Bài giảng "CNC: Lập trình tiện CNC hệ Fanuc" trình bày các kiến thức: Cấu trúc chương trình, các khai báo tổng quát đầu chương trình, các lệnh nội suy, các lệnh lập trình nâng cao, các chức năng đơn giản lập trình, bài tập tổng hợp. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.
Lê Trung Thực
LẬP TRÌNH TIỆN CNC HỆ FANUC
Caáu truùc chöông trình • Các khai báo tổng quát đầu chương trình • Các lệnh nội suy • Các lệnh lập trình nâng cao • Các chức năng đơn giản lập trình • Bài tập tổng hợp
Nội dung
Tieâu ñeà
Ñaàu baêng
Baét ñaàu chöông trình
Vuøng ghi chuù
Vuøng chöông trình
Cuoái chöông trình
Cấu trúc chương trình
• Maõ ñaàu baêng vaø cuoái baêng cuûa chöông trình ñöôïc kyù hieäâu baèng %. Hai kyù hieäu naøy khoâng xuaát hieäân treân maøn hình cuûa maùy CNC, nhöng khi xuaát nhaäp chöông trình töø maùy CNC ra ngoaøi hay ngöôïc laïi thì chuùng seõ ñöôïc duøng.
Maõ ñaàu baêng vaø cuoái baêng
• O0001 – O7999: Vuøng do ngöôøi duøng tuøy choïn • O8000 - O8999: Vuøng do ngöôøi duøng coù baûo veä • O9000 – O999: Vuøng daønh cho nhaø saûn xuaát • Baïn coù theå duøng baát cöù soá naøo mieãn laø naèm trong vuøng
cho pheùp.
• Neáu caàn vieát ghi chuù cho deã nhôù thì ñeå trong ngoaëc ñôn.
Thí duï
• O1001 (Progam A); • Heä thoáng seõ ñoïc nhöng khoâng xöû lyù nhoùm töø trong ngoaëc
ñôn.
Soá cuûa chöông trình gia coâng CNC • Chöông trình trong heä FANUC ñöôïc ñaët teân baèng chöõ O + soá thöù töï chöông trình. Ngöôøi ta phaân loaïi caùc soá thöù töï nhö sau:
• Soá thöù töï block N ñöôïc duøng cho deã truy xuaát
doøng leänh.
• Phaïm vi soá thöù töï: N1- N9999 • Neáu khoâng duøng soá thöù töï block thì cuõng khoâng
sao.
• Soá thöù töï block N khoâng ñöôïc ñöùng tröôùc soá
chöông trình O
• Neáu khoâng coù soá chöông trình, heäï thoáng laáy soá thöù töï block ñaàu tieân ñeå ñaët teân chöông trình. • Coù theå boû qua vieäc ñaùnh soá moät soá doøng leänh.
Soá thöù töï vaø block
Caáu truùc cuûa moät block
Caáu truùc moät töø leänh
Chöùc naêng
Ñòa chæ
YÙ nghóa
Soá chöông trình
Soá chöông trình
Soá thöù töï
Soá thöù töï
Chöùc naêng chuaån bò
Chæ cheá ñoä di chuyeån duïng cuï
Chæ ñòa chæ di chuyeån duïng cuï tôùi
Töø leänh kích thöôùc
Chæ toïa ñoä taâm cung troøn
Chæ baùn kính cung troøn
Löôïng chaïy dao
Chæ löôïng chaïy dao
Toác ñoâï caét
Chæ toác ñoä truïc chính Chæ soá duïng cuï vaø soá buø tröø
Dao caét
Baät taét caùc cô caáu chaáp haønh
Chöùc naêng phuï
Chæ goùc xoay baøn maùy
Chæ thôøi gian döøng maùy
Döøng cuoái haønh trình
Chöông trình caàn goïi
Chæ soá cuûa chöông trình con
Chæ soá laàn laëp chöông trình con
Soá laàn laëp laïi chöông trình con
Tham soá
Tham soá trong caùc chu trình laäp saün
Caùc ñòa chæ trong heä Fanuc
Caùc ñòa chæ trong heä FANUC
Phaïm vi giaù trò caùc ñòa chæ
Phaïm vi giaù trò caùc ñòa chæ
Bỏ qua moät block coù ñieàu kieän
• Ñeå boû qua moät hay nhieàu block duøng daáu “/” ñaët ôû ñaàu block. Heä thoáng seõ boû qua block n naøy neáu treân panel ñieàu khieån cuûa maùy CNC baät ON coâng taéc OPSKIP. Neáu ñeå OFF, block vaãn coù hieäâu köïc.
