Bài giảng Quản lý điểm đến du lịch - Chương 7: Phát triển bền vững và quản lý chất lượng điểm đến du lịch

CHƯƠNG 7. PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG VÀ QUẢN LÝ CHẤT LƯỢNG ĐIỂM ĐẾN DU LỊCH

7.1. Phát triển bền vững điểm đến du lịch

7.2. Quản lý chất lượng điểm đến du lịch

154 154

7.1. Phát triển bền vững điểm đến du lịch

7.1.1. Khái niệm phát triển bền vững điểm đến du lịch

7.1.2. Sự cần thiết khách quan của phát triển bền vững điểm

đến du lịch

155 155

7.1.1. Khái niệm phát triển bền vững điểm đến du lịch

 Theo Hội đồng Du lịch và Lữ hành thế giới (WTTC)  Theo Luật Du lịch Việt Nam (2017)  Theo UNWTO => Phát triển bền vững điểm đến du lịch thực chất là việc phát triển du lịch có hiệu quả cho kinh tế địa phương, đảm bảo phân bổ lợi ích công bằng giữa các chủ thể tham gia hoạt động du lịch; phát triển hài hòa các mặt văn hóa - xã hội, góp phần bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa – xã hội của cộng đồng địa phương; cải thiện môi trường sinh thái, bảo đảm phát triển điểm đến lâu dài, vững chắc cho thế hệ hôm nay và mai sau.

* Mục tiêu * Nguyên tắc

156 156

7.1.2. Sự cần thiết khách quan của phát triển bền vững điểm đến du lịch

 Tạo sự phát triển ổn định, lâu dài cho điểm đến du lịch

 Tạo ra nguồn thu đáng kể, góp phần tích cực vào sự tăng trưởng của kinh tế - xã hội, đem lại lợi ích cho cộng đồng, đặc biệt người dân địa phương.

 Khuyến khích cộng đồng dân cư bảo vệ tài nguyên, môi

trường và các giá trị văn hóa truyền thống địa phương

 Giúp xóa đói giảm nghèo, đem lại cơ hội nâng cao mức sống cho người dân địa phương, tăng trưởng kinh tế cho những vùng còn khó khăn.

157 157

7.2. Quản lý chất lượng điểm đến du lịch

7.2.1. Quản lý chất lượng điểm đến du lịch theo tiêu chuẩn

bền vững

7.2.2. Quản lý chất lượng điểm đến du lịch theo tiêu chuẩn

chất lượng Châu Âu

158 158

7.2.1. Quản lý chất lượng điểm đến du lịch theo tiêu chuẩn bền vững

Tiêu chuẩn là quy định về đặc tính kỹ thuật và yêu cầu quản lý dùng làm chuẩn để phân loại, đánh giá sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ, quá trình, môi trường và các đối tượng khác trong hoạt động kinh tế - xã hội nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả của các đối tượng này.

Để quản lý chất lượng điểm đến du lịch theo tiêu chuẩn bền vững, có thể căn cứ vào các loại tiêu chuẩn khác nhau:

 Tiêu chuẩn dịch vụ của các nhà cung cấp dịch vụ du lịch;

 Tiêu chuẩn riêng của các phân ngành;

 Tiêu chuẩn phát triển bền vững.

159 159

7.2.1. Quản lý chất lượng điểm đến du lịch theo tiêu chuẩn bền vững (tiếp)

Tiêu chuẩn du lịch bền vững toàn cầu cho điểm đến (của

Hội đồng Du lịch bền vững toàn cầu – Global Sustainable

Tourism Coucil – GSTC, 2013): gồm 4 phần với 41 tiêu chí.

 Phần A: Quản lý điểm đến bền vững (13 tiêu chí)

 Phần B: Tối đa hóa lợi ích kinh tế cho cộng đồng địa phương

và giảm thiểu tác động tiêu cực (9 tiêu chí)

 Phần C: Tối đa hóa lợi ích cho cộng đồng, du khách, và giảm

thiểu tác động tiêu cực về văn hóa (7 tiêu chí)

 Phần D: Tối đa hóa lợi ích cho môi trường và giảm thiểu tác

động tiêu cực (12 tiêu chí).

