Bài giảng ADR Phản ứng có hại của thuốc (Adverse drug reaction)

2/22/2017<br /> <br /> PHẢN ỨNG CÓ HẠI CỦA THUỐC<br /> (Adverse Drug Reaction)<br /> <br /> Mục tiêu<br /> 1.Trình bày được định nghĩa và phân loại ADR<br /> 2.Trình bày được nguyên nhân và các yếu tố ảnh<br /> <br /> hưởng đến ADR<br /> 3.Trình bày được định nghĩa, mục tiêu và các lĩnh<br /> <br /> vực ưu tiên của cảnh giác dược<br /> 4.Trình bày được cách theo dõi tính an toàn của<br /> <br /> thuốc lưu hành trên thị trường<br /> <br /> 1<br /> <br /> 2/22/2017<br /> <br /> Nội dung<br /> 1.Khái niệm ADR<br /> 2.Phân loại ADR<br /> 3.Nguyên nhân của ADR<br /> 4.Yếu tố làm tăng phát sinh ADR<br /> 5.Đại cương về Cảnh giác dược<br /> 6.Phát hiện, đánh giá, dự phòng ADR<br /> <br /> Khái niệm ADR<br /> W.H.O. (World Health Organization)<br /> Là phản ứng:<br />  độc hại<br />  không được định trước,<br />  xuất hiện ở liều thường dùng cho người<br /> <br /> để phòng, chẩn đoán, chữa bệnh hoặc nhằm thay đổi<br /> một chức năng sinh lý<br /> <br /> 2<br /> <br /> 2/22/2017<br /> <br /> Khái niệm ADR<br /> Hiệp hội dược sĩ Mỹ (ASHP) - 1995<br /> ADR là bất kỳ đáp ứng không mong đợi, không dự tính trước<br /> của một thuốc mà:<br /> 1. Cần ngưng dùng thuốc<br /> 2. Cần thay đổi liệu trình điều trị<br /> 3. Cần đổi liều<br /> 4. Cần nhập viện điều trị<br /> 5. Cần điều trị hỗ trợ<br /> 6. Gây phức tạp cho chẩn đoán<br /> 7. Ảnh hưởng xấu tới tiên lượng bệnh<br /> 8. Hoặc dẫn đến tổn thương tạm thời/lâu dài, gây tàn tật, tử vong<br /> <br /> Một số thuật ngữ<br /> • Tác dụng phụ của thuốc (side effects)<br /> • Phản ứng có hại của thuốc (adverse drug reactions)<br /> • Biến cố có hại của thuốc (adverse drug events-ADEs)<br /> • Sai sót trong dùng thuốc (medication errors)<br /> • Tai biến do thuốc (drug misadventures)<br /> <br /> 3<br /> <br /> 2/22/2017<br /> <br /> Tác dụng phụ (side effects)<br /> Là tác dụng (của thuốc):<br /> • không định trước<br /> • xảy ra ở liều thường dùng ở người<br /> • liên quan đến đặc tính dược lý của thuốc.<br /> <br /> TDP có thể có lợi , có thể trở thành tác dụng điều trị.<br /> Sildenafil citrat (ViagraR)<br /> Ban đầu thử nghiệm để điều trị tăng huyết áp và đau thắt<br /> ngực<br /> <br /> TN pha I - hiệu quả trên ít nhưng có thể gây<br /> <br /> cương dương<br /> <br /> CĐ điều trị rối loạn cương dương<br /> <br /> Biến cố có hại của thuốc<br /> (Adverse drug events)<br /> Là bất kỳ một biến cố nào:<br /> • Xảy ra trong quá trình sử dụng thuốc khi điều trị<br /> • Không nhất thiết là do phác đồ điều trị gây ra.<br /> • (nguyên nhân không xác định rõ do - bệnh? thuốc?...?)<br /> <br /> VD: BN đang dùng thuốc bổ sung sắt đi cầu ra phân đen,<br /> ngoài ra có tiền sử viêm dạ dày?<br /> <br /> 4<br /> <br /> 2/22/2017<br /> <br /> ADEs vs. ADRs<br /> <br /> Sai sót trong sử dụng thuốc<br /> (medication errors)<br /> ...“Sai sót trong sử dụng thuốc là một tình huống có thể<br /> phòng ngừa được mà có thể gây ra hay dẫn đến việc<br /> dùng thuốc không hợp lý hay gây tổn hại cho bệnh nhân<br /> khi thuốc được sử dụng bởi nhân viên y tế, bệnh nhân<br /> hay người tiêu dùng”...<br /> National Coordinating Council for Medication Error Reporting and Prevention (NCC MERP)<br /> <br /> Đặc điểm:<br /> •Có thể phòng ngừa<br /> •Sử dụng không hợp lý<br /> •Không nhất thiết là gây hại<br /> <br /> 5<br /> <br />