9/25/2013
1
LOGO
Chương 8
CƠ CẤU TỔ CHỨC KINH DOANH
Giảng viên: Ths. Nguyễn Thị Phƣơng Linh
KẾT CẤU CHƢƠNG
8.1. Khái lược về cơ cấu tổ chức
8.2. Các hệ thống tổ chức doanh nghiệp
8.3. Xây dựng và hoàn thiện cơ cấu tổ chức chính thức
8.4. Những vấn đề còn nhiều tranh cãi
8.1. Khái lƣợc về cơ cấu tổ chức
TỔ CHỨC CHÍNH THỨC VÀ TỔ CHỨC PHI CHÍNH THỨC
Tổ chức chính thức là tổ chức được xây dựng có ý thức theo
các mục tiêu xác định nhằm hoàn thành các nhiệm vụ của tổ
chức.
Tổ chức phi chính thức được hình thành ngoài ý muốn của
các nhà quản trị, dựa trên cơ sở sự tương hợp nhau về lợi
ích, sở thích, thói quen sinh hoạt và phụ thuộc vào bầu không
khí của tổ chức.
9/25/2013
2
8.1. Khái lƣợc về cơ cấu tổ chức
CƠ CẤU TỔ CHỨC CHÍNH THỨC
Cơ cấu tổ chức chính thức là cơ cấu tổ chức do nhà quản trị
doanh nghiệp tạo ra theo mục đích nhằm hoàn thành các
nhiệm vụ nhất định.
Thường gọi cơ cấu tổ chức chính thức là cơ cấu tổ chức,
thường gồm hai bộ phận cấu thành:
Cơ cấu sản xuất
Bộ máy quản trị
8.1. Khái lƣợc về cơ cấu tổ chức
VAI TRÒ CỦA CƠ CẤU TỔ CHỨC CHÍNH THỨC
Thứ nhất, có mục đích và luôn hướng theo các mục tiêu đã xác
định
Tạo thuận lợi cho việc thực hiện mục tiêu của doanh nghiệp
Liên quan đến việc đạt được hiệu quả hoạt động của tổ chức
Thứ hai, cơ cấu tổ chức tác động lên hành vi nhóm và cá nhân
Góp phần tạo động lực cho các cá nhân
Ảnh hưởng đến hành vi của các cá nhân và các nhóm cấu thành
nên tổ chức
8.1. Khái lƣợc về cơ cấu tổ chức
CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN CƠ CẤU TỔ CHỨC CHÍNH THỨC
Hình thức pháp lý của DN
Nhiệm vụ kinh doanh
Trình độ đội ngũ lao động
Công nghệ, thiết bị
Điều chỉnh chung và cá biệt
Đặc điểm của môi trường
9/25/2013
3
8.2. Các hệ thống tổ chức doanh nghiệp
HỆ THỐNG TỔ CHỨC KIỂU TRỰC TUYẾN
Quản đốc phân xƣởng
Đốc công
Tổ trƣởng
Công nhân
Đặc trưng cơ bản
Hình thành đường thẳng quản trị từ
trên xuống
Một cấp quản trị nào đó chỉ nhận
lệnh từ một cấp trên trực tiếp
Hai bộ phận cùng cấp không liên
hệ trực tiếp với nhau mà phải
thông qua cấp trên chung của cả
hai bộ phận
Mô hình quản trị kiểu trực tuyến mang
bản chất mô hình hành chính.
8.2. Các hệ thống tổ chức doanh nghiệp
HỆ THỐNG TỔ CHỨC KIỂU TRỰC TUYẾN
Ưu và nhược điểm
Ưu điểm: đảm bảo tính thống nhất trong hoạt động kinh
doanh và hoạt động quản trị; xóa bỏ việc một cấp phải nhận
nhiều mệnh lệnh quản trị ở các cấp khác nhau.
Nhược điểm: đòi hỏi trưởng các cấp phải có trình độ tổng
hợp; đường ra quyết định quản trị dài và phức tạp nên hao
phí lao động lớn.
8.2. Các hệ thống tổ chức doanh nghiệp
HỆ THỐNG TỔ CHỨC KIỂU CHỨC NĂNG
Đốc công
hoạch định
kế hoạch
Đốc công
điều độ
sản xuất
Đôc công
tổ chức
lao động
Đốc công
bảo dưỡng
Đốc công
cung cấp
nguyên liệu
Đôc công
duy trì
kỷ luật
CÔNG NHÂN
Mỗi đốc công chỉ có thẩm quyền đối với lĩnh vực mình phụ
trách; người công nhân sẽ phải nhận lệnh từ mọi đốc công.
