ể c n p l u chi u cho T ng

ư ợ ố th  ký Liên H p Qu c.

ố ớ ố ẩ ậ 2. Đ i v i các qu c gia phê chu n hay gia nh p Công

ướ ướ ẽ ệ ự này sau khi Công ệ ự c đã có hi u l c, Công

ệ ẩ ặ ể ừ ố ướ   c ớ   c s  có hi u l c v i ậ    khi văn ki n phê chu n ho c gia nh p qu c gia đó sau 30 ngày k  t

ố ượ ư ể ủ c a qu c gia đó đ c l u chi u.

ề Đi u 28.

ể ạ ố ỗ ờ 1. M i  Qu c   gia  thành   viên   có   th ,  t ể i   th i   đi m  ký,  phê

ẩ ậ ặ ướ ố chu n ho c gia nh p Công ố c này, tuyên b  qu c gia đó không công

ề ủ Ủ ậ ẩ ở nh n th m quy n c a  y ban nói ề  Đi u 20.

| 123

ả ư ấ ỳ ư ố 2.

ả ư ấ ứ ề ể ề ả B t k  Qu c gia thành viên nào đã đ a ra b o l u theo   ằ   kho n 1 đi u này, vào b t c  lúc nào, đ u có th  rút b o l u b ng

ớ ổ ư ợ ố cách thông báo v i T ng th  ký Liên H p Qu c.

ề  Đi u 29.

ấ ỳ ủ ố ướ 1. B t k  Qu c gia thành viên nào c a Công

ử ổ ấ ổ ể ề ướ ớ ổ th  đ  xu t b  sung hay s a đ i Công c này cũng có   ợ   ư c v i T ng th  ký Liên H p

ổ ố ẽ ư ấ ố

ệ ậ ộ ệ ủ ế ầ ọ

ề ề ể ế ỏ ố ị ề ề Qu c. T ng th  ký s  thông báo v  đ  xu t đó cho các Qu c gia thành   ộ ộ   viên, yêu c u h  cho ý ki n xem có  ng h  vi c tri u t p m t h i ấ   ngh  các Qu c gia thành viên đ  xem xét và b  phi u v  đ  xu t

ể ừ ố ư ử ổ đókhông. Trong vòng b n tháng k  t ngày T ng th  ký g i thông báo

ố ế ấ ầ ộ ố ố

ủ ệ ậ ộ ệ ư ổ ị

ị ướ ự ả ộ ộ ợ ủ ố ợ m t h i ngh  d

ượ ặ ỏ ố ố cho các Qu c gia thành viên, n u ít nh t m t ph n ba s  Qu c gia   ẽ ệ ậ   ộ thành viên  ng h  vi c tri u t p h i ngh , thì T ng th  ký s  tri u t p ấ ỳ ự ử ổ   i s  b o tr  c a Liên H p Qu c. B t k  s  s a đ i ạ   ế i c đa s  Qu c gia thành viên có m t và b  phi u thông qua t nào đ

ị ẽ ượ ư ử ổ ấ ả ố ộ h i ngh  s  đ c T ng th  ký g i cho t t c  các Qu c gia thành viên

ậ ể ấ đ  ch p thu n.

ọ ử ổ ượ ề ẽ 2. M i s a đ i đ ả c thông qua theo kho n 1 đi u này s  có

ệ ự ượ ố ướ hi u l c khi đ c 2/3 Qu c gia thành viên Công c này thông báo

ậ ử ổ ố ằ ư ấ ọ ợ ớ ổ v i T ng th  ký Liên H p Qu c r ng h  ch p thu n s a đ i đó theo

ự ậ ươ ứ trình t pháp lu t t ủ ọ ng  ng c a h .

ệ ự ử ẽ ộ ố ổ 3.

ậ ử ổ ấ ố Khi s a đ i có hi u l c, nó s  ràng bu c các Qu c gia   ẫ   thành viên đã ch p thu n s a đ i đó, các Qu c gia thành viên khác v n

ộ ở ủ ị ướ ấ ỳ ử ổ ị b  ràng bu c b i các quy đ nh c a Công c này và b t k  s a đ i nào

ậ ọ ướ ấ mà h  đã ch p thu n tr c đây.

| 124

ề Đi u 30.

ọ ố ấ ề ữ 1.

ả ệ ụ ướ ế quan đ n vi c gi i thích hay áp d ng Công c này mà không th  gi

ẽ ượ ươ ượ ư ọ ế ằ quy t b ng th ng s  đ ng l

ế ộ ố ố m t trong s  các Qu c gia thành viên đó. N u trong vòng 6 tháng k  t

ư ể ầ ả ẫ ọ

ượ ề ổ ứ ấ ỳ ể ề ọ M i tranh ch p gi a hai hay nhi u Qu c gia thành viên liên   ể ả   i ủ   ầ c đ a ra tr ng tài theo yêu c u c a ể ừ  ậ   ngày yêu c u đ a ra tr ng tài mà các bên v n không th  tho  thu n ị ư    ch c tr ng tài, thì b t k  bên nào cũng có th  đ  ngh  đ a c v  t đ

ố ế ấ ế ủ ợ ớ tranh ch p ra Toà án Công lý qu c t , phù h p v i quy ch  c a Toà.

ố ỗ ể ẩ ặ 2.

ướ ố ằ ố ộ ị Công

ẽ ề ả ố ị

ố ớ ề ả ố ậ   M i qu c gia có th , vào lúc ký, phê chu n ho c gia nh p ở   c này, tuyên b  r ng qu c gia đó không b  ràng bu c b i ộ   kho n 1 đi u này. Các Qu c gia thành viên khác s  không b  ràng bu c ố ư

ở b i kho n 1 đi u này đ i v i các Qu c gia thành viên có tuyên b  nh v y.ậ

ả ư ư ả ố 3. ề   Qu c gia thành viên đã đ a ra b o l u theo kho n 2 đi u

ả ư ấ ứ ệ ể ằ ố này có th  tuyên b  vào b t c  lúc nào vi c rút b o l u đó b ng cách

ợ ố ổ ư thông báo cho T ng th  ký Liên H p Qu c.

ề Đi u 31.

ể ỏ ố ướ 1. Qu c gia thành viên có th  rút kh i Công ằ c này b ng cách

ư ệ ả ằ ợ ố

ướ ẽ ệ ự ể ừ ư ổ ợ ộ ổ ử g i thông báo b ng văn b n cho T ng th  ký Liên H p Qu c. Vi cbãi   ố    ngàyT ng th  ký Liên H p Qu c c s  có hi u l c sau m t năm k  t

ậ ượ nh n đ c thông báo.

ệ ướ ễ ư ậ ố 2. Vi c bãi

ụ ố ớ ấ ỳ ướ liên quan các nghĩa v  theo Công

ặ ộ ướ ướ ả ho c không hành đ ng nào x y ra tr c nh  v y không mi n cho Qu c gia thành viên   ộ   c này đ i v i b t k  hành đ ng ệ ự   c có hi u l c, c ngày bãi

| 125

ư ả ưở ớ ế ụ ữ ệ ấ cũng nh  không  nh h ng t i vi c ti p t c xem xét nh ng v n đ ề

ượ Ủ ướ ướ ệ ự đang đ c  y ban xem xét tr c ngày bãi c có hi u l c.

ừ ố ướ ủ ố ộ 3. T  ngày tuyên b  bãi c c a m t Qu c gia thành viên có

ệ ự Ủ ấ ỳ ộ ừ ẽ ớ hi u l c,  y ban s  ng ng xem xét b t k  m t thông cáo m i nào liên

ớ ấ ố quan t i qu c gia  y.

ề Đi u 32.

ố ẽ ư ổ ợ ấ ả T ng th  ký Liên H p Qu c s  thông báo cho t ố t c  các Qu c gia thành

ố ấ ả ặ ậ ố ợ viên Liên H p Qu c và t t c  các qu c gia đã ký ho c gia nh p Công

ướ ữ ề ấ c này nh ng v n đ  sau:

ề ệ ậ ẩ Vi c ký, phê chu n và gia nh p theo Đi u 25 và 26. 1.

ướ ệ ự Ngày Công ữ   ề c có hi u l c theo Đi u 27 và ngày nh ng 2.

ề ệ ự ử ổ s a đ i có hi u l c theo Đi u 29.

ệ ướ ề Vi c bãi c theo Đi u 31. 3.

ề Đi u 31.

ướ ượ ế Ả ậ Công c này đ ằ c  làm  b ng ti ng ế ­r p, ti ng  Trung 1.

ố ế ế ế ế

ẽ ượ ộ ư ư ề ổ Qu c, ti ng Anh, ti ng Pháp, ti ng Nga và ti ng Tây Ban Nha, các văn   ư ị ả b n đ u có giá tr  nh  nhau và s  đ ể c n p l u chi u cho T ng th

ố ợ ký Liên H p Qu c.

ư ể ẽ ả ợ ổ ố T ng th  ký Liên H p Qu c s  chuy n các b n sao có 2.

ứ ố ự ủ ch ng th c c a công ướ ớ ấ ả i t t c  các qu c gia. c t

| 126

ƯỚ Ề Ề Ẻ CÔNG C V  QUY N TR  EM, 1989

ể ẩ ậ ố ỏ (Thông qua và đ  ng  cho các qu c gia ký, phê chu n và gia nh p theo

ộ ồ ế ố ủ ạ ợ ị Ngh  quy t s  44­25 ngày 20/11/1989 c a Đ i H i đ ng Liên H p

ệ ự ừ ố ủ ề ướ ệ Qu c. Có hi u l c t ngày 2/9/1990, theo đi u 49 c a Công c. Vi t

ẩ Nam phê chu n ngày 20/2/1990)

Ờ Ở Ầ L I M  Đ U

ố ướ Các Qu c gia thành viên Công c này,

ế ắ ố ươ Xét r ng,ằ theo các nguyên t c đã Công b  trong Hi n ch ng Liên

ự ừ ư ề ậ ẩ ố ợ ố H p Qu c, s  th a nh n ph m giá v n có cũng nh  các quy n bình

ờ ủ ể ạ ọ ẳ đ ng và không th  tách r i c a m i thành viên trong gia đình nhân lo i là

ủ ự ế ớ ề ả n n t ng c a t do, Công lý và hòa bình trên th  gi i;

ủ ộ ợ ố Ghi nh  r ng

ươ ủ ề ề ế ạ ẳ ị ừ   ớ ằ , các dân t c thành viên c a Liên H p Qu c đã t ng ơ ng ni m tin c a mình vào các quy n c i trong Hi n ch kh ng đ nh l

ẩ ị ủ ườ ế ờ ồ ả b n, vào ph m cách và giá tr  c a con ng

ệ ệ ế ả ố ộ ộ i, đ ng th i quy t tâm thúc   ơ ở ộ ề   ề ẩ đ y ti n b  xã h i và c i thi n đi u ki n sinh s ng trên c  s  m t n n

ộ ơ ớ ự t do r ng l n h n;

ừ ế ớ ề Th a nh n r ng ề i v  Quy n con ng ậ ằ , trong Tuyên ngôn Toàn th  gi

ướ ố ế ề ườ ợ ố c qu c t và các Công ề  v  quy n con ng

ậ ố ằ ượ ưở ườ ề ề ọ thu n   và   công   b   r ng,   m i   ng i   đ u   có   quy n   đ c   h

ượ ự ề quy n và t do đã đ

ệ ố ử ề ớ ộ ủ t đ i x  nào v  ch ng t c, màu da, gi ứ ự c  s  phân bi

ể ể ặ ồ ố ị ườ   i ỏ   i, Liên H p Qu c đã th a ọ   ng   m i ấ   ệ c nêu ra trong các văn ki n đó, mà không có b t ữ   i tính, ngôn ng , ộ   tôn giáo, quan đi m chính tr  ho c quan đi m khác, ngu n g c dân t c

| 127

ặ ị ấ ả ộ ị ầ hay xã h i, tài s n, thành ph n xu t thân ho c đ a v  khác;

ế ớ ề Nh c l i r ng ắ ạ ằ , trong Tuyên ngôn Toàn th  gi ề i v  Quy n con ng ườ   i,

ố ằ ề ẻ ợ ố ượ ỗ ợ Liên H p Qu c đã công b  r ng, tr  em có quy n đ c h  tr  và chăm

ệ ặ sóc đ c bi t;

ưở ớ ế Tin t ng r ng ằ , gia đình, v i ý nghĩa là t

ườ ự ủ ự ể ạ ọ tr ng t

ượ ự ả ế ể ả ỡ ầ ệ ầ ẻ ộ ơ ả  bào xã h i c  b n và môi   ấ    nhiên cho s  phát tri n và h nh phúc c a m i thành viên, nh t ươ   ng c s  b o v  và giúp đ  c n thi t đ  đ m đ là tr em, c n đ

ượ ầ ủ ệ ộ ồ đ ủ c đ y đ  trách nhi m c a mình trong c ng đ ng;

ủ ủ ừ ể ể ầ Th a nh n r ng ậ ằ , đ  phát tri n đ y đ  và hài hòa nhân cách c a mình,

ẻ ầ ượ ớ ườ ầ tr  em c n đ c l n lên trong môi tr ng gia đình, trong b u không khí

ươ ạ h nh phúc, yêu th ả ng và c m thông;

ượ ầ ủ ể ể ố ị ầ ẩ ộ ộ   c chu n b  đ y đ  đ  có th  s ng m t cu c

ầ ộ ượ ưỡ ầ ẻ Xét r ngằ , tr  em c n đ ố s ng riêng trong xã h i và c n đ c nuôi d

ượ ế ươ ấ ợ ố ưở t ng đ c nêu ra trong Hi n ch ng theo tinh th n các lý   ầ   ng Liên H p Qu c, nh t là tinh th n

ẩ ự ế ẳ hòa bình, ph m giá, khoan dung, t do, bình đ ng và đoàn k t;

ự ầ ặ ả ế ẻ ự Ghi nh  r ng ớ ằ , s  c n thi t ph i dành cho tr  em s  chăm sóc đ c bi

ầ ộ ượ ị ẳ ề ố là m t yêu c u đã đ

ẻ ố ề ề ẻ tr em năm 1924, trong Tuyên b  v  quy n tr

ợ ố ượ ừ Liên H p Qu c thông qua ngày 20/11/1959 và đã đ

ướ ườ ế ớ ề ệ   t ề   c kh ng đ nh trong Tuyên b  Geneva v  quy n ộ ồ   ạ  em do Đ i H i đ ng ậ c th a nh n trong   ố ế ề i v  Quy n con ng i, trong Công c qu c t Tuyên ngôn Toàn th  gi

ị ặ ề ệ ề ự ề v  các quy n dân s  và chính tr  (đ c bi t là các đi u 23 và 24), trong

ướ ố ế ề ề ế ặ ộ ệ Công c qu c t v  các quy n kinh t , xã h i và văn hóa (đ c bi

ủ ữ ế ệ ề đi u 10), trong nh ng quy ch  và văn ki n có liên quan khác c a các c t là   ơ

ổ ứ ố ế ạ ộ ợ ủ ẻ quan chuyên môn, các t ch c qu c t ho t đ ng vì phúc l i c a tr  em;

| 128

ố ề ư ẻ ề ẻ ỉ Ghi nh  r ng

ớ ề ể ấ ả ớ ằ , nh  đã ch  ra trong Tuyên b  v  quy n tr  em, ”tr  em,   ệ ặ   ệ ầ ượ c chăm sóc và b o v  đ c do còn non n t v  th  ch t và trí tu , c n đ

ể ả ự ả ề ặ ệ ợ ướ ệ t, k  c  s  b o v  thích h p v  m t pháp lý tr ư c cũng nh  sau khi

bi ra đ i”;ờ

ề ố ề ủ ắ ả ộ i Nh c l

ẻ ế ả ặ ộ ợ pháp lý có liên quan đ n b o h  và phúc l i cho tr  em, đ c bi

ắ ạ  các đi u kho n c a Tuyên b  v  các nguyên t c xã h i và   ệ ố ớ   t đ i v i ố ế ộ ố ưỡ ạ ậ ng và nh n con nuôi trong ph m vi qu c gia và ch  đ  b  trí nuôi d

ố ế ẩ ố ữ ể ủ ề ố ợ qu c t ắ ; Nh ng quy t c tiêu chu n t i thi u c a Liên H p Qu c v  áp

ậ ố ớ ườ ư ắ ắ ụ d ng pháp lu t đ i v i ng

ố ề ả ụ ữ ẻ ệ ườ ấ ợ Tuyên b  v  b o v  ph  n  và tr  em trong tr i ch a thành niên (Quy t c B c Kinh) và   ặ   ẩ ng h p kh n c p ho c

ộ xung đ t vũ trang;

ừ ở ọ ế ớ ố ẫ ẻ ậ Th a nh n r ng m i qu c gia trên th  gi i, v n còn tr

ặ ệ ữ ẻ ằ ,  ệ ề trong các đi u ki n đ c bi t khó khăn và nh ng tr ố    em s ng ậ   ầ  em đó c n nh n

ượ ự ặ ệ đ c s  quan tâm đ c bi t;

ế ầ ủ ề ố ọ Cân nh cắ  thích đáng đ n t m quan tr ng c a các truy n th ng và giá

ẩ ự ả ủ ệ ể ằ ỗ ộ ị tr  văn hóa c a m i dân t c nh m thúc đ y s  b o v  và phát tri n hài

ủ ẻ hòa c a tr  em;

ừ ầ ủ ợ ọ ố ế ố ớ ệ ả Th a nh n ệ    đ i v i vi c c i thi n

ậ  t m quan tr ng c a h p tác qu c t ở ọ ặ ố ề ệ ố ủ ẻ ố m i qu c gia, đ c bi ệ ở t các qu c gia đang

đi u ki n s ng c a tr  em  phát tri n;ể

ư ỏ ậ Đã th a thu n nh  sau:

PH N IẦ

ề Đi u 1.

| 129

ướ ấ ỳ ẻ ườ ạ Trong ph m vi Công c này, tr  em có nghĩa là b t k  ng i nàod ướ   i

ừ ườ ể ượ ậ ợ ụ ổ 18 tu i, tr  tr ng h p pháp lu t có th  đ ớ ẻ c áp d ng v i tr  em đó quy

ổ ớ ơ ị đ nh tu i thành niên s m h n.

ề Đi u 2.

ố ọ ả ả ả 1.

ượ ướ ẻ ọ ề quy n đ c nêu ra trong Công ố ớ c này đ i v i m i tr

ệ ố ử ấ ứ ự ủ ọ ề quy n tài phán c a h  mà không có b t c  s  phân bi t đ i x  nào v

ữ ủ ể ộ ớ i tính, ngôn ng , tôn giáo, quan đi m chính tr ch ng t c, màu da, gi

ắ ộ ể ặ ộ ố ồ ộ ữ   Các Qu c gia thành viên ph i tôn tr ng và b o đ m nh ng ộ    em thu c ề  ị  ả   ho c quan đi m khác, ngu n g c dân t c, s c t c hay xã h i, tài s n,

ế ậ ủ ẻ ấ ầ ặ ị khuy t t ị t, thành ph n xu t thân hay đ a v  khác c a tr  em ho c cha

ẹ ườ ộ ợ ủ ẻ m  hay ng i giám h  h p pháp c a tr  em đó.

ệ ả ọ ố 2. Các Qu c gia thành viên ph i thi hành m i bi n pháp thích

ể ả ẻ ượ ệ ướ ả ứ ọ ả ợ h p đ  b o đ m cho tr  em đ c b o v  tr c m i hình th c phân

ệ ố ử ạ ộ ữ ừ ặ ạ ị ị bi t đ i x  ho c tr ng ph t vì các lý do đ a v , ho t đ ng, nh ng ý

ế ặ ưỡ ủ ẹ ườ ể ki n phát bi u ho c tín ng ng c a cha m , ng ộ i giám h  pháp lý

ủ ữ ẻ ặ ho c nh ng thành viên khác trong gia đình c a tr  em.

ề Đi u 3.

ọ ớ ẻ ượ 1. ạ ộ Trong m i ho t đ ng liên quan t i tr em, dù đ

ệ ở ợ ướ ư ơ hi n b i các c  quan phúc l ộ ủ i xã h i c a nhà n c hay t ự   c th c ở    nhân, b i

ứ ậ ơ ợ tòa án, các nhà ch c trách hành chính hay c  quan pháp lu t, thì l i ích

ấ ủ ẻ ầ ả ố ố t t nh t c a tr  em ph i là m i quan tâm hàng đ u.

ẻ ả ả ố 2. Các Qu c gia thành viên cam k t ế  b o đ m dành cho tr  em

ệ ầ ế ạ ự ả s  b o v  và chăm sóc c n thi ủ t cho h nh phúc c a các em, có tính

ụ ủ ữ ẹ ề ườ ế đ n nh ng quy n và nghĩa v  c a cha m , ng ộ ợ i giám h  h p pháp

| 130

ố ớ ữ ệ ẻ hay nh ng cá nhân khác có trách nhi m pháp lý đ i v i tr em và

ằ ụ ẽ ế ệ ậ

ọ nh m m c đích đó, s  ti n hành m i bi n pháp l p pháp và hành pháp thích h p.ợ

ữ ả ằ ả ả ố 3. Các   Qu c   gia   thành   viên   ph i   b o   đ m   r ng   nh ng   t ổ

ơ ứ ơ ở ị ặ ả ệ ẻ ệ

ả ứ ữ ủ ẩ ẩ

ứ ự ệ ặ ỏ ị t trong các lĩnh v c an toàn, s c kh e, v  s  l quy đ nh, đ c bi

ợ ủ ộ ơ ch c, c  quan và c  s  ch u trách nhi m chăm sóc ho c b o v  tr  em   ề   ph i tuân th  nh ng tiêu chu n do các nhà ch c trách có th m quy n ề ố ượ   ng ư ề ự và tính phù h p c a đ i ngũ nhân viên các c  quan đó, cũng nh  v  s

ộ giám sát trình đ  chuyên môn.

ề Đi u 4.

ố ọ ả ệ ậ

ợ ệ ề ủ ể ự ữ ệ pháp thích h p và các bi n pháp khác đ  th c hi n nh ng quy n c a tr

ướ ượ ừ ề ế ề ậ c này. V  các quy n kinh t c th a nh n trong Công em đ

ữ ệ ả ố và văn hóa, các Qu c gia thành viên ph i thi hành nh ng bi n pháp nh

ộ ố ủ ả ẵ ầ Các Qu c gia thành viên ph i thi hành m i bi n pháp l p pháp, hành   ẻ  ộ   , xã h i ư  ế   t, i đa theo kh  năng s n có c a mình, và khi c n thi ậ ở ứ v y m c đ  t

ổ ợ ố ế trong khuôn kh  h p tác qu c t .

ề Đi u 5.

ệ ề ả ố ọ Các Qu c gia thành viên ph i tôn tr ng trách nhi m, quy n và nghĩa v ụ

ậ ặ ườ ợ ợ ủ ẹ các b c cha m , ho c trong tr

ở ộ ồ ị ụ ủ ộ trong gia đình m  r ng hay c a c ng đ ng theo phong t c đ a ph

ữ ị ườ ườ ữ ộ ủ quy đ nh, c a nh ng ng i giám h  pháp lý hay nh ng ng

ệ ề ặ ỉ ả ẻ ệ ng h p thích h p, c a các thành viên   ươ   ng ị   i khác ch u ướ   ng ớ ứ trách nhi m v  m t pháp lý v i đ a tr , trong vi c ch  b o và h

ữ ự ệ ề ẻ ợ ượ ừ ẫ d n thích h p cho tr  em th c hi n nh ng quy n đ ậ c th a nh n trong

ướ ứ ứ ể ề ợ ớ ộ Công c này, theo cách th c phù h p v i m c đ  phát tri n v  năng

| 131

ẻ ự ủ ứ l c c a đ a tr .

ề Đi u 6.

ọ ẻ ậ ằ ừ ề ố Các Qu c gia thành viên th a nh n r ng m i tr  em đ u có 1.

ề ượ ố ố quy n v n có là đ c s ng.

ứ ố ế ả ả ố Các Qu c gia thành viên ph i ả  b o đ m đ n m c t i đa có 2.

ể ượ ự ố ể ủ ẻ th  đ c s  s ng còn và phát tri n c a tr  em.

ề Đi u 7.

ả ượ ẻ ậ ứ ượ Tr  em ph i đ c đăng ký ngay l p t c sau khi đ c sinh 1.

ố ị ề ọ ừ ra và có quy n có h  tên, có qu c t ch ngay t

ừ ự ề ể ượ ế ẹ ượ ch ng m c có th , quy n đ c bi t cha m  mình và đ ờ  khi chào đ i, và trong   ẹ c cha m

mình chăm sóc.

ố ả ả ệ ự Các   Qu c   gia   thành   viên   ph i 2.

ữ ề ớ ợ ữ ậ ố ớ nh ng quy n đó phù h p v i pháp lu t qu c gia, v i nh ng nghĩa v

ự ế ố ế ệ ọ ả  b o   đ m   vi c   th c   hi n ệ   ụ  ặ    có liên quan đ n lĩnh v c này, đ c ủ c a h  theo các văn ki n qu c t

ệ ườ ư ế ẻ ẽ ứ ế ợ bi t trong tr ng h p mà n u không làm nh  th  thì đ a tr  s  không

ố ị có qu c t ch.

ề Đi u 8.

ủ ề ế ọ ố Các Qu c gia thành viên cam k t tôn tr ng quy n c a tr ẻ 1.

ượ ữ ắ ả ố ị ủ ọ em đ c gi

ệ ượ ừ ự ậ ậ quan h  gia đình đ ể ả  gìn b n s c c a mình, k  c  qu c t ch, h  tên và các   ệ   c pháp lu t th a nh n, mà không có s  can thi p

ấ ợ b t h p pháp nào.

ẻ ạ ị ướ ấ ợ ộ Khi tr em b  t c đo t m t cách b t h p pháp m t s 2.

ề ả ắ ủ ộ ặ ấ ả ế ố ộ ố  ố    thu c v  b n s c c a các em, thì các Qu c ho c t ữ t c  nh ng y u t

| 132

ấ ự ợ ệ ả ả ợ ằ   gia thành viên ph i cung c p s  tr  giúp và b o v  thích h p, nh m

ụ ạ ả ắ ụ m c đích nhanh chóng khôi ph c l i b n s c cho các em đó.

ề Đi u 9.

ẻ ằ ả ố 1.

ố ủ ọ ừ ườ ẹ ợ ớ ỏ ả ả Các Qu c gia thành viên ph i b o đ m r ng tr  em không   ơ ị b  tách kh i cha, m  trái v i ý mu n c a h , tr  tr ng h p do các c

ớ ự ẩ ế ị ủ ề ẩ ằ ị quan có th m quy n quy t đ nh v i s  th m đ nh c a tòa án r ng theo

ậ ụ ủ ụ ẹ ư ậ ệ ỏ

ế ấ ủ ể ẻ ợ ố t cho l ầ c n thi i ích t

ư ẻ ườ ữ ệ ế ặ ợ ị t trong nh ng tr ng h p  đ c bi t nh  tr thi

ỏ ặ ẹ ố ặ ầ ộ pháp lu t và các th  t c áp d ng thì vi c tách kh i cha, m  nh  v y là   ầ   ế ị t nh t c a tr  em. Quy t đ nh này có th  là c n ẹ ạ    em b  cha m  l m ế   ụ d ng hay b  m c, ho c khi cha m  s ng ly thân và c n có m t quy t

ề ơ ư ủ ẻ ị đ nh v  n i c  trú c a tr  em.

ọ ố ụ ư ọ 2. Trong m i quá trình t ả  t ng theo nh  kho n 1, m i bên liên

ả ượ ơ ộ ỏ ủ ể quan ph i đ c có c  h i tham gia và bày t quan đi m c a mình.

ề ủ ứ ọ ố 3. ả Các Qu c gia thành viên ph i tôn tr ng quy n c a đ a tr ẻ

ả ố ẹ ẫ ả ặ ỏ ẹ ượ ph i s ng cách ly kh i cha, m , ho c c  cha l n m , đ

ữ ệ ư ượ ớ ả ự ế nh ng quan h  riêng t và đ ế c ti p xúc tr c ti p v i c  cha và m

ộ ặ ừ ớ ợ ệ ố khi vi c này trái v i l i ích t c duy trì   ẹ  ứ   ấ ủ t nh t c a đ a

ề m t cách đ u đ n, tr tr .ẻ

ư ậ ẹ ế ệ ỏ 4. Khi vi c tách kh i cha, m  nh  v y là k t qu  c a b t k

ư ủ ộ ộ ố hành đ ng nào c a m t Qu c gia thành viên nh  giam gi ả ủ ấ ỳ  ụ   ữ ỏ , b  tù, tr c

ấ ỏ ấ ướ ả ữ ế ả ế ồ xu t kh i đ t n

ấ ỳ ườ ướ ị do b t k  nguyên nhân nào khi ng i đó đang b  nhà n

ẹ ủ ứ ủ ả ặ ả ẻ ẹ ẫ

ẻ ầ ấ ả ố c, đày đi xa hay ch t (g m c  nh ng cái ch t x y ra   ữ   c giam gi ), ứ   ủ c a cha hay m  ho c c  cha l n m  c a đ a tr , hay c a b n thân đ a ẹ   tr , thì Qu c gia thành viên đó ph i cung c p theo yêu c u cho cha m ,

| 133

ộ ợ ẻ ứ ặ ế ủ

ữ ế ế ề ị ỉ ủ ề ộ nh ng thông tin thi

ư ế ẽ ặ ủ ừ ệ ấ khi vi c cung c p thông tin nh  th  s  ph m t c a gia đình, tr

ợ ủ ứ ẻ ố ạ ế h i đ n phúc l

ư ậ ẽ ự ệ ề ằ ầ cho đ a tr , ho c n u thích h p, cho m t thành viên khác c a gia đình,   ắ   t y u v  đ a ch  c a m t hay nhi u thành viên v ng ươ   ng ả ả   i c a đ a tr . Các Qu c gia thành viên còn ph i b o ữ    nó gây nên nh ng ả đ m r ng vi c đ  ra yêu c u nh  v y s  không t

ả ạ ườ ữ ặ ườ ậ h u qu  có h i cho ng i (ho c nh ng ng i) liên quan.

ề Đi u 10.

ụ ủ ố ợ ớ 1. Phù h p v i nghĩa v  c a các Qu c gia thành viên theo

ặ ủ ẹ ứ ủ ứ ẻ ẻ ề ả ơ Đi u 9, kho n 1, các đ n c a đ a tr  ho c c a cha m  đ a tr  yêu

ượ ậ ả ấ ả ỏ ộ ố ầ c u đ

ả ượ ụ ố ụ c nh p c nh vào hay xu t c nh kh i m t Qu c gia thành viên   ử   c các Qu c gia thành viên x  lý gia đình ph i đ vì m c đích đoàn t

ộ ữ ự ạ ơ ố

ư ệ ả ả ả ằ ầ ộ m t cách tích c c, nhân đ o và nhanh chóng. H n n a, các Qu c gia   ư ế ẽ thành  viên  ph i b o   đ m r ng vi c  đ a m t yêu c u nh  th  s

ữ ữ ậ ả ạ ườ ứ ơ không gây ra nh ng h u qu  có h i cho nh ng ng i đ ng đ n yêu

ọ ầ c u và cho các thành viên gia đình h .

ẻ ườ ư ỗ ở 2. Tr ẹ  em có cha m  mà m i ng i c  trú

ề ượ ề ặ ặ ả khác nhau ph i có quy n đ

ớ ả ự ế ế ệ ệ ố  các qu c gia   ả   ừ c duy trì đ u đ n, tr  khi g p hoàn c nh ẹ   t, các quan h  cá nhân và ti p xúc tr c ti p v i c  cha và m . ặ đ c bi

ằ ụ ụ ủ ợ ố

ề ả ả ố ớ Nh m m c đích đó và phù h p v i nghĩa v  c a các Qu c gia thành   ọ   viên theo Đi u 9, kho n 2, các Qu c gia thành viên ph i tôn tr ng

ẻ ứ ề ủ ượ ờ ủ ẹ ố quy n c a đ a tr  và c a cha m  em đ

ở ề ể ả ủ ủ ề ố ố

ỏ ấ ỳ ượ ờ ỉ ệ ẽ ố ộ ỏ ấ ứ c r i kh i b t c  qu c gia   ọ   ọ nào, k  c  chính qu c gia c a h  và quy n tr  v  qu c gia c a h . ữ    thu c vào nh ng c r i kh i b t k  qu c gia nào s  ch  l ề Quy n đ

ế ượ ề ậ ầ ế ể ả ệ ạ đi u h n ch  đ c ghi trong pháp lu t và c n thi t đ  b o v  an ninh

ậ ự ố ế ạ ự ự ứ ề ặ qu c gia, tr t t ộ  công c ng, y t , đ o đ c ho c các quy n và s  t do

| 134

ườ ề ợ ượ ữ ủ c a nh ng ng ớ i khác, và phù h p v i các quy n khác đ ừ   c th a

ậ ướ nh n trong Công c này.

ề Đi u 11.

ả ế ệ ố Các Qu c gia thành viên ph i ti n hành các bi n pháp đ ể 1.

ố ẻ ướ ấ ợ ệ ệ ch ng vi c mang tr em ra n c ngoài b t h p pháp và vi c không

ở ề ừ ướ ẻ ư đ a tr  em tr  v  t n c ngoài.

ể ạ ượ ụ ố Đ  đ t đ c m c đích này, các Qu c gia thành viên s 2.

ữ ệ ế ệ ẩ ị ươ thúc đ y vi c ký k t nh ng hi p đ nh song ph ặ ng ho c đa ph ẽ  ươ   ng

ệ ệ ị có liên quan, hay tham gia các hi p đ nh hi n có.

ề Đi u 12.

ả ả ả ố ẻ 1. Các Qu c gia thành viên ph i b o đ m cho tr em có đ ủ

ủ ể ả ượ ề ự kh  năng hình thành quan đi m riêng c a mình, đ c quy n t do phát

ề ọ ấ ữ ề ế ể ể ộ ẻ bi u nh ng quan đi m đó v  m i v n đ  tác đ ng đ n tr em, và

ả ượ ữ ủ ể ẻ ọ ộ nh ng quan đi m c a tr  em ph i đ c coi tr ng m t cách thích đáng,

ớ ộ ổ ứ ộ ưở ẻ ươ ứ t ng  ng v i đ  tu i và m c đ  tr ủ ng thành c a tr  em.

ả ượ ụ ẻ ệ 2. Vì m c đích đó, tr  em ph i đ ặ c đ c bi ơ ộ   t trao c  h i nói

ế ủ ấ ỳ ố ụ ư lên ý ki n c a mình trong b t k  quá trình t t ng t

ế ế ặ ộ ẻ ự chính nào có liên quan đ n tr , tr c ti p ho c thông qua m t ng

ộ ơ ứ ệ ợ ợ ặ  pháp ho c hành   ườ   i ớ   ạ đ i   di n  hay   m t   c   quan   thích   h p,   theo   cách   th c   phù   h p   v i

ủ ụ ữ ắ ậ ố nh ng quy t c th  t c trong pháp lu t qu c gia.

ề Đi u 13.

ề ự ẻ ỏ ế ề 1. Tr  em có quy n t do bày t ồ    ý ki n; quy n này bao g m

ề ự ổ ế ấ ả ế ế ậ quy n t do tìm ki m, ti p nh n và ph  bi n t ạ t c  các lo i thông tin

| 135

ở ọ ằ ờ ả ế và t ư ưở  t ng ự  m i lĩnh v c, b ng l i nói, văn b n vi

ướ ấ ỳ ứ ệ ặ ậ ươ ệ in, hay d i hình th c ngh  thu t ho c b t k  ph ả   ặ t tay ho c b n ề   ng ti n truy n

ự ẻ ọ thông nào khác mà tr  em l a ch n.

ự ể ề ệ ệ ị ả ộ ố ạ 2. Vi c th c hi n quy n này có th  ph i ch u m t s  h n ch

ị ấ ị ả ượ ư ế ạ ế  ậ   ằ c quy đ nh b ng pháp lu t ữ nh t đ nh, nh ng nh ng h n ch  này ph i đ

ế ầ và là c n thi t:

ự ủ ể ọ ườ a. ề Đ  tôn tr ng các quy n và danh d  c a ng ặ i khác; ho c

ể ả ậ ự ệ ố ứ ạ ộ b. Đ  b o v  an ninh qu c gia, tr t t công c ng, đ o đ c và

ồ ỏ ủ ộ ứ s c kh e c a c ng đ ng.

ề Đi u 14.

ề ự ả ọ ố 1. Các Qu c gia thành viên ph i tôn tr ng quy n t do t ư

ự ưỡ ủ ẻ ưở t ng, t do tín ng ng và tôn giáo c a tr  em.

ề ọ ố 2. ả Các Qu c gia thành viên ph i tôn tr ng quy n, nghĩa v

ẹ ậ ườ ữ ủ ợ ủ c a các b c cha m , và trong tr ợ ng h p thích h p, c a nh ng ng ụ  ườ   i

ệ ộ ướ ẻ ự ề giám h  pháp lý, trong vi c h ẫ ng d n tr ệ  em th c hi n quy n này

ể ủ ộ ớ ợ ứ ộ m t cách phù h p v i m c đ  phát tri n c a các em.

ề ự ự ặ ưỡ 3. Quy n t do th c hành tôn giáo ho c tín ng ỉ ng ch  có th

ữ ế ậ ạ ị ị ế ể ả ầ ch u nh ng h n ch  do pháp lu t quy đ nh và là c n thi t đ  b o v

ứ ủ ộ ạ ậ ự ộ ế ể  ệ  ồ    hay đ o đ c c a c ng đ ng an ninh công c ng, tr t t ộ  xã h i, y t

ặ ể ả ề ự ườ ệ ho c đ  b o v  các quy n và t ơ ả ủ  do c  b n c a ng i khác.

ề Đi u 15.

ủ ề ẻ ậ ố 1. ừ Các Qu c gia thành viên th a nh n các quy n c a tr  em

ộ ọ ế đ ượ ự c t do k t giao và h i h p hòa bình.

| 136

ố ượ ặ 2. Các Qu c gia thành viên không đ

ớ ệ ế ự ữ ề ệ

ủ ế ầ ậ ộ ợ ớ phù h p v i pháp lu t và là c n thi ộ t trong m t xã h i dân ch , vì l

ậ ự ủ ộ ố ích c a an ninh qu c gia, an ninh công c ng, tr t t ộ  xã h i, y t

ể ả ự ệ ề ặ ồ ấ ỳ ộ ạ   c đ t ra b t k  m t h n ề   ề ch  nào v i vi c th c hi n các quy n này, ngoài nh ng đi u mà đ  ra ợ   i ế ạ   , đ o ủ   ơ ả  do c  b n c a ứ ủ ộ đ c c a c ng đ ng, ho c đ  b o v  các quy n và t

ườ ng i khác.

ề Đi u 16.

ẻ ệ ệ ả 1.

ử ư ư ặ ệ ấ   ị ự Không tr  em nào ph i ch u s  can thi p tùy ti n hay b t ư , gia đình, nhà c a ho c th  tín cũng nh ợ h p pháp vào vi c riêng t

ấ ợ ự ủ ự ữ nh ng s  công kích b t h p pháp vào danh d  và thanh danh c a các

em.

ẻ ề ượ ậ ả ệ ố ạ ự 2. Tr  em có quy n đ c pháp lu t b o v  ch ng l i s  can

ư ậ ệ thi p hay công kích nh  v y.

ề Đi u 17.

ố ứ ừ ủ ọ

ươ ẻ ề ệ ả ả ạ ng ti n truy n thông đ i chúng và ph i ph

ề ậ ạ ở ậ Các   Qu c   gia   thành   viên   th a   nh n   ch c   năng   quan   tr ng   c a   các   ượ   c ố    ph m vi qu c ằ ả  b o đ m r ng tr  em đ ồ  nhi u ngu n khác nhau, thu nh n thông tin và t ư ệ ừ  li u t

ố ế ặ ư ệ ữ ệ ằ ổ gia và qu c t , đ c bi t là nh ng thông tin, t

ề ể ư ứ ầ ạ ỏ ộ ợ ụ  li u nh m m c đích c  vũ   ấ   ứ i ích xã h i, tinh th n và đ o đ c cũng nh  s c kh e v  th  ch t cho l

ẻ ầ ủ và tinh th n c a tr  em.

ụ ằ ố ẽ  Nh m m c đích này, các Qu c gia thành viên s :

ề ế ạ ơ 1. Khuy n   khích   các   c   quan   truy n   thông   đ i   chúng   ph ổ

ữ ế ư ệ ợ ề ẻ ộ bi n nh ng thông tin và t li u có l i v  xã h i và văn hóa cho tr  em

ầ ủ ề ợ ớ và phù h p v i tinh th n c a Đi u 29;

| 137

ự ợ ố ế ế ệ ả ấ Khuy n khích s  h p tác qu c t 2.

ổ ế ữ ư ệ ư ế ừ ề ổ đ i và ph  bi n nh ng thông tin và t li u nh  th  t trong vi c s n xu t, trao   ồ    nhi u ngu n

ở ố ế ố văn hóa khác nhau qu c gia và qu c t ;

ệ ả ổ ế ế ấ Khuy n khích vi c s n xu t và ph  bi n sách dành cho tr ẻ 3.

em;

ế ặ ạ ơ 4. Khuy n khích các c  quan thông tin đ i chúng đ c bi

ữ ủ ữ ẻ ế ề ầ ộ ệ ư   t l u ể   ý đ n nh ng nhu c u v  ngôn ng  c a tr  em thu c các nhóm thi u

ả ị ố s  hay b n đ a;

ữ ể ế ướ ợ ẫ 5. Khuy n khích phát tri n nh ng h

ệ ả ố ạ ữ ư ệ ạ ệ ẻ vi c b o v  tr  em ch ng l i nh ng thông tin và t li u có h i cho l

ữ ủ ư ế ị ượ ích c a các em, có l u ý đ n nh ng quy đ nh đ ng d n thích h p cho   ợ   i ề   c nêu trong các Đi u

13 và 18.

ề Đi u 18.

ố ắ ữ ố 1. ấ   ả Các Qu c gia thành viên ph i có nh ng c  g ng cao nh t

ẹ ề ừ ệ ậ ả ắ ả ể ả đ  b o đ m vi c th a nh n nguyên t c là c  cha và m  đ u có trách

ệ ệ ưỡ ự nhi m chung trong vi c nuôi d ể ủ ng và s  phát tri n c a con cái. Cha

ẹ ườ ể ợ ườ ộ ợ m , và tùy tr ng h p có th  là ng i giám h  h p pháp, có trách

ệ ầ ệ ưỡ ủ ự ể ẻ nhi m đ u tiên trong vi c nuôi d ng và s  phát tri n c a tr

ấ ủ ơ ả ề ẻ ả ợ ố em.   ủ   t nh t c a tr  em ph i là đi u quan tâm c  b n c a i ích t

ữ Nh ng l h .ọ

ự ụ ệ ệ ẩ ả ả 2. Vì   m c   đích   b o   đ m   và   thúc   đ y   vi c   th c   hi n   các

ượ ị ướ ề quy n đ c quy đ nh trong Công

ự ả ỡ ữ ẹ ậ ph i dành s  giúp đ  thích đáng cho các b c cha m  và nh ng ng

ộ ợ ự ệ ệ ưỡ ệ giám h  h p pháp trong vi c th c hi n trách nhi m nuôi d ố c này, các Qu c gia thành viên   ườ   i ẻ ng tr

| 138

ả ả ữ ể ế ể ả ươ ệ ị em, và ph i b o đ m phát tri n nh ng th  ch , ph ng ti n và d ch

ẻ ệ ụ v  cho vi c chăm sóc tr  em.

ệ ả ọ ố 3.

ể ả ữ ủ ẹ ả ợ Các   Qu c   gia   thành   viên   ph i   thi   hành   m i   bi n   pháp   ệ   thích h p đ  b o đ m cho con cái c a nh ng cha m  đang làm vi c

ề ượ ưở ụ ị ươ ệ ẻ có quy n đ c h ng các d ch v  và ph ng ti n chăm sóc tr em

ọ ủ ư mà h có đ t cách

đ ượ ưở c h ng.

ề Đi u 19.

ự ệ ệ ọ ố 1.

ể ả ề ậ ụ ộ ợ ả Các Qu c  gia thành viên ph i th c hi n m i bi n  pháp   ệ ẻ thích h p v  l p pháp, hành pháp, xã h i và giáo d c đ  b o v  tr

ạ ự ề ể ứ ặ ầ ấ ỏ ọ ị em kh i m i hình th c b o l c v  th  ch t ho c tinh th n, b  đánh

ạ ụ ị ỏ ặ ượ ặ ị ậ đ p hay l m d ng, b  b  m c ho c sao nhãng chăm sóc, b  ng

ả ự ụ ẻ ặ ồ ộ ạ t, g m c  s  xâm ph m tình d c, trong khi tr ho c bóc l

ặ ả ẹ ủ ủ ẹ ẫ c đãi   ẫ    em v n ộ   ằ n m trong vòng chăm sóc c a cha, m  ho c c  cha l n m , c a m t

ề ườ ặ ủ ấ ỳ ộ ườ hay nhi u ng i giám h  pháp lý, ho c c a b t k  ng i nào khác

ượ ẻ ệ đ c giao vi c chăm sóc tr  em.

ư ậ ự ừ ữ ệ ệ ả 2. Nh ng bi n pháp b o v  nh  v y, trong ch ng m c thích

ồ ầ ể ệ ươ ậ ủ ụ ữ ợ h p, c n bao g m các th  t c h u hi u đ  thành l p các ch

ộ ằ ự ỗ ợ ầ ữ ế ẻ xã h i nh m dành s  h  tr em và nh ng ng c n thi t cho tr

ư ứ ừ ẻ

ử ế ể ấ ị

ượ ườ ướ ư ẻ ế ng trình   ườ   i ệ   chăm sóc tr  em, cũng nh  các hình th c phòng ng a khác và cho vi c ữ   ề xác đ nh, báo cáo, chuy n c p, đi u tra, x  lý và ti n hành nh ng ả c đãi tr  em nh  đã mô t c ti p theo trong các tr ợ ng h p ng b

ề ặ ư ự ệ ế ợ trên đây, và, n u thích h p, cho s  can thi p v  m t t pháp.

ề Đi u 20.

| 139

ẻ ị ướ ễ ạ ờ 1. ộ M t   tr em,   t m   th i   hay   vĩnh   vi n   b   t ấ c   m t   môi

ườ ữ ủ ặ ợ ố ấ ủ tr ng gia đình c a mình, ho c vì nh ng l i ích t t nh t c a chính

ượ ế ụ ở ườ ả b n thân mình mà không đ c phép ti p t c trong môi tr ng gia

ượ ưở ự ả ỡ ặ ệ ệ ủ ề c h ng s  b o v  và giúp đ  đ c bi t c a Nhà

đình, có quy n đ c.ướ n

ố ẻ 2. ả Các Qu c gia thành viên ph i cho các tr  em nh  th  đ

ứ ậ ợ ưở ế ươ ự ư ế ượ   c ố   ớ ng  ng, phù h p v i pháp lu t qu c h ng s  chăm sóc thay th  t

gia.

ư ế ự ề ồ 3.

ư ử ẳ ạ ậ ồ ứ   ể S  chăm sóc  nh  th  có  th  bao  g m nhi u hình  th c, ệ   ứ ch ng h n nh  g i nuôi, hình th c Kafala theo lu t H i giáo, vi c

ặ ế ầ ậ ế ơ ở ử ữ nh n làm con nuôi, ho c n u c n thi t, g i vào nh ng c  s  chăm sóc

ẻ ắ ợ ả ả tr  em thích h p. Khi cân nh c các gi i pháp, ph i quan tâm thích đáng

ề ả ư ế ẻ ạ ố ế đ n mong mu n nuôi d y tr  em lâu dài cũng nh  đ n n n t ng dân

ữ ủ ứ ẻ ộ t c, tôn giáo, văn hóa và ngôn ng  c a đ a tr .

ề Đi u 21.

ừ ệ ậ ặ ố ậ Các Qu c gia thành viên mà th a nh n ho c cho phép vi c nh n làm con

ả ả ữ ằ ợ ố ấ ủ ẻ ố ả nuôi ph i b o đ m r ng nh ng l i ích t t nh t c a tr  em là m i quan

ề ấ ả ấ tâm cao nh t trong v n đ  này, và ph i:

ệ ậ ằ ả ả ẻ 1. B o đ m r ng, vi c nh n tr em làm con nuôi ch  đ ỉ ượ   c

ế ớ ự ủ ề ẩ ơ

ơ ở ủ ụ ậ ớ ữ ti n hành v i s  cho phép c a nh ng c  quan có th m quy n mà, phù   ợ   ợ h p v i pháp lu t và các th  t c, và trên c  s  các thông tin thích h p

ậ ế ị ẻ ậ ằ

ể ấ ượ ẻ ế ề ậ ậ ủ c khi xét đ n thân ph n c a tr  em v  cha, m , h th  ch p nh n đ

ộ ợ ượ ườ ế ằ ệ và đáng tin c y, quy t đ nh r ng vi c nh n tr  em làm con nuôi là có   ẹ ọ  ữ   ầ c yêu c u, nh ng i giám h  h p pháp và r ng, n u đ hàng, ng

| 140

ườ ể ộ ồ ế ệ ậ ng i có liên quan đó đ ng ý m t cách có hi u bi t vi c nh n con

ơ ở ế ả ầ ế nuôi trên c  s  tham kh o ý ki n khi c n thi t;

ậ ằ ướ ừ ệ ẻ 2. Th a nh n r ng, vi c cho tr em ra n

ư ộ ế ể ệ ẻ ể c ngoài làm con   ế   nuôi có th  coi nh  m t bi n pháp thay th  đ  chăm sóc tr  em, n u

ể ử ắ ư ứ ẻ ượ ộ nh  đ a tr  đó không th  g i g m đ c cho m t gia đình chăm nom

ượ ể ậ ậ ặ ộ ượ ự hay đ c m t gia đình nh n nuôi, ho c không th  nh n đ c s  chăm

ấ ứ ằ ợ ứ sóc b ng b t c  cách th c thích h p nào khác t ạ ướ i n c nguyên quán

ủ c a em;

ả ằ ả ẻ ượ ậ 3. B o đ m r ng tr em đ c ng ườ ướ i n

ượ ưở ự ả ữ ệ ề con   nuôi  cũng   đ c  h ng  nh ng   s  b o   v   và   đi u   ki n   t

ươ ủ ệ ệ ị c ngoài nh n làm   ệ ươ   ng ướ đ ng theo các quy đ nh hi n hành c a vi c làm con nuôi trong n c;

ấ ả ể ả ệ ằ ả ợ 4. Thi hành t t c  các bi n pháp thích h p đ  b o đ m r ng,

ườ ợ ệ ậ trong tr ậ ng h p nh n con nuôi ở ướ  n

ế ự ụ ợ ẫ ủ không d n đ n s  tr c l c ngoài, vi c nh n con nuôi   ữ   ề i không chính đáng v  tài chính c a nh ng

ườ ậ ng ệ i liên quan trong vi c nh n con nuôi;

ữ ủ ụ ề ẩ ợ 5. ằ   Khi thích h p, thúc đ y nh ng m c tiêu c a đi u này b ng

ữ ế ậ ặ ỏ ươ ế cách   ký   k t  nh ng   dàn   x p  ho c   th a  thu n   song  ph

ươ ố ắ ệ ả ả ằ ư ph ổ ng và c  g ng trong khuôn kh  đó, b o đ m r ng vi c đ a tr ng   hay   đa   ẻ

ướ ậ ơ ộ em sang n ữ c khác làm con nuôi do nh ng c  quan hay b  ph n có

ế ẩ ề th m quy n ti n hành.

ề Đi u 22.

1.

ố ự ữ ệ ệ

ợ ế ỵ ạ ể ả ữ ẻ ằ ả thích h p đ  b o đ m r ng nh ng tr em xin quy ch  t

ủ ụ ậ ố ượ ả Các Qu c gia thành viên ph i th c hi n nh ng bi n pháp   ặ    n n ho c ố    n n theo pháp lu t và th  t c qu c gia hay qu c ườ ỵ ạ i t đ c xem là ng

| 141

ấ ỳ ộ ẹ ườ ế t có liên quan, dù có cha m  hay b t k  m t ng i nào khác đi cùng

ẽ ậ ượ ự ả ệ ạ ỡ hay không đi cùng, s  nh n đ

ệ ưở ề đáng trong vi c h c s  b o v  và giúp đ  nhân đ o thích   ướ   c ợ ng các quy n thích h p nêu ra trong Công

ố ế ữ ệ ề ề ườ này, và trong nh ng văn ki n qu c t khác v  quy n con ng i hay

ữ ạ ố nhân đ o mà nh ng qu c gia có liên quan là thành viên.

ằ ụ ế 2.

ủ ầ ợ ố ợ ợ

ổ ứ ủ ủ ề ẩ ấ   ố Nh m m c đích đó, các Qu c gia thành viên, n u xét th y ặ   ọ ố ắ thích h p, c n h p tác trong m i c  g ng c a Liên H p Qu c ho c ợ    ch c liên chính ph  hay phi chính ph  có th m quy n đang h p các t

ợ ố ớ ư ế ể ả ữ ẻ ỡ

ữ ẹ ế ặ

ỵ ạ ượ ữ ằ ầ ệ tác v i Liên H p Qu c, đ  b o v , giúp đ  nh ng tr  em nh  th , và   ủ   ể đ  tìm ki m cha m  ho c nh ng thành viên khác trong gia đình c a ế ể  t đ c nh ng thông tin c n thi n n nào, nh m có đ ấ ỳ ẻ b t k  tr  em t

ẻ ụ ườ ể ợ gia đình. Trong tr ư đ a tr  em đó đoàn t

ủ ứ ẻ ẹ m  hay các thành viên khác c a gia đình em thì đ a tr  đó ph i đ

ư ấ ỳ ẻ ệ ố ự ả ưở ễ ng h p không th  tìm ra cha   ả ượ   c ạ   ng s  b o v  gi ng nh  b t k  tr  em nào mà vĩnh vi n hay t m h

ờ ị ấ ườ ấ ỳ ư ượ th i b  m t môi tr ng gia đình vì b t k  lý do gì, nh  đã đ c nêu

ướ trong Công c này.

ề Đi u 23.

ậ ằ ẻ ố 1. ừ Các Qu c gia thành viên th a nh n r ng tr  em khuy t t

ấ ầ ể ầ ộ ộ ố ầ ế ậ   t ủ ề v  tinh th n hay th  ch t c n đ ượ ưở c h

ẩ ẩ ả ấ ữ ệ ề ả ng m t cu c s ng đ y đ  và   ả ươ t m t t trong nh ng đi u ki n b o đ m ph m giá, thúc đ y kh

ự ự ạ ơ ở ự ẻ ộ ồ năng t l c và t o c  s  cho tr  em tham gia tích c c vào c ng đ ng.

ủ ừ ề ậ ố ẻ 2. Các   Qu c   gia   thành   viên   th a   nh n   quy n   c a   tr em

ặ ệ ồ ự ẵ khuy t t ế ậ ượ t đ c chăm sóc đ c bi t và tùy theo các ngu n l c s n có,

ế ả ả ả ẻ ế ậ ph i khuy n khích và b o đ m dành cho tr em khuy t t t và cho

| 142

ữ ườ ệ ầ ọ ỡ nh ng ng

ệ ủ ủ ẻ ề ả ớ ợ ớ thích h p v i đi u ki n c a tr  em đó và v i hoàn c nh c a cha m ự i có trách nhi m chăm sóc s  giúp đ  mà h  yêu c u mà   ẹ

ườ ẻ ữ hay nh ng ng i khác chăm sóc tr  em đó.

ơ ở ừ ặ ầ ệ ủ ẻ 3. ậ Trên c  s  th a nh n các nhu c u đ c bi t c a tr

ế ậ ự ẻ ế ậ khuy t t ỡ t, s  giúp đ  dành cho tr em khuy t t em   ủ   ả t theo kho n 2 c a

ả ượ ề ễ ể ấ đi u này ph i đ ấ ỳ c cung c p mi n phí, b t k  khi nào có th , có tính

ữ ẹ ả ườ ủ ế đ n kh  năng tài chính c a cha m  hay nh ng ng

ế ậ ẻ ẽ ượ ắ ự ỡ ế ả tr  em khuy t t t và s  giúp đ  đó s  đ

ượ ệ ả ẻ ế ậ ộ i khác chăm sóc   ằ   ể ả c s p x p đ  b o đ m r ng ậ ự c nh n s tr  em khuy t t ế ậ ượ t đ c ti p c n m t cách hi u qu  và đ

ụ ụ ạ ị ế ụ ứ ồ ị giáo d c, đào t o, các d ch v  y t ụ  và d ch v  ph c h i ch c năng,

ơ ộ ệ ẩ ơ ị ả chu n b  công ăn vi c làm và các c  h i vui ch i, gi i trí theo cách

ợ ứ ậ ố ể ệ ẻ ộ th c có l i cho vi c tr  em có th  hòa nh p t

ể ả ự ự ể ể i đa vào xã h i và phát   ầ   tri n các năng l c cá nhân, k  c  s  phát tri n văn hóa và tinh th n

ữ ẻ ủ c a nh ng tr  em đó.

ố ế ầ ợ ố 4. Trên tinh th n h p tác qu c t , các Qu c gia thành viên

ự ệ ả ẩ ổ ợ ph i thúc đ y vi c trao đ i thông tin thích h p trên lĩnh v c phòng

ữ ự ề ị ế ẻ ệ b nh và v  lĩnh v c ch a tr  y t ứ , tâm lý và ch c năng cho tr em

ế ậ ể ả ệ ổ ế ậ khuy t t

ươ ụ ồ ứ ụ ạ ế đ n ph ế t, k  c  vi c ph  bi n và ti p c n các thông tin liên quan   ề ớ   ng pháp giáo d c, ph c h i ch c năng và đào t o ngh  v i

ụ ả ố m c tiêu giúp cho các Qu c gia thành viên nâng cao kh  năng và trình

ủ ọ ự ữ ệ ộ ủ ọ ể ở ộ đ  c a h  đ  m  r ng kinh nghi m c a h  trong nh ng lĩnh v c này.

ệ ầ ủ ế ướ ề ặ ặ ầ t chú ý đ n nhu c u c a các n c đang phát

V  m t này, c n đ c bi tri n.ể

ề Đi u 24.

| 143

ề ủ ẻ ậ ố 1. ừ Các Qu c gia thành viên th a nh n quy n c a tr  em đ

ưở ẩ ứ ỏ ở ứ ể ượ ấ ượ h ng tiêu chu n s c kh e m c cao nh t có th  đ c và đ ượ   c ế   c ti p

ơ ở ồ ứ ụ ữ ệ ỏ ố

ả ố ắ ộ ẻ ị ướ ả ạ ả ậ c n các c  s  ch a b nh và ph c h i s c kh e. Các Qu c gia thành   ề   c đo t quy n viên ph i c  g ng b o đ m không m t tr  em nào b  t

ư ậ ứ ụ ữ ỏ ị đ ượ ưở c h ng nh ng d ch v  chăm sóc s c kh e nh  v y.

ố ự ệ ệ ả ổ 2.

ữ ự ệ ệ ệ ặ ả ề ầ   Các Qu c gia thành viên ph i theo đu i vi c th c hi n đ y ợ   t, ph i th c hi n nh ng bi n pháp thích h p

ủ đ  quy n này, và đ c bi đ :ể

ỷ ệ ử ở ẻ ơ ẻ ả Gi m t t l vong tr  s  sinh và tr  em; a.

ự ả ả ỡ ế ứ B o đ m dành s  giúp đ  y t ỏ ầ    và chăm sóc s c kh e c n b.

ế ọ ẻ ể thi ọ t cho m i tr  em, trong đó chú tr ng phát tri n công tác chăm sóc

ầ ỏ ứ s c kh e ban đ u;

ệ ố ậ ạ ưỡ ể ả Ch ng b nh t t và n n suy dinh d ng, k  c  trong khuôn c.

ổ ứ ệ ẳ ầ ạ ỏ

ệ ẵ ứ ệ ấ ầ ụ d ng các công ngh  s n có và qua vi c cung c p th c ăn đ y đ

ướ ố ưỡ ữ ế ạ ơ kh  công tác chăm sóc s c kh e ban đ u, ch ng h n qua vi c áp   ủ  ễ   c u ng s ch, có tính đ n nh ng nguy c  ô nhi m ng và n dinh d

ườ môi tr ng;

ệ ả ả ỏ ợ ườ ứ B o đ m vi c chăm sóc s c kh e thích h p cho ng i m ẹ d.

ướ tr c và sau khi sinh;

ọ ầ ằ ả ặ ả ộ ớ ệ B o đ m r ng m i t ng l p xã h i, đ c bi e.

ẹ ẻ ượ ụ ế ượ cha m  và tr  em, đ c thông tin, ti p thu giáo d c và đ ậ   ữ t là nh ng b c ỗ ợ c h  tr

ệ ử ụ ơ ả ề ứ ế ỏ

ưỡ ư ủ ữ ủ ệ ẻ ề ằ ứ trong   vi c   s   d ng   các   ki n   th c   c   b n   v   s c   kh e   và   dinh   ữ   ể ng c a tr  em, v  nh ng  u đi m c a vi c nuôi con b ng s a d

ẹ ề ệ ệ ườ ừ m , v  v  sinh cá nhân, v  sinh môi tr ng và phòng ng a các tai

| 144

bi n;ế

ệ ể ướ ẹ ẫ f. Phát tri n công tác phòng b nh, h ng d n cha m , cũng

ạ ộ ụ ế ụ ư ạ ị nh  các ho t đ ng giáo d c và d ch v  k  ho ch hóa gia đình.

ự ệ ệ ọ ố 3.

ậ ụ ữ ệ ằ ả ạ ỏ ợ ả Các Qu c  gia thành viên ph i th c hi n m i bi n  pháp   ứ   thích h p và hi u qu  nh m xóa b  nh ng t p t c có h i cho s c

ỏ ủ ẻ kh e c a tr  em.

ế ế ẩ ố 4. Các Qu c gia thành viên cam k t thúc đ y và khuy n khích

ằ ố ế ủ ệ ầ ầ ầ ự ợ s  h p tác qu c t

ả ặ ề ấ ừ ề ề ậ ượ ạ ế ự ự  nh m d n d n đ t đ n s  th c hi n đ y đ  các   ệ   t c th a nh n trong đi u này. V  v n đ  này, ph i đ c bi ề quy n đ

ầ ủ ể ế ố tính đ n nhu c u c a các qu c gia đang phát tri n.

ề Đi u 25.

ố ậ ừ ượ ữ ẻ ằ Các Qu c gia thành viên th a nh n r ng nh ng tr em đ

ứ ề ệ ề ả ặ ẩ ố

ề ể ưở ượ ự ề ầ ấ ỏ kh e v  th  ch t hay tinh th n có quy n đ ng s  xem xét l c h

ỳ ế ộ ề ề ệ ị ị c các nhà   ị ứ   ch c trách có th m quy n b  trí chăm sóc, b o v , ho c đi u tr  s c ạ   i ế ự ố ọ theo đ nh k  ch  đ  đi u tr  và m i đi u ki n khác liên quan đ n s  b

trí nói trên.

ề Đi u 26.

ừ ậ ọ ố ẻ Các  Qu c  gia  thành  viên th a  nh n  m i  tr ề  em  đ u  có 1.

ưở ể ả ả ể ả ộ ộ ề quy n h

ế ể ự ệ ề ầ ầ ữ ệ ng an sinh xã h i, k  c  b o hi m xã h i, và ph i thi hành   ợ   ủ t đ  th c hi n đ y đ  quy n này phù h p nh ng bi n pháp c n thi

ậ ướ ớ v i pháp lu t n c mình.

ề ợ ợ ầ ượ Khi thích h p, các quy n l i này c n đ ấ c cung c p trên c 2.

ủ ẻ ồ ự ữ ủ ế ả ở s  có tính đ n các ngu n l c, hoàn c nh c a tr  em và c a nh ng ng ơ  ườ   i

| 145

ệ ị ưỡ ư ế ố ẻ ch u trách nhi m nuôi d ng tr  em, cũng nh  y u t

ề ợ ữ ệ ế đ n vi c xin đ ượ ưở c h ng nh ng quy n l ẻ i đó do tr  em hay ng khác có liên quan   ườ ạ   i đ i

ự ệ ẻ ệ di n cho tr  em th c hi n.

ề Đi u 27.

ề ủ ọ ẻ ừ ậ ố 1. Các Qu c gia thành viên th a nh n quy n c a m i tr  em

ứ ố ề ể ể ệ ể ấ ượ đ c có m c s ng thích đáng đ  phát tri n v  th  ch t, trí tu , tinh

ạ ứ ầ ộ th n, đ o đ c và xã h i.

ữ ẹ ẹ ặ ả ẫ ườ 2. Cha m , ho c c  cha l n m  hay nh ng ng

ề ẻ ệ ệ ầ ả ả trách nhi m v  tr  em có trách nhi m đ u tiên trong vi c ị   i khác ch u ệ  b o đ m các

ệ ố ề ầ ế ể ủ ự ự ẻ đi u ki n s ng c n thi t cho s  phát tri n c a tr  em theo năng l c và

ủ ả kh  năng tài chính c a mình.

ớ ề ủ ệ ợ ố 3. Các Qu c gia thành viên, phù h p v iđi u ki n c a n ướ   c

ạ ươ ả ủ ệ ẵ mình và trong ph m vi các ph

ể ệ ợ ỡ ậ ữ ẹ các bi n pháp thích h p đ  giúp đ  các b c cha m  và nh ng ng

ề ẻ ự ệ ề ệ ị khác ch u trách nhi m v  tr  em th c hi n quy n này, và trong tr

ươ ữ ế ự ệ ả ng ti n s n có c a mình, ph i thi hành   ườ   i ườ   ng ỡ ỗ ợ ng trình h  tr  và giúp đ ầ ợ h p c n thi t, ph i th c hi n nh ng ch

ặ ệ ưỡ ầ ở ấ ậ v t ch t, đ c bi ề t là v  dinh d ng, qu n áo và nhà .