Khi gia công thép:
.
Có dung dịch trơn nguội
> Để Off
• • N045 T01 M06 • N050 G54 G90 S300 M03 T02 • N055 G00 X4.0 Y3.0 • N060 G43 H01 Z0.1 / M08 •
.
Khi gia công gang: Không cần dung dịch trơn nguội
> Bật ON
Thí dụ
Khi gia công thép:
> Để Off
Khi gia công gang:
> Bật ON
Thí dụ
• Chöông trình CNC ñöôïc keát thuùc bôûi caùc maõ leänh
sau ñaây:
Keát thuùc chöông trình chính Keát thuùc vaø trôû veà ñaàu chöông trình
Keát thuùc chöông trình con
• M02: • M30: chính • M99: • Tuy nhieân neáu vieát /M02, /M30, /M99 vaø treân
panel ñieàu khieån baät ON coâng taéc boû qua block coù ñieàu kieän thì chöông trình seõ khoâng keát thuùc.
Keát thuùc chöông trình
• Khi caàn gia coâng laëp laïi nhieàu laàn moät
maãu thì neân duøng bieåu dieãn maãu döôùi daïng moät chöông trình con ñeå ñôn giaûn vòeâc laäp trình.
• Moät chöông trình chính coù theå goïi moät
chöông trình con nhìeàu laàn.
• Moät chöông trình con coù theå goïi moät
chöông trình chaùu nhieàu laàn.
Chöông trình con
Moât chöông trình con
Soá cuûa chöông trình con hoaëc daáu (:) theo heä ISO
Keát thuùc chöông trình
M99 khoâng nhaát thieát phaûi ñöùng rieâng treân moät doøng leänh, thí duï X100.0 Z100.0 M99 ;
Caáu truùc moät chöông trình con
Soá laàn laëp chöông trình con
Soá cuûa chöông trình con
Khi khoâng chæ ra soá laàn laëp chöông trình con, heä thoáng hieåu laø 1
Caùch goïi moät chöông trình con
•Trong moät chöông trình chính coù theå goïi chöông trình con nhieàu laàn, vaø chöông trình con coù theå goïi chöông trình chaùu nhieàu laàn.
•Soá theá heä toái ña coù theå loàng nhau laø 4. Soá laàn goïi toái ña moät chöông trình con laø 999
Caùch goïi moät chöông trình con
Chöông trình chaùu
Chöông trình chính
Chöông trình con
Theá heä thöù nhaát Theá heä thöù hai
Hình 5-8
Caùch goïi moät chöông trình con
Chöông trình chính
Chöông trình con
Thöù töï thöïc hieän chöông trình con
Neáu muoán sau khi thöïc hieän chöông trình con, baïn khoâng trôû veà nôi ñaõ goïi maø di chuyeån tôùi moät doøng chöông trình khaùc, baïn phaûi chæ ra doøng chöông trình caàn ñeán sau M99P_;
Chöông trình chính
Chöông trình con
Thöù töï thöïc hieän chöông trình con
Baûng maõ leänh G-code
Baûng maõ leänh G-code
Baûng maõ leänh G-code
Baûng maõ leänh G-code
* = laø daáu chæ nhöõng leänh G maø maùy phuïc hoài sau khi höïc hieän leänh M02,
M30, nuùt EMERGENCY hay RESET treân maùy phay.