9/25/2013
4
8.2. Các hệ thống tổ chức doanh nghiệp
HỆ THỐNG TỔ CHỨC KIỂU CHỨC NĂNG
Ưu và nhược điểm
Ưu điểm: tận dụng được các chuyên gia trong hoạt động
quản trị; xóa bỏ đường thẩm quyền phức tạp; tạo ra mô
hình tổ chức ít cấp.
Nhược điểm: cấp dưới phải nhận nhiều lệnh của nhiều cấp
trên khác nhau nên phá vỡ tính thống nhất của quản trị; gây
ra sự chồng chéo, khó tách bạch thẩm quyền của các đốc
công chức năng.
8.2. Các hệ thống tổ chức doanh nghiệp
HỆ THỐNG TỔ CHỨC KIỂU TRỰC TUYẾN – TƢ VẤN
Đặc trưng cơ bản: vẫn duy trì hệ thống trực tuyến, vừa kết
hợp với việc tổ chức các điểm tư vấn khi thấy cần thiết. Các
nhà quản trị trực tuyền có quyền ra mệnh lệnh, các điểm tư
vấn chỉ có nhiệm vụ tư vấn cho cấp quản trị trực tiếp.
Ưu và nhược điểm
Ưu điểm: giảm nhẹ công việc cho các nhà quản trị trực
tuyến; đảm bảo tính thống nhất của hoạt động quản trị; sử
dụng được đội ngũ chuyên gia.
Nhược điểm: làm tách biệt một cách cứng nhắc giữa người
chuẩn bị quyết định và người ra quyết định nên không gắn
chặt trách nhiệm của người chuẩn bị vào chất lượng quyết
định.
8.2. Các hệ thống tổ chức doanh nghiệp
HỆ THỐNG TỔ CHỨC KIỂU TRỰC TUYẾN – TƢ VẤN
Lãnh đạo
doanh
nghiệp
Lĩnh vực kỹ thuật Lĩnh vực kinh tế
Điểm
tư vấn
Điểm
tư vấn
Điểm
tư vấn
Quan hệ trực tuyến
Quan hệ tƣ vấn
Điểm
tư vấn
9/25/2013
5
8.2. Các hệ thống tổ chức doanh nghiệp
HỆ THỐNG TỔ CHỨC KIỂU TRỰC TUYẾN – CHỨC NĂNG
Đặc trưng cơ bản: vừa duy trì hệ thống trực tuyến, vừa kết
hợp với việc tổ chức các bộ phận chức năng.
Ưu và nhược điểm
Ưu điểm: gắn với việc sử dụng chuyên gia ở các bộ phận
chức năng với hệ thống trực tuyến mà vẫn giữ được tính
thống nhất quản trị ở mức độ nhất định.
Nhược điểm: để đạt được tính thống nhất đòi hỏi phải tạo ra
được sự phối hợp hoạt động nhịp nhàng giữa hai hệ thống
trực tuyến và chức năng; hệ thống này tạo ra nhiều tầng,
nhiều nấc, trung gian nhiều mối quan hệ cần xử lý chi
phí kinh doanh phát sinh cho ra quyết định là rất lớn; không
thích hợp với môi trường kinh doanh biến động.
8.2. Các hệ thống tổ chức doanh nghiệp
HỆ THỐNG TỔ CHỨC KIỂU TRỰC TUYẾN – CHỨC NĂNG
Lãnh đạo doanh nghiệp
Trưởng phòng kỹ thuật
Trưởng phòng nhân lực
Lãnh đạo doanh nghiệp
Quản đốc phân xưởng 1 Quản đốc phân xưởng 2
Quan hệ trực tuyến
Quan hệ chức năng
8.2. Các hệ thống tổ chức doanh nghiệp
HỆ THỐNG TỔ CHỨC KIỂU MA TRẬN
Hệ thống là sự kết hợp hai hệ thống quản trị đối tượng (trực
tuyến) và theo chức năng.
Hệ thống cho phép làm việc trực tiếp giữa các bộ phận đối
tượng và chức năng; mỗi bộ phận đối tượng và phòng chức
năng đều có quyền ra mệnh lệnh về các vấn đề liên quan.
