Bài giảng Cơ sở thiết kế nhà máy thực phẩm: Chương 2

9/16/2010

Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY

Chương 2

CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY

Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY

I. Vai trò và tầm quan trọng của việc chọn địa điểm xây dựng nhà máy Việc lựa chọn địa điểm xây dựng nhà máy đóng vai trò hết sức quan trọng, ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động của nhà máy sau này. Khi lựa chọn cần lưu ý: ◙ Đảm bảo quá trình sản xuất liên tục. ◙ Ngày nay các nhà máy thường đặt trong các khu công nghiệp, có lợi vì: - Giảm diện tích xây dựng. - Số công trình hữu ích sẽ được tận dụng tốt hơn. - Giảm được vốn đầu tư ban đầu. - Tiết kiệm cơ sở hạ tầng. - Được sự ưu đãi của nhà nước.

Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY I. Vai trò và tầm quan trọng của việc chọn địa điểm xây dựng nhà máy Ví dụ :

Nhà máy sản xuất bánh kẹo

Nhà máy sản xuất bột

Nhà máy sản xuất đường → Nếu lựa chọn đúng thì sẽ thúc đẩy sự phát triển của các đô thị, sự phát triển của xã hội.

I. Vai trò và tầm quan trọng của việc chọn địa điểm xây dựng nhà máy - Nằm trong vùng quy hoạch của thành phố → Có khả năng hoạt động lâu dài. - Nhà máy của chúng ta nằm gần các nhà máy khác có khả năng cung cấp nguyên liệu → Giảm chi phí vận chuyển. - Khu công nghiệp : sản xuất công nghiệp hoặc dịch vụ phục vụ sản xuất công nghiệp. - Khu chế xuất: nhiệm vụ chính là sản xuất hàng công nghiệp phục vụ xuất khẩu hoặc các dịch vụ có liên quan đến xuất khẩu. - Khu công nghệ cao: áp dụng sản xuất các sản phẩm công nghệ cao như công nghệ thông tin, công nghệ sinh học, cơ điện tử, bên cạnh đó còn có các ngành vật liệu mới, năng lượng mới.

1 9/16/2010

Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY

Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY I. Vai trò và tầm quan trọng của việc chọn địa điểm xây dựng nhà máy * Ý nghĩa của việc lựa chọn điểm xây dựng nhà máy: Việc lựa chọn địa điểm xây dựng nhà máy là một khâu đặc biệt quan trọng trong quá trình đầu tư của doanh nghiệp, vì trong thực tế sau khi đã xây dựng nhà máy thì quyết định này không còn khả năng thay đổi nữa. Việc lựa chọn địa điểm xây dựng nhà máy có ý nghĩa quan trọng đối với sự tồn tại và phát triển của nhà máy. Nếu địa điểm xây dựng không phù hợp thì sẽ gặp phải nhiều khó khăn trong quá trình xây dựng và hoạt động như :

I. Vai trò và tầm quan trọng của việc chọn địa điểm xây dựng nhà máy * Ý nghĩa của việc lựa chọn điểm xây dựng nhà máy: 1. Nếu nhà máy đặt quá xa vùng nguyên liệu, sẽ phải tốn chi phí vận chuyển nguyên liệu đến nhà máy và đôi khi hoạt động của nhà máy còn bị ngưng trệ do thiếu nguyên liệu để sản xuất. 2. Nếu nhà máy không đặt trong khu qui hoạch của thành phố hay không nằm trong vùng đảm bảo an ninh quốc phòng thì hoạt động của nhà máy sẽ bị ngưng trệ khi xảy ra sự cố không thể tính toán trước, ví dụ khu đất đó bị giải toả. 3. Nếu nhà máy đặt quá xa vùng tiêu thụ sản phẩm, sẽ tốn chi phí vận chuyển hàng đến nơi tiêu thụ, đôi khi thời gian vận chuyển dài sẽ ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm → Có thể ảnh hưởng đến việc kinh doanh của nhà máy.

Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY I. Vai trò và tầm quan trọng của việc chọn địa điểm xây dựng nhà máy * Ý nghĩa của việc lựa chọn điểm xây dựng nhà máy: ◙ Nếu nền đất không bằng phẳng → Tốn kém chi phí san nền. ◙ Nếu nhà máy đặt quá xa vùng cung cấp nguyên vật liệu cho việc xây dựng nhà máy → Tốn kém chi phí vận chuyển. ► Như vậy nếu việc lựa chọn địa điểm xây dựng nhà máy không hợp lý có thể dẫn đến việc phải tốn kém nhiều chi phí cho hoạt động của nhà máy, hoặc có thể nhà máy ngưng hoạt động.

Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY I. Vai trò và tầm quan trọng của việc chọn địa điểm xây dựng nhà máy * Ý nghĩa của việc lựa chọn điểm xây dựng nhà máy: 4. Nếu nhà máy đặt xa hệ thống đường giao thông chính thì vận chuyển khó khăn tốn kém. 5. Nếu nhà máy đặt xa nơi cung cấp điện, nước thì phải tốn kém chi phí cho việc cung cấp điện, nước cho hoạt động của nhà máy. Đặc biệt đối với nhà máy thực phẩm thì nước là một nhu cầu rất cần thiết. 6. Nếu việc lựa chọn địa hình và địa chất của khu đất không phù hợp với tính chất hoạt động của nhà máy cũng có ảnh hưởng rất lớn vì: ◙ Nếu cường độ chịu lực của lớp đất đó không đủ lớn, sẽ sinh ra sụt lún → Ảnh hưởng đến hoạt động của nhà máy.

