®Þa lý n«ng ng hiÖp
i.Kh¸I niÖm,vai trß vµ ®Æc ®iÓm s ¶n xuÊt n«ng ng hiÖp. ii.c ¸c yÕu tè ¶nh hë ng ®Õn s ¶n xuÊt n«ng ng hiÖp. iii.C¸c h×nh thø c tæ c hø c c hñ yÕu c ña s ¶n xuÊt n«ng ng hiÖp. iv.Mé t s è xu híng tro ng tæ c hø c ph¸t triÓn n«ng ng hiÖp hiÖn nay. v.®Þa lý c ¸c ng µnh s ¶n xuÊt n«ng ng hiÖp.
i.Kh¸I niÖm,vai trß vµ ®Æc ®iÓm s ¶n xuÊt n«ng ng hiÖp
1.Kh¸I niÖm ng µnh n«ng ng hiÖp: N«ng ng hiÖp lµ ng µnh s ¶n xuÊt v Ët c hÊt tro ng ®ã ho ¹t ®é ng c ña c o n ng ê i t¸c ®é ng trùc tiÕp ho Æc g i¸n tiÕp ®Õn c ©y trång ,v Ët nu«i nh»m t¹o ra c ¸c s ¶n p hÈm p hô c v ô c ho ®ê i s è ng x∙ hé i. S ¶n xuÊt n«ng ng hiÖp p h©n 2 nhãm ng µnh c hÝnh: Nhãm ng µnh trång trät.
Nhãm ng µnh c h¨n nu«i.
2.VAI TRß CñA S ¶N XUÊT N¤NG NGHIÖP
2.3 Phôc vô cho yªu cÇu quèc phßng vµ nh÷ng lóc thiªn tai 2.1 B¶o ®¶m sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña con ng êi
2.2 Cung cÊp ®Çu vµo vµ thóc ®Èy c«ng nghiÖp ph¸t triÓn
L¬ng thùc ,thùc phÈm lµ nhu c Çu kh«ng thÓ thiÕu ®îc c ña c o n ng ê i. S ¶n phÈm n«ng ng hiÖp phï hîp víi tËp qu¸n s ö dô ng c ña x∙ hé i. N©ng c ao s ¶n lîng l¬ng thùc ,thùc phÈm lµ vÊn ®Ò quan t©m hµng ®Çu c ña bÊt c ø què c g ia nµo .
2.1.b¶o ®¶m s ù tån t¹i vµ ph¸t triÓn c ña c o n ng ê i.
2.2.c ung c Êp ®Çu vµo c ho c «ng ng hiÖp, thó c ®Èy c «ng ng hiÖp ph¸t triÓn.
ệ ồ ệ
ố
ệ ẩ
ụ ả ấ ộ
Cung c p ng u n ng uyªn li u c ho c «ng ng hi p. ấ ầ ồ ạ T o ng u n v n ban đ u c ho qu¸ tr×nh c «ng ệ ng hi p ho ¸. Tiªu th s n ph m c «ng ng hi p. ệ . ồ Cung c p ng u n lao đ ng c ho c «ng ng hi p
Ụ Ụ
Ố 2.3.PH C V CHO Y£U CÇU QU C PHßNG Vµ nh÷ng ló c thiªn tai.
Duy tr× l c l ự ượ ẻ
ố ố ượ ộ ể ả ệ ổ ng qu©n đ i đ b o v t c .
ữ Gi i quy t c ho nh©n d©n nh ng ló c
qu c , c h ng k thï x©m l ế ấ ả ụ b¶o ,l t, m t mïa...
3.1.Mang tÝnh khu vùc râ rÖt. 3.1.Mang tÝnh khu vùc râ rÖt. 3.2.C©y trång ,vËt nu«i lµ ®è i 3.2.C©y trång ,vËt nu«i lµ ®è i tîng lao ®é ng : tîng lao ®é ng : Ph¶i tu©n the o mé t tr×nh tù thê i
g ian nhÊt ®Þnh. S ¶n phÈm c ã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn tù nhiªn. ChÞu s ù t¸c ®é ng s ©u s ¾c c ña tù nhiªn. Cã qu¸ tr×nh t¸i s ¶n xuÊt tù nhiªn tro ng qu¸ tr×nh t¸i s ¶n xuÊt kinh tÕ. 3.3.Mang tÝnh thê i vô c ao . 3.4.DiÖn tÝc h ®Êt trång ,mÆt níc lµ t liÖu s ¶n xuÊt kh«ng thay thÕ ®îc .
3.Nh÷ng ®Æc ®iÓm S ¶n xuÊt N«ng Ng hÞªp
3.1.mang tÝnh khu vùc rá rÖt.
ớ ứ ạ
ệ ự
ồ
Do tiÕn hµnh trªn đ a bµn ré ng l n,ph c t p. ị Do c ¸c đi u ki n t V× v y, vi c b trÝ c ©y tr ng ,v t nu«i , ng
ậ ỹ
ứ ề ổ ợ ỏ
ố nhiªn c hi ph i. ậ ệ ớ ợ ả ự ổ ứ t c h c l∙nh th h p ệ ả ề ệ ố ậ ụ d ng k thu t c anh t¸c ph i phï h p v i đi u ki n ừ t ng vïng vµ ®ßi h i c ã s ấ lý tro ng s n xu t n«ng ng hi p.
3.2.c©y trång vËt nu«i lµ ®èi tîng lao ®éng:
+Ph¶i tu©n theo mét tr×nh tù thêi gian nhÊt ®Þnh: C©y trång,vËt nu«i lµ c¸c sinh vËt nªn cã mét qu¸ tr×nh ph¸t triÓn sinh lý qua nhiÒu giai ®o¹n kÕ tiÕp nhau:Th¬ Êu,trëngthµnh, cho s¶n phÈm.Ho¹t ®éng n«ng nghiÖp v× thÕ ph¶i phôc tïng theo yªu cÇu ®ßi hái tõng thêi kú vµ thêi gian thu ho¹ch còng tuú thuéc vµo ®êi sèng sinh vËt.
3.2.c©y trång vËt nu«i lµ ®èi tîng lao ®éng:
+S¶n phÈm cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn tù nhiªn: Do sinh vËt tù ph¸t triÓn nªn thêi gian s¶n xuÊt bao giê cñng lín h¬n thêi gian lao ®éng.
