8/23/2022
1
Chương 2:
LÝ THUYẾT VỀ HỘI NHẬP KINH TẾ
QUỐC TẾ
-Lý thuyết liên minh hải quan
- Đặc điểm và xu hướng
- Tác động của liên minh hải quan
- Lý thuyết về khu vực thương mại tự do
- Đặc điểm và xu hướng
- Tác động của khu vực thương mại tự do
- Lý thuyết về thị trường chung
- Đặc điểm và xu hướng
- Tác động của thị trường chung
2.1 Lý thuyết liên minh hải quan
2.1.1 Đặc điểm và xu hướng
Liên minh hải quan (Custom Union) là hình thức
liên kết quốc tế trong hai hay nhiều quốc gia thỏa
thuận khong những chỉ xóa bỏ thuế quan và
những trở ngại khác trong quan hệ thương mại với
nhau mà còn thiết lập biểu thuế quan chung đối
với các quốc gia không phải là thành viên trong
liên minh.
1
2
8/23/2022
2
•Liên minh Benelux gồm Bỉ, Hà Lan và
Luxemburg, thành lập năm 1948
• Cộng đồng Kinh tế Châu Âu (EEC) thành
lập năm 1957
•Liên minh hải quan Nga, Belarus và
Kazakhstan thành lập năm 2007. Sau bổ
sung Armenia và Kyrgyzstan hình thành
Liên minh Kinh tế Á Âu (Eurasian
Economic Union, viết tắt EAEU hoặc EEU)
năm 2015
2.1 Lý thuyết liên minh hải quan
2.1.2 Tác động của liên minh hải quan
•Tác động tĩnh
– Tạo lập thương mại (Trade Creation)
– Chuyển hướng thương mại (Trade Diversion)
–Tác động tĩnh khác
•Tác động động
– Tăng cạnh tranh
–Tính kinh tế theo quy mô
– Khuyến khích đầu tư
3
4
8/23/2022
3
2.1.2 Tác động của liên minh hải quan
• Tác động tĩnh
– Tạo lập thương mại (Trade Creation)
• Tạo lập thương mại là trường hợp khi một phần
sản xuất trong nước của một quốc gia thành viên
được thay thế bởi nhập khẩu với chi phí thấp hơn
từ một quốc gia thành viên khác.
Liên minh hải quan với việc Tạo lập
thương mại (Trade Creation)
• Giả thiết:
– Thế giới gồm 3 quốc gia
•H– Quốc gia chủ nhà (Home)
•P– Quốc gia đối tác (Partner)
•R– Đại diện phần còn lại của
thế giới (Rest)
–Hàng hóa X
•Chi phí sản xuất mỗi đơn vị hàng
hóa X ở 3 quốc gia không đổi
• Quốc gia R có chi phí sản xuất
thấp nhất
Quốc
gia
Chi phí
sản
xuất
trung
bình
H đánh
thuế
nhập
khẩu
100%
H xóa
bỏ thuế
nhập
khẩu từ
P, duy
trì thuế
nhập
khẩu
với R
H 5 5 5
P 4 8 4
R 3 6 6
Đơn vị: USD
5
6
8/23/2022
4
Liên minh hải quan với việc Tạo lập
thương mại (Trade Creation)
Trước khi H và P thành lập
Liên minh hải quan
•Khi H không áp thuế nhập
khẩu
=> H sẽ nhập khẩu hàng hóa X
từ R với giá 3 USD
Quốc
gia
Chi phí
sản
xuất
trung
bình
H đánh
thuế
nhập
khẩu
100%
H xóa
bỏ thuế
nhập
khẩu từ
P, duy
trì thuế
nhập
khẩu
với R
H55 5
P48 4
R36 6
Đơn vị: USD
Liên minh hải quan với việc Tạo lập
thương mại (Trade Creation)
Trước khi H và P thành lập
Liên minh hải quan
•Khi H áp thuế nhập khẩu
100%
Chi phí sản xuất X ở H vẫn là
5 USD
H quyết định tự sản xuất X để
tiêu dùng thay vì nhập khẩu
với giá cao hơn
Quốc
gia
Chi phí
sản
xuất
trung
bình
H đánh
thuế
nhập
khẩu
100%
H xóa
bỏ thuế
nhập
khẩu từ
P, duy
trì thuế
nhập
khẩu
với R
H 5 55
P 4 84
R 3 66
Đơn vị: USD
7
8
8/23/2022
5
Liên minh hải quan với việc Tạo lập
thương mại (Trade Creation)
Sau khi H và P thành lập Liên
minh hải quan
•H xóa bỏ thuế nhập khẩu từ P
•H vẫn áp thuế nhập khẩu
100% từ R
Tạo lập thương mại xuất hiện
H quyết định ngừng sản xuất
X (với chi phí 5 USD) để nhập
khẩu từ P (với chi phí thấp
hơn, 4 USD)
Quốc
gia
Chi phí
sản
xuất
trung
bình
H đánh
thuế
nhập
khẩu
100%
H xóa
bỏ thuế
nhập
khẩu từ
P, duy
trì thuế
nhập
khẩu
với R
H 5 5 5
P 4 8 4
R 3 6 6
Đơn vị: USD
2.1.2 Tác động của liên minh hải quan
•Tác động tĩnh
– Tạo lập thương mại (Trade Creation)
– Chuyển hướng thương mại (Trade Diversion)
•Chuyển hướng thương mại là trường hợp khi
nhập khẩu hàng hóa với chi phí thấp hơn từ một
quốc gia không phải là thành viên được thay thế
bởi nhập khẩu với chi phí cao hơn từ một quốc gia
thành viên khác trong liên minh.
9
10