Bài giảng Nguyên lý thiết kế kiến trúc công nghiệp: Chương 2 - ThS. KS. Đinh Trần Gia Hưng

PHẦN I:

PHAÂN BOÁ QUY HOAÏCH VAØ XAÂY DÖÏNG CAÙC XNCN

CHÖÔNG 2 : QUI HOAÏCH KHU COÂNG NGHIEÄP

II.1. CAÙC KHAÙI NIEÄM

II.2. NHÖÕNG CÔ SÔÛ TIEÁN HAØNH NGHIEÂN CÖÙU QUY

HOAÏCH KHU COÂNG NGHIEÄP

II.3. CAÙC PHÖÔNG AÙN BOÁ TRÍ KHU COÂNG NGHIEÄP

II.1. CAÙC KHAÙI NIEÄM

Xí nghieäp coâng nghieäp: nôi dieãn ra caùc hoaït ñoäng phuïc vuï cho coâng taùc khai thaùc vaø cheá bieán nguyeân vaät lieäu  saûn xuaát haøng hoaù phuïc vuï tieâu duøng hoaëc taïo ra caùc phöông tieän saûn xuaát khaùc.

Cuïm - Khu coâng nghieäp: taäp trung caùc XNCN trong moät khu vöïc quy hoaïch, coù ranh giôùi nhaát ñònh taïo thaønh cuïm-khu coâng nghieäp. Cuïm - Khu CN coù theå boá trí theo chuyeân ngaønh hoaëc ña ngaønh.

Öu ñieåm: + Tieát kieäm ñöôïc chi phí ñaàu tö xaây döïng cô sôû haï taàng kyõ thuaät vaø xöû lyù chaát thaûi. + Giaûm möùc ñoä oâ nhieãm moâi tröôøng. + Thuaän tieän cho coâng taùc quaûn lyù.

Khu công nghệ cao: là một khu công nghiệp tập trung các công ty hoạt động trong lĩnh vực công nghệ cao: công nghệ vi mạch bán dẫn, công nghệ thông tin và viễn thông; công nghệ tự động hóa, cơ khí chính xác; công nghệ sinh học áp dụng cho y tế, dược phẩm và môi trường; công nghệ vật liệu mới, công nghệ nano và năng lượng... Khu chế xuất là khu công nghiệp đặc biệt chỉ dành cho việc sản xuất, chế biến những sản phẩm để xuất khẩu ra nước ngoài hoặc dành cho các loại doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ liên quan đến hoạt động xuất- nhập khẩu tại khu vực đó. Nhaø vaø coâng trình saûn xuaát coâng nghieäp: phaân xöôûng saûn xuaát chính, phaân xöôûng saûn xuaát phuï, phuïc vuï söûa chöõa, silo, bunke, thaùp nöôùc, coâng trình haønh chaùnh, phuïc vuï coâng nhaân…

II.2. NHÖÕNG CÔ SÔÛ TIEÁN HAØNH NGHIEÂN CÖÙU QUY HOAÏCH KHU COÂNG NGHIEÄP

A. Nhöõng soá lieäu caàn thieát:

– – – – – – – –

–

Xaùc ñònh coâng suaát cuûa khu CN vaø töøng XNCN. Xaùc ñònh voán ñaàu tö. Xaùc ñònh thôøi haïn xaây döïng. Naém ñöôïc soá löôïng coâng nhaân cuûa töøng cuïm. Xaùc ñòch kích thöôùc khu ñaát cho khu cuïm coâng nghieäp. Naém ñöôïc yeâu caàu veà phuïc vuï vaän taûi, naêng löôïng. Nhöõng coâng trình chung phuïc vuï saûn xuaát. Nhöõng coâng trình quan heä vôùi thaønh phoá, phuïc vuï coâng coäng. Taát caû ñieàu kieän töï nhieân coù lieân quan tôùi khu vöïc maø ta quy hoaïch.

B. Thaønh phaàn ñaát ñai khu coâng nghieäp:  Vuøng saûn xuaát cô baûn, chieám 50 ñeán 60% khu coâng nghieäp Caùc coâng trình giao thoâng chieám 5% ñeán 10% toång dieän tích khu coâng nghieäp (ñöôøng saét, kho taøng, phuïc vuï cho ñöôøng saét…)  Vuøng ñaát xaây döïng trung taâm coâng coäng khoa hoïc kyõ thuaät cuûa tröôùc nhaø maùy, chieám töø 3% ñeán 5% dieän tích. (phuïc vuï coâng nhaân, ñaøo taïo coâng nhaân nghieân cöùu coâng ngheä…)  Ñaát döï tröõ phaùt trieån, chieám 20% (döï tính cho caû khu vöïc phuïc vuï coâng nhaân)  Vuøng ñaát baûo veä moâi sinh, ngaên caùc khu coâng nghieäp vôùi khu coâng nghieäp khaùc, daân cö… hay ngaên caùc thaønh phaàn trong khoái coâng nghieäp chieám khoaûng 20-25%

