Bài giảng Điều trị máu tụ trong sọ - ThS. BS Nguyễn Duy Linh

Tài liệu này trình bày tổng quan về các loại máu tụ trong sọ não sau chấn thương, bao gồm máu tụ ngoài màng cứng (NMC), dưới màng cứng (DMC) và trong não (MTTN). Mục tiêu chính là cung cấp kiến thức lâm sàng, khả năng đọc hình ảnh CT, hiểu về các biến chứng và hướng điều trị phù hợp cho từng loại máu tụ.

Bác sĩ lâm sàng, đặc biệt là bác sĩ cấp cứu và bác sĩ phẫu thuật thần kinh.

Tài liệu này cung cấp một cái nhìn tổng quan về các loại máu tụ trong sọ não sau chấn thương.

**Máu tụ ngoài màng cứng (NMC):** Thường gặp ở người trẻ do màng cứng dễ tách rời khỏi xương sọ. Nguyên nhân chủ yếu là do tổn thương động mạch màng não giữa. Lâm sàng thường có khoảng tỉnh sau chấn thương, sau đó là liệt nửa người và giãn đồng tử cùng bên. CT scan cho thấy hình ảnh thấu kính lồi hai mặt. Điều trị phẫu thuật được chỉ định khi thể tích >30 cm3. Nếu không, theo dõi chặt chẽ với các tiêu chí cụ thể về thể tích, bề dày, lệch đường giữa và mức độ tri giác.

**Máu tụ dưới màng cứng (DMC):** Chia làm ba giai đoạn: cấp, bán cấp và mạn tính. Máu tụ DMC cấp thường xảy ra sau chấn thương sọ não nặng, có thể do tổn thương tĩnh mạch bắt cầu hoặc động mạch vỏ não. CT scan cho thấy hình ảnh thấu kính lõm. Chỉ định mổ dựa trên bề dày khối máu tụ, độ lệch đường giữa và mức độ tri giác. Máu tụ DMC mạn tính có thể không rõ tiền sử chấn thương, liên quan đến teo não và sử dụng thuốc kháng đông. Phẫu thuật được chỉ định khi có triệu chứng hoặc bề dày khối máu tụ >1cm.

**Máu tụ trong não (MTTN):** Thường gặp trong chấn thương sọ não nặng, phối hợp với dập não. Có thể do lực tác động trực tiếp hoặc tăng tốc giảm tốc đột ngột. CT scan giúp xác định vị trí và kích thước. Mổ sớm được chỉ định khi có tăng áp lực nội sọ kháng trị. Các trường hợp khác cần theo dõi chặt chẽ và chụp CT scan kiểm tra.

**Biến chứng:** Các biến chứng có thể xảy ra trong và sau phẫu thuật bao gồm khoan không đúng vị trí, dính bao máu tụ, tổn thương mô não, chảy máu, tụ khí, tụ mủ.

**Phương pháp mổ:** Các phương pháp mổ bao gồm mở sọ lấy máu tụ, khoan sọ một hoặc hai lỗ, mở sọ lớn và khoan nhỏ dẫn lưu. Việc lựa chọn phương pháp phụ thuộc vào loại và vị trí của máu tụ.