ố ế ệ ọ 4.

ợ ể ả ưỡ ừ ụ ẻ ệ ả ồ thích h p đ  b o đ m ph c h i vi c nuôi d cha m em t ng tr

ố ớ ẻ ườ ệ ề ả Các   Qu c   gia  thành   viên   ph i  ti n   hành   m i bi n   pháp   ẹ  ạ   i i khác có trách nhi m v  tài chính đ i v i tr  em t ữ hay nh ng ng

ố ụ ể ế ườ Qu c gia thành viên đó cũng nh ư ở ướ  n c ngoài. C  th , n u ng i có

ề ệ ố ớ ẻ ở ộ ố ố trách nhi m v  tài chính đ i v i tr  em s ng

ệ ậ ẩ ả ỏ ố

ố ế ư ậ ư ặ ữ ế ậ ỏ m t qu c gia khác thì   ậ   các Qu c gia thành viên ph i thúc đ y vi c gia nh p các th a thu n ữ    hay ký k t nh ng th a thu n nh  v y, cũng nh  đ t ra nh ng qu c t

| 146

ợ ơ ế c  ch  thích h p khác.

ề Đi u 28.

ố ề ủ ẻ ậ 1. ừ Các Qu c gia thành viên th a nh n quy n c a tr  em đ

ơ ở ể ừ ướ ự ề ệ ượ   c ẳ   c th c hi n quy n này trên c  s  bình đ ng ọ h c hành, và đ  t ng b

ả ề ơ ộ v  c  h i, ph i:

ự ể ệ ẵ ắ ộ ọ a. ụ Th c hi n chính sách giáo d c ti u h c b t bu c, s n có

ễ ấ ả ọ ườ và mi n phí cho t t c  m i ng i;

ứ ụ ể ế b. ề Khuy n khích phát tri n nhi u hình th c giáo d c trung

ể ả ụ ề ạ ổ

ọ ẻ ụ ữ ứ ề ẵ ọ h c khác nhau, k  c  giáo d c ph  thông và d y ngh , làm cho   ể ế   nh ng hình th c giáo d c này s n có và m i tr  em đ u có th  ti p

ư ư ệ ạ ợ

ỗ ợ ườ ễ ấ ậ c n, và thi hành các bi n pháp thích h p nh  đ a ra lo i hình giáo   ầ   ợ ng h p c n ụ d c mi n phí và cung c p h  tr tài chính trong tr

thi t;ế

ọ ươ ệ ể c. Dùng m i ph ợ ng ti n thích h p đ  giúp cho t

ườ ể ế ơ ở ủ ề ả ớ ấ ả ọ   t c  m i ậ ng i, trên c  s  kh  năng c a mình, đ u có th  ti p c n v i giáo

ụ ạ ọ d c đ i h c;

ữ ướ ụ ề ẫ d. Làm cho nh ng h ạ   ng d n và thông tin v  giáo d c và d y

ể ế ậ ượ ọ ẻ ề ẵ ề ngh  s n có và m i tr  em đ u có th  ti p c n đ c;

ế ệ ề ệ ọ e. Có bi n pháp khuy n khích vi c đi h c đ u đ n ặ ở ườ    tr ng

ỷ ệ ỏ ọ ả và gi m t b  h c. l

ệ ố 2.

ỷ ậ ể ả ườ ượ ự ệ ả ợ ả Các Qu c gia thành viên ph i thi hành các bi n pháp thích   ớ   c th c hi n phù h p v i ằ ợ h p đ  b o đ m r ng k  lu t nhà tr ng đ

ủ ẻ ẩ ướ nhân ph m c a tr  em và theo đúng Công c này.

| 147

ế ẩ ố 3. ả Các Qu c gia thành viên ph i thúc đ y và khuy n khích s

ố ế ụ ữ ề ế ặ ấ ợ h p tác qu c t trong nh ng v n đ  liên quan đ n giáo d c, đ c bi

ữ ệ ằ ố ỏ ạ nh m đóng góp vào vi c xóa b  n n d t nát và mù ch  trên toàn th ự  ệ   t ế

ớ ậ ợ ệ ề ạ ứ ệ ế ế ậ gi i và t o đi u ki n thu n l i cho vi c ti p c n các ki n th c khoa

ỹ ươ ề ặ ả ạ ạ ậ ọ h c, k  thu t và các ph ệ ng pháp gi ng d y hi n đ i. V  m t này,

ầ ủ ả ượ ặ ể ố ệ nhu c u c a các qu c gia đang phát tri n ph i đ c đ c bi t chú ý.

ề Đi u 29.

ụ ệ ẻ ằ ấ ố 1. Các Qu c gia thành viên nh t trí r ng, vi c giáo d c tr  em

ả ượ ướ ớ ph i đ c h ng t i:

ể ố ề ả a. Phát tri n t i đa nhân cách, tài năng, các kh  năng v  trí

ẻ ệ ể ấ ủ tu  và th  ch t c a tr  em;

ể ự ề ườ ự b. ọ Phát tri n s  tôn tr ng quy n con ng i và các t do c ơ

ắ ượ ọ ế ươ ữ ả b n, tôn tr ng nh ng nguyên t c đ c ghi trong Hi n ch ng Liên

ợ ố H p Qu c;

ố ớ ẹ ủ ự ể ọ ẻ c. Phát tri n s  tôn tr ng đ i v i cha m  c a tr em, tôn

ọ ả ắ ị ủ ả ữ ẻ

ủ ấ ướ ữ ẻ ố ọ ị tôn tr ng nh ng giá tr  qu c gia c a đ t n

ấ ướ ữ ủ ủ ẻ ọ tr ng b n s c văn hóa, ngôn ng  và các giá tr  c a b n thân tr  em,   ố   c mà tr  em đang s ng ề    em, tôn tr ng nh ng n n c là nguyên quán c a tr và c a đ t n

ủ ơ ớ ề ẻ văn minh khác v i n n văn minh c a n i mà tr  em sinh ra;

ẩ ẻ ộ ố d. ị Chu n b  cho tr ệ   ộ ố  em s ng m t cu c s ng có trách nhi m

ộ ự ể ầ ế trong xã h i t do, theo tinh th n hi u bi t, hòa bình, khoan dung,

ị ữ ữ ữ ữ ẳ ộ bình đ ng gi a nam và n  và tình h u ngh  gi a các dân t c, các

ắ ộ ữ ủ ộ ườ ố ả ị nhóm ch ng t c, s c t c, tôn giáo và nh ng ng i g c b n đ a;

ể ự ố ớ ườ ự e. ọ Phát tri n s  tôn tr ng đ i v i môi tr ng t nhiên.

| 148

ề ề ộ ị 2. Không m t quy đ nh nào trong đi u này hay trong Đi u 28

ả ướ ạ ế ề ự ổ ủ ẽ ượ s  đ c gi i thích theo h ng làm t n h i đ n quy n t

ể ượ ữ ậ ổ ứ ậ nhân và t p th  đ ề c thành l p và đi u hành nh ng t do c a các cá   ụ    ch c giáo d c,

ắ ượ ủ ề ệ ả ả ớ v i đi u ki n ph i luôn tuân th  nguyên t c đ c nêu trong kho n 1

ụ ề ầ ợ ổ ủ c a đi u này và phù h p các yêu c u là giáo d c do các t ứ  ch c đó

ẩ ố ấ ả ể ướ ặ cung c p ph i tuân theo các tiêu chu n t i thi u mà Nhà n c đ t ra.

ề Đi u 30.

ể ố ề ắ ộ ữ ạ ố T i nh ng qu c gia có các nhóm thi u s  v  s c t c, tôn giáo hay ngôn

ữ ữ ặ ườ ả ị ẻ ể ộ ộ ố ng  ho c nh ng ng i b n  đ a, tr em thu c m t nhóm thi u s  đó

ị ẽ ẻ ặ ả ị ho c tr  em b n đ a s  không b  kh ướ ừ c t ượ ưở c h ề  quy n đ

ủ ượ ỏ ủ ự hóa c a mình, đ c bày t ề ng n n văn   ử ụ   , th c hành tôn giáo c a mình và s  d ng

ữ ủ ạ ớ ồ ộ ngôn ng  c a mình khi sinh ho t trong c ng đ ng v i các thành viên

ủ khác c a nhóm.

ề Đi u 31.

ố ề ủ ẻ ậ 1. ừ Các Qu c gia thành viên th a nh n quy n c a tr  em đ

ơ ỉ ạ ộ ượ ữ ư ơ ngh  ng i và th  giãn, đ c tham gia vui ch i và nh ng ho t đ ng gi

ệ ạ ậ trí và đ ượ ự c t ượ   c ả   i ợ    do tham gia các sinh ho t văn hóa và ngh  thu t phù h p

ổ ớ ứ v i l a tu i.

ố ẩ ọ 2.

ầ ủ ượ ệ ạ ề   ả Các Qu c gia thành viên ph i tôn tr ng và thúc đ y quy n ậ   c tham gia đ y đ  vào sinh ho t văn hóa và ngh  thu t, ẻ ủ c a tr  em đ

ẽ ế ệ ẻ ữ ẳ và s  khuy n khích vi c dành cho tr ơ ộ  em nh ng c  h i bình đ ng,

ạ ộ ệ ậ ợ ả ư thích h p trong các ho t đ ng văn hóa, ngh  thu t, gi i trí và th  giãn.

ề Đi u 32.

| 149

ề ủ ẻ ậ ố 1. ừ Các Qu c gia thành viên th a nh n quy n c a tr  em đ ượ   c

ệ ị ộ ề ế ấ ỳ ả ả b o v  không b  bóc l t v  kinh t và không ph i làm b t k  Công

ệ ặ ả ưở ủ ẻ ệ ế ể vi c gì nguy hi m ho c  nh h ọ ng đ n vi c h c hành c a tr

ạ ố ớ ứ ề ể ự ể ặ ấ ỏ em,   ệ   ho c có h i đ i v i s c kh e hay s  phát tri n v  th  ch t, trí tu ,

ạ ứ ộ ủ ẻ ầ tinh th n, đ o đ c hay xã h i c a tr  em.

ữ ệ ả ố 2. ậ   Các Qu c gia thành viên ph i thi hành nh ng bi n pháp l p

ụ ể ả ự ề ệ ả ộ

ể ạ ữ ụ ề ế ả ợ pháp, hành chính, xã h i và giáo d c đ  b o đ m th c hi n đi u này.   ủ   Đ  đ t m c tiêu này, và tính đ n nh ng đi u kho n thích h p c a

ố ế ữ ệ ả ố nh ng văn ki n qu c t khác, các Qu c gia thành viên ph i:

ổ ố ứ ề ộ ị ượ Quy đ nh m t hay nhi u m c tu i t ể i thi u đ c phép thu a.

ậ nh n vào làm công;

ề ờ ấ ệ ợ ị b. Có các quy đ nh thích h p v  gi ề  gi c và đi u ki n lao

ủ ườ ộ đ ng c a ng i làm công;

ạ ề ứ ứ ạ c. ợ   Có các hình th c ph t ti n hay các hình th c ph t thích h p

ể ả ự ệ ề ả khác đ  b o đ m th c hi n đi u này.

ề Đi u 33.

ố ự ệ ệ ả ợ ọ

ụ ữ ệ ậ ộ Các Qu c gia thành viên ph i th c hi n m i bi n pháp thích h p, bao   ể ả   ồ g m nh ng bi n pháp l p pháp, hành pháp, xã h i và giáo d c đ  b o

ỏ ị ấ ợ ấ

ề ướ ượ ư ị ầ và kích thích th n kinh nh  đã đ c quy đ nh trong các đi u c qu c t

ệ ử ụ ệ ả ừ ẻ ể ệ ử ụ ệ ẻ v  tr  em kh i b  lôi kéo vào vi c s  d ng b t h p pháp các ch t ma túy   ố ế  ấ    em vào vi c s n xu t, có liên quan, và đ  ngăn ng a vi c s  d ng tr

ấ ợ ấ buôn bán b t h p pháp các ch t đó.

ề Đi u 34.

| 150

ố ế ả ệ ẻ ướ ứ ọ Các Qu c gia thành viên cam k t b o v  tr  em tr

ụ ụ ụ ạ ố c m i hình th c bóc   ả   t và l m d ng tình d c. Vì m c đích này, các Qu c gia thành viên ph i ộ l

ệ ợ ở ấ ự ệ ố ọ ặ đ c   bi ệ t   th c   hi n   m i   bi n   pháp   thích   h p c p   qu c   gia,   song

ươ ươ ừ ể ph ng và đa ph ng đ  ngăn ng a;

ụ ệ ộ ẻ ấ ỳ Vi c xúi gi c hay ép bu c tr ạ    em tham gia b t k  ho t 1.

ụ ậ ộ đ ng tình d c trái pháp lu t nào;

ệ ử ụ ấ ộ ẻ ọ Vi c s  d ng có tính ch t bóc l ộ   t tr  em trong h at đ ng 2.

ụ ạ ậ ộ ọ m i dâm hay các h at đ ng tình d c trái pháp lu t khác;

ệ ử ụ ấ ộ ẻ Vi c s  d ng có tính ch t bóc l t tr ộ    em trong các cu c 3.

ệ ễ ể bi u di n hay trong các tài li u khiêu dâm.

ề Đi u 35.

ố ươ ệ ệ ả ọ ự Các Qu c gia thành viên ph i th c hi n m i bi n pháp song ph

ươ ừ ẻ ệ ể ắ ợ ng và   ấ   ng thích h p đ  ngăn ng a vi c b t cóc, buôn bán tr  em vì b t đa ph

ướ ấ ỳ ứ ỳ ụ k  m c đích gì, d i b t k  hình th c nào.

ề Đi u 36.

ả ả ệ ẻ ứ ỏ ọ ố Các Qu c gia thành viên ph i b o v  tr  em kh i m i hình th c bóc l

ươ ươ ệ ế ợ ủ khác làm ph ạ ề ấ ỳ ng h i v  b t k  ph ng di n nào đ n phúc l i c a tr ộ   t ẻ

em.

ề Đi u 37.

ả ả ả ằ ố Các Qu c gia thành viên ph i b o đ m r ng:

ị ố ử ừ ẻ ấ ặ ị 1. ạ   Không tr  em nào b  tra t n hay b  đ i x  ho c tr ng ph t

ữ ạ ẩ ạ ấ tàn ác, vô nhân đ o hay h  th p nhân ph m. Nh ng ng ườ ướ i d i 18

ổ ế ụ ữ ẽ ạ ộ ị tu i n u gây ra nh ng hành đ ng ph m pháp s  không b  áp d ng hình

| 151

ạ ử ặ ả ượ ph t t hình ho c tù chung thân mà không có kh  năng đ c phóng

thích;

ẻ ị ướ ề ự ộ Không tr em nào b  t c quy n t 2.

ệ ệ ắ ặ ữ ặ ẻ ỏ pháp ho c tùy ti n. Vi c b t, giam gi ho c b  tù tr  em ph i đ

ỉ ượ ế ậ ợ ớ ti n hành phù h p v i pháp lu t và ch  đ ấ ợ    do m t cách b t h p ả ượ   c ố   ệ c coi là bi n pháp cu i

ụ ấ ắ ợ ờ ạ cùng và áp d ng trong th i h n thích h p ng n nh t;

ẻ ị ướ ề ự ả ượ ọ M i tr em b  t c quy n t do ph i đ 3.

ớ ự ủ ố ọ ườ ẩ ạ đ o v i s  tôn tr ng ph m giá v n có c a con ng

ầ ủ ữ ế ổ ặ có tính đ n các nhu c u c a nh ng ng ườ ở ứ i l a tu i các em. Đ c bi

ọ ẻ ị ướ ề ự ả ượ ớ ườ ớ m i tr  em b  t c quy n t do ph i đ c cách ly v i ng ố ử c đ i x  nhân   ứ   i, theo cách th c ệ   t, ừ i l n, tr

ườ ợ ố ấ ủ ư ậ ẻ tr ợ ng h p vì l i ích t t nh t c a tr  mà không nên làm nh  v y, và

ự ế ư ừ ề ả ớ các em ph i có quy n duy trì s  ti p xúc v i gia đình qua th  t và các

ừ ữ ế ộ ườ ạ ệ ợ cu c vi ng thăm, tr  nh ng tr ng h p ngo i l ;

ọ ẻ ị ướ ự ề ượ 4. M i tr  em b  t c t do có quy n đ

ữ ợ ợ ậ ự ợ c n s  tr giúp pháp lý và nh ng tr giúp thích h p khác, cũng nh

ề ượ ấ ấ ệ ướ ự ủ quy n đ ấ ợ c ch t v n tính ch t h p pháp c a vi c t ế   c nhanh chóng ti p ư  ướ   c do đó tr c t

ộ ậ ề ẩ ộ ơ ư m t tòa án hay c  quan có th m quy n, đ c l p, vô t khác và có

ấ ỳ ế ị ế ề ỏ ộ quy n đòi h i m t quy t đ nh nhanh chóng liên quan đ n b t k  hành

ư ậ ộ đ ng nào nh  v y.

ề Đi u 38.

ế ả ả ọ ố Các Qu c gia thành viên cam k t tôn tr ng và b o đ m tôn 1.

ề ậ ố ế ữ ắ ạ ọ ộ tr ng nh ng quy t c v  lu t nhân đ o qu c t trong các cu c xung

ệ ự ớ ướ ẻ ế ộ đ t vũ trang có liên quan đ n tr  em mà có hi u l c v i n c mình.

ệ ọ ố ả Các Qu c gia thành viên ph i thi hành m i bi n pháp kh ả 2.

| 152

ệ ượ ữ ả ằ ằ ả ườ ể ự thi có th  th c hi n đ c nh m b o đ m r ng nh ng ng ư ế   i ch a đ n

ả ự ế ổ ế ự tu i 15 không ph i tr c ti p tham gia chi n s .

ể ố 3. ả Các Qu c gia thành viên ph i tránh tuy n m  b t k  ng

ư ế ự ượ ổ ủ ể nào ch a đ n 15 tu i vào l c l ng vũ trang c a mình; khi tuy n m ộ ấ ỳ ườ   i ộ

ố ữ ườ ư ư ế ế ổ ổ trong s  nh ng ng

ả ố ắ ư ữ ể ộ ố Qu c gia thành viên ph i c  g ng  u tiên tuy n m  nh ng ng i đã đ n 15 tu i nh ng ch a đ n 18 tu i, các   ườ   i

ề ổ ố ấ nhi u tu i nh t trong s  đó.

ụ ủ ậ ạ ợ ớ 4. Phù h p v i nghĩa v  c a mình theo lu t nhân đ o qu c t

ả ườ ộ ố ế  ố ệ là b o v  dân th

ể ự ượ ự ệ ệ ệ ả ọ thành viên ph i th c hi n m i bi n pháp có th  th c hi n đ ộ ng trong các cu c xung đ t vũ trang, các Qu c gia   ằ   c nh m

ự ả ị ả ữ ẻ ệ ả ưở ả b o đ m s  b o v  và chăm sóc nh ng tr  em b   nh h ở ng b i xung

ộ đ t vũ trang.

ề Đi u 39.

ả ế ệ ể ọ ợ ố Các Qu c gia thành viên ph i ti n hành m i bi n pháp thích h p đ  thúc

ụ ồ ề ể ấ ộ ủ ẻ ậ ẩ ự đ y s  ph c h i v  th  ch t, tâm lý và tái hòa nh p xã h i c a tr  em là

ỏ ặ ấ ỳ ứ ủ ộ ạ ạ n n nhân c a b t k  hình th c b  m c, bóc l ụ t hay l m d ng nào; tra

ứ ấ ỳ ố ử ừ ạ ạ

ẩ ộ ộ ặ ủ ạ ấ h  th p nhân ph m nào khác; ho c c a các cu c xung đ t vũ trang. S

ụ ồ ườ ễ ậ ả ấ t n hay b t k  hình th c đ i x  hay tr ng ph t tàn ác, vô nhân đ o và   ự  ứ   ng giúp cho s c ph c h i và tái hòa nh p đó ph i di n ra trong môi tr

ỏ ự ọ ủ ẻ ẩ ượ ể kh e, lòng t tr ng và ph m giá c a tr  em đ c phát tri n.

ề Đi u 40.

ố ề ủ ọ ẻ ậ 1.

ậ ạ ậ ộ ị ị ị b  tình nghi, b  cáo bu c hay b  xác nh n là đã vi ph m lu t hình s

ượ ố ử ứ ệ ẩ ậ ợ ớ Các Qu c gia thành viên Công nh n quy n c a m i tr  em   ự  ứ ủ   c đ i x  theo cách th c phù h p v i vi c thúc đ y nh n th c c a đ

| 153

ề ẻ ườ ứ ẩ ộ ố tr  em v  nhân cách và ph m giá v n có, m t cách th c tăng c ng s

ố ớ ữ ự ủ ề ẻ ọ tôn tr ng c a tr  em đ i v i nh ng quy n và t ơ ả ủ  do c  b n c a ng

ộ ổ ủ ư ế ố ự  ườ   i ẩ   ẻ khác và có tính đ n đ  tu i c a tr  em cũng nh  mong mu n thúc đ y

ậ ủ ẻ ả ươ ộ ẻ ự s  tái hòa nh p c a tr  và giúp tr  em đ m đ ng m t vai trò có tính

ự ấ ộ ch t xây d ng trong xã h i.

ằ ụ ữ ế ề ả 2.

ố ế ụ ể ệ ố ợ   Nh m m c đích đó và xét đ n nh ng đi u kho n thích h p ẽ ả   , c  th , các Qu c gia thành viên s  b o trong các văn ki n qu c t

ằ ả đ m r ng:

ộ ẻ ộ ị ị ị a. Không m t tr  em nào b  tình nghi, b  cáo bu c hay b  xác

ữ ự ậ ậ ạ ộ nh n là đã vi ph m lu t hình s  vì nh ng hành đ ng hay không hành

ố ế ậ ể ấ ả ờ ố ộ đ ng mà lu t qu c gia và qu c t không c m vào th i đi m x y ra;

ọ ẻ ạ ộ ị b. ậ   ị M i tr  em b  tình nghi hay b  cáo bu c là đã vi ph m lu t

ự ượ ữ ả ả ấ hình s  đ ề c có ít nh t nh ng đi u b o đ m sau đây:

ượ ộ ớ ị ứ ằ i. Đ c coi là vô t i cho t i khi b  ch ng minh r ng đã

ộ ậ ạ ph m t i theo pháp lu t;

ự ế ượ ề ờ ii. Đ c thông báo nhanh chóng và tr c ti p v  l ộ   i bu c

ế ợ ượ ẹ ườ ộ t i và n u thích h p, đ c thông báo qua cha m  hay ng

ủ ượ ề ặ ặ ợ ộ ợ h  h p pháp c a mình, đ

ờ ẩ ợ ợ ị i giám   ữ   c tr  giúp v  m t pháp lý ho c nh ng ữ ủ   i bào ch a c a ể tr  giúp thích h p khác đ  chu n b  và trình bày l

mình;

ượ ứ ặ ộ ơ ư iii. Đ c m t nhà ch c trách, ho c c  quan t

ộ ậ ề ẩ ư ụ ệ ộ th m quy n, đ c l p và vô t pháp có   ẩ    xem xét v  vi c m t cách kh n

ươ ạ ự ợ ằ ậ ộ tr ng t i m t phiên tòa công b ng theo pháp lu t, có s  tr  giúp

ừ ườ ợ ợ ợ ề ặ v  m t pháp lý hay tr  giúp thích h p khác, tr  tr ng h p không

| 154

ư ậ ợ ố ấ ủ ặ ệ nên làm nh  v y vì l i ích t ẻ t nh t c a tr  em, đ c bi

ủ ạ ẻ ữ ủ ộ ổ đ  tu i và tình tr ng c a tr ẹ  em, c a cha m  hay nh ng ng ế   t xét đ n ườ   i

ộ ợ giám h  h p pháp;

ả ư ị ờ iv. ộ Không b  ép bu c ph i đ a ra l ặ i khai ho c nh n t

ượ ữ ẩ ặ ấ ẩ ấ ườ đ ầ c th m v n ho c yêu c u th m v n nh ng ng ậ ộ   i; ứ   i làm ch ng

ạ ượ ữ ấ ườ ố ch ng l i mình; đ ẩ c tham gia và th m v n nh ng ng i làm

ứ ề ệ ẳ ữ ch ng cho mình theo nh ng đi u ki n bình đ ng;

ị ạ ế ự ậ v.

ầ ộ ặ ơ ư ứ yêu c u m t nhà ch c trách ho c c  quan t

ế ị ữ ư ạ ơ ề   N u b  coi là đã vi ph m lu t hình s , thì có quy n ề   ẩ  pháp có th m quy n ệ   i quy t đ nh và nh ng bi n xem xét l ộ ậ cao h n, đ c l p và vô t

ậ ế ị pháp thi hành theo quy t đ nh đó theo pháp lu t;

ợ ượ ẻ ễ ế ị vi.

ữ ử ụ ượ ể Đ c tr  giúp phiên d ch mi n phí n u tr  em không   ố c ngôn ng  s  d ng trong quá trình t

hi u hay không nói đ t ng;ụ

ọ ư ủ ẻ ả ượ ề M i đi u riêng t c a tr em ph i đ c hoàn toàn vii.

ạ ố ụ ọ ọ tôn tr ng trong m i giai đo n t t ng.

ệ ẩ ố 3. ả Các Qu c gia thành viên ph i tìm cách thúc đ y vi c thi ế   t

ủ ụ ụ ữ ể ế ậ ạ ơ ậ l p nh ng đ o lu t, th  t c, các c  quan và th  ch  áp d ng riêng

ẻ ậ ị ị ị ữ cho nh ng tr ộ  em b  tình nghi, b  cáo bu c hay b  xác nh n là đã vi

ụ ể ự ạ ậ ph m lu t hình s , và c  th  là:

ộ ổ ố ị ể ướ ộ ổ ẻ Xác đ nh đ  tu i t i thi u mà d i đ  tu i đó tr em s ẽ a.

ượ ậ ả ạ đ ự c coi là không có kh  năng vi ph m lu t hình s ;

ấ ỳ ấ ầ ợ ế ầ B t k  khi nào th y thích h p và c n thi ề t c n đ  ra các b.

ự ử ữ ẻ ệ ạ ậ bi n pháp x  lý nh ng tr  em vi ph m pháp lu t hình s  mà không

| 155

ả ử ụ ủ ụ ư ế ề ễ ườ ph i s  d ng đ n th  t c t pháp, mi n là các quy n con ng i và

ữ ệ ả ượ ọ nh ng b o v  pháp lý đ ầ ủ c tôn tr ng đ y đ .

ư ư ệ ệ ề 4. Đ a ra nhi u bi n pháp khác nhau nh  ra l nh chăm sóc,

ẫ ử ướ ư ấ ươ h ng d n và giám sát; t v n; th  thách; chăm nuôi; các ch

ụ ữ ệ ế ề ạ

ượ ố ử ạ ơ ở ẻ ả ả ả ằ ợ i c  s  nh m b o đ m cho tr  em đ qu n lý t

ợ ủ ươ ư ứ ẻ ả ớ ng trình   ệ   giáo d c và d y ngh  và nh ng bi n pháp thay th  khác cho vi c ớ   c đ i x  phù h p v i ạ   ng x ng v i hoàn c nh cũng nh  hành vi ph m i c a tr  và t phúc l

ộ ủ t ẻ i c a tr .

ề Đi u 41.

ộ ưở ướ ả ị Không m t quy đ nh nào trong Công c này làm  nh h ng t

ự ề ễ ệ ạ ơ ị ớ ấ ỳ  i b t k ệ   ệ quy đ nh nào khác mà t o đi u ki n d  dàng h n trong vi c th c hi n

ể ượ ẻ ề quy n tr  em, mà có th  đ c nêu trong:

ậ ủ ộ 1. ố Pháp lu t c a m t Qu c gia thành viên; hay,

ố ế ệ ự ớ ố 2. ậ Pháp lu t qu c t có hi u l c v i qu c gia đó.

PH N IIẦ

ề Đi u 42.

ổ ế ộ ữ ế ắ ố Các Qu c gia thành viên cam k t ph  bi n r ng rãi nh ng nguyên t c và

ủ ị ướ ớ ườ ớ ư ẻ quy đ nh c a Công c này t i ng i l n cũng nh  tr ằ  em, b ng các

ươ ự ệ ph ợ ng ti n thích h p và tích c c.

ề Đi u 43.

ằ ụ ố ộ 1.

ụ ọ ự ệ ệ ạ ượ ự ế Nh m m c đích xem xét s  ti n b  mà các Qu c gia thành   ế   ữ c trong vi c th c hi n nh ng nghĩa v  h  đã cam k t viên đ t đ

| 156

ướ ộ Ủ ề ề ẻ ượ ậ trong Công c này, m t  y ban v  quy n tr  em đ c thành l p đ ể

ự ệ ị ướ ứ th c hi n các ch c năng quy đ nh d i đây:

2.

Ủ ạ ồ y ban này bao g m 18 chuyên gia có đ o đ c t

ự ượ ự ừ ậ ướ năng l c đ c th a nh n trong lĩnh v c mà Công c đ  c p

ủ Ủ ữ ẽ ố ứ ố t và có   ề ậ 1. Các  ầ thành viên c a  y ban s  do nh ng Qu c gia thành viên b u ra trong

ớ ư ọ ẽ ủ ệ ố s  công dân c a mình và h  s  làm vi c v i t

ệ ố ề ị ư ằ ố cách cá nhân, có tính   ậ   ế ự đ n s  phân b  công b ng v  đ a lý cũng nh  các h  th ng pháp lu t

chính.

ủ Ủ ượ ầ ằ ỏ 3. Các thành viên c a  y ban đ

ề ử ố ừ ữ ườ ế   c b u b ng cách b  phi u ỗ   i do các Qu c gia thành viên đ  c . M i kín t danh sách nh ng ng

ể ề ử ộ ủ ướ ố Qu c gia thành viên có th  đ  c  m t công dân c a n c mình.

ầ ử ầ ẽ ượ ộ ế ộ 4. Cu c b u c  đ u tiên s  đ ơ   c ti n hành không mu n h n

ể ừ ướ ệ ự ứ ế 6 tháng k  t ngày Công c có hi u l c và sau đó c  2 năm ti n hành

ộ ầ ấ ướ ư ầ ỗ ộ m t l n. Ít nh t 4 tháng tr ử ổ c m i cu c b u c , T ng Th  ký Liên

ư ớ ợ ờ ọ ề ử ố ố ẽ ử H p Qu c s  g i th  t i các Qu c gia thành viên m i h  đ  c  trong

ị ộ ư ẽ ẩ ổ vòng 2 tháng. Sau đó, T ng Th  ký s  chu n b  m t danh sách theo

ứ ự ượ ề ử ườ ữ ả th  t ữ  trong b ng ch  cái nh ng ng i đã đ

ề ử ọ ẽ ử ố c đ  c , trong đó nêu rõ   ố   Qu c gia thành viên đ  c  h , và s  g i danh sách đó cho các Qu c

ủ ướ gia thành viên c a Công c này.

ử ượ ổ ầ ộ ứ ủ ọ 5. Các cu c b u c  đ c t

ư ổ ố ệ ậ ạ ụ ở Qu c gia thành viên do T ng Th  ký tri u t p t ch c trong phiên h p c a các   ợ    s  Liên H p i tr

ố ầ ả ấ ố ố ọ

ủ

ề

ả

ố

ợ

ệ ử ổ ệ ự

ệ ử ổ

ị ườ

ườ

ừ

ừ

ẻ

ằ

“m i tám”. Vi c s a đ i này có hi u l c vào ngày 18/11/ 002 khi đ

ế ố ằ  “m i” b ng t

ộ ồ ề ậ

ủ

ở

1 Đ i H i đ ng Liên H p Qu c, trong Ngh  quy t s  50/155 ngày 21/12/1995, thông qua vi c s a đ i kho n 2, Đi u 43 c a Công ạ   ướ ượ   c Quy n tr  em, b ng cách thay t c ố ố ấ ch p nh n b i đa s  2/3 c a các qu c gia thành viên (128 trong 191).

Ủ ự ữ ầ Qu c. Các phiên h p này ph i có ít nh t hai ph n ba s  các Qu c gia   ữ   c   b u  vào   y   ban   là   nh ng thành   viên   tham  d ,  nh ng   ng ườ ượ i   đ

| 157

ườ ượ ố ệ ố ế ế ấ ố ng ậ i nh n đ

ủ ệ ế ạ ặ ố ố c s  phi u cao nh t và chi m đa s  tuy t đ i trong   ỏ

ổ t ng s  phi u c a đ i di n các Qu c gia thành viên có m t và b phi u.ế

ủ Ủ ượ ớ ầ ỳ 6. Các thành viên c a  y ban đ

ử ế ư ượ ề ử ạ ề ọ ệ H  có quy n tái c  n u nh  đ c đ  c  l ệ c b u v i nhi m k  4 năm.   ố ỳ ủ i. Nhi m k  c a 5 trong s

ữ ầ ử ầ ẽ ế ượ ầ ầ nh ng thành viên đ

ử ầ ủ ầ ộ 2 năm. Ngay sau cu c b u c  đ u tiên, tên c a 5 thành viên này s c b u trong l n b u c  đ u tiên s  k t thúc sau   ẽ

ượ ủ ị ằ ọ ọ đ c Ch  t ch phiên h p ch n b ng rút thăm.

ộ ế ặ ừ ủ Ủ ế 7. N u m t thành viên c a  y ban ch t ho c t

ấ ỳ ộ ể ả ố ằ

ề ử Ủ ệ ố ứ  ch c hay   ệ   tuyên b  r ng vì b t k  m t lý do nào khác không th  đ m nhi m ẽ công vi c trong  y ban, Qu c gia thành viên đã đ  c  thành viên đó s

ề ệ ổ ộ ướ có quy n b  nhi m m t chuyên gia khác là công dân n

ạ ủ ệ ệ c mình làm   ậ ủ Ủ   ỳ ớ ự ấ i c a nhi m k , v i s  ch p thu n c a  y ờ vi c trong th i gian còn l

ban.

Ủ ẽ ề ủ ụ ủ ắ y ban s  đ  ra các quy t c th  t c riêng c a mình. 8.

Ủ ứ ủ ẽ ầ ệ ỳ   y ban s  b u ra các quan ch c c a mình theo nhi m k  2 9.

năm.

ọ ủ Ủ ườ 10. Thông th ng, các phiên h p c a  y ban đ ch c t c t

ấ ỳ ơ ụ ở ủ ệ ậ ợ ố ượ ổ ứ ạ   i Ủ   tr  s  c a Liên H p Qu c hay b t k  n i thu n ti n nào khác do  y

ế ị ườ Ủ ọ ờ ban quy t đ nh. Thông th

ẽ ượ ọ ế ị ế ạ ủ Ủ phiên h p c a  y ban s  đ ng  y ban h p hàng năm. Th i gian các   ầ   i, n u c n c quy t đ nh và xem xét l

ế ọ ủ ằ ố ộ ướ thi t, b ng m t phiên h p c a các Qu c gia thành viên Công c này,

ộ ồ ủ ạ ợ ố ớ ự v i s  thông qua c a Đ i H i đ ng Liên H p Qu c.

ự ư ẽ ấ ợ ổ 11. ố T ng   Th   ký   Liên   H p   Qu c   s   cung   c p   nhân   s   và

| 158

ươ ệ ầ ế ứ ự ệ ệ ệ ả ph ng ti n c n thi t cho vi c th c hi n có hi u qu  các ch c năng

ướ ủ Ủ c a  y ban theo Công c này.

ộ ồ ớ ự ủ ạ 12. ủ Ủ   V i s  thông qua c a Đ i H i đ ng, các thành viên c a  y

ượ ậ ướ ượ ủ ậ ban đ c thành l p theo Công c này đ c nh n thù lao c a Liên

ộ ồ ữ ề ệ ạ ợ ố ị H p Qu c theo nh ng quy đ nh và đi u ki n mà Đ i H i đ ng quy

ị đ nh.

ề Đi u 44.

Ủ ế ố 1. Các Qu c gia thành viên cam k t trình lên  y ban, thông

ề ữ ư ệ ố ổ ợ qua T ng Th  ký Liên H p Qu c, các báo cáo v  nh ng bi n pháp mà

ề ệ ề ằ ượ ậ ừ ự ọ h  đã đ  ra nh m th c hi n các quy n đ

ướ ề ữ ạ ượ ọ ộ ự ế c này, và v  nh ng ti n b  mà h  đã đ t đ c th a nh n trong Công   ệ   ệ c trong vi c th c hi n

ề các quy n này:

ể ừ ướ Trong vòng 2 năm k  t khi Công ệ ự ố ớ   c có hi u l c đ i v i a.

ố Qu c gia thành viên liên quan;

ộ ầ ứ b. Sau đó c  5 năm m t l n.

ượ ệ ả ề 2. Các báo cáo đ

ố ế ả ưở ự ế nhân t và các khó khăn, n u có, mà  nh h

ụ ữ ướ nh ng nghĩa v  nêu ra trong Công

ể ể ể Ủ ệ ế ủ ấ ầ ữ   c đ  trình theo đi u này ph i nêu ra nh ng ệ   ệ ng đ n vi c th c hi n ả   c này. Các báo cáo cũng ph i ề t toàn di n v cung c p đ y đ  thông tin đ   y ban có th  hi u bi

ệ ướ ở ướ ự tình hình th c hi n Công n c c có liên quan.

ể ầ ổ ộ ố 3.

ắ ạ ượ ế ầ M t Qu c gia thành viên đã trình báo cáo t ng th  đ u tiên   ử   c g i i trong các báo cáo ti p theo đ ớ Ủ v i  y ban không c n nh c l

ơ ả ữ ả ấ ướ theo kho n 1 (b) nh ng thông tin c  b n đã cung c p tr c đó.

Ủ ể ầ ố 4. ấ   y ban có th  yêu c u các Qu c gia thành viên cung c p

| 159

ấ ỳ ự ế ệ ệ

thêm b t k  thông tin nào khác liên quan đ n vi c th c hi n Công c.ướ

Ủ ạ ộ ủ ề ẽ ạ   y ban s  trình báo cáo v  ho t đ ng c a mình cho Đ i 5.

ộ ồ ộ ồ ộ ầ ợ ố H i đ ng Liên H p Qu c hai năm m t l n, thông qua H i đ ng Kinh

ộ ế t và Xã h i.

ố ộ ữ ố ả Các Qu c gia thành viên ph i Công b  r ng rãi nh ng báo 6.

ề ệ ự ệ ố ướ ướ cáo qu c gia v  vi c th c hi n Công c cho công chúng n c mình.

ề Đi u 45.

ẩ ự ự ệ ể ệ ả ướ Đ  thúc đ y s  th c hi n có hi u qu  Công ế c và khuy n khích s ự

ố ế ự ướ ề ậ ợ h p tác qu c t trong các lĩnh v c mà Công c này đã đ  c p:

ổ ứ ợ ồ ố ỹ 1. Các t ch c chuyên môn, Qu  Nhi đ ng Liên H p Qu c và

ơ ủ ữ ề ệ ạ ố ợ

ướ ữ ủ ự ệ ệ ị khi xem xét vi c th c hi n nh ng quy đ nh c a Công

ể ờ Ủ ủ ệ ạ ơ nh ng c  quan khác c a Liên H p Qu c có quy n có đ i di n trong   ộ   c này thu c ổ ph m vi trách nhi m c a các c  quan đó.  y ban có th  m i các t

ỹ ố ơ ồ ợ ứ ữ

ợ ẩ ề Ủ ể ấ

ướ ự ệ ư ấ t ề ệ  v n chuyên môn v  vi c th c hi n Công

Ủ ủ ệ ạ ơ ộ ữ thu c ph m vi trách nhi m c a nh ng c  quan này.  y ban có th  đ

ổ ứ ợ ố ỹ ị ngh  các t

ề ệ ủ ấ ố ợ

ạ ộ ướ ự ữ ệ ạ ch c chuyên môn, Qu  Nhi đ ng Liên H p Qu c và nh ng c  quan có   ế   th m quy n khác mà  y ban coi là thích h p đ  cung c p các ý ki n ự   c trong các lĩnh v c ể ề  ữ   ồ  ch c chuyên môn, Qu  Nhi đ ng Liên H p Qu c và nh ng ự   ơ c  quan khác c a Liên H p Qu c cung c p các báo cáo v  vi c th c ủ   ộ c trong nh ng lĩnh v c thu c ph m vi ho t đ ng c a

hi n Công  h ;ọ

ợ Ủ ể ớ ẽ ế ấ 2. N u xét th y thích h p,  y ban s  chuy n t i các t

ữ ố ơ ồ ỹ ổ ứ    ch c ẩ   ợ chuyên môn, Qu  Nhi đ ng Liên H p Qu c và nh ng c  quan có th m

| 160

ề ấ ỳ ủ ư ố quy n khác b t k  báo cáo c a các Qu c gia thành viên mà đ a ra đ

ầ ư ấ ặ ậ ợ ớ ỹ ị ngh  ho c nêu nhu c u t

ủ Ủ ữ ề ề ế ậ ợ ị ề  ữ    v n hay tr  giúp k  thu t, cùng v i nh ng ầ   nh n xét và g i ý c a  y ban, n u có, v  nh ng đ  ngh  hay nhu c u

đó;

Ủ ộ ồ ế ể ầ 3.

ứ ữ ư ề ế ấ ặ Th  ký thay m t mình ti n hành các nghiên c u v  nh ng v n đ  c ổ   ị ạ y ban có th  khuy n ngh  Đ i H i đ ng yêu c u T ng ề ụ

ể ớ ẻ ề th  liên quan t i quy n tr  em;

Ủ ữ ế ể ợ ị 4. ự   y ban có th  nêu nh ng g i ý và khuy n ngh  chung d a

ậ ượ ề ủ ướ trên các thông tin nh n đ c theo Đi u 44 và 45 c a Công

ẽ ượ ữ ợ ị ế Nh ng g i ý và khuy n ngh  chung này s  đ c chuy n t i b t k

ẽ ượ ố Qu c gia thành viên nào có liên quan và s  đ c này.   ể ớ ấ ỳ  ộ   ạ ớ c báo cáo v i Đ i H i

ữ ủ ế ậ ố ớ ồ đ ng, cùng v i các bình lu n, n u có, c a nh ng Qu c gia thành viên.

Ầ PH N III

ề Đi u 46.

ướ ể ố ỏ ọ Công c này đ  ng  cho m i qu c gia ký.

ề Đi u 47.

ướ ả ượ ệ ẩ ẩ Công c này ph i đ c phê chu n. Các văn ki n phê chu n s  đ ẽ ượ   c

ư ể ợ ố ổ ộ ư n p l u chi u cho T ng Th  ký Liên H p Qu c.

ề Đi u 48.

ướ ượ ấ ỳ ể ậ ố ỏ Công c này đ c đ  ng  cho b t k  qu c gia nào gia nh p. Các văn

ậ ẽ ượ ộ ư ư ể ệ ợ ổ ố ki n gia nh p s  đ c n p l u chi u cho T ng Th  ký Liên H p Qu c.

ề Đi u 49.

| 161

ướ ệ ự ể ừ ứ ẽ 1. Công c này s  có hi u l c vào ngày th  30 k  t ngày

ứ ệ ẩ ượ ộ ư ư ể ổ văn ki n phê chu n th  20 đ c n p l u chi u cho T ng Th  ký Liên

ợ ố H p Qu c.

ố ớ ẩ ố ỗ ậ 2. Đ i v i m i qu c gia phê chu n hay gia nh p Công

ộ ư ứ ệ ậ ượ ướ   c ể   c n p l u chi u ẩ sau khi văn ki n phê chu n hay gia nh p th  20 đ

ư ố ổ ợ ướ ẽ cho T ng Th  ký Liên H p Qu c, Công ệ ự c s  có hi u l c vào ngày

ể ừ ứ ủ ệ ẩ ậ ố th  30 k  t ngày văn ki n phê chu n hay gia nh p c a qu c gia đó

ượ ộ ư ể đ c n p l u chi u.

ề Đi u 50.

ấ ỳ ề ề ề ố 1. ấ ử   B t k  Qu c gia thành viên nào đ u có quy n đ  xu t s a

ư ệ ề ấ ợ ố ổ ổ đ i và đ  trình đ  xu t này cho T ng Th  ký Liên H p Qu c. Ngay

ấ ử ữ ư ề ẽ ổ ổ sau đó, T ng Th  ký s  thông báo nh ng đ  xu t s a đ i cho các

ờ ề ố ố ồ ị Qu c gia thành viên, đ ng th i đ  ngh  các Qu c gia thành viên cho

ế ệ ậ ộ ộ ệ ị bi

ế ề ề ể ể ấ ố

ể ừ ầ ấ ộ t có tán thành hay không tán thành vi c tri u t p m t h i ngh  các   ế   Qu c gia thành viên đ  xem xét và bi u quy t v  các đ  xu t đó. N u ố ngày thông báo, có ít nh t m t ph n ba s trong vòng 4 tháng k  t

ố ệ ậ ộ ộ ư ậ ị

ướ ự ả ợ ủ ư ộ ổ ị Qu c gia thành viên tán thành tri u t p m t h i ngh  nh  v y, thì   ợ    c a Liên H p ệ ậ T ng Th  ký tri u t p h i ngh  này d i s  b o tr

ấ ỳ ử ố ổ ượ ấ ậ ố ở ố Qu c. B t k  s a đ i nào đ

ế ạ ộ ể ị ẽ ượ ệ ặ thành viên có m t và bi u quy t t c ch p nh n b i đa s  các Qu c gia   ạ   c đ  trình cho Đ i i h i ngh  s  đ

ộ ồ ể H i đ ng đ  thông qua.

ổ ổ ọ ử ượ ả 2. M i s a đ i b  sung đ ủ   c thông qua theo kho n 1 c a

ệ ự ề ẽ ượ ộ ồ ạ ố ợ đi u này s  có hi u l c khi đ c Đ i H i đ ng Liên H p Qu c thông

ượ ấ ậ ố ố qua và đ c đa s  2/3 các Qu c gia thành viên ch p nh n.

| 162

ệ ự ộ ử ử ẽ ổ ổ 3.

ữ ấ ậ ố ớ ộ ệ ự   Khi m t s a đ i có hi u l c, s a đ i đó s  có hi u l c ố   ràng bu c v i nh ng Qu c gia thành viên đã ch p nh n nó, các Qu c

ủ ữ ẫ ở ộ ị ị gia thành viên khác v n b  ràng bu c b i nh ng quy đ nh c a Công

ướ ọ ử ổ ướ ậ ấ ọ c này và m i s a đ i tr c đó mà h  đã ch p nh n.

ề Đi u 51.

ố ẽ ử ớ ư ậ ợ ổ ọ T ng Th  ký Liên H p Qu c s  nh n và g i t ố   i m i Qu c 1.

ả ư ủ ả ẩ ố gia thành viên văn b n b o l u c a các qu c gia khi phê chu n hay gia

ậ ướ nh p Công c.

ọ ả ư ớ ố ượ ợ M i b o l u không phù h p v i đ i t ụ ng và m c đích 2.

ướ ượ ậ ấ ủ c a Công ẽ c này s  không đ c ch p nh n.

ả ư ấ ứ ữ ề ể ằ ử   Có th  rút nh ng đi u b o l u vào b t c  lúc nào b ng g i 3.

ộ ớ ổ ư ư ố ợ ổ m t thông báo t

ả ố ọ i T ng Th  ký Liên H p Qu c, sau đó T ng Th  ký   ả ư   ph i thông báo cho m i Qu c gia thành viên. Thông báo rút lui b o l u

ệ ự ừ ẽ ậ ượ ư ổ này s  có hi u l c t ngày T ng Th  ký nh n đ c.

ề Đi u 52.

ố ọ ướ ể ề ỏ ố M i Qu c gia thành viên đ u có th  tuyên b  rút kh i Công

ử ế ư ằ ả ổ ộ

ướ ẽ ệ ự ộ ố ỏ c này   ợ   ằ b ng  m t thông báo b ng  văn b n  g i  đ n  T ng  Th  ký Liên  H p ể ừ c s  có hi u l c sau m t năm k  t ố Qu c. Tuyên b  rút kh i Công

ậ ượ ổ ư khi T ng Th  ký nh n đ c thông báo.

ề Đi u 53.

ư ổ ợ ố ượ ỉ ị ườ ư T ng Th  ký Liên H p Qu c đ c ch  đ nh làm ng ể i l u chi u Công

ướ c này.

ề Đi u 54.

| 163

ướ ượ ế Ả ậ ế ố Công c  này đ ằ c  làm b ng ti ng ế   ­r p, ti ng Trung Qu c, ti ng

ế ế ế ề ả

ẽ ượ ư ể ạ ữ ủ ư ơ ị Anh, ti ng Pháp, ti ng Nga, và ti ng Tây Ban Nha, các văn b n đ u có   ợ    c a Liên H p i C  quan l u tr c l u chi u t

ư giá tr  nh  nhau, s  đ Qu c.ố

ủ ẩ ề ệ ể ằ ạ ướ Đ  làm b ng, các đ i di n có đ  th m quy n ký tên d i đây đ ượ   c

ủ ợ ệ ở ủ ướ ả ề y quy n h p l b i Chính ph  n c mình, đã ký vào văn b n Công

ướ c này.

ƯỚ Ố Ế Ề Ả Ủ Ấ Ề CÔNG Ả Ệ C QU C T  V  B O V  QUY N C A T T C

Ữ ƯỜ Ộ NH NG NG I LAO Đ NG DI TRÚ VÀ CÁC THÀNH VIÊN GIA

Ọ ĐÌNH H , 1990

ượ ủ ế ị (Đ c thông qua theo Ngh  quy t A/RES/45/158 ngày 18/12/1990 c a

ộ ồ ạ ợ ố . Đ i H i đ ng Liên H p Qu c)

Ờ Ầ L I NÓI Đ U

ủ ố ướ Các Qu c gia thành viên c a Công c này

ắ ượ ữ ữ Xem xét nh ng nguyên t c đ

ề ề ợ ố ườ ệ Liên H p Qu c v  quy n con ng ệ ơ ả ủ   c nêu trong nh ng văn ki n c  b n c a ế t là Tuyên ngôn Toàn th ặ i, đ c bi

ớ ề ườ ướ ố ế ề ề ế gi ề i v  Quy n con ng i, Công c qu c t v  các quy n kinh t , xã

| 164

ướ ố ế ề ề ự ộ h i và văn hóa, Công c qu c t

ướ ỏ ọ ứ ề ướ ủ ệ Công c v  xóa b  m i hình th c phân bi ộ t ch ng t c, Công

ỏ ọ ứ ệ ố ử ố ụ ữ ạ xóa b  m i hình th c phân bi t đ i x  ch ng l ị    v  các quy n dân s  và chính tr , ề  c v ướ   c i ph  n  và Công

ẻ ề ề v  quy n tr  em.

ữ ắ ẩ ượ ề Cũng xem xét nh ng nguyên t c và tiêu chu n đ

ệ ượ ả ạ ổ ạ ộ ủ văn ki n liên quan đ c so n th o trong khuôn kh  ho t đ ng c a T

ề ố ế ặ ứ ệ ướ ộ c v  Lao đ ng di trú (s ộ ch c Lao đ ng qu c t , đ c bi t là Công

ị ạ ướ ườ ườ ữ   c đ  ra trong nh ng ổ  ố  ệ   ụ ng b  l m d ng và vi c 97), Công ề c v  Ng i di trú trong môi tr

ố ử ớ ẩ ự ẳ ườ ề ơ ộ thúc đ y s  bình đ ng v  c  h i và trong đ i x  v i ng

ị ề ế ộ ố ố ế ậ ư trú (s  143); Khuy n ngh  v  nh p c  lao đ ng (s  86); Khuy n ngh  v

ườ ố ộ ướ ề ộ ưỡ ng i lao đ ng di trú (s  151); Công ỏ c v  xóa b  lao đ ng c ộ i lao đ ng tri   ị ề  ứ   ng b c

ắ ộ ố ướ ề ộ ưỡ ứ ố và b t bu c (s  29); Công ỏ c v  xóa b  lao đ ng c ng b c (s  105).

ẳ ị ầ ủ ắ ọ Kh ng đ nh l i ướ   c

ố ạ   t m quan tr ng c a các nguyên t c trong Công  ọ ệ ố ử ề ụ ủ ụ ch ng phân bi ổ ứ t đ i x  v  giáo d c c a T  ch c Giáo d c, Khoa h c và

ủ ố ợ Văn hóa c a Liên H p Qu c,

ướ ề ố ứ ố ử ộ ấ Nh c l ắ ạ  Công  i

ặ ạ ấ ạ ộ ầ ố ủ ứ ạ ẩ

ố ử ớ ườ ạ ộ ố ợ c v  ch ng tra t n và các hình th c đ i x  đ c ác, vô   ủ   nhân đ o ho c h  th p nhân ph m; Tuyên b  c a Đ i h i l n th  IV c a ộ   i; ố ề Liên H p Qu c v  phòng ch ng t i ph m và đ i x  v i ng ạ i ph m t

ố ớ ứ ụ ậ ắ ộ B  nguyên t c áp d ng đ i v i các quan ch c thi hành pháp lu t, và các

ướ ề Công c v  nô l ệ ;

ộ ổ ứ ữ ủ ụ ộ i r ng Nh c l

ủ ổ ứ ệ ợ ươ ế ả , nh  đã nêu trong Hi n ch ch c này, là b o v  l ng c a t ế t

ườ ượ ụ ể ắ ạ ằ  m t trong nh ng m c tiêu c a T  ch c Lao đ ng qu c ố   ủ   ư i ích c a ớ c tuy n d ng làm vi c c ngoài, và ghi nh ộ i lao đ ng khi đ ệ ở ướ  n ng

ủ ổ ứ ệ ế ề ấ ý ki n chuyên môn và kinh nghi m c a t ch c đó trong các v n đ  liên

ườ ộ ế quan đ n ng ọ i lao đ ng di trú và các thành viên gia đình h ;

| 165

ừ ọ ầ ữ ủ ượ ệ ậ Th a nh n nh n

ệ ậ  t m quan tr ng c a nh ng công vi c đã đ ế ườ ộ hi n liên quan đ n ng i lao đ ng di trú và các thành viên gia đình h

ụ ể Ủ ủ ợ ố ổ ứ ạ t i các t

ổ ứ Ủ ự ể ộ ườ ự   c th c ọ  ề    ch c khác nhau c a Liên H p Qu c, c  th  là  y ban Quy n ươ   ng i và  y ban vì s  phát tri n xã h i, và T  ch c Nông ­ L con ng

ợ ổ ứ ụ ủ ọ ố

ư ạ ứ ứ ổ ợ ố ổ ủ c a Liên H p Qu c, T  ch c Văn hóa, Khoa h c và Giáo d c c a Liên   ố ế H p Qu c, T  ch c Y t i, cũng nh  t ch c qu c t ế ế ớ  th  gi i các t

khác;

ộ ạ ượ ự ế ộ ố ở ừ Cũng th a nh n ậ  s  ti n b  đ t đ ố c b i m t s  qu c gia trên c  s ơ ở

ự ươ ề ủ ệ ả ườ ặ khu v c ho c song ph ệ ng trong vi c b o v  các quy n c a ng i lao

ư ầ ọ ọ ộ đ ng di trú và các thành viên gia đình h , cũng nh  t m quan tr ng và

ữ ủ ị ươ ự ệ tính h u ích c a các hi p đ nh song và đa ph ng trong lĩnh v c này;

ậ ầ ứ ộ ủ ệ ượ ọ Nh n th y

ườ ưở ệ ố ớ ớ ấ t m quan tr ng và m c đ  c a hi n t ề ả i và  nh h ậ ư ng nh p c  có liên   ộ   i nhi u qu c gia trong c ng i hàng tri u ng ng t quan t

ố ế ồ đ ng qu c t ;

ậ ườ ủ ữ ề ộ ộ Nh n th c

ứ v  tác đ ng c a nh ng làn sóng ng ố ố ộ ế ậ ớ v i các qu c gia và dân t c liên quan, và mong mu n thi

ộ ủ ẩ ằ ệ tiêu chu n nh m đóng góp vào vi c làm hài hòa thái đ  c a các n

ắ ơ ả ữ ệ ấ ậ ế qua vi c ch p nh n nh ng nguyên t c c  b n liên quan đ n vi c đ i x ố   i lao đ ng di trú đ i ữ   t l p nh ng ướ   c ệ ố ử

ườ ộ ớ v i ng ọ i lao đ ng di trú và các thành viên gia đình h ;

ễ ị ổ ườ ươ ộ ạ Xem xét  tình tr ng d  b  t n th ng mà ng

ườ ặ ổ ố ờ ố thành viên gia đình th ả ng g p ph i do r i xa t

ữ ả ơ ọ ệ ố ố ạ nh ng khó khăn n y sinh t i lao đ ng di trú và các   ặ ớ    qu c mình và đ i m t v i ề   i qu c gia n i h  làm vi c, trong s  nhi u

nguyên nhân khác.

ủ ề ườ ộ Tin r ngằ   các quy n c a ng i lao đ ng di trú và các thành viên gia

| 166

ọ ượ ủ ở ọ ơ ừ ầ ỏ đình h  không đ ậ c th a nh n đ y đ ả   ậ  m i n i, do v y đòi h i ph i

ự ợ ố ế ề ấ ợ có s  h p tác qu c t thích h p trong v n đ  này;

ệ ườ ủ ề Xem xét th c t r ng ấ   ng là nguyên nhân c a nhi u v n

ự ế ằ  vi c di trú th ọ ố ớ ườ ủ ề đ  nghiêm tr ng đ i v i các thành viên gia đình c a ng

ộ ườ ộ i lao đ ng di   ả ố   ụ ể i lao đ ng di trú, c  th  là do ph i s ng ư ố ớ trú cũng nh  đ i v i chính ng

xa nhau;

ữ ề ấ ườ ế ậ Ghi nh  r ng i liên quan đ n di trú th m chí

ớ ằ  nh ng v n đ  con ng ợ ậ ư ườ ậ ơ ọ còn nghiêm tr ng h n trong tr

ữ ể ệ ế ầ ả ợ ng h p nh p c  trái phép, và do v y tin   ặ   ằ r ng c n ph i khuy n khích nh ng bi n pháp thích h p đ  ngăn ch n

ư ư ệ ậ ườ ộ vi c di c  bí m t và đ a ng ư ấ ợ i lao đ ng di c  b t h p pháp, trong khi

ệ ả ề ệ ả ả ẫ v n b o đ m vi c b o v  các quy n con ng ườ ơ ả ủ ọ i c  b n c a h ;

ườ ấ ờ ộ ặ ở ạ i lao đ ng không có gi y t ho c ấ    trong tình tr ng b t

ượ ụ ể ườ ệ Xét r ngằ  ng ườ ợ h p pháp th ng đ c tuy n d ng trong các môi tr

ậ ợ ơ ữ ườ ằ ộ ộ ố thu n l ớ i h n so v i nh ng ng i lao đ ng khác, và r ng m t s  ng ng làm vi c kém   ườ   i

ữ ế ộ ộ ơ ộ ể ử ụ s  d ng lao đ ng xem đây là c  h i đ  tìm ki m nh ng lao đ ng đó

ằ ợ ừ ạ ạ nh m thu l i t c nh tranh không lành m nh;

ụ ể ộ ở ườ i lao đ ng di trú

ệ Cũng xét r ngằ   vi c tuy n d ng ng ạ ẽ ị ạ ấ ợ ế ế ư ề tr ng b t h p pháp s  b  h n ch  n u nh  các quy n con ng

ậ ộ ừ ườ ộ ượ trong tình   ườ ơ ả   i c  b n ơ   ơ c th a nh n r ng rãi h n, và h n ủ ấ ả c a t t c  ng i lao đ ng di trú đ

ộ ố ề ệ ườ ợ ộ ữ n a vi c dành thêm m t s  quy n cho ng i lao đ ng di trú h p pháp và

ọ ẽ ệ ọ ườ ộ các thành viên gia đình h  s  khích l m i ng i lao đ ng di trú và

ườ ử ụ ư ậ ấ ọ ộ ng i s  d ng lao đ ng tôn tr ng và ch p hành pháp lu t cũng nh  các

ủ ụ ế ậ ố th  t c do các qu c gia liên quan thi t l p.

ưở ự ả ố ế ệ ầ ầ Do v yậ   tin t ng vào nhu c u c n có s  b o v  qu c t ề    các quy n

| 167

ườ ẳ ọ ộ ị ọ ủ c a m i ng i lao đ ng di trú và thành viên gia đình h , kh ng đ nh l ạ   i

ế ậ ơ ả ữ ẩ ộ ướ ệ và thi t l p nh ng tiêu chu n c  b n trong m t Công c toàn di n mà

ể ượ ế ớ ụ có th  đ c áp d ng trên toàn th  gi i.

ư ỏ ậ Đã th a thu n nh  sau:

Ầ Ạ Ị PH N I: PH M VI VÀ CÁC Đ NH NGHĨA

ề Đi u 1.

ướ ượ ừ ượ 1. Công c này đ ụ c áp d ng, tr khi đ ị c quy đ nh khác

ọ ườ ộ ố ớ sau đó, đ i v i m i ng i lao đ ng di trú và các thành viên gia đình

ấ ỳ ự ệ ư ớ ủ ộ ọ h , không có b t k  s  phân bi t nào nh  gi i tính, ch ng t c, màu

ữ ưỡ ể ặ ặ ị da, ngôn ng , tôn giáo ho c tín ng

ộ ổ ố ị ể ộ ộ ồ ố ị

ế ấ ả ạ ầ ị ng, quan đi m chính tr  ho c quan   ị  ặ đi m khác, ngu n g c xã h i ho c dân t c, qu c t ch, đ  tu i, đ a v ị , tài s n, tình tr ng hôn nhân, thành ph n xu t thân và các đ a v kinh t

khác.

ướ ụ ẽ ộ 2. Công ủ   c này s  áp d ng trong toàn b  quá trình di trú c a

ườ ọ ộ ng i lao đ ng di trú và các thành viên gia đình h . Quá trình đó bao

ộ ờ ệ ẩ ả ị ở ồ g m vi c chu n b  di trú, ra đi, quá c nh và toàn b  th i gian

ệ ố ưở ươ ạ và làm   ư ệ   i qu c gia có vi c làm cũng nh  vi c ệ công vi c có h ng l ng t

ấ ứ ặ ở ề ố ố ườ quay tr  v  qu c gia xu t x  ho c qu c gia th ng trú.

ề Đi u 2.

ướ Trong Công c này:

ữ ậ ườ ể ỉ ộ ộ ườ ẽ 1. Thu t ng  “ng i lao đ ng di trú” đ  ch  m t ng

ệ ộ ưở ươ ạ ố ộ ườ m t công vi c có h ng l ng t i m t qu c gia mà ng i đã, đang và s  làm   ả   i đó không ph i

là công dân.

| 168

ể ỉ ộ ữ ậ ườ 2. a. Thu t ng  “nhân công vùng biên” đ  ch  m t ng ộ i lao đ ng di trú

ườ ạ ộ ướ ơ ọ ườ ề ẫ v n th ng trú t i m t n c láng gi ng n i h  th ở ề ng tr  v  hàng

ộ ầ ầ ấ ặ ỗ ngày ho c ít nh t m i tu n m t l n;

ỉ ộ ữ ể ậ ườ b. Thu t ng  “nhân công theo mùa” đ  ch  m t ng ộ i lao đ ng di trú

ụ ữ ệ ấ ờ ộ ỉ làm nh ng công vi c có tính ch t mùa v  và ch  làm m t th i gian

ấ ị nh t đ nh trong năm;

ữ ậ ườ ỉ ộ ư ể ể ả ồ c. Thu t ng  “ng i đi bi n” bao g m c  ng  dân đ  ch  m t ng ườ   i

ộ ượ ụ ệ ế ể ộ lao đ ng di trú đ c tuy n d ng làm vi c trên m t chi c tàu đăng ký

ả ộ ố ọ ạ t i m t qu c gia mà h  không ph i là công dân;

ệ ạ ữ ậ ể ể ộ d. Thu t ng  “nhân công làm vi c t ỉ  i m t công trình trên bi n” đ  ch

ườ ộ ượ ụ ể ệ ộ ộ m t ng i lao đ ng di trú đ c tuy n d ng làm vi c trên m t công

ủ ề ể ọ ộ ố ộ trình trên bi n thu c quy n tài phán c a m t qu c gia mà h  không

ả ph i là công dân;

ỉ ộ ư ữ ể ậ ộ ườ e. Thu t ng  “nhân công l u đ ng” đ  ch  m t ng ộ i lao đ ng di trú

ườ ế ề ặ ả ướ ố s ng th ng trú ở ộ ướ  m t n ộ c ph i đi đ n m t ho c nhi u n

ệ ủ ữ ấ ả ờ nhau trong nh ng kho ng th i gian do tính ch t công vi c c a ng c khác   ườ   i

đó;

ậ ữ ỉ ộ ườ ự ể f. Thu t ng  “nhân công theo d  án” đ  ch  m t ng

ượ ậ ơ ờ ộ ố đ

ộ ự ụ ể ượ ể ệ ộ i lao đ ng di trú   ấ   ệ c nh n vào qu c gia n i có vi c làm trong m t th i gian nh t ườ ử  i s ị đ nh đ  chuyên làm vi c cho m t d  án c  th  đang đ c ng

ệ ạ ự ộ ố ủ ụ d ng lao đ ng c a mình th c hi n t i qu c gia đó;

ụ ữ ậ ộ ộ ườ g. Thu t ng  “nhân công lao đ ng chuyên d ng”, là m t ng i lao

ộ đ ng di trú:

ượ ườ ử ụ ử ế ủ ố ộ ơ i. đ c ng i s  d ng lao đ ng c a mình c  đ n qu c gia n i có

| 169

ấ ị ế ệ ạ ả ờ ộ ể ả   vi c làm trong m t kho ng th i gian h n ch  nh t đ nh đ  đ m

ụ ụ ể ở ệ ệ ệ ặ ộ ơ ố nhi m m t công vi c ho c nhi m v  c  th qu c gia n i có

ệ ặ vi c làm; ho c

ệ ầ ộ ỹ ii. tham gia m t công vi c c n có k  năng, chuyên môn, th

ề ạ ặ ậ ờ ộ ỹ ươ   ng ạ   m i, k  thu t ho c tay ngh  cao khác trong m t th i gian h n

ế ặ ấ ị ch  nh t đ nh; ho c

ặ ạ ệ ắ ấ ờ ộ iii.