G20 hay 21 ñöôïc thieát laäp tröôùc khi taét maùy seõ vaãn coøn löu giöõ veà sau. Leänh G nhoùm 00 khoâng phaûi laø nhoùm modal. Chuùng chæ coù hieäu löïu trong
block maø noù ñöùng.
Neáu xuaát hieän leänh G khoâng coù trong danh saùch, heä thoáng seõ baùo loãi (No.
010).
Nhieàu leänh G coù theå ñöùng chung trong moät block. Neáu trong moät block coù
nhieàu leâh G cuøng nhoùm thì leânh G cuoái cuøn seõ coù hieâu löïc. Neáu leänh G thuoäc nhoùm 01 xuaát hieän trong block coù chu trình laäp saün
(canned cycles), thì chu trình laäp saün seõ bò huûy vaø G80 coù hieäu löïc, coøn chuùng thì laïi khoâng bò aûnh höôûng bôûi caùc chu trình laäp saün.
Neáu coù hai leänh khoâng töông hôïp nhau maø ñöôïc vieát trong cuøng moät block
thì maùy CNC seõ thöïc hieän leänh cuoái cuøng.
Ghi chuù:
Caùc maõ leänh M-code
Caùc maõ leänh M-code
Caùc maõ leänh M-code
NHÖÕNG KHAI BAÙO TOÅNG QUAÙT ÑAÀU CHÖÔNG TRÌNH CNC
• Ñeå choïn maët phaúng laâp trình, dung caùc
leänh sau ñaây:
• G17 – maët phaúng XY • G18 - maët phaúng ZX • G19 - maët phaúng YZ • Vôùi maùy tieän CNC, maët phaúng maëc ñònh laø ZX, nghóa laø khi baät maùy leân maùy leänh G18 coù hieäu löïc.
Choïn maët phaúng laäp trình
• Vôùi heä FANUC vieäc khai baùo ñôn vò ño ñöôïc thöïc hieän thoâng qua caùc leânh sau:
• G20 = heä ño laø in. • G21 = heä ño laø mm. • Trong moät soá heä ñieàu khieån khaùc, thí duï
nhö heä FANUC duøng G70 vaø G71 thay vì G20 vaø G21.
Khai baùo heä ño kich thöôùc
G21
G20
Heä meùt vaø heä inch
• G98 – Ñôn vò löôïng chaïy dao F laø mm/ph hoaëc
inch/ph
• G99 - Ñôn vò löôïng chaïy dao F laø mm/vg hoaëc
inch/vg
• G96 – Toác ñoä caét S coù ñôn vò laø m/ph hay inch/ph, khoâng ñoåi treân toaøn maët gia coâng.
• G97 - Toác ñoä caét coù ñôn vò laø vg/ph, khoâng ñoåi soá voøng quay truïc chính trong suoát quaù trình gia coâng
Khai baùo ñôn vò toác ñoä caét S
G97
G96
Toác ñoä truïc chính
Khi ñöôøng kính lôùn, soá voøng quay nhoû
Khi ñöôøng kính nhoû, soá voøng quay lôùn
Toác ñoä caét treân maët khoâng ñoåi - G96
Khi ñöôøng kính lôùn toác ñoä caét lôùn
Khi ñöôøng kính nhoû toác ñoä caét nhoû
Soá voøng quay cuûa truïc chính khoâng ñoåi - G97
Vò trí goác toaï ñoä laäp trình phaûi naèm treân taâm truïc chính
Thí duï G50 S3000
Khi soá voøng quay ñaït giôùi haïn Nmax thì truïc chính seõ quay vôùi soá voøng quay ñoù
Giôùi haïn soá voøng quay truïc chính G50 khi duøng G96
• Ñôn vò nhaäp nhoû nhaát laø soá gia nhoû nhaát
maø heä thoáng coù theå chaáâp nhaän. Trong haàu heát caùc heä ñieàu khieån CNC, soá gia nhoû nhaát laø 0.001 mm vaø 0.0001 inch, 0.001o. Moät soá lieäu nhaäp vaøo nhoû hôn caùc giaù trò treân ñeàu ñöôïc laøm troøn.