2 9/16/2010

Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY

II. Nguyên tắc lựa chọn 1. Địa điểm: xây dựng nhà máy phải gần vùng nguyên liệu (hoặc ngay vùng nguyên liệu) để: ◙ Giảm chi phí vận chuyển nguyên liệu. ◙ Nguyên liệu phải đảm bảo chất lượng. ◙ Vùng nguyên liệu phải đủ lớn, đảm bảo đủ chất lượng và số lượng nguyên liệu cho nhà máy hoạt động liên tục. Ví dụ: - Các nhà máy đường, tinh bột mì thường đặt ở Tây Ninh do ở đó được trồng nhiều mía, khoai mì. - Các nhà máy chế biến thuỷ sản đặt gần sông, biển.

II. Nguyên tắc lựa chọn 2. Giao thông: Nhà máy nên đặt gần đường giao thông chính (đường bộ, đường thuỷ, đường sắt, đường hàng không) để thuận tiện cho việc vận chuyển nguyên liệu, sản phẩm ... 3. Nguồn điện, nước, (và các loại nhiên liệu khác) a. Nước: có nước trong mạng lưới nước sinh hoạt thành phố, nước giếng khoan (độ sâu giếng từ 40m ÷ 120m, nếu cạn quá nước sẽ ô nhiễm, sâu quá thì nước dễ có kim loại nặng). b. Điện: gần mạng lưới điện quốc gia Nếu có thể nên xây dựng gần các nhà máy khác hoặc trong các khu công nghiệp, khu chế xuất để hợp tác với nhau về nhiều mặt như sử dụng công nhân, xây dựng các công trình phúc lợi công cộng, xử lý chất thải, tiêu thụ phế liệu, vật tư.

Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY

II. Nguyên tắc lựa chọn Ví dụ: ◙ Cường độ chịu lực của lớp đất ở đó phải lớn (> 105 N/m²), tốt nhất là đất cứng, đất đồi, đất sét. ◙ Không xây nhà máy trên nền đất có khoảng sản : không ổn định, khi khai thác sẽ ảnh hưởng đến nhà máy. ◙ Khu đất phải phù hợp với việc bố trí nhà máy : chú ý độ dốc của nền (> 1%), nếu nền không có độ dốc, không bằng phẳng → Phải san lắp nền, nếu chi phí san lấp nền > 10 ÷ 15% → Không chọn. ◙ Phải có đủ diện tích để xây dựng, bố trí các công trình hiện hữu (phù hợp với mặt bằng nhà máy), đồng thời có kho dự trữ để mở rộng trong tương lai.

II. Nguyên tắc lựa chọn 4. Nằm trong khu quy hoạch của thành phố, khu vực đảm bảo an ninh quốc phòng (không xây dựng gần biên giới, sân bay, ...) để nhà máy được hoạt động ổn định 5. Nên đặt gần khu dân cư (do đặc trưng nhà máy của chúng ta là nhà máy chế biến thực phẩm) để thuận tiện trong việc lựa chọn công nhân, tiêu thụ sản phẩm, giảm các chi phí phúc lợi xã hội (đào tạo, nhà ở). Đặc biệt, các nhà máy sản xuất các loại sản phẩm dễ hư hỏng phải tiêu thụ ngay thì gần khu dân cư là yếu tố rất quan trọng. 6. Lựa chọn nơi có khí hậu, thời tiết, địa hình thuận lợi, tương đối bằng phẳng, ít ngập lụt, mạch nước ngầm nằm sâu dưới đất → Để không tốn nhiều tiền làm móng.

3 9/16/2010

Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY

Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY III. Trình tự lựa chọn địa điểm xây dựng nhà máy 1. Thu nhập thông tin : ◙ Thu nhập, ghi chép các số liệu như diện tích, ranh giới, các điều kiện hạ tầng, môi trường, dân cư, dịch vụ công cộng. ◙ Ghi các số liệu khảo sát địa chất công trình, hướng gió, thời tiết, độ ẩm không khí. ◙ Vẽ sơ đồ địa điểm. * Các nhân tố ảnh hưởng đến việc lựa chọn địa điểm:

II. Nguyên tắc lựa chọn 7. Nếu nhà máy thuộc loại nhà máy nhiều bụi, có mùi khó chịu, có chất độc hại → Chọn địa điểm xa khu nhà ở của dân, các khu vực công cộng khác để tránh ô nhiễm ► Tốt nhất là chọn xây dựng nhà máy trong các khu công nghiệp, khu chế xuất → Đảm bảo về an toàn vệ sinh công nghiệp. * Dựa vào đặc điểm của từng nhà máy mà có thể ưu tiên nguyên tắc này, xem nhẹ nguyên tắc khác. Ví dụ : Xét các yếu tố có tính khoa học không ? Có tính kinh tế không ? Có tính thực tế không ?

Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY III. Trình tự lựa chọn địa điểm xây dựng nhà máy Sự ảnh hưởng của các nhân tố này không cố định theo thời gian

Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY III. Trình tự lựa chọn địa điểm xây dựng nhà máy 1. Thu nhập thông tin : GIAO THÔNG

GIÁ KHU ĐẤT

THỊ TRƯỜNG

NĂNG LƯỢNG

Bảng thể hiện tác động theo thời gian của các nhân tố ảnh hưởng

ĐẶC ĐIỂM CỦA NGÀNH CÔNG NGHIỆP

CẤP NƯỚC

Tác động theo thời gian

ĐẶC ĐIỂM KHU ĐẤT

Nhân tố lựa chọn địa điểm

TÌNH TRẠNG PHÁT TRIỂN CỦA KHU VỰC

ĐIẠ ĐIỂM XÂY DỰNG XÍ NGHIỆP CÔNG NGHIỆP

TÁC ĐỘNG CỦA NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG

Tầm quan trọng Tương lai Ngắn hạn Dài hạn

XỬ LÝ CHẤT THẢI

QUI MÔ ĐẶC ĐIỂM CỦA XHCN

Cung cấp nguyên vật liệu

LỰC LƯỢNG LAO ĐỘNG

CHÍNH QUYỀN

KHÍ HẬU

Đặc điểm khu đất

CÁC ĐÒI HỎI KHÁC

Cấp nước

Có ý nghĩa quyết định

Vị trí so với mạng lưới giao thông

Phải xác định các nhân tố chính ảnh hưởng tới việc lựa chọn địa điểm xây dựng và các nhân tố chính này phải thể hiện được sự khác nhau giữa các địa điểm.

Cấp điện

4 9/16/2010

Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY

Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY III. Trình tự lựa chọn địa điểm xây dựng nhà máy

Bảng thể hiện tác động theo thời gian của các nhân tố ảnh hưởng

Tác động theo thời gian Nhân tố lựa chọn địa điểm Tầm quan trọng Tương lai Ngắn hạn Dài hạn

Lực lượng lao động Vị trí so với thị trường tiêu thụ Qui định về xây dựng, thuế, ... Định hướng phát triển kinh tế của khu vực... Xử lý chất thải Ít có ý nghĩa quyết định Vị trí đến khu ở

III. Trình tự lựa chọn địa điểm xây dựng nhà máy 1. Thu nhập thông tin : ◙ Dự đoán sự thay đổi có lợi hoặc bất lợi theo thời gian của các nhân tố ảnh hưởng có ý nghĩa rất thiết thực trong quá trình đánh giá lựa chọn địa điểm. Ví dụ: ● Nguyên liệu (1) ● Điện nước (2) ● Giao thông (3) ● Vệ sinh môi trường (4) ● Chính sách pháp luật (5) ● Quan hệ xã hội (6) → Lựa chọn nhân tố nào thể hiện sự khác biệt giữa các địa điểm A, B, C? Có thể (1), (2), (3), (6): nhân tố chính.

Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY

Nhà máy lân cận

III. Trình tự lựa chọn địa điểm xây dựng nhà máy 1. Thu nhập thông tin : ◙ Các nhân tố chính chỉ ảnh hưởng ở mức độ tương đối. Ví dụ: Trong thời gian đầu, khi xây dựng nhà máy ở ngoại thành thì yếu tố cơ sở hạ tầng bất lợi nhưng sau một thời gian, thành phố mở rộng ra ngoại thành thì yếu tố cơ sở hạ tầng không còn quan trọng nữa. ☻ Có sáu nhóm nhân tố chính: (1) Nguyên liệu: yêu cầu về sản lượng, chất lượng, vận chuyển. (2) Cơ sở hạ tầng: giao thông, điện, nước. (3) Thị trường: nguyên liệu, thị trường sản phẩm. (4) Địa hình và đặc điểm khu đất. (5) Lực lượng lao động. (6) Quan hệ xã hội

III. Trình tự lựa chọn địa điểm xây dựng nhà máy 2. Trình tự lựa chọn địa điểm xây dựng nhà máy ◙ Thu nhập thông tin liên quan đến địa điểm xây dựng nhà máy (từ các công ty kinh doanh hạ tầng kiến trúc, hoặc từ các dịch vụ công cộng). ◙ Phân tích, đánh giá giữa các địa điểm để lựa chọn địa điểm tối ưu. Bước 1: Xác định mục đích của việc xây dựng nhà máy. Bước 2: Thống kê các nhân tố chính ảnh hưởng đến việc lựa chọn địa điểm xây dựng nhà máy và những nhân tố này phải thể hiện được sự khác nhau giữa các địa điểm. Bước 3: Xác định những yêu cầu của các nhân tố ảnh hưởng (giao thông, địa điểm, địa chất, điện, nước, ... ), đặc biệt là những yêu cầu có tính đặc thù của nhà máy.

5 9/16/2010

Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY III. Trình tự lựa chọn địa điểm xây dựng nhà máy 2. Trình tự lựa chọn địa điểm xây dựng nhà máy Bước 4: Tìm các địa điểm có khả năng xây dựng nhà máy.

Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY III. Trình tự lựa chọn địa điểm xây dựng nhà máy 2. Trình tự lựa chọn địa điểm xây dựng nhà máy Bước 8: Chọn địa điểm tối ưu: ● Nếu có một địa điểm tối ưu: chọn. ● Nếu có nhiều địa điểm phù hợp: xét các yếu tố ưu tiên, sau đó nhà đầu tư quyết định lựa chọn địa điểm thích hợp. ● Nếu không có địa điểm phù hợp: xác định lại phương pháp đánh giá và thực hiện lại các bước trên.

Bước 5: Kiểm tra các địa điểm, lựa chọn sơ bộ dựa trên những yêu cầu trên, loại các địa điểm không phù hợp. Bước 6: Xác định phương pháp đánh giá (dùng phương pháp này để lựa chọn các phương án đã được lựa chọn sau khi kiểm tra lựa chọn sơ bộ). Bước 7: Đánh giá các địa điểm đã lựa chọn sơ bộ dựa trên phương pháp đánh giá đã chọn ở trên.

Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY

IV. Một số phương pháp đánh giá việc chọn địa điểm xây dựng nhà máy: ◙ Từ những địa điểm tìm được thông qua tư vấn, quảng cáo, ... người ta tiến hành lựa chọn sơ bộ. Cơ sở để lựa chọn là các yêu cầu đặt ra của các nhân tố ảnh hưởng quan trọng. Một số lớn các địa điểm bị loại bởi chúng không đạt được những yêu cầu tối thiểu. Các địa điểm còn lại cần được đánh giá tiếp tục để tìm ra địa điểm tốt nhất. ◙ Có nhiều phương pháp đánh giá để lựa chọn, trong đó có hai phương pháp thường được sử dụng hiện nay: IV. Một số phương pháp đánh giá việc chọn địa điểm xây dựng nhà máy: 1. Phương pháp toạ độ vận chuyển ◙ Phương pháp này được sử dụng để tìm ra các địa điểm xây dựng cho loại xí nghiệp công nghiệp có nhu cầu vận chuyển lớn. ◙ Trên bản đồ của một hoặc vài đô thị có địa điểm dự kiến xây dựng nhà máy (S1, S2, S3, ...) người ta xác lập một hệ thống toạ độ X, Y. Trên đó xác định địa điểm của các hãng cung ứng nguyên vật liệu và hãng tiếp nhận sản phẩm. Mỗi điểm có hai thông tin chính là khối lượng vận chuyển (Tn) đi hoặc đến và điểm toạ độ theo phương Xn, Yn của nó.

6 9/16/2010

Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY

1. Phương pháp toạ độ vận chuyển Ví dụ:

Các thông tin

Y

Y.T

X

X.T

T (1000T) 6.40

40

256.0

0

2.50

50

125.0

23

57.5

8.60

20

172.0

20

172.0

Nguyên vật liệu chính

1.60

0

56

84.0

4.20

33

138.6

36

151.2

Hãng cung ứng

5.60

46

257.6

43

240.0 N1 N2 N3 N4 N5 N6

Nguyên liệu phụ

8.50

50

425.0

46

391.0

1.50

43

64.5

46

69.0

Sản phẩm

3.00

20

60.0

70

210.0 T1 T2 T3

Hãng tiếp nhận

IV. Một số phương pháp đánh giá việc chọn địa điểm xây dựng nhà máy: 1. Phương pháp toạ độ vận chuyển ◙ Địa điểm tối ưu nhất (điểm cân bằng về quãng đường và khối lượng vận chuyển được xác định bằng toạ độ: XDTU = (Tổng các XnTn):(Tổng khối lượng vận chuyển đến và đi) = Xtt YDTU = (Tổng các YnTn):(Tổng khối lượng vận chuyển đến và đi) = Ytt ◙ Điểm trung tâm này chính là địa điểm lý tưởng xây dựng nhà máy xét về phương diện vận chuyển. Địa điểm nào gần trung tâm này là địa điểm được chọn. ◙ Phương pháp này thường được dùng cho khu vực có mật độ giao thông dày đặc và vơí giả thiết không kể đến giá cước vận chuyển khác nhau của từng loại hàng hoá.

41.90 1498.7

1374.7

Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY

1. Phương pháp toạ độ vận chuyển Ví dụ về lựa chọn địa điểm xây dựng xí nghiệp công nghiệp bằng phương pháp toạ độ vận chuyển. 1. Phương pháp toạ độ vận chuyển Ví dụ: Kết quả: Ytt = 1498.7 : 41.9 = 35.77 và Xtt = 1374.7 : 41.9 = 32.8

)

S1

m k ( Y

N6

N2

Stt

T1 T2

Địa điểm lý tưởng điểm trung tâm về quãng đường và khối lượng vận chuyển

N1

S3

N5

S2

N3

T3

X (km)

70 60 50 40 30 20 10 0

N4

0

10

20

30

40

50

70

80

60

Địa điểm xây dựng được chọn

7 9/16/2010

Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY

1. Phương pháp toạ độ vận chuyển Ví dụ về lựa chọn địa điểm xây dựng xí nghiệp công nghiệp bằng phương pháp toạ độ vận chuyển. Chú thích: - Stt (32.8,35.77) là địa điểm lý tưởng, điểm trung tâm về quảng đường và khối lượng vận chuyển, S2 là địa điểm dược chọn.

IV. Một số phương pháp đánh giá việc chọn địa điểm xây dựng nhà máy: 2. Phương pháp đánh giá theo điểm (phương pháp sử dụng tổng hợp các yếu tố có liên quan) : ◙ Đây là phương pháp thường được sử dụng bởi các ưu điểm: ● Phương pháp này xét đến một cách tổng hợp các nhân tố ảnh hưởng, nên nó mang tính thực tế hơn so với các phương pháp chỉ dựa vào một hay một số ít các nhân tố để đánh giá. ● Chú ý đến ý nghĩa hay giá trị so sánh của từng nhân tố trong quá trình đánh giá. ● Độ chính xác, tính khách quan cao. ● Sử dụng đơn giản do dùng một đơn vị thống nhất trong đánh giá (điểm) và có thể đánh giá nhiều phương án cùng một lúc.

Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY

IV. Một số phương pháp đánh giá việc chọn địa điểm xây dựng nhà máy: 2. Phương pháp đánh giá theo điểm (phương pháp sử dụng tổng hợp các yếu tố có liên quan) : ◙ Phương pháp này được tiến hành theo 5 bước sau: Bước 1 : Xác định các nhân tố cần đánh giá, nghĩa là xác định các nhân tố chính ảnh hưởng đến việc lựa chọn địa điểm xây dựng và các nhân tố chính nay phải thể hiện được sự khác nhau giữa các địa điểm lựa chọn. Ví dụ : (1), (2), (3), (6) : nhân tố chính Có sáu nhóm nhân tố chính. Bước 2 : Xác định giá trị so sánh (theo %) của các nhóm và từng nhân tố trong mỗi nhóm. * Đây là bước có tính quyết định để lập nên hệ thống đánh giá theo điểm và cũng là điểm yếu nhất của phương pháp. Vì ở đây thể hiện nhiều tính chủ quan của người lập.

IV. Một số phương pháp đánh giá việc chọn địa điểm xây dựng nhà máy: 2. Phương pháp đánh giá theo điểm (phương pháp sử dụng tổng hợp các yếu tố có liên quan) : * Giá trị so sánh (%) của từng nhân tố phụ thuộc vào đặc điểm của từng ngành công nghiệp, đặc điểm xí nghiệp và sự phát triển của cơ sở hạ tầng kỹ thuật – xã hội của khu vực. * Xác định bằng cách cho điểm cao đối với những nhân tố quan trọng và cho điểm thấp đối với những nhân tố ít quan trọng hơn. * Để hạn chế tính chủ quan thì dùng phương pháp ‘hỏi ý kiến chuyên gia’. * Hiệu quả của công việc này phụ thuộc rất nhiều vào cách lập các phiếu đánh giá. * Sau đó tổng kết, chỉnh lý và đưa ra một hệ thống giá trị của các nhân tố ảnh hưởng.

8 9/16/2010

Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY

Cho tất cả CN (CHLB Đức)

Các nhân tố ảnh hưởng

Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY 2. Phương pháp đánh giá theo điểm (phương pháp sử dụng tổng hợp các yếu tố có liên quan) : Ví dụ tham khảo về phân chia nhóm xác định giá trị so sánh của các nhân tố ảnh hưởng

Thứ tự

Các nhân tố ảnh hưởng

Thứ tự

Giá trị so sánh (%)

Cho ngành CNTP (CHLB Đức) Giá trị so sánh (%)

1

32

1

34 Đặc điểm khu đất

1.1

26.7

1.1

14.5

6.9

2.5

5.9

4.0

2.5

3.3

1.5

0.8

5.2

2.8

4.7

1.1

Đặc điểm điều kiện địa hình khu đất Độ bằng phẳng Cấu trúc nền đất, khả năng chịu lực. Chủ sở hữu Cảnh quan tự nhiên Khoảng cách cách ly Yếu tố truyền thống

Đặc điểm điều kiện địa hình khu đất Độ bằng phẳng Cấu trúc nền đất, khả năng chịu lực. Mực nước ngầm Cảnh quan tự nhiên Lũ lụt Điều kiện khí hậu

Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY 2. Phương pháp đánh giá theo điểm (phương pháp sử dụng tổng hợp các yếu tố có liên quan) :

Cho ngành CNTP (CHLB Đức)

Cho ngành CNTP (CHLB Đức) 7.0

Cho tất cả ngành CN (CHLB Đức)

5.3

11.3 2.2 Cung cấp năng lượng 7.4

5.3

1.2 Giá khu đất

8.5

1.7

2.9

1.2 Giá khu đất 1.3 Độ lớn khu đất

Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY 2. Phương pháp đánh giá theo điểm (phương pháp sử dụng tổng hợp các yếu tố có liên quan) : Cho tất cả ngành CN (CHLB Đức) 2.2 Cung cấp năng lượng Cung cấp điện Cung cấp dầu lửa, khí đốt

Cung cấp điện Cung cấp dầu lửa, khí đốt

38

35

1.0

Sưởi ấm

9.0

2 Hạ tầng kỹ thuật 2.1 Hệ thống giao thông

6.9

2.3 Cấp nước

5.4

6.5

7.5

Từ mạng chung

4.6

2.5

Từ giếng khoan tại chỗ 7.5

Tiếp nối với giao thông đường bộ Tiếp nối với giao thông đường sắt

3.9

4.0

2.0

2.4 Xử lý nước thải

2.4 Xử lý nước thải, rác

Tiếp nối với giao thông đường bộ Tiếp nối với giao thông đường sắt Tiếp nối với sân bay

thải

1.0

2.9

2.5 Xử lý rác thải

Tiếp nối với cảng, sông, biển

9 9/16/2010

Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY 2. Phương pháp đánh giá theo điểm (phương pháp sử dụng tổng hợp các yếu tố có liên quan) :

Cho ngành CNTP (CHLB Đức)

Cho tất cả ngành CN (CHLB Đức)

