Bài giảng Điều trị Insulin ở bệnh nhân đái tháo đường týp 2

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:61

Thêm vào BST

Báo xấu

45
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

"Bài giảng Điều trị Insulin ở bệnh nhân đái tháo đường týp 2" thông tin đến người học các kiến thức về khi nào bệnh nhân đái tháo đường typ 2 cần điều trị insulin; điều trị đái tháo đường typ 2 bằng insulin; một ví dụ về điều trị insulin cho bệnh nhân đái tháo đường typ 2. Mời các bạn cùng tham khảo bài giảng để nắm chi tiết hơn nội dung kiến thức.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Điều trị Insulin ở bệnh nhân đái tháo đường týp 2

ĐIỀU TRỊ INSULIN Ở BỆNH NHÂN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG TÝP 2 BS NGUYỄN QUANG BẢY KHOA NỘI TIẾT – BV BẠCH MAI BỘ MÔN NỘI – TRƯỜNG ĐH Y HÀ NỘI
NỘI DUNG 1. Khi nào BN ĐTĐ typ 2 cần điều trị insulin 2. Điều trị ĐTĐ typ 2 bằng insulin 3. Một ví dụ về điều trị insulin cho BN ĐTĐ typ 2
ĐTĐ typ 1 – bệnh lý tự miễn dịch Marker bệnh tự miễn (ICA, IAA, GAD) Phá hủy tự miễn GĐ tuần trăng mật “Ngưỡng ĐTĐ” Hủy 100% tế bào Điều trị insulin ngay từ đầu là bắt buộc
ĐTĐ type 2 – bệnh lý mạn tính, tiến triển Diễn biến của ĐTĐ type 2 Kháng insulin SX glucose tại gan Nồng độ insulin Chức năng tế bào beta 4–7 năm Đường huyết sau ăn Đường huyết đói Điều trị insulin Rối loạn dung nạp glucose Đái tháo đường lâm sàng Chấn đoán ĐTĐ Reprinted from Primary Care, 26, Ramlo-Halsted BA, Edelman SV, The natural history of type 2 diabetes. Implications for clinical practice, 771–789, © 1999, with permission from Elsevier.
Một số thể đái tháo đường khác • ĐTĐ do bệnh tụy: Viêm tụy mạn, cắt tụy, Điều trị bắt buộc bằng Insulin • Đái tháo đường thai kỳ: Điều trị bắt buộc bằng Insulin • Do bệnh nội tiết: To đầu chi, HC Cushing
MỤC TIÊU ĐƯỜNG HUYẾT - HbA1c < 7.0% - ĐH trước ăn = 5,0 - 7.2 mmol/l - ĐH sau ăn 2h < 10.0 mmol/l - Phải cá thể hóa mục tiêu điều trị:  Kiểm soát chặt (HbA1C = 6.0 - 6.5%): trẻ, khỏe mạnh  Kiểm soát vừa (HbA1C = 7.5 - 8.0%+): già, có bệnh khác... - Tránh bị hạ đường huyết < 3,9 mmol/L Diabetes Care, Diabetologia. 19 April 2012
TRONG TAY CHÚNG TA CÓ NHỮNG VŨ KHÍ GÌ ? Suy tế bào Beta Tụy Sulfonylureas Glinides Gan Cơ và DPP-4 inhibitors mô mỡ Tăng SX glucose ↓đường huyết tại gan Kháng Insulin Biguanides TZDs TZDs Biguanides Ruột Ức chế DPP-4 Ức chế Alpha- Hấp thu Glucose glucosidase DeFronzo RA. Ann Intern Med. 1999;131:281–303. Buse JB et al. In: Williams Textbook of Endocrinology. 10th ed. Philadelphia: WB Saunders; 2003:1427–1483.
Insulin là vũ khí tối tân nhất mà chúng ta có 35 10 năm 30 30 năm 25 50 năm Tuổi thọ 20 15 10 5 0 1897 1922 1945 Bliss M. The Discovery of Insulin. University of Chicago Press. 1984; pp 11-20
Hiệu quả điều trị của các thuốc hạ đường huyết 0 -1.0 Mức giảm HbA1c* -2.0 -3.0 >4% >-4.0
KHI NÀO BN ĐTĐ TYP 2 CẦN INSULIN 1. Thất bại với thuốc uống hạ ĐH 2. Mất bù, mắc các bệnh cấp tính: – Chấn thương, stress, NK, NMCT… – Tăng ĐH có nhiễm toan ceton – Sử dụng thuốc làm tăng ĐH (corticosteroids) 3. Cần kiểm soát ĐH tích cực: BC mắt, BC thần kinh, phẫu thuật… 4. Có CCĐ thuốc uống như có thai, có bệnh gan hoặc bệnh thận… 5. Khi ĐH quá cao: HbA1C > 9%, nhiễm toan ceton, tăng ALTT…