Ñôn vò nhaäp nhoû nhaát
Thí duï:
Thí duï:
X_ Z_ – ghi toïa ñoä tuyeät ñoái. U_ W_ -- ghi toïa ñoä töông ñoái. Theo caùch ghi tuyeät ñoái, ta coù toïa ñoä cuûa ñieåm Q seõ laø X400.0 Z50.0 Theo caùch ghi töông ñoái, ta coù toïa ñoä cuûa ñieåm Q seõ laø U- 200.0 W-400.
• Vieäc choïn caùch ghi ñöôïc thöïc hieäân thoâng qua tham soá DIA (No. 1006#3). • Khi choïn caùch ghi laø ñöôøng kính, phaûi luu yù moät soá ñieàu sau: • Toïa ñoä X, U trong caùch leänh di chuyeån duïng cuï G00, G01, G02, G03, thieát laäp goác toïa ñoä theo G50, tool offset laø ghi theo ñöôøng kính. • Chieàu saâu caét theo truïc X trong caùc chu trình laäp saün (canned cycles G83, G84, G85, G87, G88, G89), baùn kính R, toïa ñoä taâm töông ñoái I, K cuûa cung troøn, löôïng aên dao F theo phöông X laø ghi theo baùn kính.
• Tröôùc khi chaïy chöông trình CNC hay tröôùc khi ñoåi dao, phaûi cho dao trôû veà ñieåm chuaån R (vò trí dao naèm xa nhaát so vôùi maâm caëp cuûa maùy tieän)
• Coù hai caùch cho dao trôû veà ñieåm chuaån R. • 1) Baèng tay: nhaán nuùt HOME treân panel
ñieàu khieån.
• 2) Töï ñoâïng: duøng leänh G28.
Cho dao trôû veà ñieåm chuaån R cuûa maùy G28
Cho dao veà chuaån R (home)
Ñieåm trung gian
Ñieåm chuaån
1) Khi duøng leänh G28 coù theå cho dao ñi qua moät ñieåâm trung gian ñeå traùnh dao va chaïm vaøo chi tieát gia coâng. Thí duï G28 U- 50 W30.
Khi vieát G28 W_ U_ duïng cuï seõ di chuyeån theo phöông Z tröôùc
Cho dao veà chuaån R (home)
• Neáu coù nhieàu ñieåm chuaån, thi vieäc trôû veà ñieåm chuaån thöù 2, thöù 3, thöù 4 ñöôïc thöïc hieän bôûi leänh G30.
• Caáu truùc cuûa leänh nhö sau: G30 P_ X_ Z_ trong ñoù P = 2, 3, 4 laø soá thöù töï vaø X, Z laø toïa ñoä tuyeät ñoái cuûa ñieåm trung gian. • Ñeå kieåm tra ñieåm chuaån duøng leänh G27. Caáu truùc cuûa leänh nhö sau: G27 X_Z_; Trong ñoù X_Z_ laø toïa ñoä cuûa ñieåm chuaån. • Khi duøng leänh naøy, neáu duïng cuï veà ñuùng ñieåm chuaån, ñeøn hieäu seõ baät saùng; neáâu khoâng ñuùng, caûnh baùo No. 092 seõ xuaát hieän.
Cho dao veà chuaån R (home)
Thí duï G54
G54
G54
OM = Goác toaï ñoä maùy
OP = Goác toaï ñoâ phoâi
Choïn goác toaï ñoä phoâi
• Coù 4 caùch caøi ñaët goác toïa ñoä phoâi: • • • •
- Duøng G50 - Duøng caùc maõ G54-G59 - Duøng maõ G52 - Dùng lệnh G10
Goác toïa ñoä phoâi ñöôïc thieáât laäp khi chæ ra toïa ñoä hieän taïi cuûa muõi duïng cuï caét. Thí duï:
G50 X128.7 Z375.1.
cho pheùp thieát laäp goác toïa ñoä phoâi taïi ñieåm zero.
