03/12/16 03/12/16

11

ươ ươ

03/12/16 03/12/16

ThS. L ThS. L

ng Minh Lan ng Minh Lan

22

ứ

ề

ổ I. T ng quan v  ch ng khoán phái  sinh

ệ ạ

1. Khái ni m và phân lo i ck phái sinh ụ ứ

ộ ị ủ ị ủ

ứ

ầ ổ

ứ

ề ỳ ạ ươ ợ

ươ ươ

03/12/16 03/12/16

ThS. L ThS. L

ng Minh Lan ng Minh Lan

33

ổ ồ ng lai, h p đ ng hoán đ i ề ợ ợ ợ ọ Ch ng  khoán  phái  sinh  là  công  c   tài  chính  ụ mà  giá  tr   c a  nó  ph   thu c  vào  giá  tr   c a  ơ ở ch ng khoán c  s . ề ư ­ Quy n  u tiên mua c  ph n ­ Ch ng quy n ồ ­ H p đ ng k  h n ồ ­ H p đ ng t ồ ­ H p đ ng quy n ch n

ệ ố

ị

2. H  th ng giao d ch

ị ị ạ ở

ệ

ạ ể ố ượ

ạ

ệ ằ ợ

ươ ươ

03/12/16 03/12/16

ThS. L ThS. L

ng Minh Lan ng Minh Lan

44

2.1 Giao d ch t i S  Giao d ch ệ ố * H  th ng rao bán công khai: ằ ớ ử ụ i s  d ng ký hi u b ng  Các nhân viên môi gi ị ng giao d ch,  tay t i sàn đ  công khai kh i l ệ ờ ạ ủ ệ giá, th i h n c a l nh và ktra tình tr ng l nh.  ệ ử ụ ủ L i ích c a vi c s  d ng ký hi u b ng tay: ả ệ ộ ố ­ T c đ  và hi u qu ự ế t th c cao ­ Tính thi ậ ả ­ Tính b o m t

ị

ạ ở

ị

i S  Giao d ch

2.1 Giao d ch t (tt)

ệ ố ị ự ộ * H  th ng giao d ch t đ ng

ố ượ ầ ố ể Nhu c u phát tri n, gia tăng s  l ng và kh i

ứ ụ ậ ỹ ị ượ l ng  giao  d ch  =>  ng  d ng  k   thu t  công

ệ ị ị ngh   vào  giao  d ch  =>  Giao  d ch  qua  sàn

ươ ươ

03/12/16 03/12/16

ThS. L ThS. L

ng Minh Lan ng Minh Lan

55

ệ ử ị giao d ch đi n t

ị

ạ

ị ườ

2.2 Giao d ch t

i th  tr

ng OTC

ị ườ ả ị Khi  giao  d ch  qua  th   tr ng  OTC  ph i  thông

ạ ể ệ ạ ạ qua  m ng  đi n  tho i  đ   ghi  âm  l i  các  giao

ữ ể ị ấ d ch  đ   tránh  tranh  ch p  gi a  các  bên.  Các

ề ả ợ ự ồ đi u  kho n  h p  đ ng  do  các  bên  t ả   tho

ễ ị ủ ụ ấ ậ ị thu n  nên  r t  d   b   r i  ro  tín  d ng  trên  th

ươ ươ

03/12/16 03/12/16

ThS. L ThS. L

ng Minh Lan ng Minh Lan

66

tr ngườ

ủ ể ị ườ ng

ứ 3. Ch  th  tham gia vào th  tr ch ng khoán phái sinh

ủ ể ủ ữ ủ ể là  nh ng  ch   th (1)   Ch   th   phòng  r i  ro:

ủ ể ả ừ ự ộ ố ắ c   g ng  gi m  thi u  r i  ro  t s   dao  đ ng

ươ giá trong t ng lai.

ủ ể ơ là  ch   th   tham  gia  vào ủ ể ầ (2)  Ch   th   đ u  c :

ị ườ ậ ủ ụ ấ ằ th  tr ng nh m m c đích ch p nh n r i ro

ươ ươ

03/12/16 03/12/16

ThS. L ThS. L

ng Minh Lan ng Minh Lan

77

ể ế ợ ậ đ  tìm ki m l i nhu n

ả

ả

ề

ổ ầ

ổ ấ II. Gi y đ m b o quy n mua c   ph nầ 1. Quy n  u tiên mua c  ph n

ề ư ạ ứ

ợ ế

ả ả ổ ổ ổ ệ ữ

ế ề ổ ớ

ằ ượ ượ ề ư ủ ể ặ

ị ầ

Là lo i ch ng khoán do công ty cp phát hành  kèm  theo  đ t  phát  hành  c   phi u  b   sung  nh m  đ m  b o  cho  các  c   đông  hi n  h u  c  quy n  mua  c   phi u  m i  theo  đk  đã  đ đ c  xác  đ nh.  Đ c  đi m  c a  quy n  u  tiên  ổ mua c  ph n là: ề ệ