16 3 Lực lượng lao động

trong

8.0

3.1 Số lượng lao động

thị

5.3 3.1 Vị

4.0

3.2 Chất lượng lao động

trí trường LĐ 5.4 3.2 Mức lương

14 4 Các nhân tố khác Cho ngành CNTP (CHLB Đức) 4 Các nhân tố khác 15.0

1.1

3.3 Các cơ sở giáo dục,

dạy nghề

5.3 3.3 Các cơ sở giáo dục, dạy nghề

12.0 4.1 Chính sách phát triển 4.5 4.1 Thuế, cơ hội phát triển, hạn chế kinh tế

1.5

3.4 Đặc điểm con người

địa phương

3.0 lễ trong 3.5 4.2 XHCN ở lân cận

1.4

3.5 Nhà ở cho công

nhân

6.0 4.2 Ngày nghĩ, khu vực 4.3 Thị trường

Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY 2. Phương pháp đánh giá theo điểm (phương pháp sử dụng tổng hợp các yếu tố có liên quan) : Giá trị so sánh của từng nhân tố ảnh hưởng ví dụ cho nhà máy thực phẩm VN

Cấp nước : 12% Cấu trúc nền đất : 5% Giao thông : 10% Mực nước ngầm : 2.5%

Ngập lụt : 1.5%

Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY Giá trị so sánh của từng nhân tố ảnh hưởng ví dụ cho nhà máy thực phẩm VN Cấp từ mạng công cộng : 5% Cấp từ giếng khoang riêng: 7.5% vị trí tron mạng lưới đường : 4% Tiếp nối với đường bộ : 3.5% Tiếp nối với đường sắt : 1% Tiếp nối với cảng, sông, biển: 1.5% Cấp điện qua mạng chung : 5.3% Cấp điện qua trạm phát riêng : 1.5% Cấp hơi : 1.7%

Độ bằng phẳng : 3% Đặc điểm địa hình khu đất : 16% Khí hậu : 1% Hạ tầng kỹ thuật: 34% Năng lượng: 7% Đặc điểm khu đất: 31% Hình dáng và định hướng khu đất: 3% Các nhân tố ảnh hưởn g: tổng giá trị 100 % Giá khu đất : 9% Xử lý nước thải : 3% Xử lý rác thải : 2% Các nhân tố ảnh hưởn g: tổng giá trị 100 % Độ lớn khu đất : 6%

10 9/16/2010

Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY Giá trị so sánh của từng nhân tố ảnh hưởng ví dụ cho nhà máy thực phẩm VN

Nguồn nguyên vật liệu : 10%

Cung cấp nguyên vật liệu : 14% Giá nguyên vật liệu : 4%

Vị trí trong thị trường: 3% Thị trườn g: 20% Tiêu thụ sản phẩm : 6% Đặc điểm thị trường: 3%

Vị trí trong thị trường sức lao động: 6% Nhà ở : 2% Lực lượng lao động : 10%

Các nhân tố ảnh hưởn g: tổng giá trị 100 % Công trình dịch vụ công cộng : 2% Vị trí so với khu dân cư : 2%

Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY IV. Một số phương pháp đánh giá việc chọn địa điểm xây dựng nhà máy: 2. Phương pháp đánh giá theo điểm (phương pháp sử dụng tổng hợp các yếu tố có liên quan) : Bước 3: Xác định mức đánh giá cho từng nhân tố ảnh hưởng * Khả năng đáp ứng yêu cầu của từng nhân tố ảnh hưởng được chia thành các mức khác nhau. Các mức này được xếp đặt theo trật tự giảm dần tương ứng với một thang điểm, ví dụ như : rất thuận lợi, thuận lợi, ít thuận lợi và không thuận lợi tương ứng với 4, 3, 2, 1 điểm. Tuỳ theo đặc điểm của từng nhân tố ảnh hưởng mà mức đành giá nhiều hoặc ít.

Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY

Quan hệ đô thị : 5% Nhà máy lân cận : 3%

IV. Một số phương pháp đánh giá việc chọn địa điểm xây dựng nhà máy: 2. Phương pháp đánh giá theo điểm (phương pháp sử dụng tổng hợp các yếu tố có liên quan) : Bước 3: * Phương pháp thông thường được dùng để xây dựng các mức đánh giá là phương pháp phân tích SWOT (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats). Phương pháp này giúp xác định các mặt mạnh, mặt yếu, các cơ hội phát triển ảnh hưởng đến nhân tố và những gì có thể trở thành nguy cơ đe doạ trong nhân tố đó. Ví dụ :

IV. Một số phương pháp đánh giá việc chọn địa điểm xây dựng nhà máy: 2. Phương pháp đánh giá theo điểm (phương pháp sử dụng tổng hợp các yếu tố có liên quan) : Bước 3: * Phương pháp thông thường được dùng để xây dựng các mức đánh giá là phương pháp phân tích SWOT (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats). Phương pháp này giúp xác định các mặt mạnh, mặt yếu, các cơ hội phát triển ảnh hưởng đến nhân tố và những gì có thể trở thành nguy cơ đe doạ trong nhân tố đó. Ví dụ :Tiêu chuẩn cho mức thang đánh giá nhân tố cung cấp nguyên liệu để lựa chọn địa điểm xây dựng nhà máy chế biến rau quả

11 9/16/2010

Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY

Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY Nhân tố ảnh hưởng: ‘CUNG CẤP NGUYÊN LIỆU’

Nhân tố ảnh hưởng: ‘CUNG CẤP NGUYÊN LIỆU’

SWOT

Khả năng cung cấp nguyên liệu Mức đánh

Điểm

giá

Như (1)

Mặt mạnh (Strengths)

Mặt yếu (Weaknesses)

Khối lượng cung cấp cho công nghiệp chế biến lớn với chất lượng tốt, khả năng cung cấp lâu dài. Vùng trồng rau quả có truyền thống. Điều kiện giao thông vận chuyển tốt (1)

Thuận lợi

Rất thuận lợi

Không

Mặt yếu (Weaknesses)

Các cơ sở cung ứng rau quả đã tồn tại được tổ chức tốt nhưng số lượng không nhiều. Khoảng cách tới nguồn cung cấp 10 đến 20 km

Cơ hội (Opportunities)

Tương lai tại đây sẽ trở thành vùng chuyên canh lớn.