ủ ế ầ ạ ộ ờ tham gia m t công vi c có tính ch t ng n ho c t m th i trong   ườ ử ụ   i s  d ng ấ ị m t th i gian h n ch  nh t đ nh theo yêu c u c a ng

ạ ệ ố ượ ầ ờ ố ộ lao đ ng t i qu c gia có vi c làm; và đ c yêu c u r i qu c gia có

ờ ạ ế ế ệ ớ ơ ườ vi c làm sau khi h t th i h n cho phép hay s m h n n u ng

ả ả ệ ệ ệ ặ ộ không còn ph i đ m nhi m m t công vi c ho c nhi m v  c  th i đó   ụ ụ ể

ệ ặ ho c tham gia vào công vi c đó;

ậ ự ỉ ộ ủ ể ườ ữ h. Thu t ng  “nhân công t ch ” đ  ch  m t ng

ệ ưở ươ ư ộ tham gia làm m t công vi c có h ng l ng nh ng không ph i d

ồ ợ ộ ườ ố ộ i lao đ ng di trú   ả ướ   i ệ ừ ạ d ng h p đ ng lao đ ng và ng ế i đó ki m s ng t công vi c này

ườ ộ ậ ệ ằ ặ ớ th ng là b ng cách làm vi c đ c l p ho c cùng v i các thành viên

ủ ể ỉ ấ ỳ ườ ộ gia đình c a mình, và cũng đ  ch  b t k  ng

ự ủ ủ ệ ậ ượ i lao đ ng di trú nào   ố    ch  theo pháp lu t hi n hành c a qu c khác đ c coi là nhân công t

ệ ệ ặ ơ ị ươ gia   n i  có  vi c   làm  ho c  theo  các  hi p   đ nh   song   ph ng   và   đa

ươ ph ng.

ề Đi u 3.

ướ ụ ẽ ớ Công c này s  không áp d ng v i:

ữ ườ ượ ử ặ ể ở ơ 1. Nh ng ng i đ

ổ ố ế ứ ặ ượ ữ ử ặ và t ch c qu c t , ho c nh ng ng ụ c c  ho c tuy n d ng b i các c  quan   ể   c tuy n c c  ho c đ ườ ượ i  đ

| 170

ộ ướ ộ ướ ể ự ứ ở ụ d ng b i m t n c sang m t n

ụ ứ ể ị ủ ườ ườ ị ệ chính th c mà vi c tuy n d ng ng ệ c khác đ  th c hi n các ch c năng   ượ   c i đó và đ a v  c a ng i đó đ

ố ế ề ậ ở ỉ ệ ặ ị đi u ch nh b i pháp lu t qu c t chung ho c các hi p đ nh hay công

ướ c qu c t ố ế ụ ể  c  th .

ữ ụ ử ể ặ ở 2. Nh ng   ng ườ ượ i   đ c  c   ho c   tuy n   d ng   b i   m t  n

ườ ướ ặ ho c ng ặ i thay m t cho n c đó ở ướ  n c ngoài tham gia các ch

ươ ế ệ ợ ộ ướ   c ươ   ng ậ ể trình phát tri n và các ch

ườ ượ ề ậ ớ ỏ ố ỉ ị ủ ị đ a v  c a ng i đó đ ng trình h p tác khác mà vi c ti p nh n và   ơ   c đi u ch nh theo th a thu n v i qu c gia n i

ệ ậ ỏ ơ ố ườ ệ có vi c làm qu c gia n i có vi c làm và theo th a thu n này, ng i đó

ượ ườ ộ không đ c coi là ng i lao đ ng di trú;

ữ ườ ố ườ ở ộ ướ Nh ng   ng i   s ng   th ng   trú m t  n ả   c   không   ph i 3.

ấ ứ ể ư ữ ầ ư ệ ố qu c gia xu t x  đ  làm vi c nh  nh ng nhà đ u t ;

ữ ừ ệ Nh ng ng ườ ỵ ạ i t ố ị  n n và không có qu c t ch, tr  khi vi c áp 4.

ậ ủ ố ị ụ d ng Công ướ ượ c đ c quy đ nh trong pháp lu t c a qu c gia liên quan,

ố ế ệ ặ ệ ự ố ớ ố ho c các văn ki n qu c t đang có hi u l c đ i v i Qu c gia thành

viên liên quan;

ọ Sinh viên và h c viên; 5.

ữ ườ ể ườ ệ Nh ng ng i đi bi n hay ng 6.

ể ư ậ ượ i làm vi c trên các công   ộ   c nh n vào đ  c  trú và tham gia vào m t ể trình trên bi n không đ

ưở ả ươ ở ệ ố ơ ệ công vi c có h ng tr  l ng qu c gia n i có vi c làm.

ề Đi u 4.

ướ ậ ữ ể ỉ Trong Công

ườ ế ữ ườ ặ ộ ng ớ i k t hôn v i nh ng ng ữ   c này, thu t ng  “các thành viên gia đình” đ  ch  nh ng ệ ươ   ng i lao đ ng di trú ho c có quan h  t

ư ư ệ ệ ậ ự t nh  quan h  hôn nhân, theo pháp lu t hi n hành, cũng nh  con cái và

| 171

ữ ườ ố ụ ộ ượ ủ ậ nh ng ng i s ng ph  thu c khác đ c công nh n là thành viên c a gia

ệ ệ ậ ị ươ đình theo pháp lu t hi n hành và theo các hi p đ nh song ph ng và đa

ươ ữ ph ố ng gi a các qu c gia liên quan.

ề Đi u 5.

ướ ườ ộ Trong Công c này, ng ọ i lao đ ng di trú và các thành viên gia đình h :

ượ ấ ờ ọ ượ ặ ợ đ c xem là có gi y t ho c h p pháp khi h  đ c phép 1.

ệ ượ ộ ả ươ ạ vào, ở ạ  l i và tham gia làm m t công vi c đ c tr  l ng t ố i qu c gia

ữ ệ ệ ậ ị ố ơ n i có vi c làm theo pháp lu t qu c gia đó và theo nh ng hi p đ nh

ố ế ố qu c t mà qu c gia đó là thành viên;

ượ ấ ờ ấ ợ ặ đ c xem là không có gi y t ho c b t h p pháp khi h ọ 2.

ữ ủ ề ề ệ ả không tuân th  theo nh ng đi u ki n nêu trong kho n (a) đi u này.

ề Đi u 6.

ướ Trong Công c này:

ữ ậ ộ ố ố ấ ứ Thu t ng  “qu c gia xu t x ” là qu c gia mà m t ng ườ   i 1.

ượ ủ ố đ c coi là công dân c a qu c gia đó;

ữ ệ ậ ố ơ ố ơ Thu t ng  “qu c gia n i có vi c làm” là qu c gia n i mà 2.

ườ ệ ộ ộ m t ng ặ ẽ i lao đ ng di trú đã, đang ho c s  tham gia làm công vi c có

ưở ươ ừ ườ h ng l ng, tùy theo t ng tr ợ ng h p;

ấ ỳ ữ ậ ả ố ố Thu t ng  “qu c gia quá c nh” là b t k  qu c gia nào mà 3.

ườ ủ ể ố ơ ng

ấ ứ ặ ừ ệ ệ ố ố i liên quan đi qua trên hành trình c a mình đ n qu c gia n i có   ặ    qu c gia có vi c làm sang qu c gia xu t x  ho c vi c làm ho c t

ố ườ qu c gia th ng trú.

| 172

Ố Ử Ề Ầ Ề Ệ PH N II: KHÔNG PHÂN BI T Đ I X  V  CÁC QUY N

ề Đi u 7.

ố ế ề ệ ườ ố Theo các văn ki n qu c t ề  v  quy n con ng i, các Qu c gia thành viên

ế ả ả ọ ườ ộ cam k t tôn tr ng và b o đ m cho ng i lao đ ng di trú và các thành

ủ ề ổ ộ ọ ặ viên gia đình h  trong lãnh th  ho c thu c quy n tài phán c a mình

ượ ưở ề ị ướ đ c h ng các quy n theo quy đ nh trong Công c này mà không có

ệ ủ ề ớ ữ ộ ấ ỳ ự b t k  s  phân bi t nào v  gi

ưỡ ể ể ị ặ giáo ho c tín ng

ộ ổ ế ầ ộ ặ ộ i tính, ch ng t c, màu da, ngôn ng , tôn   ồ   ặ ng, quan đi m chính tr  ho c quan đi m khác, ngu n ả   , tài s n, ố ị ố g c xã h i ho c dân t c, qu c t ch, đ  tu i, thành ph n kinh t

ặ ị ạ ấ ị ầ tình tr ng hôn nhân, thành ph n xu t thân ho c đ a v  khác.

Ầ Ề ƯỜ Ủ ƯỜ PH N III: CÁC QUY N CON NG I C A NG I LAO

Đ NG Ộ

DI TRÚ VÀ CÁC THÀNH VIÊN GIA ĐÌNH HỌ

Đi u 8.ề

ườ ộ 1. i lao đ ng di trú và các thành viên gia đình h Ng

ỏ ấ ỳ ể ả ố ố ờ ọ  ấ ứ ủ    do r i kh i b t k  qu c gia nào, k  c  qu c gia xu t x  c a đ ượ ự c t

ạ ừ ị ạ ế ượ ữ ế ề ạ ọ h . Quy n này không b  h n ch  ngo i tr  nh ng h n ch  đ

ầ ậ ế ể ả ệ ố ị đ nh theo pháp lu t và c n thi t đ  b o v  an ninh qu c gia, tr t t

ứ ộ ứ ề ạ ồ ộ ỏ ự công c ng, s c kh e và đ o đ c c ng đ ng, các quy n và t c quy   ậ ự  ủ    do c a

ườ ề ợ ượ ừ ậ ng ớ i khác, và phù h p v i các quy n khác đ c th a nh n trong

ủ ầ ướ ph n này c a Công c.

ườ ộ 2. Ng i lao đ ng di trú và các thành viên gia đình h ọ

ở ề ề ấ ứ ủ ọ ể ọ ờ có quy n tr  v  ho c ặ ở ạ ướ  l i n c xu t x  c a h  vào m i th i đi m.

| 173

ề Đi u 9.

ủ ề ườ ộ ố Quy n s ng c a ng i lao đ ng di trú và các thành viên gia đình h ọ

ượ ậ ả đ ệ c pháp lu t b o v .

ề Đi u 10.

ộ ườ ọ ị ặ ộ Không m t ng i lao đ ng di trú nào ho c thành viên gia đình h  b  tra

ặ ố ử ạ ấ ừ ặ ạ ạ

ấ t n ho c đ i x  hay tr ng ph t tàn ác, vô nhân đ o ho c h  th p nhân ph m.ẩ

ề Đi u 11.

ượ ườ ặ ộ 1. Không đ ắ c b t ng i lao đ ng di trú ho c thành viên gia

ệ ặ ị ọ đình h  làm nô l ho c nô d ch.

ượ ườ ặ ộ 2. Không đ ắ c b t ng i lao đ ng di trú ho c thành viên gia

ọ ự ệ ộ ưỡ ặ ắ ứ ộ đình h  th c hi n lao đ ng c ng b c ho c b t bu c.

ượ ụ ẽ ề ả 3. Kho n 2 đi u này s  không đ

ủ ự ệ ả ộ ộ ở ệ   ể ả c áp d ng đ  c n tr  vi c ẩ   th c hi n lao  đ ng công ích  theo b n  án  c a  m t  tòa án có th m

ề ử ụ ạ ạ ộ ố ữ quy n s  d ng lao đ ng công ích làm hình ph t t

ể ượ ạ ộ ụ ơ n i hình ph t tù kèm lao đ ng công ích có th  đ i nh ng qu c gia   ư   c áp d ng nh  là

ạ ố ớ ộ ộ m t hình ph t đ i v i t ạ i ph m.

ữ ề ộ ưỡ ứ ặ 4. ậ Trong đi u này, thu t ng  “lao đ ng c ắ   ng b c ho c b t

ộ bu c” không bao hàm:

ấ ỳ ụ ệ ị ượ ả ặ a. B t k  công vi c ho c d ch v  nào không đ c nêu trong kho n 3

ư ề ượ ụ ớ ườ ữ ủ c a đi u này nh ng đ c áp d ng v i ng ị i đang b  giam gi

ặ ượ ủ ộ ợ ụ ớ ệ l nh h p pháp c a m t tòa án, ho c đ c áp d ng v i ng theo   ườ ượ   i đ c

ả ự ệ tr  t ề  do có đi u ki n.

| 174

ấ ỳ ị ụ ầ ế ườ ặ ẩ ấ ợ b. B t k  d ch v  nào c n thi t trong tr ng h p kh n c p ho c tai

ọ ế ặ ạ ợ ủ ộ ồ ọ h a đe d a đ n tính m ng ho c phúc l i c a c ng đ ng.

ấ ỳ ệ ằ ặ ị ụ ụ c. B t k  công vi c ho c d ch v  nào n m trong các nghĩa v  dân s

ụ ớ ườ ế ượ ự  ủ   c áp d ng v i công dân c a thông th ư ng n u nh  nó cũng đ

ố qu c gia liên quan.

ề Đi u 12.

ườ ộ 1. Ng i lao đ ng di trú và các thành viên gia đình h

ứ ậ ề ự ưỡ có quy n t do t ư ưở  t ng, tín ng

ưỡ ồ ự ặ ặ ọ  ề   ng, nh n th c và tôn giáo. Quy n ự ng tùy s này bao g m t ộ  do có ho c theo m t tôn giáo ho c tín ng

ự ự ặ ể ể ệ ậ ọ ủ ọ ự l a ch n c a h , và t do t

ặ ưỡ ộ ư ệ ặ ho c tín ng ng m t cách riêng t mình ho c cùng t p th  th  hi n tôn giáo   ờ ho c công khai thông qua vi c th

ủ ự ề cúng, tuân th , th c hành và truy n bá.

ườ ộ 2. Ng i   lao   đ ng   di   trú   và   thành   viên   gia   đình   h ọ

ạ ế ị ự ề ự ả ổ ặ ộ không ph i ch u s  ép bu c làm t n h i đ n quy n t do có ho c theo

ặ ưỡ tôn giáo ho c tín ng ọ ủ ọ ự ự ng tùy theo s  l a ch n c a h .

ề ự ể ệ ưỡ ặ 3. Quy n t do th  hi n tôn giáo ho c tín ng ng ch

ườ ượ ậ ầ ế ị ạ b  h n ch  trong tr ợ ng h p đ ị c pháp lu t quy đ nh và là c n thi

ậ ự ứ ệ ạ ứ ủ ộ ỏ ồ ể ả đ  b o v  an toàn, tr t t ỉ  ế   t ặ   , s c kh e hay đ o đ c c a c ng đ ng ho c

ề ự ườ ặ ạ ứ đ o đ c ho c quy n và t ơ ả ủ  do c  b n c a ng i khác.

ố ướ ế 4. Các Qu c gia thành viên Công c này cam k t tôn

ự ố ọ ủ ẹ ộ ườ ọ tr ng t ấ  do c a cha m , ít nh t m t trong s  h  là ng ộ i lao đ ng di

ế ả ườ ượ ụ ể trú, và n u có th  áp d ng đ ọ c, tôn tr ng c  ng

ụ ạ ứ ệ ả ọ ộ ợ i giám h  h p pháp   ợ   ể ả đ  b o đ m vi c giáo d c đ o đ c và tôn giáo cho con cái h  phù h p

ụ ủ ọ ớ v i phong t c c a h .

| 175

ề Đi u 13.

ườ ọ ộ 1. Ng i lao đ ng di trú  và các thành viên gia  đình h  có

ệ ề ế ị quy n có chính ki n mà không b  can thi p.

ườ ộ ọ 2. Ng

ề ự ồ ậ ề ề ự ả quy n t do ngôn lu n ­ quy n này bao g m c  quy n t

ế ậ ề ạ ọ ti p nh n và truy n bá m i lo i thông tin và t ng không phân bi ư ưở  t

ặ ấ ướ ệ ằ ẩ ả ự ằ lĩnh v c, b ng mi ng, b ng văn b n ho c  n ph m, d

ấ ỳ ươ ệ ạ ệ ậ i lao đ ng di trú  và các thành viên gia  đình h  có   ế    do tìm ki m, ệ   t ứ   i hình th c ọ ng ti n thông tin đ i chúng mà h ặ ngh  thu t ho c qua b t k  ph

ọ ự l a ch n.

ệ ự ượ ề ệ ạ ị 3. Vi c th c hi n quy n đ

ụ ữ ệ ệ ặ ắ ớ này g n v i nh ng nghĩa v  và trách nhi m đ c bi

ộ ố ạ ể ẽ ư ự ế ệ ệ ề ị ề   c quy đ nh trong đo n 2 đi u ậ   t khác. Do v y, ữ   vi c th c hi n quy n có th  s  ch u m t s  h n ch  nh ng nh ng

ẽ ỉ ế ậ ầ ị ế ạ h n ch  này s  ch  do pháp lu t quy đ nh và c n thi ằ t nh m:

ủ ự ề ọ ườ ặ a. Tôn tr ng các quy n ho c danh d  ­ uy tín c a ng i khác;

ậ ự ủ ệ ả ặ ố ố b. B o v  an ninh qu c gia c a các qu c gia liên quan, ho c tr t t xã

ặ ạ ứ ộ ồ ỏ ộ ứ h i, s c kh e ho c đ o đ c c ng đ ng;

ế ề ệ ặ c. Ngăn ch n vi c tuyên truy n chi n tranh;

ữ ề ệ ặ ộ ố ị d. Ngăn ch n vi c tuyên truy n kích đ ng thù đ ch gi a các qu c gia,

ủ ế ệ ặ ẫ ộ ệ ố ử ị ch ng t c, ho c tôn giáo, d n đ n vi c phân bi t đ i x , thù đ ch

ặ ạ ự ho c b o l c.

ề Đi u 14.

ượ ấ ợ ệ ệ ặ ộ Không ai đ c phép can thi p m t cách b t h p pháp ho c tùy ti n vào

ộ ố ờ ư ử ư ặ ươ cu c s ng gia đình, đ i t , nhà c a, th  tín ho c các ph ứ ng th c giao

| 176

ấ ợ ự ủ ế ặ ườ ti p khác, ho c công kích b t h p pháp danh d  và uy tín c a ng i lao

ỗ ọ ườ ườ ộ đ ng di trú và các thành viên gia đình h . M i ng i ng ộ i lao đ ng di

ọ ề ề ượ ệ trú và thành viên gia đình h  đ u có quy n đ ậ ả c pháp lu t b o v  không

ưở ư ậ ữ ặ ở ị ả b   nh h ệ ng b i nh ng hành vi can thi p ho c công kích nh  v y.

ề Đi u 15.

ượ ướ ả ủ ườ ườ ạ ớ c phép t Không ai đ c đo t vô c  tài s n c a ng i ng

ả ủ ặ ọ

ệ ệ ế ể ậ ơ ố ộ i lao đ ng di   ậ   trú ho c các thành viên gia đình h , cho dù đó là tài s n c a cá nhân hay t p ả   ủ th . N u, theo pháp lu t hi n hành c a qu c gia n i có vi c làm, tài s n

ườ ọ ị ư ặ ủ ộ ủ c a ng

ượ ườ ề ẽ ặ ầ ộ ộ i lao đ ng di trú ho c c a các thành viên gia đình h  b  tr ng thu   ồ   c b i i có liên quan s  có quy n đ toàn b  ho c m t ph n thì ng

ườ ầ ủ ằ th ng đ y đ  và công b ng.

ề Đi u 16.

ườ ọ ộ 1. Ng i lao đ ng di trú  và các thành viên gia  đình h  có

ề ự quy n t do và an toàn cá nhân.

ườ ọ ộ 2. Ng ề   i lao đ ng di trú và thành viên gia đình h  có quy n

ượ ướ ệ ố ả ạ ạ ự ổ ươ ề ể đ c nhà n c b o v  ch ng l i b o l c, t n th ng v  thân th , đe

ấ ộ ọ ừ ứ ọ d a và hăm d a, cho dù hành đ ng đó xu t phát t các công ch c nhà

ướ ặ ổ ứ n c, các cá nhân, nhóm ho c t ch c.

ườ ủ ể ệ ạ ậ ộ 3. Vi c ki m tra nh n d ng c a ng

ậ ế ộ ự ọ i lao đ ng di trú và các   ả   thành viên gia đình h  do các cán b  th c thi pháp lu t ti n hành ph i

ủ ụ ậ ợ ớ ị phù h p v i th  t c do pháp lu t quy đ nh.

ượ ữ ắ ớ 4. Không đ c phép b t hay giam gi

ặ ọ ộ ườ ặ ậ    vô c  cá nhân ho c t p ữ   i lao đ ng di trú ho c các thành viên gia đình h ; nh ng ể th  ng

ườ ị ướ ẽ ề ự ạ ứ ừ ng i này s  không b  t c đo t quy n t do tr  khi có căn c  và theo

| 177

ủ ụ ượ ữ ị nh ng th  t c đ ậ c pháp lu t quy đ nh.

ộ ườ 5. ị ắ Khi b  b t, ng

ể ể ằ ọ ả ượ ọ đình h  ph i đ

ậ ứ ằ ữ ượ ặ i lao đ ng di trú ho c các thành viên gia   ề   ữ c thông báo b ng ngôn ng  mà h  có th  hi u v  lý ọ ể   c thông báo ngay l p t c b ng ngôn ng  mà h  hi u ị ắ do b  b t, và đ

ộ ề ấ ỳ ờ v  b t k  l ố ớ ọ i cáo bu c nào đ i v i h .

ườ ộ ặ ọ 6. Ng

ả ớ ượ ự ữ ế ộ ặ ị ắ b  b t ho c giam gi i hình s  ph i s m đ vì các t

ộ ượ ự ặ ậ ộ ẩ ộ i lao đ ng di trú ho c các thành viên gia đình h  mà   ớ   ậ c ti p c n v i ệ   c pháp lu t cho phép th c hi n m t th m phán ho c m t cán b  đ

ề ư ề ượ ờ ử ợ quy n t pháp, và có quy n đ

ặ ượ ả ự ử ữ ờ ho c đ c tr  t ệ  do. Vi c giam gi trong khi ch  xét x  không đ

ư ắ ắ ộ ả ự ể ệ coi là quy t c b t bu c nh ng vi c tr  t ộ c xét x  trong m t th i gian h p lý   ượ   c ữ    do có th  kèm theo nh ng

ề ệ ặ ể ử ạ ấ ỳ ạ ố ụ ả ả b o đ m v  vi c có m t đ  xét x , t i b t k  giai đo n t t ng nào

ế ế ế ị ể và đ  thi hành phán quy t n u có quy t đ nh.

ộ ườ ặ 7. Khi ng

ặ ạ ử ể ặ ị ữ ọ ị  i lao đ ng di trú ho c các thành viên gia đình h  b ữ ướ   i ờ  ho c t m giam đ  ch  xét x , ho c b  giam gi d ị ạ ắ b t, b  t m gi

ứ các hình th c khác thì;

ơ ự ặ ấ ứ ủ ạ ố

ượ ủ ế ệ ạ ợ ố ộ ố i ích c a qu c gia đó, n u đ m t qu c gia đ i di n cho l c ng

ẽ ượ ề ệ ữ ắ ặ ủ   a. Các c  quan lãnh s  ho c ngo i giao c a qu c gia xu t x , ho c c a ườ   i ủ    và lý do c a c thông báo ngay v  vi c b t gi ầ đó yêu c u, s  đ

ệ ắ vi c b t gi ữ ;

ườ ạ ớ ề ọ ơ b. Ng i liên quan có quy n liên l c v i các c  quan nói trên. M i liên

ườ ẽ ượ ơ ớ ự ạ ừ l c t ng i đó v i các c  quan nói trên s  đ ệ c th c hi n không

ậ ườ ậ ừ ễ ch m tr  và ng ề i đó cũng có quy n nh n thông tin t ơ  các c  quan

ậ ộ ễ nói trên m t cách không ch m tr ;

| 178

ườ ẽ ượ ề c. Ng i có liên quan s  đ ữ   c thông báo ngay quy n này và nh ng

ề ề ướ ố ế ượ ế ợ quy n khác mà theo các đi u phù h p, n u có, đ c qu c t

ữ ế ạ ơ c áp   ớ ớ ạ   ể ụ d ng gi a các c  quan liên quan đ  liên l c và ti p xúc v i v i đ i

ệ ủ ế ơ ườ ạ ệ i đ i di n pháp lý cho

di n c a các c  quan nói trên và thu x p ng h .ọ

ườ ặ ọ ộ 8. Ng i lao đ ng di trú ho c các thành viên gia đình h  mà

ề ự ị ắ ặ ữ ề ệ ị ướ b  t c quy n t do vì b  b t ho c giam gi ở  có quy n kh i ki n ra tòa

ễ ề ế ị ủ ệ ậ ợ

ữ ữ ế ệ ệ ể đ  tòa án quy t đ nh không ch m tr  v  tính h p pháp c a vi c giam   ữ    đó là sai. Khi nh ng đó, và ra l nh phóng thích n u vi c giam gi gi

ườ ủ ụ ố ụ ư ậ ả ượ ọ ng ự i này tham d  các th  t c t t ng nh  v y, h  ph i đ c phiên

ả ề ế ể ả ặ ọ ợ ị d ch tr  giúp mà không ph i tr  ti n n u h  không hi u ho c không

ượ ữ ượ ử ụ nói đ c ngôn ng  đ c s  d ng trong phiên tòa.

ườ ộ ặ 9. Ng

ủ ệ ặ ắ ữ ề ạ n n nhân c a vi c b t ho c giam gi ọ   i lao đ ng di trú ho c các thành viên gia đình h  là ượ   c ậ  trái pháp lu t có quy n đ

ườ ủ ậ ị ồ b i th ng theo quy đ nh c a pháp lu t.

ề Đi u 17.

ườ ọ ị ướ ự ộ 1. Ng i lao đ ng di trú và các thành viên gia đình h  b  t c t ả    do ph i

ượ ố ử ả ắ ớ ự ạ ẩ ọ đ c đ i x  nhân đ o v i s  tôn tr ng nhân ph m và b n s c văn hóa

ủ ọ c a h .

ừ ạ ệ ữ ả ườ ộ 2. Tr nh ng hoàn c nh ngo i l , ng

ọ ị ạ ộ ộ ữ ả ượ viên gia đình h  b  cáo bu c ph m t i ph i đ tách bi c giam gi

ườ ị ế ộ ả ượ ố ử ữ ớ v i nh ng ng i đã b  k t t i khác và ph i đ

ọ ớ ư ườ ị ế ộ ư ớ ị ế ủ v i v  th  c a h  v i t cách là ng ữ i. Nh ng ng i ch a b  k t t

ư ạ ộ ữ ị ch a thành niên b  cáo bu c ph m t i lao đ ng di trú và các thành   ệ   t ợ   c đ i x  riêng, phù h p ườ   i ệ ớ   t v i c giam gi tách bi ộ ượ i đ

| 179

ườ ớ ượ ư ử ấ ng i l n và đ ể c đ a ra xét x  nhanh nh t có th .

ườ ộ ị ọ 3. Ng i lao đ ng di trú và các thành viên gia đình h  mà b  giam gi

ặ ở ả ố ố ơ ệ ạ qu c gia quá c nh, ho c

ệ ị ẽ ượ ữ ế quy đ nh liên quan đ n vi c di trú thì s  đ c giam gi tách bi

ữ ườ ị ế ữ ể ờ ườ ị ữ ặ nh ng ng i đã b  k t án ho c nh ng ng ữ ở    ữ    qu c gia n i có vi c làm vì vi ph m nh ng ệ ớ   t v i ử    đ  ch  xét x , i b  giam gi

ự ừ ể trong ch ng m c có th .

ờ ở ả ơ ả ủ ủ ụ 4. Trong th i gian

ườ ộ ố ử ố ớ đ i x  đ i v i ng ệ    tù theo b n án c a tòa án, m c tiêu c  b n c a vi c ọ ẽ   i lao đ ng di trú và các thành viên gia đình h  s  là

ữ ụ ộ ườ ộ ị ồ ề ặ ả ạ c i t o và ph c h i v  m t xã h i. Nh ng ng ạ i ph m t

ẽ ượ ữ ệ ớ ườ ớ ụ ượ niên s  đ c giam gi tách bi t v i ng i l n và đ i v  thành   ữ   c áp d ng nh ng

ớ ộ ổ ệ ư ợ bi n pháp thích h p v i đ  tu i và t ủ ọ  cách pháp lý c a h .

ặ ở ạ ờ ố ườ ộ 5. Trong su t th i gian t m giam ho c tù, ng i lao đ ng di trú và các

ọ ẽ ượ ưở ề ượ thành viên gia đình h  s  đ c h ng các quy n đ c các thành viên

ế ươ ự ư gia đình thăm vi ng t ng t nh  các công dân.

ườ ị ướ ộ ạ ự ơ 6. Khi ng i lao đ ng di trú b  t c đo t t

ề ủ ả ố ữ ế ề ấ quy n c a qu c gia liên quan ph i quan tâm đ n nh ng v n đ  có th

ọ ặ ớ ệ ố ớ ặ đ t ra v i các thành viên gia đình h , đ c bi ẩ    do, các c  quan có th m ể  ợ t là đ i v i con cái và v

ặ ọ ồ ho c ch ng h .

ườ ọ ộ ị 7. Ng ấ   i lao đ ng di trú và các thành viên gia đình h  mà đang ch u b t

ứ ữ ặ ỏ ậ ủ ố ứ ộ c  m t hình th c giam gi

ệ ặ ả ố ẽ ượ ưở ơ n i có vi c làm ho c qu c gia quá c nh s  đ ho c b  tù nào theo pháp lu t c a qu c gia   ề   ng các quy n c h

ự ư ủ ướ ả ươ t ng t nh  công dân c a các n c đó trong cùng hoàn c nh.

ườ ộ ặ ố ộ ế 8. N u ng

ữ ể ẩ ự ế ạ ị ọ ị h  b  giam gi i lao đ ng di trú ho c m t trong s  các thành viên gia đình   ệ    đ  th m tra s  vi ph m các quy đ nh liên quan đ n vi c

| 180

ư ọ ẽ ấ ỳ ậ ả ả ị nh p c , h  s  không ph i ch u b t k  chi phí nào n y sinh t ừ ệ    vi c

này.

ề Đi u 18.

ườ ề ọ ộ 1. Ng i lao đ ng di trú và các thành viên gia đình h  có quy n bình

ố ớ ướ ủ ẳ đ ng v i các công dân c a qu c gia liên quan tr c các tòa án. Trong

ố ớ ọ ấ ứ ự ệ ề ặ ộ ị vi c xác đ nh b t c  cáo bu c hình s  nào đ i v i h , ho c v  các

ộ ụ ệ ụ ủ ọ ề ườ ộ quy n và nghĩa v  c a h  trong m t v  ki n, ng i lao đ ng di trú và

ề ọ ượ ử ằ các thành viên gia đình h  có quy n đ c xét x  công b ng và công

ộ ậ ề ẩ ở ộ ượ khai b i m t tòa án có th m quy n, đ c l p và khách quan, đ c thành

ậ ậ l p theo pháp lu t.

ườ ộ ặ ọ ị 2. Ng

ượ ự ề ộ ớ ộ ạ ph m t ộ   i lao đ ng di trú ho c các thành viên gia đình h  mà b  cáo bu c ứ   ị i khi b  ch ng i hình s  có quy n đ c coi là vô t i cho t

ộ ậ minh là có t i theo pháp lu t.

ố ớ ọ ấ ỳ ự ệ ộ ị 3. Trong vi c xác đ nh b t k  cáo bu c hình s  nào đ i v i h , ng

ọ ượ ặ ộ lao đ ng di trú ho c các thành viên gia đình h  đ ề c quy n h ườ   i ưở   ng

ữ ả ố ể ả nh ng b o đ m t i thi u sau đây:

ượ ế ằ ọ ể ữ a. Đ c thông báo ngay và chi ti ề ả   t b ng ngôn ng  mà h  hi u v  b n

ủ ờ ấ ch t và nguyên nhân c a l ộ ố ớ ọ i cáo bu c đ i v i h ;

ủ ờ ữ ề ệ ể ế ẩ ị b. Có đ  th i gian và các đi u ki n đ  chu n b  bào ch a và ti p xúc

ậ ư ọ ọ ớ v i lu t s  h  ch n.

ượ ử c. Đ c xét x  nhanh chóng.

ặ ủ ọ ử ớ ự ượ ữ ặ d. Đ c xét x  v i s  có m t c a h  và đ ượ ự c t bào ch a ho c thông

ỗ ợ ọ ự ọ ượ ề qua h  tr pháp lý do h  l a ch n; đ

ỗ ợ ọ ượ ậ ự ỗ ợ ế n u h  không có h  tr  pháp lý và đ ề c thông báo v  quy n này   ỉ c nh n s  h  tr  pháp lý ch

| 181

ọ ọ ườ ợ ỏ ị đ nh cho h  trong m i tr ợ ng h p khi l i  ích công lý đòi h i và

ủ ả ả ả ế ả ọ không ph i tr  chi phí n u h  không đ  kh  năng chi tr .

ấ ấ ấ ấ ượ ứ ặ ầ ố e. Đ c ch t v n ho c yêu c u ch t v n các nhân ch ng ch ng l

ượ ầ ự ữ ứ ấ ặ ẩ và đ c yêu c u s  có m t và th m v n nh ng nhân ch ng b o v

ụ ứ ữ ệ ề ớ ố ọ h  theo cùng nh ng đi u ki n áp d ng v i nhân ch ng ch ng l ạ ọ  i h ệ  ả ạ ọ i h .

ượ ễ ể ế ặ ọ ợ ị f. Đ c phiên d ch tr  giúp mi n phí n u h  không hi u ho c không

ượ ữ ử ụ nói đ c ngôn ng  s  d ng trong tòa án.

ả ư ị ờ ố ạ ọ ậ ộ ộ g. Không b  bu c ph i đ a ra l i khai ch ng l ặ i h  ho c nh n t i.

ườ ị ủ ụ ố ụ ộ ổ ế ầ ố ớ 4. Đ i v i ng i v  thành viên, th  t c t t ng c n xét đ n đ  tu i và

ầ ẩ ụ ồ ủ ọ ệ nhu c u thúc đ y vi c ph c h i c a h .

ườ ị ế ộ ẽ ọ ộ 5. Ng i lao đ ng di trú và các thành viên gia đình h  đã b  k t t i s  có

ượ ơ ộ ạ ờ ế ộ ả c m t tòa án cao h n xem xét l i k t t i l i và b n án theo

ề quy n đ pháp lu t.ậ

ộ ườ ộ ặ ọ 6. Khi m t ng i lao đ ng di trú ho c các thành viên gia đình h  đã b

ạ ộ ế ị ự ố ộ ế k t án ph m t

ơ ở ườ ượ ặ ỏ ị  ệ   i hình s  theo m t quy t đ nh cu i cùng và sau đó vi c ữ   c tha trên c  s  nh ng i đó đã đ ị ủ ế k t án này đã b  h y b  ho c ng

ế ữ ặ ớ ế ớ ượ ộ ệ tình ti t m i ho c nh ng tình ti t m i đ

ệ ử ắ ằ ắ ả ườ ị ự ừ ch c ch n r ng đã có vi c x  án sai, ng

ệ ế ẽ ượ ồ ườ ừ do vi c k t án sai đó s  đ c b i th

ư ượ ế ượ ằ ệ ệ ỉ c phát hi n ch  ra m t cách   ạ   i đã ph i ch u s  tr ng ph t ứ   ậ ng theo pháp lu t, tr  khi ch ng ế ế   t đ n t ch a đ c bi minh đ c r ng vi c không phát hi n ra tình ti

ầ ặ ộ ỗ ủ ườ này là m t ph n ho c hoàn toàn do l i c a ng i đó.

ườ ọ ẽ ặ ộ ị 7. Ng i lao đ ng di trú ho c các thành viên gia đình h  s  không b  xét

ạ ạ ộ ộ ị ế ộ ọ ặ ượ ừ ử ặ x  ho c tr ng ph t l i vì m t t i mà h  đã b  k t t i ho c đ

ủ ụ ố ụ ậ ự ủ ố b  vô t ộ ướ i tr c đây theo pháp lu t và th  t c t c tuyên   ố    t ng hình s  c a qu c

| 182

gia liên quan.

ề Đi u 19.

ộ ườ ộ ặ 1. Không m t ng

ạ ự ự ự ộ ọ ị h  b  coi là đã ph m t

ự ậ ạ ấ ố ộ ộ i lao đ ng di trú ho c thành viên nào trong gia đình   ệ   ệ i hình s  do đã th c hi n hay không th c hi n ặ   i ph m hình s  theo lu t qu c gia ho c m t hành vi không c u thành t

ố ế ạ ờ ể ệ ự ư ả ộ ị qu c t t

ạ ặ ạ ể ượ ạ ạ ờ ơ ph t n ng h n hình ph t có th  đ ể i th i đi m ph m t ụ c áp d ng t

ạ ậ ạ ộ ộ ị ế i th i đi m th c hi n cũng nh  không ph i ch u m t hình   ộ   i. ẹ ơ   i mà pháp lu t quy đ nh m t hình ph t nh  h n N u sau khi ph m t

ộ ọ ẽ ượ ạ ẹ ơ ụ ạ cho t i ph m đó thì h  s  đ c áp d ng hình ph t nh  h n này.

ữ ạ ắ ị ế ườ ị ủ 2. Nh ng cân nh c có tính nhân đ o liên quan đ n đ a v  c a ng

ụ ể ố ớ ề ượ ư ệ ộ đ ng di trú, c  th  là đ i v i quy n đ

ượ ố ớ ư ế ả ộ ộ ự ạ đ c tính đ n khi đ a ra b n án đ i v i m t t i lao   ầ   c c  trú hay làm vi c, c n ộ   i ph m hình s  do m t

ườ ọ ự ủ ệ ộ ộ ng i lao đ ng di trú hay m t thành viên c a gia đình h  th c hi n.

ề Đi u 20.

ườ ọ ẽ ặ ộ 1. Ng ị ỏ   i lao đ ng di trú ho c thành viên gia đình h  s  không b  b  tù

ụ ợ ồ ộ ọ ỉ ch  vì h  không hoàn thành m t nghĩa v  h p đ ng.

ườ ọ ẽ ộ 2. Ng i lao đ ng di trú và thành viên gia đình h  s  không b  t

ị ụ ư ề ấ ấ ặ ặ ộ ỉ quy n c  trú ho c gi y phép lao đ ng, ho c b  tr c xu t ch  vì h ị ướ   c ọ

ộ ụ ằ ừ ệ ợ ồ không hoàn thành nghĩa m t v  n m ngoài h p đ ng tr  khi vi c hoàn

ệ ấ ư ụ ệ ề ộ thành nghĩa v  đó là đi u ki n cho vi c c p phép c  trú hay lao đ ng.

ề Đi u 21.

ạ ừ ộ ứ ượ ậ ấ ỳ ườ Ngo i tr m t quan ch c đ c pháp lu t cho phép, b t k  ng

ặ ố ắ ấ ờ ủ ủ ế ị ậ ạ ti n hành t ch thu, h y ho c c  g ng h y gi y t i nào   ấ    nh n d ng, các gi y

| 183

ặ ư ạ ậ ả ặ ậ ư ệ ờ t cho phép nh p c nh ho c l u l i, c  trú ho c l p nghi p trong lãnh

ệ ị ẽ ấ ặ ậ ố ổ ộ th  qu c gia ho c gi y phép lao đ ng s  là trái pháp lu t. Vi c t ch thu

ấ ờ ữ ẽ ế ượ ế ấ nh ng gi y t này s  không đ

ậ ế ọ ườ ượ ủ ợ ộ nh n chi ti t. Trong m i tr c ti n hành n u không có gi y biên   ế   c phép h y h  chi u ng h p, không đ

ươ ườ ặ ộ ặ ấ ờ ươ  t ng đ ủ ng c a ng i lao đ ng di trú ho c thành viên gia

ho c gi y t đình h .ọ

ề Đi u 22.

ườ ọ ẽ ả ộ 1. Ng ị   i lao đ ng di trú và các thành viên gia đình h  s  không ph i ch u

ấ ẽ ượ ụ ữ ụ ể ệ ệ ấ ậ nh ng bi n pháp tr c xu t t p th . Vi c tr c xu t s  đ c xem xét và

ế ị ừ ườ ợ ệ quy t đ nh theo t ng tr ng h p riêng bi t.

ườ ọ ộ ỉ 2. Ng

ổ ủ ế ị ấ ộ ỏ ể ị ụ   i lao đ ng di trú và các thành viên gia đình h  ch  có th  b  tr c ủ   ố xu t ra kh i lãnh th  c a m t Qu c gia thành viên theo quy t đ nh c a

ộ ơ ậ ẩ ớ ợ ề m t c  quan có th m quy n, phù h p v i pháp lu t.

ế ị ả ượ ấ ầ ữ ằ ụ 3. Quy t đ nh tr c xu t c n ph i đ c thông báo b ng ngôn ng  mà h

ủ ế ể ầ ắ ộ ị ọ  ọ   hi u. N u không có quy đ nh b t bu c khác, theo yêu c u c a h ,

ấ ẽ ượ ế ị ọ ằ ả ụ quy t đ nh tr c xu t s  đ

ế ị ệ ừ ườ ẽ ượ ợ ủ c a vi c ra quy t đ nh cũng s  đ c thông báo cho h  b ng văn b n, và lý do   ạ ệ    vì ng h p ngo i l c nêu rõ tr  tr

ữ ố ườ ẽ ượ lý do an ninh qu c phòng. Nh ng ng i liên quan s  đ

ế ị ữ ướ ặ ộ ờ ề v   nh ng  quy t  đ nh  này   tr c thông báo   ể   ấ c  ho c  mu n  nh t  là   vào  th i   đi m

ượ ế ị quy t đ nh đ c ban hành.

ạ ừ ườ ợ ố ế ị ộ ơ 4. Ngo i tr  tr

ố ườ ề ề ả công b , ng i có liên quan có quy n gi i trình v  lý do mà theo đó h

ượ ấ ẩ ơ ị ụ ề ậ   ng h p quy t đ nh cu i cùng do m t c  quan pháp lu t ọ  ề   c các c  quan có th m quy n không nên b  tr c xu t, và có quy n đ

ụ ệ ủ ữ ừ ề ấ xem xét v  vi c c a mình tr  khi nh ng lý do c p bách v  an ninh đòi

| 184

ờ ợ ươ ự ạ ỏ h i khác. Trong khi ch  đ i xem xét, đ ề ng s  có quy n xin t m hoãn

ế ị ụ ấ quy t đ nh tr c xu t.

ế ị ụ ế ấ ượ ế ị ự ư ệ 5. N u quy t đ nh tr c xu t đã đ c th c hi n nh ng quy t đ nh này

ị ủ ườ ẽ ồ ề ườ sau đó b  h y, ng i có liên quan s  có quy n đòi b i th

ượ ử ụ ế ị ậ ướ ẽ ng theo   ả   ể c s  d ng đ  ngăn c n pháp lu t, và quy t đ nh tr c đó s  không đ

ườ ng i đó quay tr  l ở ạ ướ i n c có liên quan.

ườ ấ ợ ườ ơ ộ ẽ 6. Trong tr ị ụ ng h p b  tr c xu t, ng

ướ ể ả ặ ề ươ ế ầ đáng tr c ho c sau khi đi đ  gi i liên quan s  có c  h i thích   ặ   ng ho c i quy t các yêu c u v  l

ề ợ ể ử ụ ư ặ ọ các quy n l i khác mà h  có ho c đ  x  lý các nghĩa v  ch a hoàn

thành.

ươ ạ ế ế ị ự ụ ệ 7. Không làm  ph ấ   ệ ng h i đ n  vi c th c  hi n quy t  đ nh tr c xu t,

ườ ặ ấ ả ọ ộ ng

ậ ả ế ị ể ộ ố i lao đ ng di trú ho c thành viên gia đình h  ph i ch p hành   ả   quy t đ nh đó có th  xin nh p c nh vào m t qu c gia khác không ph i

ố ấ ứ là qu c gia xu t x .

ườ ợ ườ ấ ặ ộ 8. Trong tr ụ ng h p tr c xu t ng

ườ ủ ụ ệ ẽ ả ị ọ đình   h ,   ng i lao đ ng di trú ho c thành viên gia   ấ   i   đó  s   không  ph i   ch u   chi  phí c a  vi c   tr c   xu t.

ườ ể ượ ả ầ ạ ủ Ng i liên quan có th  đ c yêu c u trang tr i chi phí đi l i c a mình.

ụ ệ ấ ố ỏ ơ ưở ệ ẽ ả 9. Vi c tr c xu t kh i qu c gia n i có vi c làm s  không  nh h ng t

ộ ườ ớ   i ọ   i lao đ ng di trú và thành viên gia đình h  có ề ấ ỳ b t k  quy n nào mà ng

ượ ậ ủ ướ ể ả ậ ươ ề đ c theo pháp lu t c a n c đó, k  c  quy n nh n l ng và các

ề ợ quy n l i khác.

ề Đi u 23.

ườ ề ọ ộ Ng i lao đ ng di trú và các thành viên gia đình h  có quy n yêu c u s

ộ ơ ự ủ ệ ủ ả ạ ặ ầ ự  ố ỗ ợ h  tr  và b o v  c a m t c  quan ngo i giao ho c lãnh s  c a qu c gia

| 185

ặ ủ ấ ứ ệ ạ ợ ủ ố xu t x , ho c c a qu c gia đ i di n cho l ố i ích c a qu c gia xu t x

ề ượ ừ ậ ướ ạ ị khi các quy n đ c th a nh n trong Công

ườ ấ ợ ả ượ ườ trong tr ị ụ ng h p b  tr c xu t, ng i liên quan ph i đ c thông báo v

ề ậ ễ ụ ủ ố ơ các quy n này không ch m tr ấ ứ  ụ ể   c này b  vi ph m. C  th , ề  ấ    và các c  quan c a qu c gia tr c xu t

ả ạ ự ệ ề ệ ề ệ ph i t o đi u ki n cho vi c th c hi n quy n này.

ề Đi u 24.

ườ ề ọ ộ ượ ọ M i ng i lao đ ng di trú và thành viên gia đình h  có quy n đ ừ   c th a

ữ ể ậ ướ ậ ở ọ ơ nh n là nh ng th  nhân tr c pháp lu t m i n i.

ề Đi u 25.

ườ ộ ự ố ử ư ẳ 1. Ng i lao đ ng di trú đ ượ ưở c h ng s  đ i x  bình đ ng nh  các công

ủ ế ề ệ ấ ơ ố dân c a qu c gia n i có vi c làm liên quan đ n v n đ  thù lao và:

ụ ư ữ ệ ệ ề ờ ờ a. nh ng đi u ki n làm vi c khác, ví d  nh  làm ngoài gi , gi làm

ỉ ệ ỉ ượ ầ ộ ố vi c, ngh  cu i tu n, ngày ngh  đ c tr ả ươ  l

ấ ỳ ề ứ ệ ế ệ ấ ộ ng, an toàn lao đ ng,   ệ   , ch m d t quan h  lao đ ng và các b t k  đi u ki n làm vi c y t

ự ễ ậ ố ượ nào khác theo pháp lu t và th c ti n qu c gia, đ ồ c bao g m trong

ữ ữ ậ nh ng thu t ng  này;

ư ộ ổ ụ ụ ề ệ ể ộ b. các đi u ki n tuy n d ng khác, ví d  nh  đ  tu i lao đ ng t ố   i

ệ ạ ể ế ạ ấ ỳ ấ ề thi u, h n ch  làm vi c t

ậ ự ễ ố ượ ệ ộ i gia và b t k  v n đ  nào khác mà, theo   ể   ề c coi là m t đi u ki n tuy n

pháp lu t và th c ti n qu c gia, đ d ng.ụ

ắ ề ố ử ủ ệ ẳ ả   2. Vi c không tuân th  nguyên t c v  đ i x  bình đ ng nêu trong kho n

ể ụ ề ồ ư ấ ợ ẽ ợ 1 đi u này trong các h p đ ng tuy n d ng t nhân s  là b t h p pháp.

ụ ệ ầ ố ả 3. Các Qu c gia thành viên ph i áp d ng các bi n pháp c n thi ế ể ả   t đ  b o

| 186

ườ ị ướ ộ ề ạ ằ ả đ m r ng ng i lao đ ng di trú không b  t c đo t các quy n có đ ượ   c

ắ ấ ườ ủ ệ ư ừ t nguyên t c này vì tính ch t không th

ụ ể ộ ườ ử ụ ộ ượ ả lao đ ng. C  th , ng i s  d ng lao đ ng không đ

ư ụ ợ ồ ỳ k  nghĩa v  pháp lý hay h p đ ng nào cũng nh  các nghĩa v  c a h

ấ ỳ ị ạ ế ng xuyên c a vi c c  trú hay   ẹ ấ   c gi m nh  b t ụ ủ ọ  ấ ứ ẽ s  không b  h n ch  theo b t k  cách th c nào vì tính ch t không

ườ th ng xuyên đó.

ề Đi u 26.

ủ ừ ề ậ ố ườ 1. Các Qu c gia thành viên th a nh n quy n c a ng ộ i lao đ ng di trú

và các thành viên gia đình h :ọ

ượ ạ ộ ủ ọ ộ a. đ

ượ ữ ậ ằ ậ ộ ệ ủ c a nh ng hi p h i khác đ

ủ ọ ế ợ ộ c tham gia vào các cu c h p, các ho t đ ng c a công đoàn và   ả   c thành l p theo pháp lu t, nh m b o ỉ ụ , xã h i, văn hóa và các l i ích khác c a h , ch  ph i ích kinh t ệ ợ v  l

ủ ữ ộ ị ổ ứ thu c vào nh ng quy đ nh c a các t ch c liên quan;

ổ ứ b. đ ượ ự c t ấ ỳ  do tham gia b t k  công đoàn hay t ch c nào đã đ  c p ề ậ ở

ỉ ụ ữ ủ ộ ị ổ ứ trên, ch  ph  thu c vào nh ng quy đ nh c a các t ch c liên quan;

ượ ế ợ ừ c. đ ự ỗ ợ c tìm ki m s  h  tr  và tr  giúp t ệ    các công đoàn và các hi p

ề ậ ở ộ h i đã đ  c p trên.

ệ ệ ự ạ ừ ị ạ ữ ế ề

ế ượ ủ ế ậ ầ ộ ộ ị c pháp lu t quy đ nh và c n thi t trong m t xã h i dân ch  vì l ch  đ

ặ ể ả ậ ự ự ệ ề ộ ố ạ   2. Vi c th c hi n các quy n này không b  h n ch , ngo i tr  nh ng h n ợ   i ủ    do c a công c ng ho c đ  b o v  các quy n và t ích qu c gia, tr t t

ườ ng i khác.

ề Đi u 27.

ề ộ ườ ặ ộ 1. V  an sinh xã h i, ng i lao đ ng di trú ho c các thành viên gia đình

| 187

ề ạ ự ố ử ố ơ ọ h  có quy n đ ượ ưở c h ng t ệ i qu c gia n i có vi c làm s  đ i x  nh

ừ ự ứ ữ ọ ượ dành cho nh ng công dân trong ch ng m c là h  đáp  ng đ ư  ữ   c nh ng

ượ ố ị ầ yêu c u đ ậ ủ c quy đ nh trong pháp lu t c a qu c gia đó và trong các

ề ướ ươ ơ ề ủ ố đi u c song và đa ph

ấ ứ ố ế ậ ữ ể ệ ỏ ơ xu t x  và qu c gia n i có vi c làm có th  thi ẩ ng. Các c  quan có th m quy n c a qu c gia   ậ   t l p nh ng th a thu n

ế ể ấ ỳ ự ự ệ ẩ ị ầ c n thi t đ  xác đ nh mô hình th c hi n chu n m c này vào b t k  lúc

nào.

ườ ề ệ ậ ạ ợ ườ 2. Trong tr ng h p pháp lu t không t o đi u ki n cho ng

ọ ượ ưở ợ di trú và các thành viên gia đình h  đ c h ng l

ẽ ả ườ ữ gia liên quan s  xem xét kh  năng thanh toán cho nh ng ng ộ   i lao đ ng ố   i ích, thì các qu c ợ   i i có l

ơ ở ố ử ủ ọ ư ả ẳ ích kho n đóng góp c a h  trên c  s  đ i x  bình đ ng nh  các công

ữ ả ươ dân có nh ng hoàn c nh t ng t ự .

ề Đi u 28.

ườ ộ ọ ề ượ Ng i lao đ ng di trú và các thành viên gia đình h  có quy n đ

ế ầ ẩ ế ể ủ ọ ự s  chăm sóc y t ấ  kh n c p c n thi

ữ ươ ổ ụ ồ ượ ố ớ ứ ể ể đ  tránh nh ng th ng t n không th  ph c h i đ ậ   c nh n ặ   ộ ố t đ  duy trì cu c s ng c a h  ho c ỏ   c đ i v i s c kh e

ơ ở ố ử ủ ư ẳ ố

ượ ừ ố ẩ ấ ế ọ ủ ọ c a h , trên c  s  đ i x  bình đ ng nh  các công dân c a qu c gia liên   ấ    kh n c p đó cho h  vì tính ch t ch i chăm sóc y t quan. Không đ c t

ườ ệ ư ế ặ ộ không th ng xuyên liên quan đ n vi c c  trú ho c lao đ ng.

ề Đi u 29.

ủ ườ ề ọ ộ ượ Con cái c a ng i lao đ ng di trú có quy n có h  tên, đ c khai sinh và

ố ị có qu c t ch.

ề Đi u 30.

| 188

ủ ườ ơ ả ề ộ ượ ế Con cái c a ng i lao đ ng di trú có quy n c  b n đ ậ c ti p c n giáo

ơ ở ố ử ủ ẳ ố

ế ậ ơ ở ướ ụ ệ ặ ọ ư ụ d c trên c  s  đ i x  bình đ ng nh  các công dân c a qu c gia có liên   ườ   ng quan. Vi c ti p c n các c  s  giáo d c tr c khi đi h c ho c các tr

ị ừ ố ườ ế ạ ấ ọ h c không b  t ch i hay h n ch  vì tính ch t không th

ủ ố ệ ư ẹ ế ặ ặ ặ ộ

ệ ư ẻ ạ ườ ủ ố ng xuyên liên   ấ   quan đ n vi c c  trú ho c lao đ ng c a b  ho c m  ho c vì tính ch t ơ   i qu c gia n i ế ng xuyên liên quan đ n vi c c  trú c a tr  t không th

ệ có vi c làm.

ề Đi u 31.

ố ả ắ ả ả ự ả ọ

ườ ọ ộ 1. Các Qu c gia thành viên ph i b o đ m s  tôn tr ng b n s c văn hóa   ọ i lao đ ng di trú và các thành viên gia đình h , và cho phép h ủ c a ng

ớ ướ ầ ự t ố  do duy trì c u n i văn hóa v i n ấ ứ ủ ọ c xu t x  c a h .

ụ ể ệ ợ ố 2. Các Qu c gia thành viên có th  áp d ng các bi n pháp thích h p đ  h ể ỗ

ỗ ự ề ế ấ ợ tr  và khuy n khích các n  l c trong v n đ  này.

ề Đi u 32.

ờ ạ ư ế ạ ệ ơ ố ườ Khi h t th i h n c  trú t i qu c gia n i có vi c làm, ng

ố ề ề ọ ế trú và các thành viên gia đình h  có quy n mang theo s  ti n ki m đ ộ i lao đ ng di   ượ   c

ế ậ ủ ữ ư ệ ố và ti t ki m, theo pháp lu t c a qu c gia liên quan, cũng nh  nh ng tài

ồ ủ ọ ả s n và đ  dùng cá nhân c a h .

ề Đi u 33.

ườ ề ọ ộ 1. Ng i lao đ ng di trú và các thành viên gia đình h  có quy n đ ượ   c

ấ ứ ệ ả ơ ố ố ố qu c gia xu t x , qu c gia n i có vi c làm và qu c gia quá c nh thông

ừ ườ báo tùy t ng tr ợ ụ ể ề ng h p c  th  v :

ủ ề ọ ị ướ a. Các quy n h  có theo quy đ nh c a Công c này;

| 189

ề ệ ề ề ệ ấ ọ ậ b. Các đi u ki n v  vi c ch p nh n h , các quy n và nghĩa v  c a h

ễ ủ ữ ự ậ ố theo pháp lu t và th c ti n c a qu c gia liên quan và nh ng v n đ

ủ ụ ủ ụ ủ ọ khác giúp h  tuân th  các th  t c hành chính hay các th  t c khác t ụ ủ ọ  ề  ấ ạ   i

ố qu c gia đó.

ụ ệ ả ố ượ 2. Các Qu c gia thành viên ph i áp d ng các bi n pháp đ c cho là thích

ể ữ ổ ế ặ ể ả ả ằ

ượ ườ ử ụ ộ ộ c ng tin đó đ i s  d ng lao đ ng, các liên đoàn lao đ ng hay các c

ổ ứ ợ ợ quan và các t

ẽ ợ ấ ớ ố ợ h p đ  ph  bi n nh ng thông tin nói trên ho c đ  b o đ m r ng thông   ơ  ố   ấ  ch c thích h p khác cung c p. Khi thích h p, các Qu c ề gia thành viên s  h p tác v i các qu c gia liên quan khác trong v n đ

này.

ữ ả ượ ầ ủ ề ễ ấ 3. Nh ng thông tin đ y đ  đó ph i đ c cung c p mi n phí theo đ  ngh

ườ ọ ộ ị  ừ   i lao đ ng di trú và các thành viên gia đình h  và trong ch ng ủ c a ng

ể ể ể ằ ữ ự ọ m c có th , b ng ngôn ng  mà h  có th  hi u.

ề Đi u 34.

ị ộ ầ ướ ủ Không m t quy đ nh nào trong ph n này c a Công

ẹ ườ ọ ộ nh  cho ng i lao đ ng di trú và các thành viên gia đình h  nghĩa v

ủ ả ố ị

ụ ế ệ ố ơ ả   c có ý nghĩa gi m ụ  ủ   ậ ủ ấ ỳ tuân th  các quy đ nh pháp lu t c a b t k  qu c gia quá c nh nào và c a ả ắ   qu c gia n i có vi c làm liên quan; hay nghĩa v  liên quan đ n b n s c

ủ ư ố văn hóa c a c  dân các qu c gia đó.

ề Đi u 35.

ủ ầ ộ ị ướ ượ ả Không m t quy đ nh nào trong ph n này c a Công c đ c gi i thích

ữ ủ ứ ạ ợ ườ ộ ớ v i hàm ý h p th c hóa tình tr ng c a nh ng ng i lao đ ng di trú hay

ấ ờ ặ ở ườ ữ ọ các thành viên gia đình h  là nh ng ng i không có gi y t ho c

ố ớ ấ ợ ấ ỳ ệ ề ạ ặ ợ trong   ứ   tình tr ng b t h p pháp ho c b t k  quy n nào đ i v i vi c h p th c

| 190

ủ ọ ư ạ ươ ư ậ hóa tình tr ng c a h  nh  v y cũng nh  không làm ph

ể ả ữ ề ệ ệ ằ ả ợ ấ bi n pháp đ  b o đ m nh ng đi u ki n công b ng và h p lý cho v n đ ạ ế ng h i đ n các   ề

ị ạ ầ ướ di trú qu c t ố ế ư ượ  nh  đ c quy đ nh t i ph n V Công c này.

Ủ Ầ Ề ƯỜ PH N IV: CÁC QUY N KHÁC C A NG Ộ I LAO Đ NG DI

TRÚ

Ọ Ữ ƯỜ VÀ CÁC THÀNH VIÊN GIA ĐÌNH H  LÀ NH NG NG I

Ặ Ở Ờ Ấ Ợ Ạ CÓ GI Y T  HO C TRONG TÌNH TR NG H P PHÁP

ề Đi u 36.

ữ ườ ọ ộ Nh ng ng i lao đ ng di trú và các thành viên gia đình h  mà có gi y t

ặ ở ợ ạ ệ ố ơ ho c ạ  trong tình tr ng h p pháp t i qu c gia n i có vi c làm, đ ấ ờ  ượ   c

ưở ề ượ ủ ầ ị ướ h ng các quy n đ c quy đ nh trong ph n này c a Công c, ngoài

ề ượ ầ ị các quy n đ c quy đ nh trong ph n III.

ề Đi u 37.

ướ ọ ượ ể ấ ặ ậ ờ ở Tr c khi kh i hành ho c ch m nh t là vào th i đi m h  đ ấ   c ch p

ệ ậ ố ơ ộ ườ nh n vào qu c gia n i có vi c làm, ng

ề ọ ượ ố ố viên gia đình h  có quy n đ

ủ ế ệ ệ ầ ợ ề ọ ề có vi c làm thông báo đ y đ , n u thích h p, v  m i đi u ki n có th

ệ ấ ặ ọ ượ ụ ệ ậ c ch p nh n và đ c bi ố ớ áp d ng đ i v i vi c h  đ

ươ ưở ệ ư ệ ế ệ ng mà h ng l ki n liên quan đ n vi c c  trú và các công vi c có h

ứ ả ầ ọ ở ố ư ữ ể i lao đ ng di trú và các thành   ơ   ấ ứ c các qu c gia xu t x  hay qu c gia n i ể  ề   ữ t là nh ng đi u ọ  ơ    qu c gia n i có th  làm cũng nh  nh ng yêu c u mà h  ph i đáp  ng

ấ ỳ ọ ầ ề ế ệ ặ ẩ ơ có vi c làm và c  quan th m quy n mà h  c n g p n u có b t k  thay

ề ữ ề ệ ổ đ i nào v  nh ng đi u ki n đó.

ề Đi u 38.

| 191

ẽ ố ắ ệ ơ ố ườ 1. Các qu c gia n i có vi c làm s  c  g ng cho phép ng ộ i lao đ ng di

ọ ượ ặ ạ ắ ờ trú và các thành viên gia đình h  đ c v ng m t t m th i mà không

ả ưở ớ ượ ủ ư ặ ộ ọ nh h ng gì t ệ i vi c đ c phép c  trú ho c lao đ ng c a h , tùy

ườ ề ệ ẽ ơ ợ theo tr ố ng h p. Khi làm đi u này, qu c gia n i có vi c làm s  xem

ụ ặ ữ ầ ệ ủ ườ ộ xét nh ng nhu c u và nghĩa v  đ c bi t c a ng i lao đ ng di trú và

ọ ụ ể ở ố các thành viên gia đình h , c  th  là ấ ứ  qu c gia xu t x .

ườ ề ọ ộ 2. Ng i lao đ ng di trú và các thành viên gia đình h  có quy n đ

ầ ủ ề ể ượ ề ệ ặ ạ ắ ượ   c ờ thông báo đ y đ  v  các đi u ki n đ  đ c phép v ng m t t m th i.

ề Đi u 39.

ườ ọ ộ ề ự 1. Ng i lao đ ng di trú và các thành viên gia đình h  có quy n t

ổ ủ ệ ơ ố ự ự ọ ạ l i trong lãnh th  c a qu c gia n i có vi c làm và t do đi   ơ    do l a ch n n i

ở ủ ư c  trú c a mình đó.

ề ượ ẽ ề ạ ị 2. Các quy n đ

ấ ứ ạ ừ ữ ế ế ậ ạ ị ị

ế ể ả ậ ự ệ ỏ ộ ố ả   ủ c quy đ nh trong đo n 1 c a đi u này s  không ph i ầ   ch u b t c  h n ch  nào tr  nh ng h n ch  do pháp lu t quy đ nh, c n ạ   ứ  công c ng, s c kh e hay đ o t đ  b o v  an ninh qu c gia, tr t t thi

ề ồ ự ườ ả ứ ộ đ c c ng đ ng, hay các quy n và t ủ  do c a ng i khác, và ph i phù

ề ớ ượ ừ ậ ướ ợ h p v i các quy n khác đ c th a nh n trong Công c này.

ề Đi u 40.

ườ ề ậ ọ ộ 1. Ng

ệ ệ ạ ằ ẩ ố ơ ộ   i lao đ ng di trú và các thành viên gia đình h  có quy n l p h i ả   i qu c gia n i có vi c làm nh m thúc đ y và b o và các nghi p đoàn t

ợ ế ộ ợ ệ v  các l ề i ích v  kinh t , xã h i, văn hóa và các l ủ ọ i ích khác c a h .

ể ượ ế ạ ự ặ 2. Không có h n ch  nào có th  đ ề   ệ c đ t ra trong vi c th c thi quy n

ừ ữ ế ạ ậ ầ ị ế ộ này tr  nh ng h n ch  do pháp lu t quy đ nh và c n thi

ủ ợ ậ ự ố ộ ộ h i dân ch , vì l i ích an ninh qu c gia, tr t t t trong m t xã   ặ ể ả    công c ng ho c đ  b o

| 192

ề ự ườ ệ v  các quy n và t ủ  do c a ng i khác.

ề Đi u 41.

ườ ề ọ ộ 1. Ng i lao đ ng di trú và các thành viên gia đình h  có quy n tham gia

ấ ứ ủ ử ề ề ấ ầ ố vào các v n đ  công c a qu c gia xu t x  và có quy n b u c  và

ượ ử ạ ầ ầ ộ ố ợ ớ đ c b u trong các cu c b u c  t i qu c gia đó, phù h p v i pháp

ậ ủ ố lu t c a qu c gia này.

ậ ủ ế ớ ợ ố ể 2. Các qu c gia liên quan, n u có th  và phù h p v i pháp lu t c a mình,

ự ề ệ ề ệ ệ ạ t o đi u ki n cho vi c th c hi n các quy n này.

ề Đi u 42.

ệ ẽ ố ế ậ ủ ụ 1. Các Qu c gia thành viên s  xem xét vi c thi t l p các th  t c hay th

ể ự ệ ượ ả ế ố ch  mà thông qua đó có th  th c hi n đ ể  ấ ứ   c c  các qu c gia xu t x  và

ệ ệ ầ ọ ố ơ ữ các qu c gia n i có vi c làm, nh ng nhu c u, nguy n v ng và các

ụ ặ ệ ủ ườ ộ nghĩa v  đ c bi t c a ng i lao đ ng di trú và các thành viên gia đình

ể ẽ ự ệ ế ả ườ ọ h , và n u có th , s  d  li u các kh  năng cho phép ng ộ i lao đ ng di

ọ ự ự ệ ạ ọ trú và các thành viên gia đình h  t do l a ch n các đ i di n trong các

ổ ứ t ch c đó.

ẽ ạ ậ ợ ề ệ ệ ố ơ 2. Các qu c gia n i có vi c làm s  t o đi u ki n thu n l

ậ ướ ệ ư ấ ủ ườ pháp lu t n c mình, cho vi c t v n hay tham gia c a ng

ệ ư ế ị ọ di trú và các thành viên gia đình h  trong vi c đ a ra các quy t đ nh v ớ   ợ i, phù h p v i ộ   i lao đ ng ề

ộ ố ệ ả ộ ồ ị ươ cu c s ng và vi c qu n lý các c ng đ ng đ a ph ng.

ườ ể ượ ộ ưở ị ở 3. Ng i lao đ ng di trú có th  đ c h ề ng các quy n chính tr các

ế ề ệ ố ọ ố ơ qu c gia n i có vi c làm n u qu c gia đó trao cho h  các quy n đó khi

ề ủ ủ ự ệ th c hi n ch  quy n c a mình.

| 193

ề Đi u 43.

ườ ộ ượ ố ử ủ ư ẳ 1. Ng i lao đ ng di trú đ ố   c đ i x  bình đ ng nh  công dân c a qu c

ế ệ ơ gia n i có vi c làm liên quan đ n:

ế ậ ề ổ ứ ụ ầ ị a. quy n ti p c n các t ụ  ch c và d ch v  giáo d c, theo các yêu c u và

ủ ổ ứ ụ ụ ị ị các quy đ nh khác c a t ch c và d ch v  giáo d c liên quan;

ế ậ ụ ướ ề ị ệ ệ b. quy n ti p c n các d ch v  h ng nghi p và vi c làm;

ế ậ ơ ở ề ổ ứ ạ ạ c. quy n ti p c n các c  s  và t ề  ch c đào t o và tái đào t o ngh ;

ề ở ể ả ươ ở d. quy n có nhà ề ử ụ , k  c  quy n s  d ng các ch ng trình nhà và xã

ượ ả ệ ệ ộ ề ế ộ h i, và đ ỏ c b o v  kh i vi c bóc l t liên quan đ n ti n thuê nhà;

ụ ề ế ậ ộ ị ế ứ ễ e. quy n ti p c n các d ch v  xã h i và y t , mi n là đáp  ng các yêu

ữ ươ ầ c u tham gia vào nh ng ch ng trình này;

ệ ự ề ợ ả f. quy n tham gia các h p tác xã và doanh nghi p t qu n mà không

ư ủ ổ ị ắ ị làm thay đ i đ a v  di c  c a mình và tuân theo các quy t c và quy

ổ ứ ủ ị đ nh c a các t ch c liên quan;

ế ậ ờ ố ề g. quy n ti p c n và tham gia đ i s ng văn hóa.

ể ả ề ệ ẽ ả ẩ ố ự   2. Các Qu c gia thành viên s  thúc đ y các đi u ki n đ  b o đ m th c

ố ử ữ ệ ệ ẳ ằ ườ ườ hi n vi c đ i x  bình đ ng nh m cho phép nh ng ng i ng

ề ậ ủ ề ả ộ đ ng di trú đ ượ ưở c h

ệ ư ọ ấ ứ ủ ề i lao   ề   ng các quy n đã đ  c p trong kho n 1 c a đi u ư ượ   c ệ này b t c  khi nào các đi u ki n cho vi c c  trú c a h , nh  đ

ứ ệ ầ ợ ố ơ qu c gia n i có vi c làm cho phép, đáp  ng các yêu c u phù h p.

| 194

ẽ ệ ả ơ ố ườ ử ụ 3. Các qu c gia n i có vi c làm s  không ngăn c n ng i s  d ng lao

ự ở ộ ặ ơ ở ọ ộ đ ng xây d ng nhà

ề ướ ể ệ ố ơ ủ Đi u 70 c a Công c này, qu c gia n i có vi c làm có th  thi

ượ ụ ạ ầ ư ậ ơ ở ho c các c  s  xã h i hay văn hóa cho h . Theo   ế ậ   t l p ố i qu c gia c áp d ng chung t các c  s  nh  v y theo các yêu c u đ

ơ ở ự ế ệ đó liên quan đ n vi c xây d ng các c  s  đó.

ề Đi u 44.

ộ ế ừ ậ ự ơ ả ủ ộ 1. Th a nh n gia đình là m t t bào t nhiên và c  b n c a xã h i và có

ượ ướ ả ệ ẽ ố ộ ề quy n đ c xã h i và nhà n

ệ ự ợ ệ ệ ả ả ợ c b o v , các Qu c gia thành viên s  áp   ấ   ể ả ụ d ng các bi n pháp thích h p đ  b o đ m vi c b o v  s  h p nh t

ườ ộ ủ c a các gia đình ng i lao đ ng di trú.

ố ẽ ệ ợ

ể ủ ể ạ ệ ệ ề ạ ả ụ 2. Các Qu c gia thành viên s  áp d ng các bi n pháp phù h p, và trong   ụ ph m vi kh  năng có th  c a mình, đ  t o đi u ki n cho vi c đoàn t

ườ ớ ợ ữ ặ ồ ộ ườ ủ c a ng i lao đ ng di trú v i v  hay ch ng ho c nh ng ng

ườ ậ ộ ị ươ ệ ớ h  v i ng i lao đ ng di trú, mà theo pháp lu t quy đ nh, t ng đ

ư ố ư ớ ệ nh  m i quan h  hôn nhân, cũng nh  v i con cái ngoài giá thú còn nh i có quan   ươ   ng ỏ

ộ ố ọ ụ đang s ng ph  thu c vào h .

ơ ở ẽ ệ ạ ơ ố ậ   3. Các qu c gia n i có vi c làm, trên c  s  nhân đ o, s  xem xét thu n

ủ ệ ườ ợ l i vi c dành cho các thành viên trong gia đình c a ng ộ i lao đ ng di

ự ố ử ư ượ ẳ ị ạ ề ả trú s  đ i x  bình đ ng nh  đ c quy đ nh t i kho n 2 đi u này.

ề Đi u 45.

ủ ườ ộ 1.  Các  thành  viên  trong  gia  đình  c a  ng i  lao  đ ng  di  trú  s   đ

ưở ạ ự ố ử ệ ẳ ơ ố ẽ ượ   c ư h ng t i các qu c gia n i có vi c làm s  đ i x  bình đ ng nh  công

ủ ế ố dân c a qu c gia đó liên quan đ n:

ế ậ ề ổ ứ ụ ề ụ ị a. quy n ti p c n các t ầ    ch c và d ch v  v  giáo d c theo các yêu c u

| 195

ủ ổ ứ ụ ị ị và quy đ nh khác c a t ch c và d ch v  liên quan.

ề ậ ổ ụ ướ ứ ị ệ ế b. quy n ti p c n các t ch c và d ch v  h ạ   ng nghi p và đào t o

ứ ễ ề ậ ầ ọ ngh  mi n là đáp  ng các yêu c u nh p h c.

ụ ế ề ị ế ứ ộ ậ c. quy n ti p c n các d ch v  y t ễ  và xã h i, mi n là đáp  ng đ ượ   c

ừ ầ ươ các yêu c u trong t ng ch ng trình.

ế ậ ờ ố ề d. quy n ti p c n và tham gia đ i s ng văn hóa.

ệ ổ ố ơ ộ ẽ 2. Các qu c gia n i có vi c làm s  theo đu i m t chính sách, v i s

ấ ứ ế ố ớ ợ ề ằ ạ ộ c ng tác v i qu c gia xu t x  n u thích h p, nh m t o đi u ki n s

ườ ộ ậ ủ ữ ủ hòa nh p c a con cái c a nh ng ng

ệ ạ ườ ươ ệ ớ ự  ệ ự  ệ ố   i lao đ ng di trú trong h  th ng ữ ị   ẻ ằ t trong vi c d y tr  b ng ngôn ng  đ a tr ọ ị ng h c đ a ph ặ ng, đ c bi

ươ ph ng.

ố ắ ề ệ ệ ạ ố ơ 3. Các qu c gia n i có vi c làm di trú c  g ng t o đi u ki n thu n l

ẹ ẻ ủ ệ ế ạ ườ cho vi c d y ti ng m  đ  và văn hóa cho con cái c a ng ậ ợ   i ộ   i lao đ ng

ấ ứ ẽ ộ ế ề ấ

ố di trú và trong v n đ  này, các qu c gia xu t x  s  c ng tác n u thích h p.ợ

ể ư ố ơ ươ ệ 4. Các qu c gia n i có vi c làm có th  đ a ra các ch ụ   ng trình giáo d c

ệ ằ ẹ ẻ ữ ế ườ ộ ặ đ c bi t b ng ti ng m  đ  cho con cái nh ng ng i lao đ ng di trú,

ấ ứ ế ầ ủ ế ố ớ ự ộ v i s  c ng tác c a các qu c gia xu t x  n u c n thi t.

ề Đi u 46.

ủ ư ệ ậ ố Theo pháp lu t hi n hành c a các qu c gia liên quan cũng nh  theo các

ố ế ỏ ố ậ th a thu n qu c t ụ ủ  liên quan và các nghĩa v  c a các qu c gia liên quan

ừ ệ ả ườ ả n y sinh t vi c tham gia các liên minh h i quan, ng

ọ ẽ ượ ễ ế ạ và các thành viên gia đình h  s  đ

ố ớ ậ ẩ ế ị ồ ộ i lao đ ng di trú   ấ   c mi n các lo i thu  và phí xu t ư nh p kh u đ i v i các thi t b , đ  dùng gia đình và cá nhân, cũng nh

| 196

ế ị ầ ế ụ ụ ệ ộ ưở các thi t b  c n thi t ph c v  cho làm m t công vi c có h ng l ươ   ng

ọ ượ ệ ậ ấ ơ ờ mà vì nh  đó h  đ ố c ch p nh n vào qu c gia n i có vi c làm:

ấ ứ ặ ố ố ờ ườ 1. Khi r i qu c gia xu t x  ho c qu c gia th ư ng c  trú.

ượ ệ ầ ầ ậ ố 2. Khi đ ơ c nh n vào qu c gia n i có vi c làm l n đ u.

ệ ầ ầ ố ờ ơ 3. Khi r i qu c gia n i có vi c làm l n đ u.

ấ ứ ặ ở ề ư ầ ố ố ố 4. Khi quay tr  v  qu c gia xu t x  ho c qu c gia c  trú l n cu i.

ề Đi u 47.

ườ ể ậ ộ ế ệ 1. Ng ề i lao đ ng di trú có quy n chuy n thu nh p và ti

ề ầ ữ ả ế ể ấ ọ ừ ố nh ng kho n ti n c n thi t đ  chu c p cho gia đình h , t ụ ể   t ki m, c  th  là ơ    qu c gia n i

ấ ứ ộ ấ ứ ế ệ ặ ố ố có vi c làm đ n qu c gia xu t x  ho c b t c  m t qu c gia nào khác.

ể ệ ả ượ ủ ụ ế ề Vi c chuy n ti n đó ph i đ

ủ ệ ậ ỏ ố ị ữ c ti n hành theo nh ng th  t c mà pháp   ậ   lu t hi n hành c a qu c gia liên quan quy đ nh và theo các th a thu n

ố ế ệ qu c t hi n hành.

ệ ả ợ ố ể ạ   ụ 2. Các qu c gia liên quan ph i áp d ng các bi n pháp thích h p đ  t o

ậ ợ ề ể ệ ề ệ đi u ki n thu n l i cho vi c chuy n ti n đó.

ề Đi u 48.

ươ ạ ế ế ỏ 1. Không làm ph ầ   ậ ng h i đ n các th a thu n tránh đánh thu  hai l n

ệ ườ ọ ộ hi n hành, ng i lao đ ng di trú và các thành viên gia đình h , trong

ậ ạ ề ệ ố ấ v n đ  thu nh p t ẽ i qu c gia có vi c làm, s :

ạ ệ ế ặ ạ ọ ị ơ a. Không b  đánh các lo i thu , phí ho c m i lo i l ặ    phí cao h n ho c

ố ớ ụ ữ ế ả ơ ặ n ng h n nh ng kho n thu  và phí áp d ng đ i v i các công dân có

ả ươ hoàn c nh t ng t ự ;

ề ưở ừ ế ạ ặ ấ ọ ượ b. Có quy n h ễ ng kh u tr  ho c mi n m i lo i thu  và đ c chi ế   t

| 197

ấ ế ố ớ ữ ụ

ự ể ả ụ ế ế ấ ố ả   kh u thu  áp d ng đ i v i các công dân trong nh ng hoàn c nh ộ   t kh u thu  cho các thành viên s ng ph  thu c , k  c  chi ng t

ươ t trong gia đình h .ọ

ẽ ố ắ ụ ệ ố ợ   2. Các Qu c gia thành viên s  c  g ng áp d ng các bi n pháp thích h p

ế ậ ế ố ớ ệ ườ ể đ  tránh đánh thu  thu nh p và ti ầ t ki m hai l n đ i v i ng i lao

ọ ộ đ ng di trú và các thành viên gia đình h .

ề Đi u 49.

ườ ể ư ậ ấ ầ ợ 1. Trong tr ả ng h p pháp lu t yêu c u ph i có gi y phép riêng đ  c  trú

ộ ẽ ấ ườ ệ ơ ố và lao đ ng, qu c gia n i có vi c làm s  c p cho ng

ấ ằ ư ấ ả ớ ờ ộ ộ i lao đ ng di trú   ờ ạ   gi y phép c  trú trong m t kho ng th i gian ít nh t b ng v i th i h n

ượ ệ ưở ươ đ c phép làm công vi c có h ng l ng.

ườ ộ ạ ệ ơ ố ượ 2. Ng i lao đ ng di trú mà t i qu c gia n i có vi c làm đ c phép t ự

ọ ự ươ ưở ẽ ệ ở ị do l a ch n công vi c có h ng s  không b  coi là ng l

ấ ợ ỉ ở ư ư ạ ấ ấ trong tình   ệ   tr ng b t h p pháp cũng nh  không m t gi y phép c  trú ch  b i vi c

ừ ệ ưở ươ ướ ế ạ ủ ấ ng ng làm công vi c có h ng l ng tr c khi h t h n c a gi y phép

ữ ặ ấ ộ ươ lao đ ng ho c nh ng gi y phép t ng t ự .

ể ườ ủ ề ả ộ 3. Đ  cho phép ng i lao đ ng di trú, theo kho n 2 c a đi u này, có đ ủ

ệ ể ế ờ ưở ươ ấ th i gian đ  tìm ki m các công vi c có h ng l

ủ ọ ẽ ấ ồ ị ươ ờ ư c  trú c a h  s  không b  thu h i ít nh t là trong th i gian t ng khác, gi y phép   ứ   ng  ng

ờ ạ ề ượ ưở ọ ợ ấ ệ ấ ớ v i th i h n mà h  có quy n đ c h ng tr  c p th t nghi p.

ề Đi u 50.

ườ ườ ộ ế ặ 1. Trong tr ợ ng h p ng

ệ ố ơ ệ ấ ậ ợ ẽ ấ qu c gia n i có vi c làm s  xem xét thu n l ỡ   i lao đ ng di trú ch t ho c hôn nhân tan v , ư i vi c c p gi y phép c

ủ ườ ộ trú cho các thành viên trong gia đình c a ng i lao đ ng di trú đó đang

| 198

ạ ơ ở ố ụ ơ ố ư c  trú t i qu c gia đó trên c  s  đoàn t ệ    gia đình. Qu c gia n i có vi c

ờ ạ ư ẽ ế ọ ạ ố làm s  xem xét đ n th i h n h  đã c  trú t i qu c gia đó.

ượ ấ ư 2. Các thành viên trong gia đình mà không đ c c p phép c  trú s  đ

ể ạ ệ ề ả ờ ộ phép ở ạ  l ợ i trong m t kho n th i gian h p lý đ  t o đi u ki n cho h ẽ ượ   c ọ

ả ệ ớ ữ ệ ế ơ ố gi i quy t nh ng công vi c v i qu c gia n i có vi c làm.

ể ượ ủ ề ả ị 3. Các quy đ nh trong kho n 1 và 2 c a đi u này không th  đ c gi ả   i

ả ưở ấ ợ ế ề ư ấ ỳ thích theo cách làm  nh h ng b t l

ượ ộ đ ng nào đ

ề ướ ố ế ệ ặ ố ơ i đ n b t k  quy n c  trú hay lao   ậ ủ   c trao cho các thành viên gia đình đó theo pháp lu t c a ươ   ng song ph c qu c t qu c gia n i có vi c làm ho c theo các đi u

ươ ố ớ ụ ể ố và đa ph ng có th  áp d ng đ i v i qu c gia đó.

ề Đi u 51.

ườ ộ ượ ự ự ệ ọ Ng i lao đ ng di trú mà không đ c phép t do l a ch n công vi c có

ươ ưở ạ ở ơ ố ị h ng l ng t ệ i qu c gia n i có vi c làm không b  coi là

ấ ợ ư ấ ạ ấ ặ ờ trong tình   ấ   ề tr ng b t h p pháp ho c m t quy n c  trú ít nh t trong th i gian m t

ạ ừ ệ ệ ờ ườ ứ ợ vi c mà đang ch  xin vi c, ngo i tr  trong tr ấ ng h p vì ch m d t công

ệ ưở ươ ướ ế ạ ấ ộ ừ vi c có h ng l ng tr c khi gi y phép lao đ ng h t h n, tr

ư ệ ề ộ ưở ươ ụ quy n c  trú rõ ràng ph  thu c vào công vi c có h ng l ng c  th

ượ ữ ậ ườ ề ộ ọ mà h  đã đ c nh n. Nh ng ng i lao đ ng di trú đó có quy n đ khi   ụ ể  ượ   c

ệ ươ tìm công vi c khác, tham gia vào các ch

ệ ạ ờ ạ ủ ọ tái đào t o trong quãng th i gian làm vi c còn l ộ ng trình lao đ ng công ích và   ữ   i c a h , theo nh ng

ớ ạ ư ượ ụ ể ấ ị ề i h n nh  đã đ c quy đ nh c  th  trong gi y phép lao

ệ đi u ki n và gi đ ng.ộ

ề Đi u 52.

ườ ộ ạ ề ự ệ ố ơ 1. Ng i lao đ ng di trú t i qu c gia n i có vi c làm có quy n t ự    do l a

| 199

ệ ọ ưở ươ ủ ọ ề ệ ch n công vi c có h ng l ạ   ữ ng c a h , theo nh ng đi u ki n và h n

ế ướ ch  d i đây.

ườ ệ ố ơ ộ ố ớ 2. Đ i v i ng ể i lao đ ng di trú, qu c gia n i có vi c làm có th :

ạ ế ệ ộ ố ạ ệ ề ệ ế ậ

ạ ộ ữ ế ế ế ầ ạ ợ ặ   a. H n ch  vi c ti p c n m t s  lo i công vi c, ngh  nghi p ho c ố   i ích qu c ệ nh ng ho t đ ng n u vi c h n ch  này là c n thi t vì l

ượ ậ ị gia và đ ố c pháp lu t qu c gia quy đ nh.

ạ ế ệ ự ưở ươ ự ệ ọ b. H n ch  vi c t do l a ch n công vi c có h ng l

ề ệ ậ ủ ậ ố ợ   ng phù h p ằ   ớ v i pháp  lu t c a qu c gia  đó v   vi c công nh n  các  văn b ng

ượ ấ ở ướ ố chuyên môn đ c c p n c ngoài. Tuy nhiên, các Qu c gia thành

ẽ ố ắ ằ ậ ế viên liên quan s  c  g ng thu x p công nh n các văn b ng đó.

ố ớ ữ ườ ộ ộ 3. Đ i v i nh ng ng ạ   ấ i lao đ ng di trú mà gi y phép lao đ ng có h n

ế ề ờ ệ ơ ố ể ch  v  th i gian thì qu c gia n i có vi c làm cũng có th :

ọ ự ề ự ưở ươ ệ ọ a. Cho h  quy n t do l a ch n công vi c có h ng l

ư ợ ộ ệ ườ ki n ng

ưở ươ ệ ả ộ ể ề   ớ ng v i đi u ổ ủ   i lao đ ng di trú đã c  trú h p pháp trong lãnh th  c a ờ ạ   ng trong m t kho ng th i h n ng l mình đ  làm công vi c có h

ượ ậ ố ị đ c pháp lu t qu c gia quy đ nh và không quá 2 năm.

ế ạ ộ ệ ưở ườ b. H n ch  ng ng l i lao đ ng di trú làm các công vi c có h

ặ ư ườ ữ ố ớ theo chính sách  u tiên đ i v i công dân ho c nh ng ng

ư ặ ậ ố ỏ ự ươ t ng t

ấ ỳ ạ ươ ụ ừ ế ươ ng. Ng ng áp d ng b t k  h n ch  nào nh ng và đa ph song ph

ườ ư ợ ộ i lao đ ng di trú đã c  trú h p pháp trong lãnh th ố ớ ậ v y đ i v i ng

ươ ưở ệ ộ ố ươ   ng ị  ị i có đ a v ậ    nh  công dân theo pháp lu t qu c gia ho c các th a thu n ư  ổ  ờ   ng trong m t th i ng l ể ủ c a qu c gia đó đ  làm công vi c có h

ậ ố ị ạ ượ h n đ c quy đ nh trong pháp lu t qu c gia mà không quá 5 năm.

ề ệ ệ ơ ố ữ   ẽ ặ 4. Các qu c gia n i có vi c làm s  đ t ra các đi u ki n theo đó, nh ng

| 200

ườ ộ ượ ể ượ ể ng i lao đ ng di trú đã đ ụ c tuy n d ng có th  đ

ả ờ ườ ộ ợ cho b n thân mình. Th i gian ng ố i lao đ ng đã s ng h p pháp t ệ   c phép làm vi c ạ   i

ả ượ ệ ố ơ ế qu c gia n i có vi c làm ph i đ c tính đ n.

ề Đi u 53.

ủ ườ ộ ề 1. Các thành viên trong gia đình c a ng i lao đ ng di trú có quy n c

ế ề ờ ạ ị ạ ụ ể ặ ặ trú ho c tuy n d ng mà không b  h n ch  v  th i h n ho c đ

ạ ẽ ượ ự ự ệ ọ ưở ộ đ ng gia h n s  đ c phép t do l a ch n công vi c có h ng l ư  ượ ự  c t ươ   ng

ề ệ ượ ụ ớ ườ ộ ữ theo cùng nh ng đi u ki n đ c áp d ng v i ng i lao đ ng di trú nói

ướ ề trên theo Đi u 52 Công c này.

ố ớ ủ ữ ộ ườ 2. Đ i v i nh ng thành viên trong gia đình c a ng

ượ ự ự ọ ệ ươ ưở không đ c phép t do l a ch n công vi c có h ng l

ậ ợ ọ ự ư ệ ẽ gia thành viên s  xem xét thu n l

ệ ệ ươ ưở ữ ớ trong vi c xin phép làm công vi c có h i lao đ ng di trú mà   ố   ng, các Qu c ơ   i vi c dành cho h  s   u tiên h n ườ   i ng so v i nh ng ng ng l

ệ ạ ộ ệ ố ơ lao đ ng khác xin vào làm vi c t i qu c gia n i có vi c làm, theo các

ỏ ươ ươ ậ th a thu n song ph ng và đa ph ng.

ề Đi u 54.

ươ ạ ế ư ề ấ 1. Không làm ph ặ   ệ ủ ng h i đ n các đi u ki n c a gi y phép c  trú ho c

ữ ệ ề ượ ị ạ ề ủ làm vi c và nh ng quy n đ c quy đ nh t

ướ ườ ộ ự ố ử ẳ c này, ng i lao đ ng di trú đ ượ ưở c h i Đi u 25 và 27 c a Công   ố   ng s  đ i x  bình đ ng đ i

ủ ệ ế ệ ơ ố ớ v i công dân c a qu c gia n i có vi c làm liên quan đ n vi c:

ệ ả ả ị a. B o v  không b  sa th i;

ợ ấ ệ ấ b. Tr  c p th t nghi p;

ế ươ ằ ạ ộ ậ c. Ti p c n các ch ng trình lao đ ng công ích nh m h n ch  t ế ỷ ệ   l

| 201

ệ ấ th t nghi p;

ệ ế ậ ườ ấ ợ d. Ti p c n các công ăn vi c làm khác trong tr

ế ặ ộ ưở ươ ề ờ ạ ho c h t th i h n lao đ ng h ng l ệ   ng h p m t vi c ủ   ng khác, theo Đi u 52 c a

ướ Công c này.

ườ ạ ằ ề ế ệ ộ ế 2. N u ng ợ   i lao đ ng di trú khi u n i r ng các đi u ki n trong h p

ọ ị ủ ộ ườ ử ụ ạ ộ ọ ồ đ ng lao đ ng c a h  b  ng i s  d ng lao  đ ng vi ph m, h  có

ề ư ụ ệ ề ủ ẩ ơ ơ ố

ủ ữ ề ệ ả ị quy n đ a v  vi c lên các c  quan có th m quy n c a qu c gia n i có   ướ   c vi c làm theo nh ng quy đ nh trong Đi u 18 kho n 1 c a Công

này.

ề Đi u 55.

ườ ộ ượ ệ ưở ươ Ng i lao đ ng di trú mà đ c phép làm công vi c có h ng l ng theo

ề ữ ượ ề ệ ấ nh ng đi u ki n trong gi y phép liên quan có quy n đ

ự ủ ệ ệ ơ ố ớ ố ử c đ i x  bình   ệ   ẳ đ ng v i các công dân c a qu c gia n i có vi c làm trong vi c th c hi n

ưở ươ ệ công vi c có h ng l ng đó.

ề Đi u 56.

ườ ọ ượ ề ậ ộ 1. Ng i lao đ ng di trú và các thành viên gia đình h  đ

ị ụ ướ ủ ầ ấ ơ ố c đ  c p trong   ệ   ỏ c không b  tr c xu t kh i qu c gia n i có vi c ph n này c a Công

ạ ừ ữ ượ ậ ố ị làm ngo i tr nh ng lý do đ c quy đ nh trong pháp lu t qu c gia đó

ủ ữ ệ ầ ả ị ướ và theo nh ng quy đ nh b o v  trong ph n III c a Công c này.

ượ ụ ụ ằ ấ ướ ề ạ 2. Không đ c phép tr c xu t nh m m c đích t c đo t các quy n có

ủ ư ộ ườ ượ ừ ấ ấ  gi y phép c  trú và gi y phép lao đ ng c a ng ộ i lao đ ng di c t

đ trú hay thành viên gia đình h .ọ

ụ ệ ấ ườ ộ 3. Khi xem xét vi c tr c xu t ng i lao đ ng di trú và các thành viên gia

| 202

ờ ạ ọ ầ ế ề ả ấ ắ ạ đình h  c n ph i cân nh c đ n các v n đ  nhân đ o và th i h n mà

ườ ư ở ệ ơ ố ng i liên quan đã c  trú qu c gia n i có vi c làm.

Ố Ớ Ữ Ụ Ầ Ị PH N V: NH NG QUY Đ NH ÁP D NG Đ I V I

Ộ Ố Ạ ƯỜ Ộ Ụ M T S  D NG NG Ể I LAO Đ NG DI TRÚ C  TH

VÀ CÁC THÀNH VIÊN GIA ĐÌNH HỌ

ề Đi u 57.

ữ ạ ườ ụ ể ộ Nh ng d ng ng i lao đ ng di trú c  th  và các thành viên gia đình h

ượ ụ ể ủ ầ ướ ấ ờ đ c c  th  hóa trong ph n này c a Công c mà có gi y t ho c

ạ ợ ượ ưở ữ ề ọ  ặ ở  ầ trong tình tr ng h p pháp đ c h

ạ ừ ữ ị ượ ướ ề ổ và, ngo i tr nh ng quy đ nh đ ng nh ng quy n nêu trong ph n III   ượ   c i đây, các quy n đ c b  sung d

ủ ầ ướ nêu trong ph n IV c a Công c.

ề Đi u 58.

ư ượ ề ả ị 1. Nhân công vùng biên, nh  đã đ c đ nh nghĩa trong đi u 2, kho n 2

ủ ướ ề ượ ưở ữ ề (a) c a Công c này, có quy n đ c h

ơ ở ệ ụ ể ầ ệ ph n IV mà có th  áp d ng trên c  s  hi n di n và công vi c c a h ng nh ng quy n nêu trong   ệ ủ ọ

ổ ủ ế ệ ệ ọ ơ ố trên lãnh th  c a qu c gia n i có vi c làm, có tính đ n vi c h  không

ườ ạ ố ư c  trú th ng xuyên t i qu c gia đó.

ậ ợ ả ơ ố ệ ệ 2. Các qu c gia n i có vi c làm ph i xem xét thu n l

ề ự ọ ệ nhân công vùng biên quy n đ ượ ự c t do l a ch n công vi c có h i vi c trao cho   ưở   ng

ủ ệ ề ờ ọ ộ ươ l ấ ị ng c a h  sau m t th i gian nh t đ nh. Vi c trao quy n đó không

ả ưở ớ ị ị nh h ng t ủ ọ i đ a v  nhân công vùng biên c a h .

ề Đi u 59.

ư ượ ị ề ả 1. Nhân công theo mùa, nh  đã đ c đ nh nghĩa trong đi u 2 kho n 2 (b)

| 203

ướ ượ ưở ề ầ ị Công c này, đ c h

ố ớ ọ ơ ở ự ệ ệ ủ ụ ệ ể th  áp d ng đ i v i h  trên c  s  s  hi n di n và công vi c c a h ng các quy n quy đ nh trong ph n IV mà có   ọ

ổ ớ ị ệ ợ ơ ố ị

ự ế ặ ở ế ạ ọ ố trên lãnh th  qu c gia n i có vi c làm, và phù h p v i đ a v  nhân công   ố    qu c i qu c gia đó, có tính đ n th c t ỉ  là h  ch  có m t theo mùa t

ộ ờ gia đó m t th i gian trong năm.

ả ẽ ệ ề ơ ố

ượ ể 2. Theo kho n 1 đi u này, các qu c gia n i có vi c làm s  xem xét trao   ổ cho các nhân công theo mùa mà đã đ ệ c tuy n làm vi c trên lãnh th

ố ệ ả ả ờ ộ

ươ ưở ệ ơ ớ ủ c a qu c gia đó trong m t th i gian dài kh  năng đ m nhi m các công   ữ   ọ ư ng khác, và dành cho h   u tiên h n so v i nh ng vi c có h ng l

ệ ở ố ậ ỏ ố nhân công khác mu n xin vi c qu c gia đó, theo các th a thu n song

ươ ươ ụ ể ượ ph ng và đa ph ng có th  áp d ng đ c.

ề Đi u 60.

ư ư ộ ượ ề ả ị Nhân công l u đ ng, nh  đã đ c đ nh nghĩa trong Đi u 2 kho n 2 (e)

ướ ề ầ ị ủ c a Công c này, đ ượ ưở c h ng các quy n quy đ nh trong ph n IV mà có

ể ượ ơ ở ự ệ ệ ủ ệ ọ ọ th  đ

ớ ị ệ ợ ổ ơ ố ị c trao cho h  trên c  s  s  hi n di n và công vi c c a h  trên   ư   lãnh th  qu c gia n i có vi c làm, và phù h p v i đ a v  nhân công l u

ạ ố ộ đ ng t i qu c gia đó.

ề Đi u 61.

ư ự ượ ề ả ị 1. Nhân công theo d  án, nh  đã đ c đ nh nghĩa trong Đi u 2 kho n 2

ủ ướ ọ ượ ưở (f) c a Công c này và các thành viên gia đình h  đ c h ng các

ạ ừ ữ ề ề ầ ị ị quy n quy đ nh trong ph n IV, ngo i tr  nh ng quy đ nh trong Đi u 43

ữ ề ả ả ị kho n 1 (b, c), Đi u 43 kho n 1 (d) vì nh ng quy đ nh này liên quan

ươ ộ ề ở ề ế đ n các ch ng trình xã h i v  nhà ả , Đi u 45 kho n 1 (b) và các

ề ừ Đi u t ế  52 đ n 55.

| 204

ế ế ự ề ệ ợ

ộ ườ ử ụ ư ề ạ ộ ọ ị lao đ ng b  ng i s  d ng lao đ ng vi ph m, h  có quy n đ a v

ề ủ ệ ẩ ẩ ố ơ

ể ả ườ ư ế ề ồ   ạ ằ 2. N u nhân công d  án khi u n i r ng các đi u ki n trong h p đ ng ụ  ề ử   vi c lên c  quan có th m quy n c a qu c gia mà có th m quy n x  lý ả   ị i quy t, theo nh  quy đ nh trong Đi u 18 kho n ộ i lao đ ng đ  gi ng

ủ ướ 1 c a Công c này.

ậ ươ ươ ệ ự ỏ 3. Theo các th a thu n song ph ng và đa ph ữ   ng đang có hi u l c gi a

ố ố ắ ề ệ ạ

ệ ố ượ ệ ằ ả ọ h , các Qu c gia thành viên liên quan c  g ng t o đi u ki n cho nhân   ộ ủ   c b o v  thích đáng b ng h  th ng an sinh xã h i c a ự công d  án đ

ố ấ ứ ặ ư ự ố ọ

ụ ệ ố

ệ ừ ố ề ằ ặ ầ qu c gia xu t x  ho c qu c gia c  trú trong khi h  tham gia d  án. Các   ợ   ả Qu c gia thành viên liên quan ph i áp d ng các bi n pháp thích h p ấ    ch i các quy n ho c thanh toán hai l n trong v n nh m tránh vi c t

ề đ  này.

ươ ạ ế ị ạ ề ướ 4. Không làm ph ng h i đ n các quy đ nh t i Đi u 47 Công c này và

ế ươ ươ ậ ỏ liên quan đ n các th a thu n song ph ặ ng ho c đa ph

ữ ố ng liên quan,   ả   ẽ các Qu c gia thành viên liên quan s  cho phép thanh toán nh ng kho n

ậ ủ ự ở ấ ứ ặ ư ố thu nh p c a nhân công d  án qu c gia xu t x  ho c c  trú.

ề Đi u 62.

ư ượ ụ ộ ề ị 1. Nhân công lao đ ng chuyên d ng nh  đ c đ nh nghĩa trong Đi u 2

ả ẽ ượ ướ ưở ủ kho n 2 (g) c a Công c này s  đ c h

ạ ừ ữ ề ầ ả ị ề ng các quy n nêu trong   ề   ph n IV, ngo i tr  nh ng quy đ nh trong Đi u 43 kho n 1 (b, c) Đi u

ế ề ả ả ươ 43 kho n 1 (b, c), Đi u 43 kho n 1 (d) liên quan đ n các ch ng trình

ở ề ả ộ ề xã h i v  nhà , Đi u 52 và 54 kho n 1 (d).

ủ ụ ộ 2. Các thành viên gia đình c a nhân công lao đ ng chuyên d ng đ ượ   c

ưở ề ườ h ế ng các quy n liên quan đ n thành viên gia đình ng ộ   i lao đ ng di

| 205

ượ ầ ị ướ ạ ừ ị trú đ c quy đ nh trong ph n IV Công ủ   c này, ngo i tr  quy đ nh c a

ề Đi u 53.

ề Đi u 63.

ự ủ ư ượ ủ ề ị 1. Nhân công t ch  nh  đã đ

ề ạ ầ ị ướ ượ ưở c đ nh nghĩa trong Đi u 2 (h) c a Công   ừ ng các quy n quy đ nh trong ph n IV, ngo i tr c này đ c h

ố ớ ụ ữ ề ồ ộ ợ nh ng quy n áp d ng riêng đ i v i nhân công có h p đ ng lao đ ng.

ươ ạ ế ủ ề ề ướ 2. Không làm ph ng h i đ n Đi u 52 và Đi u 9 c a Công c này,

ạ ộ ứ ệ ấ ế ủ ự ủ vi c ch m d t ho t đ ng kinh t c a nhân công t

ệ ấ ọ là vi c rút gi y phép cho h  hay các thành viên gia đình h  đ

ơ ố ệ ặ ưở ươ ạ ch  không có nghĩa   ọ ượ ở ạ    l i c  ệ   i qu c gia n i có vi c ộ ho c tham gia m t công vi c có h ng l ng t

ừ ư ụ ệ ệ ộ làm tr khi vi c cho phép c  trú rõ ràng ph  thu c vào công vi c có

ưở ươ ụ ể ọ ượ ấ h ng l ng c  th  mà h  đ ậ c ch p nh n vào làm.

Ệ Ợ Ẩ Ầ Ề PH N VI: THÚC Đ Y CÁC ĐI U KI N H P LÝ, CÔNG

Ằ B NG,

Ợ Ạ Ế Ệ NHÂN Đ O VÀ H P PHÁP LIÊN QUAN Đ N VI C DI TRÚ

Ế Ủ Ố ƯỜ Ộ QU C T  C A NG I LAO Đ NG VÀ CÁC THÀNH VIÊN

GIA ĐÌNH HỌ

ề Đi u 64.

ươ ạ ế ề ướ ố 1. Không làm ph ng h i đ n Đi u 79 Công c này, các Qu c gia

ế ẽ ế ả ợ

ệ ề ằ ằ ạ ẩ ợ ợ thành viên liên quan, n u thích h p, s  tham kh o ý ki n và h p tác   ợ   nh m thúc đ y các đi u ki n h p lý, công b ng, nhân đ o, và h p

ớ ố ế ủ ệ ườ ộ i vi c di trú qu c t c a ng i lao đ ng và các thành

pháp liên quan t viên gia đình h .ọ

| 206

ả ề ự ề ấ ự

ầ ư ồ ộ ộ

ữ ế ề ầ ầ ộ nh ng nhu c u v  xã h i, kinh t

ư ệ ườ ọ ộ ỉ ố ớ   2. V  v n đ  này, ph i dành s  quan tâm đúng m c không ch  đ i v i ố ớ   các nhu c u lao đ ng và ngu n lao đ ng cũng nh  mà còn đ i v i ủ   , văn hóa và các nhu c u khác c a ả i lao đ ng di trú và các thành viên gia đình h , cũng nh  h  qu ng

ư ệ ồ ớ ộ ủ c a vi c di c  đó v i các c ng đ ng liên quan.

ề Đi u 65.

ể ả ụ ẽ ợ ố ị 1. Các Qu c gia thành viên s  duy trì các d ch v  thích h p đ  gi ế   i quy t

ố ế ủ ữ ế ề ấ ườ ộ nh ng v n đ  liên quan đ n di trú qu c t c a ng i lao đ ng và các

ứ ủ ụ ồ ọ ị thành viên gia đình h . Ch c năng c a các d ch v  này g m:

ề ấ ư ự ự ề ệ a. Xây d ng và th c hi n các chính sách v  v n đ  di c  đó;

ổ ư ấ ợ ớ ơ b. Trao đ i thông tin, t ẩ    v n và h p tác v i các c  quan có th m

ề ủ ư ế ố quy n c a các Qu c gia thành viên khác liên quan đ n di c  đó;

ữ ấ ặ ợ ệ ữ c. Cung c p nh ng thông tin thích h p, đ c bi t cho nh ng ng ườ ử  i s

ộ ứ ủ ọ ề ộ ổ ụ d ng lao đ ng, nhân công lao đ ng và các t

ư ế ể ậ ị ch c c a h  v  chính   ụ   sách, và các quy đ nh pháp lu t liên quan đ n di c  và tuy n d ng

ế ớ ề ậ ố ộ ỏ lao đ ng, và v  các th a thu n ký k t v i các qu c gia khác liên

ư ề ế ề ấ ấ quan đ n v n đ  di c  và các v n đ  liên quan khác;

ấ ự ỗ ợ ườ ợ d. Cung c p thông tin và s  h  tr  thích h p cho ng

ữ ế ấ ọ

ế ầ ư ạ ệ ờ ế ế ỏ t cho vi c r i kh i, đi đ n, l u l và dàn x p c n thi

ồ ươ ấ ả ưở ươ ộ i lao đ ng di trú   ủ ụ   và các thành viên gia đình h  liên quan đ n nh ng gi y phép, th  t c ệ   i, các công vi c ề   ư ề ng, cũng nh  v  các đi u ng, xu t c nh và h i h có h ng l

ộ ố ệ ệ ở ề ố ơ ki n làm vi c và cu c s ng ệ  qu c gia n i có vi c làm và v  phong

ề ệ ế ậ ị ụ ậ t c t p quán, ti n t , thu  và các quy đ nh pháp lu t liên quan.

ậ ợ ề ệ ạ ố ế ợ 2. Các Qu c gia thành viên t o đi u ki n thu n l i, n u thích h p, cho

| 207

ụ ự ụ ệ ấ ị ị ế ế ể vi c cung c p các d ch v  lãnh s  và các d ch v  khác thi t y u đ  đáp

ứ ủ ầ ầ ộ ườ ng các nhu c u xã h i, văn hóa, và các nhu c u khác c a ng i lao

ọ ộ đ ng di trú và các thành viên gia đình h .

ề Đi u 66.

ạ ộ ế ề ể ề ả

ẽ ượ ệ ạ ộ ố ể   1. Theo kho n 2 đi u này, quy n ti n hành các ho t đ ng đ  tuy n ớ ạ   i h n ụ d ng nhân công vào làm vi c t i m t qu c gia khác s  đ c gi

cho:

ơ ế ủ ụ ặ ơ ố ị a. Các d ch v  công ho c các c  quan c a qu c gia n i ti n hành các

ạ ộ ho t đ ng đó;

ủ ụ ệ ặ ố ơ ơ ị b. Các d ch v  công ho c các c  quan c a qu c gia n i có vi c làm

ơ ở ỏ ậ ố ữ trên c  s  th a thu n gi a các qu c gia liên quan;

ộ ơ ượ ế ậ ặ ậ ộ ỏ c. M t c  quan đ c  thi t l p theo m t th a thu n song ho c  đa

ươ ph ng.

ự ủ ủ ề ậ ấ ơ 2. Theo s   y quy n, ch p thu n và giám sát c a các c  quan công

ề ủ ể ượ ố ế ậ quy n c a các Qu c gia thành viên liên quan có th  đ c thi

ủ ự ễ ậ ơ ố pháp lu t và th c ti n c a các qu c gia đó, các c  quan, ng

ộ ươ ệ ặ ọ ụ d ng lao đ ng t ạ ng lai ho c các cá nhân đ i di n cho h  cũng có th t l p theo   ườ ử  i s ể

ượ ạ ộ ế đ c phép ti n hành các ho t đ ng nói trên.

ề Đi u 67.

ố ẽ ợ ế ợ

ệ ụ ồ ươ ế ệ ệ vi c áp d ng các bi n pháp liên quan đ n vi c h i h ng có tr t t

ườ ọ ọ ộ ủ c a ng

ệ ủ ở ề ư ặ ấ 1. Các Qu c gia thành viên liên quan s  h p tác, n u thích h p, trong   ậ ự  ế   i lao đ ng di trú và các thành viên gia đình h  khi h  quy t ọ ế   ị đ nh quay tr  v , ho c do gi y phép c  trú hay làm vi c c a h  h t

| 208

ọ ở ệ ạ ơ ố ặ ạ h n ho c khi h ấ ợ    qu c gia n i có vi c làm trong tình tr ng b t h p

pháp.

ế ườ ộ 2. Liên quan đ n ng i lao đ ng di trú và các thành viên gia đình h ọ ở

ẽ ợ ạ ố ợ trong tình tr ng h p pháp, các Qu c gia thành viên liên quan s  h p tác,

ệ ượ ữ ề ợ ỏ ậ ố ế n u thích h p, theo nh ng đi u ki n đ

ệ ề ằ ẩ ủ ệ ế ầ ị đó nh m thúc đ y các đi u ki n kinh t ở c th a thu n b i các qu c gia   ư đ y đ  cho vi c tái đ nh c

ậ ợ ệ ạ ệ ậ ộ ề ủ ọ c a h  và t o đi u ki n thu n l i cho vi c tái hòa nh p xã h i và văn

ề ủ ọ ạ ố hóa lâu b n c a h  t ấ ứ i qu c gia xu t x .

ề Đi u 68.

ẽ ộ ể ả ả ố ố 1. Các Qu c gia thành viên, k  c  các qu c gia quá c nh, s  c ng tác

ằ ạ ừ ệ ườ ụ ể ể ặ nh m ngăn ch n và lo i tr vi c di chuy n và tuy n d ng ng

ấ ợ ấ ợ ạ ộ i lao   ặ   ộ đ ng di trú trong tình tr ng b t h p pháp m t cách b t h p pháp ho c

ẽ ượ ệ ậ ụ ự ệ ằ bí m t. Các bi n pháp s  đ c th c hi n nh m m c tiêu này trong

ạ ủ ề ạ ỗ ồ ố ph m vi quy n h n c a m i qu c gia liên quan bao g m:

ổ ế ữ ữ ệ ệ ố ợ a. Nh ng bi n pháp thích h p ch ng vi c ph  bi n nh ng thông tin sai

ư ế ậ ư ệ ệ l ch liên quan đ n vi c di c  và nh p c .

ừ ệ ể ệ ằ ườ ệ b. Các bi n pháp nh m phát hi n và bài tr  vi c di chuy n ng i lao

ấ ợ ọ ộ

ữ ụ ệ ặ ằ ậ ạ

ổ ứ ể ứ ự ữ ề ặ ộ đ ng di trú và các thành viên gia đình h  m t cách b t h p pháp   ả ố ớ   ho c bí m t và nh m áp d ng nh ng hình ph t hi u qu  đ i v i ặ    ch c, đi u hành ho c nh ng cá nhân, nhóm ho c th c th  đ ng ra t

ệ ổ ứ ệ ề ể ặ ỗ ợ h  tr  trong vi c t ch c ho c đi u hành vi c di chuy n đó.

ệ ể ả ố ớ ữ ụ ệ ạ

ể ử ụ ạ ự ự ặ ặ ọ

ườ ặ ọ ộ ữ   c. Các bi n pháp đ  áp d ng nh ng hình ph t hi u qu  đ i v i nh ng ọ   cá nhân, nhóm ho c th c th  s  d ng b o l c, đe d a ho c hăm d a ở i lao đ ng di trú ho c các thành viên gia đình h  đang ố ớ đ i v i ng

| 209

ấ ợ ạ trong tình tr ng b t h p pháp.

ệ ệ ơ ố ẽ ế 2. Các qu c gia n i có vi c làm s  ti n hành các bi n pháp thích đáng và

ả ể ạ ỏ ệ ụ ể ệ ườ ộ hi u qu  đ  lo i b  vi c tuy n d ng ng i lao đ ng di trú trong tình

ấ ợ ấ ứ ạ ồ ổ ủ tr ng b t h p pháp trên lãnh th  c a mình, bao g m, b t c  khi nào

ạ ố ớ ợ ườ ử ụ ữ ộ thích h p, các hình ph t đ i v i ng

ề ủ ườ ế ộ ộ đ ng đó. Các quy n c a ng i lao đ ng di trú liên quan đ n ng

ủ ọ ả ộ ừ ệ ụ ể ộ ụ d ng lao đ ng c a h  n y sinh t i s  d ng lao đ ng nh ng lao   ườ ử  i s ị   vi c tuy n d ng lao đ ng không b

ạ ở ệ ổ t n h i b i các bi n pháp này.

ề Đi u 69.

ườ ọ ộ ở 1. Khi ng i lao đ ng di trú và các thành viên gia đình h  đang trong

ấ ợ ổ ủ ạ ố lãnh th  c a các Qu c gia thành viên trong tình tr ng b t h p pháp, các

ể ả ụ ệ ẽ ả ằ ợ ố qu c gia đó s  áp d ng các bi n pháp thích h p đ  b o đ m r ng tình

ạ tr ng đó không kéo dài.

ứ ả ợ ố 2. Khi các Qu c gia thành viên liên quan xem xét kh  năng h p th c hóa

ữ ạ ườ ệ ố ủ tình tr ng c a nh ng ng ậ i nói trên theo pháp lu t qu c gia hi n hành

ậ ỏ ươ ươ ế và các th a thu n song ph ặ ng ho c đa ph ng, các chi ti

ủ ọ ạ ư ệ ậ ả ố ơ ờ ế đ n vi c nh p c nh, th i gian c  trú c a h  t t liên quan   ệ   i qu c gia n i có vi c

ụ ể ữ ữ ề ế ề ấ ấ làm và nh ng v n đ  khác, c  th  là nh ng v n đ  liên quan đ n hoàn

ầ ượ ả c nh gia đình, c n đ c xem xét thích đáng.

ề Đi u 70.

ố ẽ ế ệ Các Qu c gia thành viên s  ti n hành các bi n pháp không kém thu n l

ố ớ ể ả ượ ụ ữ ệ ả ậ ợ   i ằ   c áp d ng đ i v i công dân đ  b o đ m r ng ơ h n nh ng bi n pháp đ

ề ệ ệ ố ườ ủ ộ đi u ki n làm vi c và sinh s ng c a ng

ạ ợ ợ ớ ọ ở i lao đ ng di trú và các thành   ẩ    trong tình tr ng h p pháp phù h p v i các tiêu chu n viên gia đình h

| 210

ắ ề ứ ẩ ỏ ợ ề ự v  s  phù h p, an toàn, s c kh e và các nguyên t c v  nhân ph m.

ề Đi u 71.

ấ ứ ầ ố ế ẽ ạ ề 1. Các Qu c gia thành viên, b t c  khi nào c n thi ệ   t, s  t o đi u ki n

ậ ợ ủ ệ ườ ặ ộ thu n l ể i cho vi c chuy n thi hài c a ng i lao đ ng di trú ho c thành

ọ ề ố ấ ứ viên gia đình h  v  qu c gia xu t x .

ố ớ ấ ề ồ ườ ế ủ ế ườ 2. Đ i v i v n đ  b i th ng liên quan đ n cái ch t c a ng ộ   i lao đ ng

ộ ố

ự ỗ ợ ẽ ư ườ ằ ả ợ h p, s  đ a ra s  h  tr i có liên quan nh m gi cho ng

ữ ế ề ệ ề ả ấ ọ di trú hay m t thành viên gia đình h , các Qu c gia thành viên, khi thích   ế   i quy t ẽ ượ   c nhanh chóng v n đ  này. Vi c gi ấ i quy t nh ng v n đ  này s  đ

ệ ự ơ ở ệ ậ ợ ớ

ướ ủ ậ ị ố th c hi n trên c  s  pháp lu t qu c gia hi n hành và phù h p v i các   ươ   ng ư ấ ỳ ỏ c này cũng nh  b t k  th a thu n song ph quy đ nh c a Công

ặ ươ ho c đa ph ng liên quan nào.

Ụ Ầ ƯỚ PH N VII: ÁP D NG CÔNG C

ề Đi u 72.

ụ ụ ệ ướ 1. a. Vì m c đích xem xét vi c áp d ng Công

ề ủ ườ ộ ệ v  các quy n c a ng i lao đ ng di trú và các thành viên gia đình h ả   ộ Ủ c này, m t  y ban b o ọ

ướ ẽ ượ ọ ế ậ (d Ủ i đây g i là “ y ban”) s  đ c thi t l p.

ể ạ ờ ướ ệ ự Ủ ườ ẽ b. T i th i đi m Công

ướ ệ ự ố ớ ứ ố gia và sau khi Công c này có hi u l c,  y ban s  có m i chuyên   Ủ   c này có hi u l c đ i v i qu c gia th  41,  y

ẽ ườ ữ ư ứ ạ ban s  có 14 chuyên gia là nh ng ng i có t

ượ ự ự ậ cách đ o đ c, công   ủ   c công nh n có năng l c trong lĩnh v c chuyên môn c a

ằ b ng và đ c.ướ Công

ủ Ủ ẽ ầ ố ằ   2. a. Thành viên c a  y ban s  do các Qu c gia thành viên b u ra b ng

| 211

ừ ữ ườ ố ế ỏ b  phi u kín t danh sách nh ng ng

ề ị ằ ố ế ự ề ử đ  c , có xem xét thích đáng đ n s  phân b  công b ng v  đ a lý, k

ấ ứ ệ ạ ố ơ ố

ệ ố ậ ố ỗ i do các Qu c gia thành viên   ể  ệ   ả c  qu c gia xu t x  và qu c gia n i có vi c làm, và tính đ i di n ể ề ử ộ   ủ c a các h  th ng pháp lu t chính. M i qu c gia có th  đ  c  m t

ườ ủ ố ng i trong s  công dân c a mình.

ẽ ượ ầ ệ ớ ư ẽ b. Các thành viên s  đ c b u và s  làm vi c v i t cách cá nhân

ộ ầ ử ầ ơ ộ 3. Cu c b u c  đ u tiên s  đ ẽ ượ ổ ứ c t

ộ ầ ử ế ướ ệ ự ắ ầ ngày Công c b t đ u có hi u l c và cu c b u c  ti p theo s  đ

ỗ ầ ướ ấ ố ộ ầ ứ ch c không mu n h n sáu tháng sau   ẽ ượ   c ử   ầ c m i l n b u c , ổ t ch c hai năm m t l n. Ít nh t b n tháng tr

ư ổ ợ ư ấ ả ố ẽ ử T ng Th  ký Liên H p Qu c s  g i th  cho t

ờ ọ ề ử ườ ư viên m i h  đ  c  ng

ẽ ẩ ố ị ề ử ữ Qu c s  chu n b  danh sách nh ng ng c đ  c  theo th  t ườ ượ i đ

ề ử ọ ữ ả ỉ ố t c  các Qu c gia thành   ợ   ổ i trong vòng 2 tháng. T ng Th  ký Liên H p ứ ự  ẽ ố trong b ng ch  cái, ch  rõ các Qu c gia thành viên đã đ  c  h  và s

ộ ơ ộ ố ướ ử ớ g i t i các Qu c gia thành viên không mu n h n m t tháng tr c ngày

ủ ữ ớ ị ầ ử ươ ứ b u c  t ng  ng cùng v i lý l ch c a nh ng ng ườ ượ ề ử c đ  c . i đ

ộ ầ ử ẽ ượ ổ ứ ạ Ủ 4. Các cu c b u c  thành viên  y ban s  đ ch c t c t

ố ượ ệ ậ ạ ụ ở ư ổ Qu c gia thành viên đ c T ng Th  ký tri u t p t i tr ộ ọ   i các cu c h p ợ    s  Liên H p

ạ ả ố ộ ọ ố ể Qu c. T i cu c h p đó, ph i có t ố i thi u 2/3 các Qu c gia thành viên

ữ ự ườ Ủ ữ ẽ ầ tham d , nh ng ng c b u vào  y ban s  là nh ng ng ườ ượ i đ

ệ ố ế ề ầ ấ ố ổ ố i giành   ế ủ   c nhi u phi u b u nh t và đa s  tuy t đ i trong t ng s  phi u c a ượ đ

ế ặ ố ỏ các qu c gia có m t và b  phi u.

ệ ỳ ủ ệ Ủ 5. a. Nhi m k  c a các thành viên  y ban là 4 năm. Tuy nhiên, nhi m k

ử ế ầ ầ ỏ ố ủ c a 5 trong s  các thành viên trúng c  trong l n b  phi u đ u tiên s

ầ ử ầ ủ ị ầ ộ ỳ  ẽ  ọ   ế k t thúc sau 2 năm. Ngay sau khi b u c  l n đ u, ch  t ch cu c h p

ẽ ọ ằ ố ủ c a các Qu c gia thành viên s  ch n 5 thành viên này b ng rút thăm.

| 212

ố ầ ệ ủ Ủ ổ b. Vi c b u b n thành viên b  sung c a  y ban s  đ ẽ ượ ổ ứ c t

ủ ủ ề ả ị các quy đ nh c a kho n 2, 3 và 4 c a đi u này, sau khi Công

ệ ự ố ớ ứ ệ ố ch c theo   ướ ắ   c b t ỳ ủ   ầ đ u có hi u l c đ i v i Qu c gia thành viên th  41. Nhi m k  c a

ổ ố ượ ầ ị ẽ ế hai trong s  các thành viên b  sung đ

ủ ữ ườ ẽ ượ ủ ị ộ sau hai năm; tên c a nh ng ng i này s  đ c b u vào d p này s  k t thúc   ọ   c Ch  t ch cu c h p

ằ ọ ố ự Qu c gia thành viên l a ch n b ng rút thăm.

ủ Ủ c. Các thành viên c a  y ban có th  đ ể ượ ầ ạ ế ượ ề ử ạ i n u đ c đ  c  l c b u l i.

ặ ừ ứ Ủ ế ế ộ ặ ố 6. N u m t thành viên  y ban ch t ho c t

ể ự ệ ọ ượ ỳ k  nguyên nhân nào khác h  không th  th c hi n đ ấ    ch c ho c tuyên b  vì b t ụ c các nghĩa v

ề ử ườ ữ ố ị ủ Ủ c a  y ban n a, thì Qu c gia thành viên đã đ  c  ng

ủ ầ ố ộ ẽ ỉ i đó s  ch  đ nh   ệ   m t chuyên gia khác trong s  các công dân c a mình cho ph n nhi m

ạ ệ ề ử ả ượ Ủ ậ ấ ớ ỳ k  còn l i. Vi c đ  c  thành viên m i ph i đ c  y ban ch p nh n.

ố ẽ ữ ư ấ ổ ợ 7. T ng Th  ký Liên H p Qu c s  cung c p nh ng nhân viên và ph ươ   ng

ệ ầ ế ể Ủ ự ứ ủ ệ ệ ả ti n c n thi t đ   y ban th c hi n hi u qu  các ch c năng c a mình.

ủ Ủ ậ ươ ừ ồ ủ ợ 8. Các thành viên c a  y ban nh n l ng t ố    ngu n c a Liên H p Qu c

ộ ồ ế ị ề ề ả ạ ệ theo các đi u kho n và đi u ki n mà Đ i H i đ ng quy t đ nh.

ủ Ủ ượ ưở ề ệ ậ 9. Các  thành viên  c a  y  ban   đ c  h ng các  đi u  ki n thu n l ợ   i,

ữ ư ễ ừ ủ ệ nh ng  u đãi và mi n tr

ư ượ ợ ướ ầ ị ố H p Qu c nh  đ c a các chuyên gia đang làm vi c cho Liên   ề c quy đ nh trong các ph n liên quan Công c v

ư ễ ợ ố ừ ủ u đãi và mi n tr  c a Liên H p Qu c.

ề Đi u 73.

ế ử ư ổ ố ợ   1. Các Qu c gia thành viên cam k t g i cho T ng Th  ký Liên H p

ố ư ữ ề ậ ệ Qu c các báo cáo v  nh ng bi n pháp l p pháp, hành pháp, t

ự ế ệ ệ ằ ố pháp và   ệ   các bi n pháp khác mà qu c gia đó đã ti n hành nh m th c hi n hi u

| 213

ả ữ ủ ị ướ ể Ủ qu  nh ng quy đ nh c a Công c này đ   y ban xem xét :

ướ ố ớ a. Trong vòng 1 năm sau khi Công ệ ự c này có hi u l c đ i v i các

ố qu c gia liên quan.

ầ ủ Ủ ấ ỳ ứ ầ b. Sau đó c  5 năm 1 l n và b t k  lúc nào theo yêu c u c a  y ban.

ượ ị ẩ ữ ẽ ề 2. Các báo cáo đ

ưở ướ ự ệ ả ớ ế ố t và khó khăn, n u có,  nh h c chu n b  theo đi u này cũng s  nêu ra nh ng nhân   ẽ i vi c th c thi Công c và s ng t

ề ặ ủ ữ ể ồ ườ ư ậ bao g m nh ng thông tin v  đ c đi m c a dòng ng i nh p c  liên

ế ươ ứ ố quan đ n các Qu c gia thành viên t ng  ng.

ấ ỳ ướ ế ị Ủ ẽ ể ẫ ổ 3.  y ban s  quy t đ nh b t k  h ụ   ng d n b  sung nào có th  áp d ng

ủ ố ớ ộ đ i v i n i dung c a các báo cáo.

ẽ ố 4. Các Qu c gia thành viên s  công khai các báo cáo đó cho công chúng

ố ế ạ t i qu c gia mình bi t.

ề Đi u 74.

Ủ ệ ẽ ố 1.  y ban s  xem xét các báo cáo do các Qu c gia thành viên đ  trình và

ợ ớ Ủ ữ ể ậ ố chuy n nh ng bình lu n mà  y ban cho là thích h p t i Qu c gia thành

ể ệ Ủ ố viên liên quan. Qu c gia thành viên này có th  đ  trình lên  y ban

ậ ữ ề ấ ỳ ủ Ủ ủ ậ

Ủ ể ề ấ ầ ổ nh ng nh n xét c a mình v  b t k  bình lu n nào c a  y ban theo   ừ đi u này.  y ban có th  yêu c u cung c p thêm thông tin b  sung t

ữ ố các Qu c gia thành viên khi xem xét nh ng báo cáo này.

ợ ờ ướ ạ ọ ườ ể 2. Vào th i đi m thích h p tr c khi khai m c các phiên h p th ng k ỳ

ố ẽ ể ớ ư ợ ổ ổ ủ Ủ c a  y ban, T ng Th  ký Liên H p Qu c s  chuy n t

ố ế ả ộ ữ ố đ c Văn phòng Lao đ ng qu c t

ữ gia thành viên liên quan đã trình lên và nh ng thông tin liên quan t

ể ệ ể ỗ ợ Ủ vi c xem xét các báo cáo này đ  Văn phòng có th  h  tr   y ban v i T ng Giám   ố    b n sao nh ng báo cáo mà các Qu c ớ   i ề

| 214

ề ượ ữ ặ ấ ướ ố ớ m t chuyên môn đ i v i nh ng v n đ  đ c Công

ổ ứ ề ủ ạ ẩ ộ ộ ố ế Ủ thu c ph m vi th m quy n c a T  ch c Lao đ ng qu c t ề ậ c này đ  c p mà   ẽ .  y ban s

ỹ ữ ể ệ ậ ấ xem xét k  nh ng bình lu n và tài li u mà Văn phòng có th  cung c p.

ả ế ủ Ủ ư ợ ổ

ổ ứ ư ể ể ch c chuyên môn khác, cũng nh  các t cũng có th  chuy n cho các t

ủ ả ữ ứ ầ ạ ộ ố   3. Sau khi tham kh o ý ki n c a  y ban, T ng Th  ký Liên H p Qu c ổ  ẩ   ch c liên chính ph  b n sao nh ng ph n báo cáo thu c ph m vi th m

ề ủ ơ quy n c a các c  quan này.

ể ờ Ủ ổ ứ ủ ơ 4.  y ban có th  m i các t ch c chuyên môn và các c  quan c a Liên

ư ợ ố ổ ứ ơ H p Qu c cũng nh  các t ủ  ch c liên chính ph  và các c  quan liên

ữ ề ề ấ ả ằ ấ quan khác cung c p nh ng thông tin b ng văn b n v  các v n đ  mà

ướ ạ ộ ề ậ ủ ạ ơ ộ Công c này đ  c p thu c ph m vi ho t đ ng c a các c  quan này

ể Ủ đ   y ban xem xét.

ẽ ề ố ế Ủ ộ ị ữ ỉ ị 5.  y ban s  đ  ngh  Văn phòng Lao đ ng qu c t ạ    ch  đ nh nh ng đ i

ớ ư ệ ư ấ ộ ọ ủ Ủ di n tham gia v i t cách t v n trong các cu c h p c a  y ban.

Ủ ủ ệ ứ ổ ể ờ ạ 6.  y ban có th  m i đ i di n c a các t ch c chuyên môn và các c

ủ ổ ứ ư ợ ố quan c a Liên H p Qu c, cũng nh  các t ch c liên chính ph  t

ọ ủ Ủ ấ ứ ộ ạ ơ  ủ ớ ự  i d ế   i các cu c h p c a  y ban b t c  khi nào xem xét đ n và trình bày t

ữ ề ấ ẩ ộ ề ủ ọ ạ nh ng v n đ  thu c ph m vi th m quy n c a h .

ẽ Ủ ộ ồ ạ ợ

ướ ữ ự ệ ậ ồ ề ệ v  vi c th c hi n Công

ị ủ Ủ ụ ể ự ệ ố   7.  y ban s  trình báo cáo hàng năm lên Đ i H i đ ng Liên H p Qu c ế   c này, bao g m nh ng nh n xét và khuy n ậ   ngh  c a  y ban, c  th  là d a trên vi c xem xét các báo cáo và nh n

ủ ố xét c a các Qu c gia thành viên.

ố ẽ ủ Ủ ư ể ổ ợ 8. T ng Th  ký Liên H p Qu c s  chuy n báo cáo hàng năm c a  y ban

ủ ố ướ ộ ồ ế ớ t i các Qu c gia thành viên c a Công c, H i đ ng Kinh t và Xã

| 215

ề ườ ợ ố ổ ố ộ Ủ h i,  y ban Quy n con ng i Liên H p Qu c, T ng giám đ c Văn

ố ế ộ ổ ứ phòng Lao đ ng qu c t và các t ch c liên quan khác.

