CHƯƠNG 1: QUAÙ TRÌNH SAÛN XUAÁT VAØ CAÙC HÌNH THÖÙC TOÅ CHÖÙC SAÛN XUAÁT
1.
Caùc khaùi nieäm vaø ñònh nghóa cô baûn
2. Daïng saûn xuaát vaø hình thöùc toå chöùc saûn xuaát
1
GV: TRÖÔNG QUOÁC THANH
1. Caùc khaùi nieäm vaø ñònh nghóa cô baûn
1.1 Quaù trình saûn xuaát
•Quaù trình saûn xuaát laø quaù trình con ngöôøi duøng tö lieäu saûn xuaát taùc ñoäng vaøo taøi nguyeân thieân nhieân ñeå bieán ñoåi noù thaønh saûn phaåm phuïc vuï nhu caàu con ngöôøi vaø xaõ hoäi.
2
GV: TRÖÔNG QUOÁC THANH
1. Caùc khaùi nieäm vaø ñònh nghóa cô baûn
Quaù trình saûn xuaát trong nhaø maùy cô khí:
•
Phoâi lieäu (cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1) gia coâng chuaån bò phoâi (cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1) • gia coâng cô (cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1) gia coâng hoùa / nhieät (cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1) kieåm tra (cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1) laép raùp.
3
GV: TRÖÔNG QUOÁC THANH
1. Caùc khaùi nieäm vaø ñònh nghóa cô baûn
• Quaù trình coâng ngheä trong nhaø maùy cô khí:
Quaù trình coâng ngheä gia coâng cô (cid:1) thay ñoåi kích thöôùc, hình
daùng.
Quaù trình coâng ngheä nhieät luyeän (cid:1) thay ñoåi tính chaát vaät lyù, hoùa
hoïc.
Quaù trình coâng ngheä laép raùp (cid:1) taïo ra moái lieân heä töông quan giöõa
caùc chi tieát.
Quaù trình coâng ngheä taïo phoâi (cid:1) ñuùc, reøn,…
# Quaù trình coâng ngheä hôïp lyù, ñöôïc ghi laïi thaønh vaên kieän coâng
4
GV: TRÖÔNG QUOÁC THANH
ngheä, thì caùc vaên kieän coâng ngheä ñoù goïi laø qui trình coâng ngheä.
1. Caùc khaùi nieäm vaø ñònh nghóa cô baûn
•
1.2 Quy trình coâng ngheä
Quy trình coâng ngheä laø moät phaàn cuûa quaù trình
• saûn xuaát, tröïc tieáp laøm thay ñoåi trang thaùi, tính chaát cuûa ñoái töôïng saûn xuaát. Nhöõng thay ñoåi naøy coù theå laø hình daùng, kích thöôùc, tính chaát hoùa lyù cuûa vaät lieäu, vò trí töông quan giöõa caùc boä phaän.
5
GV: TRÖÔNG QUOÁC THANH
1. Caùc khaùi nieäm vaø ñònh nghóa cô baûn
1.3 Caùc thaønh phaàn cuûa quy trình coâng ngheä:
Nguyeân coâng laø moät phaàn cuûa quy trình coâng ngheä, ñöôïc hoaøn thaønh taïi moät vò trí do moät hoaëc moät nhoùm coâng nhaân thöïc hieän lieân tuïc. Ñaây laø ñôn vò cô baûn ñeå ñònh kyõ thuaät, hoaïch toaùn giaù caû.
6
GV: TRÖÔNG QUOÁC THANH
a. Nguyeân coâng
1. Caùc khaùi nieäm vaø ñònh nghóa cô baûn
YÙ nghóa nguyeân coâng:
YÙ nghóa kyõ thuaät: caên cöù vaøo yeâu caàu kyõ thuaät maø ta choïn phöông phaùp gia coâng töông öùng (töùc choïn nguyeân coâng phuø hôïp).