3.2.c©y trång vËt nu«i lµ ®èi tîng lao ®éng:
+ChÞu sù t¸c ®éng s©u s¾c cña tù nhiªn: Mçi sinh vËt ®Òu tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong nh÷ng ®iÒu kiÖn tù nhiªn nhÊt ®Þnh,nÕu hoµn c¶nh thay ®æi sÎ ¶nh hëng ®Õn kÕt qu¶ s¶n xuÊt.
3.2.c ©y trång vËt nu«i lµ ®è i tîng lao ®é ng :
+Cã qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt tù nhiªn trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt kinh tÕ: Ho¹t ®éng n«ng nghiÖp cã kh¶ n¨ng tù t¹o ra nhiÒu s¶n phÈm ,ph¸t triÓn vÒ l îng vµ chÊt dï con ngêi cã ®Çu t cho qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt kinh tÕ hay kh«ng.
3.3.mang tÝnh thê i vô c ao .
ậ ỗ ạ ph¸t tri n c a s inh v t,m i lo i c ã
ờ ưở ạ 2 khÝa c nh: ể ủ ng kh¸c nhau.
ế ỗ ậ
ầ ỹ ư kh¸c nhau.
ế ạ ầ
®Çu t ụ i ho ¸.
ạ
ệ ỳ ồ ng l c h pha.
Th hi n ể ệ ở ố ớ ự Đ i v i s th i g ian s inh tr ố ớ Đ i v i yªu c u k thu tkinh t ,m i g iai ự ạ đo n c ã s ả ể ắ § kh c ph c vµ g i i quy t t×nh tr ng n y: ơ ớ C g i ế ợ K t h p nu«i tr ng c ¸c lo i c ©y,c o n c ã c hu ưở k s inh tr ề ụ ể Ph¸t tri n ng h ph .
3.4.®Êt ®ai,mÆt níc lµ t liÖu s ¶n xuÊt kh«ng thay thÕ ®îc .
Tro ng s ¶n xuÊt n«ng ng hiÖp,®Êt ®ai c hi phè i ®Õn quy m« s ¶n xuÊt ,tr×nh ®é ph¸t triÓn,mø c ®é th©m c anh,ph¬ng híng s ¶n xuÊt vµ tæ c hø c l∙nh thæ n«ng ng hiÖp. §Êt ®ai c ã ®é ph× tù nhiªn vµ ®é ph× kinh tÕ.ViÖc s ö dô ng ®Êt ®ai hîp lý c ã ý ng hÜa ®Æc biÖt ®è i víi ®é ph× kinh tÕ.
®Æc ®iÓm s ¶n xuÊt c «ng ng hiÖp
1. Ýt bÞ c hi phè i bë i c ¸c yÕu tè tù nhiªn. 2.Cã tÝnh c hÊt tËp trung c ao ®é . 3.c ã s ù tæ c hø c c hÆt c hÎ,hîp t¸c g i÷a c ¸c bé phËn ,ng µnh. 4.Cã thê i g ian lao ®é ng trïng v¬Ý thê i g ian s ¶n xuÊt.
h∙y s o s ¸nh s ù kh¸c nhau g i÷a s ¶n xuÊt n«ng ng hiÖp vµ c «ng ng hiÖp th«ng qua ®Æc ®iÓm s ¶n xuÊt
2 3
1
4
5
6
7
1.vÒ vai trß c ña ®Êt tro ng s ¶n xuÊt
n«ng nghiÖp c«ng nghiÖp
+t liÖu s ¶n xuÊt +vÞ trÝ ®Ó x©y c hñ yÕu. dùng nhµ m¸y, c «ng xë ng .
2.vÒ ®è i tîng lao ®é ng
n«ng nghiÖp c«ng nghiÖp
+c ©y trång , vËt +ng uyªn,nhiªn nu«i;lµ c ¸c s inh liÖu;lµ vËt v« vËt. tri,v« g i¸c .
3.vÒ tr×nh tù thê i g ian s ¶n xuÊt
n«ng nghiÖp c«ng nghiÖp
+ph¶i the o 1 trËt +kh«ng nhÊt thiÕt tù thê i g ian nhÊt the o tr×nh tù. ®Þnh.
4.vÒ kh¶ n¨ng ph¸t triÓn s ¶n phÈm
n«ng nghiÖp c«ng nghiÖp
+c ã,thê i g ian s ¶n +kh«ng ,thê i g ian xuÊt lín h¬n thê i s ¶n xuÊt b»ng g ian lao ®é ng . thê i g ian lao ®é ng .
5.vÒ s ù t¸c ®é ng c ña tù nhiªn
n«ng nghiÖp c«ng nghiÖp
+s ©u s ¾c . +Ýt,kh«ng ®¸ng kÓ.
6.vÒ s ù liªn kÕt tro ng s ¶n xuÊt
n«ng nghiÖp c«ng nghiÖp
+kh«ng c hÆt c hÏ. +c hÆt c hÏ,c Çn thiÕt.
7.vÒ tÝnh c hÊt tËp trung
n«ng nghiÖp c«ng nghiÖp
+ph©n t¸n. +rÊt tËp trung .
N¤NG NGHIÖP C¤NG NGHIÖP 1.VÒ vai trß cña ®Êt trong -T liÖu s¶n xuÊt chñ -VÞ trÝ ®Ó x©y dùng nhµ s ¶n xuÊt: yÕu. m¸y,c«ng xëng. 2.VÒ ®è i tîng lao ®é ng: -C©y trång,vËt nu«i. -Nguyªn,nhiªn liÖu. 3.VÒ tr×nh tù thê i gian s ¶n -Theo1trËt tù thêi gian -Kh«ng nhÊt thiÕt theo xuÊt: nhÊt ®Þnh. tr×nh tù. 4.VÒ kh¶ n¨ng ph¸t triÓn -Cã,thêi gian s¶n xuÊt -Kh«ng,thêi gian s¶n s ¶n phÈm : (cid:0) thêi gian lao ®éng. xuÊt =thêi gian lao ®éng 5.VÒ s ù t¸c ®é ng cña tù -S©u s¾c. -Ýt,kh«ng ®¸ng kÓ. nhiª n: 6.VÒ s ù liªn kÕt trong s ¶n -Kh«ng chÆt chÎ. -ChÆt chÎ,cÇn thiÕt. xuÊt: 7.VÒ tÝ nh chÊt tËp trung: -Ph©n t¸n. -RÊt tËp trung.
sù kh¸c nhau gi÷a s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp th«ng qua ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt
ii.c ¸c yÕu tè ¶nh hë ng ®Õn s ¶n xuÊt n«ng ng hiÖp
§Êt trång. Nguån níc vµ khÝ hËu 1.Nh÷ng yÕu tè tù nhiªn: §éng thùc vËt tù nhiªn. §Þa h×nh.