ề Đi u 75.

ắ ề ủ ụ ủ Ủ ữ ẽ 1.  y ban s  thông qua nh ng quy t c v  th  t c c a mình.

ủ Ủ ẽ ầ Ủ ệ ớ ỳ 2.  y ban s  b u các nhân viên c a  y ban v i nhi m k  2 năm.

Ủ ườ ẽ ọ 3.  y ban thông th ng s  h p hàng năm.

ộ ườ ọ ủ Ủ 4. Các cu c h p c a  y ban thông th ng đ ượ ổ ứ ạ ụ ở ủ    s  c a ch c t i tr c t

ố ợ Liên H p Qu c.

ề Đi u 76.

ố ỗ ướ ể ề ố 1. M i Qu c gia thành viên Công

ấ ỳ ờ ể ậ ẩ ằ ọ

ề   c này đ u có th  tuyên b  theo đi u ề ủ Ủ   này vào b t k  th i đi m nào, r ng h  công nh n th m quy n c a  y ố ượ ế ậ ộ ban đ

ự ế ạ ố ộ c ti p nh n và xem xét các thông cáo, theo đó m t Qu c gia   ệ   thành viên khi u n i m t Qu c gia thành viên khác không th c hi n

ụ ủ ọ ủ ướ ữ ầ đ y đ  các nghĩa v  c a h  theo Công c này. Nh ng thông cáo theo

ỉ ề ể ượ Ủ ế ế ậ đi u này ch  có th  đ

ẩ ậ ố ố c  y ban ti p nh n và xem xét n u thông cáo   ề ủ Ủ   đó do Qu c gia thành viên đã tuyên b  công nh n th m quy n c a  y

ố ớ Ủ ử ế ậ ộ

ư ế ố ố ộ ban đ i v i mình g i lên.  y ban không ti p nh n m t thông cáo nào   ư ế n u nó liên quan đ n m t Qu c gia thành viên ch a có tuyên b  nh

ượ ẽ ượ ế ề ậ ậ v y. Các thông cáo đ c ti p nh n theo đi u này s  đ c xem xét

ủ ụ theo th  t c sau đây:

ế ố ộ ướ ằ ộ ố a. N u m t Qu c gia thành viên Công c này cho r ng m t Qu c gia

ự ụ ủ ệ ị ầ thành viên khác không th c hi n đ y đ  các nghĩa v  theo quy đ nh

ướ ể ử ể ư ả ằ ộ ủ c a Công c thì có th  g i m t thông cáo b ng văn b n đ  l u ý

| 216

ố ề ấ ố

ể ề ấ Ủ ề ờ th  thông báo cho  y ban v  v n đ  này. Trong th i gian 3 tháng k

ượ ượ ậ ậ ố c thông cáo, qu c gia nh n đ ngày nh n đ ừ t

ấ ỳ ặ ả ằ ố ờ ề Qu c gia thành viên đó v  v n đ  này. Qu c gia thành viên cũng có   ể  ả   c thông cáo ph i ả   i thích ho c b t k  tuyên b  nào khác b ng văn b n ư đ a ra l i gi

ố ử ỏ ấ ể ề ồ cho qu c gia g i thông cáo đ  làm sáng t

ề ậ ữ ự ừ ệ ế ể ợ

ượ ướ ụ ế ệ ắ v n đ , bao g m, trong   ủ ụ   ch ng m c có th  và thích h p, vi c đ  c p đ n nh ng th  t c ế   c ti n hành, đang ti n c và các bi n pháp kh c ph c đã đ trong n

ặ ẵ ế ề ấ hành ho c s n có liên quan đ n v n đ  đó.

ể ừ ế ố ờ ạ b. N u trong th i h n 6 tháng k  t

ượ ự ệ ầ ượ ả đ c thông cáo đ u tiên mà s  vi c không đ ậ    ngày Qu c gia thành viên nh n ộ   ế i quy t m t c gi

ỏ ố ớ ả ộ

Ủ ư ề ề ấ ằ ộ ố ố cách th a đáng đ i v i c  hai qu c gia liên quan thì m t trong hai   ử   qu c gia có quy n đ a v n đ  ra  y ban b ng m t thông báo g i

Ủ ố cho  y ban và cho qu c gia kia.

Ủ ắ ằ ự ệ ệ ắ ọ ỉ

ướ ề ụ ẵ ượ ụ ệ ắ ẫ c.  y ban ch  xem xét s  vi c khi đã ch c ch n r ng m i bi n pháp   ệ   t kh c ph c s n có trong n c vi n d n và áp d ng tri c đ u đã đ

ắ ượ ớ ợ ậ ừ ủ ậ ể đ , phù h p v i các nguyên t c đ

ố ế ị ượ ườ ụ qu c t . Quy đ nh này không đ c th a nh n chung c a lu t pháp   ệ   ợ ng h p vi c c áp d ng trong tr

ụ ị ự ữ ệ ệ ắ th c hi n nh ng bi n pháp kh c ph c b  kéo dài vô lý.

ị ạ ể ề ẽ ợ Ủ ố d. Theo quy đ nh t

ạ ượ ữ ằ ả ị thành viên liên quan nh m đ t đ i đi m c đi u này,  y ban s  tr  giúp các Qu c gia   ơ i pháp h u ngh  trên c ộ c m t gi

ụ ượ ặ ọ ướ ở s  tôn tr ng nghĩa v  đ c đ t ra trong Công c này.

ẽ ệ ậ Ủ ữ ọ e.  y ban s  tri u t p các phiên h p kín khi xem xét nh ng thông cáo

ề theo đi u này.

ọ ấ ề ượ ế Ủ ụ ể ớ ợ f. Trong m i v n đ  đ c chuy n đ n  y ban phù h p v i m c (b)

| 217

Ủ ể ầ ả ố ạ kho n này,  y ban có th  yêu c u qu c gia liên quan nêu t ụ i m c (b)

ấ ỳ ấ cung c p b t k  thông tin liên quan nào.

ố ụ ề ạ ả g. Các qu c gia liên quan nêu t

Ủ ề ề ệ ấ ạ   i m c (b) kho n này có quy n có đ i ể   di n khi  y ban xem xét v n đ  và có quy n trình bày quan đi m

ặ ằ ệ ả ằ b ng mi ng ho c b ng văn b n.

ể ừ ậ ượ ụ h. Trong vòng 12 tháng k  t ngày nh n đ c thông báo theo m c (b)

Ủ ư ẽ ả ộ kho n này,  y ban s  trình m t báo cáo nh  sau:

ạ ượ ế ả Ủ ụ ề i. N u đ t đ ộ c m t gi i pháp theo m c (d) đi u này,  y ban s  gi ẽ ớ   i

ố ắ ắ ề ự ệ ộ ả ạ h n báo cáo trong m t tuyên b  v n t t v  s  vi c và gi i pháp đã

ạ ượ đ t đ c.

ả ế ạ ượ ụ ề ộ c m t gi ii. N u không đ t đ

ẽ ề ậ ự ệ Ủ ủ ế trong báo cáo c a mình,  y ban s  đ  c p đ n các s  ki n th c t

ề ữ ế ế ấ

ữ ể ệ ả ặ ả ờ i pháp theo m c (d) đi u này, thì   ự ế  ằ   ố liên quan đ n v n đ  gi a các qu c gia liên quan. Các ý ki n b ng ủ   ằ i phát bi u b ng mi ng c a văn b n ho c biên b n ghi nh ng l

ẽ ượ ố Ủ các qu c gia liên quan s  đ

ể ố có th  thông báo cho các Qu c gia thành viên liên quan v  b t k

ớ ấ ằ ể Ủ c đính kèm theo báo cáo.  y ban cũng   ề ấ ỳ  ề ữ   i v n đ  gi a

quan đ m nào mà  y ban cho r ng có liên quan t h .ọ

ọ ườ ẽ ượ ợ ử ố Trong m i tr ng h p, báo cáo s  đ c g i cho các Qu c gia

thành viên liên quan.

ị ề ủ ệ ự ườ ố

ướ ư ủ ả thành viên Công

ẽ ượ ư ậ ữ ố ố này. Nh ng tuyên b  nh  v y s  đ

ư ư ể ổ ợ ố ổ ẽ ắ ầ 2. Các quy đ nh c a đi u này s  b t đ u có hi u l c khi m i Qu c gia   ề   ố c này đã đ a ra tuyên b  theo kho n 1 c a đi u ộ   c các Qu c gia thành viên n p ợ   ư l u chi u cho T ng Th  ký Liên H p Qu c. T ng Th  ký Liên H p

| 218

ố ả ể ẽ ố ố

ể ượ ấ ỳ ạ ằ ố khác. Tuyên b  có th  đ c rút l

ư ệ ạ ố ợ ổ Qu c s  chuy n b n sao các tuyên b  cho các Qu c gia thành viên   ệ ử   i vào b t k  lúc nào b ng vi c g i ư  ố thông báo cho T ng Th  ký Liên H p Qu c. Vi c rút l i tuyên b  nh

ấ ỳ ấ ở ệ ề ả ậ v y không c n tr  vi c xem xét b t k  v n đ  nào nêu trong thông cáo

ượ Ủ ề ể ộ đã đ

ượ ế ậ ổ ố c chuy n cho  y ban theo đi u này; không m t thông cáo nào   ư c ti p nh n sau khi T ng Th ủ ấ ỳ c a b t k  Qu c gia thành viên nào đ

ậ ượ ạ ố ừ ố ký đã nh n đ c thông báo rút l i tuyên b  tr  khi Qu c gia thành viên

ố ớ ư liên quan đ a ra tuyên b  m i.

ề Đi u 77.

ố ộ ấ ỳ ờ ướ ể 1. M t Qu c gia thành viên Công

ề ể ậ ẩ ằ ố ố ề   c này vào b t k  th i đi m nào đ u ề   có th  tuyên b  theo đi u này r ng qu c gia đó công nh n th m quy n

ượ ế ậ ừ ủ Ủ c a  y ban đ c ti p nh n và xem xét các thông cáo t các cá nhân

ạ ặ ườ ữ ủ ề ộ ệ ủ ọ ho c đ i di n c a h  là nh ng ng

ủ ọ ượ ạ ằ ề ế ậ khi u n i r ng các quy n cá nhân c a h  đ c xác l p theo Công

ạ Ủ ế ậ ố ị i thu c quy n tài phán c a mình,   ướ   c ộ   này b  Qu c gia thành viên đó vi ph m.  y ban không ti p nh n m t

ế ộ ố ế thông cáo nào n u nó liên quan đ n m t Qu c gia thành viên không

ố ư ậ ư đ a ra tuyên b  nh  v y.

ẽ Ủ ấ ỳ ề ấ

ượ ụ ế ề ế ặ ặ ạ ậ   2.  y ban s  coi b t k  thông cáo nào theo đi u này là không ch p nh n ặ   ự ạ c n u đó là n c danh ho c có s  l m d ng quy n khi u n i ho c đ

ủ ợ ớ ị ướ không phù h p v i các quy đ nh c a Công c này.

ấ ỳ Ủ ẽ ừ ộ 3.  y ban s  không xem xét b t k  thông cáo nào t m t cá nhân theo

ắ ằ ừ ề ắ đi u này tr  khi ch c ch n r ng:

ư ượ ấ ượ ủ ụ ề ề a. V n đ  đó ch a đ c và không đ c xem xét theo th  t c đi u tra

ố ế ủ ụ ặ ả qu c t ho c th  t c gi ế i quy t khác;

| 219

ử ụ ụ ế ệ ắ ọ b. Cá nhân đã s  d ng h t m i bi n pháp kh c ph c trong n

Ủ ụ ế ị ượ ướ ẵ   c s n ự   ệ c áp d ng n u theo  y ban, vi c th c có; quy đ nh này không đ

ặ ẽ ệ ệ ẵ ộ ị hi n các bi n pháp s n có b  kéo dài m t cách vô lý ho c s  không

ả ạ ự ợ ệ ả có kh  năng đem l i s  tr  giúp hi u qu  cho cá nhân đó.

ị ạ ể ẽ ề ả 4. Theo các quy đ nh t Ủ i kho n 2 đi u này,  y ban s  chuy n b t k ấ ỳ

ượ ề ố thông cáo nào đ c trình lên theo đi u này cho các Qu c gia thành viên

ướ ư ề ả ố ị ủ c a Công c mà đã đ a ra tuyên b  theo kho n 1 đi u này và b  cho

ấ ỳ ủ ạ ị ướ ờ là vi ph m b t k  quy đ nh nào c a Công

ậ ượ ố ượ ậ ể ừ k  t ngày nh n đ c thông cáo, qu c gia nh n đ c thông cáo s

Ủ ữ ả ố ằ ặ ả trình  y ban nh ng gi i thích ho c tuyên b  b ng văn b n, làm sáng t c. Trong th i gian 6 tháng   ẽ  ỏ

ượ ể ố ề ụ ế ệ ắ c qu c gia đó có th  áp

ấ v n đ  và bi n pháp kh c ph c, n u có, đã đ d ng. ụ

Ủ ữ ẽ ậ ượ ề 5.  y ban s  xem xét nh ng thông báo nh n đ c theo đi u này trên c ơ

ẵ ặ ố ở ọ s  m i thông tin s n có do các qu c gia liên quan ho c các cá nhân hay

ệ ủ ấ ạ đ i di n c a cá nhân cung c p.

ẽ ế Ủ ề ọ 6.  y ban s  ti n hành h p kín khi xem xét các thông cáo theo đi u này.

Ủ ủ ể ẽ ể ố 7.  y ban s  chuy n các quan đi m c a mình cho Qu c gia thành viên

liên quan và cho cá nhân.

ủ ề ẽ ố ị ư   ệ ự 8. Quy đ nh c a đi u này s  có hi u l c khi 10 Qu c gia thành viên đ a

ố ẽ ượ ữ ề ả ố ra tuyên b  theo kho n 1 đi u này. Nh ng tuyên b  đó s  đ

ộ ư ư ể ổ ợ ố c các   ố   Qu c gia thành viên n p l u chi u cho T ng Th  ký Liên H p Qu c.

ẽ ử ố ớ ư ả ố ổ ợ T ng Th  ký Liên H p Qu c s  g i các b n sao tuyên b  t i các

ố ể ượ ấ ỳ ạ ố Qu c gia thành viên khác. Tuyên b  có th  đ c rút l

ư ử ệ ằ ợ ố i vào b t k  lúc   ệ   ổ nào b ng vi c g i thông báo cho T ng Th  ký Liên H p Qu c. Vi c

| 220

ạ ả ố ở ệ ấ ỳ ấ rút l ư ậ i tuyên b  nh  v y không c n tr vi c xem xét b t k  v n đ ề

ượ Ủ ề ể nào nêu trong thông cáo đã đ c chuy n cho  y ban theo đi u này;

ủ ộ ườ ặ không m t thông cáo nào c a cá nhân hay ng

ượ ư ế ậ ậ ượ đ ổ c ti p nh n sau khi T ng Th  ký đã nh n đ i thay m t cho cá nhân   ạ   i c thông báo rút l

ố ừ ố ớ ư ố tuyên b , tr  khi Qu c gia thành viên đ a ra tuyên b  m i.

ề Đi u 78.

ủ ữ ủ ề ị ướ ẽ ượ Nh ng quy đ nh c a Đi u 76 c a Công c này s  đ

ươ ấ ỳ ủ ụ ạ ế ế ả ấ không làm ph ng h i đ n b t k  th  t c gi

ự ế ạ ướ ề ậ ữ khi u n i trong lĩnh v c mà Công ụ c áp d ng mà   ặ   i quy t tranh ch p ho c ệ   c đ  c p trong nh ng văn ki n

ề ướ ậ ặ ố ế ượ ợ ố thành l p ho c trong các đi u c qu c t đ

ủ ố ợ ẽ ả ổ ứ t ch c chuyên môn c a Liên H p Qu c thông qua, và s  không c n tr c Liên H p Qu c và các   ở

ử ụ ủ ụ ể ả ữ ố các Qu c gia thành viên s  d ng nh ng th  t c khác đ  gi ế i quy t tranh

ố ế ấ ậ ệ ự ữ ố ỏ ch p theo các th a thu n qu c t đang có hi u l c gi a các Qu c gia

thành viên đó.

Ữ Ầ Ị PH N VIII: NH NG QUY Đ NH CHUNG

ề Đi u 79.

ộ ướ ưở ớ ị Không m t quy đ nh nào trong Công ả c này  nh h ng t

ố ỗ ế ậ ượ ề ỉ m i Qu c gia thành viên đ c thi

ấ ậ ườ ữ ộ ch p nh n nh ng ng

ề ệ ề ấ ớ ề ủ   i quy n c a ệ   ẩ t l p các tiêu chu n đi u ch nh vi c ọ   i lao đ ng di trú và các thành viên gia đình h . ố ử ớ   ạ i các v n đ  khác v  tình tr ng pháp lý và vi c đ i x  v i Liên quan t

ườ ọ ố ộ ng i lao đ ng di trú và các thành viên gia đình h , các Qu c gia thành

ữ ẽ ớ ạ ướ ặ viên s  tuân theo nh ng gi i h n mà Công c này đ t ra.

ề Đi u 80.

| 221

ộ ả ướ ượ ị Không m t quy đ nh nào trong Công c gi c này đ

ươ ạ ế ữ ế ị ủ ươ ợ làm ph ng h i đ n nh ng quy đ nh c a Hi n ch

ề ệ ủ ữ ổ ứ ị và nh ng đi u l c a các t

ủ ủ ố ợ ủ ứ ơ ươ t ng  ng c a các c  quan khác nhau c a Liên H p Qu c và c a các t

ề ượ ề ậ ấ ứ ế i thích theo cách   ố   ng Liên H p Qu c ệ    ch c chuyên môn xác đ nh trách nhi m ổ  ướ   c c đ  c p trong Công ch c chuyên môn liên quan đ n các v n đ  đ

này.

ề Đi u 81.

ộ ướ ưở ớ ị 1. Không m t quy đ nh nào trong Công ả c này  nh h ng t ề   i quy n

ặ ự ậ ợ ơ ấ ượ ữ ườ ho c t do có tính ch t thu n l i h n đ c trao cho nh ng ng i lao

ọ ộ đ ng di trú và các thành viên gia đình h  theo:

ự ễ ủ ặ ậ ố a. Pháp lu t và th c ti n c a Qu c gia thành viên, ho c:

ề ướ ươ ươ b. Các đi u c đa ph ng và song ph ệ ự ố ớ   ng đang có hi u l c đ i v i

ố Qu c gia thành viên liên quan.

ộ ướ ượ ả ớ ị 2. Không m t quy đ nh nào trong Công c này đ c gi i thích v i hàm

ấ ỳ ấ ỳ ề ặ ố ý trao cho b t k  qu c gia, nhóm, ho c cá nhân nào b t k  quy n nào

ạ ộ ấ ỳ ấ ỳ ự ệ ặ

ạ ớ ấ ỳ ượ ướ ự ề ể đ  tham gia b t k  ho t đ ng nào ho c th c hi n b t k  hành vi nào   ặ   c này đ t i b t k  quy n và t ổ mà gây t n h i t do nào đ c Công

ra.

ề Đi u 82.

ườ ọ ượ ộ ề ủ Quy n c a ng i lao đ ng di trú và các thành viên gia đình h  đ c quy

ướ ể ị ướ ỏ ữ ộ ị đ nh trong Công c này là không th  b  t

ố ớ ườ ộ ứ s c ép đ i v i ng i lao đ ng di trú và các thành viên gia đình h  đ c b . Nh ng hành đ ng gây   ọ ể

ữ ộ ườ ả ừ ỏ ỏ ề bu c nh ng ng i này ph i t

ậ ượ ượ ượ ề ạ ấ không  ch p  nh n  đ c.  Không  đ b  hay b  qua các quy n nói trên là   ừ   c  th a c  vi ph m  các   quy n  đ

| 222

ậ ướ ằ ố ồ ợ nh n trong Công

ể ả ữ ệ ế ằ ả ợ ả   c này b ng h p đ ng. Các Qu c gia thành viên ph i ắ   ti n hành các bi n pháp thích h p đ  b o đ m r ng nh ng nguyên t c

ượ ọ này đ c tôn tr ng.

ề Đi u 83.

ế ố Các Qu c gia thành viên cam k t:

ấ ứ ả ả ườ ề ị ự ằ 1. B o đ m r ng b t c  ng ạ i nào b  xâm ph m các quy n và t do

ượ ừ ậ ướ ề ượ ậ ệ đ c th a nh n trong Công c này thì đ u đ

ữ ụ ệ ắ ả ạ ườ ự kh c ph c hi u qu , cho dù s  xâm ph m đó là do nh ng ng c nh n bi n pháp   ừ   i th a

ụ hành công v  gây ra;

ấ ỳ ả ả ườ ụ ệ ế ắ ằ 2. B o đ m r ng b t k  ng i nào tìm ki m bi n pháp kh c ph c nh ư

ư ậ ậ ẽ ượ v y s  đ ơ c các c  quan t

ặ ấ ỳ ơ ề ề ẩ ẩ

ầ ậ ố ị ặ ơ  pháp, hành pháp ho c c  quan l p pháp có   ệ ố   th m quy n ho c b t k  c  quan có th m quy n nào khác do h  th ng ả pháp lu t qu c gia quy đ nh xem xét yêu c u đó, và khai thác các kh

ử ụ ụ ệ ắ ư năng s  d ng bi n pháp kh c ph c mang tính t pháp;

ữ ẽ ề ả ả ằ ẩ ơ ệ   3. B o đ m r ng nh ng c  quan có th m quy n s  thi hành các bi n

ụ ượ ề ư ậ ắ pháp kh c ph c đ c đ  ra nh  v y.

ề Đi u 84.

ố ỗ ệ ế ậ

ế ể ự ủ ệ ệ ầ ị M i Qu c gia thành viên cam k t thông qua các bi n pháp l p pháp và   ướ   c t đ  th c hi n các quy đ nh c a Công các bi n pháp khác c n thi

này.

Ố Ữ Ầ Ả Ề PH N IX: NH NG ĐI U KHO N CU I CÙNG

ề Đi u 85.

| 223

ư ố ổ ợ ượ ư ể ơ ị ỉ T ng Th  ký Liên H p Qu c đ c ch  đ nh là c  quan l u chi u Công

ướ c này.

ề Đi u 86.

ướ ả ượ ể ố ỏ ẩ 1. Công c này đ  ng  cho các qu c gia ký và ph i đ c phê chu n.

ướ ể ậ ố ỏ 2. Công c này đ  ng  cho các qu c gia gia nh p.

ệ ặ ậ ẩ ư 3. Văn ki n phê chu n ho c gia nh p Công ướ ẽ ượ c s  đ c n p ể   ộ  l u chi u

ư ố ổ ợ cho T ng Th  ký Liên H p Qu c.

ề Đi u 87.

ướ ẽ ắ ầ ệ ự ủ ầ 1. Công

ể ừ ờ ạ ệ ẩ ặ ế   c này s  b t đ u có hi u l c vào ngày đ u tiên c a tháng ti p ậ    ngày văn ki n phê chu n ho c gia nh p theo th i h n ba tháng k  t

ứ ượ ộ ư ể th  20 đ c n p l u chi u.

ố ớ ẩ ố ỗ ậ ướ 2. Đ i v i m i qu c gia phê chu n hay gia nh p Công

ướ ệ ự ắ ầ ướ ẽ ắ ầ Công c b t đ u có hi u l c thì Công c này sau khi   ệ ự   c s  b t đ u có hi u l c

ờ ạ ể ừ ủ ầ ế vào ngày đ u tiên c a tháng ti p theo th i h n ba tháng k  t

ướ ủ ệ ẩ ậ ố c c a qu c gia đó đ ngày văn   ượ ộ ư   c n p l u

ki n phê chu n hay gia nh p Công  chi u.ể

ề Đi u 88.

ậ ặ ộ ố ướ ể ẩ M t qu c gia phê chu n ho c gia nh p Công c này có th  không

ượ ạ ừ ệ ấ ỳ ủ ụ ầ ướ ặ đ c lo i tr  vi c áp d ng b t k  ph n nào c a Công c ho c, không

ươ ạ ế ượ ườ làm ph ề ng h i đ n Đi u 3, không đ ạ ừ ấ ỳ ạ c lo i tr  b t k  lo i ng i lao

ụ ướ ộ đ ng di trú nào khi áp d ng Công c này.

ề Đi u 89.

| 224

ố ấ ỳ ề ể ỏ ố

ắ ầ ướ ướ ớ ơ c không s m h n 5 năm sau khi Công

1. B t k  Qu c gia thành viên nào đ u có th  tuyên b  rút kh i Công   ệ ự   c này b t đ u có hi u l c ử ằ ả ằ ố ộ ố ớ đ i v i qu c gia liên quan, b ng m t thông báo b ng văn b n g i cho

ư ổ ố ợ T ng Th  ký Liên H p Qu c.

ệ ỏ ướ ẽ ắ ầ ệ ự ầ 2. Vi c rút kh i Công ủ   c s  b t đ u có hi u l c vào ngày đ u tiên c a

ể ừ ế ờ ư ổ ế tháng ti p theo sau khi h t th i gian 12 tháng k  t ngày T ng Th  ký

ậ ượ ố ợ ỏ ướ Liên H p Qu c nh n đ c thông báo rút kh i Công c.

ố ệ ỏ ướ ư ậ ả 3. Vi c rút kh i Công c nh  v y không gi

ế ụ ữ ỏ ướ thành viên kh i nh ng nghĩa v  theo Công

ướ ờ ả ặ ộ ộ ỳ k  hành đ ng ho c không hành đ ng nào x y ra tr

ư ướ ệ ự ắ ầ ỏ rút kh i Công c b t đ u có hi u l c, cũng nh  không làm ph

ộ i phóng m t Qu c gia   ấ   c này liên quan đ n b t ệ   ể c th i đi m vi c ươ   ng ề ấ ấ ỳ ế ụ ữ ế ệ

ướ ượ ướ Ủ ư ệ ỏ ạ h i theo b t k  cách nào đ n vi c ti p t c xem xét nh ng v n đ  đã   ắ   c b t c đ a ra  y ban xem xét tr c ngày vi c rút kh i Công đ

ệ ự ầ đ u có hi u l c.

ỏ ướ ủ ố ộ ệ 4. Sau ngày vi c rút kh i Công ắ   c c a m t Qu c gia thành viên b t

ệ ự Ủ ấ ỳ ấ ề ớ ẽ ầ đ u có hi u l c,  y ban s  không xem xét b t k  v n đ  m i nào liên

ế ố quan đ n qu c gia đó.

ề Đi u 90.

ấ ỳ ờ ể ừ ướ ể 1. Vào b t k  th i đi m nào sau 5 năm k  t khi Công

ệ ự ể ề ạ ố ị có hi u l c, Qu c gia thành viên có th  đ  ngh  xem xét l i Công

ử ư ả ợ ổ ộ ắ ầ   c này b t đ u ướ   c ố   ằ b ng m t văn b n thông báo g i cho T ng Th  ký Liên H p Qu c.

ổ ư ố ẽ ọ ề ấ ử ổ ợ

ướ ề ộ ố ị T ng Th  ký Liên H p Qu c s  thông báo m i đ  xu t s a đ i cho   ố   ầ c cùng m t yêu c u đ  ngh  các qu c các Qu c gia thành viên Công

ư ố ợ ổ ế ệ ọ gia này thông báo cho T ng Th  ký Liên H p Qu c bi t li u h  có

| 225

ệ ậ ộ ộ ể ố ị ố mu n tri u t p m t h i ngh  Qu c gia thành viên đ  xem xét và b

ấ ử ế ề ề ổ phi u v  các đ  xu t s a đ i hay không. Trong vòng 4 tháng k  t

ế ấ ố ố ngày thông báo đó, n u có ít nh t 1/3 s  Qu c gia thành viên Công

ủ ộ ệ ậ ệ ậ ư ổ ộ ị ộ ng h  tri u t p h i ngh  nói trên thì T ng Th  ký tri u t p h i ngh

ướ ự ả ọ ử ổ ượ ợ ủ ố d ợ i s  b o tr  c a Liên H p Qu c. M i s a đ i đ

ế ạ ộ ặ ỏ ố ố đa s  Qu c gia thành viên có m t và b  phi u t i h i ngh  s  đ ỏ  ể ừ  ướ   c ị  ớ   c thông qua v i ị ẽ ượ   c

ố ể ộ ồ ạ ợ trình Đ i H i đ ng Liên H p Qu c đ  thông qua.

ử ổ ẽ ệ ự ữ ượ ạ ộ ồ ợ 2. Nh ng s a đ i s  có hi u l c khi đ

ượ ố ướ thông qua và đ c 2/3 các Qu c gia thành viên Công ố   c Đ i H i đ ng Liên H p Qu c ấ   c này ch p

ủ ụ ế ậ ị ươ ứ ủ ố thu n theo các th  t c hi n đ nh t ng  ng c a các qu c gia đó.

ử ữ ổ ắ ầ ệ ự ẽ ộ

ậ ử ổ ữ ấ ố ố

ướ ủ ộ ở ỉ ị ị ữ   3. Khi nh ng s a đ i b t đ u có hi u l c, chúng s  ràng bu c nh ng ẫ   qu c gia ch p nh n s a đ i đó. Nh ng Qu c gia thành viên khác v n ấ ỳ ử   c này và b t k  s a ữ ch  b  ràng bu c b i nh ng quy đ nh c a Công

ướ ấ ậ ọ ổ đ i nào tr c đó mà h  đã ch p nh n.

ề Đi u 91.

ố ẽ ế ư ể ậ ổ ợ ấ ả 1. T ng Th  ký Liên H p Qu c s  ti p nh n và chuy n cho t t c  các

ả ư ư ả ố ố ạ ờ qu c gia văn b n b o l u mà các qu c gia đ a ra t ể i th i đi m ký, phê

ẩ ậ ặ chu n ho c gia nh p.

ả ư ụ ụ ủ ớ ợ ướ 2. B o l u không phù h p v i m c tiêu và m c đích c a Công c này

ượ ấ ậ ẽ s  không đ c ch p nh n.

ể ượ ữ ạ ấ ỳ ờ ể ả ư 3. Nh ng b o l u có th  đ c rút l

ư ử ộ ổ ợ ố ổ m t thông báo g i cho T ng Th  ký Liên H p Qu c, sau đó T ng Th ằ   i vào b t k  th i đi m nào b ng ư

ợ ấ ả ữ ố ố ẽ ký Liên H p Qu c s  thông báo cho t

ạ ả ư ệ ự ư ẽ ổ t c  các qu c gia. Nh ng thông   ợ   i b o l u đó s  có hi u l c vào ngày T ng Th  ký Liên H p báo rút l

| 226

ậ ượ ố Qu c nh n đ c thông báo.

ề Đi u 92.

ữ ề ấ ặ ố ọ 1. M i tranh ch p gi a hai ho c nhi u Qu c gia thành viên Công ướ   c

ệ ả ụ ặ ướ ế liên quan đ n vi c gi i thích ho c áp d ng Công ế c này, n u không

ả ế ượ ươ ượ ố ộ ố gi i quy t đ ằ c b ng th ng l ng thì m t trong s  các qu c gia

ể ư ế ấ ọ ể ừ tranh ch p có th  đ a ra tr ng tài. N u trong vòng 6 tháng k  t

ả ế ằ ọ ượ ư ầ yêu c u gi i quy t b ng tr ng tài đ

ấ ượ ề ổ ứ ủ ọ nh t đ c v  t ấ ỳ  ch c c a tr ng tài thì b t k  bên nào cũng có th  đ khi   ố   c đ a ra mà các bên không th ng ể ề

ị ư ố ế ấ ế ủ ngh  đ a tranh ch p ra Tòa án Công lý qu c t theo Quy ch  c a Tòa

án.

ọ ố ạ ể ẩ ặ ậ ặ ờ 2. M i qu c gia t i th i đi m ký ho c phê chu n ho c gia nh p Công

ướ ụ ề ể ở ộ ố ị c này có th  tuyên b  không b  ràng bu c b i m c 1 đi u này. Các

ả ở ộ ố ị Qu c gia thành viên khác không b  ràng bu c b i kho n này liên quan

ố ư ậ ư ố ớ ấ ỳ t i b t k  Qu c gia thành viên nào đã đ a ra tuyên b  nh  v y.

ấ ỳ ư ả ố ố ủ   3. B t k  Qu c gia thành viên nào đ a ra tuyên b  theo kho n 2 c a

ấ ỳ ờ ể ể ề ằ ộ ố đi u này có th  rút tuyên b  vào b t k  th i đi m nào b ng m t thông

ử ợ ố ổ ư báo g i cho T ng Th  ký Liên H p Qu c.

ề Đi u 93.

ướ ượ ế ế ế ằ 1. Công c này, đ

ế Ả ậ ố ế ế ả Qu c, ti ng c làm b ng ti ng Anh, ti ng Nga, ti ng Trung   ị  ­r p, ti ng Pháp và ti ng Tây Ban Nha, các b n có giá tr

ư ượ ộ ư ư ể ợ ố ổ nh  nhau, đ c n p l u chi u cho T ng Th  ký Liên H p Qu c.

ố ẽ ứ ư ể ả ổ ợ ự   2. T ng Th  ký Liên H p Qu c s  chuy n các b n sao có ch ng th c

ướ ấ ả ố ủ c a Công c này cho t t c  các Qu c gia thành viên.

| 227

ữ ề ệ ể ằ ướ ượ ủ ạ Đ  làm b ng, nh ng đ i di n toàn quy n ký d i đây đ ề   c  y quy n

ủ ố ướ ợ ệ ở h p l b i Chính ph  qu c gia mình, đã ký Công c này.

| 228

ƯỚ Ề Ả Ả Ọ ƯỜ CÔNG Ệ Ấ C V  B O V  T T C  M I NG Ỏ Ị I KH I B

ƯỠ Ứ C Ấ NG B C M T TÍCH, 2006

Ờ Ầ L I NÓI Đ U

ủ ố ướ Các Qu c gia thành viên c a Công c này,

ụ ủ ế ố ươ ủ Xem xét  nghĩa v  c a các qu c gia theo Hi n ch ợ   ng c a Liên H p

ổ ậ ủ ự ề ể ẩ ọ ố Qu c đ  thúc đ y s  tôn tr ng ph  c p, và tuân th  các quy n con

ườ ự ng i và các t ơ ả  do c  b n,

ớ ế ớ ề ườ Quan tâm t i Tuyên ngôn Toàn th  gi ề i v  Quy n con ng i,

ướ ố ế ề ế ề Nh c l c qu c t v  các quy n kinh t

ắ ạ  Công  i ướ ố ế ề ự ệ ề ị v  quy n dân s  và chính tr  và các văn ki n qu c t c qu c t Công

ự ề ậ ạ ộ   , văn hóa và xã h i, ố ế  ậ   ậ có liên quan khác trong lĩnh v c lu t nhân quy n, lu t nhân đ o và lu t

ự ố ế hình s  qu c t ,

ố ề ả ộ ấ ả ọ ườ Cũng nh c l i ắ ạ  Tuyên b  v  b o h  t t c  m i ng i kh i b  c ỏ ị ưỡ   ng

ượ ạ ố ở ợ ấ ứ b c m t tích đ ộ ồ c thông qua b i Đ i H i đ ng Liên H p Qu c trong

ế ố ị Ngh  quy t s  47/133 ngày 18 tháng 12 năm 1992,

ứ ộ ệ ưỡ ủ ậ ọ ứ ấ Nh n th c đ c ứ ượ  m c đ  nghiêm tr ng c a vi c c ng b c m t tích,

ộ ộ ộ ố ườ ạ ượ ị ấ c u thành m t t i ph m, và trong m t s  tr ợ ng h p đ c quy đ nh

ố ế ậ ộ ộ ạ ố trong lu t pháp qu c t , là m t t i ác ch ng nhân lo i,

ệ ưỡ ừ ể ể ừ ứ ấ Xác đ nhị đ  ngăn ng a vi c c ng b c m t tích và đ  tr ng ph t t ạ ộ   i

| 229

ệ ưỡ ự ệ ạ ứ ấ ph m th c hi n vi c c ng b c m t tích,

ề ủ ấ ỳ ườ ệ ưỡ ị Xem xét quy n c a b t k  ng ả i nào không ph i ch u vi c c ứ   ng b c

ề ủ ạ ệ ồ ố ớ ấ ườ m t tích, quy n c a n n nhân đ i v i công lý và vi c b i th ng,

ẳ ị ề ủ ấ ỳ ạ ể ượ Kh ng đ nh quy n c a b t k  n n nhân nào đ  đ c bi

ệ ưỡ ủ ả ứ ậ ấ ố các hoàn c nh c a vi c c ng b c m t tích và s  ph n c a ng ế ự ậ ề  t s  th t v ườ ị  ủ i b

ưỡ ề ự ứ ấ ế ế ể ậ c ng b c m t tích, và quy n t do đ  tìm ki m, ti p nh n và thông

ế ụ ứ báo tin t c cho k t c c này,

ề ả ỏ Đã th a thu n ề ậ  v  các đi u kho n sau:

PH NẦ  I

Đi uề  1.

ị ưỡ ả ứ ấ 1. Không ai ph i ch u c ng b c m t tích.

ấ ỳ ườ ạ ệ ợ ế 2. Không có b t k  tr ng h p ngo i l nào, dù là trong chi n tranh hay

ọ ủ ị ộ ộ ấ ổ ế

ể ệ ể ệ ườ ế ẫ ấ ợ đe d a c a chi n tranh, trong tình hình chính tr  n i b  b t  n hay các   ệ   t khác, có th  vi n d n đ  bi n minh cho vi c ng h p c p thi tr

ưỡ ứ ấ c ng b c m t tích.

Đi uề  2.

ụ ủ ớ ướ ưỡ ứ ượ V i m c đích c a Công c này, "c ấ ng b c m t tích" đ ệ   c coi là vi c

ữ ạ ặ ấ ứ ứ ướ ắ ề ự ạ ắ b t gi , t m giam, b t cóc ho c b t c  hình th c t c đo t quy n t do

ượ ự ệ ở ơ ướ ườ ặ đ c th c hi n b i các c  quan nhà n ặ ủ c ho c c a ng i ho c nhóm

ườ ượ ủ ỗ ợ ề ẫ ẫ ặ ướ ượ ng c  y quy n, h  tr  ho c h u thu n c a i đ c, đ

ộ ự ớ ủ Nhà n ạ ự cùng v i m t s  kh ướ ừ c t ậ  nh n bi ế ề ệ ướ t v  vi c t c đo t t

ơ ư ủ ệ ấ ậ ặ ố ườ ấ ở ơ vi c che gi u s  ph n ho c n i c  trú c a ng i m t tích, c đi   ở   ặ  do ho c b i ư n i nh

ộ ườ ằ ự ả ệ ủ ậ ậ v y m t ng i n m ngoài s  b o v  c a pháp lu t.

| 230

Đi uề  3.

ữ ệ ệ ả ỗ ố ầ ự M i Qu c gia thành viên ph i th c hi n nh ng bi n pháp c n thi

ề ượ ề ị ượ ự ữ đi u tra nh ng hành vi đ c quy đ nh trong Đi u 2 đ

ữ ườ ườ ộ ượ nh ng ng i hay nhóm ng i hành đ ng không đ c phép, không đ ế ể  t đ ở   ệ c th c hi n b i ượ   c

ậ ủ ệ ấ ố ị ướ ỗ ợ h  tr  hay ch p thu n c a qu c gia và ch u trách nhi m tr c công lý.

Đi uề  4.

ự ệ ệ ầ ộ ỗ ố ả M i m t Qu c gia thành viên ph i th c hi n các bi n pháp c n thi

ệ ưỡ ộ ộ ứ ấ ấ ạ ả ả đ m b o vi c c ng b c m t tích c u thành m t t ế ể  t đ ậ   i ph m theo lu t

ự ủ ố hình s  c a qu c gia đó.

Đi uề  5.

ệ ố ế ệ ộ ộ ưỡ Vi c ti n hành m t cách r ng rãi hay có h  th ng hành vi c ứ   ng b c

ộ ộ ấ ấ ố ư ượ ườ ạ ị m t tích c u thành m t t i ác ch ng l i loài ng i nh  đ

ố ế ươ ẽ ạ ứ ệ ả ậ trong lu t qu c t t c đ nh nghĩa   ề   ữ ng  ng và s  t o ra nh ng h  qu  theo các đi u

ư ậ lu t qu c t ố ế ươ ứ  t ng  ng nh  trên.

Đi u 6ề .

ự ệ ệ ỗ ố ộ ợ   ả 1. M i m t Qu c gia thành viên ph i th c hi n các bi n pháp thích h p

ự ố ớ ằ ấ ị ệ nh m xác đ nh trách nhi m hình s  đ i v i ít nh t:

ườ ự ệ ệ ế ấ ứ a. B t c  ng

ố ắ ẻ ồ ự ệ ạ ặ ạ   i nào th c hi n, ra l nh, lôi kéo hay xui khi n ho t ạ   ộ đ ng, c  g ng th c hi n, là k  đ ng ph m ho c tham gia vào ho t

ưỡ ứ ấ ộ đ ng c ng b c m t tích.

ấ b. C p trên:

ế ặ ố ỏ i. Đã bi t, ho c c  tình b  qua thông tin đã rõ ràng, mà d

ủ ề ể ẩ ườ ự lý và ki m soát theo th m quy n c a ng ướ ự ả   i s  qu n ệ   i đó đang th c hi n

| 231

ặ ắ ạ ộ ự ệ ưỡ ứ ấ ho c s p th c hi n ho t đ ng c ng b c m t tích;

ạ ộ ự ể ệ ệ ị ii. Ch u trách nhi m th c hi n và ki m soát các ho t đ ng liên quan

ưỡ ứ ế ộ đ n t ạ i ph m c ấ ng b c m t tích, và

ệ ự ế ầ ợ ệ iii. Không th c hi n các bi n pháp h p lý và c n thi

ạ ộ ưỡ ủ ế ể ạ ặ ạ h n c a mình đ  ngăn ch n hay h n ch  ho t đ ng c

ề ệ ấ ẩ ấ ặ ơ ề   t trong quy n ứ   ng b c ề   m t tích ho c đ  trình v n đ  đó cho các c  quan có th m quy n

ố ề ể ế đ  ti n hành đi u tra và truy t ;

ụ ể ở ả ưở ẩ ế c. Ti u m c (b) trên không  nh h

ố ế ệ ậ ơ ể ượ ố ớ ụ nhi m cao h n theo lu t qu c t có th  đ c áp d ng đ i v i ng

ỉ ố ớ ữ ộ ư ộ ạ ộ ườ ng đ n các tiêu chu n trách   ườ   i ỉ  i ho t đ ng nh  m t ch

ặ ch  huy quân đ i ho c đ i v i nh ng ng huy quân đ i.ộ

ấ ỳ ệ ấ ứ ỉ ẫ ủ ứ ệ

ể ượ ướ ườ 2. Không có b t k  m nh l nh hay ch  d n c a b t c  quan ch c nhà   ẫ   ệ c vi n d n c, công dân, quân nhân hay ng i nào khác, có th  đ n

ưỡ ứ ấ cho hành vi c ng b c m t tích.

Đi u 7ề .

ạ ợ ứ ả ỗ ố 1. M i Qu c gia thành viên ph i có hình ph t h p lý tùy theo m c đ ộ

ủ ọ ưỡ ứ ấ nghiêm tr ng c a hành vi c ng b c m t tích.

ầ ỗ ố 2. M i Qu c gia thành viên c n ban hành:

ữ ế ữ ẹ ả ườ ế a. nh ng tình ti t gi m nh , cho nh ng ng

ưỡ ứ ệ ả ấ ệ ư ườ vi c ng b c m t tích, đóng góp hi u qu  trong vi c đ a ng i đã có dính líu đ n hành   ấ   i m t

ở ạ ặ ạ ưỡ ứ ấ tích tr  l i ho c làm rõ tình tr ng c ng b c m t tích hay khai báo

ủ ạ ưỡ ứ ấ ủ th  ph m c a hành vi c ng b c m t tích.

ủ ụ ố ụ ữ ạ ế b. Không gây tác h i đ n nh ng th  t c t ự  t ng hình s  khác, các tình

| 232

ế ặ ặ ệ ế ti t tăng n ng, đ c bi t là gây ra cái ch t cho ng ườ ị ưỡ i b  c

ế ấ ưỡ ố ớ ứ ấ m t tích hay liên quan đ n hành vi c ng b c m t tích đ i v i ph

ườ ế ậ ữ ị ữ n  có thai, v  thành niên, ng i khuy t t t hay nh ng ng ứ   ng b c ụ  ườ ễ ị  i d  b

ươ ổ t n th ng khác.

Đi u 8ề .

ả ưở ế ề Không  nh h ng đ n đi u 5,

ố ộ ớ ạ ữ ụ 1. M t Qu c gia thành viên khi áp d ng nh ng gi ớ i h n v i vi c c

ả ư ể ả ữ ệ ả ấ ợ ệ ưỡ   ng ề   ứ b c m t tích ph i đ a ra nh ng bi n pháp h p lý đ  đ m b o đi u

ớ ạ ủ ụ ố ụ ố ớ ả kho n gi i h n đ i v i th  t c t ự  t ng hình s :

ờ ạ ươ ứ ứ ọ ớ a. có th i h n lâu dài và t ủ   ộ ng x ng v i m c đ  nghiêm tr ng c a

ạ hành vi ph m t ộ i

ắ ầ ừ ờ ể ưỡ ứ ấ ả b. b t đ u ngay t th i đi m hành vi c ng b c m t tích x y ra, có

ụ ủ ế tính đ n tính liên t c c a hành vi.

ả ả ầ ỗ ố ề ượ ườ 2. M i Qu c gia thành viên c n đ m b o quy n đ ồ c b i th

ủ ộ ủ ạ ưỡ ứ ấ đáng c a các n n nhân c a t ạ i ph m c ứ   ng x ng ố   ng b c m t tích trong su t

ớ ạ quá trình gi i h n.

Đi u 9ề .

ữ ệ ầ ợ ỗ ố ể ự   1. M i Qu c gia thành viên c n có nh ng bi n pháp thích h p đ  th c

ề ủ ố ớ ệ ẩ ộ ưỡ ứ ấ hi n th m quy n c a mình đ i v i các t ạ i ph m c ng b c m t tích:

ộ ấ ỳ ủ ự ệ ạ ố ổ a. Khi t i ph m th c hi n trên b t k  vùng lãnh th  nào c a qu c gia

ề ạ ố đó, hay trên thuy n, máy bay đã đăng ký t i qu c gia đó;

ườ ộ ị ủ ộ ộ b. Khi ng ạ i ph m t ố   i b  cáo bu c là m t trong các công dân c a qu c

gia đó;

| 233

ườ ủ ấ ộ ố c. Khi ng i m t tích là m t trong các công dân c a qu c gia đó và

ộ ố Qu c gia thành viên đó xem xét m t cách thích đáng.

ươ ự ế ệ ầ ố ỗ 2. T ng t , m i Qu c gia thành viên c n ti n hành các bi n pháp thích

ố ớ ộ ể ự ề ệ ấ ứ ưỡ ẩ ợ h p đ  th c hi n th m quy n đ i v i t ạ i ph m c

ườ ặ ạ ộ ị ộ khi  ng i   b   cáo   bu c   đang   có   m t   t

ả ộ ề ủ ố ừ ố ng b c m t tích   ẩ   ổ i  vùng   lãnh   th   thu c   th m ườ   i quy n c a qu c gia đó, tr ẫ  khi qu c gia đó d n đ  hay trao tr  ng

ố ế ậ ợ ớ ố ặ ộ đó cho qu c gia khác phù h p v i lu t pháp qu c t ho c giao n p cho

ự ố ế ượ ộ ậ m t tòa án hình s  qu c t đ c công nh n.

ướ ạ ừ ấ ỳ ẩ ự ổ ề 3. Công c này không lo i tr  b t k  th m quy n hình s  b  sung nào

ậ ủ ự ệ ố th c hi n theo pháp lu t c a qu c gia.

Đi u 10ề .

ượ ầ ể ế ứ ủ 1. Khi đ

ề ữ ệ ố ả ượ ả hi n có v  nh ng tình hu ng đ c b o đ m, trong lãnh th  c a b t k

ố ườ ị ộ Qu c gia thành viên nào mà có m t ng i b  tình nghi ph m t i c

ấ ả ắ ườ ặ ầ ứ b c m t tích thì c n ph i b t giam ng

ả ự ệ ủ ộ ể ả ệ ế ầ t khác đ  đ m b o s  hi n di n c a t pháp pháp lý c n thi

c ch ng minh đ y đ , sau khi ti n hành ki m tra thông tin   ổ ủ ấ ỳ  ộ ưỡ   ạ ng ệ   ự i đó ho c th c thi các bi n ạ   i ph m. ị ả ượ ữ ệ ệ và các bi n pháp pháp lý khác ph i đ c xác đ nh Bi n pháp giam gi

ậ ủ ỉ ượ ư ố ế theo pháp lu t c a Qu c gia thành viên đó, nh ng ch  đ

ả ầ ờ ế ể ả ả ự ệ ệ ủ trong kho ng th i gian c n thi t đ  đ m b o s  hi n di n c a ng c ti n hành   ườ   i

ủ ụ ẫ ộ ắ ữ ố ụ đó trong các th  t c d n đ , b t gi hay t ự  t ng hình s .

ữ ệ ệ ộ ố ự 2. M t Qu c gia thành viên đã th c hi n nh ng bi n pháp đã nêu ở

ậ ứ ự ủ ệ ệ ề ả ầ ẩ ấ kho n 1 c a đi u này c n ngay l p t c th c hi n vi c th m v n và

ề ơ ộ ể ự ế ứ ậ ằ ả ố đi u tra s  b  đ  xác l p b ng ch ng th c t

ề ả ố ị . Qu c gia đó ph i thông   ữ   báo cho các Qu c gia thành viên quy đ nh trong kho n 1, Đi u 9, nh ng

| 234

ợ ớ ệ ề ả ồ

ườ ữ ả ả ạ ợ giam và các tr

ơ ộ ự ệ ệ ề ẩ ấ ằ ỉ ị ả ệ ạ   ủ bi n pháp phù h p v i kho n 1 c a đi u này, bao g m c  vi c t m ả ủ   ế ng h p b o đ m t m giam, và nh ng k t qu  c a ệ   vi c th m v n và đi u tra s  b , ch  ra r ng li u có ý đ nh th c hi n

ề ủ ẩ ố th m quy n c a qu c gia đó.

ườ ữ ủ ề ể ả ấ ứ 3. B t c  ng ị i nào b  giam gi theo kho n 1 c a đi u này có th  liên

ớ ạ ậ ứ ấ ủ ệ ầ ợ ố

ố ị ườ ườ ườ ế ặ i đó mang qu c t ch, ho c, n u ng i đó là ng ng

ệ ớ ạ ườ ườ ệ ố ạ l c ngay l p t c v i đ i di n thích h p g n nh t c a qu c gia mà   ố   i không qu c ư ị t ch thì liên h  v i đ i di n qu c gia mà ng ng xuyên c i đó th

trú.

Đi u 11ề .

ườ ị ự ệ ộ ưỡ ứ ấ ộ   1. M t ng i b  cáo bu c đã th c hi n hành vi c ng b c m t tích

ủ ề ẩ ố ổ ộ ị trong lãnh th  thu c th m quy n c a Qu c gia thành viên khi b  tìm

ế ấ ẫ ộ ộ ườ ớ ố th y, n u không d n đ  hay giao n p ng i đó t i qu c thành viên

ố ế ụ ộ ườ ộ khác theo các nghĩa v  qu c t hay giao n p ng i đó cho m t tòa án

ẽ ệ ậ ườ ớ ự hình s  qu c t ố ế ượ  đ c công nh n, thì s  đ  trình tr ợ ng h p đó t i các

ể ế ẩ ố ề ơ c  quan có th m quy n đ  ti n hành truy t .

ơ ẩ ề ế ị ư ầ ớ 2. Các c  quan có th m quy n này c n đ a ra quy t đ nh v i ph

ố ứ ư ấ ỳ ợ ộ ườ ườ ạ th c gi ng nh  b t k  các tr i ph m thông th ng h p t

ậ ủ ữ ọ ố nghiêm tr ng pháp lu t c a Qu c gia thành viên. Trong nh ng tr

ượ ủ ữ ề ả ẩ ươ   ng ạ   ng vi ph m ườ   ng ủ ằ   c nêu trong kho n 2 c a Đi u 9, nh ng tiêu chu n c a b ng ợ h p đ

ứ ầ ế ể ố ế ặ ơ ẽ ch ng c n thi t đ  truy t

ị ượ ườ ượ ụ ớ v i các quy đ nh đ và k t án s  không ít nghiêm ng t h n so   ề ậ   c đ  c p c áp d ng trong các tr ợ ng h p đ

ủ ề ả trong kho n 1 c a Đi u 9.

ấ ứ ố ạ ườ ủ ụ ố ụ ự 3. B t c  ai ch ng l i ng i mà th  t c t ế    t ng có s  liên quan đ n

| 235

ạ ứ ấ ả ử ả ượ ả hành vi ph m t ộ ưỡ i c ng b c m t tích ph i đ

ấ ả ủ ấ ỳ ố ụ ằ b ng trong t ạ t c  các giai đo n c a quá trình t t ng. B t k  ng

ử ạ ị ứ nào b  xét x  vì hành vi ph m t ộ ưỡ i c ấ ng b c m t tích s  đ

ằ ướ ộ ợ ừ ộ l m t phiên tòa công b ng tr i t c đ m b o xét x  công   ườ   i ẽ ượ ưở   ng c h ẩ   ọ c m t tòa án hay tr ng tài có th m

ộ ậ ề ằ ượ ế ậ ậ quy n, đ c l p và công b ng đ c thi t l p theo pháp lu t.

Đi uề  12.

ấ ỳ ộ ả ằ ả ả ỗ ố 1. M i Qu c gia thành viên ph i đ m b o r ng b t k  m t cá nhân nào

ố ượ ủ ệ ưỡ ứ ề ề ấ là đ i t ng c a vi c c

ạ ự ế ớ ứ ả ơ ơ tr ng th c t ng b c m t tích đ u có quy n báo cáo tình   ự    v i các c  quan ch c năng, các c  quan này ph i th c

ậ ứ ệ ằ ượ ể ế hi n ngay l p t c và công b ng, không đ

ỹ ưỡ ề ằ ộ đi u tra m t cách công b ng và k  l ng. Các b c trì hoãn đ  ti n hành   ẽ ứ ng  ng s ướ ươ c t

ệ ự ượ ể ả ả ằ ứ ơ đ

ữ ườ ọ ứ ủ ấ nh ng ng i h  hàng c a ng ườ ị ưỡ i b  c

ườ ư ữ ề ộ i tham gia trong cu c đi u tra, đ ệ ọ v  h , cũng nh  nh ng ng

ọ ự ượ ự ư ạ c th c hi n đ  đ m b o r ng các nguyên đ n, các nhân ch ng,   ậ ư ả   ng b c m t tích và lu t s  b o ả   ượ c b o ả ủ ơ   ậ c đãi nh  là h u qu  c a đ n ọ i m i s  đe d a hay s  ng ệ ố v  ch ng l

ấ ứ ằ ứ ệ ượ ư ki n hay b t c  b ng ch ng nào đ c đ a ra.

ơ ở ợ ữ ể ằ ộ ườ ố ượ 2. Khi có nh ng c  s  h p lý đ  tin r ng m t ng i là đ i t

ưỡ ữ ứ ề ấ ẩ ơ ủ   ng c a ị hành vi c ng b c m t tích, nh ng c  quan có th m quy n quy đ nh

ả ế ề ề ả ậ ộ ộ ạ t i kho n 1 đi u này ph i ti n hành m t cu c đi u tra, th m chí ngay

ứ ệ ế ơ ả c  khi không có đ n khi u ki n chính th c.

ả ả ả ằ ơ ỗ ố ẩ   3. M i Qu c gia thành viên ph i đ m b o r ng các c  quan có th m

ề ị ạ ề ả quy n theo quy đ nh t ủ i kho n 1 c a đi u này:

ồ ự ề ẩ ầ ế ể ế ộ a. Có các ngu n l c và th m quy n c n thi ề   t đ  ti n hành cu c đi u

ệ ế ệ ả ậ ồ ồ tra hi u qu , bao g m ti p c n ngu n tài li u và các thông tin khác

| 236

ủ ọ ề ợ ớ ộ phù h p v i cu c đi u tra c a h ;

ầ ậ ế ế ề ế ớ ự ướ b.  Có quy n ti p c n, n u c n thi t v i s  cho phép tr ủ c c a c

ờ ề ấ ề ế ị ị ư pháp, trong đó quy đ nh k p th i v  v n đ  này, đ n b t k quan t

ứ ợ ữ ể ặ ơ ơ ơ  ấ ỳ  ằ    ho c n i nào khác, n i có căn c  h p lý đ  tin r ng ơ n i giam gi

ườ ể ấ ng ặ . i m t tích có th  có m t

ệ ệ ầ ỗ ố ẽ ự 4.  M i Qu c gia thành viên s  th c hi n các bi n pháp c n thi

ạ ặ ử ở ệ ế ả ế ể  t đ ề

ả ằ ả ả ườ ữ ầ ạ C n ph i đ m b o r ng nh ng ng i tình nghi ph m t ộ ưỡ i c

ưở ế ế ấ ả ộ ở ị ngăn ch n và x  ph t các hành vi làm c n tr  vi c ti n hành đi u tra.   ứ   ng b c ộ   ộ ủ ng đ n ti n đ  c a m t cu c trong v  trí gây  nh h m t tích không

ằ ề ự ụ ạ ặ ằ ọ

ườ ứ ủ ế ả ạ đi u tra b ng cách t o áp l c hay hành vi đe d a ho c nh m m c đích   ườ ưỡ   ng i khi u n i, các nhân ch ng, thân nhân c a ng tr  thù ng i c

ữ ủ ấ ỳ ậ ư ấ ặ ặ ọ ườ ứ b c m t tích ho c lu t s  bào ch a c a h , ho c b t k  ng i nào

ề tham gia đi u tra.

Đi uề  13.

ộ ữ ụ ẫ ố ộ 1. Vì các m c đích d n đ  gi a các Qu c gia thành viên, các t ạ   i ph m

ưỡ ứ ấ ượ ộ ộ ị ạ c ng b c m t tích không đ c coi là m t t

ạ ộ ộ ượ ế ố ớ ạ ộ m t hành vi ph m t ộ c k t n i v i m t hành vi ph m t i đ

ạ ộ ộ ắ ồ ừ ộ ơ hay là m t hành vi ph m t i b t ngu n t đ ng c  chính tr . i ph m chính tr  hay là   ị  i chính tr ị Theo đó,

ạ ẫ ầ ộ ộ ư ậ ể ộ ự m t yêu c u d n đ  d a trên hành vi ph m t i nh  v y có th  không

ượ ừ ố ế ứ ư ậ ỉ ự đ ch i n u ch  d a trên các căn c  nh  v y. c t

ộ ưỡ ứ ấ ượ ộ ể ẫ ạ 2. Các t ạ i ph m c ng b c m t tích đ c coi là t i ph m có th  d n đ ộ

ấ ỳ ệ ướ ồ ạ ẫ ộ ữ ố trong b t k  hi p c d n đ  nào đang t n t i gi a Các Qu c gia

ướ ướ ệ ự thành viên tr c khi Công c này có hi u l c.

ệ ố ị ộ ưỡ ứ ấ ự 3.  Các Qu c gia th c hi n quy đ nh các t ạ i ph m c ng b c m t tích

| 237

ộ ộ ư ấ ỳ ộ ể ẫ ệ ướ ẫ ạ ộ nh  là m t t i ph m có th  d n đ  trong b t k  m t hi p c d n đ ộ

ẽ ượ ữ ế ố nào sau đó s  đ c ký k t gi a các qu c gia đó.

ệ ệ ề ế ẫ ộ ố ộ ự 4. N u m t Qu c gia thành viên th c hi n d n đ  có đi u ki n v  s ề ự

ệ ướ ượ ộ ừ ộ ầ ẫ ố ồ ạ ủ t n t ộ i c a m t hi p ậ c nh n đ c yêu c u d n đ  t m t Qu c gia

ệ ướ ẫ ể ộ thành viên khác mà không có hi p c d n đ , thì có th  xem xét Công

ướ ư ầ ế ộ ố ớ ệ ẫ ơ ở c này nh  là c  s  pháp lý c n thi t cho vi c d n đ  đ i v i các

ạ ứ ấ hành vi ph m t ộ ưỡ i c ng b c m t tích.

ố ự ề ệ ệ ẫ ộ

ệ ướ ậ ộ ưỡ ứ ấ ơ ở ồ   5. Các qu c gia mà không th c hi n d n đ  có đi u ki n trên c  s  t n ư   ng b c m t tích nh  là ộ i c a m t hi p c công nh n t ạ i ph m c ạ ủ t

ộ ộ ộ ữ ể ẫ ạ ớ ố m t t i ph m có th  d n đ  gi a các qu c gia đó v i nhau.

ọ ườ ẫ ố ượ ộ ủ ề ệ 6. Trong m i tr ợ ng h p, d n đ  là đ i t ng c a các đi u ki n đ

ậ ủ ặ ầ ố ở ị quy đ nh b i pháp lu t c a Qu c gia thành viên yêu c u ho c đi u ượ   c ề ướ   c

ộ ể ụ ụ ể ư ề ệ ồ

ạ ố ệ ể ề ộ ẫ i thi u cho vi c d n đ  và các căn c ầ ế đ n các yêu c u v  hình ph t t

ể ừ ố ẫ ầ ặ ố ẫ d n đ  có th  áp d ng, bao g m, c  th  nh  các đi u ki n liên quan   ứ  ự   ộ  ch i d n đ  ho c th c theo đó Qu c gia thành viên yêu c u có th  t

ệ ự ấ ị ữ ệ ề hi n d a trên nh ng đi u ki n nh t đ nh.

ướ ượ ệ ể ị 7. Không có quy đ nh nào trong Công c này đ

ộ ụ ả ẫ ộ ế ầ ố m t nghĩa v  ph i d n đ  n u Qu c gia thành viên yêu c u có căn c

ượ ụ ự ệ ể ầ ằ ớ ọ c th c hi n v i m c đích truy t quan tr ng đ  tin r ng yêu c u đã đ

ơ ở ớ ườ ủ ừ ặ ạ ộ i trên c  s  gi ho c tr ng ph t m t ng

ể ặ ộ ồ ố ị ặ   c hi u là vi c áp đ t ứ  ố  ộ   i tính, tôn giáo, ch ng t c, ủ   , ngu n g c dân t c, quan đi m chính tr  ho c thành viên c a ố ị qu c t ch

ộ ụ ể ầ ẽ ủ ạ ặ ộ ệ m t nhóm xã h i c  th , ho c vi c tuân th  yêu c u s  gây h i cho

ườ ấ ỳ ộ ữ ng i đó cho b t k  m t trong nh ng lý do này.

Đi u 14ề .

| 238

ố ấ

ấ ể ế ẫ ố ợ t nh t đ  ti n hành các th  t c t giúp pháp lý l n nhau t pháp tr

ự ố ớ ộ ưỡ ứ ấ ồ ệ   ể   1. Các Qu c gia thành viên có th  cung c p cho thành viên khác bi n ủ ụ ố  ả ệ   ng b c m t tích, bao g m c  vi c ụ t ng hình s  đ i v i t ạ i ph m c

ứ ầ ứ ấ ế ố ụ cung c p các ch ng c  c n thi t cho quá trình t t ng.

ữ ự ợ ư ậ ả ẫ

ượ ủ ệ ậ ố ố ề   2. Nh ng s  tr  giúp pháp lý l n nhau nh  v y ph i tuân theo các đi u ầ   c yêu c u ki n theo pháp lu t qu c gia c a Qu c gia thành viên đ

ệ ướ ặ ằ ề ợ ẫ ho c b ng các hi p ợ c thích h p v  tr giúp pháp lý l n nhau, bao

ụ ể ứ ự ữ ế ệ ề ồ g m, c  th  là, nh ng đi u ki n liên quan đ n các căn c  mà d a vào

ố ượ ể ừ ầ ậ ố ợ đó Qu c gia thành viên đ c yêu c u có th  t ch i nh n tr giúp

ể ư ự ữ ệ ệ ề ẫ ặ pháp lý l n nhau ho c có th  đ a ra nh ng đi u ki n th c hi n.

Đi u 15ề .

ố ể ợ ầ ấ ẫ

ỗ ợ ữ ệ ạ ấ ằ ố ợ Các Qu c gia thành viên có th  h p tác l n nhau và c n cung c p cho   ủ   t nh t nh m h  tr  các n n nhân c a nhau nh ng bi n pháp tr  giúp t

ệ ưỡ ứ ế ả ấ ị vi c c ệ ng b c m t tích, và c  trong vi c tìm ki m, xác đ nh và phóng

ườ ị ấ ế ườ ệ ế ị thích cho ng i b  m t tích và, n u ng i đó b  ch t, trong vi c khai

ể ậ ậ ạ ồ ủ ọ qu t và nh n d ng r i chuy n thi hài c a h .

Đi u 16ề .

ộ ố ượ ụ ấ ả ạ 1. Không m t Qu c gia thành viên nào đ c phép tr c xu t, tr  l

ộ ộ ẫ ườ ế ộ ở ạ l i hay d n đ  m t ng ố i đ n m t qu c gia khác mà

ứ ằ ườ ơ ủ ị căn c  xác đáng tin r ng ng i đó đang ch u nguy c  c a vi c c i, giao   ữ    đó có nh ng ệ ưỡ   ng

ấ ứ b c m t tích.

