Bài giảng Tài chính tiền tệ 2: Chương 3 - Các định chế tài chính phi ngân hàng

Chương 3 giới thiệu về các định chế tài chính phi ngân hàng, bao gồm công ty bảo hiểm, quỹ trợ cấp (hưu trí) và công ty tài chính. Chương này tập trung vào chức năng, đặc điểm, vai trò và phân loại của từng định chế, cũng như các nguyên tắc quản lý bảo hiểm.

Sinh viên chuyên ngành tài chính, ngân hàng và những người quan tâm đến hệ thống tài chính phi ngân hàng.

Chương này trình bày chi tiết về các định chế tài chính phi ngân hàng, bao gồm:

1. **Công ty bảo hiểm:**

* **Khái niệm:** Huy động vốn thông qua bán hợp đồng bảo hiểm và sử dụng vốn để đầu tư và bảo vệ tài chính cho khách hàng.
* **Đặc điểm:** Tuân thủ Luật kinh doanh bảo hiểm, kinh doanh dựa trên rủi ro, chu kỳ kinh doanh đảo ngược, đối tượng kinh doanh đa dạng (con người, tài sản, trách nhiệm), và là định chế huy động vốn lớn.
* **Vai trò:** Cung cấp công cụ đảm bảo rủi ro, tập trung nguồn vốn lớn.
* **Các loại hình:** Công ty bảo hiểm nhà nước, cổ phần, liên doanh, chuyên ngành.
* **Nguyên tắc quản lý:** Sàng lọc, phí bảo hiểm rủi ro, điều khoản hạn chế, phòng ngừa gian lận.
2. **Quỹ trợ cấp (hưu trí):**

* **Khái niệm:** Huy động vốn từ đóng góp tự nguyện.
* **Đặc điểm:** Ảnh hưởng bởi chính sách thuế, đầu tư vào tài sản có tính thanh khoản kém, quy định đóng góp định kỳ và thời gian tham gia tối thiểu, vốn có tính dài hạn.
* **Vai trò:** Quan trọng trong hệ thống an sinh xã hội, cho phép tích lũy tiết kiệm.
* **Phân loại:** Theo phương pháp chi trả (đóng góp xác định hoặc lợi nhuận xác định).
3. **Công ty tài chính:**

* **Khái niệm:** Huy động vốn từ cổ đông hoặc nhận tiền gửi trên 1 năm, phát hành kỳ phiếu, trái phiếu.
* **Đặc điểm:** Trung gian tài chính, cho vay trung và dài hạn, thực hiện dịch vụ cầm cố, tư vấn tài chính, không thực hiện thanh toán trực tiếp.
* **Vai trò:** Hỗ trợ quản lý tài chính, thu xếp vốn.
* **Các hình thức:** Công ty tài chính bán hàng, người tiêu dùng, kinh doanh.

Ngoài ra, chương cũng đề cập đến quỹ đầu tư tương hỗ, nhưng không đi sâu vào chi tiết như các định chế trên.