160 160

7.2.1. Quản lý chất lượng điểm đến du lịch theo tiêu chuẩn bền vững (tiếp)

Phần A: Quản lý điểm đến bền vững

A1 Chiến lược điểm đến bền vững

A2 Tổ chức quản lý điểm đến (DMO)

A3 Giám sát

A4 Quản lý thời vụ du lịch

A5 Ứng phó biến đổi khí hậu

A6 Thống kê các cơ sở du lịch và các điểm tham quan

A7 Quy định về quy hoạch

A8 Khả năng tiếp cận điểm tham quan và cơ sở dịch vụ

A9 Mua bất động sản

A10 Sự hài lòng của khách du lịch

A11 Các tiêu chuẩn bền vững

A12 An toàn và an ninh

A13 Khủng hoảng và quản lý tình trạng khẩn cấp

161 161

7.2.1. Quản lý chất lượng điểm đến du lịch theo tiêu chuẩn bền vững (tiếp)

Phần B: Tối đa hóa lợi ích kinh tế cho cộng đồng địa phương và

giảm thiểu tác động tiêu cực

B1 Giám sát kinh tế

B2 Cơ hội nghề nghiệp địa phương

B3 Các bên liên quan tham gia

B4 Ý kiến cộng đồng địa phương

B5 Khả năng tiếp cận điểm đến của cộng đồng

B6 Nâng cao nhận thức du lịch

B7 Ngăn chặn khai thác phụ nữ, trẻ em

B8 Hỗ trợ cộng đồng

B9 Hỗ trợ doanh nghiệp địa phương và hội chợ thương mại

162 162

7.2.1. Quản lý chất lượng điểm đến du lịch theo tiêu chuẩn bền vững (tiếp)

Phần C: Tối đa hóa lợi ích cho cộng đồng, du khách,

và giảm thiểu tác động tiêu cực về văn hóa

C1 Bảo vệ điểm tham quan

C2 Quản lý khách du lịch

C3 Hành vi của khách du lịch

C4 Bảo vệ di sản văn hóa

C5 Diễn giải về điểm đến

C6

Sở hữu trí tuệ

C7 Đóng góp của khách

163 163

7.2.1. Quản lý chất lượng điểm đến du lịch theo tiêu chuẩn bền vững (tiếp)

Phần D: Tối đa hóa lợi ích cho môi trường và giảm thiểu

tác động tiêu cực

D1 Các rủi ro cho môi trường

D2 Bảo vệ những môi trường nhạy cảm

D3 Bảo vệ động vật hoang dã

D4 Phát thải khí nhà kính

D5 Bảo tồn năng lượng

D6 Quản lý nước

D7 An ninh nước

D8 Chất lượng nước

D9 Nước thải

D10 Giảm chất thải rắn

D11 Ô nhiễm ánh sáng và tiếng ồn

164 164

D12 Giao thông vận tải gây tác động thấp

7.2.1. Quản lý chất lượng điểm đến du lịch theo tiêu

chuẩn bền vững (tiếp)

 Từ Bộ Tiêu chuẩn du lịch bền vững toàn cầu cho điểm

đến, các điểm đến tổ chức quản lý theo các tiêu chí nêu trên

để đảm bảo tính bền vững cho điểm đến.

 Để dễ dàng cho việc tổ chức quản lý điểm đến và điều chỉnh

công tác quản lý cho phù hợp, các điểm đến cần được đánh

giá tính bền vững theo bộ tiêu chuẩn nêu trên với 5 mức (xem

bảng 7.2).

165 165

7.2.1. Quản lý chất lượng điểm đến du lịch theo tiêu chuẩn bền vững (tiếp)

Bảng 7.2: Đánh giá tính bền vững của điểm đến du lịch

Mức độ đáp ứng

Tiêu chí

5 Phần A: Quản lý điểm đến bền vững

A1

A2

…

A13

Phần B: Tối đa hóa lợi ích kinh tế cho cộng đồng địa phương và giảm thiểu

tác động tiêu cực

B1

B2

…

B9

Phần C: Tối đa hóa lợi ích cho cộng đồng, du khách, và giảm thiểu tác động

tiêu cực về văn hóa

C1

C2

…

C7

Phần D: Tối đa hóa lợi ích cho môi trường và giảm thiểu tác động tiêu cực

D1

D2

…

D12

166 166

7.2.1. Quản lý chất lượng điểm đến du lịch theo tiêu

chuẩn bền vững (tiếp)

