CH

ƯƠ

́ Ơ ́

̉

NG 5: CAC C CÂU CHI THỊ

Nôi dung

 Khai niêm chung

̣

 C câu t

điên

ơ ́ ừ

́ ̣

 C câu điên t

ơ ́

̣ ừ

 C câu điên đông

ơ ́

̣

 C câu cam ng

ơ ́

̉ ứ

 Dao đông ki điên t

̣ ử

̣ ̣

 Chi thi t

ghi

̣ ự

̣ ́

̉

Khai niêm chung

 C câu chi thi dung thê hiên kêt qua đo

́ ̣

 Chi thi điên c : chu yêu la dung cu kim quay, tinh tiên hoăc but ghi

ơ ́ ̉ ̣ ̀ ̉ ̣ ́ ̉

̣ ơ ̉ ̣ ̉ ́ ̀ ̣ ̣ ̣ ́ ̣ ́

trên giây, dung trong cac dung cu đo t ng t ươ ự ́ ̀ ́ ̣ ̣

 Chi thi điên t ghi

: chu yêu la dao đông ki, monitor, dung trong cac dung ̣ ử ̉ ̣ ̉ ́ ̀ ̣ ́ ̀ ́ ̣

 Chi thi điên t

cu đo t ự ̣

sô: LED, đen catod nguôi, LCD, Plasma…, dung trong ̣ ử ̉ ̣ ́ ̀ ̣ ̀

Ux

X

Ch th ị ỉ đi n-cệ ơ

́ ̣ ̣ ́

cac dung cu đo sô. C c u ơ ấ c m bi n ế ả c -đi n ơ ệ

Khai niêm chung

 Môt sô chi tiêt trong c câu điên c

́ ̣

ơ ́

̣ ơ

̣ ́ ́

C câu t

điên

́ ừ

ơ

 Chi thi t

̣

điên

̣ ừ

̉ ̣

ệ ạ ́ ̣ ̣

 Nguyên ly hoat đông: khi có dòng đi n ch y qua, khung dây quay ỏ ị ủ

ng c a nam châm vĩnh c u l ch kh i v trí tr ủ ừ ườ ử ệ

=a

BswI D

 Đăc điêm

i tác đ ng c a t d ộ ướ ban đ u m t góc α ộ ầ

 Dung đo dong DC

̣ ̉

 Thang chia đô đêu

̀ ̀

 Đô chinh xac va đô nhay cao

̣ ̀

 Chê tao ph c tap, chiu qua tai kem

ứ

̣ ́ ́ ̀ ̣ ̣

 ng dung: Chê tao cac loai điên kê nhiêu thang đo, dai đo rông

́ ̣ ̣ ̣ ́ ̉ ́

Ứ ̣ ́ ̣ ́ ̣ ̣ ́ ̀ ̉ ̣

Chê tao cac loai điên kê co đô nhay cao ́ ̣ ́ ̣ ̣ ́ ́ ̣ ̣

C câu t

điên

́ ừ

ơ

 Logomet t

̣

điên

ừ

 Chê tao d a trên c s chi thi t

̣

điên, dung ơ ở ̣ ừ ́ ̉ ̣ ̀

đo ti sô gi a 2 dong điên ̉ ̀ ̣

1

2

=

I

=

1

M q 1

I

M q

2

2

F F

d ad

̣ ự ́ ữ d ad

1

2

=

a

=

= vi tri cân băng : Mq1 = Mq2 F )

a (

f

I I

a ( a (

f f

) )

2

I Ở 1 I 2

1

(cid:246) (cid:230) (cid:247) (cid:231) ̣ ́ ̀ (cid:247) (cid:231) ł Ł

ấ

ồ

 

Nhân xet: khi ngu n cung c p thay đ i, t s 2 dòng đi n v n gi nguyên do v y mà tránh đ ậ ệ ẫ

ổ ỉ ố ượ

c sai s . ố

ữ

 ng dung: ng d ng nhi u trong ch t o

̣ ́

ế ạ Ứ ứ ụ ề ̣

các ommet, megaommet, và ng d ng đ đo ứ ụ ể

đi n tr , t n s , và các đ i l ng không ở ầ ố ạ ượ ệ

đi n ệ

C câu điên t

̣ ừ

ơ

 Chi thi điên t

́

̣ ừ

 Năng l

̉ ̣

ng điên t tich luy trong ượ ̣ ừ ́ ̃

2

=

cuôn dây : We = L.I2/2 ̣

q

dW  Momen quay d e M a d

I dL i goc α : a 2 d

2

=

a

I 2

D

dL a d  Cân băng momen can va momen quay

ướ = ́

 Đăc điêm

̀ ̉ ̀

 Đo dong DC va AC

̣ ̉

 Thang chia đô không đêu

̀ ̀

 Chiu qua tai tôt

̣ ̀

 Đô nhay không cao, công suât tiêu thu l n

̣ ớ

̣ ́ ̉ ́

 ng dung:

̣ ̣ ́

 Chê tao ampemet, vonmet trong mach xoay chiêu tân sô công nghiêp

Ứ ̣

́ ̣ ̣ ̀ ̀ ́ ̣

C câu điên t

̣ ừ

ơ

 Logomet điên t

́

̣ ừ

 Khi co dong điên chay qua 2 cuôn dây,

́ ̀ ̣ ̣ ̣

2

2

cuôn A sinh ra momen quay, cuôn B sinh ra ̣ ̣

=

=

=

=

M

M

q

c

̉

I 1 2

dL 1 a d

dW e a d

I 2 2

dL 2 a d

momen can. dW e a d

a

=

F

I I

2 1 2 2

(cid:246) (cid:230) (cid:247) (cid:231) (cid:247) (cid:231) ł Ł

c sai s do

ỉ ệ ớ ỉ ố

ươ

ố

Khi cân băng : ̀

Nhân xet : α t l s bi n đ ng c a ngu n cung c p khi c n đo các đ i l ự ế

ng c a dòng đi n  lo i tr đ ệ ạ ượ

v i t s bình ph ấ

ạ ừ ượ ng th đ ng. ụ ộ

ủ ầ

ủ

ộ

ồ

 ng dung :

̣ ́

 Th

ng dùng đo các đ i l

ng nh đi n tr , đi n c m, đi n dung (trong

ườ

ạ ượ

ệ ả

ư ệ

ệ

ở

m ch xoay chi u), đo t n s góc, góc pha, và các đ i l

ng không đi n

ầ ố

ạ ượ

ề

ạ

ệ

Ứ ̣

C câu điên đông

ơ

 Chi thi điên đông

́ ̣ ̣

 Nguyên ly lam viêc:

̉ ̣ ̣ ̣

́ ̀ ̣

ượ =

+

 Năng l We

+ IIMIL 21

2 IL 11

12

1 ng tich luy trong cac cuôn dây 2 22 2

1 2

12

a =

II 21

́ ̃ ́ ̣

dM 1 D a  Dong cung câp cho cac cuôn dây la d

dong DC

̀ ́ ́ ̣ ̀

12

a

=

y cos

II 21

1 D

dM a d

 Dong cung câp cho cac cuôn dây la dong AC

̀

 Đăc điêm

̀ ́ ́ ̣ ̀ ̀

 Dung trong mach DC, AC

̣ ̉

 La s kêt h p cua c câu t

điên va điên t

̉ ơ ́ ừ

́ ợ

̀ ự

̣ ừ

̀ ̣

 Đô chinh xac cao do không co tôn hao trên loi thep

̣ ̀

 Thang đo không đêu do goc lêch α phu thuôc I1.I2

̣ ́ ́ ́ ̉ ̃ ́

 Chiu anh h

ng cua t

tr

ng ngoai, đô nhay thâp

ưở

̉ ừ ườ

̀ ́ ̣ ̣ ̣

̣ ̉ ̀ ̣ ̣ ́

C câu điên đông

ơ

 Chi thi điên đông

́ ̣ ̣

 ng dung

̉ ̣ ̣ ̣

 Chê tao ampemet, vonmet, oatmet xoay chiêu va 1 chiêu tân sô công nghiêp,

Ứ ̣

pha kê đo goc lêch hay hê sô công suât

́ ̣ ̀ ̀ ̀ ̀ ́ ̣

 Chê tao đông hô đo công suât chê tao va công suât phan khang

́ ́ ̣ ̣ ́ ́

́ ̣ ̀ ̀ ́ ́ ̣ ̀ ́ ̉ ́

C câu điên đông

ơ

 Logomet điên đông

́ ̣ ̣

̣ ̣

1

=

 Momen quay trên cac cuôn đông . cos

II .

II

(

)

M q 1

1

1

2

=

II .

.

cos

(

II

)

M q

2

2

2

dM a d dM a d

́ ̣ ̣

1

1

a

=

F

cos( cos(

II II

) )

2

1

I I  Khi cân băng momen

ng lên kêt qua đo .