ị ớ ụ ứ ư ữ ệ ơ

ữ ề ẩ ầ ồ ố th m quy n c n xem xét nh ng m i liên quan, bao g m, s  t n t

ạ ở ế ắ ạ ộ ố 2. V i m c đích xác đ nh li u có nh ng căn c  nh  trên, c  quan có   ự ồ ạ ở  i  ợ    ph m vi r ng, tr ng tr n qu c gia có liên quan đ n hành vi vi ph m

| 239

ạ ề ữ ề ặ ạ ạ ặ ho c nh ng vi ph m hàng lo t v  nhân quy n ho c vi ph m nghiêm

ố ế ế ạ ậ ọ tr ng đ n lu t nhân đ o qu c t .

Đi u 17ề .

ị ữ ộ ậ 1. Không ai b  giam gi m t cách bí m t.

ả ưở ố ế ụ ế ủ ố 2. Không  nh h ng đ n các nghĩa v  qu c t khác c a các Qu c gia

ố ớ ệ ướ ề ự ố ỗ thành viên đ i v i vi c t c quy n t do, m i Qu c gia thành viên,

ủ ậ ả trong lu t pháp c a nó ph i:

ế ậ ề ướ ề ệ ị ề ự a. Thi t l p các đi u ki n theo đó các quy đ nh v  t c quy n t do

ể ượ ế có th  đ c ti n hành;

ệ ướ ự ữ ề ẩ ơ ị b. Xác đ nh nh ng c  quan có th m quy n th c hi n t c quy n t ề ự

do;

ấ ỳ ả ả ườ ị ướ ạ ự ỉ ẽ ằ c. B o đ m r ng b t k  ng i nào b  t c đo t t

ệ ạ ự ơ ượ ữ ậ th c hi n t i nh ng n i đ c công nh n và giám sát chính th c v ả    do s  ch  ph i ứ ề

ệ ướ ỏ ề ự vi c t c b  quy n t do;

ấ ỳ ả ả ườ ị ướ ấ ự ằ d. B o đ m r ng b t k  ng i nào b  t c m t t do ph i đ

ề ớ ượ ủ ế ạ quy n liên l c v i và đ c gia đình c a mình vi ng thăm, lu t s ả ượ   c ậ ư

ườ ự ự ủ ứ ọ ọ ấ ỳ hay b t k  ng i nào khác theo s  l a ch n c a h  đáp  ng các

ủ ế ệ ề ặ ặ ậ ị đi u ki n theo quy đ nh c a pháp lu t, ho c, n u anh ta ho c cô là

ượ ự ủ ạ ớ ơ ng ườ ướ i n c ngoài, đ c liên l c v i các c  quan lãnh s  c a mình,

ố ế ợ ớ ợ ậ phù h p v i lu t pháp qu c t thích h p;

ả ự ế ậ ủ ề ả ẩ ơ e. Đ m b o s  ti p c n c a các c  quan có th m quy n và đ

ề ổ ữ ứ ế ơ ườ ị ướ quy n và các t ch c đ n nh ng n i ng i đang b  t ượ ủ   c  y ề ự c quy n t

ế ớ ự ướ ừ ộ ơ ư ế ầ do, n u c n thi t v i s  cho phép tr m t c  quan t c t pháp;

| 240

ấ ỳ ả ả ườ ị ướ ề ự ằ f. B o đ m r ng b t k  ng i nào b  t c quy n t

ườ ệ ưỡ ự ệ ợ ị ứ tr ng h p b  tình nghi th c hi n vi c c ấ ng b c m t tích, k  t

ườ ấ ự ệ ả ề khi ng i m t t ự  do không có kh  năng th c hi n quy n này, b t k ặ  do ho c, trong   ể ừ  ấ ỳ

ườ ư ẳ ạ ộ ng i nào có m t quan tâm chính đáng, ch ng h n nh  thân nhân

ạ ự ậ ư ủ ệ ạ ặ ọ ủ c a ng ườ ị ướ i b  t c đo t t do, đ i di n ho c lu t s  c a h , trong

ọ ườ ề ợ ố ụ ướ ể m i tr ng h p, có quy n tham gia t t ng tr

ế ị ể ậ ễ ề ủ ợ có th  quy t đ nh không ch m tr v  tính h p pháp c a vi c t

ế ị ả ườ ế ệ ướ ỏ ự ề ự do và ra quy t đ nh th  ng i n u vi c t c tòa án, đ  tòa án   ệ ướ   c ư do nh c b  t

ợ quy n t v y ậ là không h p pháp.

ố ỗ ệ ậ ả ộ ợ

ồ ơ ủ ứ ậ ề ổ ữ ặ ặ   ả 3. M i Qu c gia thành viên b o đ m vi c t p h p và duy trì m t ho c ườ   i ậ nhi u s  sách chính th c c p nh t và / ho c h  s  c a nh ng ng

ượ ấ ự ấ ỳ ơ ự ế ệ ầ ờ ị m t t do, đ

ặ ổ ứ ề ẩ ặ ơ pháp  ho c  c  quan  có th m quy n khác ho c  t c th c hi n k p th i, theo yêu c u, đ n b t k  c  quan   ẩ    ch c  có th m ư t

ậ ủ ụ ề ố ớ quy n v i m c đích theo pháp lu t c a Qu c gia thành viên có liên

ặ ấ ỳ ố ế ế ế ợ ố quan ho c b t k  thi t ch  pháp lý qu c t

ứ ự ữ ẽ thích h p mà qu c gia liên   ồ   quan là thành viên. Nh ng thông tin ch a đ ng trong đó s  bao g m,

ể ố t ư i thi u nh :

ủ ệ ậ ạ ườ ấ ự a. Vi c nh n d ng c a ng i m t t do;

ờ ơ ị ơ b. Ngày, gi ể  và đ a đi m n i ng ườ ị ấ ự i b  m t t ị  do và xác đ nh c  quan

ướ ự ườ đã t c đi t ủ  do c a ng i đó;

ế ị ơ ướ ề ự c. C  quan đã ra quy t đ nh t c quy n t do và các căn c  đ  t ứ ể ướ   c

ề ự quy n t do;

ệ ướ ệ ơ ị ề ự d. C  quan ch u trách nhi m giám sát vi c t c quy n t do;

ơ ướ ỏ ự ự ơ ướ ờ ị e. N i t c b  s  t do, ngày và th i gian xác đ nh n i t c b  s  t ỏ ự ự

| 241

ề ơ ướ ỏ ự ự ệ ơ ị do và c  quan ch u trách nhi m v  n i t c b  s  t do;

ế ố ỏ ủ ứ ế ườ ấ ự f. Các y u t ạ  liên quan đ n tình tr ng s c kh e c a ng i m t t do;

ườ ợ ử ờ g. Trong tr ng h p t vong trong th i gian t do, các hoàn

ế ơ ủ ả c nh và nguyên nhân c a cái ch t và n i chuy n ướ ự ự c s  t ể thi hài;

ộ ơ ể ế ặ ờ h. Ngày và th i gian phóng thích ho c chuy n đ n m t n i giam gi ữ

ơ ế ể ệ ơ ị khác, n i đ n và c  quan ch u trách nhi m chuy n giao.

Đi u 18ề .

ả ằ ề ả ầ ố ấ   1. Theo Đi u 19 và 20, các Qu c gia thành viên c n đ m b o r ng b t

ữ ư ế ợ

ề ự ệ ạ ạ ặ ứ c  ai có quan tâm h p pháp đ n nh ng thông tin này, nh  thân nhân   ậ ư do, hay các đ i di n ho c lu t s c đo t quy n t ườ ị ướ i b  t ủ c a ng

ế ậ ữ ấ ủ ọ ượ c a h , đ ộ c phép ti p c n ít nh t m t trong nh ng thông tin sau:

ứ ệ ướ ề ự ạ a. Nhà ch c trách đã ra l nh t c đo t quy n t do;

ờ ị ề ự ậ b. Ngày, gi ể  và đ a đi m mà ng ườ ị ướ i b  t c quy n t do và nh n vào

ề ự ơ ướ n i t c quy n t do;

ệ ướ ệ ơ ị ề ự ạ c. Các c  quan ch u trách nhi m giám sát vi c t c đo t quy n t do;

ủ ị ề ự ả ệ ỉ ư d. Đ a ch  c  trú c a ng ườ ị ướ i b  t c quy n t ồ  do, bao g m c  vi c b

ế ể ị ướ ề ự ơ trung chuy n sang n i khác ch u ch  tài t c quy n t ị  ế   ể  do, đi m đ n

ữ ứ ể ệ và nh ng nhà ch c trách có trách nhi m trung chuy n;

ờ ơ ượ ổ e. Ngày, gi và n i đ c tha b ng;

ế ố ỏ ủ ứ ế ạ  liên quan đ n tình tr ng s c kh e c a ng ườ ị ướ i b  t ề   c quy n

f. Các y u t  doự t

ườ ợ ử ị ướ ề ự ườ g. Trong tr ng h p t vong khi b  t c quy n t do, các tr ợ   ng h p

ế ử ẫ ấ ơ và nguyên nhân d n đ n t ể  vong và n i chôn c t thi th .

| 242

ầ ế ả ượ ệ ợ ể ả ế 2. Khi c n thi t, các bi n pháp phù h p ph i đ c ti n hành, đ  b o v

ườ ở ữ ủ ề ả ớ ữ cho nh ng ng i nêu kho n 1 c a đi u này cùng v i nh ng ng ệ  ườ   i

ỏ ấ ỳ ự ượ ề ọ tham gia trong quá trình đi u tra kh i b t k  s  ng

ả ủ ư ế ế ạ c đãi, đe d a, hay   ế   ệ ị ử b  x  ph t nh  là k t qu  c a vi c tìm ki m thông tin liên quan đ n

ườ ị ướ ỏ ề ự ng i b  t c b  quy n t do.

Đi u 19ề .

ữ ệ ữ ề ả ồ ế 1. Nh ng thông tin cá nhân, bao g m c  các d  li u v  y t

ổ ủ ệ ề ậ ặ ế ượ đ c thu th p ho c truy n đi trong khuôn kh  c a vi c tìm ki m ng và gen, mà   ườ   i

ượ ấ ử ụ ữ ụ ị ấ b  m t tích không đ

ụ ơ ế ườ ị ấ khác h n là m c đích tìm ki m ng

ệ ử ụ ữ ế ưở h ng đ n vi c s  d ng nh ng thông tin đó cho các th  t c t

c phép s  d ng hay cung c p cho nh ng m c đích   ả   ề i b  m t tích. Đi u này không  nh ủ ụ ố ụ    t ng ệ ưỡ ự ứ ặ ấ ế ộ ự ng b c m t tích ho c th c hi n các ạ i ph m c hình s  liên quan đ n t

ề ượ ậ ồ ườ quy n đ c nh n b i th ng.

ử ụ ư ử ệ ậ ữ 2. Vi c thu th p, x  lý, s  d ng và l u tr

ạ ế ượ ạ ặ ề ả ữ ệ c  d  li u v  tình tr ng y t và gen, không đ c vi ph m ho c có kh

ề ự ề ế ạ ơ ả năng xâm ph m đ n nhân quy n, quy n t ồ    thông tin cá nhân, bao g m ả  ẩ   ặ  do c  b n ho c nhân ph m

ủ c a cá nhân.

Đi u 20ề .

ộ ườ ặ ướ ự ả ậ ộ ủ ự ướ 1. Khi m t ng i đ t d i s  b o h  c a pháp lu t và s  t

ề ự ố ượ ệ ủ ư ể ể quy n t do là đ i t ng c a vi c ki m soát t

ượ ơ ở ị ấ ề ạ ố ớ đ i v i thông tin đ i Đi u 18 là b  c m, trên c  s  ngo i l c nêu t

ế ỗ ợ ượ ệ ế ậ ự ự ầ khi th c s  c n thi ạ   c đo t ề    pháp, thì có th  quy n ạ ệ   , ề   c lu t pháp h  tr , và n u vi c truy n t và khi đ

ể ả ưở ấ ợ ớ ư ặ ả t i thông tin có th  có  nh h ng b t l i t i tính riêng t ho c an toàn

ườ ở ệ ự ữ ề ả ủ c a con ng i, c n tr  vi c đi u tra hình s , hay nh ng nguyên nhân

| 243

ủ ứ ậ ướ ươ t ị ng  ng khác theo quy đ nh c a pháp lu t trong n ợ   c, và phù h p

ố ế ậ ủ ụ ợ ướ ớ v i lu t pháp qu c t thích h p và các m c tiêu c a Công

ườ ể ị ấ ề ợ Không có tr ng h p nào có th  b  c m trong quy n thông tin đ c này.   ượ   c

ề ị ạ ề ể ấ nêu trong Đi u 18 có th  c u thành hành vi quy đ nh t i Đi u 2 hay vi

ủ ề ạ ả ph m kho n 1 c a Đi u 17.

ả ưở ợ ế ệ ủ 2. Không  nh h ng đ n vi c xem xét tính h p pháp c a hành vi t

ề ự ạ ủ ườ ố đo t quy n t do c a con ng

ề ả ữ ả b o nh ng  ng ườ ượ i  đ

ượ ự ồ ườ ư ệ ả ộ ờ ị đ c s  b i th ng pháp lý hi u qu  và k p th i nh  là m t ph

ướ   c ả ả   i, các Qu c gia thành viên ph i đ m ề   ủ c nêu  trong kho n 1 c a  Đi u 18, có quy n ươ   ng ạ ư ị ệ ượ ể ti n đ  có đ

ị ấ ề ề ỉ ể ị ủ c a Đi u 18. Quy n này không th  b  đình ch  hay b  c m trong b t c c thông tin mà không b  trì hoãn nh  đã nêu trong đo n 1   ấ ứ

ườ tr ợ ng h p nào.

Đi u 21ề .

ự ệ ệ ầ ầ ỗ ố M i Qu c gia thành viên c n th c hi n các bi n pháp c n thi ế ể ắ   t đ  ch c

ắ ằ ề ự ộ ượ ch n r ng ng ườ ị ướ i b  t c quy n t do đ

ậ ườ ự ự ượ tin c y cho phép xác minh là ng i đó th c s  đ

ự ệ ầ ộ ố ệ ầ m t Qu c gia thành viên cũng c n th c hi n các bi n pháp c n thi

ả ự ủ ẹ ấ ả ườ ề ể ả đ m b o s  toàn v n v  th  ch t và kh  năng c a ng

ượ ả ề ạ ủ ể ờ c phóng thích, không  nh h ầ đ y đ  các quy n t i th i đi m đ

ự ệ ể ả ấ ứ ụ ườ c phóng thích m t cách đáng   ỗ   c phóng thích. M i ế ể  t đ ệ   ự i đó th c hi n ưở   ng ậ   i đó có th  ph i th c hi n theo lu t ế đ n b t c  nghĩa v  nào mà ng

ố pháp qu c gia.

Đi u 22ề .

ả ưở ế ề ế ầ ố ỗ Không  nh h ng đ n Đi u 6, m i Qu c gia thành viên c n ti n hành

ệ ầ ế ể ử ạ ố ớ ặ các bi n pháp c n thi t đ  ngăn ch n và x  ph t đ i v i hành vi sau:

| 244

ặ ả ệ ậ ở ượ ả 1. Làm ch m ho c c n tr  các bi n pháp đ ụ   c nêu trong kho n 2 (m c

ủ ủ ề ề ả f) c a Đi u 7, và kho n 2 c a Đi u 20;

ồ ơ ệ ướ ề ự ạ ườ 2. Không ghi h  s  vi c t c đo t quy n t ủ  do c a ng ặ   i khác, ho c

ứ ữ ề ệ ả nh ng b n ghi chép thông tin mà quan ch c có trách nhi m v  đăng ký

ế ặ ầ ả ế ề ự ứ chính th c đã bi t ho c c n ph i bi ế t v  s  thi u chính xác;

ề ệ ướ ừ ố ấ ề ự ạ 3. T  ch i cung c p thông tin v  vi c t c đo t quy n t ủ  do c a ng ườ   i

ữ ệ ả ạ ấ ặ khác, ho c cung c p thông tin l ch l c, ngay c  khi nh ng thông tin

ượ ủ ề ệ ấ đ c cung c p đó tuân th  theo các đi u ki n pháp lý.

Đi u 23ề .

ộ ố ỗ ả ằ ệ ạ

ứ ự ậ

ườ ế ể ẽ ả 1. M i m t Qu c gia thành viên s  đ m b o r ng vi c đào t o nhân viên   ữ   th c thi pháp lu t, sĩ quan hay dân quân, bác sĩ, viên ch c và nh ng ố ử ấ ỳ ệ i khác có th  liên quan đ n vi c chăm sóc hay đ i x  b t k ng

ườ ị ấ ự ụ ầ ự ồ ế ng i nào b  m t t do bao g m s  giáo d c c n thi ữ t và nh ng thông

ợ ủ ữ ế ị ướ tin liên quan đ n nh ng quy đ nh thích h p c a Công ể c này, đ :

ữ ủ ư ứ ự ặ a.  Ngăn   ch n   s   liên   quan   c a   nh ng   viên   ch c  nh   trên   vào   các

ườ ấ ợ ưỡ tr ng h p m t tích c ứ ng b c;

ệ ề ấ ặ ầ ạ ọ ủ b. Nh n m nh t m quan tr ng c a vi c ngăn ch n và đi u tra liên

ườ ấ ợ ưỡ ế quan đ n các tr ng h p m t tích c ứ ng b c;

ả ằ ể ả ả ẩ ấ ầ ữ ế ườ c. Đ m b o r ng nhu c u kh n c p đ  gi i quy t nh ng tr ợ   ng h p

ấ ưỡ ứ ượ ậ m t tích c ng b c đ c công nh n.

ố ỗ ữ ể ệ ệ ả ầ

ưỡ ướ ế ẫ ị ng d n quy đ nh, cho phép hay khuy n khích hành vi c h

ả ằ ữ ấ ấ ầ ả ị ặ   ả 2. M i Qu c gia thành viên c n đ m b o đ  nh ng m nh l nh ho c ứ   ng b c ườ ừ  i t m t tích là b  nghiêm c m. Cũng c n đ m b o r ng nh ng ng

ị ử ạ ữ ẽ ệ ố ệ ch i thi hành nh ng m nh l nh đó s  không b  x  ph t.

| 245

ệ ế ầ ầ ỗ ố 3. M i Qu c gia thành viên c n ti n hành các bi n pháp c n thi ế ể  t đ

ữ ả ườ ủ ề ạ ả đ m b o cho nh ng ng

ằ ưỡ ượ ứ ấ ặ ả ể đ  tin r ng hành vi c i đã nói trong đo n 1 c a đi u này có lý do   ế ng b c m t tích đã x y ra ho c đ c lên k

ạ ụ ệ ữ ấ ầ

ượ ủ ề ự ứ ệ ề ạ ả ho ch báo cáo v  vi c cho c p qu n lý và, khi c n, cho nh ng quan   ặ   i ho c c  y nhi m có quy n l c xem xét l ch c hay chính quy n đ

ườ ồ b i th ng.

Đi uề  24.

ụ ướ ủ ạ 1. Vì m c đích c a Công c này, “n n nhân” có nghĩ là ng

ấ ỳ ị ự ư ậ ạ ườ ị ấ   i b  m t ế   ả ự tích và b t k  cá nhân nào ch u s  hãm h i nh  là h u qu  tr c ti p

ệ ưỡ ứ ấ ủ c a vi c c ng b c m t tích.

ỗ ạ ề ề ượ ế ự ậ ề 2. M i n n nhân đ u có quy n đ c bi

ưỡ ứ ế ấ ả ủ ệ ề ế c ng b c m t tích, ti n trình và các k t qu  c a vi c đi u tra và s ả   t s  th t v  các hoàn c nh ố

ườ ị ấ ẽ ự ệ ố ỗ ậ ủ ph n c a ng i b  m t tích. M i Qu c gia thành viên s  th c hi n các

ả ề ấ ề ợ gi i pháp thích h p v  v n đ  này.

ẽ ự ệ ỗ ố ả ể ợ 3. M i Qu c gia thành viên s  th c hi n các gi

ế ị ả ứ ữ ườ ị ấ ki m, xác đ nh và gi i c u nh ng ng i pháp phù h p đ  tìm   ườ   ng i b  m t tích và, trong tr

ể ủ ọ ở ề ớ ư ệ ể ế ả ị ị ợ h p b  ch t, đ  xác đ nh, b o v  và đ a thi th  c a h  tr  v  v i gia

đình.

ả ằ ệ ố ả ả ủ ỗ ố 4. M i qu c gia ph i đ m b o r ng trong h  th ng pháp lý c a mình các

ủ ệ ấ ưỡ ậ ượ ề ứ ề ạ n n nhân c a vi c m t tích c ng b c có quy n nh n đ c đ n bù và

ườ ằ ợ ồ b i th ng nhanh chóng, công b ng và h p lý.

ề ượ ườ ị ạ ủ ả 5. Quy n đ ồ c b i th ng quy đ nh t ồ   ề i kho n 4 c a đi u này bao g m

ữ ệ ạ ậ ứ ấ ầ ợ nh ng thi t h i v t ch t và tinh th n, và các hình th c phù h p khác

ư nh  sau:

| 246

ụ ồ ầ ạ a. Ph c h i tình tr ng ban đ u;

ụ ạ ỏ b. Khôi ph c l ự ứ i danh d , s c kh e;

ườ ụ ồ ề ế ẩ ồ ồ c. B i th ng, bao g m ph c h i v  nhân ph m và danh ti ng;

ự ả ễ ể ị ạ d. S  b o lãnh đ  tình tr ng đó không b  tái di n.

ế ố ớ ụ ể ế ụ ề ế

ườ ượ ấ ỗ ậ ủ ố s  ph n c a ng ố c làm rõ, m i Qu c gia thành viên s i m t tích đ

ố ớ ướ ủ ạ ợ c đi thích h p đ i v i tình tr ng pháp lý c a ng có các b

ượ ủ ủ ậ ố ọ 6. Không có thành ki n đ i v i nghĩa v  đ  ti p t c đi u tra cho đ n khi   ẽ  ườ ị ấ   i b  m t ọ   ủ c làm rõ và c a thân nhân c a h , tích mà s  ph n c a h  không đ

ư ự ề ấ ậ ộ trong các lĩnh v c nh  an sinh xã h i, v n đ  tài chính, lu t gia đình và

ề ở ữ quy n s  h u.

ề ả ậ ỗ ố ộ ả 7. M i m t Qu c gia thành viên b o đ m quy n thành l p và tham gia

ộ ự ổ ứ ệ ế ộ m t cách t do trong các t

ưỡ ậ ủ ữ ứ ấ ườ ấ ả c nh c ố ng b c m t tích và s  ph n c a nh ng ng ch c và hi p h i có liên quan đ n các hoàn   ể i m t tích, và đ

ệ ưỡ ủ ạ ợ ứ ấ tr  giúp các n n nhân c a vi c c ng b c m t tích.

Đi uề  25.

ẽ ự ữ ệ ỗ ố ả ầ 1. M i Qu c gia thành viên s  th c hi n nh ng gi i pháp c n thi ế ể  t đ

ự ủ ướ ừ ừ ậ ị ngăn ng a và tr ng tr  theo lu t hình s  c a n c mình:

ữ ể ệ ị ẻ ộ ưỡ ẻ a. Vi c di chuy n trái phép tr  em, nh ng tr  em b  ép bu c c

ệ ẹ ẻ ấ ặ ố ườ ạ ứ   ng b c ố   i đ i di n theo pháp lý là đ i m t tích, tr  em mà b , m  ho c ng

ệ ưỡ ủ ứ ẻ ấ ặ ượ ượ t ng c a vi c c ng b c m t tích ho c tr  em đ

ủ ầ ạ ị ườ ố ượ ẹ ủ tình tr ng b  giam c m c a ng i m  là đ i t c sinh ra trong   ệ ưỡ   ng ng c a vi c c

ấ ứ b c m t tích;

ả ứ ứ ủ ệ ấ ặ b. Làm gi ệ   , che gi u ho c phá h y các tài li u làm ch ng c  cho vi c

| 247

ự ậ ề ẻ ượ ị ạ ở xác minh s  th t v  tr  em đ c quy đ nh t ạ i đo n (a) trên.

ự ệ ả ỗ ố ả ầ 2. M i Qu c gia thành viên ph i th c hi n các gi i pháp c n thi

ế ậ ế ẻ ượ ị ạ ủ ả tìm ki m và nh n bi t tr  em đ c quy đ nh t ế ể  t đ ề   i kho n 1 (a) c a đi u

ở ề ủ ụ ủ ư ủ này và đ a chúng tr  v  gia đình c a mình, tuân th  các th  t c pháp

ố ế ậ ỏ ợ lý và các th a thu n qu c t thích h p.

ẽ ỗ ợ ố ố ệ 3. Các Qu c gia thành viên s  h  tr

ế ậ ế ị ẻ ố ượ ượ ị ki m, nh n bi t và xác đ nh tr các qu c gia khác trong vi c tìm   ạ   i c quy đ nh t ng đ em là đ i t

ề ạ ủ đo n (1) c a đi u này.

ự ầ ế ệ ợ ố ấ ủ ẻ ạ 4. Do s  c n thi ả ả t ph i b o v  l i ích t t nh t c a tr  em nêu t ả   i kho n

ề ẻ ủ ượ ề ủ ậ 1 (a) c a đi u này và quy n c a tr  em đ

ồ ủ ố ị ệ tính c a chúng, bao g m qu c t ch, tên và các quan h  gia đình đã đ

ậ ậ ố pháp lu t công nh n

ế ủ ứ ề ẻ ậ ả nh n con nuôi ho c hình th c khác v  thân th  c a tr  em ph i có th

ỗ ể ủ ụ ạ ặ ụ t c pháp lý t

ỏ ấ ỳ ệ ẻ ậ ợ ặ c duy trì, ho c tái l p danh   ượ   c ộ ệ ố   ậ , các Qu c gia thành viên công nh n m t h  th ng ủ  ặ ị ế ủ   ậ i ch  đ  xem xét th  t c nh n con nuôi ho c v  th  c a ắ    em, và, khi thích h p, bãi b  b t k  vi c nh n con nuôi mà b t tr

ồ ừ ộ ự ưỡ ứ ấ ngu n t m t s  c ng b c m t tích.

ọ ườ ợ ườ ợ 5. Trong m i tr ụ ể ng h p, và c  th  trong các tr ng h p liên quan t ớ   i

ữ ề ợ ố ấ ủ ẻ ẽ ố đi u này, nh ng l i ích t t nh t c a tr  em s  là m i quan tâm hàng

ộ ứ ả ẻ ể ệ ủ ể ầ đ u, và m t đ a tr

ề ả ể ệ ự ể ộ ph i có quy n th  hi n quan đi m đó m t cách t

ự ưở ế ự ộ ổ ượ có kh  năng th  hi n các quan đi m c a mình   ể    do, các quan đi m ủ ứ   ng thành c a đ a c tính đ n d a trên đ  tu i và s  tr

ẻ ủ c a tr  em đ tr . ẻ

PH NẦ  II

| 248

Đi uề  26.

ề ấ ộ Ủ ề ưỡ ứ ấ ọ Ủ 1. M t  y ban v  v n đ  c ng b c m t tích (sau đây g i là " y ban")

ể ự ứ ệ ậ ượ ẽ ượ s  đ c thành l p đ  th c hi n các ch c năng đ ị c quy đ nh trong

ướ ồ ư ườ ạ ứ ổ Công có t c này. cách đ o đ c t Ủ   y ban g m m i chuyên gia

ị ế ượ ậ ề ự ườ có v  th  đ c công nh n trong lĩnh v c quy n con ng

ườ ệ ệ ự ự ằ ng i có

ượ ộ ậ ủ Ủ ư ọ h  và đ c đ c l p và vô t khi làm vi c.

t và   ữ   i, nh ng ủ   ệ  trách nhi m th c hi n công vi c b ng năng l c cá nhân c a ệ Các  thành viên c a  y ban ự ố ố ọ ở ẽ ượ ự s  đ

ệ ả ề ặ ị ế ự .    Do đó ph i tính đ n s  tham gia hi u qu ằ b ng v  m t đ a lý

ườ ệ ệ ủ Ủ ủ c l a ch n b i các Qu c gia thành viên theo s  phân b  công   ả  vào  ợ   i có kinh nghi m pháp lý phù h p công vi c c a các  y ban c a ng

ề ớ ế ằ ạ ệ và tính đ n đ i di n cân b ng v  gi i tính.

ủ Ủ ả ượ ế ầ ằ 2. Các thành viên c a  y ban ph i đ ỏ c b u b ng b  phi u kín t ừ  m tộ

ữ ừ ườ ượ ề ử ở danh sách nh ng ng i đ ố c đ  c  b i các Qu c gia thành viên t

ủ ộ ọ ộ ầ ủ ố công dân c a h , t i

ư ổ ợ ụ ạ ố T ng Th  ký ệ ậ  Liên H p Qu c tri u t p vì m c đích này.

ố ạ ẽ ố ầ các Qu c gia thành viên s  là s  đ i bi u t ọ h p này, hai ph n ba

ế ể ầ ữ t, nh ng ng ầ c b u vào ườ ượ i đ thi u c n thi

ệ ố ố ế ớ ấ ố ườ ạ ượ ố các ọ ạ cu c h p hai năm m t l n c a các qu c gia do   ộ    T i các cu c ể ố   i ữ   ả Ủ   y ban ph i là nh ng ế   ế  đa s  tuy t đ i s  phi u c s  phi u l n nh t và chi m ng i đ t đ

ệ ủ ạ ặ ố ể ế ủ c a các đ i di n c a các qu c gia có m t và bi u quy t.

ử ầ ầ ộ ứ ẽ ượ ổ ơ 3. Cu c b u c  đ u tiên s  đ c t

ủ ướ ướ ệ ự sau  ngày có hi u l c c a Công ố c này. B n tháng tr

ử ổ ư ầ ợ ủ ỗ ầ đ u c a m i cu c

ộ  ch c không mu n h n sáu tháng   ắ   c ngày b t ố ẽ ử   ủ ộ  b u c , T ng Th  ký c a Liên H p Qu c s  g i ề ử ờ ọ ệ ộ ứ ư ố m t b c th  cho các Qu c gia thành viên

ư ẽ ẩ ổ ị ộ vòng ba tháng.  T ng Th  ký s  chu n b  m t danh sách theo th  t

ư ậ ề ử ủ ấ ả ữ m i h  đ  trình đ  c  trong   ứ ự  ố   c đ  c  nh  v y, theo đó Qu c ch  cái c a t ữ t c  nh ng ng ườ ượ i đ

| 249

ề ử ứ ẽ ệ ử gia thành viên mà đ  c   ng c  viên s  đ  trình danh sách này t ớ ấ   i t t

ố ả c  các Qu c gia thành viên.

ủ Ủ ẽ ượ ệ ầ ớ 4. Các thành viên c a  y ban s  đ ỳ ố  năm. Họ

ỳ ủ ệ c b u v i nhi m k  b n ử ộ ầ Tuy nhiên, nhi m k  c a năm c tái c  m t l n. ẽ ượ s  đ thành viên

ộ ầ ượ ầ ạ ử ầ ế đ c b u t

ử ầ ủ ữ ầ ộ ngay sau cu c b u c  đ u tiên, tên c a nh ng năm thành viên đ

ủ ị ượ ủ ự ủ ả ạ ộ ọ ẽ ế ạ i cu c b u c  đ u tiên s  h t h n khi k t thúc hai năm;   ượ   c ọ   ề i kho n 2 c a đi u này, l a ch n ch  t ch c a cu c h p, đ c nêu t

ằ b ng cách rút thăm.

ủ Ủ ặ ừ ứ ế ế ặ ộ 5. N u m t thành viên c a  y ban ch t ho c t ấ ỳ    ch c ho c vì b t k  lý

ể ự ụ ủ ệ ệ ố

ề ử ặ ợ ớ thành viên đã đ  c  thành viên đó s ,

ộ ứ ử ủ ề ả ỉ do nào khác không th  th c hi n các nhi m v  c a mình, các Qu c gia ẽ  phù h p v i các tiêu chí đ t ra   ố ị trong kho n 1 c a đi u này, ch  đ nh m t  ng c  viên khác trong s

ủ ỳ ủ ệ ệ các công dân c a mình ể ự đ  th c hi n nhi m k  c a thành viên đó, khi

ượ ự ủ ố ự đ ố c s  thông qua c a đa s  các Qu c gia thành viên

ư ậ ẽ ượ ạ ượ ừ ề nh  v y s  đ c xem là đã đ t đ c, tr  khi m t n a

ả ầ ố ố .  S  thông qua   ơ   ộ ử ho c nhi u h n ặ ổ ượ ư các qu c gia ph n đ i trong vòng sáu tu n sau khi đ

ề ự ổ ệ ố ợ ượ ề Liên H p Qu c thông báo v  s  b  nhi m đ c T ng Th  ký ấ .  c đ  xu t

Ủ ẽ ế ậ ề ủ ụ ủ ắ 6.   y ban s  thi t l p các quy t c riêng c a mình v  th  t c.

ố ẽ Ủ ữ ư ấ ổ ợ ụ   7. T ng Th  ký Liên H p Qu c s  cung c p cho  y ban nh ng công c ,

ệ ươ ự ệ ệ ệ ả ộ ph

ố ẽ ư ủ ứ ủ ợ ổ ng ti n và đ i ngũ nhân viên cho vi c th c hi n hi u qu  các   ệ ậ   ch c năng c a mình. T ng Th  ký c a Liên H p Qu c s  tri u t p

ộ ọ ủ Ủ ầ cu c h p đ u tiên c a  y ban.

ủ Ủ ẽ ượ ươ 8. Các thành viên c a  y ban s  đ c trao cho các ph

ề ư ễ ừ ủ ự ệ quy n  u đãi và mi n tr c a các chuyên gia đang th c thi nhi m v ệ ng ti n, các   ụ

| 250

ư ố ợ ượ ị ướ ủ c a Liên H p Qu c, nh  đã đ c quy đ nh trong Công ề c v  các

ề Ư ừ ủ ễ ố ợ quy n  u đãi và mi n tr  c a Liên H p Qu c.

ố ỗ ỗ ợ ẽ ợ ớ Ủ

ụ ủ ủ ự ủ ệ ệ ầ 9. M i Qu c gia thành viên s  h p tác v i  y ban và h  tr  các thành   ọ   ệ viên c a mình trong vi c th c hi n đ y đ  các nhi m v  c a h ,

ủ Ủ ứ ạ ố trong ph m vi các ch c năng c a  y ban mà các Qu c gia thành viên

ậ ấ đã ch p nh n.

Đi u 27ề .

ẽ ễ ị ủ ố ộ ộ ố ầ   M t H i ngh  c a các Qu c gia thành viên s  di n ra vào b n năm đ u

ướ ệ ự ứ ể tiên và 6 năm sau khi Công c có hi u l c đ  đánh giá các ch c năng

ế ị ủ ụ ể ượ ị ạ ủ Ủ c a  y ban và đ  quy t đ nh theo th  t c đ c quy đ nh t ề i Đi u 44,

ể ể ệ ả ơ ợ kho n 2, li u nó có phù h p đ  chuy n giao cho c  quan khác – không

ấ ỳ ủ ả ồ ướ bao g m b t k  kh  năng nào – giám sát c a công c này, theo các

ứ ượ ị ạ ề ch c năng đ c quy đ nh t i các Đi u 28 và 36.

Đi u 28ề .

ướ Ủ ề ổ ẩ 1. Trong khuôn kh  th m quy n theo Công

ủ ợ ợ ố ơ ớ   ẽ ợ c,  y ban s  h p tác v i ớ   các c  quan, văn phòng, chi nhánh thích h p c a Liên H p Qu c, v i

ề ướ ượ ơ ế ậ ế ố ế ớ ế các c  quan đi u c đ c thi ở t l p b i các thi t ch  qu c t

ủ ụ ặ ệ ủ ớ ợ ơ ố th  t c đ c bi t c a Liên H p Qu c và v i các c  quan hay các t

ư ớ ự ủ ứ ợ ệ ch c liên chính ph  khu v c thích h p, cũng nh  v i các vi n, c

ệ ả ự ệ ố ợ quan, văn phòng qu c gia thích h p th c hi n công vi c b o v  t , v i các   ổ  ơ  ệ ấ ả  t c

ườ ạ ệ ưỡ ứ ọ m i ng ố i ch ng l ấ i vi c m t tích c ng b c.

ụ ủ ẽ ư ấ Ủ ự ệ ơ ệ 2. Khi th c hi n xong nhi m v  c a mình,  y ban s  t

ề ướ ế ậ ế ố ế ế ề ợ đi u c khác thi t l p các thi t ch  nhân quy n qu c t v n các c  quan   ụ phù h p, c

ể Ủ ề ượ ậ ở ướ ố ế ề th   y ban Nhân quy n đ c thành l p b i Công c qu c t v  các

| 251

ợ ủ ả ự ự ề ậ ằ ị ả quy n dân s  và chính tr , nh m đ m b o s  phù h p c a các nh n xét

ị ươ ứ ế và khuy n ngh  t ng  ng.

Đi u 29ề .

ẽ ệ Ủ ổ ỗ ố 1. M i Qu c gia thành viên s  đ  trình lên  y ban, thông qua T ng Th

ủ ề ộ ợ ố ả ký c a Liên H p Qu c, m t báo cáo v  các gi ư  ệ   ể ự i pháp đ  th c hi n

ụ ủ ệ ả ướ hi u qu  các nghĩa v  c a mình theo Công c, trong vòng hai năm

ướ ệ ự ố sau khi Công c có hi u l c cho qu c gia quan tâm.

ố ẽ ế ấ ả ư ể ổ ợ 2. T ng Th  ký Liên H p Qu c s  chuy n báo cáo này đ n t t c  các

ố Qu c gia thành viên.

ẽ ượ ỗ ộ ẽ ư ở Ủ Ủ 3. M i m t báo cáo s  đ c xem xét b i  y ban,  y ban s  đ a ra các

ị ề ế ậ ậ ậ nh n xét, bình lu n và các khuy n ngh  v  báo cáo đó. Các nh n xét,

ị ẽ ượ ế ậ ế ể ố bình lu n và khuy n ngh  s  đ ố c chuy n đ n qu c qu c gia liên

ố ớ ệ ể ố ớ quan, qu c gia có th  có trách nhi m đ i v i báo cáo đó, t ố i qu c gia

ủ ộ ị Ủ ề đã ch  đ ng hay đ  ngh   y ban.

ể ề Ủ ấ ố ị 4.  y ban cũng có th  đ  ngh  các Qu c gia thành viên cung c p thêm

ề ệ ự ệ ướ thông tin v  vi c th c hi n công c này.

Đi u 30ề .

ộ ấ ằ ộ ề ườ ị ấ ả ượ 1. M t đ  xu t r ng m t ng i b  m t tích ph i đ ế c tìm ki m có th

ộ ấ Ủ ư ề ấ ẩ ở

ườ ạ ườ ủ ữ ệ ấ ợ ọ i đ i di n h p pháp c a h , lu t s i m t tích hay nh ng ng ng

ớ ọ ấ ỳ ườ ề ẩ ể  ủ   ệ đ  trình lên  y ban, nh  là m t v n đ  kh n c p, b i thân nhân c a ậ ư  ư ớ ấ   i nào có th m quy n v i h , cũng nh  v i b t ủ ọ c a h  hay b t k  ng

ợ ố ỳ ườ k  ng i nào khác có m i quan tâm h p pháp.

ộ ề ế Ủ ấ ấ ẩ ằ ộ 2. N u  y ban xem xét r ng m t đ  xu t cho hành đ ng kh n c p theo

| 252

ề ả ủ kho n 1 c a đi u này:

ể ả ượ a. Không ph i rõ ràng không th  tìm đ c;

ự ạ ụ ữ ề ệ ấ ả ư ậ ề b. Không ph i là s  l m d ng quy n đ  trình nh ng đ  xu t nh  v y

ự ự ượ ủ ẩ ơ c. Đã th c s  đ ề   c xem xét thích đáng c a các c  quan có th m quy n

ư ẩ ự ệ ề ề ệ ố ủ c a Qu c gia thành viên, nh  th m quy n th c hi n vi c đi u tra,

ườ ồ ạ ấ ả ơ n i ng i m t tích có kh  năng t n t i;

ủ ớ ợ ị ướ d. Phù h p v i các quy đ nh c a Công c này; và

ề ầ ượ ả ủ ụ ế ộ e. V n đ  này đang không đ c gi ủ   i quy t theo m t th  t c khác c a

ệ ề ả ố ế ế ấ vi c đi u tra hay gi i quy t qu c t ả  có cùng b n ch t;

Ủ ẽ ề ấ ố ị

ườ ầ ủ ữ ế ả ạ ộ y ban s  đ  ngh  Qu c gia thành viên có liên quan cung c p thông tin   ờ   i c n tìm ki m, trong m t kho ng th i ề v  tình tr ng c a nh ng ng

ế ậ Ủ gian do  y ban thi t l p.

ỹ ưỡ ố 3. Sau khi xem xét k  l ng các thông tin do các Qu c gia thành viên liên

Ủ ủ ể ể ả ấ ề quan cung c p theo kho n 2 c a đi u này,  y ban có th  chuy n các

ị ớ ế ố ị ể ề ồ ố khuy n ngh  t

ự ữ ế ệ ả ầ ả ồ thành viên th c hi n nh ng gi i Qu c gia thành viên, bao g m đ  ngh  đ  Qu c gia   ệ   t, bao g m c  các bi n i pháp c n thi

ệ ể ả ạ ờ ị ườ pháp t m th i, đ  xác đ nh và b o v  ng

ả ờ ộ ướ Ủ ể i có liên quan trong Công   ụ c này và đ  thông báo cho  y ban, trong m t kho ng th i gian c

ữ ệ ể ượ ệ ự ủ ấ ẩ th , nh ng bi n pháp đ

Ủ ẽ ố ườ ệ ề ấ hu ng.  y ban cũng s  thông báo cho ng ế ự c th c hi n, tính đ n s  kh n c p c a tình   ộ   i đ  trình đ  xu t hành đ ng

ẩ ấ ị ủ ữ ề ế ố kh n c p v  các khuy n ngh  c a nó và nh ng thông tin do các qu c gia

ệ ự ấ cung c p khi nó có hi u l c.

ả ế ụ ể ợ Ủ ữ ớ ố ỗ ự ủ 4.  y ban ph i ti p t c nh ng n  l c c a mình đ  h p tác v i Qu c gia

ậ ủ ữ ừ ố ườ ầ thành viên liên quan ch ng nào mà s  ph n c a nh ng ng i c n tìm

| 253

ư ượ ế ườ ề ấ ẽ ế ụ ượ ẫ ki m v n ch a đ ị c xác đ nh. Ng i đ  xu t s  ti p t c đ c thông

báo.

Đi u 31ề

ố ộ ướ ể ẩ ạ ờ 1. M t Qu c gia thành viên t i th i đi m phê chu n Công

ố ằ ể ố ặ   c này ho c ậ   ấ ỳ ờ b t k  th i đi m nào sau khi tuyên b  r ng qu c gia đó công nh n

ủ Ủ ể ế ề ẩ ậ th m   quy n   c a   y   ban   đ   ti p   nh n   hay   xem   xét   các   thông   tin

ủ ề ặ ẩ ộ ượ ừ t /ho c nhân danh các cá nhân thu c th m quy n c a nó đ c xác

ộ ự ủ ủ ạ ạ ố ị đ nh là các n n nhân c a m t s  vi ph m c a Qu c gia thành viên theo

ủ ị ướ Ủ ẽ ượ các quy đ nh này c a Công c này.  y ban s  không đ c xem xét

ế ộ ố ấ ỳ b t k  thông tin nào liên quan đ n m t Qu c gia thành viên mà không

ố ư ậ ộ ư đ a ra m t tuyên b  nh  v y.

Ủ ẽ ộ ượ ế ậ 2.  y ban s  xem xét m t thông tin không đ c ti p nh n khi:

ặ a. Thông tin n c danh;

ụ ệ ề ạ ặ ằ b. Thông tin nh m l m d ng quy n đ  trình ho c thông tin không phù

ủ ớ ị ướ ợ h p v i các quy đ nh c a Công c này;

ề ượ ả ế ướ ề ộ ộ ấ c. Cùng m t v n đ  đang đ c gi i quy t d ủ ụ i m t th  t c đi u tra

ả ế ề ả ặ ấ và gi i quy t khác v  cùng b n ch t; ho c khi

ấ ả ả ướ ể ự ệ ả d. T t c  các gi i pháp trong n ệ c có th  th c hi n hi u qu  đã s ử

ế ụ d ng h t.

ụ ệ ị ả ụ Quy đ nh này không áp d ng khi vi c áp d ng các gi ợ   i pháp không h p

lý kéo dài.

Ủ ứ ầ ả ằ 3. Khi  y ban xem xét r ng thông tin đáp  ng các yêu c u theo kho n 2

ể ề ẽ ố ủ c a đi u này, nó s  chuy n thông tin cho các Qu c gia thành viên liên

| 254

ề ậ ậ ố ị ấ quan, đ  ngh  qu c gia đó cung c p các nh n xét và bình lu n trong

ấ ị Ủ ả ặ ộ ờ m t kho ng th i gian nh t đ nh cho  y ban đ t ra.

Ở ấ ỳ ờ ể ậ ượ ướ 4. b t k  th i đi m nào sau khi nh n đ c thông tin và tr c khi

ế ị ề ầ ả ế Ủ ể ấ quy t đ nh v n đ  c n gi ể i quy t,  y ban có th  chuy n giao cho các

ố ệ ấ ủ ể ấ ẩ ố

ờ ở ứ ẽ ự ộ ầ ế ệ ả viên s  th c hi n các gi ạ i pháp t m th i m c đ  c n thi

ệ ạ ủ ả ạ ả ề qu c gia vi c xem xét kh n c p đ  xu t c a nó đ  Qu c gia thành   ằ   t nh m ụ   ố ớ t h i có kh  năng x y ra đ i v i các n n nhân c a v  vi tránh thi

ượ ế ị Ủ ự ệ ẫ ộ ạ ph m đ c vi n d n. Khi  y ban t

ỉ ộ ự ấ ầ ủ ự ậ mình quy t đ nh hành đ ng, thì   ạ ộ   không ám ch  m t s  ch p nh n hay d a trên tinh th n c a ho t đ ng

ề truy n thông.

Ủ ẽ ổ ứ ộ ọ ố ị 5.  y ban s  t

ề ệ ẽ ơ này. Nó s  thông báo cho c  quan truy n thông có trách nhi m tr  l

ế ị Ủ ố ề    ch c các cu c h p kín khi xác đ nh tình hu ng theo đi u ả ờ   i ủ ụ   ủ c a các qu c gia liên quan. Khi  y ban quy t đ nh hoàn thành th  t c,

ẽ ể ệ ủ ế ể ố nó s  th  hi n các quan đi m c a mình đ n các Qu c gia thành viên và

ề ơ c  quan truy n thông.

Đi u 32ề .

ộ ố ạ ấ ỳ ờ ướ ủ ể M t Qu c gia thành viên c a Công c này t

ủ Ủ ố ằ ề ệ ế ậ ớ i b t k  th i đi m nào có   ế   ẩ th  tuyên b  r ng nó công nh n th m quy n c a  y ban v i vi c ti p

ậ ố ộ

ầ ủ ự ệ ộ ố nh n và xem xét các thông tin trong đó m t Qu c gia thành viên yêu sách   ụ ằ r ng m t Qu c gia thành viên khác không th c hi n đ y đ  các nghĩa v

Ủ ướ ẽ ậ ủ c a nó theo Công

ư ộ ộ ố ớ quan t

ừ ộ ư ố ữ ế c này.  y ban s  không ti p nh n các thông tin liên   ố ư ậ   i m t Qu c gia thành viên mà không đ a ra m t tuyên b  nh  v y, ộ    m t Qu c gia thành viên khác đã không đ a ra m t hay nh ng thông tin t

ố ư ậ tuyên b  nh  v y.

| 255

Đi u 33ề .

Ủ ế ắ ằ ậ ố ộ ị ắ 1. Khi  y ban ti p nh n thông tin ch c ch n xác đ nh r ng m t Qu c gia

ướ ủ ạ ọ ị thành viên đang vi ph m nghiêm tr ng các quy đ nh c a Công

ề ể ả c này,   ấ   ố nó có th , sau khi tham kh o Qu c gia thành viên liên quan, đ  xu t

ủ ệ ế ệ ề ộ ự m t hay nhi u thành viên c a nó th c hi n vi c vi ng thăm và báo cáo

ậ ứ ớ Ủ ngay l p t c t i  y ban.

ẽ Ủ ằ ố

ề ệ ổ ứ ủ ế ệ ị ch c vi c vi ng thăm, thông báo s  l ý đ nh c a mình v  vi c t

ụ ủ ủ ế ế ầ ả   2.  y ban s  thông báo cho Qu c gia thành viên liên quan, b ng văn b n, ơ ượ   c ố   thành ph n c a phái đoàn và m c đích c a chuy n vi ng thăm. Qu c

ẽ ả ờ Ủ ả ờ ợ ộ gia thành viên s  tr  l i  y ban trong m t kho ng th i gian h p lý.

ấ ụ ể ủ Ủ ự ề ố 3. D a trên đ  xu t c  th  c a Qu c gia thành viên,  y ban có th ể

ế ị ủ ủ ế ế quy t đ nh hoãn hay h y chuy n vi ng thăm c a mình.

ố ồ ế ề ệ Ủ ế

ệ ể ẽ ị

ẽ ế ế ấ ố chuy n vi ng thăm và Qu c gia thành viên s  cung c p cho  y ban t

ươ ự ế ệ ệ ệ ầ ố   4. N u Qu c gia thành viên đ ng ý v  vi c vi ng thăm,  y ban và Qu c ể ứ ủ   gia thành viên liên quan s  làm vi c cùng nhau đ  xác đ nh th  th c c a ấ   Ủ t ế   t cho vi c th c hi n thành công chuy n ng ti n c n thi ả c  các ph

ế vi ng thăm.

Ủ ẽ ế ế ế ố 5. Sau chuy n vi ng thăm đó,  y ban s  thông tin đ n Qu c gia thành

ề ữ ị ủ ế ậ viên liên quan v  nh ng nh n xét và các khuy n ngh  c a mình.

Đi u 34ề .

ậ ế ế Ủ ự ằ ị

ổ ế ưỡ ứ ễ ấ c

ệ   N u  y ban ti p nh n các thông tin có s  xác đ nh rõ ràng r ng vi c ệ ố   ộ ng b c m t tích đang di n ra m t cách ph  bi n và có h  th ng Ủ ề ẩ ộ ố ổ ộ ủ trong lãnh th  thu c th m quy n c a m t Qu c gia thành viên,  y ban

ợ ừ ể ế ọ ố có th , sau khi tìm ki m m i thông tin phù h p t Qu c gia thành viên có

| 256

ẩ ươ ư ấ ề ướ ộ ồ ạ liên quan, kh n tr ng đ a v n đ  đó ra tr c Đ i H i đ ng, thông qua

ư ổ ố ợ T ng Th  ký Liên H p Qu c.

Đi u 35ề .

ẽ ỉ Ủ ề ẩ ớ ườ ợ ưỡ ứ ấ 1.  y ban s  ch  có th m quy n v i các tr ng h p c ng b c m t tích

ượ ư ướ ệ ự mà đã đ c đ a ra sau khi Công c có hi u l c.

ủ ế ở ố ộ ướ 2. N u m t Qu c gia tr  thành thành viên c a Công c này sau khi nó

ệ ự ụ ủ ớ Ủ ẽ ố ỉ có hi u l c, các nghĩa v  c a qu c gia đó v i  y ban s  ch  liên quan

ườ ưỡ ứ ượ ư ớ t i các tr ợ ng h p c ấ ng b c m t tích đã đ c đ a ra sau khi Công

ướ ệ ự ố ớ ố c có hi u l c đ i v i qu c gia có liên quan.

Đi u 36ề .

ạ ộ ẽ ệ Ủ ủ ộ ề 1.  y ban s  đ  trình m t báo cáo v  các ho t đ ng c a mình theo Công

ướ ớ ố ớ ộ ồ ủ ạ c này t i các Qu c gia thành viên và t i Đ i H i đ ng c a Liên

ợ ố H p Qu c.

ướ ậ ố ộ ượ 2. Tr ề ộ c khi m t nh n xét v  m t Qu c gia thành viên đ c công b

ườ ố trong  báp  cáo  th ng   niên,  Qu c  gia  thành  viên  liên  quan  s   đ ố  ẽ ượ   c

ướ ể ả ờ ẽ ờ ợ ố thông báo tr c và s  có th i gian h p lý đ  tr  l i. Qu c gia thành

ậ ủ ấ ả ể ề ữ ậ ị viên có th  đ  ngh  xu t b n nh ng nh n xét và bình lu n c a nó trong

báo cáo.

Ầ PH N III

Đi u 37ề .

ấ ỳ ị ướ ưở Không có b t k  quy đ nh nào trong Công ả c này  nh h ng t

ệ ả ệ ọ ỡ ơ ữ ằ ị quy đ nh nào mà nh m giúp đ  h n n a vi c b o v  m i ng ớ ấ ỳ  i b t k ườ ừ ệ    vi c i t

| 257

ưỡ ể ằ ứ ấ c ng b c m t tích và có th  n m trong:

ậ ủ ộ ố 1. Pháp lu t c a m t Qu c gia thành viên;

ố ế ệ ự ố ớ ố ậ 2. Lu t qu c t có hi u l c đ i v i qu c gia đó.

Đi u 38ề .

ướ ấ ả ủ ố 1. Công ở ể c này m  đ  ký cho t t c  các Qu c gia thành viên c a Liên

ợ ố H p Qu c.

ướ ố ượ ở ấ ả ể ẩ ố 2. Công c này là đ i t ng đ  phê chu n b i t

ủ ệ ố ợ thành viên c a Liên H p Qu c. Các văn ki n phê chu n s  đ t c  các Qu c gia   ẩ ẽ ượ ư   c l u

ớ ổ ể ợ ố ư chi u v i T ng Th  ký Liên H p Qu c.

ướ ấ ả ố ố ợ 3. Công ể ở c này đ  m  cho t

ậ ẽ ượ ệ ậ ể ằ ậ nh p. Vi c gia nh p s  đ ủ t c  các qu c gia c a Liên H p Qu c gia   ệ   ệ ư c xác nh n b ng vi c l u chi u văn ki n

ư ậ ổ gia nh p lên T ng Th  ký.

Đi u 39ề .

ướ ệ ự ứ ẽ ộ 1. Công

ủ ư ệ ể ậ ẩ ổ ệ   c này s  có hi u l c vào ngày th  30 sau ngày n p văn ki n ứ ư l u chi u lên T ng Th  ký c a văn ki n phê chu n hay gia nh p th

20.

ố ớ ẩ ậ ố ỗ ướ 2. Đ i v i m i qu c gia phê chu n hay gia nh p Công c này sau khi

ủ ư ứ ệ ể ẩ ậ có l u chi u th  20 c a các văn ki n gia nh p hay phê chu n, Công

ướ ệ ự ư ể ẽ ứ c này s  có hi u l c vào ngày th  30 sau ngày l u chi u các văn

ậ ủ ệ ẩ ố ki n phê chu n hay gia nh p c a qu c gia đó.

Đi u 40ề .

ớ ấ ả ư ẽ ố ố ổ ợ T ng Th  ký Liên H p Qu c s  thông báo v i t t c  các Qu c gia

ủ ố ợ ấ ả ố thành viên c a Liên H p Qu c và t t c  các qu c gia đã ký hay gia

| 258

ậ ướ ề nh p Công c này v :

ạ ộ ề ậ ẩ 1. Các ho t đ ng ký, phê chu n và gia nh p theo Đi u 38;

ệ ự ủ ướ ề 2. Ngày có hi u l c c a Công c này theo Đi u 39.

Đi u 41ề .

ữ ủ ướ ụ ẽ ấ ả ị Nh ng quy đ nh c a Công c này s  áp d ng cho t

ướ ấ ỳ ự ớ ạ các nhà n c liên bang mà không có b t k  s  gi ủ   t c  các bang c a ạ ệ i h n hay ngo i l

nào.

Đi u 42ề .

ấ ỳ ữ ề ấ ố 1. B t k  tranh ch p nào gi a hai hay nhi u Qu c gia thành viên liên

ệ ả ụ ướ ề ế quan đ n vi c gi i thích hay áp d ng Công ấ c này mà v n đ  không

ể ả ủ ụ ế ằ ượ th  gi i quy t thông qua đàm phán hay b ng các th  t c đ c quy

ướ ộ ệ ẽ ề ấ ớ ị đ nh trong Công

ế ọ ể ừ ả ấ tr ng tài. N u trong vòng sáu tháng k  t ề  ngày đ  xu t gi

ọ ạ ượ ề ổ ậ ỏ ằ b ng tr ng tài, các thành viên không đ t đ c th a thu n v  t

ề ấ ứ ố ố ọ tr ng tài, thì b t c  bên nào trong s  các qu c gia này đ u có th

ố ế ể ấ c, s  đ  xu t v i m t trong các bên, đ  trình lên   ế   i quy t ứ    ch c ể  ự thông qua trình t ế chuy n tranh ch p này đ n Tòa án Công lý qu c t

ế ủ ợ ớ phù h p v i Quy ch  c a Tòa án

ờ ố ộ ạ ướ ể ặ ẩ 2. M t Qu c gia, t i th i đi m ký hay phê chu n Công

ố ằ ể ậ ở ộ ị ị nh p, có th  tuyên b  r ng nó không ch u ràng bu c b i quy đ nh t

ẽ ề ả ố ị c này ho c gia   ạ   i ộ   kho n 1 đi u này. Các Qu c gia thành viên khác s  không b  trói bu c

ư ủ ề ả ố ố ớ ấ ỳ ở b i kho n 1 c a đi u này đ i v i b t k  qu c gia nào đã đ a ra tuyên

ố ư ậ b  nh  v y.

ấ ỳ ư ố ố ị 3. B t k  Qu c gia thành viên nào đ a ra tuyên b  theo các quy đ nh t ạ   i

| 259

ố ở ọ ể ờ ề ể ả kho n 2 đi u này có th  rút tuyên b m i th i đi m và thông báo lên

ủ ư ố ổ ợ T ng Th  ký c a Liên H p Qu c.

Đi u 43ề .

ả ế ướ ưở ủ ậ ị Công c này không làm  nh h

ồ ố ế ụ ủ ố qu c t

ướ ị c Geneva ngày 12 tháng 8 năm 1949 và hai Ngh  đ nh th  b Công

ố ớ ơ ộ ặ sung kèm theo ngày 8 tháng 6 năm 1977, ho c đ i v i c  h i cho b t k

ề ủ ể ự ữ ậ ẩ ộ ố ạ   ng đ n các quy đ nh c a lu t nhân đ o ố ớ ố   , bao g m các nghĩa v  c a các Qu c gia thành viên đ i v i b n ư ổ  ị ấ ỳ  ỏ ệ Qu c gia thành viên nào đ  th c hi n th m quy n c a H i ch  th p đ

ố ế ế ơ ữ ữ ố qu c t ữ  thăm vi ng nh ng n i giam gi trong nh ng tình hu ng không

ượ ố ế ạ ị đ ậ c quy đ nh trong lu t nhân đ o qu c t .

Đi u 44ề .

ố ấ ỳ ướ ề 1. B t k  Qu c gia thành viên nào trong Công c này đ u có th  đ

ấ ộ ự ử ớ ổ ủ ư ổ ỉ

ư ẽ ể ấ ợ ố ổ

ượ ề ướ ủ ố ớ ể ề  ợ   xu t m t s  s a đ i hay ch nh lý nó v i T ng Th  ký c a Liên H p ề ử ổ   ố Qu c. T ng Th  ký Liên H p Qu c sau đó s  chuy n v n đ  s a đ i ớ ề i các Qu c gia thành viên c a Công ấ c đ  xu t đó t c này v i đ đ

ị ổ ứ ộ ộ ị ủ ụ ố ớ ngh  t ch c m t h i ngh  c a Qu c gia thành viên v i m c đích xem

ề ế ỏ ị ừ xét và b  phi u cho đ  ngh  trên ố . Trong vòng b n tháng tính t ngày

ư ậ ầ ả ố ộ

ẽ ệ ậ ư ậ ư ủ ổ ộ ộ ộ ị ấ thông báo nh  v y ph i có ít nh t m t ph n ba các Qu c gia thành   ị viên  ng h  cho h i ngh  nh  v y, T ng Th  ký s  tri u t p h i ngh

ướ ự ả ợ ủ ợ ố d i s  b o tr  c a Liên H p Qu c.

ấ ỳ ộ ự ử ổ ượ ầ ở ố 2. B t k  m t s  s a đ i nào đ c thông qua b i đa s  hai ph n ba các

ế ạ ộ ị ẽ ượ ặ ỏ ố Qu c gia thành viên có m t và b  phi u t i h i ngh  s  đ ệ c đ  trình

ể ấ ả ố ư ợ ố ổ lên T ng Th  ký Liên H p Qu c đ  t t c  các Qu c gia thành viên

ấ ậ ch p nh n.

| 260

ộ ự ử ổ ượ ủ ề ẽ ả 3. M t s  s a đ i đ

ướ ủ ấ ầ ố ự l c khi hai ph n ba các Qu c gia thành viên c a Công ệ   c thông qua theo kho n 1 c a đi u này s  có hi u ậ   c ch p nh n

ủ ụ ợ ế ủ ọ theo th  t c h p hi n c a h .

ữ ề ử ổ ệ ự ấ ố

ướ ủ ộ ở ị ị 4. Khi nh ng v n đ  s a đ i có hi u l c, các Qu c gia thành viên khác   ấ ỳ ộ   c này và b t k  m t ẽ ẫ s  v n b  trói bu c b i các quy đ nh c a Công

ậ ấ ố ơ ự ử ổ ớ s  s a đ i s m h n nào mà các qu c gia đó đã ch p nh n.

Đi u 45ề .

ướ ượ ế Ả ậ ả ằ 1. Công c này đ c làm thành các b n b ng ti ng

ả ị Pháp, Anh, Nga và Tây Ban Nha, sáu b n này có giá tr  pháp lý nh ố   ­r p, Trung Qu c, ư

ẽ ượ ư ở ổ ư ể ố ợ nhau, s  đ c l u chi u b i T ng Th  ký Liên H p Qu c.

ư ể ả ổ ợ ố ẽ 2. T ng Th  ký Liên H p Qu c s  chuy n giao các b n sao Công ướ   c

ố ị ạ ớ ấ ả t t c  các qu c gia theo quy đ nh t i t ề i Đi u 38.

| 261

ƯỚ Ề Ề Ủ ƯỜ Ậ Ế CÔNG C V  QUY NC A NG I KHUY T T T, 2007

ộ ồ ạ ợ ố (Đ i H i đ ng Liên H p Qu c thông qua ngày 13/3/2007) .

Ờ Ầ L I NÓI Đ U

ố ướ Các Qu c gia thành viên Công c này,

1.

ắ ủ ươ ế ợ i Nh c l

ắ ạ các nguyên t c c a Hi n ch ư ố ừ ề ậ ẩ

ề ả ấ ị ủ ạ ọ ố   ng Liên H p Qu c ẳ   trong đó th a nh n ph m giá v n có, cũng nh  các quy n bình đ ng ủ   ấ b t di b t d ch c a m i thành viên gia đình nhân lo i là n n t ng c a

ế ớ ự t do, công lý và hòa bình trên th  gi i,

2.

ừ ợ ố ậ Th a nh n r ng

ố ế ề ướ ế ớ ề ằ   Liên H p Qu c, trong Tuyên ngôn Toàn   ề   ườ  v  quy n i và trong các Công c qu c t th  gi ề i v  Quy n con ng

ườ ố ằ ố ọ ườ ề con ng ấ i năm 1966, đã th ng nh t tuyên b  r ng m i ng

ự ướ ự ệ ả ề các quy n và t do mà các công c đó b o v , không có s  phân bi i đ u có   ệ   t

ướ ấ ỳ ứ d i b t k  hình th c nào,

3.

ị ẳ ộ ầ ự ề Kh ng đ nh m t l n n a r ng

ữ ằ  các quy n và t ộ ằ ể ố ườ ổ ỉ ơ ả    do c  b n ấ   i có tính ph  quát, n m trong m t ch nh th  th ng nh t, ủ c a con ng

ụ ộ ẫ ả ả ằ ầ

ế ậ ượ ưở ườ ủ ầ ẫ ph  thu c l n nhau và liên quan l n nhau, và r ng c n b o đ m cho   ự ề ng đ y đ  các quy n này mà không có s i khuy t t c h t đ ng

ệ phân bi t nào,

4.

ướ ố ế ề ự ề Nh c l ắ ạ  Công  i c qu c t ị    v  quy n dân s  và chính tr ,

| 262

ủ ướ ố ế ề ỏ ọ ứ ệ Công c qu c t v  xóa b  m i hình th c phân bi

ạ ố ướ ỏ ọ ứ ề ệ ố ử c v  xóa b  m i hình th c phân bi t đ i x  ch ng l

ộ t ch ng t c, Công   ụ ữ   i ph  n , ạ ướ ố ử ừ ặ ấ ố Công ứ c ch ng tra t n và các hình th c đ i x  ho c tr ng ph t tàn

ạ ẩ ướ ề ề ẻ ạ ấ ác, vô nhân đ o và h  th p nhân ph m, Công c v  quy n tr  em, và

ố ế ề ả ề ủ ệ ườ ộ ướ v  b o v  quy n c a ng i lao đ ng di trú và các c qu c t

Công  thành viên gia đình h , ọ

5.

ế ậ ừ ộ ệ Th a nh n r ng ự ậ ằ  s  khuy t t

ế ậ ể ấ ườ ữ ự tri n và s  khuy t t t xu t phát t ừ ự ươ  s  t ế   t là m t khái ni m luôn ti n ế   i có khuy t ng tác gi a ng

ữ ườ ề ả ả ộ ậ ớ t t v i nh ng rào c n v  môi tr

ạ ế ự ươ ữ ủ ệ ầ ọ ữ ng và thái đ , nh ng rào c n này   ộ   ủ ng h i đ n s  tham gia đ y đ  và h u hi u c a h  vào xã h i ph

ơ ở ữ ớ ườ ẳ trên c  s  bình đ ng v i nh ng ng i khác,

6.

