Ám nh t nh ng bao bì th c ph mả ừ ữ ự ẩ
Xem tin g cố
CAND Portal - 11 tháng tr c 165ướ l t xem ượ
Cho dù dày công l a ch n mi ng th t ngon, con cá t i cùng các th th c ph m chín khác…ự ọ ế ị ươ ứ ự ẩ
m t cách "sành đi u" và k càng, song n u b qua s quan tâm t i bao bì b c, gói, ch a cácộ ệ ỹ ế ỏ ự ớ ọ ứ
th trên s khi n chúng ta ph i tr m t cái giá th m chí không nh .ứ ẽ ế ả ả ộ ậ ỏ
Facebook Twitter 0 bình ch nọ Vi t bình lu nế ậ L u bài nàyư
Bi t gi i nghĩa con s … ế ả ố
Bao bì đ c s d ng trong ngành th c ph m ph i tuân th các quy đ nh nhiêm ng t v vượ ử ụ ự ẩ ả ủ ị ặ ề ệ
sinh an toàn th c ph m cho dù chúng đ c làm t v t li u gì. Chúng ta hi n đang s ng trongự ẩ ượ ừ ậ ệ ệ ố
"th i đ i đ nh a" vì lo i v t li u này có th thay th cho b t c đ v t thông d ng nàoờ ạ ồ ự ạ ậ ệ ể ế ấ ứ ồ ậ ụ
đ c s d ng h ng ngày mà tr c đây đ c s n xu t t tre, n a, sành, s , th y tinh, s tượ ử ụ ằ ướ ượ ả ấ ừ ứ ứ ủ ắ
tráng men… v i giá r t r , tr ng l ng nh và đ c bi t vô cùng b t m t b i màu s c tớ ấ ẻ ọ ượ ẹ ặ ệ ắ ắ ở ắ ừ
phong phú cho t i lung linh kỳ o đ n đ "đ t t " b i tính t phát sáng c a hóa ch t t i đ cớ ả ế ộ ộ ử ở ự ủ ấ ố ộ
ch a trong nó. ứ
Đ có m t bao bì th c ph m, nguyên li u đ u vào (nh a, ch t ph gia, ch t màu…) ph i cóể ộ ự ẩ ệ ầ ự ấ ụ ấ ả
đ tinh khi t đ t tiêu chu n an toàn th c ph m do các c quan ch c năng quy đ nh và đ cộ ế ạ ẩ ự ẩ ơ ứ ị ượ
s n xu t trên m t dây chuy n công ngh đ c bi t nh m đ m b o s n ph m đ c s d ngả ấ ộ ề ệ ặ ệ ằ ả ả ả ẩ ượ ử ụ
đ bao gói th c ph m tuy t đ i không đ c gây đ c cho th c ph m, không làm cho th cể ự ẩ ệ ố ượ ộ ự ẩ ự
ph m bi n đ i ch t l ng, không t o mùi v , màu s c l cho th c ph m và có đ b n xácẩ ế ổ ấ ượ ạ ị ắ ạ ự ẩ ộ ề
đ nh đ i v i th c ph m ch a trong đó.ị ố ớ ự ẩ ứ
Tr c đây, ng i ta th ng dùng nh a MF (melamine) có tính b n nhi t, đ c ng cao, bóngướ ườ ườ ự ề ệ ộ ứ
đ p và d pha màu làm nguyên li u đ s n xu t đ gia d ng ch a th c ph m. Nh ng giáẹ ễ ệ ể ả ấ ồ ụ ứ ự ẩ ư
thành c a nguyên li u nh a này khá cao. Vì th , nhi u nhà s n xu t đã thay th b ng nh aủ ệ ự ế ề ả ấ ế ằ ự
UF (ureformaldehyd), PE (polyetylen), PP (polypropylen) và PVC (polyvinylclorit)…
Tuy v y qua m t th i gian s d ng, các chuyên gia thu c C quan qu n lý d c và th cậ ộ ờ ử ụ ộ ơ ả ượ ự
ph m Hoa Kỳ (FDA) đã phát hi n ra s a ch a trong bao bì làm t nh a MF có th b nhi mẩ ệ ữ ứ ừ ự ể ị ễ
melamine, Bisphenol-A - m t thành ph n đ c dùng đ làm c ng các lo i bao bì cho nhi uộ ầ ượ ể ứ ạ ề
lo i th c ph m và đ u ng có th nh h ng đ n kh năng sinh s n c a loài ng i. ạ ự ẩ ồ ố ể ả ưở ế ả ả ủ ườ
