1/30/2012
PhPhầần 2.n 2. NGHIEÄP VUÏ VUÏ NGHIEÄP NGAN HANG TRUNG ÖÔNG NGAÂN HAØNG TRUNG ÖÔNG NGAN HANG TRUNG ÖÔNG NGAÂN HAØNG TRUNG ÖÔNG
Chöông 22 Chöông
TOÅNG QUAN VEÀ TOÅNG QUAN VEÀ
NGAN HANG TRUNG ÖÔNG NGAÂN HAØNG TRUNG ÖÔNG NGAN HANG TRUNG ÖÔNG NGAÂN HAØNG TRUNG ÖÔNG
(Central Bank) (Central Bank)
II.. SSỰỰ RARA ÑÔØIÑÔØI VAØVAØ BAÛNBAÛN CHAÁT CHAÁT CUÛACUÛA NHTWNHTW
11.. KhaùiKhaùi nieämnieäm veàveà NHTWNHTW
22.. QuaùQuaù trình trình rara ñôøiñôøi cuûacuûa NHTWNHTW
quoác giagia phaùt phaùt trieån trieån quaqua HeäHeä thoáng caùccaùc thôøi thoáng NHNH cuûacuûa moãimoãi quoác thôøi kyøkyø nhönhö sausau::
++ ThôøiThôøi kyøkyø thöù thöù nhaát nhaát:: TöøTöø theá theá kyûkyû VV trôû tröôùc trôû veàveà tröôùc
++ ThôøiThôøi kyøkyø ththứứ haihai:: TöøTöø theá theá kyûkyû VV ñeánñeán XVXV
++ ThôøiThôøi kyøkyø thöù thöù baba :: TöøTöø theá theá kyûkyû XVIXVI ñeánñeán naynay
1
1/30/2012
Đá ứ
ê
Thời kỳ thứ nhất: Thời kỳ sơ khai hình thành nghề NH. (cid:153)Trước công nguyên 3500 năm: chiến trach, cướp bóc, nảy sinh yêu cầu giữ tiền bạc: - Bảo vệ an toàn tiền bạc - Chuyển đổi các đồng tiền đề lưu hành (cid:153) Đáp ứng yêu cầu trên là chùa chiền, nhà thờ, hà thờ hiề ầ t ê là hù nhữn người quyền quý (cid:153) Sản xuất, lưu thông hàng hóa phát triển, kéo theo hoạt động bảo quản, đổi chác tiền bạc. (cid:153) Hình thành các tổ chức cho vay nặng lãi (cid:153) Xuất hiện thuật ngữ Bancus
nguyên NgânNgân hàng
bước hàng cócó bước
tiếntiến bộbộ mớimới
(cid:153)(cid:153) ChủChủ NgânNgân hànghàng biếtbiết sửsử dụng
dụng sốsố hiệuhiệu khoản
khoản đểđể
ghighi chép,
chép, giaogiao dịchdịch
(cid:153)(cid:153) TừTừ thếthế kỷkỷ XIIXII--XVXV sausau CN,CN, cáccác nghiệp (cid:153)(cid:153) TừTừ thếthế kỷkỷ XIIXII XVXV sausau CNCN cáccác nghiệp
nghiệp vụvụ NHNH nghiệp vụvụ NHNH
dạng phát triểntriển đađa dạng phát
(cid:153)(cid:153) BướcBước đàuđàu hìnhhình thành
thành cáccác dịchdịch vụvụ NHNH quốc
quốc tếtế
Thời kỳ thứ hai (cid:153)(cid:153) TừTừ VV-- VIIVII sausau côngcông nguyên
động nhất
nhất củacủa HệHệ thống
thống NHNH
(cid:153)(cid:153) DiễnDiễn rara từtừ XVIXVI –– XXXX
(cid:153)(cid:153) XuấtXuất hiệnhiện sựsự cạnh
cạnh tranh
hàng tranh giữagiữa cáccác NgânNgân hàng