ừ ọ ầ ủ ắ ị Th a  nh n

ậ ạ ươ ộ ướ ng trình hành đ ng th  gi c ghi nh n t i Ch h ng chính sách đ

ề ắ ẩ ẳ ườ ế ậ ậ   t m   quan   tr ng   c a   các   nguyên   t c   và   đ nh   ế ớ   ượ i ơ t và các Quy t c tiêu chu n v  bình đ ng hóa c ề v  ng i khuy t t

ườ ế ậ ố ớ ệ ế ộ ộ h i cho ng i khuy t t

ự ươ ế ạ ộ xây d ng và đánh giá chính sách, k  ho ch, ch t trong tác đ ng đ i v i vi c khuy n khích,   ở ng trình hành đ ng

ố ế ự ấ ố ụ ằ ườ các c p qu c gia, khu v c và qu c t nh m m c đích tăng c ng bình

ơ ộ ườ ế ậ ẳ đ ng hóa c  h i cho ng i khuy t t t,

7.

ủ ư ệ ấ ầ ấ ọ Nh n m nh ạ   t m quan tr ng c a vi c đ a các v n đ  v

ườ ế ậ ở ậ ủ ộ ộ ế ượ ng i khuy t t t tr  thành m t b  ph n c a các chi n l ề ề  ể   c phát tri n

ề ữ b n v ng liên quan,

8.

ồ ờ ệ ố ử ố ừ Đ ng th i th a nh n r ng t đ i x  ch ng l

ậ ằ  phân bi ạ ế ậ ố ạ ấ   i b t ủ   ẩ t là vi ph m ph m giá v n có c a ỳ ườ k  ng ơ ở ự i nào trên c  s  s  khuy t t

con ng i,ườ

| 263

9.

ủ ừ ự ườ ế ậ Th a nh n ạ ậ  s  đa d ng c a ng i khuy t t t,

10.

ừ ườ ả ề ủ ệ Th a nh n ầ ậ  nhu c u tăng c

ế ậ ữ ườ ầ ượ ườ i khuy t t t, trong đó có nh ng ng ọ   ng và b o v  quy n c a m i ề   ỡ c giúp đ  nhi u i c n đ

ng h n,ơ

11.

ề ế ệ ấ ấ Lo ng i r ng

ế ậ ế ụ ặ ớ ả ố ườ ữ ả t ti p t c ph i đ i m t v i nh ng rào c n đ i v i t i khuy t t ng

ữ ẳ ộ ạ ằ , b t ch p nhi u cam k t và văn ki n nêu trên,   ố ớ ư  ạ   cách thành viên bình đ ng trong khi tham gia xã h i và nh ng vi ph m

ề ế ớ ắ ơ quy n con ng ườ ủ ọ ở i c a h kh p n i trên th  gi i,

12.

ủ ợ ố ế ừ ầ ọ ằ Th a nh n ậ  t m quan tr ng c a h p tác qu c t

ệ ố ủ ệ ề ườ ố ặ thi n đi u ki n s ng c a ng i khuy t t ế ậ ở ọ t m i qu c gia, đ c bi ả    nh m c i ệ   t

ở ữ ể ố là nh ng qu c gia đang phát tri n,

13.

ừ ườ ế ậ ậ Th a nh n r ng ằ   ng i khuy t t

ể ợ ự ủ ộ ạ ồ đáng k  cho phúc l

ậ ằ ừ ế ậ ưở ườ ẹ ọ và th a nh n r ng ng i khuy t t t càng h

ự ơ ả ủ ườ và t do c  b n c a con ng ẽ t đang và s  đóng góp   ọ   i chung và s  đa d ng c a c ng đ ng quanh h , ề   ng tr n v n các quy n ộ   i và càng tham gia hoàn toàn vào xã h i

ứ ề ọ ạ ế ể ộ ắ thì h  càng có ý th c g n bó, đi u đó mang l

ộ ề ể ặ ế ộ ự s  phát tri n xã h i v  các m t kinh t i ti n b  đáng k  cho   ư , xã h i và nhân văn, cũng nh

ả ộ cho công cu c xóa đói gi m nghèo,

14.

ừ ườ ớ ậ Th a nh n   r ng i  khuy t  t ế ậ ự ự t,  t l c   cánh

ự ế ứ ọ ố ằ   đ i  v i ng ự ọ sinh, trong đó có t do l a ch n, là h t s c quan tr ng,

15.

ườ ế ậ ầ ơ ộ i khuy t t

Xét r ngằ  ng ế ị ươ t c n có c  h i tham gia vào quá   ữ   ng   trình,   trong   đó   có   nh ng trình   quy t   đ nh   chính   sách   và   ch

ươ ế ch ọ ự ế ng trình, chính sách tr c ti p liên quan đ n h ,

16.

ề ệ ườ ế ậ ặ ớ ả ố Lo ng i ạ v  vi c ng i khuy t t ữ   t ph i đ i m t v i nh ng

| 264

ề ệ ị ề đi u ki n khó khăn khi b  phân bi ệ ố ử ướ t đ i x  d ứ   i nhi u hình th c

ặ ướ ơ ở ủ ứ ữ ộ ho c d ọ i nh ng hình th c nghiêm tr ng, trên c  s  ch ng t c, màu

ắ ộ ứ ả ặ ộ ộ ồ ố ả da, s c t c, ngu n g c dân t c, b n x  ho c xã h i, tài s n, thành

ặ ị ầ ấ ị ộ ổ ph n xu t thân, đ  tu i ho c đ a v  khác,

17.

ừ ế ậ ụ ữ ườ ẻ Th a nh n r ng ng d  b t th

ậ ằ  ph  n  và tr  em khuy t t ổ ị ố ử ặ ạ ươ ụ ệ ễ ị  ặ   ng t n ho c l m d ng, b  đ i x  vô trách nhi m ho c ạ b o hành, th

ượ ộ ấ ẩ b t c n, ng c đãi hay bóc l t,

18.

ừ ằ ẻ ế ậ ầ ưở ượ ậ Th a nh n r ng tr t c n đ em khuy t t c h

ề ự ơ ả ủ ườ ẳ ộ ủ đ  các quy n và t do c  b n c a con ng

ắ ạ ẻ ụ ệ ế các tr  em khác, và nh c l ầ   ng đ y ớ   i m t cách bình đ ng v i ủ   i các nghĩa v  liên quan đ n vi c này c a

ố ướ ề ẻ các Qu c gia thành viên Công ề c v  Quy n tr  em,

19.

ấ ề ớ ư ể ầ Nh n m nh i vào m i n

ưở ườ ườ ọ ỗ  ẹ ọ ạ   yêu c u đ a quan đi m v  gi ệ ng   vi c   ng ế ậ ượ t  đ i   khuy t   t c   h ng   tr n   v n   các ự l c   tăng   c

ự ơ ả ủ ườ ề quy n và t do c  b n c a con ng i,

20.

ấ ườ ế ậ ố ố ạ Nh n m nh r ng i khuy t t t s ng trong nghèo

ừ ậ ầ ậ ế ả ằ  đa s  ng ế ứ ằ khó, do v y th a nh n r ng h t s c c n thi ả t ph i gi ế i quy t tác

ự ủ ố ớ ủ ạ ườ ế ậ ộ đ ng tiêu c c c a nghèo đói đ i v i tình tr ng c a ng i khuy t t t,

21.

ơ ở ọ Ghi nh  r ng

ượ ươ ế ắ ậ ớ ằ  hòa bình và an ninh trên c  s  tôn tr ng m c ụ   ợ   ng Liên H p c ghi nh n trong Hi n ch đích và các nguyên t c đ

ọ ố ườ ề ệ ề ệ Qu c và tôn tr ng các văn ki n hi n hành v  quy n con ng

ế ậ ườ ệ ệ ể ế ả ộ i khuy t t không th  thi u trong vi c b o v  ng

ố ả ế ệ ạ ặ ặ i là   ọ   t m t cách tr n ế   t là trong b i c nh chi n tranh ho c tình tr ng chi m ẹ v n, đ c bi

ướ đóng n c ngoài,

22.

ệ ế ậ ớ ủ ừ ầ ọ Th a nh n ậ  t m quan tr ng c a vi c ti p c n v i môi tr ườ   ng

| 265

ể ấ ộ ế ớ ế ụ th  ch t, xã h i, kinh t và văn hóa, v i y t

ườ ầ ủ ề ệ ạ l c trong vi c giúp ng i khuy t t ế ậ ưở t h , giáo d c và thông tin liên   ự    do ng đ y đ  các quy n và t

ơ ả ủ c  b n c a con ng ườ i,

23.

ữ ệ ỗ ớ Công nh n r ng

ậ ằ  m i cá nhân có trách nhi m v i nh ng cá ủ ể ộ ậ ồ ớ

ượ ủ ự ề ệ ấ nhân   khác   và   v i   toàn   th   c ng   đ ng   c a  mình,   do   v y   có   trách   ừ   c th a ẩ nhi m đ u tranh cho s  thúc đ y và tuân th  các quy n đã đ

ệ ơ ả ề ề ậ ườ nh n trong các văn ki n c  b n v  quy n con ng i.

24.

ưở ị ơ ả ự Tin t ng r ng ủ    nhiên c a

ượ ộ ơ ằ  gia đình là đ n v  c  b n và t ệ ườ ướ ả ế ậ ộ xã h i, đ c xã h i và nhà n c b o v , ng i khuy t t

ọ ầ ượ ậ ự ả ệ ỡ ầ viên gia đình h  c n đ c nh n s  b o v  và giúp đ  c n thi

ầ ủ ể ườ t và thành   ế ể  t đ ẳ   ng đ y đ  và bình đ ng các gia đình có th  giúp ng i khuy t t ế ậ ưở t h

ề ủ các quy n c a mình.

25.

ưở ướ ố ế Tin t ng r ng ộ ằ   m t công c qu c t

ủ ẩ ệ ề ể ả ằ ẩ ổ   ệ  toàn di n và t ng ườ   i th  nh m thúc đ y và b o v  các quy n và ph m giá c a ng

ế ậ ẽ ố ắ ự ệ ế ệ khuy t t ể t s  c ng hi n đáng k  vào vi c bù đ p s  thi t thòi sâu

ườ ế ậ ẩ ự ủ ọ ắ ủ s c c a ng i khuy t t t và thúc đ y s  tham gia c a h  vào môi

ườ ộ ế ự ớ ơ ộ ị tr ng văn hóa, xã h i, kinh t , chính tr  và dân s  v i c  h i bình

ở ư ể ể ố ẳ đ ng, các qu c gia phát tri n cũng nh  đang phát tri n,

ư ỏ ậ Đã th a thu n nh  sau:

ụ Đi u 1ề . M c đích

ụ ủ ướ ẩ ả ệ ả ả M c đích c a Công c này là thúc đ y, b o v  và b o đ m cho ng

ế ậ ượ ưở ủ ấ ả ẳ ầ ộ khuy t t c h t đ ng m t cách bình đ ng và đ y đ  t

ự ơ ả ủ ẩ ự ườ ẩ ọ và t do c  b n c a con ng ườ   i ề   t c  các quy n ố   i, và thúc đ y s  tôn tr ng ph m giá v n

ủ ọ có c a h .

| 266

ườ ế ậ ồ ế ữ ườ ế Ng i khuy t t t bao g m nh ng ng i có khi m khuy t lâu dài v

ể ấ ầ ặ ươ ệ th  ch t, tâm th n, trí tu  ho c giác quan mà khi t

ạ ế ự ữ ệ ể ả ươ ề  ữ   ớ ng tác v i nh ng ọ   ng h i đ n s  tham gia h u hi u và tr n rào c n khác nhau có th  ph

ơ ở ữ ẳ ớ ộ ườ ẹ ủ ọ v n c a h  vào xã h i trên c  s  bình đ ng v i nh ng ng i khác.

ị Đi u 2ề . Đ nh nghĩa

ướ Trong Công c này:

ữ ữ ế ế ả ồ ằ   “Giao ti p” bao g m ngôn ng , văn b n, ch  Braille, giao ti p b ng

ổ ớ ữ ươ ễ ế ệ ề ậ xúc giác, ch  kh  l n, các ph ng ti n truy n thông d  ti p c n cũng

ữ ế ư ữ ố ế ả ườ nh  ngôn ng  vi t, nghe­nói, ngôn ng  t ọ i gi n, đ c ti ng ng

ươ ế ệ ạ ườ ặ ứ cách th c, ph ng ti n và d ng giao ti p tăng c ng ho c thay th , k i và các   ế ể

ạ ễ ế ậ ệ ả c  công ngh  thông tin liên l c d  ti p c n;

ữ ữ ệ ạ ồ “Ngôn ng ” bao g m ngôn ng  nói, ký hi u và các d ng ngôn ng ữ

ờ không l i khác;

ệ ố ử ơ ở ự ế ậ ọ ự “Phân bi t đ i x  trên c  s  s  khuy t t

ệ ạ ừ ơ ở ự ế ặ ạ ế ậ ụ bi t, lo i tr ho c h n ch  trên c  s  s  khuy t t

ụ ưở ả ưở ự ạ ặ ậ ổ t” có nghĩa là m i s  phân   ặ   t có m c đích ho c ặ   ng ho c nh h ệ ng gây t n h i ho c vô hi u hóa s  công nh n, th  h

ự ệ ề ự ơ ả ủ ườ ự th c hi n các quy n và t do c  b n c a con ng i trong lĩnh v c chính

ị ế ấ ỳ ự ự ặ ộ tr , kinh t

ệ ố ử ố ạ ừ ứ ồ ọ , xã h i, văn hóa, dân s  ho c b t k  lĩnh v c nào khác. Nó   ề    ch i t o đi u t đ i x , trong đó có t bao g m m i hình th c phân bi

ệ ợ ki n h p lý;

ợ ạ ề ệ ự ử ặ ổ ỉ

ươ ứ ề ặ ặ gây ra gánh n ng không t

ụ ể ể ả ộ ườ ườ ế ả ợ ng h p c  th , đ  b o đ m cho ng t trong m t tr i khuy t t thi

ơ ả ủ ườ ưở ự ự ề ặ “T o đi u ki n h p lý” có nghĩa là s  thay đ i ho c ch nh s a không   ầ   ng x ng ho c quá đáng, khi đi u đó là c n ế ậ   t ơ ệ ng ho c th c hi n các quy n và t do c  b n c a con ng i trên c h

| 267

ữ ẳ ớ ườ ở s  bình đ ng v i nh ng ng i khác;

ế ổ ụ ế ế ế ả ẩ ườ “Thi t  k  ph  d ng”  có  nghĩa  là  thi t k   s n  ph m,  môi tr

ươ ụ ể ọ ị ườ ề ể ử ụ ớ ch ng trình và d ch v  đ  m i ng i đ u có th  s  d ng t i m c t

ả ạ ạ ầ ế ế ệ ế ế đa mà không c n c i t o l ặ i ho c thi t k  chuyên bi t. “Thi t k  ph

ạ ừ ữ ế ị ỗ ợ ườ ụ d ng” không lo i tr nh ng thi t b  h  tr  cho các nhóm ng ng,   ứ ố   i ổ  ế   i khuy t

ầ ế ậ ụ ể t t c  th  khi c n thi t.

ắ Đi u 3ề . Nguyên t c chung

ắ ủ ướ Các nguyên t c c a Công c này là:

ề ự ố ọ ủ ủ ẩ Tôn tr ng nhân ph m v n có, quy n t ch  c a cá nhân, 1.

ự ự ộ ậ ủ ự ọ ọ trong đó có t do l a ch n, và tôn tr ng s  đ c l p c a cá nhân;

Không phân bi ệ ố ử t đ i x ; 2.

ữ ệ ẹ ậ ọ ộ Tham gia và hòa nh p tr n v n và h u hi u vào xã h i; 3.

ự ọ ệ ậ ấ ườ ế ậ Tôn tr ng s  khác bi t và ch p nh n ng i khuy t t t là 4.

ậ ủ ạ ạ ộ b  ph n c a nhân lo i có tính đa d ng;

ề ơ ộ ẳ Bình đ ng v  c  h i; 5.

ễ ế ậ D  ti p c n; 6.

ẳ ữ ữ Bình đ ng gi a nam và n ; 7.

ể ủ ế ậ ẻ ả ọ Tôn tr ng kh  năng phát tri n c a tr  em khuy t t t và tôn 8.

ề ủ ẻ ọ ữ tr ng quy n c a tr  em khuy t t ế ậ ượ t đ c gi ả ắ ủ  gìn b n s c c a mình.

ụ Đi u 4ề . Nghĩa v  chung

ố ệ ế ẩ ả

ố ớ ơ ả ườ ủ ự ệ ế ả 1. Các Qu c gia thành viên cam k t b o đ m và thúc đ y vi c bi n các   ọ   ự i thành hi n th c đ i v i m i do c  b n c a con ng ề quy n và t

| 268

ườ ế ậ ấ ỳ ự ệ ố ử ng i khuy t t t mà không có b t k  s  phân bi t đ i x  nào trên c ơ

ụ ằ ố ế ậ t. Nh m m c đích này, các Qu c gia thành viên cam

ở ự s  s  khuy t t k t:ế

ệ ệ ậ ặ a. Thông qua các bi n pháp l p pháp, hành pháp ho c các bi n pháp

ề ượ ể ừ ậ ướ khác đ  thi hành các quy n đ c th a nh n trong Công c này;

ệ ế ậ ợ ọ ể ử   b. Ti n hành m i bi n pháp thích h p, trong đó có l p pháp, đ  s a

ặ ủ ậ ậ ỏ ị ệ ệ ổ đ i ho c h y b  các lu t, quy đ nh, t p quán và thông l hi n hành

ệ ố ử ố ớ ườ ế ậ ấ có tính ch t phân bi t đ i x  đ i v i ng i khuy t t t;

ệ ề ệ ắ ẩ ả ườ ủ c. Cân nh c vi c b o v  và thúc đ y quy n con ng i c a ng ườ   i

ế ậ ấ ả ươ khuy t t t trong t t c  các chính sách và ch ng trình;

ấ ỳ ự ễ ớ ướ ặ d. Không có b t k  hành vi ho c th c ti n nào trái v i Công c này

ử ế ề ể ằ ả ả ơ ọ và b o đ m r ng m i th  ch  và c  quan công quy n hành x  phù

ướ ớ ợ h p v i Công c này;

ử ụ ể ệ ỏ ợ ọ ệ ố ử e. S  d ng m i bi n pháp thích h p đ  xóa b  phân bi t đ i x  trên

ế ậ ấ ỳ ổ ứ ư ơ ở ự c  s  s  khuy t t t do b t k  cá nhân, t ặ  ch c ho c công ty t nào

ế ti n hành;

ứ ể ế ế ặ f. Ti n hành ho c khuy n khích nghiên c u và phát tri n hàng hóa,

ụ ệ ị ượ ư ị ế ế ổ ụ ị d ch v , trang b  và ti n ích đ c thi

ề ướ ỉ ầ ố ạ t i Đi u 2 Công ứ ả ạ c này, ch  c n m c c i t o và giá thành t

ế ậ ệ ứ ượ ầ ủ ườ t k  ph  d ng, nh  đ nh nghĩa   ể   i thi u ổ ẩ t, thúc đ y vi c ph i khuy t t ể đ  đáp  ng đ c nhu c u c a ng

ử ụ ế ẩ ẩ ế ế ả bi n và s  d ng các s n ph m đó, thúc đ y thi ổ ụ t k  ph  d ng trong

ể ẩ ị ướ phát tri n các tiêu chu n và đ nh h ng;

ứ ể ế ế ặ g. Ti n hành ho c khuy n khích nghiên c u và phát tri n các công

ệ ớ ổ ế ử ụ ệ ệ ẩ ngh  m i, thúc đ y vi c ph  bi n và s  d ng các công ngh  này,

| 269

ạ ươ ệ ệ trong đó có công ngh  thông tin liên l c, ph ng ti n và thi

ệ ợ ể ợ ớ ợ ườ tr  di chuy n, các công ngh  tr  giúp phù h p v i ng i khuy t t ế ị ỗ  t b  h ế ậ   t,

ư ừ ệ ả u tiên các công ngh  có giá thành v a ph i;

ễ ế ấ ậ ườ ế ậ ề h. Cung c p thông tin d  ti p c n cho ng i khuy t t t v  ph ươ   ng

ệ ế ị ỗ ợ ệ ợ ể ti n, thi

ư ọ ệ ớ ứ ị ụ t b  h  tr  di chuy n và các công ngh  tr  giúp, trong đó có   ặ ơ ở ậ   các công ngh  m i, cũng nh  m i hình th c d ch v  ho c c  s  v t

ấ ợ ch t tr  giúp khác;

ủ ề ợ ớ ườ ừ i. Phù   h p   v i  các   quy n   c a   ng i   khuy t   t ế ậ ượ t   đ ậ   c   th a   nh n

ướ ườ ạ ộ ộ trong Công c này, tăng c ng đào t o đ i ngũ cán b , nhân viên

ự ườ ế ậ ằ ệ chuyên môn làm vi c trong lĩnh v c ng i khuy t t t, nh m cung

ụ ữ ữ ữ ề ỡ ị ấ ố ơ c p t ự t h n n a nh ng d ch v  và s  giúp đ  mà nh ng quy n này

ọ ượ ưở ả ả b o đ m cho h  đ c h ng.

ố ớ ề ế ộ ố 2. Đ i v i các quy n kinh t , xã h i và văn hóa, Qu c gia thành viên cam

ệ ố ủ ồ ự ẵ ế ế k t ti n hành các bi n pháp t

ế ầ ổ ợ ố ế ướ ớ phép, và n u c n, trong khuôn kh  h p tác qu c t ng t , h

ữ ế ề ươ ự ệ đích bi n nh ng quy n này thành hi n th c, không ph ng h i t

ượ ướ ụ ự ữ ụ ậ i đa mà ngu n l c s n có c a mình cho   ụ   i m c ạ ớ   i ế   c áp d ng tr c ti p c này đ nh ng nghĩa v  ghi nh n trong Công

ố ế ậ theo lu t qu c t .

ự ậ ằ

ế ị ướ 3. Trong xây d ng và thi hành pháp lu t và chính sách nh m thi hành   ế   c này, và trong các quá trình ra quy t đ nh khác liên quan đ n Công

ề ề ấ ườ ế ậ ố ả các v n đ  v  ng i khuy t t

ế ả ườ ể ả ẻ ế ậ kh o ý ki n và cho phép ng t, các Qu c gia thành viên ph i tham   ế ậ   t, em khuy t t t, k  c  tr i khuy t t

ủ ộ ổ ứ ạ ch  đ ng tham gia thông qua các t ệ ủ ọ  ch c đ i di n c a h .

ướ ả ưở ớ ấ ỳ ị 4. Công c này không  nh h ng t i b t k  quy đ nh nào có l ợ ơ   i h n

| 270

ế ệ ề ủ ế ậ ườ ự ệ cho vi c bi n các quy n c a ng t thành hi n th c có th i khuy t t

ậ ủ ượ ậ ặ ố ể  ậ   ộ c ghi nh n trong pháp lu t c a m t Qu c gia thành viên ho c lu t đ

ố ế ệ ự ố ớ ố ệ ượ qu c t có hi u l c đ i v i qu c gia đó. Không đ

ướ ậ ở ứ ộ ẹ ặ ơ ậ c này không công nh n ho c công nh n

ự ơ ả ủ ườ ượ ừ ậ ề quy n và t do c  b n c a con ng i đã đ c th a nh n ho c t n t

ở ấ ỳ ậ ợ ớ ố ớ c vi n c  Công   ữ    m c đ  h p h n nh ng ặ ồ ạ   i ướ   c, b t k  Qu c gia thành viên nào phù h p v i pháp lu t, các công

ặ ậ ể ạ ế ặ ị ươ ạ ớ quy đ nh ho c t p quán, đ  h n ch  ho c làm ph ng h i t i các

ự ề quy n và t do đó.

ả ủ ề ướ ệ ự ố ớ ấ ả ẽ 5. Các đi u kho n c a Công c này s  có hi u l c đ i v i t t c  các b ộ

ậ ấ ướ ấ ỳ ạ ế ph n c u thành nhà n c liên bang mà không có b t k  h n ch  hay

ạ ệ ngo i l nào.

ẳ Đi u 5ề . Bình đ ng và không phân bi ệ ố ử t đ i x

ậ ằ ọ ố ườ ề 1. Qu c gia thành viên công nh n r ng m i ng

ướ ề ậ ượ ề ậ ệ tr c   pháp  lu t  và có  quy n  đ ả c  pháp  lu t  b o  v ,  quy n  đ ẳ   i  đ u bình đ ng ượ   c

ưở ợ ự ủ ẳ ậ ộ h ng l i ích c a pháp lu t m t cách bình đ ng, không có s  phân

ệ bi t nào.

ấ ố ệ ố ử ơ ở ự 2. Qu c gia thành viên c m phân bi t đ i x  trên c  s  s  khuy t t ế ậ   t

ả ườ ế ậ ự ả ữ ệ ệ ả và b o đ m cho ng i khuy t t t s  b o v  pháp lý h u hi u và bình

ố ạ ự ệ ố ử ấ ỳ ơ ở ẳ đ ng ch ng l i s  phân bi t đ i x  trên b t k  c  s  nào.

ằ ườ ẳ ỏ ệ ố ử ố 3. Nh m tăng c ng bình đ ng và xóa b  phân bi

ể ả ề ạ ả ợ ướ ẽ ế thành viên s  ti n hành các b t đ i x , Qu c gia   ệ   c thích h p đ  b o đ m t o đi u ki n

ợ h p lý.

ệ ặ ệ ầ ế ệ ặ ẩ ạ 4. Các bi n pháp đ c bi t c n thi t cho vi c đ y m nh ho c đ t t

ự ế ủ ườ ế ậ ẽ ẳ ự s  bình đ ng th c t c a ng i khuy t t ị t s  không b  coi là phân bi ạ ớ   i ệ   t

| 271

ướ ố ử đ i x  theo Công c này.

ế ậ ụ ữ Đi u 6ề . Ph  n  khuy t t t

ậ ằ ụ ữ ừ ố 1. ế   Qu c gia thành viên th a nh n r ng ph  n  và các bé gái khuy t

ệ ố ử ả ế ậ ố ậ ễ ị t t d  b  phân bi t đ i x , do v y Qu c gia thành viên ph i ti n hành

ọ ượ ưở ệ ả ẹ ẳ ọ ả các bi n pháp b o đ m cho h  đ c h ng tr n v n và bình đ ng các

ự ơ ả ủ ườ ề quy n và t do c  b n c a con ng i.

ố ể ả ế ệ ợ 2.

ủ ự ế ượ ự ộ ố ể ầ c s  phát tri n đ y đ , s  ti n b  t ụ ữ cho ph  n  có đ

ọ ự ụ ệ ả ả ằ ả   Qu c gia thành viên ti n hành các bi n pháp thích h p đ  b o đ m ề   i đa và quy n ụ năng hoàn toàn, nh m m c đích b o đ m cho h  th c hi n và th

ưở ề ự ơ ả ủ ướ h ng các quy n và t do c  b n c a con ng ườ ượ i đ c Công c này

ệ ả b o v .

ế ậ ẻ Đi u 7ề . Tr  em khuy t t t

ế ệ ầ ọ ố 1. Các Qu c gia thành viên ti n hành m i bi n pháp c n thi

ưở ề ẹ ọ ế ể ả   t đ  b o ự ẻ ả đ m cho tr  em khuy t t ế ậ ượ t đ c h ng tr n v n các quy n và t do

ườ ơ ở ẻ ẳ ớ ơ ả ủ c  b n c a con ng i trên c  s  bình đ ng v i các tr  em khác.

ọ ộ ớ ẻ ế ậ ợ 2. Trong m i hành đ ng liên quan t i tr em khuy t t t, l i ích t ố   t

ấ ủ ả ượ ặ ẻ ầ nh t c a tr  ph i đ c đ t lên hàng đ u.

ế ậ ẻ ả ằ ố 3. ả Các Qu c gia thành viên b o đ m r ng tr  em khuy t t ề   t có quy n

ỏ ế ộ ự ề ọ ấ ề ả ưở ớ bày t ý ki n m t cách t do v  m i v n đ   nh h ng t i các em, ý

ế ủ ả ượ ớ ộ ổ ắ ợ ẻ ki n c a tr  em ph i đ c cân nh c thích đáng phù h p v i đ  tu i và

ơ ở ủ ẻ ẳ ớ ự ưở s  tr

ớ ứ ấ ả ợ ổ ng thành c a các em, trên c  s  bình đ ng v i các tr  em khác,   ớ   ự ợ ả b o đ m cung c p cho các em s  tr  giúp phù h p v i l a tu i và v i

ế ậ ể ự ề ệ ạ tình tr ng khuy t t t đ  các em th c hi n quy n đó.

| 272

ậ ứ Đi u 8ề . Nâng cao nh n th c

ệ ế ố 1. Các Qu c gia thành viên cam k t thông qua các bi n pháp

ệ ả ậ ứ ể hi u qu  và thích đáng ngay l p t c đ :

ể ả ở ấ ậ ộ ộ ứ a. Nâng cao nh n th c toàn xã h i, k  c c p  đ  gia đình, v ề

ườ ế ậ ề ề ệ ạ ọ ng i khuy t t ự t, và t o đi u ki n cho s  tôn tr ng quy n và nhân

ủ ẩ ườ ế ậ ph m c a ng i khuy t t t;

ự ễ ữ ế ế ấ ớ ị b. Đ u tranh v i nh ng đ nh ki n, thành ki n và th c ti n tiêu c c v

ườ ế ậ ể ả ự ớ ộ ổ ự ề  ọ ng i khuy t t t, k  c  d a trên gi i tính và đ  tu i, trong m i lĩnh

ự ờ ố v c đ i s ng;

ườ ủ ự ứ ề ậ c. Tăng c ự ng nh n th c v  năng l c và s  đóng góp c a ng ườ   i

ế ậ khuy t t t.

ể ạ ượ ệ ụ ồ 2. Các bi n pháp đ  đ t đ c m c đích này bao g m:

ở ướ ứ ế ậ ị a. Kh i x ệ   ng và duy trì các chi n d ch nâng cao nh n th c có hi u

ế ả ị ể ự qu  cho công chúng, xây d ng các chi n d ch này đ :

ưỡ ế ề ề ủ ườ ế ậ b. Nuôi d ể ng hi u bi t v  quy n c a ng i khuy t t t;

ể ế ế ự ứ ề ậ i. Khuy n   khích   hi u   bi t   và   nh n   th c   tích   c c   v   ng ườ   i

ế ậ khuy t t t;

ẩ ự ấ ậ ẩ ỹ ii.

ậ ự ế ậ ườ ủ   Thúc đ y công nh n k  năng, ph m ch t và s  khéo léo c a ủ ọ ố ớ ơ   t, và công nh n s  đóng góp c a h  đ i v i n i i khuy t t ng

ị ườ ệ ộ làm vi c và th  tr ng lao đ ng;

ề ủ ế ọ ườ ộ c. Khuy n khích thái đ  tôn tr ng quy n c a ng i khuy t t

ể ả ố ớ ẻ ộ ủ ệ ố ụ ế ậ ở ọ   t   m i ỏ ổ ấ c p đ  c a h  th ng giáo d c, k  c  đ i v i tr  em nh  tu i;

ư ề ề ế ơ ườ d. Khuy n khích các c  quan truy n thông đ a tin v  ng ế   i khuy t

| 273

ủ ụ ứ ợ ớ ướ ậ t t theo cách th c phù h p v i m c đích c a Công c này;

ườ ươ ứ ề ậ ạ ườ e. Tăng c ng các ch ng trình đào t o nh n th c v  ng ế   i khuy t

ề ủ ườ ế ậ ậ t t và các quy n c a ng i khuy t t t.

ả ế ậ Đi u 9ề . Kh  năng ti p c n

ể ườ ộ ậ ế ậ ể ố ẹ ọ 1. Đ  ng i khuy t t

ả ế ộ ố ạ ố ọ t có th  s ng đ c l p và tham gia tr n v n vào   ệ   m i khía c nh cu c s ng, Qu c gia thành viên ph i ti n hành các bi n

ợ ể ả ườ ế ả pháp thích h p đ  b o đ m cho ng ế ậ ượ t đ i khuy t t

ườ ườ ữ ẳ ớ ơ ở c  s  bình đ ng v i nh ng ng ố ớ i khác đ i v i môi tr

ệ ạ ậ c ti p c n trên   ấ   ậ ng v t ch t, ệ ố   giao thông, thông tin liên l c, trong đó có các công ngh  và h  th ng

ậ ụ ụ ạ ị thông tin liên l c, và các v t d ng và d ch v  khác dành cho công

ở ả ệ ị chúng,

ạ ỏ ướ ệ ả ở c  thành th  và nông thôn. Các bi n pháp này, trong đó có phát   ẽ ạ ố ớ ự ế ậ ng ng i đ i v i s  ti p c n, s ữ hi n và lo i b  nh ng c n tr  và ch

ướ ế ố ớ ụ áp d ng tr c h t đ i v i:

ơ ở ậ ườ a. Tòa nhà, đ

ườ trong nhà và bên ngoài khác, trong đó có tr ấ   ng sá, giao thông và các công trình, c  s  v t ch t ở ơ ở   , c  s  y ọ ng h c, nhà

ệ ơ ế t và n i làm vi c;

ụ ạ ị ị b. Thông tin, liên l c và các d ch v  khác, trong đó có d ch v  đi n t ụ ệ ử

ụ ấ ứ ị và d ch v  c p c u.

ệ ố 2. ợ   ế Các Qu c gia thành viên cũng ti n hành các bi n pháp thích h p

đ :ể

ườ ữ ể a. Phát tri n, tăng c ng và giám sát thi hành nh ng tiêu chu n t

ể ị ướ ủ ơ ở ậ ề ế ả ẩ ố   i ấ thi u và đ nh h ậ ng v  kh  năng ti p c n c a c  s  v t ch t và

ụ ị d ch v  dành cho công chúng;

ơ ở ư ả ả ơ ở ậ ấ ấ ị ằ b. B o đ m r ng các c  s  t nhân cung c p c  s  v t ch t và d ch

| 274

ế ề ạ ắ ả ọ ậ   ụ v  cho công chúng cân nh c m i khía c nh v  kh  năng ti p c n

ườ ế ậ ố ớ đ i v i ng i khuy t t t;

ữ ạ ấ ườ ắ ầ ữ ổ c. Cung c p đào t o cho nh ng ng i n m gi

ế ế ậ ế ậ ườ ấ   ề  c  ph n v  các v n ả ố   t ph i đ i i khuy t t

ả ề đ  liên quan đ n kh  năng ti p c n mà ng m t;ặ

ệ ấ ấ ổ ướ ạ ễ ể ễ ọ d. Cung c p d u hi u n i Braille d i d ng d  đ c và d  hi u trong

ơ ở ậ ấ các tòa nhà và các c  s  v t ch t khác dành cho công chúng;

ứ ấ ợ ườ ỡ ạ ỗ e. Cung c p các hình th c tr  giúp và ng i giúp đ  t

ướ ẫ ọ ườ ữ ị có   h ng   d n,   máy   đ c   và   ng i ch , trong đó   ệ   i   phiên   d ch   ngôn   ng   ký   hi u

ơ ở ậ ể ệ ấ chuyên nghi p, đ  các tòa nhà và c  s  v t ch t khác dành cho công

ơ ễ ế ậ chúng d  ti p c n h n;

ườ ứ ợ f. Tăng   c ng   các   hình   th c   tr ợ   giúp   thích   h p   khác   cho   ng ườ   i

ế ậ ể ả ọ ế ậ ả khuy t t t đ  b o đ m cho h  ti p c n thông tin;

ườ ế ậ ế ậ ế g. Khuy n khích ng i khuy t t ệ   t ti p c n thông tin và công ngh ,

ạ ớ ệ ố h  th ng liên l c m i, trong đó có Internet;

ế ế ả ể ố ế h. Khuy n khích thi

ệ ố ệ ễ ế ừ ậ ạ công ngh  và h  th ng liên l c d  ti p c n ngay t

ẽ ễ ế ậ ệ ố ệ ớ ờ ấ t k , phát tri n, s n xu t và phân ph i thông tin,   ầ   ạ  giai đo n đ u, ố   i

nh  đó các công ngh  và h  th ng này s  d  ti p c n v i chi phí t thi u.ể

ề ố Đi u 10ề . Quy n s ng

ộ ầ ẳ ố ị ọ ữ ằ Các Qu c gia thành viên kh ng đ nh m t l n n a r ng m i ng

ề ượ ố ẽ ế ệ ầ ọ có quy n đ c s ng và s  ti n hành m i bi n pháp c n thi

ả ộ ả ườ ưở ườ ề   i đ u ế ể ả   t đ  b o ề   ệ ng m t cách hi u qu  quy n ả đ m đ m cho ng i khuy t t ế ậ ượ t đ c h

ơ ở ữ ẳ ớ ườ này trên c  s  bình đ ng v i nh ng ng i khác.

| 275

ẩ ấ ố ể ạ Đi u 11ề ạ . Tình hu ng nguy hi m và tình tr ng kh n c p nhân đ o

ụ ủ ố ế ậ ợ ớ ậ Phù h p v i nghĩa v  c a mình theo lu t qu c t , trong đó có lu t nhân

ố ế ố ế ề ườ ạ đ o qu c t ậ  và lu t qu c t ề  v  quy n con ng ố i, các Qu c gia thành

ả ế ệ ầ ọ ế ể ả ự ả ệ ả viên ph i ti n hành m i bi n pháp c n thi t đ  b o đ m s  b o v  và

ườ ế ậ ể ự s  an toàn cho ng i khuy t t ố t trong các tình hu ng nguy hi m, trong

ẩ ấ ế ạ ạ đó có chi n tranh, tình tr ng kh n c p nhân đ o và thiên tai.

ượ ẳ ướ Đi u 12ề ậ . Đ c công nh n bình đ ng tr ậ c pháp lu t

ữ ằ ộ ầ ố ị 1. ẳ Các Qu c gia thành viên kh ng đ nh m t l n n a r ng

ườ ế ậ ề ượ đâu, ng i khuy t t t cũng có quy n đ ậ c công nh n là con ng ở ấ ỳ   b t k ườ   i

ướ ậ tr c pháp lu t.

ậ ằ ừ ố ườ 2. Các Qu c gia thành viên th a nh n r ng ng i khuy t t ế ậ ượ   t đ c

ưở ữ ự ẳ ớ ườ h ơ ở ng năng l c pháp lý trên c  s  bình đ ng v i nh ng ng i khác

ự ủ ộ ố ọ trong m i lĩnh v c c a cu c s ng.

ế ệ ầ ọ ố ế ể 3. Các Qu c gia thành viên ti n hành m i bi n pháp c n thi t đ  giúp

ườ ế ậ ế ớ ự ợ ể ầ ế ậ ọ ng i khuy t t t ti p c n v i s  tr  giúp mà h  có th  c n đ n khi

ủ ự ự ệ th c hi n năng l c pháp lý c a mình.

ợ ậ ố ế ề ườ 4. ớ Phù h p v i lu t qu c t ề  v  quy n con ng

ả ả ệ ế ế ả ằ ạ

ớ ạ ả ể ữ ợ ố i, các Qu c gia thành   ự   viên ph i b o đ m r ng các bi n pháp liên quan đ n h n ch  năng l c ừ   ệ i h n thích h p và hi u qu  đ  phòng ng a ự ệ pháp lý, d  li u nh ng gi

ụ ả ả ớ ạ ữ ệ ả ằ ạ l m d ng. Nh ng gi

ự ề ế ế ạ ọ ố i h n này ph i b o đ m r ng các bi n pháp liên   ự ự   quan đ n h n ch  năng l c pháp lý tôn tr ng quy n, ý mu n và s  l a

ườ ị ả ưở ộ ợ ở ọ ủ ch n c a ng i liên quan, không b   nh h ng b i xung đ t l

ả ưở ươ ứ ớ nh h ng không chính đáng, t i ích và   ả   ợ ng x ng và phù h p v i hoàn c nh

ườ ụ ả ắ ấ ờ ỉ ủ c a ng i liên quan, ch  áp d ng trong kho ng th i gian ng n nh t có

| 276

ể ườ ượ ặ ơ ộ ơ ư th  và th ng xuyên đ c m t c  quan t

ớ ạ ộ ậ ề ằ ạ quy n, đ c l p và công b ng xem xét l ữ i. Nh ng gi

ứ ộ ự ứ ệ ế ạ ớ ẩ    pháp ho c c  quan có th m ả   i h n này ph i ả   ng x ng v i m c đ  mà bi n pháp h n ch  năng l c pháp lý  nh ươ t

ớ ợ ườ ưở h ng t ề i quy n và l ủ i ích c a ng i liên quan.

ợ ủ ố ớ ị 5.

ể ả ữ ệ ế ệ ả ọ ề Phù h p v i các quy đ nh c a đi u này, các Qu c gia thành viên   ề   ợ ti n hành m i bi n pháp thích h p và h u hi u đ  b o đ m quy n

ủ ẳ ườ ế ậ ệ ở ữ ừ ế ặ bình đ ng c a ng i khuy t t t trong vi c s  h u ho c th a k  tài

ố ớ ủ ế ể ậ ẳ ả s n, ki m soát tài chính c a mình, ti p c n bình đ ng đ i v i các

ả ứ ụ ầ ố

ả ả ế ậ ườ ằ ả ặ kho n vay ngân hàng, c m c  ho c các hình th c tín d ng tài chính   ệ ướ   c khác, và ph i b o đ m r ng ng ị t không b  tùy ti n t i khuy t t

ề ở ữ ạ đo t quy n s  h u.

ế ậ ệ ố ư Đi u 13ề . Ti p c n h  th ng t pháp

ố ả ườ ả ả 1. Các Qu c gia thành viên ph i b o đ m cho ng i khuy t t

ế ộ ậ ư ệ ố ơ ở ữ ti p c n h  th ng t

ườ ằ ị ữ ớ v i nh ng ng i khác, trong đó b ng cách quy đ nh v  s  ti n l

ự ố ố ụ ụ ằ ợ ổ trong t

ế ậ ườ ệ ả ề i khuy t t ệ đi u ki n cho ng

ư ớ ư ườ ứ ế ặ ế ế ậ ượ   c t đ ẳ   ệ  pháp m t cách h u hi u, trên c  s  bình đ ng ề ự ệ ợ   i ạ   ớ ứ  t ng và s  b  trí phù h p v i l a tu i, nh m m c đích t o ự   t đóng vai trò hi u qu  khi tham gia tr c ọ ế   i làm ch ng, vào m i ti n cách ng ti p ho c gián ti p, nh  v i t

ể ả ở ề ạ ặ ạ ầ trình pháp lý, k  c giai đo n đi u tra ho c các giai đo n đ u khác.

ể ả ả ườ ế ậ ệ ố 2. Đ  giúp b o đ m cho ng i khuy t t ế ậ ượ t đ c ti p c n h  th ng t ư

ữ ệ ả ố ộ ườ pháp m t cách h u hi u, các Qu c gia thành viên ph i tăng c ng đào

ữ ườ ự ư ệ ạ t o thích đáng cho nh ng ng i làm vi c trong lĩnh v c t pháp, trong

ả ạ đó có c nh sát và nhân viên tr i giam.

ự Đi u 14ề . T  do và an toàn cá nhân

| 277

ả ả ơ ở ằ ả ố 1. ẳ   Các Qu c gia thành viên ph i b o đ m r ng trên c  s  bình đ ng

ườ ườ ữ ớ v i nh ng ng i khác, ng i khuy t t ế ậ ượ t đ c:

ề ự ưở a. H ng quy n t do và an toàn cá nhân;

ị ướ ộ ạ ự ệ ặ ậ b. Không b  t c đo t t

ạ ự ệ ề ả ậ ợ ự ướ s  t c đo t t

ườ ế ậ ờ ệ ượ ng i có khuy t t ọ    do m t cách trái pháp lu t ho c tùy ti n, m i ộ   ớ  do đ u ph i phù h p v i pháp lu t, và vi c m t ộ   c cho hành đ ng t không bao gi bi n minh đ

ạ ự ướ t c đo t t do.

ả ả ế ằ ả ố ườ 2. Các Qu c gia thành viên ph i b o đ m r ng n u ng i khuy t t

ạ ự ấ ỳ ủ ụ ọ ẫ ượ ả ế ậ   t ệ ị ướ b  t c đo t t do sau b t k  th  t c nào, h  v n đ

ơ ở ẳ ớ ố ế ề ậ ườ c b o v  theo   ữ   i trên c  s  bình đ ng v i nh ng lu t qu c t ề  v  quy n con ng

ườ ượ ố ử ụ ứ ớ ợ ng i khác, và đ

ủ ắ ạ ướ ắ các nguyên t c c a Công c đ i x  theo cách th c phù h p v i m c đích và   ề   c này, trong đó có nguyên t c t o đi u

ệ ợ ki n h p lý.

ố ử ặ ừ ạ ấ ị Đi u 15ề . Không b  tra t n, đ i x  ho c tr ng ph t tàn ác, vô nhân

ặ ạ ấ ẩ ạ đ o ho c h  th p nhân ph m

ố ử ừ ặ ấ ặ ạ ị 1. Không ai b  tra t n ho c đ i x  ho c tr ng ph t tàn ác, vô nhân

ạ ấ ặ ẩ ặ ệ ạ đ o ho c h  th p nhân ph m. Đ c bi ị ư t, không ai b  đ a ra làm thí

ọ ế ệ ặ ọ ự ệ ồ nghi m y h c ho c khoa h c n u không t nguy n đ ng ý.

ố ế ệ ệ ọ 2.

ư ệ ằ ặ pháp, hành pháp, t pháp ho c các bi n pháp khác nh m ngăn ng a s

ố ử ừ ấ ạ ạ ặ ộ tra t n, đ i x  ho c tr ng ph t m t cách tàn ác, vô nhân đ o ho c h

ố ớ ế ậ ơ ở ườ ấ ẳ ả ề ậ   Các Qu c gia thành viên ti n hành m i bi n pháp hi u qu  v  l p ừ ự  ạ  ặ ớ   t, trên c  s  bình đ ng v i ẩ th p nhân ph m đ i v i ng i khuy t t

ữ ườ nh ng ng i khác.

ị ộ ạ ặ ạ ụ Đi u 16ề . Không b  bóc l t, b o hành ho c l m d ng

| 278

ố ế ệ ọ ợ 1.

ể ả ụ ệ ộ pháp, hành pháp, xã h i, giáo d c và các bi n pháp khác đ  b o v

ị ấ ỳ ế ậ ườ ứ ạ ộ t không b  b t k  hình th c bóc l i khuy t t ng

ơ ở ớ ặ ạ ể ả ụ ạ ộ ề ậ   Các Qu c gia thành viên ti n hành m i bi n pháp thích h p v  l p ệ  ặ ạ   t, b o hành ho c l m ấ   i, b t t, b o hành ho c l m d ng trên c  s  gi ụ d ng nào, k  c  bóc l

ể k  trong hay ngoài gia đình.

ệ ọ ố 2. ợ   ế Các Qu c gia thành viên cũng ti n hành m i bi n pháp thích h p

ứ ặ ộ ụ ạ ọ ể đ  ngăn ch n m i hình th c bóc l ạ t, b o hành và l m d ng, trong đó

ỡ ỗ ợ ữ ứ ả ả ợ có thông qua b o đ m nh ng hình th c giúp đ , h  tr  thích h p dành

ườ ế ậ ặ ứ ặ ớ ổ cho ng i khuy t t t trong gi

ườ ấ ọ ồ ng ạ ả i ho c l a tu i nh y c m ho c gia đình,   ụ   i chăm sóc h , bao g m thông qua cung c p thông tin và giáo d c

ậ ế ạ ữ ộ ạ phòng tránh, nh n bi t và báo l i nh ng hành vi bóc l

ả ả ụ ả ố ằ ị ạ l m d ng. Các Qu c gia thành viên ph i b o đ m r ng các d ch v

ớ ứ ệ ợ ổ ọ ớ t, b o hành và   ụ  ế   ạ i và tình tr ng khuy t ả b o v  này tôn tr ng và phù h p v i l a tu i, gi

ườ ậ ủ t t c a ng i liên quan.

ứ ể ặ ộ ạ ụ 3. ọ Đ  ngăn ch n m i hình th c bóc l

ọ ơ ở ậ ả ả ằ ấ ố ả Qu c gia thành viên ph i b o đ m r ng m i c  s  v t ch t và ch

ụ ụ ườ ằ trình nh m ph c v  ng i khuy t t ế ậ ượ ơ t đ ặ ạ t, b o hành ho c l m d ng, các   ươ   ng ộ ậ   ứ c c  quan ch c năng đ c l p

ệ ộ ả giám sát m t cách hi u qu .

ế ệ ể ọ ợ ố 4. Các Qu c gia thành viên ti n hành m i bi n pháp thích h p đ  thúc

ụ ề ể ấ ự ụ ồ ứ

ấ ỳ ộ ủ ế ậ ườ ủ ậ ạ nh p xã h i c a ng i khuy t t

ể ả ệ ặ ạ ụ ạ ấ ộ ị ẩ ự đ y s  bình ph c v  tâm lý, ý th c và th  ch t, s  ph c h i và tái hòa   ứ   t là n n nhân c a b t k  hình th c ụ t, b o hành ho c l m d ng nào, k  c  vi c cung c p d ch v bóc l

ệ ự ụ ễ ả ộ ậ ả b o v . S  bình ph c và tái hòa nh p này ph i di n ra trong m t môi

ườ ợ ự ỏ ứ ỏ ự ọ ẩ tr ng có l i cho s c kh e, s  th ai mái, lòng t

ự ự ủ ườ ắ ữ tính t l c c a ng i liên quan, và cân nh c nh ng nhu c u c  th  v tr ng, nhân ph m và   ầ ụ ể ề

| 279

ớ ổ gi ứ i và l a tu i.

ả ậ ố 5. Các Qu c gia thành viên ph i thông qua pháp lu t và chính sách

ố ượ ệ ả ậ hi u qu , trong đó có pháp lu t và chính sách dành cho đ i t ng là

ọ ụ ệ ụ ữ ể ả ẻ ằ ộ ạ ả ph  n  và tr  em, đ  b o đ m r ng m i v  vi c bóc l t, b o hành và

ố ớ ụ ườ ế ậ ề ả ượ ề ạ l m d ng đ i v i ng i khuy t t t đ u ph i đ ệ c phát hi n, đi u tra

ố ế ầ và truy t n u c n.

ả ệ ự ẹ Đi u 17ề .B o v  s  toàn v n cá nhân

ườ ế ậ ề ề ượ ự ẹ ọ ọ M i ng i khuy t t t đ u có quy n đ c tôn tr ng s  toàn v n v  th ề ể

ữ ấ ầ ẳ ớ ườ ơ ở ch t và tinh th n trên c  s  bình đ ng v i nh ng ng i khác.

ề ự ạ ố ị ề Đi u 18ề . Quy n t do đi l i và quy n có qu c t ch

ủ ề ậ ố 1. ả Các Qu c gia thành viên ph i công nh n quy n c a ng ườ   i

ọ ề khuy t t ế ậ ượ ự t đ c t do đi l ạ ự i, t

ơ ở ố ị ẳ ườ ữ ớ ồ qu c t ch, trên c  s  bình đ ng v i nh ng ng ự ư  do ch n khu v c c  trú và quy n có   ệ   i khác, bao g m vi c

ằ ả ườ ế ậ ả b o đ m r ng ng i khuy t t t:

ố ị ị ướ ề ậ a. ổ Có quy n nh n và thay đ i qu c t ch và không b  t ố   c qu c

ơ ở ự ế ậ ệ ộ ặ ị t ch m t cách tùy ti n ho c trên c  s  s  khuy t t t;

ị ướ ạ ộ ặ ệ b. Không b  t c đo t, m t cách tùy ti n ho c trên c  s  s

ế ậ ả ượ ở ữ ấ ử ụ ấ ờ khuy t t t, kh  năng đ c c p, s  h u và s  d ng gi y t

ặ ấ ờ ủ ặ ọ ướ ị t ch c a h  ho c gi y t căn c

ư ủ ụ ể ầ ủ ụ ữ ợ ơ ở ự  ố    qu c ử ụ   ả c khác, ho c kh  năng s  d ng ế ể ự   t đ  th c nh ng th  t c thích h p nh  th  t c di trú có th  c n thi

ề ự ệ ạ ậ ợ ộ hi n quy n t do đi l i m t cách thu n l i;

ỏ ấ ỳ ấ ướ ự ờ ể ả ấ ướ c. T  do r i kh i b t k  đ t n c nào, k  c  đ t n ủ   c c a

mình;

| 280

ị ướ ệ ặ ạ ộ d. Không b  t c đo t, m t cách tùy ti n ho c trên c  s  s ơ ở ự

ế ậ ấ ướ ủ ề khuy t t t, quy n vào đ t n c c a chính mình.

ẻ ờ 2. Tr  em khuy t t ế ậ ượ t đ

ề ờ ố ị ề ề ọ ừ t khi ra đ i, có quy n có tên h , quy n có qu c t ch và quy n đ c khai sinh ngay sau khi ra đ i và ngay   ượ   c

ẹ ế ự ố ừ cha m  bi t và chăm sóc, trong ch ng m c t ể i đa có th .

ầ ủ ộ ộ ậ ồ ố Đi u 19ề ộ . S ng đ c l p và là m t ph n c a c ng đ ng

ố ướ ề ẳ ậ Các Qu c gia thành viên Công ủ   c này công nh n quy n bình đ ng c a

ườ ự ự ọ ồ ộ ọ m i ng i khuy t t ế ậ ượ ố t đ c s ng trong c ng đ ng theo s  l a ch n bình

ữ ườ ế ệ ả ọ ư ẳ đ ng nh  nh ng ng ệ i khác, ti n hành m i bi n pháp hi u qu  và thích

ể ạ ườ ẹ ề ệ ọ ề ợ h p đ  t o đi u ki n cho ng ế ậ ưở t h i khuy t t

ậ ộ ồ ồ ọ ng tr n v n quy n này,   ệ   giúp h  gia nh p và tham gia hoàn toàn vào c ng đ ng, bao g m vi c

ằ ả ả b o đ m r ng:

ườ ế ậ ự ư ơ ộ ọ 1. Ng i khuy t t t có c  h i ch n khu v c c  trú và n i h ơ ọ

ườ ọ ố ơ ở ữ ẳ ớ ườ ố s ng, ng i h  s ng cùng, trên c  s  bình đ ng v i nh ng ng i khác

ệ ụ ể ả ố ị ắ ề ộ ộ và không b  b t bu c ph i s ng trong m t đi u ki n c  th  nào;

ườ ế ậ ượ ế ậ ộ ậ ợ ớ ị 2. Ng i khuy t t t có đ c ti p c n v i m t t p h p d ch v ụ

ạ ụ ỗ ợ ộ ự ư ặ ồ ạ t i nhà, t

ế ể ọ ố ự ỗ ợ ầ ậ ị i khu v c c  trú ho c các d ch v  h  tr  c ng đ ng khác,   ộ   t đ  h  s ng và gia nh p c ng trong đó có s  h  tr  cá nhân c n thi

ệ ỏ ộ ồ ặ ự ồ đ ng, và ngăn ch n s  cách ly và tách bi t kh i c ng đ ng;

ơ ở ậ ụ ả ồ ị 3. ạ   ấ ộ Các d ch v  và c  s  v t ch t c ng đ ng dành cho qu ng đ i

ườ ế ậ ơ ở ẳ ả công chúng ph i dành cho ng i khuy t t t trên c  s  bình đ ng, và

ứ ả ầ ủ ọ ph i đáp  ng các nhu c u c a h .

Đi u 20ề ể . Di chuy n cá nhân

| 281

ố ả ể ả ệ ệ ế

ế ậ ườ ệ ể ộ ả   Các Qu c gia thành viên ti n hành các bi n pháp hi u qu  đ  b o đ m ộ ậ ố   i ậ t di chuy n cá nhân thu n ti n m t cách đ c l p t i khuy t t cho ng

ể ượ ữ ằ ồ đa có th  đ c, bao g m b ng nh ng cách sau:

ề ệ ạ ườ ế ậ ể 1. T o đi u ki n cho ng i khuy t t t di chuy n cá nhân theo

ừ ứ ả ớ ờ ọ ọ cách th c và vào th i gian h  ch n, v i giá thành v a ph i;

ạ ế ậ ế ườ ươ ệ ề ậ 2. T o đi u ki n cho ng t ti p c n ph i khuy t t

ệ ỗ ợ ứ ợ ế ị ệ   ng ti n, ặ   ể t b  và công ngh  h  tr  di chuy n và các hình th c tr  giúp ho c thi

ườ ợ ạ ữ ệ ấ ằ ỗ ng i tr  giúp t i ch , trong đó có b ng cách cung c p nh ng ti n ích

ư ậ ừ ả ớ nh  v y v i giá thành v a ph i;

ấ ề ỹ ể ạ ợ 3.

ế ậ ệ ộ ườ Cung c p đào t o thích h p v  k  năng di chuy n cá nhân   ớ   t và đ i ngũ nhân viên chuyên môn làm vi c v i i khuy t t cho ng

ườ ế ậ ng i khuy t t t;

ơ ở ả ế ấ ươ ế ị 4. Khuy n khích các c  s  s n xu t ph ệ ng ti n, thi t b  và

ệ ỗ ợ ề ự ế ể ạ ọ công   ngh   h   tr di   chuy n   có   tính   đ n   m i   khía   c nh   v   s   di

ườ ế ậ ể ủ chuy n c a ng i khuy t t t.

ể ạ ự ự ự ế ậ ế Đi u 21ề . T  do bi u đ t, t do có chính ki n, và s  ti p c n thông tin

ố ể ả ệ ế ọ ợ

ả   Các Qu c gia thành viên ti n hành m i bi n pháp thích h p đ  b o đ m ự ể ự ề ự ế ậ ườ ệ ể ạ t có th  th c hi n quy n t do bi u đ t và t i khuy t t ằ r ng ng do

ế ự ậ ế ế ề ạ chính ki n, trong đó có t

ơ ở ữ ế ườ ẳ ằ ớ và ý ki n trên c  s  bình đ ng v i nh ng ng i khác và b ng b t k

ọ ọ ư ứ ế ị ề ạ hình th c giao ti p nào h  ch n, nh  đã đ nh nghĩa t do tìm ki m, ti p nh n và truy n đ t thông tin   ấ ỳ  ướ   c i Đi u 2 Công

ằ ồ này, bao g m b ng cách:

ấ ả ạ ầ 1.

ể ế ệ ọ ứ ườ Cung   c p   thông   tin   dành   cho   qu ng   đ i   qu n   chúng   cho   ậ   i các hình th c và công ngh  h  có th  ti p c n ế ậ ướ t d ng i khuy t t

| 282

ượ ế ậ ạ ớ ợ ị đ c, thích h p v i các d ng khuy t t ờ   ộ t khác nhau, m t cách k p th i

và không thu thêm phí;

ệ ử ụ ữ ề ệ ậ ấ ạ 2. Ch p nh n và t o đi u ki n cho vi c s  d ng ngôn ng  ký

ứ ữ ế ệ ườ ế ặ hi u, ch  Braille, các hình th c giao ti p tăng c ng ho c thay th , và

ươ ễ ế ứ ế ệ ậ ạ ọ m i ph ng ti n, cách th c, d ng giao ti p d  ti p c n khác tùy theo

ọ ủ ườ ế ậ ứ ổ ọ ự ự s  l a ch n c a ng i khuy t t t trong m i trao đ i chính th c;

ơ ở ư ọ ị ấ ụ ả ạ 3. Kêu g i các c  s  t

ể ả ấ ụ ướ ị chúng, k  c  qua Internet, cung c p thông tin và d ch v  d ầ    cung c p d ch v  cho qu ng đ i qu n ạ   i các d ng

ễ ử ụ ườ ế ậ ễ ế ậ d  ti p c n và d  s  d ng cho ng i khuy t t t;

ể ả ế ạ ơ 4.

ụ ủ ọ ở ấ ị ề Khuy n khích các c  quan truy n thông đ i chúng, k  c  nhà   ễ ế ậ   cung c p thông tin qua Internet, làm d ch v  c a h  tr  nên d  ti p c n

ườ ế ậ ố ớ đ i v i ng i khuy t t t;

ệ ử ụ ữ ừ ệ ậ ẩ 5. Th a nh n và thúc đ y vi c s  d ng ngôn ng  ký hi u.

ộ ố ọ ư Đi u 22ề . Tôn tr ng cu c s ng riêng t

ườ ế ậ ọ ố ở ấ ứ ư ở 1. Không ng i khuy t t t nào, dù h  s ng b t c  đâu, c  trú

ộ ố ệ ị ư ự v c nào, b  can thi p vào cu c s ng riêng t khu   ặ   , gia đình, nhà riêng ho c

ư ặ ấ ỳ ị ấ ứ ự ế

ườ ủ ệ ặ ậ ộ uy tín c a mình m t cách tùy ti n ho c trái pháp lu t. Ng

ậ ả ạ ự ượ ệ ề ố th  tín, ho c b t k  hình th c giao ti p nào, hay b  t n vào danh d  và   ế   i khuy t ặ ấ   ệ i s  can thi p ho c t n c pháp lu t b o v  ch ng l t có quy n đ ậ t

công nêu trên.

ả ả ệ ố ư ủ 2. Các Qu c gia thành viên ph i b o v  tính riêng t c a các thông tin cá

ụ ủ ự ồ ề ứ ườ ế ậ ỏ nhân, thông tin v  s c kh e và s  h i ph c c a ng i khuy t t t trên

ữ ẳ ớ ườ ơ ở c  s  bình đ ng v i nh ng ng i khác.

| 283

ọ ổ ấ Đi u 23ề .Tôn tr ng t m và gia đình

ố ế ệ ệ ả 1.

ệ ố ử ố ớ ế ậ ườ ợ   Qu c gia thành viên ti n hành các bi n pháp hi u qu  và thích h p ấ   t trong các v n t đ i x  đ i v i ng ỏ ự ể đ  xóa b  s  phân bi i khuy t t

ẹ ọ ơ ở ế ề đ  liên quan đ n hôn nhân, gia đình, cha m , h  hàng, trên c  s  bình

ữ ớ ườ ả ẳ đ ng v i nh ng ng ể ả i khác, đ  b o đ m:

ủ ề ậ ọ ườ ế ậ ở ộ ổ ế a. Công nh n quy n c a m i ng i khuy t t đ  tu i k t hôn t

ượ ơ ở ồ ự ế ự đ c k t hôn và xây d ng gia đình trên c  s  đ ng ý t ệ  nguy n và

ủ ườ ự ị ặ ợ ở ồ ườ hoàn toàn c a ng i d  đ nh tr  thành v  ho c ch ng ng i đó;

ủ ề ậ ườ ề b. Công nh n quy n c a ng i khuy t t ế ậ ượ t đ

ề ố ệ ỗ ộ ị đ nh m t cách có trách nhi m v  s  con, ch  dành cho con và đ ế   c toàn quy n quy t ượ   c

ậ ế ụ ư ề ế ả ạ

ớ ứ ươ ữ ấ ọ ợ ti p c n thông tin cũng nh  giáo d c v  sinh s n và k  ho ch hóa   ệ   ng ti n ổ gia đình thích h p v i l a tu i, cung c p cho h  nh ng ph

ế ể ự ữ ề ệ ầ c n thi t đ  th c hi n nh ng quy n này;

ườ ế ậ ể ả ẻ ơ ở ề ả c. Ng i khuy t t ế t, k  c  tr  em, ki m ch  sinh s n trên c  s  bình

ữ ớ ườ ẳ đ ng v i nh ng ng i khác.

ủ ệ ề ả ố 2. ả Các Qu c gia thành viên b o đ m quy n và trách nhi m c a ng ườ   i

ế ậ ố ớ ậ ợ ủ ữ ả ẻ khuy t t ệ t đ i v i vi c trông gi

ệ ươ ặ ự ế ệ ho c các quan h  t ng t

ọ ườ ố ả ượ ợ ợ ẻ ấ ố qu c gia; trong m i tr ng h p l t nh t cho tr  ph i đ i ích t

ườ ấ ầ ố , b o tr ,  y thác, nh n nuôi tr  em   ậ   , n u các khái ni m này có trong pháp lu t ặ   c đ t ế ậ ự i khuy t t t s lên hàng đ u. Qu c gia thành viên cung c p cho ng

ể ọ ự ệ ệ ợ ẻ ỗ ợ h  tr  thích h p đ  h  th c hi n trách nhi m chăm sóc tr .

ố ế ậ ẻ ả ằ 3. ả Các Qu c gia thành viên b o đ m r ng tr  em khuy t t

ể ướ ộ ố ẳ ộ ọ ượ đ c tôn tr ng cu c s ng gia đình m t cách bình đ ng. Đ  h

ặ ự ấ ự ế ể ế ệ ề ề   t có quy n ớ   i ng t ỏ ơ   bi n quy n này thành hi n th c, và đ  ngăn ch n s  gi u gi m, b  r i,

| 284

ế ậ ệ ẻ ố vô trách nhi m, cách ly tr  em khuy t t ế   t, Qu c gia thành viên cam k t

ụ ệ ẻ ấ ờ ị ự ỗ ợ ị cung c p thông tin, d ch v  và s  h  tr  k p th i và toàn di n cho tr  em

ế ậ khuy t t ọ t và gia đình h .

ố ả ả ẻ ằ ị 4.