D©n c. 2.Nh÷ng yÕu tè kinh tÕ- ChÝnh s¸ch ph¸t triÓn. X· héi: ThÞ trêng tiªu thô. TiÕn bé khoa häc kü .
thuËt.
1.nh÷ng yÕu tè tù nhiªn:
1.1.§Êt trång : DiÖn tÝc h nhiÒu hay Ýt,®Êt mµu më hay kh« c »n ®Òu c ã ¶nh hë ng ®Õn n«ng ng hiÖp nãi c hung vµ trång trät nãi riªng .
HiÖn nay , ®Êt
n«ng
ng hiÖp ®ang c ã xu
híng bÞ c huyÓn s ang mô c ®Ýc h x©y dùng ®∙ t¸c ®é ng ®Õn viÖc ph¸t triÓn vµ ph©n bè n«ng ng hiÖp.
1.NH÷NG YÕU Tè Tù NHI£N:
1.2.Ng uån níc v µ khÝ hËu: Ng uån níc vµ khÝ hËu ¶nh h ë ng m¹nh mÏ ®Õn viÖc x¸c ®Þnh c ¬ c Êu c ©y trång , thê i vô ,kh¶ n¨ng xe n c anh,t¨ng vô ... NhiÖt ®é ,¸nh s ¸ng ,lîng ma rÊt c Çn thiÕt c ho s inh vËt ph¸t triÓn.C¸c diÔn biÕn thê i tiÕt g ©y ra thiªn tai , dÞc h bÖnh c ò ng lµm h¹n c hÕ ®Õn s ¶n xuÊt n«ng ng hiÖp.
1.NH÷NG YÕU Tè Tù NHI£N:
1.3.§é ng thùc v Ët tù nhiª n: §©y lµ c ¬ s ë ®Ó thuÇn ho ¸, lai t¹o g iè ng ,ng o µi ra c ¸c lo µi c á lµ thø c ¨n c ho g ia s ó c .
1.NH÷NG YÕU Tè Tù NHI£N:
1.4.§Þa h×nh: §é c ao , ®é dè c , ®é c ¾t xÎ lín s Ï g ©y khã kh¨n c ho s ¶n xuÊt n«ng ng hiÖp.
2.1.D©n c : Vïng ®ång b»ng , d©n c ®«ng thuËn lîi c ho viÖc ph¸t triÓn vµ ph©n bè nh÷ng ng hµnh c Çn nhiÒu nh©n lùc .
TruyÒn thè ng ,
kinh ng hiÖm s ¶n xuÊt ,
tËp qu¸n ¨n uè ng c ò ng ¶nh hë ng
®Õn s ¶n xuÊt n«ng ng hÖp.
2.nh÷ng yÕu tè kinh tÕ x∙ hé i:
2.Nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ x∙ hé i:
2.2.Chñ tr¬ng , c hÝnh s ¸c h p h¸t triÓn: Cã thÓ thó c ®Èy ho Æc k×m h¶m s ¶n
xuÊt. Nh÷ng c hÝnh s ¸c h liªn quan ®Õn vÊn ®Ò rué ng ®Êt lµ quan träng nhÊt.
2.NH÷NG YÕU Tè KINH TÕX∙ Hé I:
2.3.ThÞ trê ng tiª u thô : ThÞ trê ng c ã t¸c dô ng ®iÒu tiÕt m¹nh mÏ ®è i víi s ù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn n«ng ng hiÖp, nhÊt lµ c ¸c vïng c huyªn m«n ho ¸. Nh÷ng s ¶n phÈm thÞ trê ng c ã yªu c Çu s Ï dÔ dµng ph¸t triÓn.
2.4.TiÕn b é kho a häc kü thuËt: §a nÒn n«ng ng hiÖp l¹c
hËu,s ¶n xuÊt nhá , mang tÝnh tù c ung tù c Êp lªn nÒn n«ng ng hiÖp s ¶n xuÊt hiÖn ®¹i,mang tÝnh hµng ho ¸.
2.Nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ x∙ hé i:
C¸c yÕu tè tù nhiªn ?
C¸c yÕu tè kinh tÕx∙ hé i ?
RÊt tiÕc ,b¹n ®∙ tr¶ lê i kh«ng ®ó ng .
Xin c hó c mõ ng ,b¹n ®∙ tr¶ lê i ®ó ng .
Nhng quan träng h¬n,b¹n h∙y g i¶i thÝc h v× s ao ? (c ¶ v Ò lý luËn lÉn thùc tiÔn)
c ¸c yÕu tè kinh tÕx∙ hé i quyÕt ®Þnh s ù ph¸t triÓn vµ ph©n bè s ¶n xuÊt n«ng ng hiÖp Bë i v×
VÒ lý luËn:
YÕu tè quyÕt ®Þnh bao g iê c ñng ph¶i lµ yÕu tè bªn tro ng ng hÜa lµ mé t hiÖn tîng s Ï ®îc quyÕt ®Þnh bë i c ¸c yÕu tè ®Æc thï c ña hiÖn tîng ®ã.
S ù ph¸t triÓn vµ ph©n bè s ¶n xuÊt n«ng ng hiÖp lµ mé t hiÖn tîng kinh tÕx∙ hé i nªn ph¶i ®îc quyÕt ®Þnh b»ng c ¸c hiÖn tîng kinh tÕ x∙ hé i.
ë ViÖt Nam tríc vµ s au thê i kú ®æ i míi (1986 ®Õn nay) ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ tµi ng uyªn thiªn nhiªn hÇu nh kh«ng thay ®æ i.
Nhng nhê c hñ tr¬ng ,c hÝnh s ¸c h ®ó ng ®¾n c ña §¶ng vµ Nhµ níc ( Ng hÞ quyÕt 10,LuËt §Êt ®ai..) ®∙ t¹o nªn s ù c huyÓn biÕn lín tro ng ph¸t triÓn vµ ph©n bè s ¶n xuÊt n«ng ng hiÖp.
