CHÖÔNG 14
CAÂN BAÈNG TRONG DUNG DÒCH
CHAÁT ÑIEÄN LY KHOÙ TAN
CHAÁT ÑIEÄN LY KHOÙ TAN CAÂN BAÈNG TRONG DUNG DÒCH
Trong dung dòch nöôùc baõo hoøa cuûa chaát ñieän
ly khoù tan coù caân baèng dò theå:
Haèng soá caân baèng ( a laø hoaït ñoä):
TÍCH SOÁ TAN
Vì chaát khoù tan coù ñoä tan raát nhoû, neân trong dung dòch baõo hoaø xem noàng ñoä baèng hoaït ñoä, hoaït ñoä cuûa chaát raén laø haèng soá:
Ñaët T = K’, goïi laø tích soá ñoä tan, hay laø tích soá
tan:
Ví duï:
-2 (dd)
BaSO4(r) Ba+2(dd) + SO4 T = [Ba+2][SO4
Tích soá tan phuï thuoäc nhieät ñoä (neân thöôøng phaûi chæ ra giaù trò T taïi nhieät ñoä naøo), pH, noàng ñoä caùc ion, chaát tan khaùc trong dung dòch…
Lieân heä giöõa tích soá tan vaø theá ñaúng aùp
-2]
TÍCH SOÁ TAN VAØ ÑOÄ TAN
Goïi S laø ñoä tan tính theo mol/l cuûa AmBn
Hay ñoä tan ñöôïc tính:
Ñieàu kieän tan keát tuûa
Ñieàu kieän taïo keát tuûa
BAÛNG TÍCH SOÁ TAN
Hôïp chaát
Coâng thöùc
Nhieät ñoä
T
Aluminum Hydroxide anhydrous
25°C
3×10–34
Aluminum Phosphate
25°C
9.84×10–21
Barium Bromate
25°C
2.43×10–4
Barium Carbonate
25°C
8.1×10–9
Barium Sulfate
25°C
1.08×10–10
Barium Sulfate
50°C
1.98×10–10
Beryllium Hydroxide
25°C
6.92×10–22
Cadmium Sulfide
Al(OH)3 AlPO4 Ba(BrO3)2 BaCO3 BaSO4 BaSO4 Be(OH)2 CdS
18°C
3.6×10–29
Calcium Carbonate calcite
25°C
0.87×10–8
Calcium Hydroxide
5.02–6
25°C
Calcium Phosphate tribasic
25°C
2.07×10–33
Calcium Sulfate
25°C
4.93×10–5
CaCO3 Ca(OH)2 Ca3(PO4)2 CaSO4
Hôïp chaát Nhieät ñoä
Cupric Hydroxide
Cupric Sulfide Coâng thöùc Cu(OH)2 CuS T 4.8×10–20 8.5×10–45
Cuprous Iodide CuI 5.06×10–12
Ferric Hydroxide 1.1×10–36 Fe(OH)3
Ferrous Carbonate
2×10–11
FeCO3
Ferrous Hydroxide
Ferrous Sulfide
Lead Chloride 25°C 18°C 18°C- 20°C 18°C 18°C- 25°C 25°C 18°C 25.2°C Fe(OH)2 FeS PbCl2
Lead Hydroxide 25°C Pb(OH)2 1×10–15; 8.0×10–16 3.7×10–19 1.0×10–4 1×10–16; 1.43×10– 20
Lead Sulfate
PbSO4 PbS
18°C 18°C 12°C 18°C
1.06×10–8 3.4×10–28 2.6×10–5 1.2×10–11
Lead Sulfide Magnesium Carbonate MgCO3 Magnesium Hydroxide Mg(OH)2
Hôïp chaát T
Manganese Hydroxide
18°C
4×10–14
Coâng thöùc Nhieät ñoä Mn(OH)2
MnS 10–22 25°C Manganese Sulfide (green)
Mercuric Chloride 25°C 2.6×10–15 HgCl2
25°C
3.6×10–26
Hg(OH)2
Mercuric Hydroxide (equilib. with HgO + H2O) Mercuric Iodide 25°C HgI2
Mercuric Sulfide HgS 18°C 3.2×10–29 4×10–53 to 2×10– 49
Nickel Hydroxide
Silver Bromide Ni(OH)2 AgBr
Silver Chloride AgCl
Silver Chloride AgCl
Silver Chloride AgCl
Silver Iodide AgI 5.48×10–16 7.7×10–13 1.56×10–10 13.2×10–10 21.5×10–10 1.5×10–16
Zinc Hydroxide 1.8×10–14 Zn(OH)2 25°C 25°C 25°C 50°C 100°C 25°C 18°C- 20°C
AÛnh höôûng caùc ion trong dung dòch ñeán S
Khi thay noàng ñoä baèng hoaït ñoä, ta coù:
Nhaéc laïi: Vôùi dung dòch nöôùc ta coù:
Khi theâm chaát laï khoâng coù ion chung vôùi chaát
ñieän ly: Löïc ion I taêng, laøm heä soá hoaït ñoä f giaûm daãn ñeán laøm
taêng ñoä tan cuûa chaát ñieän ly.
Ví duï: Tính soá tan cuûa Ag2CrO4 laø 2x10-12 trong nöôùc
ôû 250C. Tính ñoä tan cuûa chaát naøy.
Trong ñoù
Maø noàng ñoä [CrO4
-2] trong dung dòch baèng ñoä
tan cuûa Ag2CrO4, töùc laø S = 7.9x10-5 M
Baây giôø, neáu xeùt Ag2CrO4 trong dung dòch
0.01N
-2 quaù nhoû so vôùi K+
Do noàng ñoä Ag+ vaø CrO4 -, neân:
vaø NO3
Ñoä tan taêng:
Khi theâm chaát laï coù ion chung vôùi chaát ñieän ly
khoù tan: I vaø f taêng, nhöng do noàng ñoä ion chung taêng maïnh tan phaûi giaûm xuoáng theo
hôn neân laøm cho ñoä nguyeân lyù chuyeån dòch caân baèng.
Ví duï: Xeùt ví duï treân nhöng trong dung dòch
AgNO3 0.01N. I, f vaãn nhö treân, I = 0.01, f = 0.794
Nhöng khi coù maët Ag+
-2] trong dung dòch baèng ñoä
ÔÛ ñaây noàng ñoä [CrO4
tan cuûa Ag2CrO4, vì vaäy ñoä tan giaûm:
