CHƯƠNG 1: MÔ HÌNH TƯƠNG QUAN,
HI QUY VÀ D BÁO
M ĐU
CHƯƠNG 1MÔ HÌNH TƯƠNG QUAN, HI QUY VÀ D BÁO
1.1. Khái niệm chung
Tương quan: là mối quan hệ, sự tác động qua lại lẫn nhau.
Mối quan hệ:
- Quan hệ hàm số: x nhất định, qua quy tắc f xác định được y nhất định, y = f(x)
-Quan hệ tương quan: x luôn có một dãy đại lượng y1, y2, y3,….yn. Khi x thay
đổi thì dãy y theo đổi theo quy luật của đại lượng x.
- Quan hệ thống kê: x luôn có một dãy đại lượng y1, y2, y3,….yn. Khi x thay đổi thì
dãy y không đổi hoặc thay đổi không có quy luật.
Trong mối quan hệ tương quan đại lượng y và đại lượng x liên hệ với nhau thể hiện
thông qua trường tương quan. Trường tương quan có thể là dãy hoặc dạng bảng.
Các giá trị trong bảng gọi là tần số của x và y.
M ĐU
CHƯƠNG 1MÔ HÌNH TƯƠNG QUAN, HI QUY VÀ D BÁO
1.2. Phương pháp nghiên cứu mối liên hệ tương quan
-Bước 1: Phân tích các đại lượng kinh tế cần nghiên cứu (Xác định đại lượng độc lập
x, đại lượng phụ thuộc y)
-Bước 2: Thu thập và xử lý số liệu (Phân số liệu theo dãy số tăng hoặc giảm, từ đó
xác định được xmax, xmin, ymax, ymin
+ Lập bảng tương quan
+ Số lớp dữ liệu lấy theo bảng sau
+ Bề dày lớp số liệu
Số liệu quan sát (n) Số lớp (số khoảng) (k)
200 ≈12
< 200 9 ÷10
≥ 200 15 ÷16
𝑘𝑥=𝑥𝑚𝑎𝑥 − 𝑥𝑚𝑖𝑛
1 + 3,32 𝑙𝑔𝑛
𝑘𝑦=𝑦𝑚𝑎𝑥 − 𝑦𝑚𝑖𝑛
1 + 3,32 𝑙𝑔𝑛
ℎ𝑥=𝑥𝑚𝑎𝑥 − 𝑥𝑚𝑖𝑛
𝑘𝑥
ℎ𝑦=𝑦𝑚𝑎𝑥 − 𝑦𝑚𝑖𝑛
𝑘𝑦
M ĐU
CHƯƠNG 1MÔ HÌNH TƯƠNG QUAN, HI QUY VÀ D BÁO
Phương pháp nghiên cứu mối liên hệ tương quan (tiếp)
-Bước 3: Dự đoán đường hồi quy lý thuyết trên cơ sở đường hồi quy thực nghiệm.
+ Phương trình tương quan tuyến tính
+ Phương trình tương quan phi tuyến: dạng hypecbol, dạng parabol,
+ Dạng đa nhân tố theo quan hệ tổng
-Bước 4: Tính toán các tham số của đường hồi quy lý thuyết thông qua các
phương trình tương quan.
-Bước 5: Đánh giá mức độ chặt chẽ giữa đường hồi quy lý thuyết và đường hồi
quy thực nghiệm,mức độ phụ thuộc tương quan giữ các đại lượng.
M ĐU
CHƯƠNG 1MÔ HÌNH TƯƠNG QUAN, HI QUY VÀ D BÁO
Ví dụ: Khảo sát các doanh nghiệp sản
xuất đồ nội thất cùng 1 loại sản phẩm
trong 5 năm có bảng số liệu sau:
x
y
50 100 150 200
10 2 1
20 3 6 6
30 3 8 6 3
40 5 4 1
50 2
-Có mối liên hệ giữa giá thành (y) và khối
lượng SP (x).
-Khối lượng tăng -> giá thành hạ.
- x1 có một dãy các giá trị y (y1, y2,…. yn)
1.3. Mô hình liên hệ tương quan
1.3.1. Phương trình tương quan tuyến tính