Bài giảng Pháp luật thị trường chứng khoáng - TS. Lê Vũ Nam

Pháp luật về kinh doanh chứng khoán đóng vai trò nền tảng trong việc định hình và duy trì sự ổn định, minh bạch của thị trường tài chính. Trong bối cảnh kinh tế hội nhập, một khung pháp lý vững chắc không chỉ bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư mà còn thúc đẩy hoạt động kinh doanh chứng khoán phát triển lành mạnh, hiệu quả. Tài liệu này cung cấp cái nhìn tổng quan về các vấn đề cơ bản của pháp luật về kinh doanh chứng khoán, bao gồm khái niệm, phạm vi, đối tượng điều chỉnh và các nguồn luật chính. Mục tiêu là trang bị kiến thức nền tảng thiết yếu để hiểu rõ hơn về quy định pháp lý chi phối thị trường chứng khoán, qua đó nâng cao năng lực tuân thủ và ra quyết định trong lĩnh vực này.

Tài liệu này dành cho các sinh viên, nhà nghiên cứu, chuyên gia pháp lý, nhà quản lý và các cá nhân đang hoạt động hoặc quan tâm đến lĩnh vực chứng khoán và thị trường tài chính tại Việt Nam, bao gồm cả nhà đầu tư.

Tài liệu đi sâu phân tích những vấn đề cơ bản của pháp luật về kinh doanh chứng khoán, khởi đầu với tổng quan toàn diện về khái niệm, phạm vi, đối tượng điều chỉnh và các nguồn luật áp dụng. Pháp luật về kinh doanh chứng khoán được định nghĩa là tổng thể các quy phạm điều chỉnh quan hệ xã hội phát sinh trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán (TTCK), bao gồm các hoạt động chào bán, niêm yết, giao dịch, kinh doanh, đầu tư chứng khoán và các dịch vụ liên quan. Các nguồn luật chính được liệt kê từ Hiến pháp đến các Bộ luật chuyên ngành như Luật Chứng khoán 2006 và các Nghị định hướng dẫn. Nội dung của pháp luật này tập trung vào việc xác định quy chế pháp lý của chứng khoán và TTCK, điều chỉnh hoạt động phát hành, niêm yết, giao dịch, và vai trò của các chủ thể kinh doanh, cũng như cơ chế công bố thông tin, thanh tra, giám sát và giải quyết tranh chấp. Tiếp đó, tài liệu làm rõ quy chế pháp lý của chứng khoán bằng cách đưa ra nhiều định nghĩa từ các luật quốc tế và trong nước, cũng như từ khoa học kinh tế - tài chính, đều nhấn mạnh chứng khoán là phương tiện xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp. Các đặc điểm nổi bật của chứng khoán như tính giá trị, chuyển nhượng (thanh khoản), sinh lời, rủi ro và hình thức chặt chẽ được trình bày chi tiết. Đặc biệt, phần phân loại chứng khoán, với trọng tâm là cổ phiếu, được khai thác sâu. Cổ phiếu được định nghĩa và phân tích qua các đặc điểm như việc góp vốn, quyền quản lý, thu nhập không ổn định và rủi ro cao. Tài liệu còn phân loại cổ phiếu dựa trên đặc điểm (cổ phiếu thường, cổ phiếu ưu đãi theo biểu quyết, cổ tức, hoàn lại, chuyển đổi), hoạt động của công ty (cổ phiếu blue-chip, tăng trưởng, thu nhập, chu kỳ, theo mùa) và nguyên tắc thực hiện quyền (cổ phiếu vô danh, ký danh). Những phân tích này không chỉ cung cấp cái nhìn sâu sắc về cấu trúc pháp lý mà còn có giá trị ứng dụng cao trong việc ra quyết định đầu tư và quản lý rủi ro trên TTCK.