ủ ẻ ẹ ợ ơ ố ớ cha m  trái v i ý mu n c a tr , tr ừ ườ  tr

ệ ự ằ ế ị ủ ụ ề ớ ợ ỏ   ả Qu c gia thành viên ph i b o đ m r ng tr  em không b  tách kh i ẩ   ng h p c  quan có th m ệ   ậ quy n quy t đ nh phù h p v i lu t và th  t c có hi u l c r ng vi c

ẻ ẹ ầ ỏ ế ợ ố ế ị ấ ủ tách tr  kh i cha m  là c n thi t vì l i ích t

ả ượ ườ ọ này ph i đ c xem xét l ạ ề ặ ư i v  m t t pháp. Trong m i tr

ơ ở ự ẻ ỏ không bao gi ờ ượ  đ ẹ c tách tr  em kh i cha m  trên c  s  s  khuy t t ẻ t nh t c a tr , quy t đ nh   ợ   ng h p, ế ậ   t

ặ ủ ả ẻ ủ ố ẹ ố ẹ ủ c a tr , c a b , m  ho c c a c  hai b  m .

ị ủ ộ ẻ ế ậ ể 5. Khi gia đình ru t th t c a tr khuy t t ẻ   t không th  chăm sóc tr ,

ọ ỗ ự ấ ự ể ế ố Qu c gia thành viên ti n hành m i n  l c đ  cung c p s  chăm sóc

ơ ủ ẻ ế ế ớ ượ thay th  trong gia đình l n h n c a tr , n u không đ c, thì chăm sóc

ồ ở ộ ơ ố ư ạ ộ t i c ng đ ng m t n i b  trí nh  gia đình.

Đi u 24ề . Giáo d cụ

ố ậ ề ừ ượ ủ 1. Qu c gia thành viên th a nh n quy n đ ụ c giáo d c c a ng

ế ậ ể ướ ớ ự ế ề ệ khuy t t t. Đ  h ng t

ụ ở ọ ấ ệ ố ả ả ả ườ   i ố   i bi n quy n này thành hi n th c, các Qu c ọ ậ    m i c p và h c t p gia thành viên ph i b o đ m h  th ng giáo d c

ố ờ ườ ế ậ ớ ườ ế ậ su t đ i cho ng i khuy t t t cùng v i ng i không khuy t t t trên

ụ ẳ ị ướ ề ơ ộ ự ơ ơ ở c  c  s  bình đ ng v  c  h i, s  giáo d c này có đ nh h ng:

ự ủ ề ể ẹ ọ ườ a. Phát tri n tr n v n năng l c ti m tàng c a con ng

ố ự ủ ề ẩ ọ ề v  nhân cách và ph m giá, c ng c  s  tôn tr ng quy n con ng ứ   ậ i, nh n th c ườ   i,

ự ơ ả ủ ạ ườ các t do c  b n và tính đa d ng c a loài ng i;

ể ẹ ề ạ ọ ề b. Phát tri n tr n v n ti m năng v  tính cách, tài năng, sáng t o, cũng

| 285

ư ữ ầ ủ ự ườ ế ậ ể ấ nh  nh ng năng l c th  ch t và tinh th n c a ng i khuy t t t;

ệ ề ạ ườ ế ậ ệ ả c. T o đi u ki n cho ng i khuy t t ộ   t tham gia hi u qu  vào xã h i

do.ự t

ự ệ ế ề ố 2. Trong khi bi n quy n này thành hi n th c, Qu c gia thành viên

ả ả ả ph i b o đ m:

ườ ế ậ ị ạ ỏ ệ ố ụ ổ a. Ng i khuy t t

ơ ở ự ế ậ ế ậ ị ạ ẻ trên c  s  s  khuy t t em khuy t t t, và tr

ụ ặ ắ ọ ộ ụ ể ọ t không b  lo i kh i h  th ng giáo d c ph  thông   ỏ   t không b  lo i kh i ơ ở ự giáo d c ti u h c b t bu c, ho c giáo d c trung h c, trên c  s  s

ế ậ khuy t t t;

ườ ế ậ ể ế ể ậ ọ b. Ng i khuy t t

ấ ượ ễ ẳ ớ ố ơ ở c  s  có ch t l ọ   ụ t có th  ti p c n giáo d c ti u h c và trung h c ữ   ơ ở t và mi n phí trên c  s  bình đ ng v i nh ng ng t

ườ ố ọ ồ ộ ng i khác trong cùng c ng đ ng mà h  sinh s ng;

ề ạ ợ ườ ế ậ ơ ở ầ ệ c. T o đi u ki n h p lý cho ng i khuy t t t trên c  s  nhu c u cá

nhân;

ườ ậ ự ợ ầ ế d. Ng i khuy t t ế ậ ượ t đ c nh n s  tr  giúp c n thi ệ ố   t trong h  th ng

ể ượ ụ ụ ệ ổ giáo d c ph  thông đ  đ ả c giáo d c hi u qu ;

ấ ệ ệ ả ợ ệ e. Cung c p các bi n pháp tr  giúp cá bi

ể ệ ự ọ ỹ ườ ể ậ t hóa có hi u qu , trong môi   ấ   ộ ng th  hi n s  phát tri n xã h i và khoa h c k  thu t cao nh t, tr

ụ ẹ ậ ọ ợ ớ phù h p v i m c đích hòa nh p tr n v n.

ề ệ ạ ố ườ 3. Các Qu c gia thành viên t o đi u ki n cho ng i khuy t t

ộ ể ạ ờ ố ữ ể ỹ ế ậ ọ   t h c ậ ợ ậ t p nh ng k  năng phát tri n đ i s ng và xã h i đ  t o thu n l i cho

ớ ư ụ ẹ ẳ ọ ộ ọ h  tham gia giáo d c m t cách tr n v n và bình đ ng, v i t cách

ể ạ ượ ủ ộ ồ ụ ố thành viên c a c ng đ ng. Đ  đ t đ c m c đích này, Qu c gia thành

ế ệ ợ viên ti n hành các bi n pháp thích h p, trong đó có:

| 286

ậ ợ ạ ệ ọ ữ ế a. T o thu n l ữ i cho vi c h c ch  Braille, ch  vi

ứ ươ ế ệ ạ ặ ị ướ th c, ph ng ti n và d ng giao ti p ho c đ nh h ng tăng c

ế ỹ ế ể ặ ho c thay th , k  năng di chuy n, và khuy n khích h  tr ế t thay th , các cách   ườ   ng ỗ ợ ồ     đ ng

ỗ ợ ủ ẳ đ ng và h  tr  c a chuyên gia;

ậ ợ ạ ữ ế ệ ệ ọ b. T o thu n l i cho vi c h c ngôn ng  ký hi u và khuy n khích

ữ ủ ộ ả ắ ể ồ ườ ế phát tri n b n s c ngôn ng  c a c ng đ ng ng i khi m thính;

ụ ả ả ườ ị ế ế ặ ừ c. B o đ m giáo d c ng

ị ằ ữ ứ ừ ế ươ ữ thính v a khi m th  b ng nh ng ngôn ng , cách th c và ph

ườ ữ ế ấ ợ ế   i khi m th , khi m thính ho c v a khi m ệ   ng ti n ườ   ng i đó, và trong nh ng môi tr giao ti p thích h p nh t cho ng

ể ệ ự ọ ỹ ể ấ ậ ộ th  hi n s  phát tri n xã h i và khoa h c k  thu t cao nh t.

ể ả ự ệ ề ế ả ố 4. Đ  b o đ m bi n quy n này thành hi n th c, các Qu c gia thành

ả ế ụ ữ ệ ể ể ợ

ế ậ ộ ề ữ viên ph i ti n hành nh ng bi n pháp thích h p đ  tuy n d ng giáo   ệ   t, có trình đ  v  ngôn ng  ký hi u viên, trong đó có giáo viên khuy t t

ữ ặ ở ọ ấ ạ và/ho c ch  Braille, đào t o chuyên gia và nhân viên

ứ ự ề ả ạ ồ ậ ụ d c.   S   đào   t o   này   ph i  bao   g m  nâng   cao   nh n   th c  v   ng

ế ậ ử ụ ứ ươ ệ khuy t t t và s  d ng các cách th c, ph

ườ ơ ở ậ ế ỹ ặ ậ ấ tăng c ng ho c thay th , k  thu t và c  s  v t ch t giáo d c đ  h m i c p giáo   ườ   i ế   ạ ng ti n và d ng giao ti p ụ ể ỗ

ợ ườ ế ậ tr  ng i khuy t t t.

ố ả ả ế ậ ườ ả ằ 5. Các Qu c gia thành viên ph i b o đ m r ng ng i khuy t t

ậ ể ế ề ổ ụ ạ ổ

ố ờ ự ệ ẳ su t đ i mà không có s  phân bi

ể ạ ượ ườ ụ ữ t có   ọ ậ   ấ th  ti p c n giáo d c ph  thông c p ba, d y ngh , b  túc và h c t p ớ   ơ ở t nào và trên c  s  bình đ ng v i ẽ ố c m c đích này, Qu c gia thành viên s i khác. Đ  đ t đ nh ng ng

ề ệ ả ạ ợ ườ ế ậ ả b o đ m t o đi u ki n h p lý cho ng i khuy t t t.

Đi u 25ề . Y tế

| 287

ố ậ ằ ườ ế ậ Các Qu c gia thành viên công nh n r ng ng i khuy t t

ưở ẩ ế ấ ạ ượ ự h ng tiêu chu n y t cao nh t đã đ t đ c mà không có s  phân bi

ế ậ ế ố ơ ở ự nào trên c  s  s  khuy t t

ể ả ệ ợ ườ ế ả bi n pháp thích h p đ  b o đ m cho ng ế ậ ượ t đ i khuy t t

ồ ề ụ ụ ế ớ ứ ổ ợ ề   t có quy n ệ   t ọ   t. Các Qu c gia thành viên ti n hành m i ậ   c ti p c n ế Đ cặ . ị d ch v  y t phù h p v i l a tu i, trong đó có ph c h i v  y t

ệ ố bi ẽ t, Qu c gia thành viên s :

ườ ế ậ ự ươ 1. ấ Cung c p cho ng i khuy t t t s  chăm sóc và ch ng trình y t ế

ấ ượ ạ ặ ẩ cùng lo i, cùng ch t l ễ ng, cùng tiêu chu n mi n phí ho c giá thành

ữ ả ườ ươ ư ố ớ ừ v a ph i nh  đ i v i nh ng ng i khác, trong đó có các ch

ớ ư ứ ỏ ươ ứ ỏ gi ả i và s c kh e sinh s n cũng nh  các ch ng trình   ộ   ng trình s c kh e c ng

ư ồ đ ng dân c ;

ụ ấ ị ế ặ ế ậ ầ ườ ệ 2. ữ Cung c p nh ng d ch v  y t đ c bi i khuy t t t mà ng

ư ế ệ ệ ầ ớ ế ậ ọ ị h  b  khuy t t

ế ậ ả ừ ụ ằ t c n do   ữ   t, nh  phát hi n s m và can thi p n u c n và nh ng ể ả t tăng thêm, k  c ể ị d ch v  nh m gi m thi u và ngăn ng a khuy t t

ẻ ườ ớ cho tr  em và ng i l n;

ụ ấ ị ế ầ ộ ồ ố 3. ữ Cung c p nh ng d ch v  y t này càng g n c ng đ ng càng t t, k ể

ự ả ở c khu v c nông thôn;

ầ ế ấ ế 4. ộ Yêu c u cán b  chuyên môn y t cung c p chăm sóc y t

ườ ế ậ ớ ấ ượ ữ ư ườ ng i khuy t t t v i cùng ch t l ng nh  cho nh ng ng i khác, k cho   ể

ơ ở ồ ể ệ ự ư ằ ế ả c  trên c  s  đ ng ý t nguy n và hi u bi

ứ ề ề ậ ự ự ự ườ ẩ nh n th c v  quy n con ng i, nhân ph m, s  t

ề ẩ ạ ườ ế ậ t, nh  b ng cách nâng cao   ầ ủ    l c và nhu c u c a ứ   t, thông qua đào t o và tuyên truy n tiêu chu n y đ c ng i khuy t t

ế ư ơ ở cho c  s  y t công và t ;

ấ ệ ố ử ố ớ ườ ế ậ 5. C m phân bi t đ i x  đ i v i ng i khuy t t ấ   t trong khi cung c p

| 288

ế ả ạ ả ệ ể ể ượ ể ả b o hi m y t ế , b o hi m sinh m nh n u lo i b o hi m này đ c pháp

ạ ả ể ậ ấ ả ố lu t qu c gia cho phép, và ph i cung c p các lo i b o hi m này theo

ứ ợ ằ cách th c h p lý và công b ng;

ừ ự ừ ố ế ụ ị ế ặ ồ 6. Ngăn ng a s  t ch i chăm sóc y t và d ch v  y t ho c đ  ăn

ứ ố ấ ệ ố ử ơ ở ự ế ậ th c u ng mang tính ch t phân bi t đ i x  trên c  s  s  khuy t t t.

ụ ồ ệ ậ Đi u 26ề . T p luy n và ph c h i

ố ệ ệ ế ợ

ỗ ợ ồ ể ạ ườ ư ề ệ ẳ nh  thông qua h  tr  đ ng đ ng, đ  t o đi u ki n cho ng

ự ộ ậ ở ứ ố ự ề ả   1. Qu c gia thành viên ti n hành các bi n pháp thích h p và hi u qu , ế   i khuy t ệ   i đa, năng l c ngh  nghi p, c và duy trì s  đ c l p ậ ạ ượ t t đ t đ m c t

ấ ầ ủ ẹ ể ầ ậ ọ ộ xã h i, tinh th n và th  ch t đ y đ , hòa nh p tr n v n và tham gia

ủ ờ ố ể ạ ượ ọ ụ ạ hoàn toàn vào m i khía c nh c a đ i s ng. Đ  đ t đ c m c đích này,

ố ổ ủ ứ ở ộ ụ ố ị Qu c  gia  thành  viên  t

ệ ậ ụ ồ ệ ệ ặ ươ ng trình t p luy n và ph c h i toàn di n, đ c bi ch c, c ng  c   và  m  r ng  các d ch  v  và   ự   t là các lĩnh v c ch

ế ụ ụ ệ ộ ị ụ ị d ch v  y t , vi c làm, giáo d c và xã h i, sao cho các d ch v  và

ươ ch ng trình này:

ạ ớ ắ ầ ự ể a. ấ B t đ u vào giai đo n s m nh t có th , và d a trên đánh giá

ứ ự ủ ừ ề ề ầ ườ đa chi u v  nhu c u và s c l c c a t ng ng i;

ỗ ợ ự ậ ộ ồ ọ b. H  tr

ấ ự ệ ộ ồ ộ s  tham gia và hòa nh p c ng đ ng trong m i khía   ủ   ầ  nguy n, và càng g n c ng đ ng c a ạ c nh xã h i, có tính ch t t

ườ ế ậ ố ể ả ở ng i khuy t t t càng t t, k  c vùng nông thôn;

ẩ ự ạ ừ ầ ể ố 2. Qu c gia thành viên thúc đ y s  phát tri n đào t o t đ u và b i d

ụ ậ ề ị ế ộ ộ ồ ưỡ   ng ệ ti p đ i ngũ cán b  và nhân viên chuyên môn v  d ch v  t p luy n và

ụ ồ ph c h i.

ố ườ ố ượ ế ử ụ 3. Qu c gia thành viên tăng c ng s  l ể ng, hi u bi t và s  d ng công

| 289

ế ị ợ ườ ế ậ ệ ngh  và thi t b  tr  giúp dành riêng cho ng i khuy t t ế   t liên quan đ n

ụ ồ ệ ậ t p luy n và ph c h i.

ộ ệ Đi u 27ề . Lao đ ng và vi c làm

ủ ề ậ ộ ố ườ 1. Qu c gia thành viên công nh n quy n lao đ ng c a ng

ồ ơ ở ữ ớ ườ ề ế   i khuy t ả ậ t ẳ t trên c  s  bình đ ng v i nh ng ng i khác; quy n này bao g m c

ơ ộ ự ế ứ ề ằ ố ộ ườ quy n có c  h i t ki m s ng b ng hình th c lao đ ng do ng i lao

ị ườ ặ ậ ọ ộ ấ ộ đ ng   ch n   ho c   ch p   nh n   trên   th   tr ng   lao   đ ng   và   trong   môi

ườ ở ễ ế ố ớ ế ậ ườ ậ ộ tr ng lao đ ng m , d  ti p c n đ i v i ng i khuy t t

ệ ề ế ệ ẩ ả ố t. Qu c gia   ệ   ệ thành viên b o v  và thúc đ y vi c bi n quy n làm vi c thành hi n

ể ả ự ữ ườ ị ế ậ ộ th c, k  c  cho nh ng ng i b  khuy t t t trong quá trình lao đ ng,

ướ ệ ợ ồ ế ằ b ng cách ti n hành các b c thích h p, bao g m vi c thông qua các

ộ ố ụ ệ ằ ậ bi n pháp l p pháp, nh m m t s  m c đích, trong đó có:

ấ ệ ế ậ ọ ấ ề a. C m phân bi ơ ở ự t trên c  s  s  khuy t t t trong m i v n đ  liên quan

ướ ự ụ ề ể ệ ồ ệ ế đ n vi c làm, bao g m đi u ki n tuy n d ng, s  thuê m n và

ế ụ ụ ể ượ ụ ể ề ế ệ tuy n d ng, ti p t c đ c tuy n d ng, thăng ti n ngh  nghi p và

ứ ề ệ ệ ả ả ỏ đi u ki n làm vi c an toàn và b o đ m s c kh e;

ủ ề ệ ả ườ ề b. B o v  quy n c a ng i khuy t t ế ậ ượ t đ ệ   ệ c có đi u ki n làm vi c

ậ ợ ơ ở ữ ớ ườ chính đáng và thu n l ẳ i trên c  s  bình đ ng v i nh ng ng i khác,

ơ ộ ượ ẳ trong đó có c  h i bình đ ng và đ c tr ả ươ  l

ệ ề ệ ệ ị

ệ ượ ấ ố ứ ệ ả ỏ ồ ng ngang nhau cho   ả   công vi c có giá tr  ngang nhau, đi u ki n làm vi c an toàn và b o ị ị c b o v  không b  qu y r i hay b ả đ m s c kh e, bao g mvi c đ

ế ắ m ng nhi c;

ả ườ ế ậ ể ự ề ả c. B o đ m cho ng i khuy t t ệ t có th  th c hi n quy n tham gia

ơ ở ữ ệ ẳ ớ ườ công đoàn, nghi p đoàn trên c  s  bình đ ng v i nh ng ng i khác;

| 290

ệ ề ạ ườ ế ậ ế ươ d. T o đi u ki n cho ng i khuy t t ậ t ti p c n các ch ng trình k

ậ ướ ụ ệ ệ ạ ị thu t và h ng nghi p chung, các d ch v  vi c làm, đào t o ngh ỹ  ề

ế ụ ạ và đào t o ti p t c;

ơ ộ ề ế ệ ệ ẩ e. Thúc đ y c  h i vi c làm và thăng ti n ngh  nghi p cho ng ườ   i

ế ậ ị ườ ỗ ợ ư ẩ ộ khuy t t t trên th  tr ng lao đ ng, cũng nh  thúc đ y h  tr tìm

ở ạ ệ ế ệ ki m vi c làm, duy trì và quay tr  l i làm vi c;

ơ ộ ự ệ ể ậ ầ ợ ẩ f.  Thúc đ y c  h i t làm vi c, nh n th u, phát tri n h p tác xã và

ệ ở kh i nghi p;

ườ ế ậ ự ể ụ g. Tuy n d ng ng i khuy t t t trong lĩnh v c công;

ụ ể ẩ ườ ế ậ ự ư h. Thúc đ y tuy n d ng ng i khuy t t t trong lĩnh v c t

ể ệ ợ các bi n pháp và chính sách thích h p, trong đó có th  có các ch

ấ ộ ộ ưở trình hành đ ng mang tính ch t đ ng viên, khen th , thông qua   ươ   ng ệ   ng và các bi n

pháp khác;

ệ ả ả ạ ợ ườ ề i.   B o đ m t o đi u ki n h p lý cho ng i khuy t t ế ậ ở ơ t n i làm

vi c;ệ

ệ ề ạ ườ ế ậ ệ j.  T o đi u ki n cho ng i khuy t t ệ t có kinh nghi m làm vi c trên

ị ườ th  tr ở ộ ng lao đ ng m ;

ươ ụ ệ ề ữ ẩ k. Thúc đ y các ch ồ ng trình ph c h i ngh  nghi p, gi gìn ngh ề

ở ạ ệ ườ ế ậ nghi p và quay tr  l ệ i làm vi c cho ng i khuy t t t.

ả ả ố ằ ườ ế ậ 2. Qu c gia thành viên b o đ m r ng ng i khuy t t

ị ị ượ ứ ệ ả ỏ ặ làm nô d ch ho c lao d ch, và đ ả   t không ph i ộ   c b o v  kh i hình th c lao đ ng

ưỡ ặ ắ ơ ở ữ ứ ẳ ớ ộ ườ c ng b c ho c b t bu c, trên c  s  bình đ ng v i nh ng ng i khác.

ứ ố ợ Đi u 28ề . M c s ng và phúc l ộ ỏ i xã h i th a đáng

| 291

ề ủ ậ ố ườ ế ậ 1. Qu c gia thành viên công nh n quy n c a ng i khuy t t t và gia

ọ ượ ỏ ứ ố ề ệ ủ đình c a h  đ

ặ ở ỏ ủ ề ườ m c và th a đáng, và quy n c a ng ế ậ ượ t đ i khuy t t

ướ ệ ụ ả ệ ố ế ki n s ng liên t c c i thi n, và ti n hành các b

ề ế ệ ự ệ ẩ c có m c s ng th a đáng, trong đó có đi u ki n ăn,   ề   c có đi u ể ả   ợ c thích h p đ  b o ự ệ v  và thúc đ y vi c bi n quy n này thành hi n th c mà không có s

ệ ố ử ơ ở ự ế ậ phân bi t đ i x  trên c  s  s  khuy t t t.

ề ủ ậ ố ườ 2. Qu c gia thành viên công nh n quy n c a ng i khuy t t

ưở ợ ề ế ậ ượ   t đ c ự h ng phúc l ộ i xã h i và đ ượ ưở c h

ệ ố ử ơ ở ự ế ậ ướ ế bi t đ i x  trên c  s  s  khuy t t ng quy n đó mà không có s  phân   ợ   c thích h p t, và ti n hành các b

ự ệ ệ ế ề ệ ẩ ể ả đ  b o v  và thúc đ y vi c bi n quy n này thành hi n th c, trong đó

ệ có các bi n pháp:

ả ườ ế ậ ế ố ớ ị ậ ả a.B o đ m cho ng i khuy t t ẳ t ti p c n bình đ ng đ i v i d ch v

ướ ạ ụ ậ ả ả ị ế ị n ọ ế c s ch, b o đ m cho h  ti p c n các d ch v , thi t b  và s  h ụ  ự ỗ

ụ ụ ữ ầ ấ ợ ừ ế ậ ạ tr  khác ph c v  nh ng nhu c u xu t phát t tình tr ng khuy t t t;

ủ ề ả ả ườ ế ậ ệ b. B o đ m quy n c a ng i khuy t t ặ t, đ c bi ụ ữ t là ph  n  và bé

ế ậ ườ ưở ươ gái khuy t t t, ng i già khuy t t ế ậ ượ t đ c h ng các ch ng trình

ợ ươ ả phúc l ộ i xã h i và ch ng trình xóa đói gi m nghèo;

ả ườ ế ậ ọ ố ả c.B o đ m cho ng i khuy t t

ổ ượ ế ỹ ỗ ợ ỡ ừ ườ nghèo kh  đ ậ ự c ti p c n s  giúp đ  t ạ   t và gia đình h  s ng trong tình tr ng ế   i khuy t qu  h  tr ng

ạ ư ấ ỗ ợ ặ ậ t ể ằ t, trong đó có th  b ng cách đào t o, t v n ho c h  tr  tài chính

ạ ợ ộ ộ ờ và đ ng viên t m th i m t cách thích h p;

ả ả ườ ế ậ ế ậ ươ ở d. B o đ m cho ng i khuy t t t ti p c n các ch ng trình nhà công

c ng;ộ

ả ườ ế ậ ế ậ ươ ả e.B o đ m cho ng i khuy t t t ti p c n các ch ng trình và phúc l ợ   i

| 292

ư h u trí.

ờ ố ộ ị Đi u 29ề . Tham gia đ i s ng chính tr  công c ng

ố ả ả ả ế ậ ườ Qu c gia thành viên ph i b o đ m cho ng i khuy t t

ề ẳ ớ ơ ộ ưở ị ề   t có các quy n ữ   ơ ở ng các quy n đó trên c  s  bình đ ng v i nh ng chính tr  và c  h i h

ườ ế ng i khác, và cam k t:

ằ ả ả ườ ế ậ ể ệ ả 1. B o đ m r ng ng i khuy t t t có th  tham gia hi u qu  và

ọ ẹ ờ ố ự ế ặ ộ ộ ị

ọ ự ườ ự ế ệ ạ ọ ti p thông qua đ i di n do h  t do l a ch n, theo đó ng i khuy t t

ượ ầ ử ằ ơ ộ ầ ử ộ ố ề tr n v n vào đ i s ng chính tr  công c ng m t cách tr c ti p ho c gián   ế ậ   t ư c b u c , b ng m t s  cách nh : có quy n và c  h i b u c  và đ

ụ ụ ầ ử ơ ở ậ ủ ụ ả ả ằ ấ ợ a.B o đ m r ng th  t c, c  s  v t ch t ph c v  b u c  thích h p, d ễ

ễ ử ụ ế ậ ễ ể ti p c n, d  hi u, d  s  d ng;

ộ ầ ử ề ệ ầ ả

ườ ế ọ ỏ ị ế ậ ượ t đ i khuy t t ng

ữ ứ ụ ộ ự ử ứ ệ ề ả ủ   ư b. Trong các cu c b u c  và tr ng c u ý dân, b o v  quy n c a ề   c b  phi u kín và không b  hăm d a, quy n ọ   ệ  ch c v  m t cách có hi u qu  và th c hi n m i ng c , quy n gi

ề ở ọ ấ ậ ợ ứ ề ạ ch c năng công quy n m i c p chính quy n, t o thu n l i cho

ệ ử ụ ệ ỗ ợ ế ầ vi c s  d ng công ngh  h  tr  tiên ti n khi c n;

ề ự ả ế ủ ể ạ ườ ả c.B o đ m quy n t do bi u đ t ý ki n c a ng i khuy t t t v i t

ể ạ ượ ử ụ ườ ế ậ ớ ư  ế ậ cách c  tri, đ  đ t đ c m c đích đó, cho phép ng i khuy t t

ườ ợ ườ ế ế ng i tr  giúp do ng i khuy t t ế ậ ự ọ t t ầ  ch n, n u c n và n u ng t có   ườ   i

ế ậ ầ khuy t t t yêu c u;

ộ ẩ ủ ộ ườ ườ 2. Ch  đ ng thúc đ y m t môi tr ng cho phép ng

ạ ộ ẹ ệ ả ộ ậ t

ệ ố ử ơ ở ẳ ớ ộ m t cách không phân bi

ạ ộ ườ ế ọ ế   i khuy t ộ   ọ t tham gia m t cách hi u qu  và tr n v n vào các ho t đ ng xã h i, ữ   t đ i x  và trên c  s  bình đ ng v i nh ng ộ   i khác, và khuy n khích h  tham gia vào các ho t đ ng xã h i, ng

| 293

trong đó có:

ổ ứ ủ ệ ộ a.Tham gia vào các t

ạ ộ ả ộ ị ế    ch c và hi p h i phi chính ph  có liên quan đ n ủ   ệ ờ ố đ i s ng chính tr  xã h i, trong vi c qu n lý và các ho t đ ng c a

ả ị các đ ng phái chính tr ;

ậ ậ ổ ườ ế ậ ể ạ b. Thành l p và gia nh p các t ứ  ch c ng i khuy t t

ườ ươ ự i khuy t t ế ậ ở ấ t ị  c p đ a ph ệ   t đ  đ i di n ố   ố ng, khu v c, qu c gia và qu c

cho ng .ế t

ạ ộ ơ ả ể Đi u 30ề . Tham gia ho t đ ng văn hóa, vui ch i, gi i trí và th  thao

ề ủ ậ ố ườ 1. Qu c gia thành viên công nh n quy n c a ng i khuy t t

ờ ố ơ ở ẳ ớ tham gia vào đ i s ng văn hóa trên c  s  bình đ ng v i nh ng ng

ể ả ệ ế ả ằ ợ khác, và ti n hành các bi n pháp thích h p đ  b o đ m r ng ng ế ậ ượ   t đ c ườ   ữ i ườ   i

ế ậ khuy t t t:

ế ậ ượ ẩ ướ ạ ễ ế ậ a. Đ c ti p c n văn hóa ph m d i d ng d  ti p c n;

ế ậ ượ ươ ề b. Đ c ti p c n ch ạ   ng trình truy n hình, phim, nhà hát và các ho t

ướ ạ ễ ế ậ ộ đ ng văn hóa khác d i d ng d  ti p c n;

ế ượ ụ ữ ậ ặ ơ ị

ư ệ ế ạ ạ ễ   c. Đ c ti p c n nh ng n i có các d ch v  văn hóa ho c trình di n ư ệ   ả văn hóa, nh  trong r p hát, vi n b o tàng, r p chi u phim, th  vi n

ụ ị ị ở ứ ộ ể ượ ế ậ và d ch v  du l ch, và m c đ  có th , đ c ti p c n các công trình

ặ ị ể ọ ố ho c đ a đi m văn hóa qu c gia quan tr ng.

ể ạ ế ệ ợ ố 2. ề   ọ Qu c gia thành viên ti n hành m i bi n pháp thích h p đ  t o đi u

ệ ườ ế ậ ử ụ ơ ộ ề ể ki n cho ng i khuy t t t có c  h i phát tri n và s  d ng ti m năng

ạ ủ ệ ệ ậ ỉ ợ trí tu , ngh  thu t và sáng t o c a mình, không ch  vì l ủ i ích c a chính

ợ ủ ộ ọ h , mà còn vì l i ích c a toàn xã h i.

| 294

ọ ướ ế ố ợ ợ 3. Qu c gia thành viên ti n hành m i b ớ   c thích h p phù h p v i

ậ ố ế ể ả ề ở ữ ậ ả ệ ằ ả lu t pháp qu c t

ệ ả ạ ặ ấ ấ ợ tu  không t o thành rào c n b t h p lý ho c có tính ch t phân bi đ  b o đ m r ng pháp lu t b o v  quy n s  h u trí   ệ ố   t đ i

ưở ớ ự ế ủ ườ ế ậ ố ớ ng t ậ i s  ti p c n c a ng i khuy t t t đ i v i văn hóa

ử ả x   nh h ph m.ẩ

ườ ế ậ ề ượ ộ ả ậ 4. Ng i khuy t t t có quy n đ

ữ ệ ủ ọ ữ ngôn ng  và văn hóa riêng bi ắ   ủ c công nh n và  ng h  b n s c ệ   t c a h , trong đó có ngôn ng  ký hi u

ườ ế và văn hóa dành cho ng i khi m thính.

ề ớ ạ ể ướ ế ậ ườ ệ 5. Đ  h ng t i t o đi u ki n cho ng i khuy t t

ạ ộ ơ ể ả ẳ ớ ho t đ ng vui ch i, gi

ệ ố ườ t tham gia vào các   ữ   ơ ở i trí và th  thao trên c  s  bình đ ng v i nh ng ợ   ẽ ế i khác, Qu c gia thành viên s  ti n hành các bi n pháp thích h p

ng đ :ể

ẩ ự ủ ế ườ ế ậ a. Khuy n khích và thúc đ y s  tham gia c a ng i khuy t t t vào

ạ ộ ầ ớ ứ ộ ấ ể các ho t đ ng th  thao qu n chúng t ể i m c r ng rãi nh t có th ;

ả ằ ườ ế ậ ơ ộ ổ ể ứ ả b. B o đ m r ng ng i khuy t t t có c  h i t

ạ ộ ữ ể ơ tham gia nh ng ho t đ ng th  thao và vui ch i dành riêng cho ng

ế ậ ể ạ ượ ụ ấ khuy t t t, và đ  đ t đ ế c m c đích này, khuy n khích cung c p ch

ồ ự ơ ở ạ ẳ ớ ữ ẫ d n, đào t o và ngu n l c trên c  s  bình đ ng v i nh ng ng ch c, phát tri n và   ườ   i ỉ  ườ   i

khác;

ả ằ ườ ế ậ ự ệ ể ế ả c. B o đ m r ng ng i khuy t t ậ t có th  ti p c n các s  ki n du

ể ơ ị l ch, vui ch i và th  thao;

ế ậ ẻ ả ằ ả ề ẳ d. B o đ m r ng tr  em khuy t t ế ậ t có quy n ti p c n bình đ ng nh

ạ ộ ẻ ơ ả các tr  em khác trong tham gia các ho t đ ng vui ch i, gi i trí và th ư  ể

ệ ố ạ ộ ườ ọ thao, trong đó có các ho t đ ng trong h  th ng tr ng h c;

| 295

ả ằ ẻ ế ậ ụ ế ề ậ ị ả e. B o đ m r ng tr em khuy t t

ữ ườ ạ ộ ứ ơ ổ ị nh ng ng i tham gia t t có quy n ti p c n d ch v  do   ả   i ch c các ho t đ ng vui ch i, du l ch, gi

ể ấ trí và th  thao cung c p.

ậ ữ ệ ố Đi u 31ề . Th ng kê và thu th p d  li u

ế ầ ậ ố ế 1. Qu c gia thành viên cam k t thu th p các thông tin c n thi t, trong

ữ ệ ậ ợ ứ ể ố ệ đó có d  li u th ng kê và nghiên c u, đ  thu n l i trong vi c xây

ự ệ ằ ướ ự d ng và thi hành các chính sách nh m th c hi n Công c này. Quy

ấ ữ ả ậ trình thu th p và c t gi thông tin ph i:

ậ ề ả ậ ị ủ ế ạ a. Tuân th  các h n ch  theo lu t đ nh, trong đó có lu t v  b o v

ờ ố ể ả ả ọ ậ ữ ệ d  li u, đ  b o đ m tính bí m t và tôn tr ng đ i s ng riêng t ệ  ư

ườ ế ậ ủ c a ng i khuy t t t;

ủ ị ượ ố ế ừ ệ ậ b. Tuân th  các quy đ nh đ c qu c t ề   ề ả  th a nh n v  b o v  quy n

ự ơ ả ủ ườ ứ ề ạ và t do c  b n c a con ng ắ i và các nguyên t c đ o đ c v  thu

ố ệ ử ụ ậ ố th p và s  d ng s  li u th ng kê.

ượ ả ượ ề ế ầ ọ 2. Thông tin thu đ c theo đi u này ph i đ c tách l c n u c n và

ể ụ ụ ụ ủ ố

ướ ữ ệ ế ả theo Công ư ể c này, cũng nh  đ  phát hi n và gi i quy t nh ng tr

ả ố ế ậ ườ ệ ề ạ ặ dùng đ  ph c v  đánh giá thi hành nghĩa v  c a Qu c gia thành viên   ở  ủ   ự t ph i đ i m t khi th c hi n các quy n c a ng i mà ng i khuy t t

mình.

ố ổ ế ố ệ ệ ậ 3.

ế ậ ườ ườ ả ả ằ ố   Qu c gia thành viên nh n trách nhi m ph  bi n các s  li u th ng ể kê này và b o đ m r ng ng ữ t và nh ng ng i khác có th i khuy t t

ế ậ ố ệ ti p c n các s  li u đó.

ố ế ợ Đi u 32ề . H p tác qu c t

| 296

ủ ợ ậ ầ ọ ố 1. Qu c gia thành viên công nh n t m quan tr ng c a h p tác qu c t

ố ế ự ẩ ợ ỗ ợ ỗ ự ệ ố ế  ố và s  thúc đ y h p tác qu c t trong vi c h  tr  các n  l c qu c gia

ằ ệ ụ ự ủ ậ ẽ ế ướ nh m th c hi n các m c đích c a Công

ệ ế ầ ả ữ ệ ố ợ

ổ ứ ố ế ặ liên quan và nhân dân, đ c bi ự  ch c khu v c và qu c t ớ tác v i các t

ổ ứ ủ ế ậ ư ậ ườ ữ ệ c này, do v y s  ti n hành   ợ   các bi n pháp thích h p và hi u qu  gi a các qu c gia và n u c n, h p ệ   t ể t. Nh ng bi n pháp nh  v y có th ch c c a ng i khuy t t là các t

ạ ộ ồ ư bao g m các ho t đ ng nh :

ố ế ả ằ ả ợ ươ a. B o đ m r ng h p tác qu c t , trong đó có các ch ng trình phát

ố ế ễ ế ậ ả ườ ể ế ậ tri n qu c t , d  ti p c n và dành cho c  ng i khuy t t t;

ạ ậ ợ ỗ ợ ệ ự ự ồ b. T o thu n l

ươ ệ ẻ ổ qua trao đ i và chia s  thông tin, kinh nghi m, ch i và h  tr  vi c xây d ng năng l c, bao g m thông   ạ   ng trình đào t o

ự ễ ố và th c ti n t ấ t nh t;

ậ ợ ạ ể ế ậ ợ ế c. T o thu n l ứ i cho h p tác nghiên c u và ti p c n hi u bi t khoa

ậ ỹ ọ h c k  thu t;

ề ế ợ ợ ế ỹ ậ d. N u thích h p, tr  giúp v  kinh t

ệ ế ậ ẻ ậ ợ ạ i cho vi c ti p c n và chia s  các công ngh  h ằ    và k  thu t, trong đó có b ng ệ ỗ cách t o thu n l

ể ợ ệ tr , và thông qua chuy n giao công ngh .

ữ ề ị ươ ạ ế 2. ủ Nh ng quy đ nh c a đi u này không ph

ụ ủ ố Qu c gia thành viên thi hành các nghĩa v  c a mình theo Công ụ ủ   ng h i đ n nghĩa v  c a ướ   c

này.

ở ấ ố Đi u 33ề . Thi hành và giám sát c p qu c gia

ớ ệ ố ợ ổ ứ ủ 1. Phù h p v i h  th ng t ố  ch c c a mình, Qu c gia thành viên ch

ộ ố ầ ủ ệ ặ ộ ố ộ ị ị đ nh m t ho c m t s  đ u m i thu c chính ph  ch u trách nhi m v ỉ  ề

ệ ề ấ ướ ế các v n đ  liên quan đ n vi c thi hành Công c này, và nghiêm túc

| 297

ế ề ộ ơ ậ ặ ắ ố ộ ị ỉ cân nh c thành l p ho c ch  đ nh m t c  ch  đi u ph i thu c chính

ủ ể ạ ậ ợ ộ ớ ph  đ  t o thu n l i cho các hành đ ng liên quan v i nhau trong các

ự ở ấ lĩnh v c khác nhau và ộ  các c p đ  khác nhau.

ớ ệ ố ủ ả ố ợ 2. Phù h p v i h  th ng pháp lý và qu n lý c a mình, Qu c gia thành

ậ ở ủ ặ ố ị ỉ ố viên duy trì, c ng c  và ch  đ nh ho c thành l p Qu c gia thành viên

ộ ố ơ ế ộ ậ ế ộ ộ ổ ặ m t khuôn kh , trong đó có m t ho c m t s  c  ch  đ c l p n u thích

ệ ệ ể ả ẩ ướ ợ h p, đ  thúc đ y, b o v  và giám sát vi c thi hành Công c này.

ơ ế ư ậ ặ ậ ố ị ỉ

ề ị ứ ủ ả ắ ắ ị Trong khi ch  đ nh ho c thành l p c  ch  nh  v y, các Qu c gia thành   ể viên ph i cân nh c các nguyên t c v  đ a v  và ch c năng c a các th

ề ả ề ế ệ ẩ ố ườ ch  qu c gia v  b o v  và thúc đ y quy n con ng i.

ặ ệ ườ ế ậ ổ ứ 3. Nhân dân, đ c bi t là ng i khuy t t t và các t ệ   ạ  ch c đ i di n

ả ượ ủ ế ầ ỏ ọ ủ c a h  ph i đ c h i ý ki n và tham gia đ y đ  vào quá trình giám

sát.

ề ủ ề ườ Đi u 34ề Ủ .  y ban v  quy n c a ng i khuy t t ế ậ t

ề ủ ậ Ủ ề ẽ ườ ế ậ ừ ọ 1. S  thành l p  y ban v  quy n c a ng i khuy t t t (t đây g i là

Ủ ứ ệ ượ ẽ ự Ủ “ y ban”),  y ban này s  th c hi n các ch c năng đ ị c quy đ nh trong

ướ Công c này.

ệ ự Ủ ướ ồ 2. Khi Công

ướ Ủ ẩ ặ ậ ố khi có thêm 60 qu c gia phê chu n ho c gia nh p Công c này có hi u l c,  y ban g m có 12 chuyên gia. Sau   ẽ c,  y ban s

ạ ố ố ườ tăng thêm 6 thành viên, đ t s  thành viên t i đa là 18 ng i.

ụ ụ ớ ư ủ Ủ 3. Các thành viên c a  y ban ph c v  v i t cách cá nhân và có uy tín

ứ ệ ượ ừ ự ạ đ o đ c cao, có năng l c và kinh nghi m đã đ ậ c th a nh n trong lĩnh

ướ ề ỉ ớ ệ ứ ủ ự v c do Công c này đi u ch nh. Khi gi

ố ề ắ ạ ị Qu c gia thành viên nên nghiêm túc cân nh c quy đ nh t ử i thi u  ng c  viên c a mình,   ả   i Đi u 4 kho n

| 298

ướ 3 Công c này.

ủ Ủ ẽ ầ ố 4. Các Qu c gia thành viên s  b u ra các thành viên c a  y ban, có

ế ự ề ị ủ ệ ề ạ ằ ổ

ệ ố ơ ả ệ ạ ằ tính đ n s  phân b  công b ng v  đ a lý, đ i di n c a các n n văn   ề minh khác nhau và các h  th ng pháp lý c  b n, đ i di n cân b ng v

ớ ế ậ ự ủ gi i và s  tham gia c a các chuyên gia khuy t t t.

Ủ ượ ầ ố 5. Thành viên  y ban đ

ủ ệ ạ ọ ố ớ thành viên gi i thi u trong s  công dân c a mình t

ề ệ ầ ấ ố ớ ố ị c b u kín trên danh sách do các Qu c gia   ộ   i các phiên h p H i ố   ngh  Qu c gia thành viên, v i đi u ki n có ít nh t hai ph n ba s  Qu c

ữ ọ ầ Ủ ự gia thành viên tham d  phiên h p. Nh ng ng ườ ượ i đ

ườ ạ ượ ố ạ ượ ế ấ ữ là nh ng ng i đ t đ c s  phi u cao nh t và đ t đ

ế ủ ệ ạ ầ ố ặ c b u vào  y ban   ệ   ố c đa s  tuy t ỏ

ố đ i phi u b u c a các đ i di n Qu c gia thành viên có m t và b phi u.ế

ỳ ầ ẽ ượ ổ ứ 6. ử ầ K  b u c  đ u tiên s  đ c t ch c trong vòng 6 tháng tính t ừ

ướ ấ ướ ử ầ ngày Công ệ ự c này có hi u l c. Ít nh t tr c ngày b u c  4 tháng,

ố ử ư ề ư ố ổ ợ ị T ng Th  ký Liên H p Qu c g i th  đ  ngh  các Qu c gia thành viên

ớ ệ ứ ư ử ổ gi i thi u  ng c  viên trong vòng 2 tháng. Sau đó, T ng Th  ký Liên

ứ ử ẩ ợ ố ị ượ H p Qu c chu n b  danh sách  ng c  viên đ ố c các Qu c gia thành

ớ ứ ự ả ữ ệ ố viên gi i thi u theo th  t b ng ch  cái, kèm theo tên Qu c gia thành

ớ ể ệ ố ọ viên gi i thi u h  và chuy n cho các Qu c gia thành viên.

Ủ ể ượ ọ ỳ 7. ệ Thành viên  y ban có nhi m k  4 năm. H  có th  đ c b u l

ộ ầ ượ ầ Ủ ậ ố m t l n. Tuy v y, 6 trong s  thành viên  y ban đ

ỳ ầ ử ứ ấ ẽ ế ệ ỳ

ẽ ượ ỳ ọ ủ ị ủ ế ầ ạ   i ỳ ầ   c b u trong k  b u ấ   ử ứ c  th  nh t s  h t nhi m k  sau 2 năm; ngay sau k  b u c  th  nh t, ả   c ch  t ch k  h p nói đ n trong kho n tên c a 6 thành viên này s  đ

ề ằ ọ 5 đi u này ch n b ng rút thăm..

| 299

ầ ử Ủ ệ ổ 8. Vi c b u c  6 thành viên  y ban b  sung s  đ ẽ ượ ổ ứ c t ch c vào k ỳ

ữ ủ ề ớ ợ ỳ ị ầ ử ườ b u c  th ng k , phù h p v i nh ng quy đ nh c a đi u này.

Ủ ế ộ ừ ầ ặ ừ ứ 9. N u m t thành viên  y ban t tr n ho c t ặ  ch c ho c tuyên b ố

ể ế ụ ấ ỳ ụ ệ ố

ẽ ệ ộ ớ ỉ ị không th  ti p t c làm nhi m v  vì b t k  lý do nào, Qu c gia thành   ứ   i thi u thành viên đó s  ch  đ nh m t chuyên gia khác đáp  ng viên gi

ượ ủ ề ộ ỏ ị đ c đòi h i và có trình đ  theo các quy đ nh liên quan c a đi u này

ờ ạ ủ ệ ể ụ ụ đ  ph c v  trong th i gian còn l ỳ i c a nhi m k .

Ủ ự ạ ề ủ ụ ủ ả ị 10. y ban t so n th o các quy đ nh v  th  t c c a mình.

ơ ở ậ ư ấ ấ ộ ố ổ ợ 11. T ng Th  ký Liên H p Qu c cung c p c  s  v t ch t và đ i ngũ

ầ ế ủ Ủ ự ứ ệ ệ nhân viên c n thi t cho vi c th c hi n các ch c năng c a  y ban theo

ướ ệ ậ ủ Ủ ỳ ọ ầ Công c này, và tri u t p k  h p đ u tiên c a  y ban.

ượ ộ ồ Ủ ạ 12. Sau khi đ ậ   c Đ i H i đ ng thông qua, thành viên  y ban thành l p

ướ ậ ươ ừ ỹ ủ ố theo Công c này nh n l ng t ợ  qu  c a Liên H p Qu c theo các

ộ ồ ế ị ơ ở ề ệ ạ ị quy đ nh và đi u ki n mà Đ i H i đ ng quy t đ nh, trên c  s  cân

ắ ầ ủ Ủ ủ ệ ọ nh c t m quan tr ng c a các trách nhi m c a  y ban.

ậ ợ ư Ủ ữ ệ 13. Thành viên  y ban đ ề ng nh ng đi u ki n thu n l ượ ưở c h

ừ ủ ủ ễ ợ ố ị i,  u đãi   ủ   và mi n tr  c a các chuyên gia c a Liên H p Qu c theo quy đ nh c a

ướ ề ư ừ ủ ễ ợ ố Công c v   u đãi và mi n tr  c a Liên H p Qu c.

ủ ố Đi u 35ề . Báo cáo c a các Qu c gia thành viên

Ủ ệ ộ ộ ỗ ố 1. M i Qu c gia thành viên n p cho  y ban m t báo cáo toàn di n v ề

ụ ệ ế ệ ướ ể ự các bi n pháp đã ti n hành đ  th c hi n nghĩa v  theo Công c này

ề ế ạ ượ ộ ệ ệ ướ và v  ti n b  đã đ t đ ự c trong vi c th c hi n Công

ư ổ ợ ừ ố T ng Th  ký Liên H p Qu c, trong vòng 2 năm tính t c, thông qua   ướ   c ngày Công

ệ ự ố ớ ố này có hi u l c đ i v i Qu c gia thành viên liên quan.

| 300

ấ ố 2. ộ ầ   ộ Sau đó, các Qu c gia thành viên n p báo cáo ít nh t 4 năm m t l n

Ủ ầ và khi nào  y ban yêu c u.

Ủ ế ị ữ ị ướ ể ộ 3. y ban quy t đ nh nh ng đ nh h ụ ng có th  áp d ng cho n i dung

các báo cáo này.

ế ộ 4. ố Trong các báo cáo ti p theo, Qu c gia thành viên đã n p báo cáo

ắ ạ ệ ầ ầ Ủ toàn di n đ u tiên cho  y ban không c n nh c l i các thông tin đã cung

ệ ắ ẩ ố ị ấ c p. Các Qu c gia thành viên nên cân nh c vi c chu n b  báo cáo cho

Ủ ắ ộ ạ y ban trong m t quá trình minh b ch, công khai và cân nh c nghiêm

ị ạ ủ ề ướ túc quy đ nh t ả i Đi u 4 kho n 3 c a Công c này.

ế ố ữ ả ưở 5. ể Các báo cáo có th  nêu nh ng y u t và khó khăn  nh h ế   ng đ n

ứ ộ ụ ướ m c đ  hoàn thành nghĩa v  theo Công c này.

Đi u 36ề . Xem xét báo cáo

Ủ ư ừ ế ẽ ợ 1. ị  y  ban s  xem xét t ng báo cáo, đ a ra g i ý và khuy n ngh

Ủ ể ề ấ ợ ố chung v  báo cáo mà  y ban th y thích h p và chuy n cho Qu c gia

ấ ỳ ể ự ọ ố thành viên liên quan. Qu c gia thành viên có th  l a ch n b t k  thông

Ủ ể ầ tin nào đ  tr ể ả ờ Ủ  l i  y ban.  y ban có th  yêu c u thêm thông tin liên

ế ệ ướ ừ ố quan đ n vi c thi hành Công c này t các Qu c gia thành viên.

Ủ ế ạ ộ ộ ố 2. N u m t Qu c gia thành viên quá h n n p báo cáo,  y ban có th ể

ề ự ầ ố ế thông báo cho Qu c gia thành viên liên quan v  s  c n thi

ướ ở ố tình hình thi hành Công c này Qu c gia thành viên đó, trên c  s ể t ki m tra   ơ ở

ậ ượ Ủ ế ố các thông tin đáng tin c y mà  y ban có đ

ể ừ ượ ộ không n p báo cáo trong vòng 3 tháng k  t ngày đ

ệ ẽ ầ ố c, n u Qu c gia thành viên   Ủ   c thông báo.  y ể   ban s  yêu c u Qu c gia thành viên liên quan tham gia vào vi c ki m

ứ ế ằ ộ ố tra này. N u Qu c gia thành viên đáp  ng b ng cách n p báo cáo liên

| 301

ẽ ị ạ ề ả ụ quan, s  áp d ng quy đ nh t i kho n 1 đi u này.

ư ấ ổ ợ ấ ả 3. ố T ng Th  ký Liên H p Qu c cung c p các báo cáo cho t t c  các

ố Qu c gia thành viên.

ố ổ ế ộ ủ ẽ 4.

ướ ữ ề ệ ế ạ ậ Các Qu c gia thành viên s  ph  bi n r ng rãi báo cáo c a mình cho   ợ   ệ c và t o đi u ki n cho vi c ti p c n nh ng g i ý nhân dân trong n

ề ế ị và khuy n ngh  chung v  các báo cáo này.

Ủ ể ẽ ổ ứ ỹ y ban s  chuy n cho các t ch c chuyên môn, các qu  và ch ươ   ng

ố ợ ủ ề ẩ ơ

ợ ể ư ủ ề ố ế n u thích h p, báo cáo c a các Qu c gia thành viên đ  đ a ra đ  ngh

ầ ư ấ ỗ ợ ỹ ặ ặ ỉ ho c ch  ra nhu c u t

ữ ữ ề ế ề ế ậ ư trình c a Liên H p Qu c, cũng nh  các c  quan có th m quy n khác,   ị  ớ   ậ  v n ho c h  tr  k  thu t nêu trong đó, cùng v i ị  ị ủ Ủ nh ng nh n xét và khuy n ngh  c a  y ban n u có v  nh ng đ  ngh

ặ ấ ệ ho c d u hi u này.

Ủ ữ ố ợ Đi u 37ề . H p tác gi a các Qu c gia thành viên và  y ban

ẽ ợ ớ Ủ ỡ ố 1. Qu c gia thành viên s  h p tác v i  y ban và giúp đ  các thành

Ủ ệ ụ viên  y ban hoàn thành nhi m v .

ệ ớ Ủ ả ố 2. ắ   Trong quan h  v i các Qu c gia thành viên,  y ban ph i cân nh c

ứ ề ươ ệ ườ ố nghiêm túc v  cách th c và ph ng ti n tăng c ự ng năng l c qu c gia

ằ ướ ố ế ợ nh m thi hành Công c này, trong đó có thông qua h p tác qu c t .

ệ ữ Ủ ơ ớ Đi u 38ề . Quan h  gi a  y ban v i các c  quan khác

ụ ằ ậ ạ ợ ệ ướ Nh m   m c   đích   t o   thu n   l i   cho   vi c   thi   hành   Công c   này   và

ố ế ế ợ ướ ề ỉ khuy n khích h p tác qu c t ự  trong lĩnh v c do Công c đi u ch nh:

ủ ứ ổ 1. Các t

ữ ệ ề ệ ạ ố ị ợ   ơ  ch c chuyên môn và các c  quan khác c a Liên H p ủ   Qu c có quy n có đ i di n xem xét vi c thi hành nh ng quy đ nh c a

| 302

ướ ề ủ ọ ế ự ẩ ằ ộ Công ấ   c này n m trong lĩnh v c thu c th m quy n c a h . N u th y

ể ề ị ổ ứ ơ ầ Ủ c n,  y ban có th  đ  ngh  các t ch c chuyên môn và các c  quan có

ẩ ề ố ấ ề ệ ướ th m quy n khác c  v n v  vi c thi hành Công

ộ ể ề ọ Ủ ủ ề ẩ ổ ị ự v c thu c th m quy n c a h .  y ban có th  đ  ngh  các t

ợ ố ơ

ạ ộ ướ ự ạ c này trong các lĩnh   ứ    ch c ề ệ   ủ chuyên môn và các c  quan khác c a Liên H p Qu c báo cáo v  vi c ủ   ộ c này trong các lĩnh v c thu c ph m vi ho t đ ng c a

thi hành Công  h ;ọ

ệ ệ ự ầ Ủ ụ ế 2.

ơ ố ế ề ề ướ ợ các c  quan thích h p do các đi u ề  v  quy n con ng c qu c t

ể ướ ớ ả ấ ủ ướ ả ố i b o đ m tính th ng nh t c a các h ậ thành l p, đ  h ng t

ữ ế ơ ợ ị ả   Trong khi th c hi n nhi m v , n u c n,  y ban tham kh o ườ   i ẫ   ng d n ặ   ậ l p báo cáo, g i ý và khuy n ngh  chung gi a các c  quan, và tránh l p

ứ ự ệ ấ ồ ạ l ệ i và ch ng l n trong vi c th c hi n ch c năng.

ủ Ủ Đi u 39ề . Báo cáo c a  y ban

Ủ ộ ồ ế ạ ộ ồ y ban báo cáo Đ i H i đ ng và H i đ ng Kinh t

ạ ộ ộ ầ ể ư ủ ế ề ợ ộ  và Xã h i hai năm   ị  m t l n v  ho t đ ng c a mình, và có th  đ a ra g i ý và khuy n ngh

ơ ở ậ chung trên c  s  xem xét các báo cáo và thông tin nh n đ ượ ừ c t

ư ậ ữ ế ợ ố ị Qu c gia thành viên. Nh ng g i ý và khuy n ngh  chung nh  v y s các   ẽ

ượ ư ủ Ủ ủ ậ ố đ c đ a vào báo cáo c a  y ban kèm theo nh n xét c a các Qu c gia

ế thành viên n u có.

ộ ị Đi u 40ề ố . H i ngh  Qu c gia thành viên

ọ ố ườ ỳ ạ ộ ố 1. Các Qu c gia thành viên h p th ng k  t ị i H i ngh  Qu c gia

ọ ấ ế ệ ể ề thành viên đ  xem xét m i v n đ  liên quan đ n vi c thi hành Công

ướ c này.

ể ừ ộ ướ ệ ự ấ 2. Mu n nh t 6 tháng k  t ngày Công ổ   c này có hi u l c, T ng

| 303

ệ ậ ư ẽ ộ ố ố ợ ị Th  ký Liên H p Qu c s  tri u t p H i ngh  Qu c gia thành viên.

ố ẽ ệ ậ ỳ ọ ư ế ổ ợ T ng Th  ký Liên H p Qu c s  tri u t p các k  h p ti p theo hai năm

ộ ầ ế ị ặ ộ ố ị ủ m t l n ho c theo quy t đ nh c a H i ngh  Qu c gia thành viên.

ư ể Đi u 41ề . L u chi u

ư ố ổ ợ ượ ư ể ơ ị ỉ T ng Th  ký Liên H p Qu c đ c ch  đ nh là c  quan l u chi u Công

ướ c này.

Đi u 42ề . Ký

ướ ỏ ạ ụ ở ố ở ợ Công ể c này đ  ng  t i Tr  s  Liên H p Qu c New York cho t ấ ả  t c

ố ổ ự ứ ộ ừ các qu c gia và t ậ  ch c h i nh p khu v c ký t ngày 30 tháng 3 năm

2007.

Đi u 43ề . Cam k t ế

ố ớ ố ướ ả ượ Đ i v i các qu c gia đã ký, Công c này ph i đ ố   ẩ c phê chu n và đ i

ổ ứ ộ ự ậ ướ ả ượ ớ v i các t ch c h i nh p khu v c đã ký, Công c này ph i đ c chính

ấ ỳ ặ ổ ứ ẳ ố ị ứ ộ ậ th c kh ng đ nh tham gia. B t k  qu c gia ho c t ch c h i nh p khu

ư ể ề ậ ướ ự v c nào ch a ký đ u có th  gia nh p Công c này.

ổ ứ ộ ậ Đi u 44ề . Các t ự  ch c h i nh p khu v c

ổ ứ ộ ộ ổ ứ ự ậ 1. “T  ch c h i nh p khu v c” có nghĩa là m t t ch c do các

ự ủ ề ậ ộ ố ượ ố qu c gia có ch  quy n trong m t khu v c thành l p, đ c các Qu c gia

ố ớ ữ ề ề ẩ ấ ướ thành viên trao th m quy n đ i v i nh ng v n đ  do Công c này

ứ ệ ề ẳ ặ ị ỉ đi u ch nh. Trong văn ki n kh ng đ nh chính th c tham gia ho c văn

ệ ậ ướ ủ ổ ứ ạ ố ki n gia nh p Công c c a mình, các t ch c này công b  ph m vi

ẩ ề ủ ọ ố ớ ướ ữ ề ấ ỉ th m quy n c a h  đ i v i nh ng v n đ  do Công

ổ ứ ư ể ơ ề c này đi u ch nh.   ọ ử ổ    ch c này thông báo cho c  quan l u chi u m i s a đ i Sau đó, các t

| 304

ề ủ ể ẩ ạ đáng k  trong ph m vi th m quy n c a mình.

ề ố ị ướ ẽ 2. Quy đ nh v  “Qu c gia thành viên” trong Công

ổ ứ ề ạ ẩ ủ ụ d ng cho các t ch c nêu trên trong ph m vi th m quy n c a các t c này s  áp   ổ

ứ ch c đó.

ề ả ả 3. ề Trong Đi u 45 kho n 1 và Đi u 47 kho n 2 và 3, không tính

ổ ứ ộ ự ộ ư ể ậ ệ các văn ki n do các t ch c h i nh p khu v c n p l u chi u.

ấ ố ớ ề ủ ề ạ ẩ 4.

ể ự ế ạ ứ ự ề ệ ậ ỏ ộ ch c h i nh p khu v c có th  th c hi n quy n b  phi u t ổ t

ế ằ ổ ố ố ị Đ i v i các v n đ  trong ph m vi th m quy n c a mình, các   ộ   i H i ứ    ch c ớ ố ngh  Qu c gia thành viên, v i s  phi u b ng s  thành viên t

ờ ướ ữ ổ ẽ ứ ồ đ ng th i là thành viên Công c này. Nh ng t

ự ế ệ ế ề ố ỏ ấ ỳ th c hi n quy n b  phi u n u b t k  Qu c gia thành viên nào c a t ch c này s  không   ủ ổ

ự ứ ệ ề ch c đó th c hi n quy n này và ng ượ ạ c l i.

1.

Đi u 45ề ệ ự . Hi u l c

ướ ệ ự ừ ư ứ ể Công c này có hi u l c t ngày th  30 sau ngày l u chi u văn

2.

ứ ệ ậ ẩ ặ ki n phê chu n ho c gia nh p th  20.

ố ớ ặ ổ ứ ộ ẩ ậ ố Đ i v i qu c gia ho c t ẳ   ự  ch c h i nh p khu v c phê chu n, kh ng

ậ ặ ướ ư ể ệ ị đ nh ho c gia nh p Công c này sau ngày l u chi u văn ki n phê

ứ ẩ ậ ặ ướ ệ ự ừ chu n ho c gia nh p th  20, Công c có hi u l c t

ậ ủ ư ệ ể ố ẩ ngày l u chi u văn ki n phê chu n, gia nh p c a qu c gia ho c t ứ  ngày th  30 sau   ặ ổ ứ    ch c

ự ậ ộ h i nh p khu v c đó.

Đi u 46ề ả ư . B o l u

ớ ố ượ ả ư ụ ủ ướ 1. Các b o l u trái v i đ i t ng và m c đích c a Công c này s ẽ

ượ không đ c phép.

| 305

ả ư ấ ỳ ể 2. Có th  rút b o l u b t k  lúc nào.

Đi u 47ề ử ổ . S a đ i

ố ấ ỳ ấ ử ề ề ề 1.

ướ ư ề ệ ấ ợ ổ ổ   B t k  Qu c gia thành viên nào đ u có quy n đ  xu t s a đ i ố   c này và đ  trình đ  xu t đó lên T ng Th  ký Liên H p Qu c. Công

ấ ử ữ ư ề ẽ ổ ổ Ngay sau đó, T ng Th  ký s  thông báo nh ng đ  xu t s a đ i cho

ồ ố ố ị ờ ề các Qu c gia thành viên, đ ng th i đ  ngh  các Qu c gia thành viên cho

ị ế ệ ộ ộ ệ ậ bi

ố ể ể ề ế ề ấ

ể ừ ầ ấ ộ trong vòng 4 tháng k  t ngày thông báo có ít nh t m t ph n ba s

ố ộ ộ ư ậ ị

ướ ự ả ẽ ệ ậ ộ ộ ư ị Th  ký s  tri u t p m t h i ngh  này d

ượ ấ ầ ậ ấ ở ố c ch p nh n b i ít nh t hai ph n ba s ấ ỳ ử ổ Qu c. B t k  s a đ i nào đ

ế ạ ộ ị ẽ ượ ể ặ ố Qu c gia thành viên có m t và bi u quy t t i h i ngh  s  đ c đ

ộ ồ ể ể ạ t có tán thành hay không tán thành vi c tri u t p m t h i ngh  các   ế   Qu c gia thành viên đ  xem xét và bi u quy t v  các đ  xu t đó. N u ố  ổ   ệ ậ Qu c gia thành viên tán thành tri u t p m t h i ngh  nh  v y thì T ng ợ   ợ ủ i s  b o tr  c a Liên H p ố  ệ  ố   trình cho Đ i H i đ ng đ  thông qua và sau đó chuy n cho các Qu c

ể ệ gia thành viên đ  phê duy t.

ủ ượ ề ọ ử ổ ổ 2. M i s a đ i b  sung đ ả c thông qua theo kho n 1 c a đi u này s

ứ ệ ự ừ ạ ượ ố có hi u l c t ngày th  30 sau ngày đ t đ

ể ạ ằ ầ ờ ố ố ộ ư n p l u chi u b ng hai ph n ba s  Qu c gia thành viên t

ậ ử ổ ố ớ ấ ỗ ố

ẽ  ệ   ệ c s  văn ki n phê duy t ể   i th i đi m ử ổ   ch p thu n s a đ i. Sau đó, đ i v i m i Qu c gia thành viên, s a đ i ể ệ ự ừ ộ ư ứ đó có hi u l c t

ộ ử ữ ệ ệ ố ộ ổ ỉ ố  ngày th  30 sau ngày qu c gia đó n p l u chi u văn   ấ   ki n phê duy t. M t s a đ i ch  ràng bu c nh ng qu c gia đã ch p

ậ nh n nó.

ướ Đi u 48ề ỏ . Rút kh i Công c

ố ỏ ố ướ ể Qu c gia thành viên có th  tuyên b  rút kh i Công ộ   ằ c này b ng m t

| 306

ả ử ế ư ợ ổ ố ố

ướ ẽ ệ ự ể ừ ư ổ ộ ỏ văn b n thông báo g i đ n T ng Th  ký Liên H p Qu c. Tuyên b  rút   ậ    khi T ng Th  ký nh n c s  có hi u l c sau m t năm k  t kh i Công

ượ đ c thông báo.

ễ ế ậ ạ Đi u 49ề . D ng d  ti p c n

ướ ẽ ượ ể ệ ướ ễ ế ậ ạ ả Văn b n Công c này s  đ c th  hi n d i các d ng d  ti p c n.

ả Đi u 50ề . B n chính

ướ ượ ế Ả ậ ế ố Công c  này đ ằ c  làm b ng ti ng ế   ­r p, ti ng Trung Qu c, ti ng

ế ế ế ề ả Anh, ti ng Pháp, ti ng Nga, và ti ng Tây Ban Nha, các văn b n đ u có

ị ư giá tr  nh  nhau.

ủ ẩ ề ệ ể ạ ằ ướ Đ  làm b ng, các đ i di n có đ  th m quy n ký tên d i đây đ ượ   c

ủ ợ ệ ở ủ ả ố ề y quy n h p l b i Chính ph  qu c gia mình, đã ký vào văn b n Công

ướ c này.