Gi¶ngviªn: HoµngXu©nB×nh

Ch­¬ngI: KinhtÕhäcVi m«vµnh÷ngvÊn ®Ò kinhtÕc¬b¶n cñadoanhnghiÖp

I.§èi t­îng, néidung vµph ­¬ngph¸pnghiªncøu m«n kinhtÕhäcvi m«

1. KinhtÕhäcVi m«

1.1. KinhtÕhäc 1.2. KinhtÕhäcVi m«:

Ng­êitiªudïng-Ng

­êis¶n xuÊt-ChÝnhphñ

2. §èi t­îng, néidung vµph ­¬ngph¸pnghiªncøu m«n kinhtÕhäcvi m«

2.1. §èi t­îng

2.2. Néidung nghiªncøu

X NghiªncøucungcÇu

X Nghiªncøuhµnhvi cñang ­êitiªudïng

­êngvµvaitrß

X Nghiªncøuhµnhvi cñang ­êis¶n xuÊt X Nghiªncøuhµnhvi ng ­êitiªudïngvµng ­êis¶n xuÊttrªnc¸c lo¹i thÞtr ­êng: X NghiªncøusùtrôctrÆccñathÞtr ®iÒutiÕtcñachÝnhphñ :

2.3. Ph­¬ngph¸pnghiªncøu

*Ph­¬ngph¸pchung : kÕthîplýluËnvµthùctiÔn, ph©ntÝchvµtænghîp, thèngkªso s¸nh®èichiÕu...

*Ph­¬ngph¸p®Æcthï: ph­¬ngph¸pto¸n häc, ph ­¬ng ph¸pph©ntÝchtõngphÇn.

3.Métsèkh¸iniÖm:

Tµi nguyªnthiªnnhiªn

3.1. Tµi nguyªn Søclao®éng

T­ b¶n

3.2.Hµng ho¸ (Goods)

* Hµngho¸h÷u h×nh (visible goods)

* Hµngho¸v«h×nh (invisible goods)

3.3. Sùkhan hiÕm (Scarity) * ChØmèiquanhÖgi÷anhucÇuvµkh¶n¨ng®¸p øng, khinhucÇu> kh¶n¨ng®¸p øng II. Nh÷ngvÊn®Ò c¬b¶n cñaDoanhnghiÖp

1. DoanhnghiÖp, qu¸tr×nhkinhdoanh, chukúkinh doanh sgk

s¶n xuÊt

2. VÊn®Ò kinhtÕc¬b¶n cñadoanhnghiÖp: c¸i g×,nh­thÕnµo vµchoai.

III. LùachänkinhtÕtèi ­u:

1.B¶n chÊtcñasùlùachän:

* ThÕnµo lµsùlùachän: Lµc¸chthøcmµc¸c thµnh viªn kinhtÕsödông®Ó® ­a rac¸c quyÕt®Þnhtèt nhÊtcãlîinhÊtchohä

* T¹i saoph¶ilùachän: v×thÕgiíichóngta®angsèng ®Æctr­ngbëisùkhan hiÕm

Ng­êitiªudïng

Ng­êis¶n xuÊt 2. Môctiªu

ChÝnhphñ

* Chi phÝc¬héi ( opportunity cost) chi phÝc¬héicña1 ho¹t ®énglµgi¸trÞcñaho¹t ®éngthaythÕtètnhÊtbÞbá qua khi1 sùlùachänkinhtÕ® ­îcthùchiÖn.

*L­u ý:

*TÝnhchi phÝc¬héichØxemxÐtho¹t ®éngthay thÕtètnhÊtbÞbáqua v×trªnthùctÕkhitalùa chän1 ph­¬ng¸n th×cãnhiÒuph ­¬ng¸n kh¸cbÞ báqua .

­ng

*Chi phÝc¬héilµc«ngcôcñasùlùachännh ®«i khinãkh«ngthÓhiÖn® ­îcb»ngtiÒn

3. Ph­¬ngph¸plùachän

3.1. LîiÝchcËnbiªn : (MU: Marginal utility) Lµsùthay®æicñatænglîiÝchkhicãsùthay®æicña mét®¬n vÞhµngho¸trongmøc®ého¹t ®éngg©y ra

3.2. Chi phÝcËnbiªn (MC: Marginal cost) Lµsùthay®æicñatængchi phÝkhicãsùthay®æicña mét®¬n vÞhµngho¸trongmøc®ého¹t ®éngg©y ra

3.3. Nguyªnt¾c lùachän:

fl MU > MC : nªn t¨ngmøc®ého¹t ®éng

fl MU < MC : nªn gi¶mmøc®ého¹t ®éng

fl MU = MC : møc®ého¹t ®énglócnµy tèi ­u ŁQ*.

