Bài giảng Giải phẫu: Mạch máu chi dưới - BS. Hoàng Văn Sơn

Đ I H C Y HÀ N I Ộ Ạ Ọ B MÔN GI I PH U Ộ

Ả

Ẫ

M CH MÁU CHI D M CH MÁU CHI D

Ạ Ạ

I ƯỚ I ƯỚ

BS HOÀNG VĂN S N Ơ

I

M CH MÁU CHI D

Ạ

ƯỚ

I. M C TIÊU:

Ụ

 Nêu đ c các ngu n c p máu cho chi d i bao g m ĐM ch u ượ ướ ậ ồ

ồ ấ trong và ĐM ch u ngoài ậ

 Trình bày đ c nguyên y, đ ng đi, liên quan, phân nhánh c a ượ ủ ườ ủ

các đ ng m ch c p máu cho chi d ấ ạ ộ i ướ

 Trình bày đ c các tĩnh m ch chi d ượ ạ i ướ

 Nêu đ c 1 s áp d ng trên lâm sàng ượ ụ ố

I

M CH MÁU CHI D

Ạ

ƯỚ

ĐM CH U TRONG

Ậ

ủ

 Nguyên y : Là 1 trong 2 nhánh ậ ố

i, vào t n c a ĐM ch u chung ậ ủ ướ ườ

 Đ ng đi : Xu ng d trong ch u hông bé ậ

 Phân nhánh: • Các nhánh c p máu cho các ấ

ậ ậ Ạ

ư

ự

ấ

T NG ch u hông, THÀNH ch u hông và ĐÁY ch u nh : các Đm ậ bàng quang, Đm tr c tràng … • Các nhánh c p máu vùng MÔNG : Đm mông trên, Đm mông d i, ướ Đm b t, Đm th n trong ẹ ị

I

M CH MÁU CHI D

Ạ

ƯỚ

ĐM CH U TRONG

Ậ

I. ĐM MÔNG TRÊN:  Nguyên y: Thân sau ĐM ch u

ủ ậ

 Đ ng đi, liên quan: Đi gi a thân trong ườ

TL C

S1

ữ TLC và S1 c a ĐRTKC ch u ở ậ ủ hông sau đó cùng TK mông trên trên chui qua khuy t ng i l n, ồ ớ ở ế c hình qu lê ra vùng mông ơ

ả  Phân nhánh: • ạ

ỡ

• ế

i Nhánh sâu: Ch y gi a 2 c ơ ữ mông nh và mông bé Nhánh nông : c mông to, ti p ơ n i v i ĐM mông d ố ớ ướ

I

M CH MÁU CHI D

Ạ

ƯỚ

ĐM CH U TRONG

Ậ

c ĐM ch u ậ ướ

ữ

i c hình qu lê. ế

S2

S3

ế ố ơ

TKT

ng i-m u chuy n, ơ ụ ồ ấ

ế ố ớ

ủ

II. ĐM MÔNG D I: ƯỚ  Nguyên y : Thân tr ủ trong  Đ ng đi, liên quan : Đi gi a ngành ườ i c c a S2, S3, cùng TK mông d tr ướ ướ ủ qua khuy t ng i l n d ồ ớ ướ ơ ả mông đm n m ngoài bó m ch TK ạ ằ Ở th n, n m trong dây TK ng i ồ ằ ẹ Phân nhánh: •Nhánh c mông to, ti p n i đm mông trên • Nhánh cho các c ể ti p n i v i đm mũ đùi ngoài, mũ đùi trong, nhánh xiên I c a đm đùi sâu • Nhánh đi theo TK ng iồ

TKN

I

M CH MÁU CHI D

Ạ

ƯỚ

ĐM CH U TRONG

Ậ

Ị

ủ

ướ

ướ ướ

ơ ị

ướ

b t ỗ ị

ầ ơ

III. ĐM B T:  Nguyên y : Là 1 nhánh c a thân ủ c đm ch u trong tr ậ  Đ ng đi, liên quan: Ch y t trên ạ ừ ườ c, d c theo b xu ng d i, ch ch ra tr ờ ọ ế ố trên c b t trong, qua ng b t chia làm 2 ị ố nhánh tr c và sau , ti p n i v i nhau 1 ế ố ớ vòng quanh l Phân nhánh: • Nhánh c p máu cho 2 c b t ơ ị •Nhánh c p máu 1 ph n cho các c khép • Nhánh

