Bài giảng môn Quản trị rủi ro - Chương 2: Nhận dạng rủi ro

Chương 2 của tài liệu này giới thiệu tổng quan về quá trình nhận dạng rủi ro, một bước thiết yếu trong quản trị rủi ro. Nó đặt nền tảng cho việc hiểu các khái niệm cơ bản và mục tiêu chính của việc xác định các mối nguy tiềm ẩn.

Tài liệu này hướng đến sinh viên, nhà nghiên cứu, và các chuyên gia trong lĩnh vực quản trị kinh doanh, đặc biệt là những người quan tâm đến quản lý rủi ro. Nó cung cấp kiến thức nền tảng và chuyên sâu về nhận dạng rủi ro, giúp họ hiểu rõ hơn về các mối nguy tiềm ẩn và cách thức xác định chúng trong môi trường kinh doanh.

Tài liệu này, Chương 2 về Nhận dạng Rủi ro, được biên soạn bởi TS. Ngô Quang Huân từ Khoa Quản trị Kinh doanh, Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh, nhằm mục đích trang bị cho người đọc kiến thức toàn diện về quy trình nhận diện và đánh giá rủi ro. Các mục tiêu nghiên cứu chính bao gồm việc hiểu rõ các vấn đề đánh giá rủi ro, giải thích quá trình nhận dạng rủi ro, phân biệt giữa phân tích hiểm họa và phân tích tổn thất, nhận diện chi phí tổn thất chung, và nắm vững cách đo lường các nguy cơ rủi ro cùng cơ cấu đánh giá rủi ro. Nội dung cơ bản của chương được cấu trúc thành ba phần chính: một số khái niệm cơ bản, các phương pháp nhận dạng rủi ro, và phân tích hiểm họa cùng tổn thất. Phần khái niệm làm rõ các thuật ngữ như 'nhận dạng rủi ro' (quá trình xác định liên tục và có hệ thống các rủi ro và bất định), 'nguồn rủi ro' (các yếu tố góp phần vào kết quả tiêu cực/tích cực), 'yếu tố mạo hiểm' (nguyên nhân tổn thất), 'yếu tố hiểm họa' (điều kiện làm tăng khả năng tổn thất), và 'nguy cơ rủi ro' (đối tượng chịu kết quả). Tài liệu đi sâu vào bảy nguồn rủi ro chính mà một tổ chức có thể đối mặt: môi trường vật chất (thiên tai), môi trường văn hóa - xã hội (thay đổi chuẩn mực giá trị), môi trường chính trị (chính sách chính phủ), môi trường luật pháp (hệ thống pháp luật), môi trường hoạt động (quá trình kinh doanh), môi trường kinh tế (lạm phát, suy thoái), và vấn đề nhận thức (khả năng hiểu và đánh giá rủi ro của nhà quản trị). Tiếp theo, chương phân loại ba loại nguy cơ rủi ro chính: nguy cơ rủi ro về tài sản (vật chất, tài chính, vô hình), nguy cơ rủi ro về trách nhiệm pháp lý (tổn thất do vi phạm luật pháp), và nguy cơ rủi ro về nguồn nhân lực (tổn thương, tử vong, năng suất của con người). Cuối cùng, tài liệu trình bày các phương pháp quan trọng để nhận dạng rủi ro, bao gồm: thiết lập bảng kê (nhắc nhở về tổn thất, thu thập thông tin, đúc kết chương trình bảo hiểm), phân tích tài chính, phân tích công nghệ, thanh tra hiện trường, tham khảo chuyên gia, phân tích các tổn thất đã xảy ra, và phân tích các hợp đồng. Việc áp dụng các phương pháp này giúp tổ chức có cái nhìn toàn diện về các rủi ro tiềm ẩn và chuẩn bị các biện pháp ứng phó hiệu quả.