Bài giảng Lý thuyết thông tin: Chương 2

Giáo viên: Hoàng Thanh Hòa

thanhhoa48dhv@gmail.com

1. Mô hình tổng quát HTTT. 2. Các thành phần của HTTT. 3. Phần cứng. 4. Phần mềm. 5. Tài nguyên con người.

Trang 2

thanhhoa48dhv@gmail.com

Trang 3

thanhhoa48dhv@gmail.com

trong một HTTT

 Gồm có 3 giai đoạn phát triển

 Quá trình xử lý thông tin (XLTT) là khâu trung tâm

Trang 4

thanhhoa48dhv@gmail.com

- Hệ thống xử lý thông tin thủ công - Hệ thống xử lý thông tin tin học hóa từng phần - Hệ thống xử lý thông tin tin học hóa đồng bộ

 Quy trình xử lý thông tin thực hiện hoàn toàn theo

phương pháp thủ công.

• Hệ thống xử lý thông tin thủ công:

tính tay để tính toán, thống kê, tài vụ...

 Phương pháp này XLTT trong các HTTT có quy mô nhỏ, trình độ sản xuất và quản lý còn chưa phát triển.

Trang 5

thanhhoa48dhv@gmail.com

 Các công cụ làm việc như bàn tính, thước tính, máy

 Quy mô SX tăng khối lượng TT tăng  XLTT thủ

công không thể đáp ứng.

• Hệ thống XLTT tin học hóa từng phần:

sự đồng bộ về thông tin trong HT.

Trang 6

thanhhoa48dhv@gmail.com

 Cùng với sự phát triển của CNTT, ta dùng máy tính để điều khiển một số khâu trong quá trình XLTT.  Yêu cầu về tốc độ XLTT đã tăng, nhưng chưa đảm bảo

 Để tin học hóa đồng bộ trong một tổ chức- doanh nghiệp XLTT sẽ phát triển ở mức cao nhất.

• Hệ thống XLTT tin học hóa toàn phần:

cho quy trình xử lý thông tin.

 CSDL thống nhất cho toàn hệ thống được xây dựng đảm bảo không có sự trung lắp thông tin như trong hai hệ thống trước

Trang 7

thanhhoa48dhv@gmail.com

 Sử dụng mạng LAN làm cơ sở kỹ thuật và công nghệ

Trang 8

thanhhoa48dhv@gmail.com

1. Nguồn lực phần cứng 2. Nguồn lực phần mềm 3. Hệ thống mạng 4. Nguồn lực dữ liệu 5. Nguồn lực con người

Trang 9

1. Khái niệm 2. Các thành phần của Phần cứng 3. Thực hiện lệnh 4. Thiết bị xử lý 5. Thiết bị nhớ 6. Thiết bị lưu trữ phụ 7. Thiết bị nhập 8. Thiết bị xuất 9. Một số loại máy tính

thanhhoa48dhv@gmail.com

• Phần cứng là bất kỳ thiết bị máy móc nào hỗ trợ cho các hoạt động nhập liệu đầu vào, xử lý, lưu trữ, và xuất ra kết quả đầu ra của HTTT.

• Để lựa chọn các hệ thống phần cứng đúng đắn, cần

nắm được mối quan hệ giữa chúng với HTTT và nhu cầu của tổ chức.

Trang 10

thanhhoa48dhv@gmail.com

Trang 11

thanhhoa48dhv@gmail.com

• Mỗi lệnh chương trình được máy tính thực hiện theo 2

giai đoạn:  Giai đoạn nạp lệnh: - Step 1: Nạp lệnh. - Step 2: Giải mã lệnh.

 Giai đoạn thực thi:

- Step 3: Thực thi lệnh. - Step 4: Lưu kết quả.

Trang 12

thanhhoa48dhv@gmail.com

Trang 13

thanhhoa48dhv@gmail.com

Trang 14

thanhhoa48dhv@gmail.com

• Khả năng xử lý dữ liệu là khía cạnh tối quan trọng của 1 hệ thống máy tính, trong đó việc xử lý được thực hiện bởi sự trao đổi qua lại giữa bộ xử lý trung tâm và thiết bị lưu trữ.

 Khối điều khiển (CU - Control Unit): Thông dịch lệnh và điều khiển hoạt động xử lý. Được điều tiết chính xác bởi xung nhịp đồng hồ hệ thống.

 Khối tính toán ALU (Arithmetic Logic Unit): Thực hiện các phép toán số học và logic rồi trả lại kết quả cho thanh ghi hoặc bộ nhớ

Trang 15

thanhhoa48dhv@gmail.com

• Thành phần của thiết bị xử lý:

 Các thanh ghi (Registers): dùng để lưu trữ tạm thời các toán hạng, kết quả tính toán, địa chỉ các ô nhớ hoặc thông tin điều khiển

 Machine Cycle Time: Tốc độ xử lý của CPU được đặc

trưng bởi thời gian xử lý một lệnh

• Đặc trưng của thiết bị xử lý:

- Mỗi lệnh khi đưa vào CPU thực hiện sẽ được phân rã

thành các thao tác mức sơ cấp, được định nghĩa trước.

- Khối điều khiển CU thực hiện các thao tác này theo

Trang 16

thanhhoa48dhv@gmail.com

 Clock Speed:

các nhịp xung điện của đồng hồ CPU.

 Là thiết bị có chức năng cung cấp nhanh chóng các

lệnh chương trình và dữ liệu cho CPU.