Còn H i đ ng châu Âu đã c m bán các lo i đ ch i dùng nh a PVC cho tr đ tu i m cộ ồ ấ ạ ồ ơ ự ẻ ở ộ ổ ọ
răng b i khi bé ng m ph i nh ng đ ch i này thì r t nguy hi m do các hóa ch t làm d o DOPở ậ ả ữ ồ ơ ấ ể ấ ẻ
có kh năng gây ra các b nh liên quan đ n ung th và gan. Vì v y t i các n c trên, PVC hi nả ệ ế ư ậ ạ ướ ệ
nay ch còn đ c s d ng làm bao bì công nghi p và PET (polyetylene terephtalate) đ c chỉ ượ ử ụ ệ ượ ỉ
đ nh làm nguyên li u đ s n xu t bao bì th c ph m. ị ệ ể ả ấ ự ẩ
Nguyên li u t h t ch t d o đ n ph gia, ch t hóa d o và có th có c ch t màu đ làm baoệ ừ ạ ấ ẻ ế ụ ấ ẻ ể ả ấ ể
bì th c ph m có giá thành khá cao đ đ m b o các quy đ nh v v sinh ATTP. Chính vì v y,ự ẩ ể ả ả ị ề ệ ậ
giá c a bao bì th c ph m đ c tính g p vào giá thành s n th m không ch b i nó là ph ngủ ự ẩ ượ ộ ả ẩ ỉ ở ươ
ti n b o v mà còn ph n ánh toàn b h s , lý l ch v th c ph m ch a bên trong nh m t oệ ả ệ ả ộ ồ ơ ị ề ự ẩ ứ ằ ạ
đi u ki n thu n l i nh t cho khách hàng l a ch n và s d ng. Đ c k ch và s trên bao bì,ề ệ ậ ợ ấ ự ọ ử ụ ọ ỹ ữ ố
khách hàng đ c cung c p các thông tin c c kỳ quan tr ng. ượ ấ ự ọ
Đó là: Th i h n s d ng; tr ng l ng t nh; thành ph n s n ph m bao g m s n ph m chính vàờ ạ ử ụ ọ ượ ị ầ ả ẩ ồ ả ẩ
các ch t ph gia - h ng li u - ch t b o qu n…; giá tr dinh d ng nh ph n trăm l ngấ ụ ươ ệ ấ ả ả ị ưỡ ư ầ ượ
đ m (protein), béo (lipid), đ ng (carbohydrate) và các ch t vi l ng nh các lo i vitamin,ạ ườ ấ ượ ư ạ
khoáng ch t; ch s năng l ng (calo) trên m t đ n v kh i l ng hay th tích do s n ph mấ ỉ ố ượ ộ ơ ị ố ượ ể ả ẩ
cung c p; đ i t ng đ c s d ng m t cách t t nh t; cách th c s d ng và ch bi n… ấ ố ượ ượ ử ụ ộ ố ấ ứ ử ụ ế ế
C n c nh x ng ch tác ph li u ni lông Nghĩa Đô- Hà N i.ậ ả ưở ế ế ệ ở ộ
Rõ ràng, ch c n m t ít phút đ c các thông tin trên ta có th ti t ki m đ c ti n c a, th i gianỉ ầ ấ ọ ể ế ệ ượ ề ủ ờ
ch bi n, ph ng th c s d ng t i u cho t ng đ i t ng đ x ng v i đ ng ti n vì nó mà taế ế ươ ứ ử ụ ố ư ừ ố ượ ể ứ ớ ồ ề
chi tiêu m t cách h p lý nh t. N u trên bao bì ghi: C m đun nóng trên 180 đ C. ộ ợ ấ ế ấ ộ
Nghĩa là có lý do: Khi đun nóng trên 180 đ C s khi n d u th c v t bi n ch t và sinh ra cácộ ẽ ế ầ ự ậ ế ấ
ch t đ c h i - các ch t axit béo có trong d u th c v t s b bi n đ i tính ch t nên khi đ a vàoấ ộ ạ ấ ầ ự ậ ẽ ị ế ổ ấ ư
c th có kh năng làm r i lo n c u trúc t bào gây nên đ t bi n gen. M t khác, chúng có thơ ể ả ố ạ ấ ế ộ ế ặ ể
t o ra các amin sinh v t không mong đ i nguy c gây ung th , đ c bi t là ung th tr c tràng,ạ ậ ợ ơ ư ặ ệ ư ự
ung th gan, ph i, vú. Ngoài ra chúng còn có nguy c làm gi m mi n d ch c a c th do làmư ổ ơ ả ễ ị ủ ơ ể
d th a lipid... ư ừ