Vùng nguyên liệu có tiềm năng phát triển

Không

Đe doạ (Threats)

Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY Nhân tố ảnh hưởng: ‘CUNG CẤP NGUYÊN LIỆU’

SWOT

Khả năng cung cấp nguyên liệu Mức đánh

SWOT

Khả năng cung cấp nguyên liệu Mức đánh

Điểm

giá

Mặt mạnh (Strengths)

Khối lượng rau quả cung cấp lớn, chất lượng phù hợp.

Khối lượng rau quả đủ cung cấp, khối lượng đạt yêu cầu

Mặt yếu (Weaknesses)

Ít Thuận lợi

Cơ sở trồng rau phân bố rải rác Điều kiện vận chuyển trong khu vực nguyên liệu thấp

Không thuận lợi

Điều kiện vận chuyển trong khu vực nguyên liệu thấp, các cơ sở cung ứng rau quả đã có nhưng ít. Khoảng cách đến các cơ sở cung ứng nguyên liệu đến 30 km

Cơ hội

(Opportunities) Chưa rõ

Đe doạ (Threats)

Không

Đe doạ (Threats)

Sự phát triển của cơ sở thu mua, bảo quản rau quả còn chưa rõ ràng

12 9/16/2010

Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY

Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY Hệ thống đánh giá lựa chọn địa điểm xây dựng XNCN thực phẩm Việt Nam

Địa điểm số

Các nhân tố địa điểm Mức đánh giá Điểm

HS GT

1

2

3

4 1. Đặc điểm khu đất 1.1. Đặc điểm địa hình

21 21

Rất thuận lợi

14 14

Thuận lợi

1.1.1. Cấu trúc nền đất (kết quả khoan)

Ít thuận lợi

Không thuận lợi

IV. Một số phương pháp đánh giá việc chọn địa điểm xây dựng nhà máy: 2. Phương pháp đánh giá theo điểm (phương pháp sử dụng tổng hợp các yếu tố có liên quan) : Bước 4 : Xác định hệ số của các nhân tố ảnh hưởng (chuyển từ dạng % sang dạng điểm) Hệ số của nhân tố = (Giá trị của các nhân tố theo % * 4 điểm) : (Số điểm lớn nhất trong mức đánh giá) Bước 5 : Thành lập hệ thống đánh giá theo điểm. Ví dụ : Hệ thống đánh giá lựa chọn địa điểm xây dựng XNCN thực phẩm Việt Nam

Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY Hệ thống đánh giá lựa chọn địa điểm xây dựng XNCN thực phẩm Việt Nam

Điểm

Mức đánh giá

Mức đánh giá Điểm

HSG T

Các nhân tố địa điểm

Địa điểm số 1

2

3

4

Rất thuận lợi

HS GT Các nhân tố địa điểm 3 2

Thuận lợi

Không 2 3 Địa điểm số 1 4 6

1.1.2. Hình dáng và định hướng khu đất

Không thuận lợi

Bằng phẳng

Ít 1 3 3 1.1.5. Khả năng ngập lụt 0 0 Có khả năng

Mấp mô

1.1.3. Độ bằng phẳng của khu đất

4 4 Rất thuận lợi

Rất mấp mô

3 1 3 3 3 Thuận lợi

5m và hơn

1 – 5 m

1.1.4. Mực nước ngầm dưới cao độ mặt đất

1m và ít hơn

2 Ít thuận lợi 1.1.6. Điều kiện khí hậu (bão, lượng mưa) 1 Không thuận lợi

13 9/16/2010

Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY Hệ thống đánh giá lựa chọn địa điểm xây dựng XNCN thực phẩm Việt Nam

Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY Hệ thống đánh giá lựa chọn địa điểm xây dựng XNCN thực phẩm Việt Nam Địa điểm số

Mức đánh giá

HSG T

Đi ểm

Các nhân tố địa điểm

1

2

3

4

Mức đánh giá Điể m HS GT Các nhân tố địa điểm Địa điểm số 4 1 2 3

Từ

giếng

5 Rất phù hợp

28 4 Phù hợp

2. Hạ tầng kỹ thuật 2.1. Cấp nước 2.1.1. khoan

12 12

Khoan được, rẻ

Khoan được, đắt

2.1.1.1. Khả năng khoan

3 Chấp nhận được 1.2. Giá khu đất 2 Hơi cao

Có khả năng

Quá cao 1

Lớn

12 24 24 2 Đạt được

Đạt yêu cầu

2.1.1.2. Khả năng hút (m3/h)

Vừa đạt yêu cầu

12 1 1.3. Độ lớn khu đất (ha) 1 2 Xấp xỉ với yêu cầu

Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY Hệ thống đánh giá lựa chọn địa điểm xây dựng XNCN thực phẩm Việt Nam

Mức đánh giá Mức đánh giá HS GT Điể m Các nhân tố địa điểm 3 2 Điể m HS GT Các nhân tố địa điểm Địa điểm số 4 1 3 2

Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY Hệ thống đánh giá lựa chọn địa điểm xây dựng XNCN thực phẩm Việt Nam Địa điểm số 1 4 9