C. Caùc giaûi phaùp boá trí Khu coâng nghieäp trong ñoâ thò 1. Khu coâng nghieäp boá trí ven thaønh phoá Chuù yù caùc coâng trình coâng nghieäp vaø tính chaát rieâng bieät. Chuù yù caùc coâng trình coâng coäng phuïc vuï cho khu daân cö vaø khu coâng nghieäp Chuù yù coång vaøo caùc khu coâng nghieäp Khai thaùc caûnh quan truïc ñöôøng töø khu coâng nghieäp ñeán khu daân cö

2. Khu coâng nghieäp hoaëc cuïm coâng nghieäp boá trí xen keõ trong caùc khu daân cö. Chuù yù tyû leä vaø maät ñoä xaây döïng. Töông quan boá cuïc, maøu saéc, chaát lieäu vaø ñieåm nhìn 3. Khu coâng nghieäp hoaëc cuïm coâng nghieäp boá trí taùch bieät ngoaøi ñoâ thò:  Chuù yù caûnh quan truïc ñöôøng ra vaøo thaønh phoá.  Khai thaùc ñöôïc khu tröôùc xí nghieäp.  Khai thaùc ñöôïc caûnh quan khu daân cö giöõa 2 khu coâng nghieäp.

D. Nhöõng nguyeân taéc caên baûn trong thieát keá quy hoaïch khu coâng nghieäp trong ñoâ thò

1. Quy hoaïch xaây döïng caùc khu coâng nghieäp môùi vaø caûi taïo khu coâng nghieäp hieän coù nhaát thieát phaûi tuaân theo quy hoaïch toå chöùc khoâng gian cuûa toaøn thaønh phoá vaø caùc vuøng phuï caän, caàn ñaûm baûo: –

–

–

Taïo ñieàu kieän toát cho hoaït ñoäng saûn xuaát vaø ñieàu kieän laøm vieäc cho coâng nhaân trong nhaø maùy. Nhöõng yeâu caàu veà baûo veä moâi tröôøng: choáng oâ nhieãm ñaát, maët nöôùc vaø khoâng khí do caùc chaát ñoäc ñöôïc thaûi ra töø xí nghieäp. Ñieàu kieän giao thoâng vaän taûi giöõa caùc nhaø maùy trong khu coâng nghieäp ñöôïc thuaän lôïi vaø ngaén goïn. Keát hôïp vaø giaûi quyeát toát moái quan heä giao thoâng giöõa caùc khu coâng nghieäp khaùc.

–

2. Treân caùc laõnh thoå khu coâng nghieäp thöôøng boá trí:

Treân laõnh thoå khu coâng nghieäp khoâng ñöôïc boá trí caùc tuyeán ñöôøng

ñieän cao theá, tieáp noái maïng ñieän quoác gia.

Caùc XNCN, caùc coâng trình naêng löôïng, ñoäng löïc, kho taøng, caùc cô sôû kyõ thuaät, thieát bò vaø maïng löôùi kyõ thuaät, traïm cöùu hoûa vaø coâng trình phuïc vuï coâng nhaân. Ñöôøng nhaùnh xe löûa, ga haøng, beán caûng vaø caùc phöông tieän thieát bò giao thoâng khaùc Heä thoáng ñöôøng xaù phuïc vuï trong vaø ngoaøi khu coâng nghieäp. Trung taâm phuïc vuï vaø trung taâm KHKT phuïc vuï saûn xuaát. Quaûng tröôøng tröôùc xí nghieäp. Heä thoáng caây xanh, maët nöôùc taïo caûnh quan vaø xöû lyù vi khí haäu.

3.Tieán haønh hôïp nhoùm caùc xí nghieäp trong khu CN taïo neân moät mang löôùi caùc coâng trình phuï trôï, phuc vuï chung cho toaøn boä khu CN.

– Nhöõng XN coù khaû naêng oâ nhieãm nöôùc phaûi boá trí ôû cuoái doøng chaûy cuûa soâng so vôùi caùc khu khaùc cuûa thaønh phoá.

– Caùc XN coù khoái löôïng vaän chuyeån lôùn (200taán/ñeâm), yeâu caàu phaûi toå chöùc caùc nhaùnh ñöôøng saét ñeå vaän chuyeån haøng hoaù.

4. Nhöõng xí nghieäp vaø khu CN aûnh höôùng tôùi moâi tröôøng khoâng ñöôïc ñaët tröôùc höôùng gioù chuû ñaïo so vôùi caùc khu nhaø ôû keá caän. Phaûi coù daûi caây xanh caùch ly.