(cid:153)(cid:153) PhânPhân hóahóa hệhệ thống
thống NgânNgân hàng
hàng thành
thành haihai cấpcấp
(cid:153)(cid:153) ThờiThời kỳkỳ nàynày gồmgồm cáccác giaigiai đoạn
đoạn sausau::
Thời kỳ thứ ba (cid:153)(cid:153) PhátPhát triểntriển sôisôi động
2
1/30/2012
ñoaïn phaùt
(cid:190)(cid:190) GiaiGiai ñoaïnñoaïn II:: GiaiGiai ñoaïn NHTMNHTM (Commercial NHNH PhaùtPhaùt haønh XVIIXVII
(Commercial Bank) (Issuing Bank) haønh (Issuing phaùt trieån trieån töøtöø loaïi loaïi loaïi thaønh loaïi trôû Bank) trôû thaønh Bank).. ThThếế kkỷỷ XVIXVI --
(cid:190)(cid:190) GiaiGiai ñoaïnñoaïn IIII:: GiaiGiai ñoaïn trôû thaønh hanh trôtrô thanh haønh trôû phaùt phat hanh phat phaùt haønh quyeàn Exclusive Issuing quyeàn--Exclusive ñaàuñaàu TKTK XVIIIXVIII ñeánñeán ñaàuñaàu TKTK XX)XX)..
(cid:190)(cid:190) GiaiGiai ñoaïnñoaïn IIIIII:: GiaiGiai ñoaïn
ñoaïn phaùt phaùt trieån thanh caccac NHNH phat thaønh caùccaùc NHNH phaùt phat hanh phaùt haønh Issuing BankBank (Khoaûng trieån töøtöø NHNH haønh ñoäcñoäc hanh ñoäcñoäc (Khoaûng töøtöø
phaùt trieån haønh ñoäcñoäc quyeàn quyeàn thaønh trieån töøtöø NHNH ñoaïn phaùt (Central thaønh NHTWNHTW (Central phaùt phaùt haønh Bank).. TöøTöø giöõagiöõa TKTK XXXX Bank)
(cid:190)(cid:190) LaøLaø NHNH phaùt
3. Baûn chaát cuûa NHTW:
(cid:190)(cid:190) LaøLaø NHNH cuûacuûa caùccaùc NHNH
phaùt haønh haønh ñoäcñoäc quyeàn nöôùc quyeàn cuûacuûa NhaøNhaø nöôùc
ûû quan lyly nhanha nöôc l ùl ù h øh ø öôùöôù trong lónhlónh vöïcvöïc tt nöôc trong ló hló h öö ùù (cid:190)(cid:190) LaLa boäboä maymay quan (cid:190)(cid:190) L øL ø b äb ä duïng tieàntieàn teäteä tíntín duïng
(cid:190)(cid:190) LaøLaø côcô quanquan quaûn quoác giagia
quaûn lyùlyù KTKT--TCTC toång toång hôïphôïp cuûacuûa moätmoät quoác
a. Chức năng quản lý Nhà nước trong lĩnh vực tiền tệ NH.
- Tham gia XD chiến lược phát triển KTXH - Xây dựng quy định pháp lý, chiến lược phát
triển ngành NH triển ngành NH
- Xây dựng và thực hiện CSTT quốc gia - Thanh tra, giám sát HĐ của hệ thống NH - Tổ chức hệ thống thống kê, dự báo - Tổ chức phát hành tiền
II. CHỨC NĂNG CỦA NHTW
3
1/30/2012
II. CHỨC NĂNG CỦA NHTW
b) Chức năng nghiệp vụ của NHTW (cid:153) Phát hành tiền và điều tiết lưu thông tiền tệ.