7
GV: TRÖÔNG QUOÁC THANH
YÙ nghóa kinh teá: phaûi caên cöù vaøo yeâu caàu cuï theå cuûa chi tieát ñeå boá trí nguyeân coâng (taäp trung hoaëc phaân taùn, treân 1 maùy hoaëc nhieàu maùy, lieân tuïc hoaëc giaùn ñoaïn) sao cho hieäu quaû kinh teá mang laïi cao nhaát
1. Caùc khaùi nieäm vaø ñònh nghóa cô baûn
b. Gaù ñaët
Gaù ñaët
8
GV: TRÖÔNG QUOÁC THANH
laø moät phaàn cuûa nguyeân coâng, ñöôïc hoaøn thaønh trong 1 laàn gaù ñaët chi tieát leân maùy. Moät nguyeân coâng coù theå coù 1 hoaëc nhieàu laàn gaù ñaët.
1. Caùc khaùi nieäm vaø ñònh nghóa cô baûn
C. Vò trí
9
GV: TRÖÔNG QUOÁC THANH
Vò trí laø moät phaàn cuûa nguyeân coâng, ñöôïc xaùc ñònh bôûi vò trí töông quan cuûa maùy vôùi chi tieát hoaëc cuûa chi tieát vôùi duïng cuï caét. Moät nguyeân coâng coù theå coù 1 hay nhieàu vò trí
1. Caùc khaùi nieäm vaø ñònh nghóa cô baûn
d. Böôùc
10
GV: TRÖÔNG QUOÁC THANH
Böôùc laø moät phaàn cuûa nguyeân coâng tieán haønh gia coâng 1 hoaëc 1 taäp hôïp beà maët baèng 1 hay nhieàu duïng cuï vôùi cheá ñoä maùy (v, s, t) khoâng ñoåi. Moät nguyeân coâng coù theå coù nhieàu böôùc.
1. Caùc khaùi nieäm vaø ñònh nghóa cô baûn
e. Ñöôøng chuyeån dao
11
GV: TRÖÔNG QUOÁC THANH
Ñöôøng chuyeån dao laø moät phaàn cuûa böôùc ñeå hôùt ñi 1 lôùp vaät lieäu coù cuøng cheá ñoä caét vaø baèng cuøng 1 dao. Moät böôùc coù theå coù 1 hoaëc nhieàu ñöôøng chuyeån dao.
1. Caùc khaùi nieäm vaø ñònh nghóa cô baûn
f. Ñoäng taùc
Ñoäng taùc laø moät haønh ñoäng cuûa coâng nhaân ñieàu khieån maùy thöïc
hieän vieäc gia coâng hoaëc laép raùp.
12
GV: TRÖÔNG QUOÁC THANH
Ví duï: baám nuùt, xoay baøn xa dao,…
1. Caùc khaùi nieäm vaø ñònh nghóa cô baûn
Quaù trình coâng ngheä hôïp lyù (cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1) Quy trình coâng ngheä
Moät qui trình coâng ngheä phaûi thoûa maõn 3 ñieàu kieän:
1. Ñaûm baûo ñieàu kieän veà naêng suaát: giôø coâng ít nhöng soá saûn
phaåm laø nhieàu nhaát.
2. Ñaûm baûo ñöôïc ñieàu kieän kyõ thuaät töùc ñaûm baûo ñöôïc ñoä tin caäy cuûa quaù trình (cid:1) qui trình coâng ngheä phaûi traùnh, giaûm thieåu toái ña chaát ngaãu nhieân, haïn cheá phuï thuoäc vaøo tay ngheà ngöôøi thôï.
13
GV: TRÖÔNG QUOÁC THANH
3. Ñaûm baûo ñieàu kieän kinh teá: chi phí saûn xuaát laø thaáp nhaát.