5. Caùc pheá thaûi coâng nghieäp caàn ñöôïc taän duïng ñeå saûn xuaát caùc maët haøng phuï. Trong caùc tröôøng hôïp khoâng taän duïng ñöôïc, phaûi coù baõi pheá thaûi boá trí ngoaøi daûi caây xanh caùch ly.

6. Qui hoaïch vaø xaây döïng khu coâng nghieäp caàn ñaûm baûo: – Taïo moïi ñieàu kieän toát nhaát cho coâng nhaân vaø xí nghieäp hoaït ñoäng saûn xuaát. – Söû duïng ñaát xaây döïng moät caùch hôïp lyù nhaát treân laõnh thoå toaøn khu coâng nghieäp cuõng nhö trong töøng xí nghieäp. – Giaûi quyeát toát caùc moái quan heä qua laïi theo yeâu caàu cuûa nhaø saûn xuaát giöõa caùc xí nghieäp vôùi khu coâng nghieäp. – Thoáng nhaát hoaù caùc giaûi phaùp xaây döïng vaø toå chöùc khoâng gian saûn xuaát . – Ñaûm baûo tieâu chuaån khoâng gian kieán truùc vaø giao thoâng ñi laïi cuûa coâng nhaân giöõa khu CN vaø khu daân cö. – Giaûi quyeát ñoàng boä chaët cheõ caùc heä thoáng phöông tieän giao thoâng ñöôøng saét, ñöôøng boä, ñöôøng thuûy, beán taøu. – Hoaøn thieän caùc thieát bò, phöông tieän kyõ thuaät, troàng caây xanh treân toaøn khu coâng nghieäp. – Döï tröõ ñaát cho muïc ñích phaùt trieån, môû roäng. – Phaân chia giai ñoaïn xaây döïng theo qui hoaïch chung.

7. Caùc nhaø maùy trong quaù trình saûn xuaát coù khaû naêng chaùy noå, caùc kho chöùa vaät lieäu deã chaùy, noå caàn boá trí xa khu daân cö theo tieâu chuaån qui phaïm an toaøn, caàn boá trí cuoái höôùng gioù, taïi nôi coù ñòa hình thaáp so vôùi caùc xí nghieäp khaùc.

8. Treân laõnh thoå khu CN coù theå boá trí moät hay nhieàu khu trung taâm phuïc vuï coâng coäng, cô quan quaûn lyù, haønh chaùnh, y teá, thöông nghieäp, KHKT, giaùo duïc vaø ñaøo taïo , beán baõi xe khaùch, trung taâm thöông nghieäp, dòch vuï phuïc vuï coâng coäng… neân boá trí gaàn ñöôøng giao thoâng vaø trung taâm haønh chính. Coù theå boá trí giöõa khu CN vaø khu daân cö ñeå taêng khaû naêng phuïc vuï.

II.3. CAÙC PHÖÔNG AÙN BOÁ TRÍ KHU COÂNG NGHIEÄP

A. Boá trí so vôùi khu daân cö thaønh phoá:

a. Boá trí theo chieàu saâu:  Öu ñieåm : boá trí caùc xncn theo möùc ñoäâ oâ nhieãm khaùc nhau. Khaû naêng phaùt trieån khoâng haïn cheá cuûa ñöôøng saét.  Khuyeát: giao thoâng caét nhau.

b. Boá trí song song:  Ưu điểm: giao thoâng ñöôøng saét vaø ñöôøng boä khoâng caét nhau, khoaûng caùch ñi laïi baèng nhau.  Khuyeát: cuïm boá trí XNCN cuøng moät caáp veä sinh, khu coâng nghieäp bò keùo daøi ra khi phaùt trieån coâng nghieäp maát ñi tính chaát trung taâm cuûa khu vöïc.

c. Boá trí hoãn hôïp. Khaéc phuïc caùc nhöôïc ñieåm cuûa hai phöông aùn treân .Phaùt trieån linh hoaït tuøy theo cô caáu thaønh phoá vaø khu CN

B. Boá trí so vôùi doøng soâng Vai troø doøng soâng:  Doøng soâng ñoái vôùi daân cö, taïo caûnh quan ñeïp, khí haäu toát.  Doøng soâng ñoái vôùi khu coâng nghieäp thuaän lôïi vaän chuyeån haøng hoùa, caáp thoaùt nöôùc.  Doøng soâng taïo doøng khoâng khí ñoái löu, thoåi töø doøng soâng vaøo ñaát lieàn, taïo vi khí haäu.

Boá trí khu coâng nghieäp so vôùi doøng soâng vaø khu daân cö coù caùc phöông aùn:

- Coâng nghieäp saùt soâng - Khu daân cö saùt soâng - Hoãn hôïp