- Là chức năng rất quan trọng - Tổ chức đưa tiền vào trong lưu thông, đảm bảo
cung ứng đủ tiền cho nền kinh tế
- Đảm bảo tuân thủ các nguyên tắc: Cân đối, bảo
đảm, tập trung thống nhất đảm tập trung thống nhất
- Các kênh phát hành tiền
+ Cho vay đối với nền KT qua các NHTM + Cho vay chính phủ + Phát hành qua thị trường mở + Tăng dự trữ ngoại tệ
II. CHỨC NĂNG CỦA NHTW (t)
b) Chức năng nghiệp vụ của NHTW (t) (cid:153)Thực hiện chức năng NH của NHTW - Mở tài khoản và tiếp nhận dự trữ tiền tệ - Tiếp vốn cho NHTM - Tổ chức hệ thống thanh toán bù trừ - Tổ chức và điều hành hoạt động thị trường mở - Kiểm soát tín dụng của các NHTM - Thực hiện chức năng NH của CP
II. CHỨC NĂNG CỦA NHTW (t)
b) Chức năng nghiệp vụ của NHTW (t) (cid:153)Thực hiện chức năng NH của Chính phủ - Làm đại lý cho Chính phủ trong việc phát hành tiền và thanh toán trái phiếu khi đáo hạn - Cho Ngân sách NN vay vốn khi cần thiết Cho Ngân sách NN vay vốn khi cần thiết - Mở tài khoản và giao dịch với hệ thống kho bạc NN
4
1/30/2012
IIIIII.. HEÄHEÄ THOÁNG THOÁNG TOÅTOÅ CHÖÙC CHÖÙC NHTWNHTW::
thuoäc nhaát:: MoâMoâ hìnhhình NHTWNHTW tröïctröïc thuoäc -- MoâMoâ hìnhhình thöù ChínhChính phuû thöù nhaát (hình A)A):: phuû (hình
qq ++ NHTWNHTW laølaø côcô quanquan ngang g gg g laõnh ngang Boä,Boä, chòuchòu söïsöï laõnh phuû.. ñaïoñaïo tröïctröïc tieáptieáp cuûacuûa ChínhChính phuû
phuû kieåmkieåm tra, tra, giaùmgiaùm saùtsaùt hoaït hoaït ñoäng ñoäng cuûacuûa ++ ChínhChính phuû NHTWNHTW ..
CHÖÙC HìnhHình AA:: SÔSÔ ÑOÀÑOÀ TOÅTOÅ CHÖÙC
QUOÁC HOÄI QUOÁC HOÄI
CHÍNH PHUÛ CHÍNH PHUÛ
NGAÂN HAØNG TRUNG ÖÔNG NGAÂN HAØNG TRUNG ÖÔNG
BOÄ VAØ CAÙC CQ NGANG BOÄ BOÄ VAØ CAÙC CQ NGANG BOÄ (Taøi chính, Keá hoaïch Ñaàu tö, TM, (Taøi chính, Keá hoaïch Ñaàu tö, TM, Coâng nghieäp, Noâng nghieäp, v.v... ) Coâng nghieäp, Noâng nghieäp, v.v... )
CAÙC MUÏC TIEÂU CAÙC MUÏC TIEÂU XAÕ HOÄI KINH TEÁ –– XAÕ HOÄI KINH TEÁ
thuoäc thöù haihai:: MoâMoâ hìnhhình NHTWNHTW tröïctröïc thuoäc -- MoâMoâ hìnhhình thöù QuoácQuoác hoäihoäi (hình (hình B)B)::
phuû ++ NHTWNHTW ñoäcñoäc laäplaäp vôùivôùi ChínhChính phuû
pp phuû khoâng ,, khoâng giaùmgiaùm saùt, ïï saùt, kieåmkieåm tratra hoat hoat gg gg ++ ChínhChính phuû ñoäng cuûacuûa NHTWNHTW ñoäng