2. Caùc daïng saûn xuaát vaø caùc hình thöùc toå chöùc saûn xuaát
14
GV: TRÖÔNG QUOÁC THANH
1. Töø nhu caàu xaõ hoäi, ñôn vò seõ laäp keá hoaïch saûn xuaát. Chæ tieâu quan troïng nhaát cuûa keá hoaïch saûn xuaát laø saûn löôïng tính theo chieác/naêm hay taán/naêm. 2. Caùc ñaëc tröng cuûa daïng saûn xuaát: Saûn löôïng Tính oån ñònh saûn phaåm Tính laëp laïi cuûa quaù trình saûn xuaát Möùc ñoä chuyeân moân hoùa trong saûn xuaát.
2. Caùc daïng saûn xuaát vaø caùc hình thöùc toå chöùc saûn xuaát
Caên cöù vaøo ñaëc tröng saûn xuaát, ta coù theå phaân thaønh 3 daïng saûn xuaát:
1. 2. 3.
Saûn xuaát ñôn chieác Saûn xuaát haøng loaït (nhoû, vöøa, lôùn) Saûn xuaát haøng khoái
SAÛN XUAÁT ÑÔN CHIEÁC
(cid:2) (cid:2) (cid:2)
Maùy moùc ñöôïc boá trí theo nhoùm (nhoùm maùy phay, nhoùm maùy tieän,…) Saûn löôïng ít, khoâng oån ñònh, nhieàu loaïi. Chu kì cheá taïo khoâng xaùc ñònh.
SAÛN XUAÁT HAØNG LOÏAT
(cid:2) (cid:2) (cid:2) (cid:2)
Maùy moùc ñöôïc boá trí theo qui trình coâng ngheä do saûn löôïng haøng naêm khoâng quaù ít. Saûn phaåm cheá taïo thaønh töøng loaït, coù chu kyø xaùc ñònh. Saûn phaåm töông ñoái oån ñònh. Söû duïng thieát bò chuyeân duøng vaø maùy vaïn naêng.
SAÛN XUAÁT HAØNG KHOÁI
(cid:2) (cid:2) (cid:2) (cid:2)
Saûn löôïng raát lôùn vaø oån ñònh. Moãi maùy chæ thöïc hieän 1 nguyeân coâng neân qui trình coâng ngheä raát tæ mó vaø chaët cheõ. Söû duïng maùy chuyeân duøng. Khoâng yeâu caàu trình ñoä cuûa ngöôøi thôï cao nhöng ngöôøi thôï phaûi coù trình ñoä ñöùng maùy gioûi.
Phaùt trieån cuûa saûn xuaát haøng khoái (cid:3)(cid:3)(cid:3)(cid:3)saûn xuaát theo daây chuyeàn.
15
GV: TRÖÔNG QUOÁC THANH
2. Caùc daïng saûn xuaát vaø caùc hình thöùc toå chöùc saûn xuaát
Muoán xaùc ñònh daïng saûn xuaát, tröôùc heát caàn xaùc ñònh ñöôïc saûn löôïng haèng naêm cuûa chi tieát gia coâng theo coâng thöùc sau:
, Chi tieát/naêm
mNN
=
+
.1
1.
βα + 100 100 Sau ñoù, xaùc ñònh troïng löôïng cuûa chi tieát.
N1: Soá saûn phaåm trong moät naêm theo keá hoaïch (döï kieán seõ cheá taïo).
m : Soá löôïng chi tieát nhö nhau trong moät saûn phaåm.
α: Soá chi tieát ñöôïc cheá taïo theâm ñeå döï tröõ (5% ñeán 7%).
β: Phaàn traêm pheá phaåm chuû yeáu trong caùc xöôûng ñuùc vaø reøn (thoâng thöôøng 3%-6%).
16
GV: TRÖÔNG QUOÁC THANH
2. Caùc daïng saûn xuaát vaø caùc hình thöùc toå chöùc saûn xuaát
17
GV: TRÖÔNG QUOÁC THANH
Daïng saûn xuaát xaùc ñònh theo baûng