Tõ mé t níc ph¶i nhËp l¬ng thùc nay ®∙ trë thµnh mé t tro ng bè n níc xuÊt khÈu ®îc g ¹o nhiÒu nhÊt trªn thÕ g iíi.
VÒ thùc tiÓn(liª n hÖ v µo ViÖt Nam ):
S ¶n lîng ló a viÖt Nam qua c ¸c n¨m (triÖu tÊn)
1990 1992 1995 1997 1998 1999 2000 2002 2005
N¨m S ¶n lîng
19.2 21.6 24.9 27.5 29.1 31.4 32.5 34.4 35.7
xuÊt khÈu g ¹o n¨m 2o o 5(triÖu tÊn)
n í c k h ¸ c
2.34
t r u n g q u è c
0.5
u r u g o a y
0.8
a i c Ëp
1
pa k i s t a n
2.48
m ü
3.68
4.15
Ên ®é
5.2
v i Öt n a m
Th ¸ i l a n
7.24
Nguån:Thê i B¸o Kinh TÕ ViÖt Nam ,niªn gi¸m thè ng kª 20052006
Kinh tÕ hé g ia ®×nh. kinh tÕ trang tr¹i. kinh tÕ hîp t¸c x∙.
iii iii C¸c h×nhthø c C¸c h×nhthø c tæ c hø c c hñ tæ c hø c c hñ yÕu c ña yÕu c ña S ¶n xuÊt S ¶n xuÊt N«ng N«ng Ng hiÖp Ng hiÖp
1.H×nh thø c kinh tÕ hé g ia ®×nh. 1.1.Kh¸i niÖm :
Lµ h×nh thø c tæ c hø c ho ¹t ®é ng kinh
tÕ n«ng ng hiÖp c ã tÝnh c hÊt g ia ®×nh,s ö dô ng c hñ yÕu lao ®é ng g ia ®×nh tro ng s ¶n xuÊt ,n»m tro ng mé t hÖ thè ng kinh tÕ ré ng lín, nhng vÒ c ¬ b¶n ®îc ®Æc trng b»ng viÖc tham g ia mé t phÇn tro ng thÞ trê ng ho ¹t ®é ng víi mé t tr×nh ®é ho µn c hØnh kh«ng c ao .
1.H×nh thø c kinh tÕ hé g ia ®×nh.
Do c ¸c thµnh viªn c ã quan hÖ huyÕt thè ng víi nhau nªn h¹n c hÕ ®Õn mø c thÊp nhÊt c ¸c m©u thuÈn vÒ lîi Ýc h,®ång thê i l¹i nhÊt trÝ c ao tro ng kh©u tæ c hø c s ¶n xuÊt,s ë hö u qu¶n lý...
Cã thÓ khai th¸c tè i ®a c ¸c tiÒm n¨ng s ¼n c ã nh lao ®é ng phô ,ng uån vè n vµ vËt t nhµn rç i,phô phÈm n«ng ng hiÖp vµ kh¶ n¨ng truyÒn b¸ kü thuËt ng hÒ ng hiÖp c ña c ¸c thÕ hÖ tro ng g ia ®×nh.
1.2. 1.2. ®Æc ®iÓm ®Æc ®iÓm Kinh tÕ Kinh tÕ Hé g ia Hé g ia ®×nh ®×nh
Lµ mé t tæ hîp c Êu tró c phø c t¹p,c ã thÓ tiÕn hµnh c ¸c kh©u c ña qu¸ tr×nh s ¶n xuÊt vµ kinh do anh(s ¶nxuÊt, ph©n phè i ,tiªu dïng ).
1.H×nh thø c kinh tÕ hé g ia ®×nh.
Cã kh¶ n¨ng tù ®iÒu c hØnh c ao ,khi s ¶n xuÊt kinh do anh g Æp khã kh¨n c ã thÓ lÊy thu nhËp c ña ng hµnh nÇy bï c ho ng hµnh kh¸c ,nhê vËy dÓ dµng tiÕp tô c tån t¹i.
1.2. §Æc ®iÓm Kinh tÕ Hé g ia ®×nh
1.H×nh thø c kinh tÕ hé g ia ®×nh.
Do phÇn lín ho ¹t ®é ng kinh do anh diÔn ra ë n«ng th«n nªn bªn c ¹nh tÝnh tÝc h c ùc vÒ pho ng trµo vµ lè i s è ng quan hÖ mËt thiÕt tro ng c é ng ®ång th× tÝnh b¶o thñ tr× trÖ, kÐm nh¹y bÐn víi thÞ trê ng ,t×nh tr¹ng s ¶n xuÊt g ©y « nhiÔm m«i trê ng ®∙ c ¶n trë s ù ph¸t triÓn bÒn v÷ng the o híng s ¶n xuÊt hµng ho ¸.
1.2. ®Æc ®iÓm Kinh tÕ Hé g ia ®×nh
the o h×nh thø c tæ c hø c qu¶n lý vµ ph¬ng thø c ®iÒu hµnh
Hé g ia ®×nh ®é c lËp
Hé g ia ®×nh liªn do anh
Hé g ia ®×nh lµm thuª
1.3. Ph©n lo ¹i kinh tÕ hé g ia ®×nh:
The o c ¬ s ë s ¶n xuÊt vµ c ¬ c Êu ng uån thu nhËp
Hé g ia ®×nh thuÇn n«ng
Hé g ia ®×nh kiªm ng hµnh ng hÒ kh¸c
Hé g ia ®×nh phi n«ng ng hiÖp
1.3. Ph©n lo ¹i kinh tÕ hé g ia ®×nh:
The o tr×nh ®é s ¶n xuÊt
Hé g ia ®×nh s ¶n xuÊt hµng ho ¸
Hé g ia ®×nh tiÓu n«ng , tù c ung tù c Êp
1.3. Ph©n lo ¹i kinh tÕ hé g ia ®×nh:
The o quy m« diÖn tÝc h vµ g i¸ trÞ tæ ng thu nhËp
Hé g ia ®×nh nhá
Hé g ia ®×nh trung b×nh
Hé g ia ®×nh lín
1.3. Ph©n lo ¹i kinh tÕ hé g ia ®×nh:
C¸c níc ®ang ph¸t triÓn ®ang tro ng g iai ®o ¹n ®Çu c ña qu¸ tr×nh c huyÓn tõ hé g ia ®×nh tiÓu n«ng (c hñ yÕu lµ phô c vô tiªu dïng ) s ang hé s ¶n xuÊt hµng ho ¸.Thê ng hé g ia ®×nh c ã quy m« diÖn tÝc h nhá,n¨ng lùc s ¶n xuÊt h¹n c hÕ. T¹i c ¸c níc ph¸t triÓn,hÇu hÕt c ¸c hé g ia ®×nh ®Òu s ¶n xuÊt hµng ho ¸ nh ë NhËt B¶n c ã trªn 77%.ë Ph¸p,c ã g Çn 1 triÖu hé s ¶n xuÊt hµng ho ¸.Xu híng hiÖn nay, hé g ia ®×nh ë c ¸c níc ph¸t triÓn t¨ng vÒ quy m« diÖn tÝc h vµ g i¶m vÒ s è lîng .