5
1/30/2012
CHÖÙC HìnhHình BB:: SÔSÔ ÑOÀÑOÀ TOÅTOÅ CHÖÙC
QUOÁC HOÄI QUOÁC HOÄI
NGAÂN HAØNG TW NGAÂN HAØNG TW
CHÍNH PHUÛ CHÍNH PHUÛ
BOÄ VAØ CAÙC CQ NGANG BOÄ BOÄ VAØ CAÙC CQ NGANG BOÄ (Taøi chính, Keá hoaïch Ñaàu tö, TM, (Taøi chính, Keá hoaïch Ñaàu tö, TM, Coâng nghieäp, Noâng nghieäp, v.v... ) Coâng nghieäp, Noâng nghieäp, v.v... )
CAÙC MUÏC TIEÂU CAÙC MUÏC TIEÂU XAÕ HOÄI KINH TEÁ –– XAÕ HOÄI KINH TEÁ
IV. NGAÂN HAØNG TRUNG ÖÔNG ÔÛ VN:
11.. LòchLòch söûsöû rara ñôøiñôøi::
••-- 66//55//1951
1951 thaønh
thaønh laäplaäp NHQGVN
(NBV) NHQGVN (NBV)
••-- 1010//1961
1961 ñoåiñoåi teânteân NHQGVN
NHQGVN thaønh
thaønh NHNNVN
(SBV) NHNNVN (SBV)
quaûn vaøvaø hôïphôïp nhaát
nhaát toaøn
toaøn boäboä heäheä thoáng
thoáng NHNH
••-- 77//19761976 tieáptieáp quaûn mieànmieàn NamNam vaøovaøo SBVSBV
chuyeån heäheä thoáng
thoáng NHNH moätmoät caápcaáp thaønh
thaønh heäheä
••-- 2626//33//19881988 chuyeån thoáng NHNH haihai caápcaáp thoáng
coâng boáboá 22 PhaùpPhaùp leänh leänh NH,NH, ñaùnh loaït NHTMNHTM vaøvaø caùccaùc TCTDTCTD khaùc
ñaùnh daáudaáu söïsöï rara trong neànneàn khaùc trong
••-- 2424//55//19901990 coâng ñôøiñôøi cuûacuûa haøng haøng loaït KTKT VNVN
••-- 0202//1212//1997
1997 thaythay theá
theá 22 PhaùpPhaùp leânh
leânh NHNH baèng
baèng 22 LuaätLuaät NHNH
22.. HeäHeä thoáng thoáng toåtoå chöùc chöùc cuûacuûa NHNN NHNN VNVN::
thoáng toåtoå chöùc nöôùc chöùc cuûacuûa NHNH NhaøNhaø nöôùc HieänHieän nay,nay, heäheä thoáng ñöôïc toåtoå chöùc VNVN ñöôïc chöùc nhönhö sausau::
(cid:153)(cid:153) TruïTruï sôûsôû TWTW :: ÑaëtÑaët taïitaïi thuû maùymaùy quaûn quan lyly taäptaäp trung maymay quan quaûn lyùlyù taäptaäp trung thoáng ñoác,ñoác, VuïVuï tröôûng thoáng
thuû ñoâñoâ HaøHaø Noäi,Noäi, vôùivôùi boäboä Thong ñoc,ñoc, 44 PhoPho Thoáng ñoácñoác 44 PhoùPhoù trung gomgom:: Thong trung goàmgoàm:: Thoáng tröôûng caùccaùc VuïVuï thamtham möumöu..
(cid:153)(cid:153) ChiChi nhaùnh thaønh thaønh phoá NhaøNhaø nöôùc
nhaùnh ñòañòa phöông phoá tröïctröïc thuoäc tænh, phöông:: ÑaëtÑaët taïitaïi caùccaùc tænh, quaûn lyùlyù thuoäc laømlaøm nhieämnhieäm vuïvuï quaûn nöôùc treântreân ñòañòa baønbaøn 6363 tænh, tænh, thaønh phoá.. thaønh phoá