Chức năng tế bào β tụy giảm dần theo thời gian điều trị đơn trị liệu 10 Không béo phì Béo phì 0 HOMA %B 80 60 40 20 Mất tb β ~4% trong 1 năm 0 0 1 2 3 4 5 6 0 1 2 3 4 5 6 Năm theo lựa chọn ngẫu nhiên ĐT quy ươc Sulphonylurea Metformin UKPDS 16. Diabetes 1995; 44: 1249-58
1 - ĐIỀU TRỊ THUỐC UỐNG THẤT BẠI Thuốc Thất bại tiên phát Thất bại thứ phát Sulfonylurea 15 - 30% 5% - 10% / năm Metformin < 10% 5% - 10%/ năm TZDs 25% Chưa rõ
2 - ĐIỀU TRỊ INSULIN KHI ĐƯỜNG HUYẾT QUÁ CAO  Hiện tượng ngộ độc đường (Glucotoxicity) => Điều trị insulin ngay nếu: HbA1c > 11% ĐH lúc đói > 16,5 mmol/L ĐH bất kỳ > 19,4 mmol/L Có khát nước, gày sút…  Điều trị tích cực: HbA1C > 9%: Phối hợp với insulin ngay Diabetes Care, Diabetologia. 19 April 2012
3 - ĐIỀU TRỊ INSULIN TRONG TÌNH HUỐNG ĐẶC BIỆT - BN có thai: Đảm bảo an toàn cho thai - Phẫu thuật cấp, nặng cần kiểm sóat ĐH nhanh và để tránh BC sau mổ. - BN phải điều trị = các thuốc làm  ĐH như Corticoid… - BN không ăn được, cần nuôi dưỡng đường TM. - Hôn mê tăng ĐH
XU HƯỚNG ĐIỀU TRỊ INSULIN SỚM ĐỂ ĐẠT VÀ GIỮ VỮNG MỤC TIÊU
Thực tế kiểm soát đường huyết trên lâm sàng Tỷ lệ BN có ĐTĐ 2 với nồng độ HbA1c ở Châu Á trong năm 1998 100% 90% 80% % Tỷ lệ % người dân bị ĐTĐ 2 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% Vietnam Bangladesh Philippines Overall China region India Thailand Malaysia Indonesia Sri Lanka Taiwan Korea Adapted from: Chuang LM et al. Diabet Med 2002;19:978−985
DCCT/EDIC: kiểm soát đường huyết sớm giúp giảm bệnh tim mạch nhiều năm sau đó 9 Điều trị truyền thống HbA1C (%) 8 Điều trị tích cực 7 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 Năm DCCT (giai đoạn can thiệp) EDIC (theo dõi quan sát) không tử vong, đột quỵ hoặc Tỉ suất cộng dồn của NMCT tử vong do bệnh tim mạch 0.06 0.04 Giảm 57% nguy cơ NMCT không tử Điều trị truyền vong, đột quỵ hoặc tử vong do bệnh tim thống mạch* (P = 0.02; 95% KTC: 12–79%) 0.02 Điều trị tích cực 0.00 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 DCCT (giai đoạn can thiệp) EDIC (theo dõi quan sát) Năm *Điều trị tích cực so với điều trị truyền thống Adapted from DCCT. N Engl J Med 1993; 329:977–986. DCCT/EDIC. JAMA 2002; 287:2563–2569. DCCT/EDIC. N Engl J Med 2005; 353:2643–2653.
Khởi đầu điều trị Insulin cho BN ĐTĐ typ 2 • Nên khởi đầu điều trị insulin khi kiểm soát ĐH kém, HbA1C > 8% mặc dù đã ăn kiêng, tập thể dục và thuốc uống đầy đủ • Không nên đợi HbA1C đến mức > 10% hoặc khi xuất hiện biến chứng • Khởi đầu điều trị insulin sẽ dễ dàng hơn khi BN bị bệnh thần kính ngoại biên gây đau hoặc có phù do biến chứng thận… nhưng khi đó đã quá muộn • Trì hoãn sử dụng insulin cho BN thực sự cần insulin => đẩy nhanh suy tế bào β và biến chứng tim mạch
Điều trị tích cực sớm làm tăng khả năng đạt và duy trì mục tiêu điều trị OAD + Đơn trị Tăng liều Phối hợp OAD + Tiêm insulin Lối sống liệu OAD OAD OAD Insulin nền nhiều mũi 10 9 HbA1c Goal 8 7 6 HbA1c Thời gian bị ĐTĐ trung bình của BN Điều trị bậc thang Điều trị sớm và tích cực thường quy OAD=oral antidiabetic agent. Adapted from Del Prato S et al. Int J Clin Pract. 2005;59(11):1345–1355. Copyright © 2005. Adapted with permission of Blackwell Publishing Ltd.
NỘI DUNG 1. Khi nào BN ĐTĐ typ 2 cần điều trị insulin 2. Điều trị ĐTĐ typ 2 bằng insulin  Cơ sở sinh lý 3. Một ví dụ về điều trị insulin cho BN ĐTĐ typ 2  Các loại insulin  Các phác đồ tiêm insulin  Cách chỉnh liều  Những lưu ý đặc biệt khi điều trị insulin