1.4.T×nh h×nh p h¸t triÓn:
2.H×nh thø c kinh tÕ trang tr¹i. 2.1.Kh¸i niÖm :
Trang tr¹i n«ng ng hiÖp g ia ®×nh lµ tæ c hø c do anh ng hÖp s ¶n xuÊt c ña c ¸c hé g ia ®×nh , s ö dô ng lao ®é ng phÇn lín tro ng g ia ®×nh ®ång thê i c ã thÓ thuª thªm lao ®é ng bªn ng o µi nhng kh«ng nhiÒu vµ c hñ yÕu lµ s ¶n xuÊt n«ng s ¶n hµng ho ¸.
2.H×nh thø c kinh tÕ trang tr¹i.
Chñ trang tr¹i võ a qu¶n lý
Chñ trang tr¹i c ã quyÒn s ë hö u vµ s ö dô ng tÊt c ¶ c ¸c t liÖu s ¶n xuÊt ho Æc mé t phÇn, ho Æc c ã thÓ ®i thuª to µn bé .
võ a trùc tiÕp s ¶n xuÊt,c hØ thuª thªm lao ®é ng khi c Çn thiÕt. Thê ng xuyªn c huyªn m«n
ho ¸ s ¶n xuÊt ®Ó t¹o ra khè i l îng n«ng s ¶n hµng ho ¸ nhiÒu vµ c hi phÝ s ¶n xuÊt thÊp.
2.2. ®Æc ®iÓm kinh tÕ trang tr¹i
2.H×nh thø c kinh tÕ trang tr¹i.
kinh tÕ víi c ¸c tæ c hø c hîp t¸c x∙ dÞc h vô kinh tÕ kü thuËt, c ¸c c «ng ty t nh©n ho Æc c «ng ty c «ng th¬ng ng hiÖp kh¸c ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi c ho ®Çu vµo vµ ®Çu ra tro ng s ¶n xuÊt.
Cã nh÷ng ho ¹t ®é ng liªn kÕt
Thê ng ®îc nhµ níc hæ trî ®Ó s ¶n xuÊt nh÷ng n«ng s ¶n c ã nhu c Çu lín tro ng níc ho Æc xuÊt khÈu c ã hiÖu qu¶ c ao .
2.2. ®Æc ®iÓm kinh tÕ trang tr¹i
The o c ¬ c Êu Thu nhËp
Trang tr¹i Trång trät
Trang tr¹i Ch¨n nu«i
2.3. Ph©n lo ¹i kinh tÕ trang tr¹i:
The o Mø c ®é Qu¶n lý
Trang tr¹i Gia ®×nh
Trang tr¹i Liªn do anh
Trang tr¹i Hîp do anh
2.3. Ph©n lo ¹i kinh tÕ trang tr¹i:
The o Quy M«
Trang tr¹i lín
Trang tr¹i Trung b×nh
Trang tr¹i nhá
2.3. Ph©n lo ¹i kinh tÕ trang tr¹i:
2.4. T×nh h×nh p h¸t triÓn:
Kinh tÕ trang tr¹i ®îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn kh¸ s ím ë nh÷ng níc ph¸t triÓn,tõ s au c ué c c ¸c h m¹ng c «ng ng hiÖp ë Ch©u ¢u. S ù ph¸t triÓn diÔn ra the o quy luËt:khi míi c «ng ng hiÖp ho ¸ s è lîng trang tr¹i t¨ng vµ quy m« nhá,®Õn thê i kú c «ng ng hiÖp ho ¸ ®¹t mø c ®é c ao th× s è lîng trang tr¹i g i¶m vµ quy m« t¨ng lªn.
ë Ph¸p ,n¨m 1950 c ã 2.285 trang tr¹i v íi q uy m « trung b ×nh 14 ha,®Õn n¨m 1990 c hØ c ß n 980 trang tr¹i v íi q uy m « trung b ×nh 30 ha. ë NhËt, n¨m 1990 c ã 6.176 trang tr¹i v íi q uy m « trung b ×nh 0,5 ha, ®Õn n¨m 1995 c hØ c ß n 2.700 trang tr¹i v íi q uy m « trung b ×nh 1,5 ha.
Dùa vµo kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm ®Ó ph©n biÖt h×nh thø c kinh tÕ hé vµ kinh tÕ trang tr¹i.
hé g ia ®×nh
trang tr¹i
vÒ mô c ®Ýc h S ¶n xuÊt:
+Võ a tiªu dïng võ a b¸n ra thÞ tr
ê ng .
VÒ lao ®é ng Tham g ia:
+Tro ng g ia ®×nh vµ bµ
+Mang tÝnh c hÊt hµng ho ¸,®Ó b¸n ra thÞ trê ng . +Tro ng g ia ®×nh , bµ
c o n
vµ thuª thªm
ng o µi.
vÒ quy m« s ¶n xuÊt:
c o n. + Quy m« h¹n c hÕ.
+Thê ng c ã quy m« lín.
