Trang chủ » Y - Dược - Sức Khoẻ » Y khoa

43 trang

179 lượt xem

Bài giảng Kháng sinh điều trị viêm phổi trẻ em - TS. BS. Trần Anh Tuấn

Bài giảng "Kháng sinh điều trị viêm phổi trẻ em - TS. BS. Trần Anh Tuấn" trình bày phân loại viêm phổi từ trẻ em từ 2 - 59 tháng. Các phương pháp điều trị viêm phổi như: Chống nhiễm trùng, chống suy hô hấp, dinh dưỡng, điều trị các triệu chứng đi kèm, điều trị biến chứng. Nguyên tắc lựa chọn khắng sinh, mời các bạn cùng tham khảo.

phamthithi240292

KHÁNG SINH ĐIỀU TRỊ VIÊM PHỔI TRẺ EM

TS BS TRẦN ANH TUẤN KHOA HÔ HẤP BV NHI ĐỒNG I

I/ NHẮC LẠI

A. PHÂN LOẠI VIÊM PHỔI

2 TRIỆU CHỨNG “CHÌA KHÓA“ (KEY SIGNS)

 Thở nhanh  Thở co lõm lồng ngực

ICU : ≥1 major or ≥ 2 minor criteria

LƯU ĐỒ XỬ TRÍ NKHHCT Ở TRẺ < 5 TUỔI THEO TCYTTG

PHÂN LOẠI VIÊM PHỔI Ở TRẺ 2 – 59 THÁNG (WHO)

PHÂN LOẠI

TC LÂM SÀNG

VIÊM PHỔI

VIÊM PHỔI NẶNG VIÊM PHỔI RẤT NẶNG

Không có DH NH Không co lõm lồng ngực Thở nhanh Không có DH NH Thở co lõm lồng ngực Tím tái trung ương Không uống được Li bì – khó đánh thức DH suy hô hấp nặng khác

B. ÑIEÀU TRÒ VIEÂM PHOÅI

 Choáng nhieãm truøng: Khaùng sinh  Choáng suy hoâ haáp: Oxygen, NCPAP, thôû maùy  Dinh döôõng  Ñieàu trò caùc TC ñi keøm: soát, khoø kheø , …  Ñieàu trò bieán chöùng

CHÆ ÑÒNH THÔÛ OXYGEN

Toát nhaát döïa treân SpO2 : - Thôû oxygen khi SpO2 < 90% - Muïc tieâu : Tröôùc ñaây: SpO2 = 90 – 95 % Hieän nay : SpO2 = 92 – 96 %

- Ngöng oxy khi :

LS caûi thieän , oån ñònh SpO2 > 92 %

CHÆ ÑÒNH THÔÛ OXYGEN

CHÆ ÑÒNH DÖÏA TREÂN LAÂM SAØNG ( WHO ) :

 Chæ ñònh tuyeät ñoái : 1. Tím taùi trung öông 2. Li bì – khoù ñaùnh thöùc

 Chæ ñònh töông ñoái : 3. Thôû nhanh > 70 laàn / phuùt 4. Thôû co loõm ngöïc naëng 5. Ñaàu gaät guø theo nhòp thôû 6. Reân ró 7. Vaät vaõ kích thích – Naèm yeân sau khi thôû oxygen

C /CUNG CAÁP ÑUÛ NÖÔÙC – ÑIEÄN GIAÛI – DINH DÖÔÕNG

- Tieáp tuïc cho aên uoáng , buù . Caân haøng ngaøy .

- Chæ ñònh nuoâi aên qua sonde daï daøy : Thôû nhanh treân 70 – 80 laàn / phuùt Noân oùi lieân tuïc neáu aên uoáng baèng ñöôøng mieäng Khi treû aên uoáng / buù : SpO2 giaûm < 90% duø coù

thôû Oxygen

Keùm phoái hôïp caùc ñoäng taùc nuùt – nuoát – hoâ haáp Taêng roõ reät coâng hoâ haáp khi aên uoáng / buù

- Chæ ñònh truyeàn dòch - nuoâi aên baèng ñöôøng tónh maïch :

Khi coù maát nöôùc Khi nuoâi aên baèng ñöôøng tieâu hoùa chæ coù theå cung caáp ñöôïc khoâng quaù 80 ml/kg/ngaøy

Löu yù hoäi chöùng taêng tieát ADH khoâng thích hôïp ( khi coù: giôùi haïn cung caáp = 2/3 nhu caàu caên baûn )

II. KHÁNG SINH ĐIỀU TRỊ VIÊM PHỔI

KHÁNG SINH ĐIỀU TRỊ VIÊM PHỔI

Chọn lựa KS • Theo tác nhân gây bệnh được xác định • Theo kinh nghiệm

ĐIỀU TRỊ VIÊM PHỔI = ĐIỀU TRỊ THEO KINH NGHIỆM

NGUYÊN TẮC LỰA CHỌN KHÁNG SINH THEO KINH NGHIỆM

1. Hoàn cảnh mắc bệnh: VPCĐ / VP BV 2. Tuổi bệnh nhân 3. Tình trạng miễn dịch 4. Theo mức độ nặng của bệnh

TÁC NHÂN GÂY BỆNH THEO TUỔI

Các nước đang phát triển

- VP do virus thường kết hợp với VP do

VT (Yếu tố nguy cơ)

- Khó phân biệt VP Virus / VT - Tỷ lệ tử vong do VP cao ở các nước

đang phát triển.