• Khái niệm:

Trang 17

thanhhoa48dhv@gmail.com

 Đơn vị nhớ nhỏ nhất là BIT ( 8 Bits= 1 Byte)

Trang 18

thanhhoa48dhv@gmail.com

Trang 19

thanhhoa48dhv@gmail.com

• ROM (Read Only Memory): Bộ nhớ chỉ đọc • RAM (Random Access Memory): Bộ nhớ truy xuất

ngẫu nhiên

Trang 20

thanhhoa48dhv@gmail.com

ROM và RAM là bộ nhớ chính của máy tính, dùng để lưu trữ chương trình và dữ liệu trong suốt quá trình hoạt động của máy tính

• ROM vẫn lưu trữ thông tin trong chip khi mất nguồn, thông tin chỉ có thể xóa bằng tia cực tím hoặc phần mềm.

Trang 21

thanhhoa48dhv@gmail.com

• Chức năng: lưu giữ các chương trình, các thông số kỹ thuật của các thiết bị phục vụ cho quá trình quản lý, khởi động máy tính như: BIOS, POST...

• EPROM (Erasable Programmable ROM): là loại chip mà thông tin lưu trữ có thể xóa bằng tia cực tím (xoá ghi bằng phần cứng).

• EEPROM(Electrically Erasable Programmable

• PROM (Programmable ROM): là loại chip được lập trình bằng chương trình đặc biệt, dữ liệu sẽ không bị mất khi tắt máy. Được lập trình một lần và dữ liệu trên chip không thể xóa.

ROM) được gọi là Flash ROM:loại chip nhớ được chế tạo bằng công nghệ bán dẫn.

Trang 22

thanhhoa48dhv@gmail.com

• RAM(Random Access Memory) là bộ nhớ dữ liệu tạm thời, cho phép lưu giữ thông tin trong 1 khoảng thời gian ngắn.

điều khiển, để lưu trữ các thông tin thay đổi đang sử dụng.

• RAM là bộ nhớ chính của máy tính và các hệ thống

mượt

Trang 23

thanhhoa48dhv@gmail.com

• Dung lượng RAM càng lớn thì máy tính chạy càng

chương trình, thông tin … nhiều hơn và lâu dài hơn. • Không bị mất dữ liệu khi ngắt điện, dung lượng lớn

• Máy tính cần có 1 bộ nhớ khác để chứa dữ liệu,

Trang 24

thanhhoa48dhv@gmail.com

hơn nhiều, giá cả thấp hơn nhiều. • Tốc độ truy cập thì thấp hơn đáng kể.

Trang 25

thanhhoa48dhv@gmail.com

• Băng từ (magnetic tapes) • Đĩa từ (magnetic disks) • Đĩa quang (CD- Compact Disk) • Đĩa DVD (Digital Versatile Disk) • Thẻ nhớ (Memory cards) • Các thiết bị lưu trữ mở rộng (ổ cứng rời, ổ ZIP...)

Trang 26

thanhhoa48dhv@gmail.com

• Là các thiết bị đóng vai trò cổng nối tới máy tính, được sử dụng để cung cấp dữ liệu và lệnh chương trình cho máy tính.  Thiết bị nhập liệu cá nhân (bàn phím, chuột)  Thiết bị nhận dạng tiếng nói  Máy ghi hình cá nhân.  Màn hình cảm ứng.  ....

xử lý .

• Các dạng thức đầu ra có thể là dạng trực quan, âm

• Là nơi cung cấp dữ liệu đầu ra là kết quả của quá trình

Trang 27

thanhhoa48dhv@gmail.com

thanh, hoặc thậm chí dạng số....  Màn hình hiện thị.  Máy in, máy vẽ.  Máy SCAN.  ....

• Notebook, Laptop: Máy tính xách tay • Network Computer: Máy tính được thiết kế với hệ thống thiết bị giản lược (thường không có ổ cứng)

chuyên dụng

• Desktop Computer: Máy tính để bàn • Workstation: Máy trạm, có thể chạy các phần mềm

• Midrange: Máy chủ cỡ nhỏ • Mainframe: Máy chủ cỡ lớn • Supercomputer: Siêu máy tính, chủ yếu dùng trong

Trang 28

thanhhoa48dhv@gmail.com

các ứng dụng khoa học kỹ thuật

• Là các chương trình máy tính dùng để điều khiển hoạt động của phần cứng máy tính hoặc thực hiện công việc cho người sử dụng.  Phần mềm hệ thống (system software): kết hợp các hoạt động và chức năng của phần cứng và các chương trình ứng dụng trong hệ thống máy tính.

Trang 29

thanhhoa48dhv@gmail.com

 Phần mềm ứng dụng (application software):Là các chương trình dùng để giúp cho người sử dụng giải quyết vấn đề cụ thể nào đó bằng máy tính

chức năng cơ bản của phần mềm hệ thống.

• Phần mềm hệ thống bao gồm:

• Điều khiển các thao tác của phần cứng máy tính là

Trang 30

thanhhoa48dhv@gmail.com

 Hệ điều hành.  Phần mềm tiện ích.

• Hệ điều hành thường được lưu trên ổ cứng của máy

tính.

• Hệ điều hành (OS - Operating System) là một tập các chương trình máy tính dùng để điều khiển phần cứng và đóng vai trò như một giao diện giữa phần cứng với phần mềm ứng dụng.

của hệ điều hành sẽ được nạp vào máy tính.

Trang 31

thanhhoa48dhv@gmail.com

• Khi hệ thống máy tính được khởi động, một số phần

(graphics) hoặc giao diện dòng lệnh (CLI - Command Line Interface)

• Cung cấp sự độc lập phần cứng: Đóng vai trò trung

gian giữa chương trình và người dùng với phần cứng

Trang 32

thanhhoa48dhv@gmail.com

• Thực hiện các chức năng phần cứng thông thường • Cung cấp giao diện người dùng: Giao diện đồ họa

Trang 33

thanhhoa48dhv@gmail.com