29/09/2013
Câu hỏi
Hãy trình bày nguyên tắc thực hiện của phép thử tam giác? Phép thử tam giác có bao nhiêu trật tự trình bày mẫu?
Trả lời: Nguyên tắc thực hiện: Người thử nhận được đồng thời 3 mẫu thử đã được mã hóa trong đó có 2 mẫu giống nhau và 1 mẫu khác hai mẫu kia. Người thử phải chỉ ra mẫu nào khác với hai mẫu còn lại (hoặc chỉ ra hai mẫu nào giống nhau). Nhưng dạng thông thường của phiếu đánh giá cảm quan là yêu cầu người thử cho biết mẫu nào khác hai mẫu còn lại. Trật tự trình bày mẫu:
AAB ABA BAA BBA BAB ABB
Tình huống
Bỏ hay tiếp tục đóng gói?
1
29/09/2013
PHÉP THỬ HAI-BA (DUO-TRIO TEST)
Giảng viên: LÊ THÙY LINH
PHẠM VI ỨNG DỤNG
• thuộc nhóm phép thử phân biệt • muốn xác định xem liệu hai mẫu nào đó có khác nhau
về mặt cảm giác hay không.
• chỉ sử dụng khi sự khác nhau giữa các mẫu là khó
nhận thấy.
2
29/09/2013
PHẠM VI ỨNG DỤNG
• khi muốn thay đổi thành phần nguyên liệu, quy trình
sản xuất, đóng gói, vận chuyển hay bảo quản.
• có sự khác biệt tổng thể hay không và không quan
tâm đến tính chất cảm quan nào (như: vị ngọt, hương thơm, cấu trúc…) gây nên sự khác biệt.
THIẾT KẾ THÍ NGHIỆM
Nguyên tắc thực hiện
3
29/09/2013
Phép thử 2-3 một phía (mẫu kiểm chứng không đổi)
Phép thử 2-3 hai phía (mẫu kiểm chứng cân bằng)
• tất cả người thử cùng nhận
được một mẫu kiểm chứng. • 2 trật tự trình bày mẫu là • mẫu kiểm chứng (A) dành cho một nửa số người thử. Một nữa số người thử còn lại sẽ nhận được mẫu kiểm chứng (B) RA BA, RA AB • thích hợp hơn với người
• 4 trật tự trình bày mẫu RA BA, RA AB, RB BA và RB AB thử đã có kinh nghiệm với sản phẩm. • sử dụng khi người thử
không quen biết với mẫu thử hoặc không đủ lượng mẫu thử
Đặc điểm của phép thử 2-3
• xác suất (P) mà người thử đưa ra câu trả lời đúng khi không nhận thấy có sự khác biệt giữa các mẫu là một phần hai (P = 0.5)
• chỉ biết rằng các mẫu được nhận thấy khác nhau
nhưng không biết các mẫu khác nhau về thuộc tính nào
4
• So sánh phép thử 2-3 với phép thử tam giác,
giống và khác nhau thế nào?
• Nêu ưu điểm của phép thử 2-3 và tam giác
Khác nhau - Trật tự trình bày mẫu - Phép thử 2-3 có mẫu kiểm chứng - Xác suất đúng ngẫu nhiên của người thử ở phép thử tam giác là 1/3, còn ở phép thử 2-3 là 1/2
Giống nhau - Đều thuộc nhóm phép thử phân biệt - Đều ko quan tâm đến bản chất của sự khác biệt -Người thử nhận được 3 mẫu thử
29/09/2013
Ưu điểm - Phép thử tam giác có độ nhạy hơn phép thử 2-3 vì Ptamgiác < P2-3 - Phép thử 2-3 dễ thực hiện cho mọi đối tượng người thử vì có mẫu kiểm chứng
Các bước chuẩn bị thí nghiệm
Bước 3: chuẩn bị phiếu đánh giá cảm quan - chính xác - rõ ràng - dễ hiểu
Bước 1: chuẩn bị mẫu thử - kích thước - thể tích - khối lượng - vật chứa mẫu - nhiệt độ mẫu thử
Bước 2: mã hóa mẫu thử - mã hóa bằng một số có ba chữ số được lấy ngẫu nhiên, có 3 cách thông dụng sau đây: + Tra bảng số ngẫu nhiên + Sử dụng hàm RAND () trong Excel. + Bốc thăm ngẫu nhiên từ 0 đến 9. - Phiếu chuẩn bị thí nghiệm
5
29/09/2013
MẪU PHIẾU CHUẨN BỊ THÍ NGHIỆM
MẪU PHIẾU ĐÁNH GIÁ CẢM QUAN
6
29/09/2013
Phân tích tình huống và thảo luận
Tình huống 1 Bánh quế
XỬ LÝ KẾT QUẢ VÀ KẾT LUẬN
• Tổng số câu trả lời đúng (X) được đếm từ phiếu
chuẩn bị thí nghiệm.
• Tra bảng phụ lục 4, giả sử ta có số lượng người thử n = 32 thì yêu cầu số câu trả lời đúng tối thiểu là 22 ở mức ý nghĩa = 5%. Kết quả thí nghiệm có thể xảy ra 2 trường hợp:
7
X 22 thì ta kết luận hai mẫu thử khác nhau với mức ý nghĩa = 5%. Hay nói cách khác, người thử có thể nhận biết được sự khác nhau giữa hai mẫu.
X 22 thì ta kết luận hai mẫu thử không khác nhau với mức ý nghĩa = 5%. Hay nói cách khác, người thử không thể nhận biết được sự khác nhau giữa hai mẫu.
29/09/2013
TỔNG KẾT
• Có 3 mẫu thử, trong đó có một mẫu kiểm chứng và hai mẫu được mã hóa. Người thử có nhiệm vụ chọn ra mẫu nào trong hai mẫu mã hóa giống với mẫu kiểm chứng.
• Có hai dạng phép thử 2-3 là phép thử 2-3 một phía
(với mẫu kiểm chứng không đổi) và phép thử 2-3 hai phía (với mẫu kiểm chứng cân bằng).
• Trước khi tiến hành thí nghiệm, cần chuẩn bị phiếu đánh giá cảm quan và phiếu chuẩn bị thí nghiệm.
8