ự

ưở

(cid:246) (cid:230) (cid:247) (cid:231) (cid:247) (cid:231) ł Ł ̀

- khi cos(I I1) = cos(I I2) = 1 thi α = F(I1/I2)

̣ ́ ́ ̣ ̀ ́ ̉ ́ ̉ Nhân xet: - s biên đông nguôn cung câp không anh h

 ng dung:

̀

 ch t o các d ng c đo các đ i l

ng th đ ng nh pha k , t n s k ,

ế ạ

ạ ượ

ụ

ụ

ế ầ ố ế

ụ ộ

ư

đi n dung k …

ệ

ế

Ứ ̣

C câu tinh điên

ơ

́ ̃ ̣

C câu tinh điên

ơ

 Đăc tinh

́ ̃ ̣

 Goc lêch α ti lê v i U2  đo đ

̣ ́

 Thang đo khăc đô không đêu.

c trong điên ap DC, AC ̣ ớ ượ ́ ̣ ̉ ̣ ́

 Điên tr vao l n, điên dung thay đôi nh ng nho, công suât tiêu thu nho

́ ̣ ̀

 Đô nhay thâp do điên tr

̀ ớ ư ở ̣ ̣ ̉ ̉ ́ ̣ ̉

 ng dung:

ng yêu ườ ̣ ̣ ́ ̣ ́

Ứ

 Chê tao vonmet, kilovonmet

̣

 Đo điên ap cao thê

́ ̣

̣ ́ ́

Chi thi cam ng

̉ ứ

 Câu tao:

̉ ̣

 Phân tinh: 2 cuôn dây điên 2, 3

́ ̣

 Phân đông: đia nhôm 1 găn trên truc 4, 5

̀ ̃ ̣ ̣

 Nguyên ly lam viêc:

̀ ̣ ̃ ́ ̣

 D a trên s tac đông t

́ ̀ ̣

ng hô gi a t ự ̃ ữ ừ ́ ̣

ươ ng xoay chiêu trên phân tinh va dong ự ườ ̀ ̀ ̃ ̀ ̀

 Tác đ ng t

tr điên xoay trên phân đông. ̣ ́ ̀ ̣

ộ ươ ệ ừ

ng h gi a dòng đi n và t ỗ ữ thông  sinh ra các l c F1 và F2 và các ự ng ng làm quay đĩa momen quay t ươ ứ nhôm.

Mq = C.f. 1. 2.sinψ ϕ ϕ

C – h ng s c a c c u ch th c m ố ủ ơ ấ ị ả ằ ỉ

ngứ

f – t n s dòng đi n I1, I2 ầ ố ệ

ψ – góc l ch pha gi a 2 dòng đi n ữ ệ ệ

Chi thi cam ng

̉ ứ

 Đăc tinh

̉ ̣

 Phai co it nhât 2 t

̣ ́

 Lam viêc trong mach xoay chiêu

ng tr ừ ườ ̉ ́ ́ ́

 Momen quay đat c c đai khi 2 t

̀ ̣ ̣ ̀

 ng d ng

ng lêch nhau 90o ̣ ự tr ừ ườ ̣ ̣

Ứ

ụ

 Ch t o công t ế ạ

đo năng l ơ ượ ng, đôi khi còn dùng đ đo t n s . ầ ố ể

Dao đông ki điên t

̣ ử

 C s chung

̣ ́

ơ ở

 M t ông phóng tia đi n t

và m ch đi n t ộ ́ ệ ử ệ ử ạ

đ ể

 Cac điên t

đi u khi n và đ a tín hi u vào ư ệ ề ể

phat ra t catot bi nung b i s i ̣ ử ừ ở ợ ́ ́ ̣

c tăng tôc băn ̀ ượ ́ ̣ ̀ ̀ ̣ ́ ́

̀ ́ ̀ ̀ ̃ ̣ ̀

dich chuyên trên man vach ra hinh ̣ ử ̣ ̉ ̀ ̣ ̀

 Đăc tinh

đôt tao thanh chum hep va đ vê phia man huynh quang. Quy đao chum tia điên t dang điên ap cân quan sat. ̣ ̣ ́ ̀ ́