3.H×nh thø c kinh tÕ hîp t¸c x∙. 3.1.Kh¸i niÖm :
Hîp t¸c x∙ lµ h×nh thø c tæ c hø c hîp t¸c s ¶n xuÊt dùa trªn tinh thÇn tù ng uyÖn c ña c ¸c c hñ thÓ . Mô c ®Ýc h nh»m t¹o s ù ph©n c «ng lao ®é ng hîp lý,g i¶m c hi phÝ s ¶n xuÊt trung g ian , n©ng c ao hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ s ø c c ¹nh tranh c ña c ¸c c hñ thÓ s ¶n xuÊt n«ng ng hiÖp.
3.H×nh thø c kinh tÕ hîp t¸c x∙.
x∙ viªn g ãp phÇn ho Æc c ã thÓ huy ®é ng tõ c ¸c ng uån kh¸c .
Ng uån vè n ho ¹t ®é ng do c ¸c
Tæ c hø c hîp t¸c x∙ thê ng bao g åm mé t m¹ng líi tõ c ¬ s ë ®Õn to µn què c .C¸c hîp t¸c x∙ c ¬ s ë (lµng , x∙) thê ng tËp hîp l¹i thµnh c ¸c liªn hiÖp,liªn ®o µn hîp t¸c x∙ huyÖn,tØnh,què c g ia, què c tÕ ®Ó tËp trung ng uån vè n nh»m c ã ®iÒu kiÖn ho ¹t ®é ng tè t h¬n.
Ho ¹t ®é ng c hñ yÕu thiªn vÒ
dÞc h vô kinh tÕ kü thuËt.
3.2 ®Æc ®iÓm kinh tÕ hîp t¸c x∙
The o Chø c N¨ng
Htx tÝn dô ng
Htx Cung ø ng VËt t
Htx ChÕ biÕn Tiªu thô
Htx dÞc h vô Kü thuËt
3.3. Ph©n lo ¹i kinh tÕ hîp t¸c x∙:
The o Mø c ®é Ho ¹t ®é ng
Hîp t¸c x∙ ®¬n ng µnh
Hîp t¸c x∙ ®a ng µnh
3.3. Ph©n lo ¹i kinh tÕ hîp t¸c x∙:
3.4.T×nh h×nh p h¸t triÓn:
H×nh thø c hîp t¸c x∙ ph¸t triÓn m¹nh c ïng víi qu¸ tr×nh c «ng ng hiÖp ho ¸ nh»m phô c vô c ho c ¸c trang tr¹i g ia ®×nh. Tõ ®Çu nh÷ng n¨m 30 ®Õn 80,ë c ¸c níc x∙ hé i c hñ ng hÜa xuÊt hiÖn lo ¹i h×nh hîp t¸c x∙ tæ c hø c trªn c ¬ s ë tËp thÓ ho ¸ rué ng ®Êt , xo ¸ bá kinh tÕ hé g ia ®×nh. HiÖn nay,xu híng tæ c hø c thµnh mé t hÖ thè ng kinh do anh liªn ng µnh n«ng c «ng ng hiÖpdÞc h vô ë c ¸c níc ph¸t triÓn ®ang phæ biÕn.
C¬ c Êu lao ®é ng tro ng hÖ thè ng nÇy thê ng c huy Ón d Þc h the o híng s è lîng
v µ tû träng lao ®é ng trùc tiÕp g i¶m d Çn c ß n
tû träng lao ®é ng tro ng c ¸c d o anh ng hiÖp
c «ng ng hiÖp v µ d Þc h v ô t¨ng lª n.VÝ d ô ,ë
Ho a kú tro ng nh÷ng n¨m 50,c ø 1 lao ®é ng
n«ng ng hiÖp th× c ã 1,5 lao ®é ng c «ng
ng hiÖp v µ d Þc h v ô p hô c v ô n«ng ng hiÖp ,
nhng ®Õn nh÷ng n¨m 90 th× tû lÖ ®ã lµ 1:5.
iv.Mé t s è xu híng tro ng iv.Mé t s è xu híng tro ng Tæ c hø c ph¸t triÓn Tæ c hø c ph¸t triÓn n«ng ng hiÖp hiÖn nay. n«ng ng hiÖp hiÖn nay.
3.3.
2.2.
xu híng Chuy Ón d Þc h c ¬ c Êu Ng µnh
Xu Híng p h¸t TriÓn BÒn v ÷ng
xu Híng HiÖn ®¹i Ho ¸ v µ C«ng ng hiÖp ho ¸
1.1.
S ù ph¸t triÓn s ¶n xuÊt n«ng ng hiÖp ®∙ ®Ó l¹i nhiÒu bµi häc , ®ã lµ ho ¹t ®é ng c ña c o n ng ê i kh«ng ®îc lµm mÊt c ©n b»ng , ¶nh hë ng ®Õn tµi ng uyªn vµ m«i trê ng tù nhiªn.
V× vËy , quan ®iÓm ph¸t triÓn n«ng ng hiÖp bÒn v÷ng ®∙ ®îc tæ c hø c F.A.O vµ nhiÒu níc trªn thÕ g iíi lùa c hän lµm c ¬ s ë c ho viÖc thùc hiÖn c ¸c c hÝnh s ¸c h ph¸t triÓn n«ng ng hiÖp hiÖn nay.
iv.1 Xu híng ph¸t triÓn bÒn v÷ng
Mô c tiªu nh»m t¹o ra khè i lîng ,n¨ng s uÊt vµ c hÊt lîng n«ng s ¶n hµng ho ¸ c ao víi g i¸ thµnh h¹ , c hñ ®é ng tro ng s ¶n xuÊt ®Ó c ã u thÕ c ¹nh tranh trªn thÞ trê ng tro ng níc vµ què c tÕ.
