7/20/2015
Chương 2:
Nội dung
1
Khái quát
2
Thu thập thông tin
3
Xác định khu vực rủi ro
4
Thiết kế và quản lý chương trình
Khái quát
Mục tiêu cơ bản của giai đoạn lập kế hoạch là:
Xác định mục tiêu kiểm toán Thu thập thông tin liên quan về phạm vi kiểm
toán
Nhận dạng những lĩnh vực có khả năng yếu
kém
Thiết kế và quản lý chương trình kiểm toán
1
7/20/2015
Nguyên tắc
Trên cơ sở xác định mục tiêu kiểm toán thì việc thu thập thông tin cần đảm bảo nhanh chóng và đầy đủ cho mục đích lập kế hoạch và chương trình kiểm toán.
Kiểm toán viên phải luôn đánh giá về tầm quan trọng của các vấn đề được xem xét để chọn lựa đối tượng kiểm tra trong chương trình kiểm toán.
Cần sử dụng phối hợp nhiều thông tin, nhiều kỹ
thuật khác nhau.
Xác định mục tiêu kiểm toán
Xác định cái gì mà cuộc kiểm toán hoạt động sẽ thực hiện cho những người sử dụng báo cáo kiểm toán dự định.
Nếu mục tiêu kiểm toán không rõ ràng có thể xác định được đối tượng kiểm toán nhưng khó có thể xác định được các khía cạnh của hoạt động.
Thu thập thông tin
Hiểu biết về đối tượng
Quan sát
Thu thập tài liệu
Phỏng vấn
2
7/20/2015
Thu thập tài liệu
Văn bản pháp lý và các quy định hiện hành có liên quan đến hoạt động của đối tượng kiểm toán. Các thông tin cơ bản về đối tượng kiểm toán. Thông tin tài chính về đối tượng kiểm toán. Quy trình, phương pháp và chính sách hoạt động của đối tượng kiểm toán. Thông tin quản trị và các báo cáo quản trị. Thông tin về các lĩnh vực có rủi ro.
Văn bản pháp lý
Giúp KTV nắm được mục đích, phạm vi, trách nhiệm và quyền hạn của đối tượng kiểm toán để đánh giá hoạt động và đề xuất các kiến nghị. Đối với mỗi quy định, KTV phải hiểu được các nội
dung cơ bản như thời hiệu, cơ sở của quy định, mục tiêu, các trách nhiệm phải thực hiện, các giới hạn …
Phải xem xét các biện hộ của nhà quản lý. Chú ý cân đối giữa việc tuân thủ và hiệu quả hoạt
động.
Các thông tin cơ bản
Quá trình hình thành và hoạt động của đơn vị. Mục tiêu hoạt động chủ yếu, đặc thù và phương thức hoạt động. Trách nhiệm và quyền hạn của từng phòng ban, bộ phận trong đơn vị.
Nguyên tắc phân chia trách nhiệm và quyền hạn. Cơ cấu, quy mô tổ chức và vị trí của từng phòng ban trong đơn vị.
Điều lệ tổ chức và hoạt động, Quy chế quản lý, các văn bản pháp quy khác có liên quan đến quản lý và phân cấp quản lý...
3
7/20/2015
Các thông tin cơ bản
Số lượng công nhân viên theo bộ phận và theo khu vực. Đặc điểm và vị trí của tài sản, cũng như hiểu biết sơ
lược về hình thức sổ sách kế toán mà đơn vị đang áp dụng. Những thay đổi hiện tại hoặc sắp tới về công nghệ, loại hình, quy trình hoạt động. Một số thuận lợi, khó khăn chủ yếu ảnh hưởng đến tình
hình hoạt động và tình hình tài chính của đơn vị. Năng lực quản lý của Ban giám đốc, Ban quản trị.
Các thông tin tài chính
Một số chỉ tiêu chủ yếu về tình hình hoạt động trong
năm được kiểm toán và một số năm trước đó. Doanh thu thống kê theo từng năm, theo từng hoạt động. Chi phí hoạt động theo từng năm, từng bộ phận, từng khoản mục… So sánh số liệu kế hoạch và thực tế của năm hiện tại và giai đoạn trước.