Lưu ý: Quản lý chất lượng ĐĐDL theo tiêu chuẩn bền vững cần

nhiều thời gian và nỗ lực để kết hợp được tất cả 41 tiêu chí nói trên

=> nếu phát triển một DMP, để tạo thuận lợi, nên bắt đầu kế hoạch

trên 5 khía cạnh:

(1) Xác định số lượng khách du lịch tối ưu cho điểm đến

(2) Khuyến khích sử dụng phương tiện vận tải tác động thấp

(3) Khoanh vùng các khu vực xây dựng

(4) Thiết lập kế hoạch du lịch quanh năm tại điểm đến

(5) Đào tạo về công tác bảo tồn

167 167

7.2.2. Quản lý chất lượng điểm đến du lịch theo tiêu

chuẩn chất lượng Châu Âu

Quản lý chất lượng điểm đến du lịch theo Tiêu chuẩn chất lượng

châu Âu được căn cứ vào bộ tiêu chí đánh giá điểm đến du lịch do

Liên minh châu Âu xây dựng cho Việt Nam trong khuôn khổ Dự án

EU-ESRT tài trợ từ 2011 – 2016 đã bàn giao cho Tổng cục Du lịch

năm 2016 Tiêu chí đánh giá điểm đến du lịch, bao gồm 2 phần:

 Tiêu chí đánh giá khu du lịch

 Tiêu chí đánh giá điểm du lịch

168 168

7.2.2. Quản lý chất lượng điểm đến du lịch theo tiêu chuẩn chất lượng Châu Âu (tiếp)  Tiêu chí đánh giá khu du lịch: gồm 6 nhóm, 32 tiêu chí

(xem

bảng 7.3)

(1) Tài nguyên du lịch (3 tiêu chí); (2) Sản phẩm và dịch vụ (14 tiêu chí); (3) Quản lý điểm đến (8 tiêu chí); (4) Cơ sở hạ tầng (5 tiêu chí); (5) Sự tham gia của cộng đồng địa phương (1 tiêu chí); (6) Mức độ hài lòng của khách du lịch đối với điểm đến (1

tiêu chí).

=> Trên cơ sở các tiêu chí đã xác định => đánh giá khu du lịch. Với mức điểm đánh giá của khu du lịch, cần có những chính sách điều chỉnh hợp lý để đảm bảo chất lượng của khu du lịch.

169 169

Bảng 7.3: Tiêu chí đánh giá khu du lịch theo tiêu chuẩn chất lượng châu Âu

170170

Tiêu chí đánh giá Điểm tối đa Nhóm tiêu chí 15 1. Tài nguyên du lịch 1.1. Sự đa dạng và tính độc đáo của tài nguyên 10 1.2. Sức chứa của điểm tài nguyên 2 1.3. Bảo vệ và tôn tạo tài nguyên 3 30 2. Sản phẩm và dịch vụ 1 2.1. Cung cấp thông tin cho khách hàng 1 2.2. Chỉ dẫn thông tin trong toàn bộ khu du lịch 2 2.3. Thuyết minh 2 2.4. Trung tâm thông tin du lịch 3 2.5. Hệ thống cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ lưu trú của khách du lịch 2 2.6. Dịch vụ cung cấp cho khách trong các khu lưu trú 3 2.7. Hệ thống nhà hàng phục vụ khách du lịch 2 2.8. Dịch vụ ăn uống 2 2.9. Cơ sở phục vụ vui chơi giải trí 1 2.10. Dịch vụ vui chơi, giải trí 1 2.11. Các hoạt động trình diễn, biểu diễn nghệ thuật 6 2.12. Dịch vụ tham quan, nghỉ dưỡng, khám phá, tìm hiểu các giá trị về tự nhiên, văn hóa 2 2.13. Dịch vụ tổ chức sự kiện, hội nghị, hội thảo 2 2.14. Dịch vụ mua sắm 3. Quản lý điểm đến 15 3.1. Quản lý chung 2 2 3.2. Môi trường tự nhiên và vệ sinh chung 2 3.3. Xử lý rác thải 2 3.4. Hệ thống nhà vệ sinh công cộng 2 3.5. Môi trường xã hội 2 3.6. Tổ chức lực lượng an ninh, trật tự 1 3.7. Phương án đảm bảo an ninh, an toàn cho du khách 2 3.8. Cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ đảm bảo an ninh, an toàn cho khách du lịch 4. Cơ sở hạ tầng 15 3 4.1. Hệ thống đường giao thông 3 4.2. Biển báo chỉ dẫn tiếp cận khu du lịch bằng đường bộ, đường thủy 3 4.3. Đường giao thông nội bộ 3 4.4. Hệ thống điện 3 4.5. Hệ thống cấp, thoát nước 10 5. Sự tham gia của cộng đồng địa phương Tỷ lệ lao động là người địa phương trong khu du lịch

