Giun löôn
Strongyloides stercoralis
GIUN LÖÔN (Strongyloides stercoralis)
Muïc tieâu
1. Neâu söï khaùc nhau veà chu trình phaùt trieån vaø hình daïng
cuûa 2 loaïi aáu truøng coù thöïc quaûn daïng uï phình vaø hình
oáng cuûa giun löôn vaø giun moùc.
2. Giaûi thích tröôøng hôïp beänh maõn tính cuûa giun löôn. 2. Giaûi thích tröôøng hôïp beänh maõn tính cuûa giun löôn.
3. Vaän duïng chu trình phaùt trieån giaûi thích keát quaû xeùt
nghieäm phaân bieät giöõa aáu truøng giun löôn vaø giun moùc.
4. Neâu phöông phaùp Baermann.
5. Neâu caùch ñieàu trò vaø caùch phoøng ngöøa.
Hình theå giun löôn tröôûng thaønh vaø tröùng
(cid:1) AÁu truøng cuûa giun löôn
Filariform
Rhabditiform
(cid:1) Giun löôn tröôûng thaønh daïng töï do
Con caùi
Con ñöïc
AÁu truøng giun löôn giai ñoaïn 1 Tröùng giun löôn
AÁu truøng giun löôn Giun löôn tröôûng thaønh vaø aáu truøng
So saùnh aáu truøng giun löôn vaø aáu truøng giun moùc
AÁu truøng giun löôn giai ñoaïn 1
AÁu truøng giun löôn giai ñoaïn 2
AÁu truøng giun löôn giai ñoaïn 2
RUOÄT NON
Thöïc quaûn
Thaønh ruoät
Giun löôn con caùi trinh saûn coù thöïc quaûn hình oáng
Khí quaûn
Phoåi
AÁu truøng thöïc quaûn coù uï phình (theá heä I)
Töï nhieãm
Tim
Maïch maùu
Theo phaân ra ngoaøi
Da Da
AÁu truøng thöïc quaûn hình oáng oáng
Chu trình giaùn tieáp (20 -30 0C)
Chu trình tröïc tieáp (10 -20 0C)
Giun löôn daïng töï do (thöïc quaûn coù uï phình) ñöïc caùi
Tröùng
AÁu truøng thöïc quaûn coù uï phình (theá heä 2)
AÁu truøng thöïc quaûn hình oáng coù tính nhieãm
Chu trình phaùt trieån cuûa giun löôn
AÁu truøng giun löôn di chuyeån döôùi da
AÁu truøng giun löôn di chuyeån döôùi da
Các vết bầm máu mặt trước đùi ở BN 50 tuổi XN ELISA dương tính với giun lươn
AÁu truøng giun löôn trong phoåi
Giun löôn ôû ruoät
Nhiễm giun lươn có 3 nhóm:
(cid:2) Nhóm mang mầm bệnh nhưng không có biểu hiện lâm sàng
→ đây là một trong những nguồn lây nhiễm lớn trong cộng đồng.
(cid:2) Nhóm có biểu hiện tổn thương ở đường tiêu hóa và ở da
→ rối loạn tiêu hóa, đường ngoằn ngoèo do ấu trùng di chuyển.
(cid:2) Nhóm nhiễm đa cơ quan (phổi, não, hệ thần kinh…) (cid:2) Nhóm nhiễm đa cơ quan (phổi, não, hệ thần kinh…)
Đặc biệt là trường hợp suy giảm miễn dịch.
Người nhiễm giun lươn thuộc nhóm này nhiều nguy cơ dẫn đến tử vong.
TRIEÄU CHÖÙNG
(cid:3) ÔÛ da: AÁu truøng di chuyeån döôùi da (buïng, moâng, haùng, ñuøi) (cid:1) ñöôøng khuùc khuyûu, noåi meà ñay, ngöùa ngaùy.
(cid:3) ÔÛ phoåi: ho khan, thaâm nhieãm
phoåi, suyeãn. BBTT 40-50%, bieåu ñoà Lavier coù hình raêng cöa. ñoà Lavier coù hình raêng cöa. (cid:3) ÔÛ ruoät: vieâm taù traøng (keùo daøi suoát thôøi gian beänh giun löôn).
Roái loaïn tieâu hoùa, xô gan.
Ñau buïng beân phaûi, treân roán (cid:1)nhaàm vôùi ñau daï daøy
Tieâu chaûy, ñau buïng, noåi meà ñai
CHAÅN ÑOAÙN
(cid:3) Xeùt nghieäm phaân - tìm aáu truøng GĐ 1 - tröôøng hôïp boùn (cid:1) aáu truøng GĐ 2 - khi tieâu chaûy naëng (cid:1) tröùng chöùa phoâi.