Trên bao bì còn ghi t l axit béo không no omega-3 và omega-6 và th ng thì t l trên n m ỉ ệ ườ ỷ ệ ằ ở
m c 4:1. Vì n u t l này b phá v v i omega-6 nhi u h n s khi n cho c th không tiêuứ ế ỉ ệ ị ỡ ớ ề ơ ẽ ế ơ ể
hóa h t và đ c tích l i làm tăng nguy c ung th vú, đ i tràng, x v a đ ng m ch, tuy nế ượ ạ ơ ư ạ ơ ữ ộ ạ ế
ti n li t. H n th n a trên bao bì còn khuy n cáo nên ăn bao nhiêu d u th c v t thì t t. Vì cácề ệ ơ ế ữ ế ầ ự ậ ố
theo th ng kê, s d ng 100% d u th c v t cũng không t t. ố ử ụ ầ ự ậ ố
V i ng i kh e m nh bình th ng nên dùng c hai lo i d u th c v t mà m đ ng v t. Trớ ườ ỏ ạ ườ ả ạ ầ ự ậ ỡ ộ ậ ẻ
em đ c khuy n cáo nên ăn theo t l 50 - 50. Còn v i ng i béo phì có l ng cholestorol, mượ ế ỉ ệ ớ ườ ượ ỡ
máu cao d gây nguy c tăng huy t áp, ti u đ ng… thì ch nên dùng d u th c v t nhi u h nễ ơ ế ể ườ ỉ ầ ự ậ ề ơ
ho c ph n l n song không ph i hoàn toàn đ gi m l ng ch t béo đ ng v t đ a vào c th .ặ ầ ớ ả ể ả ượ ấ ộ ậ ư ơ ể
T "b c t " th c ph m đ n gây b nh cho ng iừ ứ ử ự ẩ ế ệ ườ
Hi n nay nguy c vi ph m VSATTP trong s n xu t và s d ng bao bì r t nhi u n c cũngệ ơ ạ ả ấ ử ụ ở ấ ề ướ
nh Vi t Nam là r t nghiêm tr ng, đ c bi t c s gia công túi ni lông t nhân và cáchư ở ệ ấ ọ ặ ệ ở ơ ở ư
th c s d ng chúng t i các khu "ch nhân dân".ứ ử ụ ạ ợ
Theo quy chu n, v t li u đ s n xu t túi ni lông đ c làm t nh a PET nên hoàn toàn đ mẩ ậ ệ ể ả ấ ượ ừ ự ả
b o VSATTP. Khi gia công thành túi, ng i ta th ng cho các ch t ph gia thêm vào đ túi niả ườ ườ ấ ụ ể
lông đ c m m, d o, dai nên chúng ch an toàn s d ng khi nhi t đ b o qu n bình th ng.ượ ề ẻ ỉ ử ụ ệ ộ ả ả ườ
N u các lo i th c ph m đ ng trong túi kho ng 70-80 đ C s "b c t " ch t l ng s nế ạ ự ẩ ự ở ả ộ ẽ ứ ử ấ ượ ả
ph m vì d i tác d ng c a nhi t đ cao, các ch t ph gia s t tách ra kh i "m ng ni lông",ẩ ướ ụ ủ ệ ộ ấ ụ ẽ ự ỏ ạ
phát tán ra và thâm nh p vào th c ph m khi n cho khó l ng h t h u qu x y ra.ậ ự ẩ ế ườ ế ậ ả ả
Còn khi tham quan các c s t nhân gia công túi ni lông Hà N i, TP HCM và r t nhi u n iơ ở ư ở ộ ấ ề ơ
khác đ u có m t nh n đ nh r ng: Các c s trên xu t hi n đã t o ra công ăn vi c làm cho r tề ộ ậ ị ằ ơ ở ấ ệ ạ ệ ấ
nhi u ng i và ti t ki m cho xã h i c a c i vì có công tái ch l i các s n ph m đã đ c sề ườ ế ệ ộ ủ ả ế ạ ả ẩ ượ ử
d ng. ụ
T i đây, h s d ng ph li u th p c m c a t ph ng đ ng m t nghìn l m t th t rác nhàạ ọ ử ụ ế ệ ậ ẩ ủ ứ ươ ự ộ ẻ ộ ứ ừ
cho t i b nh vi n do các "v tinh đ ng nát" thu gom đ làm nguyên li u s n xu t. Do khôngớ ệ ệ ệ ồ ể ệ ả ấ
có dây chuy n s n xu t v i v n đ u t l n, nên ph li u h u nh không qua các công đo nề ả ấ ớ ố ầ ư ớ ế ệ ầ ư ạ
phân lo i, làm s ch, kh trùng… mà cho ngay vào máy nghi n - c t, sau đó gia thêm các ch tạ ạ ử ề ắ ấ