15 6. Sự hài lòng của khách du lịch

7.2.2. Quản lý chất lượng điểm đến du lịch theo tiêu chuẩn chất lượng Châu Âu (tiếp)  Tiêu chí đánh giá điểm du lịch: gồm 6 nhóm, 29 tiêu chí (xem

bảng 7.4)

(1) Tài nguyên du lịch (3 tiêu chí); (2) Sản phẩm và dịch vụ (11 tiêu chí); (3) Quản lý điểm đến (8 tiêu chí); (4) Cơ sở hạ tầng (5 tiêu chí); (5) Sự tham gia của cộng đồng địa phương (1 tiêu chí); (6) Mức độ hài lòng của khách du lịch đối với điểm đến (1

tiêu chí).

=> Trên cơ sở các tiêu chí đã xác định => đánh giá điểm du lịch. Với mức điểm đánh giá của điểm du lịch, cần có những chính sách điều chỉnh hợp lý để đảm bảo chất lượng của điểm du lịch.

171 171

Bảng 7.4: Đánh giá điểm du lịch theo tiêu chí châu Âu

Tiêu chí đánh giá Điểm tối đa Nhóm tiêu chí

15 1. Tài nguyên du lịch 1.1. Sự đa dạng của tài nguyên 10 1.2. Sức chứa của điểm tài nguyên 2 1.3. Bảo vệ và tôn tạo tài nguyên 3 30 2. Sản phẩm và dịch vụ 2 2.1. Cung cấp thông tin cho khách hàng 2 2.2. Chỉ dẫn thông tin trong toàn bộ khu du lịch 2 2.3. Thuyết minh 2 2.4. Quầy thông tin du lịch 4 2.5. Hệ thống cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ lưu trú của khách du lịch 2 2.6. Dịch vụ cung cấp cho khách trong các khu lưu trú 4 2.7. Hệ thống nhà hàng phục vụ khách du lịch 2 2.8. Dịch vụ ăn uống 6 2.9. Dịch vụ tham quan, nghỉ dưỡng, khám phá, tìm hiểu các giá trị về tự nhiên, văn hóa

2 2.10. Dịch vụ tổ chức sự kiện, hội nghị, hội thảo 2 2.11. Dịch vụ mua sắm 3. Quản lý điểm đến 15 3.1. Quản lý chung 3 2 3.2. Môi trường tự nhiên và vệ sinh chung 1 3.3. Xử lý rác thải 2 3.4. Hệ thống nhà vệ sinh công cộng 2 3.5. Môi trường xã hội 2 3.6. Tổ chức lực lượng an ninh, trật tự 1 3.7. Phương án đảm bảo an ninh, an toàn cho du khách 2 3.8. Cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ đảm bảo an ninh, an toàn cho khách du lịch

172

4. Cơ sở hạ tầng 15 3 4.1. Hệ thống đường giao thông 3 4.2. Biển báo chỉ dẫn tiếp cận khu du lịch bằng đường bộ, đường thủy 3 4.3. Đường giao thông nội bộ 3 4.4. Hệ thống điện 3 4.5. Hệ thống cấp, thoát nước 10 5. Sự tham gia của cộng đồng địa phương 5.1. Tỷ lệ lao động là người địa phương trong khu du lịch

15 6. Sự hài lòng của khách du lịch 100