4. §­ênggiíih¹n kh¶n¨ngs¶n xuÊt: (PPF Production possibility frontier)

* Kh¸iniÖm: Lµnh÷ngkÕthîphµngho¸mµmétnÒn kinhtÕcãthÓs¶n xuÊt® ­îcvíinguåntµi nguyªnnhÊt ®Þnhvíiméttr×nh®éc«ngnghÖhiÖncã.

Y A

X 0

§­êngPPF nghiªngxuèngtõtr¸isang ph¶ithÓ hiÖn2 nguyªnt¾c kinhtÕ:

, ThønhÊt: cãmétgiíih¹n vÒc¸c hµngho¸dÞch vô®­îcs¶n xuÊtranh»mthÓhiÖnsùkhan hiÕm

, Thøhai: chØcãthÓt¨ngs¶n l ­îngs¶n xuÊtracña hµngho¸nµy b»ngviÖcgi¶ms¶n l ­îngcñahµngho¸ kh¸cvµng ­îcl¹i ®iÒunµy thÓhiÖnchi phÝc¬héi.

* C¸c ®iÓmn»m trªnABCD lµhiÖuqu¶, c¸c ®iÓm n»m trongABCD lµch ­a hiÖuqu¶, c¸c ®iÓmn»m ngoµiABCD lµkh«ngcãkh¶n¨ngs¶n xuÊt

Ch­¬ngII: CÇu, Cung

I. CÇu: (Demand:D) 1. Métsèkh¸iniÖm: 1.1. Kh¸iniÖmcÇu:

*cÇuchØxuÊthiÖnkhicã®ñhaiyÕutè®ã lµ: + Cãkh¶n¨ngmua : nghÜalµph¶icãtiÒn, cã®ñng©n s¸ch. + S½n sµngmua: muènmua, phôthuécvµo sëthÝch cñang­êitiªudïng.

1.2. L­îngcÇu: (Quantity demanded)

*Ta cÇnph©nbiÖtcÇuvµl ­îngcÇu:

a L­îngcÇulµmétsèl ­înghµngho¸, dÞchvôcô thÓt¹i métmøcgi¸nhÊt®Þnh.

1.3. BiÓucÇuvµ ® ­êngcÇu:

L­îng cÇu (Q)

GÝa(P )

Tæng cÇu

Qb

1000®/®v Qa

1

14

1

0

2

13

2

0

3

12

3

0

6

11

4

2

9

10

5

4

* §­êngcÇu: thÓhiÖncÇud ­íid¹ng ®åthÞ.

P

14

13

DA 12 11 10

1 2 3 4 5 Q 0

1.5. CÇuc¸nh©n–cÇuthÞtr ­êng:

2. LuËtcÇu:

Y Kh¸iniÖm: Qdt¨nglªn (cid:219) P gi¶mvµng ­îcl¹i

Y Nguyªnnh©n : 2 nguyªnnh©n

Y Métsèhµngho¸kh«ngtu©ntheoluËtcÇu

* Hµngho¸kh«ngtu©ntheoluËtcÇu, P t¨ngQd t¨ng=> hµngho¸Giffen, ® ­êngcÇudèclªn tõtr¸i sang ph¶i.

P

Hµngho¸Giffen

Q 0

3. C¸c yÕutè¶nh h ­ëng®ÕncÇu

Qd= F (gi¸, gi¸hµngho¸liªnquan, thunhËp, thÞhiÕu, sè l ­îngng ­êimua, kúväng ). Qd= F (Px, Py, I, T, N, E)

3.1. Thu nhËp (Income: I)

* Hµngho¸th«ngth ­êng(normalgoods )

, I t¨ng=> Qdt¨ngëc¸c møcgi¸=> ® ­êngcÇu dÞchchuyÓnsang ph¶i.

, I gi¶m=> Qdgi¶mëc¸c møcgi¸=> ® ­êngcÇu dÞchchuyÓnsang tr¸i.

* Hµngho¸thøcÊp (inferior goods)

I t¨ng=>Qd gi¶m => ® ­êng cÇu d/c sangtr¸i

Igi¶m =>Qdt¨ng=> ® ­êng cÇu d/c sangph¶i.