 Đô nhay thâp

̣ ́

 Không quan sat đ

̣ ̣ ́

c cung luc nhiêu tin hiêu ́ ượ ̀ ́ ̀ ́ ̣

Dao đông ki điên t

̣ ử

̣ ́

ệ ạ ụ ứ ổ ờ

 Máy hi n sóng hi n d ng sóng bi n đ i theo th i gian: tr c đ ng Y là ệ ế tr c đi n áp, tr c ngang X là tr c th i gian, truc Z thê hiên đô choi trên ờ ệ man hinh

ụ ụ ụ ̣ ̉ ̣ ̣ ́

̀ ̀

Dao đông ki điên t

̣ ử

 2 loai dao đông ki điên t

̣ ́

̣ ử

 May hiên song t

̣ ̣ ́

ng t : chuyên tr c tiêp tin hiêu điên cân đo thanh ươ ự ự ́ ̣ ́ ̉ ́ ́ ̣ ̣ ̀ ̀

 May hiên song sô: lây mâu dang song đ a qua bô biên đôi t

dong electron băn lên man hinh ̀ ́ ̀ ̀

– ư ̉ ươ ự ́ ̣ ́ ́ ́ ̃ ̣ ́ ̣ ́

ng t i dang sô đê tai tao lai dang song. sô. Sau đo s dung thông tin d ́ ử ướ ́ ̣ ̣ ́ ̉ ́ ̣ ̣ ̣ ́

Dao đông ki điên t

̣ ử

 ng dung:

̣ ́

Ứ

̣

ch đ đ ng b trong và đi u ộ ở ế ộ ồ ế ậ ́ ́ ̣

 Quan sat tin hiêu : thi ầ ố

ề ch nh t n s quét và trigo đ d ng sóng đ ng yên trên màn hình t l p máy ể ạ ứ ỉ

Dao đông ki điên t

̣ ử

 ng dung:

̣ ́

Ứ

 Đo điên ap va tân sô

̣

̣ ́ ̀ ̀ ́

cua tin hiêu ̉ ́ ̣

 Ví d :ụ VOLTS/DIV ch ỉ 1V thì tín hi u cho ệ hình trên có:

ở

Vp = 2,7 ô x 1V = 2,8V

Vpp = 5,4 ô x 1V = 5,4V

Vrms = 0,707Vp = 1.98V

́ ̣

 Xac đinh th i gian tăng ờ s n n xung, giam s ườ ườ xung va đô rông xung

̉

̀ ̣ ̣

Dao đông ki điên t

̣ ử

 ng dung:

̣ ́

Ứ

 Đo goc l ch pha gi a hai tín hi u ệ

̣

́ ệ ữ

Dao đông ki điên t

̣ ử

 ng dung:

̣ ́

Ứ

 D ng sóng t

̣

 Thành ph n c a tín hi u g m thành ph n m t chi u và xoay chi u

i m i đi m khác nhau trên m ch đi n t ạ ạ ệ ử ể ạ ỗ

ệ ồ ầ ủ ề ề ầ ộ ́

 Trong tín hi u có bao nhiêu thành ph n nhiêu và nhi u đó có thay đ i

nh th nào ư ế

ễ ầ ổ ́ ̃

ệ theo th i gian hay không ờ

Dao đông ki điên t

̣ ử

 Dao đông ki co ch c năng thông dung ́ ứ

̣ ́

 Dao đông ki van năng

̣ ́ ̣

 Dao đông ki lây mâu

̣ ́ ̣

 Dao đông ki co nh

̣ ́ ́ ̃

ớ

 Dao đông ki sô

̣ ́ ́

̣ ́ ́

Dao đông ki điên t

̣ ử

 Dao đông ki 2 tia

̣ ́

̣ ́

2 nguôn phat riêng biêt hoăc ừ ̣ ̀ ́ ̀ ̀ ̀ ́ ̣ ̣

 Tao 2 tia băng 2 cach: dung 2 chum tia t ư

 Cung luc quan sat đ

dung 1 chum tia nh ng tach lam 2 đi vê phia cac điên c c A, B ̣ ự ̀ ̀ ́ ̀ ̀ ́ ́

c 2 tin hiêu hoan toan khac nhau ́ ượ ̀ ́ ́ ̣ ̀ ̀ ́

 cho phep so sanh cac dang song v i nhau vê biên đô, pha va chu ki ớ ́ ́ ́ ̣ ́ ̀ ̣ ̀ ̀

Dao đông ki điên t

̣ ử

 Dao đông ki đo tân sô cao va siêu cao

̣ ́

 Câu tao: không co bô KĐ thăng Y.

̣ ́ ̀ ́ ̀

 Chê tao theo nguyên tăc song chay giup tăng tôc đô dao đông ki.

