CƠ CHẾ SINH BỆNH HỌC CỦA
NHỨC ĐẦU MIGRAIN
VÀ ỨNG DỤNG TRONG ĐIỀU TRỊ
PGS.TS NGUYỄN VĂN LIỆU
KHOA TK BV BẠCH MAI
BỘ MÔN TK ĐẠI HỌC Y HÀ NỘI
ĐẠI CƢƠNG
• Nhức đầu Migrain là loại đau phổ biến nhất trong số
các trƣờng hợp nhức đầu nguyên phát mạn tính.
• Cơ chế của nhức đầu Migrain phức tạp, cho đến nay
còn nhiều điều chúng ta chƣa biết rõ.
• Bệnh sinh của nhức đầu Migrain có liên quan đến
giải phẫu chức năng các đƣờng dẫn truyền cảm giác
đau, cơ chế sinh lý bệnh, sinh hóa, dƣợc lý, di
truyền.
• Hiểu biết cơ chế bệnh sinh này sẽ giúp cắt nghĩa các
tr/ch lâm sàng, điều trị và dự phòng các cơn Migrain.
CƠ CHẾ ĐAU TRONG MIGRAIN
• Từ trƣớc đến nay chúng ta coi nhức đầu Migrain là do rối
loạn vận mạch: Tiền triệu là giai đoạn co mạch, giai đoạn
toàn phát có hiện tƣợng giãn mạch. Thực tế yếu tố mạch
máu chỉ là một phần của câu chuyện phức tạp này.
• Trong cơ chế bệnh sinh Migrain có các bất thƣờng về cấu
trúc não, các bất thƣờng sinh hóa ở não, có yếu tố di
truyền..
Các yếu tố này tạo nên kích thích ở não, mất điều hòa
cảm giác gây đau đầu và các triệu chứng phối hợp khác.
LỊCH SỬ
Năm 1938: Graham và Volff dùng Egotamin
Tiêm cho bệnh nhân đã chứng minh đƣợc giảm
mức độ mạch đập gây giảm đau đầu.
Năm 1944: Leao đƣa ra thuyết ức chế lan rộng ở
vỏ não ( Cortical spresding depression- CSD):
CSD là làn sóng khử cực TB thần kinh, tiếp sau
đó là sự ức chế hoạt động của tế bào; thay đổi
lƣu lƣợng máu: Lúc đầu xung huyết sau đó giảm
lƣu lƣợng máu.
LỊCH SỬ
Trên EEG có thể thấy hiện tƣợng CSD ở các động vật
không có hồi não, nhƣng chƣa thấy trên ngƣời.
Ngày nay thuyết CSD của Leao đã đƣợc chứng minh
bằng kỹ thuật chụp PET và fMRI. Làn sóng CSD lan
rộng xuyên qua não với tốc độ 3mm/phút.