Né i dung bao g åm viÖc lai t¹o g iè ng c ©y c o n;c ung c Êp vËt t kü thuËt nh ph©n, thuè c trõ s ©u,thø c ¨n ; s ö dô ng ®é ng m¸y mãc nh m¸y kÐo ,m¸y c µy,m¸y g Æt;®a c «ng ng hÖ hiÖn ®¹i vµo qu¸ tr×nh s ¶n xuÊt vµ c hÕ biÕn.
iv.2 Xu híng hiÖn ®¹i ho ¸ vµ c «ng ng hiÖp ho ¸
+VÒ g iè ng c ©y ,c o n:Kü thuËt t¸c h vµ g Ðp g ie n më ra kh¶ n¨ng t¹o ra c ¸c g iè ng míi c ã n¨ng s uÊt c ao , c hÊt lîng ®¸p ø ng yªu c Çu. +VÒ v Ët t,kü thuËt n«ng ng hiÖp :Ng o µi ph©n bãn, thuè c trõ s ©u diÖt c á vµ c ¸c lo ¹i ho ¸ c hÊt kh¸c ;thø c ¨n c ho g ia s ó c c ò ng ®îc c hÕ biÕn tè t h¬n. +VÒ ®é ng lùc m ¸y m ãc :HÖ thè ng m¸y kÐo vµ c ¸c m¸y liªn hîp kh¸c ®îc s ö dô ng ng µy c µng nhiÒu. +VÒ c «ng ng hÖ s ¶n xuÊt v µ c hÕ b iÕn:Nh÷ng c «ng ng hÖ míi ®∙ ®îc ¸p dô ng the o híng c ¬ g iíi ho ¸ vµ tù ®é ng ho ¸ , ®iÖn khÝ ho ¸,ho ¸ häc ho ¸,thuû lîi ho ¸ vµ nh÷ng thµnh tùu tro ng lÜnh vùc s inh häc .
iv.3. Xu híng c huyÓn dÞc h c ¬ c Êu ng µnh
ChuyÓn dÞc h tõ nÒn n«ng ng hiÖp ®a c anh, tù c Êp tù tó c s ang c huyªn
KÕt hîp s ¶n xuÊt n«ng ng hiÖp vµ
c anh, s ¶n xuÊt n«ng s ¶n hµng ho ¸.
ph¸t triÓn ng µnh ng hÒ phi n«ng
ng hiÖp.
1.§Þa lý ng µnh trång trät: 1.1.Ng µnh trång c ©y l¬ng thùc . 1.2.Ng µnhtrång c ©y c «ng ng hiÖp . 1.3.Ng µnh trång rõ ng .
v.®Þa lý c ¸c ng µnh s ¶n xuÊt n«ng ng hiÖp
2.Ng µnh c h¨n nu«i: 2.1.Vai trß v µ ®Æc ®iÓm . 2.2.T×nh h×nh p h¸t triÓn.
1.§Þa lý ng µnh trång trät: 1.1.Ng µnh trång c ©y l¬ng thùc .
• C©y ló a níc
• C©y ló a m ×
• C©y Ng «
• C¸c lo ¹i c ©y l¬ng thùc kh¸c
S ¾n
Cao l¬ng
§¹i m ¹c h
Kho ai t©y
T×nh h×nh s ¶n xuÊt l¬ng thùc trª n thÕ g iíi n¨m 2003
C©y l¬ng thùc
C¸c níc s ¶n xuÊt nhiÒu ( triÖu tÊn )
S ¶n lîng ( triÖu tÊn )
C¬ c Êu(% )
Ló a m ×
27,6
557,3
Trung Què c (86,1), Ên §é (69,3), Ho a Kú (63,6), L B Ng a (34,0), Ph¸p (30,0)...
Ló a níc
29,0
585,0
Trung Què c (167,6), Ên §é (133,5), In®«nªxia (51,8), B¨ng la®e t (38,0), ViÖt Nam (34,6)...
Ng «
31,4
635,7
Ho a Kú (256,9), Trung Què c (114,2), Braxin (47,5), Mªhic « (19,7), Ac he ntina (15,50)...
243,0
C¸c lo ¹i kh¸c (Kª, Ló a m ¹c h, Cao l¬ng , Kho ai, S ¾n...)
Ló a m ¹c h: LB Ng a (22,6), §ø c ( 13,0), Canad a (12,3).... Cao l¬ng : LB Ng a, Trung Què c , Ên §é ...
12,0 Nguån:FAO 19952003
S ¶n xuÊt n«ng ng hiÖp 1
Lîc ®å p h©n b è c ©y l¬ng thùc c hÝnh trª n thÕ g iíi
Canad a ▒
Ph¸p
LB Ng a ▒ ▒ ▒ ▒ ▒
▒
§ø c
▒ ▒
▒
░
▒ ░
Ho a Kú ▓
▒▒ ▒ ▒ ▒ ▒ ▒ ▒ ▒
▒
Trung Què c
▒ ▓ ▓ ▓ ▓
░
Mª hic «
░▒ ░ ▓▓ ▓ ▓ ▓
▒ ▓
B
Ên §é
▓
ViÖt Nam
▒
▓
In®«nªxia
░
▓
¨ n g l a ® e t
Braxin
▓
▓ ░ ░
▓
Ac he ntina
▒
▒
▒
░ ░
12.00%
27.60%
Lóa m×
Lóa n í c
▓ Ló a níc
░ Ng «
Ng«
31.40%
29.00%
▒ Ló a m×
C¸ c lo¹ i kh¸ c C¬ c Êu s ¶n lîng l¬ng thùc thÕ g iíi n¨m 2003 (%)
S ¶n xuÊt n«ng ng hiÖp 2
1.®Þa lý ng µnh trång trät 1.2. Ng µnh trång c ©y c «ng ng hiÖp .
C©y c ho ®ê ng :c ©y mÝa,c ©y c ñ c ¶i ®ê ng . C©y c ho dÇu:c ©y l¹c ,c ©y ®Ëu t¬ng ,c ©y mÌ, c ©y thÇu dÇu,c ©y « liu. C©y c ho c hÊt kÝc h thÝc h:c ©y c hÌ,c ©y c µ phª, c ©y c a c ao ,c ©y thuè c l¸. C©y c ho s îi:c ©y b«ng ,c ©y ®ay,c ©y c ãi. C©y c ho nhùa:c ©y c ao s u.
1.§Þa lý ng µnh trång trät: 1.2.Ng µnh trång c ©y c «ng ng hiÖp .
• C¸c c ©y c ho ®ê ng
MÝa
Cñ c ¶i ®ê ng
• C¸c c ©y c ho d Çu
L¹c
§Ëu t¬ng
• C¸c c ©y c ho c hÊt kÝc h thÝc h
ChÌ
Cµ p hª
Ca c ao
• C¸c c ©y c ho s îi
B«ng
• C©y c ho nhùa: Cao s u
S ¶n xuÊt n«ng ng hiÖp 3
T×nh h×nh trång c ©y c «ng ng hiÖp trª n thÕ g iíi n¨m 2003
C©y c «ng ng hiÖp
C¸c níc trång nhiÒu
S ¶n lîng ( triÖu tÊn )
143,5 (§ê ng )
MÝa v µ c ñ c ¶i ® ê ng
Braxin (22,8), Ên §é (19,4), Trung Què c (10), Ho a Kú (7,1), Th¸i Lan (6,4)...
