ch-¬ng iii:
tµi ng uyªn thiªn nhiªn
I. Kh¸i niÖm vÒ tµi nguyªn thiªn nhiªn.
II. Khai th¸c vµ s ö dông tµi nguyªn thiªn nhiªn.
1. Tµi nguyªn kho¸ng s n.
2. Tµi nguyªn ®Êt.
3. Tµi nguyªn rõng.
4. Tµi nguyªn n-íc.
5. Tµi nguyªn biÓn.
III. Bo vÖ tµi nguyªn thiªn nhiªn.
I. kh¸i niÖm vÒ tµi nguyªn thiªn nhiªn.
1. §Þnh nghÜa.
- Tµi nguyªn thiªn nhiªn lµ c ¸c yÕu tè tù nhiªn®-îc s ö dông trong
kinh tÕ, lµm ph-¬ng tiÖn tån t¹i cña x· héi loµi ng-êi ( D.I.Aman).
- Tµi nguyªn thiªn nhiªn lµ nh÷ng yÕu tè tù nhiªn ®-îc s ö dông
nh- lµ nguån t- liÖu s inh s èng cña loµi ng-êi ( Ephrem«p).
- Tµi nguyªn thiªn nhiªn lµ nh÷ng vËt thÓ vµ c¸c d¹ng n¨ng l-îng
tù nhiªn ®-îc s ö dông c ho c on ng-êi hoÆc lµ nh÷ng ph-¬ng tiÖn mµ
con ng-êi khai th¸c trùc tiÕp tõ thiªn nhiªn ( Ghera xim«p ).
- Tµi nguyªn thiªn nhiªn lµ lùc l-îng tù nhiªn cña m«i tr-êng ®Þa lý
hiÓu theo nghÜa nh- lùc l-îng s n xuÊt d ù trö ( tiÒm lùc s n xuÊt ), nh-
gi¸ trÞ s ö dông trong viÖc ph¸t triÓn x· héi ( A.M.C«l«chiepki ).
- Tµi nguyªn thiªn nhiªn, trong tæ ng thÓ cña c hóng víi tÊt c ®iÒu
kiÖn tù nhiªn ®-îc hiÓu lµ toµn bé thÕ giíi v Ët chÊt bao quanh chóng ta
trong m èi quan hÖ víi x· héi loµi ng-êi........cßn nÕu nh- xÐt v Ò ph-¬ng
diÖn lÞch s ö cô thÓ, kh¸i niÖm tµi nguyªn thiªn nhiªn hÑp h¬n vµ chØ
bao gåm nh÷ng vËt chÊt v µ n¨ng l-îng tù nhiªn cã thÓ tham gia v µo
qu¸ tr×nh s n xuÊt ë møc ®é ph¸t triÓn x· héi nhÊt ®Þnh ( C«ma ).
Tµi nguyªn thiªn nhiªn lµ c¸c vËt thÓ vµ lùc l-îng tù nhiªn ë tr×nh
®é ph¸t triÓn lùc l-îng s n xuÊt vµ nghiªn cø u nhÊt ®Þnh, tµi nguyªn
thiªn nhiªn ®-îc s ö dông ®Ó tho mn nhu c Çu x· héi loµi ng-êi d-íi
h×nh thøc tham g ia trùc tiÕp vµo ho¹t ®éng s ¶n xuÊt vËt chÊt vµ
kh«ng vËt c hÊt.
H·y ph©n biÖt tµi nguyªn thiªn nhiªn v µ ®iÒu kiÖn tù nhiªn ?
Tµi nguyªn thiªn nhiªn
- Lµ c ¸c yÕu tè tù nhiªn
trong m«i tr-êng tù nhiªn.
- Cã quan hÖ trùc tiÕp ®Õn
ho ¹t ®éng s n xuÊt, kinh tÕ.
- Cã xu h-íng ngµy cµng
më réng theo s ù ph¸t triÓn cña
khoa häc kû thuËt.
§iÒu kiÖn tù nhiªn
- Bao gåm c¸c khÝa c¹nh
cña m«i tr-êng tù nhiªn bao
quanh x· héi co n ng-êi.
- Kh«ng trùc tiÕp tham gia
vµo nÒn s ¶n xuÊt, kinh tÕ.
- Nh-ng lµ yÕu tè cÇn
thiÕt kh«ng thÓ kh«ng c ã.
2. Ph©n lo ¹i tµi nguyªn thiªn nhiªn :
Theo tÝnh chÊt c ã thÓ bÞ
hao kiÖt tro ng qu¸ tr×nh
sö dông tµi nguyªn
tµi nguyªn thiªn nhiªn
Theo tÝnh c hÊt
tù nhiªn
Theo tÝnh c hÊt kinh
tÕ ( ho Æc s n xuÊt)
Kh«ng bÞ
hao kiÖt
- Theo ®Æc ®iÓm
sö dông tro ng nÒn
kinh tÕ quèc d©n
- Theo môc ®Ých
sö dông tro ng nÒn
kinh tÕ quèc d©n
- Kho ¸ng s n
- KhÝ hËu
- §Êt
- N-íc
- §éng vËt
- Thùc vËt
Cã thÓ bÞ
hao kiÖt
Kh«ng
kh«i
phôc
®-îc
Kh«i
phôc
®-îc
Trong c¸c c¸ch p h©n lo¹i tµi nguyªn thiªn nhiªn, lo ¹i nµo cã ý
nghÜa nhÊt ? V× s ao ?
C¸ch ph©n lo¹i tµi nguyªn thiªn nhiªn theo tÝnh cã thÓ bÞ hao kiÖt tro ng
qu¸ tr×nh s ö dông tµi nguyªn lµ c ã ý nghÜa nhÊt v× :
- Do nhu c Çu vÒ tµi nguyªn ng µy cµng lín trong lóc s è l-îng, tr÷ l-îng tµi
nguyªn ngµy cµng gi¶m.
Tµi nguyªn thiªn nhiªn Nhu c Çu