ấ ấ c i ổ ố

I

M CH MÁU CHI D

Ạ

ƯỚ

ĐM CH U TRONG

Ậ

ậ

c đm ch u trong ậ

ừ ậ

ẹ ồ ớ

ả

ế ậ

GN

ụ ậ ơ

IV. ĐM TH N TRONG: Ẹ  Nguyên y : Là 1 trong 2 nhánh t n ủ c a thân tr ướ ủ  Đ ng đi, liên quan : T trong ch u ườ hông bé cùng v i TK th n ch y ra vùng ạ ớ mông, qua khuy t ng i l n, d i c hình ướ ơ ế qu lê, sau đó vòng quanh gai ng i qua ồ khuy t ng i bé vào l i ch u hông ồ ạ  Phân nhánh: Phân các nhánh c p máu ấ cho vùng đáy ch u và c quan sinh d c ngoài

I

M CH MÁU CHI D

Ạ

ƯỚ

ĐM CH U NGOÀI Ậ

ủ

 Đ ng đi : Xu ng d ọ ơ

 Nguyên y : Là 1 trong 2 nhánh t n c a ĐM ch u chung ậ ủ ậ i, ra ườ ướ ố c, d c theo c TL l n, t i tr ớ ớ ướ đi m sau gi a dc b n đ i tên ổ ữ ể thành đm đùi

ẹ

i  Phân nhánh: 2 nhánh bên • Đm mũ ch u sâu ậ • Đm th ng v d ượ ị ướ

I

M CH MÁU CHI D

Ạ

ƯỚ

ĐM ĐÙI

ậ ạ ủ ừ

 Nguyên y : Ch y ti p đm ch u ngoài t ế đi m sau gi a dc b n ẹ  Đ ng đi : Xu ng d

ữ

ế ố

i, ch ch ra ngoài, đi ướ c c TLC và các c khép đùi, chui qua ơ

tr vòng c khép đ i tên đm khoeo ổ ể ườ ướ ơ ơ

 Liên quan: Phân làm 2 đo n ạ • Đo n trong tam giác đùi • Đo n trong ng c khép ạ ạ ố ơ

I

M CH MÁU CHI D

Ạ

ƯỚ

TAM GIÁC ĐÙI

ng, 3 thành ườ ớ ạ

NAV

ở

nông, c TLC ơ ở

 Gi i h n: 3 đ • Trên : n p l n b n ế ằ ẹ • Ngoài : b trong c may ơ ờ • Trong: B trong c khép dài ơ ờ  Liên quan c a đm đùi ủ • Thành tr c : da, m c đùi ạ ướ • Thành sau ngoài : c may ơ sâu ơ

• Thành sau trong: c khép dài,

c

c l ơ ượ ạ ằ

• M ch, Tk : Tk đùi n m phía ngoài và TM đùi n m trong, ằ b t chéo sau đm t trong ra ừ ắ ngoài

I

M CH MÁU CHI D

Ạ

ƯỚ

Ố

NG C KHÉP Ơ

ạ ế

ở ơ

c ngoài: c r ng trong, vách ơ ộ

 Ch y ti p theo tam giác đùi  Liên quan v i các thành c a ng khép : ủ ố ớ • Thành sau : c khép dài trên, c khép ơ i l n d ớ ở ướ • Thành tr ướ gian c trong ơ • Thành tr nông, d ở  Đ u d ầ ướ  Lq m ch, tk : TK hi n n m tr ạ

c trong: Do c may che ph ủ ơ i c may là m c r ng khép ạ ộ

ướ ướ ơ i có vòng c khép ơ ể ằ ngoài vào trong, tm n m c đm ướ ằ

b t chéo t ừ ắ sau đm b t chéo trong ra ngoài ắ

I

M CH MÁU CHI D

Ạ

ƯỚ

ĐM ĐÙI

 Phân nhánh: • Đm mũ ch u nông ậ • Đm th ng v nông ị ượ • Đm th n ngoài nông ẹ • Đm th n ngoài sâu ẹ • Đm g i xu ng: ố - Nhánh hi nể - Nhánh kh pớ • Đm đùi sâu : - Đm mũ đùi ngoài - ĐM mũ đùi trong - Các nhánh xuyên