màu công nghi p ch a các kim lo i nh chì, cadimi, crôm, đ ng, s t, b t đá, silíc… toàn làệ ứ ạ ư ồ ắ ộ
nh ng ch t gây h i cho b não và là nguyên nhân chính gây b nh "t ch ng nan y" n u dùngữ ấ ạ ộ ệ ứ ứ ế
đ ng th c ph m - r i cho nóng ch y và kéo thành cu n có các màu s c khác nhau. ự ự ẩ ồ ả ộ ắ
Sau khi xu t x ng, t các cu n ni lông đó ng i ta ch tác ra các lo i túi có kích th c khácấ ưở ừ ộ ườ ế ạ ướ
nhau v i gam màu t tr ng đ c đ n đen k t (ph thu c vào đ b n c a v t li u thu gom) vàớ ừ ắ ụ ế ị ụ ộ ộ ẩ ủ ậ ệ
tung ra th tr ng v i giá r h n "bèo". Theo quy đ nh, các s n ph m tái ch t nh a đã sị ườ ớ ẻ ơ ị ả ẩ ế ừ ự ử
d ng là s n ph m th c p, ch đ c xem là bao bì công nghi p và nh t quy t không s d ngụ ả ẩ ứ ấ ỉ ượ ệ ấ ế ử ụ
đ bao gói th c ph m.ể ự ẩ
Nh ng trên th c t , ng i tiêu dùng và c ng i cung c p đã l m d ng m t cách "d s " doư ự ế ườ ả ườ ấ ạ ụ ộ ễ ợ
ng i đi mua hàng h u nh không tr phí cho bao bì này mà th m chí đ c cho không, bi uườ ầ ư ả ậ ượ ế
không đ đ ng t th hàng hóa t th c ph m t i đ n n u chín. ể ự ỷ ứ ừ ự ẩ ươ ế ấ
Cho dù khách hàng có kỳ công ch n l a m t hàng, nh t là th c ph m n u chín, nh ng vô ýọ ự ặ ấ ự ẩ ấ ư
ch a chúng trong các bao bì ki u này thì hóa ch t đ c h i, kim lo i n ng t b t màu, vi khu nứ ể ấ ộ ạ ạ ặ ừ ộ ẩ
ch a m m b nh c a túi rác… s khi n cho hàng hóa có trong đó thành "trái bom n ch m"ứ ầ ệ ủ ẽ ế ổ ậ
cho s c kh e c a toàn gia đình. ứ ỏ ủ
M i l n s d ng xong, do không m t ti n mua, nên ng i ta s n sàng v t ra đ ng và chúngỗ ầ ử ụ ấ ề ườ ẵ ứ ườ
l i r i vào tay ng i thu gom đ quay vòng tái ch . Các túi ni lông "quá đát" không tái sạ ơ ườ ể ế ử
d ng đ c b ph i n ng, ph i m a ngoài bãi rác, c ng rãnh, sông, l ch… ch hàng th p kụ ượ ị ơ ắ ơ ư ố ạ ờ ậ ỷ
đ t phân h y t o ra nh ng m nh nh li ti. ể ự ủ ạ ữ ả ỏ
B i nh ng chi c túi đó dùng m t lo i v t li u c u t o t các m ch dài polyme đ c đính v iở ữ ế ộ ạ ậ ệ ấ ạ ừ ạ ượ ớ
nh ng phân t h u c vào gi a đ k t n i các đo n v i nhau. Nên d i tác đ ng c a th iữ ử ữ ơ ữ ể ế ố ạ ớ ướ ộ ủ ờ
gian, ánh sáng môi tr ng và vi sinh v t, ch nh ng đo n phân t h u c là b phân h y sinhườ ậ ỉ ữ ạ ử ữ ơ ị ủ
h c khi n cho k t c u m nh ni lông l n b v v n ra. Nh ng m nh v n này v n gi nguyênọ ế ế ấ ả ớ ị ỡ ụ ữ ả ụ ẫ ữ
tác h i đ i v i môi tr ng và có th gây ng đ c cho ng i và súc v t n u vô tình ăn ph i.ạ ố ớ ườ ể ộ ộ ườ ậ ế ả
Còn n u đ t thì k t qu cũng không khá h n vì nhi t s khi n hai thành ph n c a túi ni lôngế ố ế ả ơ ệ ẽ ế ầ ủ
là PE và PP chuy n hóa thành khí cacbonnic, mê tan và khí dioxin c c đ c cho s c kh e muônể ự ộ ứ ỏ
loài.