Caùch 1: Duøng G50.
• Sau khi cho dao trôû veà ñieåm chuaån R, baïn duøng muõi dao ñeå raø ñieåm zero treân phoâi. Toïa ñoä cuûa ñieåm zero naøy seõ ñöôïc gaùn cho caùc maõ leänh G54, G55, G56, G57, G58, G59. Moãi dao coù theå duøng moät maõ leäânh rieâng, thí duï dao T0101 duøng G54, T0202 duøng G55,...
• Khi laäp trình, ngöôøi laäp trình chæ caàn chæ ra duïng cuï vaø maõ goác toïa ñoä cuûa noù. Coøn giaù trò offset vaø vò trí thöïc teá cuûa goác toïa ñoä seõ ñöôïc thieát laäp khi vaän haønh maùy.
Neáu trong baûng Tool offset ghi
Neáu trong baûng Tool offset ghi
T01 X0 Z0 R0 T3
T01 X-53.12 Z-15.13 R0 T3
Thì ghi G54 X53.12 Z135.13
thì ghi G54 X0 Z120
Thí duï thieát laäp goác toaï ñoä G54, G55, G56 cho moät duïng cuï G54
G54 X0 Z340
G55 X0 Z170
G556 X0 Z0
Goác toaï ñoä maùy
Thí duï thieát laäp goác toaï ñoä G52
G54 X0 Z340
G52 X0 Z-170
G52 X0 Z-340
Goác toaï ñoä maùy
Soá offset mòn dao
Vò trí dao treân maâm dao
Thí duï T0202
Thay dao töï ñoäng
Thay dao baèng tay
Choïn duïng cuï caét Txx xx
0, 9
Tư thế dao tiện trong hệ Fanuc
Bảng Offset dao chuẩn
Bảng Offset dao thường
OFWX
OFWZ
OFWR
OFWY
Bảng Offset dao thường
Ñieåm chuaån cuûa duïng cuï caét
Offset chieàu daøi dao
Baùn kính muõi dao Löôïng moøn dao
KYÙ HIEÄU TÖ THEÁ DAO Q
Khi ñaøi dao naèm ôû phía sau maùy
KYÙ HIEÄU TÖ THEÁ DAO F
Khi ñaøi dao naèm ôû phía tröôùc maùy
or
• G10 P_ X_ Z_ Y_ R_ Q_ ; • • G10 P_ U_ W_ V_ C_ Q_ ; • P : Offset number •
•
0 : Command of work coordinate system shift value 1–32 : Command of tool wear offset value
• Command value is offset
•
number 1000+(1–32) : Command of tool geometry offset value (1–32) : Offset number
•
X : Offset value on X axis (absolute) Z : Offset value on Z axis (absolute) Y : Offset value on Y axis (absolute) U : Offset value on X axis (incremental) W : Offset value on Z axis (incremental) V : Offset value on Y axis (incremental) R : Tool nose radius offset value (absolute) C : Tool nose radius offset value (incremental) Q : Imaginary tool nose number
M03 = Truïc chính quay theo chieàu kim ñoàng hoà M04 = Truïc chính quay ngöôïc chieàu kim ñoàng hoà M05 = Döøng truïc chính M08 = Môû bôm M09 = Taét bôm F = Löôïng aên dao (toác ñoä chaïy dao, löôïng tieán
dao, toác ñoä tieán dao)
CAÙC CHÖÙC NAÊNG KHAÙC
![Bài giảng Ứng dụng tin học trong Kỹ thuật phương tiện thủy [chuẩn nhất]](https://cdn.tailieu.vn/images/document/thumbnail/2025/20251216/anhquangvu03@gmail.com/135x160/12021765937860.jpg)
![Bài tập tối ưu trong gia công cắt gọt [kèm lời giải chi tiết]](https://cdn.tailieu.vn/images/document/thumbnail/2025/20251129/dinhd8055/135x160/26351764558606.jpg)