WHO: VP = VP do vi trùng

VIRUS

2 tuoåi

PNE

BETA- LACTAM

VK GRAM (-) ÑR

SÔ SINH VIEÂM PHOÅI RAÁT NAËNG

5 tuoåi

VKKÑH

VIRUS

2 tuoåi

PNE

-

M A C R O L I D E S

B E T A L A C T A M

VK GRAM (-) ÑR

SÔ SINH VIEÂM PHOÅI RAÁT NAËNG

3 tuoåi

VKKÑH

VP điển hình & VP không điển hình

VP điển hình: diễn tiến cấp tính với sốt cao, rét run, đau ngực, ho có đàm. Xquang phổi: có hình ảnh VP thuỳ. Điển hình: VP do phế cầu. VP không điển hình: khởi phát từ từ (nhiều ngày, vài tuần), sốt nhẹ, ho khan, nhức đầu, mệt mõi. Xquang phổi không có hình ảnh VP thuỳ điển hình, nhuộm gram đàm âm tính, kém đáp ứng với điều trị kháng sinh họ penicillin. Thường do M. pneumoniae, C. pneumoniae, Legionella pneumophila.

ĐIỀU TRỊ VIÊM PHỔI THEO TCYTTG

VIÊM PHỔI Ở TRẺ DƯỚI 2 THÁNG TUỔI  Mọi viêm phổi ở trẻ < 2 tháng đều nặng –

 VP sơ sinh = nhiễm khuẩn nặng  Kháng sinh ban đầu:

Ampicilline + Gentamycine

 KS thay thế: Cefotaxime

cần nhập viện

 Nghi tụ cầu: Oxacilline + Gentamycine

( tránh dùng Ceftriaxone )

ĐIỀU TRỊ THEO KINH NGHIỆM

* TRẺ < 2 (3) THÁNG TUỔI: Nhập viện

Ampicilline/C3G + Gentamycine

LƯU ĐỒ XỬ TRÍ VIÊM PHỔI Ở TRẺ 2-59 TH TUỔI THEO TCYTTG

Viêm phổi rất nặng • Nhập viện (Cấp cứu). • KS: Ampi TM +Genta TB/C3G TM

DH nguy hiểm

Viêm phổi nặng • Nhập viện. • KS: Penicilline G / Ampicilline TM

Thở co lõm ngực

Viêm phổi • ĐT tại nhà - KS uống: Amoxicilline

Thở nhanh

2014

ĐIỀU TRỊ NGỌAI TRÚ VIÊM PHỔI Ở TRẺ 2 THÁNG – 5 TUỔI

 Amoxicillin: lựa chọn hàng đầu Liều lượng:

• Trước đây: 50mg/kg/ng chia 2 lần • Hiện nay: 80-90mg/kg/ng

 ĐT thay thế:

- Amoxicillin / Acid Clavulanic - C2G uống: Cefaclor, Cefuroxime - Macrolides: Erythromycin, Clarithromycin,

Azithromycin

CEPHALOSPORINS UỐNG

 Là thuốc điều trị thay thế / VP cộng đồng

Họat tính đối với S.pneumoniae : Cefuroxime>Cefprozil  Cefaclor > Cefixime> Cefadroxil=Cefalexin

TRẺ TỪ 5 TUỔI TRỞ LÊN

ĐIỀU TRỊ VIÊM PHỔI Ở TRẺ ≥ 5 TUỔI

 VP không điển hình (Mycoplasma/ Chlamydia

pneumoniae): nguyên nhân quan trọng.  S. pneumoniae: nguyên nhân phổ biến nhất

 H. influenza: ít gặp hơn.

của VP do vi trùng.

 Lựa chọn kháng sinh ban đầu / viêm phổi nhẹ đến vừa: nhằm vào S. pneumoniae &

Mycoplasma

ĐIỀU TRỊ THEO KINH NGHIỆM TUỔI

NGUYÊN NHÂN KHÁNG SINH

> 5 tuổi

S.pneumoniae H.influenzae M.pneumoniae C.Pneumoniae

VP nhẹ - TB: Erythromycin hay Clarithro. hay Azithromycin Nặng : Macrolide + C3G/C2G PNE kháng PNC : C3G hay Vanco

ĐIỀU TRỊ VIÊM PHỔI Ở TRẺ ≥ 5 TUỔI

*Macrolide (erythromycin, clarithromycin,

azithromycin) hay Tetracycline (trẻ  8 tuổi): KS lựa chọn ban đầu. Erythromycine: 40mg/kg/ng chia 4 lần x 10ng Clarithromycine: 15mg/kg/ng chia 2 lần x 10ng Azithromycine: 10 mg/kg/ng (1 lần/ng) x 5ng *Fluoroquinolones (Levofloxacine): ĐT thay thế

Macrolides thế hệ mới (azithromycin, clarithromycin)

 An toàn hơn, ít tác dụng phụ / đường tiêu hóa  Phổ tác dụng rộng hơn erythromycin (VK Gram dương, Mycoplasma, Chlamydia, H.influenzae).

 Chưa có bằng chứng hiệu quả hơn

 Tuân thủ điều trị tốt hơn.

Erythromycin

2013

KS khuyến cáo ban đầu: Amoxicillin Thuốc thay thế: Co-amoxiclav, Cefuroxime, Cefaclor, Erythromycin, Azithromycin, Clarithromycin Có thể cho thêm Macrolides ở bất cứ tuổi nào nếu:

 Không đáp ứng ĐT ban đầu  Nghi VP do Mycoplasma,

Chlamydia  Bệnh rất nặng

Thời gian ĐT: ít nhất 5 ngày