́ ̣ ́ ̣ ̉

́ ̣ ́ ́ ̣ ́ ́ ̣ ̣ ́

co man huynh quang song v i hê ử ̣ ử ớ ̣ ̣ ́ ́ ́ ̀ ̀ ́ ̣

 S dung loai ông phong tia điên t tr ̣ ừ ườ

 ng dung: quan sat va ghi lai cac tin hiêu xung ngăn, cac tin hiêu qua

thông hôi tu t ng. ́ ̣

̣ ́ ̀ ̣ ́ ́ ̣ ́ ́ ́ ̣ ́

 Dao đông ki điên t

Ứ đô, cac xung hay tin hiêu tuân hoan tân sô cao. ̣ ́ ́ ̣ ̀ ̀ ̀ ́

sô co cai đăt vi x li

̣ ử

ử

 Viêc điêu khiên oscilloscope đa đ

̣ ́ ́ ́ ̀ ̣ ́

 Đ n gian hoa cac thao tac điêu chinh cua qua trinh đo, tăng cao đô

c ch ng trinh hoa ̃ ượ ươ ̣ ̀ ̉ ̀ ́

ơ ̉ ́ ́ ́ ̀ ̉ ̉ ́ ̀ ̣

 Hiêu chinh, thiêt lâp cac đ n vi chuân nhanh chong ́ ơ

chinh xac, m rông kha năng đo cac thông sô cua tin hiêu ở ́ ́ ̣ ̉ ́ ́ ̉ ́ ̣

̣ ̉ ́ ̣ ̣ ̉ ́

Chi thi t

ghi

̣ ự

 C s chung

̉

ơ ở

 Dung ghi lai cac tin hiêu thay đôi theo th i gian

ờ

 Phân loai:̣

ng cong r i

ườ

ng cong liên t c, ghi các đ ụ

ườ

ờ

 Theo cách ghi: ghi các đ r c, in s lên băng gi y. ạ

ấ

ố

.

 Theo t c đ ghi: t c đ th p, t c đ trung bình, t c đ cao

ố ộ ấ

ố ộ

ố ộ

ố ộ

̀ ̣ ́ ́ ̣ ̉

Chi thi t

ghi

̣ ự

 C câu chi thi t

̉

ghi tôc đô thâp

ơ ́

̣ ự

 Dung khi tin hiêu đo co hê sô thâp.

̉ ́ ̣ ́

 Bút ghi trên băng gi y chuy n đ ng v i t c đ đ u.

̀ ́ ̣ ́ ̣ ́ ́

 S dung 2 loai c câu c điên: chi thi t

ớ ố ộ ề ể ấ ộ

̣ ơ ́ ơ ử ̣ ừ điên, chi thi s c điên đông ̣ ứ ̣ ̣ ̉ ̣ ̉ ̣ ̣

Chi thi t

ghi

̣ ự

 C câu chi thi t

̉

ghi tôc đô trung binh

ơ ́

̣ ự

̉ ́ ̣ ̀

 Trong các lo i ch th này, th ạ

ng s d ng c c u ch th t đi n ho c ỉ ị ườ ử ụ ơ ấ ị ừ ệ ặ ỉ

Trong c câu t

điên

ơ ́ ừ

đi n t . ệ ừ

Trong c câu điên t ơ ́

̣ ừ

̣

Chi thi t

ghi

̣ ự

 C câu chi thi t

̉

ghi tôc đô cao

ơ ́

̣ ự

 C câu c điên co tân sô dao đông riêng cao

̉ ́ ̣

 Dao đông ki anh sang

ơ ́ ơ ̣ ́ ̀ ́ ̣

̣ ́ ́ ́

C câu chi thi cua dung cu đo chi thi sô

ơ

 Nguyên lí

 Thiêt bi hiên sô

́ ̉ ̣ ̉ ̣ ̣ ̉ ̣ ́

 Co nhiêu loai: đen s i đôt, đen điên tich, LED, tinh thê long

̀ ợ

́ ̣ ̣ ́

́ ̀ ̣ ́ ̀ ̣ ́ ̉ ̉

C câu chi thi cua dung cu đo chi thi sô

ơ

 Nôi bô hiên thi LED 7 thanh v i bô giai ma 7 vach

́ ̉ ̣ ̉ ̣ ̣ ̉ ̣ ́

ớ

́ ̣ ̉ ̣ ̣ ̉ ̃ ̣