3.2. Gi¸hµngho¸cãliªnquan: (Py)

* Hµng ho¸thay thÕ (Substitute goods) lµhµngho¸cã thÓ södông thay chohµngho¸kh¸c.

Py t¨ng => Qdy gi¶m => Qdxt¨ng=> ® ­êng cÇu hµng ho¸X dÞch chuyÓn sang ph¶i vµng ­îc l¹i.

* Hµng ho¸thay thÕ (complement goods)lµhµng ho¸®­îc södông ®ång thêi víi hµng ho¸kh¸c .

Py t¨ng => Qdy gi¶m => Qdx gi¶m => ®­êng cÇu hµng ho¸X dÞch chuyÓn sang tr¸i, vµng ­îc l¹i.

3.3. ThÞ hiÕu (Taste: T ) lµsëthÝch hay sù ­u tiªn cña ng­êi tiªu dïng ®èi víi hµng hãa hoÆc dÞch vô.

-T vÒ hµng ho¸dÞch vô thÊp=> cÇu thÊp -Kh«ng quan s¸t T mét c¸ch trùc tiÕp, nªn th ­êng gi¶®Þnh T thay ®æi chËm hoÆcÝt thay ®æi .

3.4.Sè l ­îng ng­êi mua(d©nsè) Number of population

N t¨ng => Qd t¨ng ëc¸c møc gi¸=> ® ­êng cÇu dÞch chuyÓn sang ph¶i, vµng ­îc l¹i.

VD: D©n sèHµnéi t¨ng=> l ­îng tiªu dïng g¹o t¨ng=> ®­êng cÇu g¹o dÞch chuyÓn sang ph¶i.

3.5. Kúväng (Expectation: E)

­¬ng lai vÒ ­ëng tíi l­îng

KúvänglµdùkiÕn sùthay®æi trong t gi¸,thu nhËpvµthÞ hiÕulµm ¶nh h cÇu hiÖnt¹i.

*Kúväng cã thÓvÒ gi¸, thu nhËp, thÞ hiÕu, sèl ­îng ng­êi tiªu dïng...

* Khi kúväng gi¸trong t ­¬ng lai gi¶m => cÇu hiÖn t¹i sÏgi¶m => ®­êng cÇu dÞch chuyÓn sang tr¸i vµ ng­îc l¹i.

=> Kúväng vÒc¸c yÕu tè¶nh h ­ëng ®Õn cÇu thay ®æi sÏkhiÕn cÇu hiÖn t¹i thay ®æi.

3.6. Gi¸hµng ho¸, dÞch vô: Price of goods or services

Gi¸lµnh©n tènéi sinh khi thay ®æi g©y nªn sù vËn ®éng trªn mét ®­êng cÇu.

C¸c nh©n tètõ 3.1=> 3.5 g©y nªn sùdich chuyÓn cña ®­êng cÇu.

4.SùvËn ®éng vµdÞch chuyÓn cña ® ­êng cÇu: (Movement and shift of demand curve)

*SùvËn ®éng trªn mét ® ­êng cÇu (Movement along the demand curve) g©y nªn do nh©n tènéi sinh lµgi¸ hµng ho¸dÞch vô. NÕu P t¨ng th×vËn ®éng lªn phÝa trªn A=>A1,ng­îc l¹i A=>A2;h×nh a

* SùdÞch chuyÓn cña ® ­êng cÇu (Shift of demand curve): g©y nªn bëi nh©n tèngo¹i sinh, lµm ® ­êng cÇu dÞch chuyÓn song song ra ngoµi D =>D1hoÆcvµo trongD => D2 ; h×nh b

H×nh a H×nh b

P P

A1 Pa1

Pa A

A2 Pa2

D1 D D2 D

Q 0 Q 0

Qa

Qa1

Qa2

Movement along demand curve

Shift of demand curve

5. Co d·ncña cÇu (Elastricity of demand: ED)

* Kh¸iniÖm:Lµsùthay®«Ø%cñal ­îng cÇu chia cho sùthay®æi%cñac¸cyÕu tèquyÕt®Þnh cÇu.

5.1. Co d·n cña cÇu theo gi¸ (Price-elastricityof demand)

a. Kh¸i niÖm

so s¸nh thay®æi l ­îng cÇu víi c¸c

*Môc®Ých tÝnh: møc gi¸, ph¶nøng cña cÇu víic¸c hµngho¸kh¸cnhau c㮬nvÞ vËt lý kh¸cnhau, Ł so s¸nh tûlÖ %kh«ng ph¶ithay®æi tuyÖt®èi.