T i các n c công nghi p phát tri n ngày càng ng d ng công ngh tin h c đ cho ra các baoạ ướ ệ ể ứ ụ ệ ọ ể
bì thông minh có g n các con chip đi n t cung c p thông tin và ki m soát "tình hình" s d ngắ ệ ử ấ ể ử ụ
s n ph m nh m ti t ki m th i gian, ti n b c t i đa, song l i nâng cao hi u qu s d ng h nả ẩ ằ ế ệ ờ ề ạ ố ạ ệ ả ử ụ ơ
n a s n ph m cho ng i tiêu dùng. ữ ả ẩ ườ
H n th n a, b t đ u t th p niên 70 c a th k tr c, ng i ta đã nghiên c u ch t o ra cácơ ế ữ ắ ầ ừ ậ ủ ế ỷ ướ ườ ứ ế ạ
bao bì t tinh b t có th t phân h y hoàn toàn d i s tác đ ng c a vi sinh v t đ t o ra khíừ ộ ể ự ủ ướ ự ộ ủ ậ ể ạ
và n c (CO2, H2O) sau th i gian 3 tháng và t đó t i nay s n ph m bao bì này đã tr thànhướ ờ ừ ớ ả ẩ ở
tiêu chí đánh giá s thông thái c a ng i tiêu dùng trên th gi i. Chúng đ c g i là bao bì làự ủ ườ ế ớ ượ ọ
sinh h c có giá thành khá cao. ọ
"Vi t Nam đ t n c tôi xanh xanh lũy tre" v i "các bà, các m , các ch , các em tôi" có bàn tayệ ấ ướ ớ ẹ ị
vàng làm ra các s n ph m tiêu dùng t nguyên li u thiên nhiên vô cùng phong phú trongả ẩ ừ ệ ở
n c. Các s n ph m trên do các làng ngh s n xu t đã đ c đ a đi xu t kh u kh p n i trênướ ả ẩ ề ả ấ ượ ư ấ ẩ ắ ơ
th gi i. ế ớ
Hi n nay, Nhà n c ta đang phát đ ng phong trào "Ng i Vi t dùng hàng ng i Vi t", v yệ ướ ộ ườ ệ ườ ệ ậ
nên hình nh v m t ng i n i tr nghiêng nghiêng chi c nón lá bài th trên đ u và trong tayả ề ộ ườ ộ ợ ế ơ ầ
đong đ a m t chi c làn mây tre đi ch "C u Đông" có ch a c chi c bánh đa v ng, không chư ộ ế ợ ầ ứ ả ế ừ ỉ
bi u hi n c a lòng yêu n c mà góp ph n t o công ăn vi c làm cho bi t bao nhân công nhànể ệ ủ ướ ầ ạ ệ ế
r i nông thôn ho c thành th . ỗ ở ặ ị
H n th n a có th giúp cho r t nhi u ng i b khuy t t t có thu nh p đ đ m b o cu cơ ế ữ ể ấ ề ườ ị ế ậ ậ ể ả ả ộ
s ng t i thi u mà không c n qu t thi n c a xã h i. M t vi c làm ch a bao nghĩa c caoố ố ể ầ ỹ ừ ệ ủ ộ ộ ệ ứ ử
đ p trong "th i đ i đ nh a" này qu là s i m lòng ng i tiêu dùng l n ng i s n xu t. ẹ ờ ạ ồ ự ả ưở ấ ườ ẫ ườ ả ấ
Đ minh h a có th tham kh o m t ví d v thông tin in trên nhãn m t chai d u th c v tể ọ ể ả ộ ụ ề ộ ầ ự ậ
đ c bày trong siêu th M : Hi n nay xu th s d ng d u th c v t thay th cho m đ ngượ ị ở ỹ ệ ế ử ụ ầ ự ậ ế ỡ ộ
v t đã tr nên r t ph bi n trên th gi i vì khoa h c đã ch ng minh r ng d u th c v t cóậ ở ấ ổ ế ế ớ ọ ứ ằ ầ ự ậ
ch a các ch t có l i cho s c kh e, đ c bi t là các axit béo không no omega-3 và omega-6 vàứ ấ ợ ứ ỏ ặ ệ
nh v y nó t t h n h n các axit béo no có trong m đ ng v t. Nh ng n u không bi t cáchư ậ ố ơ ẳ ỡ ộ ậ ư ế ế
th c s d ng m t cách khoa h c thì tác h i c a nó đ i v i s c kh e là "không th đo đ m"ứ ử ụ ộ ọ ạ ủ ố ớ ứ ỏ ể ế
đ c.ượ