Cµ p hª
7,2
Braxin (1,9), ViÖt Nam (0, 7), C«l«m b ia (0,7), In®«nªxia (0,6), Ên §é (0,3)...
ChÌ
3,2
Ên §é (0,8), Trung Què c (0,7), Xri Lanc a (0,3), Kª nia (0,20, In®«nª xia (0,1)...
B«ng
20
Trung Què c (5,3), Ho a Kú (4,1)Ên §é (1,8), Pakixtan (1,8), Ud ¬b ª kixtan (1,2)...
L¹c
37
Trung Què c (15,3), Ên §é (7,5), Nig iªria (2,7), Ho a Kú (1,9), Xu®¨ng (1,2)...
§Ëu t¬ng
189,5
Ho a Kú (65,8), Braxin (51,5), Ac he ntina (34,8), Trung Què c (16,9), Ên §é (6,8)...
Cao s u
7,5
Th¸i Lan (2,9), In®«nª xia (1,6), Ên §é (0,6), Malaxia (0,6), Trung Què c (0,5)...
1.®Þa lý ng µnh trång trät 1.3. Ng µnh trång rõ ng .
Ng uyªn nh©n h×nh thµnh ng µnh trång rõ ng . §Æc ®iÓm ng µnh trång rõ ng . T×nh h×nh ph¸t triÓn ng µnh trång rõ ng trªn thÕ g iíi.
DiÖn tÝc h rõ ng trång c ña thÕ g iíi thê i kú 1980 2000
1980
1990
2000
Ch©u lô c
%to µn c Çu
%to µn c Çu
%to µn c Çu
Ng h×n ha
Ng h×n ha
Ng h×n ha
ThÕ g iíi
17.780
100,0
43.591
100,0
187.087
100,0
Ch©u Phi
1.713
9,6
2.990
6,9
8.036
4,3
Ch©u ¸
11.088
62,4
31.755
72,9
115.847
61,9
Ch©u ¢u
32.015
17,1
B¾c v µ Trung Mü
287
1,6
691
1,6
17.533
9,4
Nam Mü
4.604
25,9
7.946
18,2
10.455
5,6
ó c v µ Ch©u §¹i D¬ng
88
0,5
189
0,4
3.201
1,7
Nguån:Global Fore s t R e s ource s As s e s s m e nt 2000, FAO 2001
Lîc ®å c ¸c khu v ùc tËp trung rõ ng trª n thÕ g iíi Lîc ®å c ¸c khu v ùc tËp trung rõ ng trª n thÕ g iíi
Canada
liªn bang ng a
Ho a Kú
trung què c
c hdc c o ng «
In®«nªxia
Braxin
ang o la
pªru
ha/ ng ê i 15
TriÖu ha 8000
7200
¤tr©ylia
13.2
12
6000
9
4100
3869
4000
3440 3455
6
DiÖn tÝc h rõng b×nh qu©n ®Çung ê i
Khu v ùc c ã rõ ng
2000
DiÖn tÝc h rõng
3
1.63
0.65 0.6
0.64
0
0
1990 1995 2000
1950
1650
DiÖn tÝc h rõ ng v µ b ×nh q u©n d iÖn tÝc h rõ ng tÝnh the o ®Çu ng ê i trª n thÕ g iíi thê i kú 16502000
S ¶n xuÊt n«ng ng hiÖp 4
2.Ng µnh c h¨n nu«i.
2.1. Vai trß v µ ®Æc ®iÓm c ña ng µnh c h¨n nu«i.
Vai trß c ña ng µnh c h¨n nu«i. §Æc ®iÓm c ña ng µnh c h¨n nu«i.
2.2. T×nh h×nh p h¸t triÓn c h¨n nu«i trª n thÕ g iíi.
Ng µnh c h¨n nu«i tr©u b ß . Ng µnh c h¨n nu«i lîn. Ng µnh c h¨n nu«i c õ u. Ng µnh c h¨n nu«i g ia c Çm .
Tr©u
Bß
Lîn
Cõ u
Dª
Gµ
Liª n b ang Ng a
Lîc ®å p h©n b è ®µn g ia s ó c trª n thÕ g iíi.
Canad a
§ø c Ph¸p
Anh
NhËt B¶n
Thæ NhØ Kú
Ho a Kú
Trung Què c
Mª hic «
Pakixtan
£ti«p ia
Xu §¨ng
Ên §é
C«l«m b ia
Nig iª ria
Ind «nªxia ¤xtr©y lia
Braxin Ac he ntina
Niu Dile n
Lîn
Dª
Cõ u
Tr©u Bß
T×nh h×nh c h¨n nu«i g ia s ó c trª n thÕ g iíi n¨m 2002
Gia s ó c
C¸c níc nu«i nhiÒu
S è lîng (triÖu c o n)
Tr©u
166,4
Ên §é (94), Pakixtan (24), Trung Què c (22), Nª p an (3,7), Ai CËp (3,6), ViÖt Nam (2,8 ), Miam a (2,6)...
1360,5
Bß
Ên §é (220), Braxin (176), Trung Què c (106), Ho a Kú (97), Ac he ntina (50), Xu §¨ng (38), £ti«p ia (35)...
939,3
Lîn
Trung Què c (464,7), Ho a Kú (59,1), Braxin (30), §ø c (26), ViÖt Nam (23,2), Ba Lan (18,7)...
Cõ u
1040
Trung Què c (137), ¤xtr©y lia (113), Ên §é (58,2), Iran (53,9), Xu §¨ng (47), Niu Dile n (44), Anh (33)...
746,5
Dª
Trung Què c (161,5), Ên §é (123,5), Pakixtan (50,9), Xu §¨ng (40), B¨ng la®e t (34 ), Nig iª ria (26)...
Ng uån:FAO 19952003
KÕt thó c c h¬ng N«ng ng hiÖp
KÕt thó c c h¬ng N«ng ng hiÖp
c ¸c níc s ¶n xuÊt l¬ng thùc nhiÒu nhÊt thÕ g iíi nĂm 2002
(Số liệu bài thực hành)