Báo cáo phân tích dòng tiền luân chuyển. Các thông tin liên quan về các tỷ số tài chính của ngành
Quy trình và chính sách hoạt động
Các thông tin mang tính chất chiến lược hoặc định hướng
Các chính sách được thiết lập Các quy trình thực hiện nghiệp vụ cụ thể
4
7/20/2015
Thông tin và báo cáo quản trị
Biên bản họp thường niên và bất thường của Hội đồng quản trị.
Cơ cấu hiện tại của Hội đồng quản trị. Các báo cáo quản trị như: báo cáo phân tích doanh thu và chi phí theo từng tuần, tháng và quý; báo cáo doanh số theo khu vực, theo nhóm sản phẩm; báo cáo biến động số lượng nhân viên hàng tháng; báo cáo lưu chuyển tiền tệ hàng tuần, hàng tháng; báo cáo hiệu suất sản xuất hàng tháng; báo cáo về các chỉ số hoạt động (KPI) Các báo cáo quản trị được gửi đến từ bên trong hay bên ngoài đơn vị có liên quan đến phạm vi kiểm toán.
Phỏng vấn
Trong giai đoạn này, việc phỏng vấn thường giới hạn đối với các cấp quản lý nhất định nhằm thu thập bổ sung về những thông tin tổng quan, giúp kiểm toán viên có tầm nhìn tổng quát về những hoạt động của đơn vị.
Quan sát
Kiểm toán viên cần quan sát tổng thể về những hoạt động đang diễn ra thực tế tại đơn vị, bao gồm việc tham quan thực tế để quan sát các hoạt động thực tiễn đang diễn ra tại các phạm vi cần kiểm toán. Kiểm toán viên cần tập trung quan sát, ghi nhận lại
những hoạt động chính, trọng yếu mà các bộ phận đó đang thực thi, áp dụng.
5
7/20/2015
Thảo luận
BỘ PHẬN CHĂM SÓC KHÁCH HÀNG SIÊU THỊ K
Thảo luận
Anh (chị) đang lập kế hoạch kiểm toán hoạt động tại
bộ phận Chăm sóc khách hàng của Siêu thị K. Đây là một bộ phận mới thành lập trong hai năm gần đây với nhiệm vụ mang lại lợi ích cho khách hàng hiện hữu và khách hàng tiềm năng của Siêu thị qua các chương trình Khách hàng thân thiết, Khuyến mãi đặc biệt, Liên kết thanh toán với Ngân hàng… và các dịch vụ hậu mãi. Yêu cầu Xác lập các tài liệu cần thu thập phục vụ cho việc lập kế hoạch kiểm toán. Đối với mỗi loại tài liệu, hãy chỉ ra nguồn cung cấp. Theo anh (chị), kiểm toán viên có cần tham quan siêu thị hay không? Nếu có, hãy nêu những thông tin có thể thu thập được.
Nhận dạng rủi ro
Nhận dạng các hoạt động then chốt, Nghiên cứu báo cáo quản trị, Tham quan thực tế, Thảo luận với nhà quản lý đơn vị, Xem xét hệ thống kiểm soát nội bộ, Phân tích báo cáo tài chính.
6
7/20/2015
Nhận dạng các hoạt động then chốt
Mua hàng
Chọn nhà Cung cấp
Lập Đơn Đặt hàng
Theo dõi Nhận hàng
Xác định Số lượng Chất lượng
Danh sách nhà Cung cấp
So sánh Các bản Chào giá
Thảo luận
Nhận dạng các hoạt động then chốt của bộ phận
bán chịu
Nghiên cứu báo cáo quản trị
Các dấu hiệu rủi ro
Biến động bất thường Các xu hướng bất lợi Các kết quả thấp hơn mức mong đợi hoặc bình quân ngành Mâu thuẫn số liệu
7
7/20/2015
Tham quan thực tế
Những vấn đề cần lưu ý:
Kiểm soát nội bộ yếu kém Tình trạng thừa/thiếu thiết bị/dụng cụ/nguồn lực Các dấu hiệu lãng phí, kém hiệu quả Sắp xếp mặt bằng Các vấn đề về an toàn lao động, phòng cháy chữa cháy...