(cid:231) NhËn xÐt: (cid:152) EpD < 0 do P, Q quan hÖtûlÖnghÞch

(cid:152) EpD kh«ng phô thuéc vµo ®¬n vÞ P,Q

b. C¸ch tÝnh hÖsèco d·n:

(Arc Elasticity of demand) lµ * Co d·nkho¶ng(®o¹n) co d·ntrªnmét kho¶ngh÷u h¹ncña® ­êng cÇu hoÆc cung.

C«ng thøc EDp= %DQ %DP P

A2 P2

A1 P1

D

Q

0 Q2 Q1

VÝ dô: TÝnh EDp(A1A2) khi P2=75, P1=50, Q2=25, Q1=50

¸p dông c«ng thøc cã: EDp(A1A2=

*Co d·n ®iÓm: (PointElastricityof demand ): lµsù co d·n t¹i 1 ®iÓm trªn ®­êng cÇu.

C«ng thøc: EDp=% DQ/%DP=dQ/Q:dP/P

= dQ/dP x P/Q = Q’(p).P/Q

VÝ dô: TÝnh hÖsèco d·ncña cÇut¹i ®iÓm P = 10, Q =5

HµmcÇu: Q = 10 –4P

(cid:240) Ep= (10 –4P)’.P/Q = -4. 10/5 = -8 => KhiP t¨ng1%th×l ­îng cÇu gi¶m 8%.

l NhËn xÐt:

G HÖsèco d·nkho¶ng liªnquan®Õn2møc gi¸ ë hai®Çu kho¶ng G HÖsèco d·n ®iÓm chØxÐtt¹imét møc gi¸duy nhÊt. (cid:220)Mäi®iÓm trªn ® ­êng cÇu tuyÕn tÝnh cã®éco d·n kh¸c nhau

c. Ph©n lo¹i hÖsèco d·n: Nghiªn cøu sùco d·n cÇu theo gi¸ta chia ra c¸c tr­êng hîp (EDp뮩y lÊy trÞ tuyÖt ®èi) AEdp >1, cÇu co d·n t­¬ng ®èi theo gi¸, ®­êng cÇu tho¶i thÓhiÖn mét sùthay ®æi nhácña gi¸khiÕn l­îng cÇu thay ®æi lín

P

P1 P2

D

Q

Q1

Q2

0

AEdp <1: lóc nµy ®­êng cÇu dèc, khi gi¸thay ®æi nhiÒu th×l­îng cÇu thay ®æi Ýt.

P

P1

P2

D

0 Q

Q1Q2

AEDp= 1, cÇu co d·n ®¬n vÞ, ®­êng cÇu t¹o víi trôc hoµnh gãc 45(cid:176), gi¸vµl­îng thay ®æi nh­nhau

P

P1

P2

D

Q

0 Q1 Q2

A EDp= 0 , cÇu kh«ng co d·n, ® ­êng cÇu lµ ®­êng th¼ng ®øng song song víi trôc gi¸, khi gi¸thay ®æi th×l­îng cÇu kh«ng thay ®æi.

P

D

P2

P1

Q Q1 0

AEDp= +⁄, cÇu co d·n hoµn toµn, ®­êng cÇu n»m ngang song song víi trôc l­îng cÇu(Q), lóc nµykhi gi¸t¨ng th×l ­îng cÇu b»ng kh«ng.

P

D

P1

Q

0 Q1 Q2

d. C¸cnh©ntè¶nh h ­ëng®Õnco d·ncña cÇu theo gi¸

* L­îng thu nhËpchichohµngho¸(tûträng gi¸ trªnthu nhËp)

VÝ dô: gi¸vÐ m¸y bay vµgi¸thuèc ®¸nh r¨ng

* Sùs½ncã cñahµngho¸thay thÕ: VÝ dô: cã rÊt nhiÒu lo¹i bia cã thÓthay thÕ cho nhau nªn cÇu co d·n theo gi¸nhiÒu h¬n khi kh«ng cã lo¹i bia nµo cã kh¶n¨ng thay thÕ.

* Thêi gian VÝ dô: thêi gian dµi cã thÓbá ® ­îc thãi quen tiªu dïng vµchuyÓn sang dïng lo¹i hµng ho¸kh¸c , nªn cÇu co d·n theo gi¸nhiÒu h¬n.