ố

I

M CH MÁU CHI D

Ạ

ƯỚ

ĐM ĐÙI

i ị ướ ượ ị

ng v nông – Đm th ậ

 Vòng n i: ố  Đm ch u ngoài: ậ  Đm th ng v d ượ  Đm mũ ch u nông – Đm mũ ch u sâu ậ  Đm ch u trong: ậ  Nhánh lên đm mũ đùi ngoài – nhánh sâu đm

mông trên

 Nhánh ngang đm MĐN - MĐT - Xiên I-

ố

ố ố ủ ủ ố

i ướ Mông d  Đm khoeo :  Nhánh xiên III- Nhánh xu ng đm mũ đùi ngoài- Nhánh g i trên ngoài c a đm khoeo  G i xu ng – g i trên trong c a đm khoeo ố  Áp d ng :ụ

I

M CH MÁU CHI D

Ạ

ƯỚ

ĐM KHOEO

 Nguyên y, t n cùng : Ch y ti p đm Đùi t ạ i c khoeo chia i b d

ế ừ

ớ ờ ướ ơ

ướ

i, đi qua trám khoeo, i ch y ạ ướ

ủ ậ gân c khép, t l ơ ỗ làm 2 nhánh t n ậ  Đ ng đi : Xu ng d ố đo n 1/3 trên ch ch vào trong, 2/3 d ế th ng xu ng ườ ạ ẳ ố

ầ ơ ị ầ

 Liên quan: Các thành ph n trong trám khoeo • B trên ngoài: gân c nh đ u đùi • B trên trong:c bán gân nông, bán màng ơ ở

ầ ầ

c: m t sau kh p g i : c khoeo, i ngoài: đ u ngoài c b ng chân i trong: đ u trong c b ng chân ướ ơ ụ ơ ụ ố ặ ớ ơ

ờ ờ sâu • B d ờ ướ • B d ờ ướ • Thành tr dc, x

ngươ • Thành sau: Da, t i da, m c… ch c d ổ ứ ướ ạ

I

M CH MÁU CHI D

Ạ

ƯỚ

ĐM KHOEO

 Liên quan: M ch, th n kinh ạ ầ

ĐMK

TMK

TKCTKMC

I

M CH MÁU CHI D

Ạ

ƯỚ

ĐM KHOEO

i ngoài i trong

ạ ạ

là m ng kh p g i và m ng bánh chè  Nhánh bên: • Đm g i trên ngoài ố • Đm g i trên trong ố • Đm g i d ố ướ • ĐM g i d ố ướ • Đm c b ng chân ơ ụ • Đm g i gi a ữ ố  Vòng n i: ố • 4 nhánh c a Đm khoeo t o thành 2 m ng n i ủ ố ớ ạ ạ ố

• Các m ng này còn nh n các nhánh c a ĐM ủ

ạ đùi, Đm chày tr ậ c, chày sau ướ

 Áp d ng :ụ

I

M CH MÁU CHI D

Ạ

ƯỚ

ĐM CHÀY TR

CƯỚ

 Nguyên y, t n cùng : Là 1 trong 2 nhánh i c khoeo

ủ ậ

ừ ờ ướ ơ

i t n cùng m c hãm gân du i ướ ậ b d ở ạ ỗ 

t n c a Đm khoeo, t ậ ủ xu ng d ố Đm mu chân

ườ

ướ i , đ

ờ ng đ nh h ị ữ ớ

ạ

ướ

c, i b t chéo sau gân du i ngón chân ọ ướ ắ ủ ơ ỗ

 Đ ng đi : Chui ra tr c qua b trên màng ng t gian c t, xu ng d ừ ướ ườ ướ ố ố i gi a 2 m t cá c đ u trên x.mác t hõm tr ắ ướ ầ  Liên quan: Ch y cùng TK mác sâu( phía trong), d c theo b ngoài c a c chày tr ờ xu ng d ố cái dài, chui d i hãm gân du i ỗ ướ

I

M CH MÁU CHI D

Ạ

ƯỚ

ĐM CHÀY TR

CƯỚ

c ướ ượ ượ

c chày sau c chày tr c ngoài c trong ướ ướ

c chày sau, chày

tr ượ i ngoài

 Nhánh bên: • Đm qu t ng ặ • Đm qu t ng ặ • Đm m t cá tr ắ • Đm m t cá tr ắ • Các nhánh nuôi cơ  Vòng n iố • Đm khoeo : Đm qu t ng ặ c – Đm g i d ố ướ ắ ạ

• M ng m ch m t cá ngoài : Đm m t cá tr c ướ ạ ắ ướ

ngoài-Đm m t cá ngoài ( Đm mác sâu) – Đm c ổ ắ chân ngoài ( đm mu chân)