Thảo luận với nhà quản lý
Các vấn đề đã ghi nhận qua các bước trước (phân tích báo cáo quản trị, tham quan...)
Những vấn đề mà nhà quản lý đang quan tâm
hoặc cho là cần phải khắc phục
Hệ thống kiểm soát nội bộ
Môi trường Kiểm soát
Giám sát
Rủi ro
Đánh giá Rủi ro
Các hoạt động Kiểm soát
Thông tin và Truyền thông
8
7/20/2015
Hệ thống kiểm soát nội bộ
Tìm hiểu KSNB thông qua:
Trao đổi với nhà quản lý và nhân viên Đọc các tài liệu (quy chế, điều lệ, quy trình, báo cáo...)
Tham quan thực tế Tìm hiểu hệ thống quản trị rủi ro của đơn vị (nếu có)
Thảo luận
Kiểm soát nội bộ - Rủi ro Công ty Dược VietPharm
Công ty dược ViệtPharm
Công ty Dược VietPharm nhập khẩu và phân phối các loại dược phẩm cho thị trường đồng bằng sông Cửu Long thông qua mạng lưới các đại diện. Mỗi tỉnh có đại diện là một người có kinh nghiệm và quan hệ chặt chẽ với các nhà thuốc và bệnh viện. Các đại diện này nắm nhu cầu và lập Phiếu đặt hàng hàng tuần để gửi về công ty. Sau khi nhận thuốc, họ phân phối và thu tiền chuyển về công ty. Để bảo đảm khả năng thu được tiền, công ty yêu cầu mỗi
đại diện phải ký quỹ 300 triệu đồng, khoản này được trả lãi cho người đại diện theo lãi suất ngân hàng. Một số đại diện tại các tỉnh miền sâu có đề nghị một mức thấp hơn nhưng công ty cho rằng cần áp dụng một chính sách thống nhất. Gần đây, có hai người đại diện bỏ trốn và không thanh toán
số tiền nợ lên đến hàng tỷ đồng.
9
7/20/2015
Phân tích báo cáo tài chính
Các thủ tục phân tích hữu hiệu thường được sử dụng là:
So sánh. Phân tích xu hướng. Phân tích tỷ trọng. Phân tích tỷ số.
So sánh
Đọc lướt nhanh các thay đổi trên BCTC Đối với BCKQHĐKD, các vấn đề là:
Sự thay đổi doanh thu Biến động chi phí Tác động đến lợi nhuận Đối với Bảng CĐKT
Sự thay đổi tài sản Sự thay đổi nguồn tài trợ Mối quan hệ giữa tình hình kinh doanh và tình hình tài chính Cần đặt trong bối cảnh của ngành, của nền kinh tế và chiến lược của đơn vị
Phân tích xu hướng
Còn gọi là phân tích ngang Phân tích xu hướng đi sâu hơn vào mức biến
động so với kỳ gốc
Có thể thấy được các xu hướng mang tính ổn
định khác với các biến động tạm thời
Có thể thấy được tương quan giữa các xu
hướng
10
7/20/2015
Phân tích tỷ trọng
Còn gọi là phân tích dọc Chú ý các tỷ trọng của chi phí và lợi nhuận trên doanh thu và tỷ trọng của các loại tài sản và nguồn vốn trên tổng tài sản. Xem xét sự thay đổi tỷ trọng.