3 3 Rất phù hợp

2.2. Giao thông 6 6 2 Phù hợp 15 3 Rất thuận tiện 3 1 Còn phù hợp 2.1.1.3. Đặc điểm của nước (độ cứng, nhiệt độ trung bình, ...) 5 10 10 2 Thuận tiện 15 4 2.2.1. Vị trí trong mạng lưới đường bộ 5 1 Chấp nhận được 10 3 15 3 Đã có

2.1.2. Cấp từ mạng của đô thị 5 5 2 5 10 10 10 2

2.2.2. Giao thông nối đến mạng lưới đường bộ 1 Mạng đã có, tiếp nối rẻ Mạng đã có, tiếp nối vừa Mạng đã có, tiếp nối đắt Mạng sắp có 1 Phải XD, nhưng thuận lợi XD phức tạp

14 9/16/2010

Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY Hệ thống đánh giá lựa chọn địa điểm xây dựng XNCN thực phẩm Việt Nam

Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY Hệ thống đánh giá lựa chọn địa điểm xây dựng XNCN thực phẩm Việt Nam Địa điểm số

Mức đánh giá

Điể m

HSG T

Các nhân tố địa điểm

1

2

3

4

Điể m HSG T Các nhân tố địa điểm Địa điểm số 4 1 2 3

Giao

2.3. Năng lượng 2.3.1. Điện

Rất thuận lợi

2.2. thông

Thuận lợi

3 Rất thuận lợi

Ít thuận lợi

4 2 2 Thuận lợi

2.3.1.1. Qua mạng lưới chung (tiếp nối, chi phí xây dựng)

Không thuận lợi

2.2.3. Giao thông nối đến cảng, cửa sông 2 2 1 Không thuận lợi

Thấp

3 1 3 Đã có

Trung bình

2 2

2.3.1.2. Qua trạm phát riêng (chi phí xây dựng, vận hành)

Cao

2.2.4. Giao thông nối đến mạng lưới đường sắt 1 Phải XD, nhưng thuận lợi XD phức tạp

Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY Hệ thống đánh giá lựa chọn địa điểm xây dựng XNCN thực phẩm Việt Nam

Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY Hệ thống đánh giá lựa chọn địa điểm xây dựng XNCN thực phẩm Việt Nam Địa điểm số

Địa điểm số

Mức đánh giá

Điể m

HSG T

Các nhân tố địa điểm

3

4

1

2 Điể m

HSG T

Các nhân tố địa điểm

1

2

3

4

Thấp

Trung bình

2.3.2. Hơi nước (chi phí xây dựng, vận hành)

Cao

3. Nhân tố thị trường 3.1. Cung cấp nguyên liệu

Thấp

Rất thuận lợi

Trung bình

3.1.1. Khả năng cung cấp

Cao

2.4. Xử lý nước thải (chi phí cho hệ thống xử lý nước thải)

Rất thuận lợi

16 16

Thuận lợi Ít thuận lợi Không thuận lợi Rất thấp

Thuận lợi

Thấp

Ít thuận lợi

3.1.2. Giá nguyên vật liệu

2.5. Xử lý rác (tình trạng thải các cơ sở xử lý, khả tận năng dụng phế thải)

Không thuận lợi

Chấp nhận được Hơi cao

15 9/16/2010

Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY Hệ thống đánh giá lựa chọn địa điểm xây dựng XNCN thực phẩm Việt Nam

Mức đánh giá Mức đánh giá Điể m HS GT Địa điểm số 4 1 2 3 Điể m HSG T Địa điểm số 4 1 3 2

Các nhân tố địa điểm 3.2. Tiêu thụ sản phẩm Các nhân tố địa điểm 4. Lực lượng lao động 12 12 12 12 3 Rất thuận lợi 24 24 24 24 3 Lao động nhiều

4 2 Thuận lợi 8 2 Lao động có sẵn 3.2.1. Vị trí đến thị trường tiêu thụ 4.1. Vị trí trên thị trường sức lao động 1 Phù hợp yêu cầu 1 Lao động vừa đủ

4 Rất thuận lợi 4 Rất thuận lợi

3 9 9 3 Thuận lợi 2 6 6 3 Thuận lợi

6 6 2 Ít thuận lợi 2 Khan hiếm nhà ở 3.2.2. Quan hệ thị trường trong khu vực 4.2. Nhà ở (khả năng thuê, mua, giá cả) 1 Không thuận lợi 2 2 1 Rất thiếu nhà ở

Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY Hệ thống đánh giá lựa chọn địa điểm xây dựng XNCN thực phẩm Việt Nam

Địa điểm số Mức đánh giá Điể m HS GT Địa điểm số 4 1 2 3 Mức đánh giá Điể m HS GT Các nhân tố địa điểm 1 2 3 4

4 Rất thuận lợi Các nhân tố địa điểm 5. Quan hệ đô thị 12 12 3

8 8 4 2 6 3 Thuận lợi 5.1. Nhà máy lân cận 2 1

4 4 4 2 Ít thuận lợi 8 4 4.3. Công trình dịch vụ công cộng (khả năng sử dụng chung với khu dân dụng) 2 6 3 Có lợi Không có lợi Có hại do bụi, khí thải, ... 10 – 20 phút 20 – 30 phút 1 Không thuận lợi 6 2 5.2. Vị trí đến khu dân cư (thời gian đi làm) 4 1 30 – 40 phút 40 và hơn