Traùnh nhaàm vôùi aáu truøng giun moùc.
Phaân môõ, phaân raát hoâi tanh.
(cid:2) (cid:2) PP caáy phaân PP caáy phaân
(cid:2) PP Baermann
(cid:3) Huùt dòch taù traøng tìm aáu truøng, tröùng. (cid:3) Huùt dòch maøng phoåi tìm AÂT (cid:3) XN đàm (nếu ho có đàm)
(cid:3) Xeùt nghieäm maùu
Ca SGMD vaãn tìm thaáy KT (giun lan toaû)
Khoa Nội Tiêu Hóa bệnh viện Chợ Rẫy Trường hợp 1 Tình trạng bệnh
Bệnh nhân bị tiêu chảy, tiêu phân lỏng đen từng đợt, ói, đau bụng, ăn uống kém, sụt cân và lơ mơ dần, phù nhẹ 2 chân và thiếu máu nhẹ.
Kết quả xét nghiệm
- Máu: tăng bạch cầu ái toan, giảm albumin và hạ natri. - Phân: ấu trùng giun lươn dương tính 4+, máu (+). - Nội soi dạ dày tá tràng: viêm phù nề. - Sinh thiết tá tràng: phát hiện xác giun. - Sinh thiết tá tràng: phát hiện xác giun.
Điều trị
Bù nước, điện giải, bổ sung dinh dưỡng, dùng thuốc điều trị giun.
Khoa Nội Tiêu Hóa bệnh viện Chợ Rẫy Trường hợp 2 Tình trạng bệnh
Bệnh nhân bị hội chứng thận hư 12 năm và được điều trị bằng corticoids, nhập viện vì tình trạng ói, đau bụng và chướng bụng.
Kết quả xét nghiệm
- Máu: bạch cầu ái toan không tăng, giảm albumin và hạ natri. Huyết thanh chẩn đoán giun lươn dương tính - Phân: ấu trùng giun lươn dương tính 4+, máu (+). - Nội soi dạ dày tá tràng: viêm phù nề. - Nội soi dạ dày tá tràng: viêm phù nề. - Sinh thiết tá tràng: phát hiện xác giun.
Điều trị
Bù nước, điện giải, bổ sung dinh dưỡng, dùng thuốc điều trị giun.
Các triệu chứng có thể gặp:
- Chướng bụng do giảm albumin máu - Lơ mơ do hạ natri máu - Nhiễm trùng máu do ấu trùng giun lươn khi di chuyển kéo theo vi trùng đường ruột vào máu.
ÑIEÀU TRÒ
(cid:3) Thiabendazol (Mintezol*)
Lieàu: 50 mg/kg/ngaøy (toái ña 3g/ngaøy). Uoáng 3 ngaøy lieân tieáp.
Hay 25 mg/kg/ngaøy x 2 ngaøy.
Uoáng nhaéc laàn thöù hai 3 tuaàn sau.
Taùc duïng phuï gaây buoàn nguû, ñoäc vôùi teá baøo thaàn kinh, gan
Kích thích giun ñuõa chui ra muõi mieäng. Kích thích giun ñuõa chui ra muõi mieäng.
(cid:3) Albendazol (Zentel*)
Lieàu: 400 mg/ngaøy x 3 ngaøy. Uoáng nhaéc laàn thöù hai 3 tuaàn sau..
(cid:3) Ivermectin (Stromectol*)
Lieàu: 0,2 mg/kg.
ĐiỀU TRỊ THAM KHẢO
Ivermectin
Thể trọng (Kg) 15 - 24 25 - 35 36 - 50 51 - 65 66 - 79 ≥ 80 Liều uống duy nhất 3 mg 6 mg 9 mg 12 mg 15 mg 0,20 mg/ kg
Giun lươn
Giun móc
Phân
Lỏng như nước Phân sệt
Ngay khi XN
24-48h
2 ngày 2 ngày
7 ngày 7 ngày
Ngắn
Dài
Thời gian thấy AT TQ hình củ hành (GĐ 1) Cấy phân Thời gian thấy AT TQ hình Thời gian thấy AT TQ hình ống (GĐ 2) Xoang miệng ATTQ hình củ hành
TQ dài ¼ thân
TQ dài 1/3-1/2 thân
AT thực quản hình ống
Đuôi chẻ 2
Đuôi nhọn