Thảo luận
Phân tích tỷ trọng dựa trên BCTC của công ty Vinh Hưng Nhận định các rủi ro
Phân tích tỷ số
Phân tích tỷ số
Các tỷ số Về kết quả hoạt động
Các tỷ số Về khả năng tồn tại
Các tỷ số Thanh toán ngắn hạn
Các tỷ số Thanh toán dài hạn
Vốn lưu chuyển
Nợ trên vốn chủ
Thanh toán ngắn hạn
Nợ trên tài sản
Thanh toán nhanh
Đảm bảo lãi vay
11
7/20/2015
Phân tích tỷ số
Tài sản ngắn hạn
Tỷ số thanh toán hiện hành
Nợ ngắn hạn
+
Nợ phải thu
+ Đầu tư ngắn hạn
Tiền & tương đượng tiền
Tỷ số thanh toán nhanh
Nợ ngắn hạn
Tỷ số thanh toán ngắn hạn
Phân tích tỷ số
Tỷ số thanh toán ngắn hạn
Khaû naêng thanh toaùn
Nôï ngaén haïn Taøi saûn ngaén haïn Nôï daøi haïn
Voán chuû sôû höõu Taøi saûn daøi haïn
Phân tích tỷ số
Nợ phải trả
Tỷ số nợ trên VCSH
VCSH Nợ phải trả
Tỷ số nợ trên tài sản
Tài sản
EBIT
Tỷ số khả năng trả lãi vay
Chi phí lãi vay
Tỷ số thanh toán dài hạn
12
7/20/2015
Phân tích tỷ số
Phân tích tỷ số
Các tỷ số Về kết quả hoạt động
Các tỷ số Về khả năng tồn tại
Các tỷ số Về hoạt động
Các tỷ số Về khả năng sinh lời
Vòng quay nợ phải thu
LN thuần trên doanh thu
Vòng quay hàng tồn kho
LN gộp trên doanh thu
LN trên vốn đầu tư
Vòng quay tài sản
Thảo luận
Tính các tỷ số của công ty Vinh Hưng và nhận xét
Thiết kế chương trình kiểm toán
Chương trình kiểm toán là việc hoạch định chi tiết về các công việc cần được tiến hành khi thực hiện kiểm toán.
Chương trình kiểm toán phù hợp giúp cho công việc kiểm toán đạt được hiệu quả và hiệu suất tối ưu.
13
7/20/2015
Các bước thiết kế
Xác định các phạm vi hoạt động then chốt, hoạt động kiểm soát, rủi ro đi kèm
Triển khai các vấn đề, công việc cần làm để đánh giá các lĩnh vực có rủi ro
Xác định các bước kế tiếp để giải đáp những vấn đề đặt ra
Phát triển các công việc cho từng phần hành cần kiểm tra
Ví dụ
Kiểm tra công tác bảo dưỡng định kỳ Tại nhà máy hóa chất
Bước 1: Các công việc then chốt
Liệt kê các công việc then chốt
Cơ cấu tổ chức, Hệ thống quy định về tiêu chuẩn, quy trình, Quy trình thực hiện, Hệ thống theo dõi, giám sát, Báo cáo định kỳ. Xem xét hệ thống kiểm soát và rủi ro
14
7/20/2015
Bước 2: Triển khai các vấn đề
Giả sử KTV quan tâm đến quy trình, các vấn đề có thể đặt ra là: Các quy trình có được cập nhật tại Bộ phận bảo trì hay không? Nhân viên bảo trì có được huấn luyện đầy đủ hay không? Người quản lý Bộ phận bảo trì có giám sát cấp dưới đầy đủ hay không? Các báo cáo về tình trạng và kết quả bảo trì có được lập đầy đủ và kịp thời không?
Bước 3: Xác định các bước kế tiếp
Xác định các bước kế tiếp để giải đáp các vấn đề được đặt ra: Xem xét các quy định hiện tại về trách nhiệm của các bên. Yêu cầu cung cấp và đối chiếu quy trình bảo trì mới nhất ở Phòng Kỹ thuật và ở Bộ phận bảo trì. Vẽ sơ đồ quy trình hiện hành tại Bộ phận bảo trì.
Thu thập thông tin về đội ngũ nhân viên bảo trì, các tài liệu về phân chia nhiệm vụ và quyền hạn. Vẽ lưu đồ minh họa. Phỏng vấn người quản lý Bộ phận bảo trì về cách thức họ bảo đảm quy trình được vận hành đúng trong thực tế.
Yêu cầu cung cấp và kiểm tra các sổ sách ghi chép quá trình bảo trì. Thực hiện một số phép thử walk-through để xem quá trình thực hiện có đúng như quy trình hay không?...
Bước 4: Phát triển công việc
Từ kết quả bước 3, phát triển thành các công việc cụ
thể: Xác định các kỹ thuật, phương pháp thực hiện Phân công nhân sự Dự trù ngân sách thời gian