• M ng m ch m t cá trong : Đm m t cá tr ạ ạ ướ ắ ắ

ắ

c trong- Đm m t cá trong( đm chày sau) – Đm c ổ chân trong

I

M CH MÁU CHI D

Ạ

ƯỚ

ĐM MU CHÂN

ế ủ

ạ ỗ

ắ ố

ậ i hãm gân du i, ng n i gi a 2 m t ữ i khoang gian đ t bàn chân I, chia thành

 Nguyên y, đ ng đi, t n cùng : Ch y ti p ườ c d theo đm chày tr ướ ướ xu ng mu chân theo đ ố ườ cá t ố ớ 2 nhánh t n( đm mu bàn chân I và đm gan chân sâu

ậ

 Phân nhánh, vòng n i : ố • Đm c chân ngoài – Đm m t cá tr c ngoài ổ ướ

ắ – m t cá ngoài (Đm mác sâu) ắ

• Các Đm c chân trong – Đm m t cá tr c ắ ổ ướ

trong

• Đm cung – Đm c chân ngoài – Đm gan ổ

chân ngoài

I

M CH MÁU CHI D

Ạ

ƯỚ

ĐM MU CHÂN

 Phân nhánh, vòng n i : ố • Đm cung: Tách ra ngang v i n n đ t ngón ờ ề

ạ ố ầ ầ

ố ỗ

ố ỗ

chân I, ch y ra ngoài, b t chéo đ u g n các xg ắ i gân du i các ngón chân dài đ t bàn chân, d ướ và c du i cnc ng n, cho các nhánh mu đ t ắ ơ bàn chân

• Đm mu bàn chân I: tách ra nhánh vào m t ặ

ẽ ế

trong ngón chân cái, nhánh đ n k ngón chân cái

ố

• Đm gan chân sâu: Xuyên qua nguyên y c ủ ơ gian c t mu bàn chân 1 ra vùng gan chân, n i ố  Cung gan chân sâu v i đm gan chân ngoài ớ

I

M CH MÁU CHI D

Ạ

ƯỚ

ĐM CHÀY SAU

 Nguyên y, t n cùng : Là nhánh t n chính b d ố

ậ ủ ậ

i t n cùng ở ặ i c khoeo. Xu ng ằ

ườ ạ ẳ

ữ ế

trên theo đ ườ m t cá. 1/3 d i ch ch vào trong ắ

c a Đm khoeo, t ừ ờ ướ ơ ủ d m t trong x.gót b ng 2 ướ ậ nhánh đm gan chân trong, gan chân ngoài  Đ ng đi : Ch y vùng c ng chân sau, 2/3 ữ ế ế  Liên quan: N m gi a 2 l p c khu c ng ữ ẳ

ạ

chân sau, d có 2 TM chày và TK chày n m phía ngoài ng gi a n p khoeo đ n gi a 2 ướ ớ ơ ằ i m c sâu c ng chân, cùng đi ẳ ướ ằ

I

M CH MÁU CHI D

Ạ

ƯỚ

ĐM CHÀY SAU

 Phân nhánh, vòng n i: ố • Đm mũ mác • Đm mác sâu: - Nhánh xiên - Nhánh n iố - Nhánh m t cá sau ngoài ắ • Các đm m t cá trong ắ • Các đm gót • Ngoài ra các nhánh c p máu c vùng c ng

ấ ẳ ơ

chân sau

GAN CHAÂN : ÑOÄNG MAÏCH GAN CHAÂN NGOAØI

Lô ù p c ô s a â u

Lô ù p c ô g iö õ a Lô ù p c ô n o â n g

Ñm m u c h a â n Ñm GC s a â u

Ño a ïn n g a n g ( c u n g g a n c h a â n ) Ño a ïn c h e á c h

Ñm g a n c h a â n n g o a ø i

Ño a ïn g o ù t

GAN CHAÂN : ÑOÄNG MAÏCH GAN CHAÂN NGOAØI

CAÙC NHAÙNH BEÂN

Ñm g a n ñ o á t n g o ù n

Ñm g a n ñ o á t b a ø n

Cu n g g a n c h a â n

Ca ù c n h a ù n h x u y e â n

Ñm GC n g o a ø i

GAN CHAÂN : ÑOÄNG MAÏCH GAN CHAÂN TRONG

Ñm g a n ñ o á t n g o ù n

Ca ù c n h a ù n h n o á i Ñm g a n ñ o á t b a ø n

Cu n g g a n c h a â n

Ñm GC n g o a ø i

Ñm g a n c h a â n t ro n g

HEÄ THOÁNG ÑOÄNG MAÏCH CUÛA BAØN CHAÂN