ụ ể ạ  Là quy n dành cho c  đông hi n h u ữ ổ  Là  công  c   ng n  h n  và  có  th   chuy n  ể ắ

nh ngượ

ầ ổ ườ ng

ươ ươ

03/12/16 03/12/16

ThS. L ThS. L

ng Minh Lan ng Minh Lan

88

 Giá xác đ nh trên quy n mua c  ph n th ị ườ ấ ơ ị th p h n giá th  tr ề ng

ứ

ề

2. Ch ng quy n

ạ ứ

ượ ế

ặ ủ ề

ứ ứ ằ

ứ ề  là lo i ch ng khoán đ c phát  Ch ng quy n ặ ớ ệ hành cùng v i vi c phát hành trái phi u ho c  ể ế ư ổ Đ c đi m c a ch ng quy n: c  phi u  u đãi.  ­ Ch ng quy n đ ượ ẫ ấ

ế ư ế

ề c phát hành nh m làm tăng  ứ ủ h p  d n  c a  các  ch ng  khoán  khác  (trái  ổ phi u ho c c  phi u  u đãi) ể

ứ ề ượ ng  ng  cao

ươ ươ

03/12/16 03/12/16

ThS. L ThS. L

ng Minh Lan ng Minh Lan

99

ặ ụ ị ị ườ ơ ­ Là công c  dài h n và có th  chuy n nh ể ạ ­ Giá  xác  đ nh  trên  ch ng  quy n  th ườ ng h n giá th  tr

ỳ ạ

ợ

ồ III. H p đ ng k  h n

1. Khái ni m:ệ

ỳ ạ ượ ữ ế HĐ  k   h n  là  HĐ  đ c  ký  k t  gi a  ng ườ i

ườ ạ ệ ờ ạ mua  và  ng i  bán  t ể i  th i  đi m  hi n  t i

ư ệ ệ ạ ở ự nh ng  vi c  th c  hi n  HĐ  l ễ i  di n  ra ộ   m t

ươ ươ

03/12/16 03/12/16

ThS. L ThS. L

ng Minh Lan ng Minh Lan

1010

ể ờ ươ th i đi m t ng lai

ậ ừ

ợ

ỳ ạ

2. L i nhu n t

HĐ k  h n:

ỳ ạ

K: Giá k  h n S: Giá giao ngay

ườ ườ ườ ườ

LN ng LN ng LN ng LN ng

i mua = S – K i mua = S – K i bán = K – S i bán = K – S

ộ

ỳ ạ

ế

ổ

ị

ế

ạ

ỳ VD: M t DN giao d ch HĐ k  h n c  phi u XYZ, giá k   h n cam k t mua 100.000 cp là 45.000$/cp.

s  sau 3 tháng, cp tăng giá lên 60.000 $/cp thì DN

ả ử Gi ẽ ờ  (60.000 – 45.000) $ s  l i:

ườ

ỗ

Và ng

i bán l

: (45.000 – 60.000) $

ươ ươ

03/12/16 03/12/16

ThS. L ThS. L

ng Minh Lan ng Minh Lan

1111

ỳ ạ

ủ

ủ

ồ

ợ 3. R i ro c a h p đ ng k  h n

ợ ồ Không có chi phí nào phát sinh trong h p đ ng,

ổ ủ ứ ả không  có  t ch c  nào  qu n  lý  nên  r i  ro  tín

ỳ ạ ậ ồ

ụ ượ ể ẽ ả ự ợ ệ ự ệ

ươ ươ

03/12/16 03/12/16

ThS. L ThS. L

ng Minh Lan ng Minh Lan

1212

d ng có th  s  x y ra. Vì v y h p đ ng k  h n  c th c hi n d a trên quan h  thân tín và tin  đ ưở ữ ng gi a các bên t

ồ

ợ

ươ

IV H p đ ng t

ng lai

1. Khái ni m:ệ

ươ ế ằ ả ộ HĐ t ề ng lai là m t cam k t b ng văn b n v

ụ ể ệ ể ả ộ vi c  chuy n  giao  m t  tài  s n  c   th   hay

ứ ộ ch ng  khoán  vào  m t  ngày  nào  đó  trong

ươ ậ ở ứ ả ớ t ng  lai  v i  m c  giá  đã  tho   thu n ờ   th i

ươ ươ

03/12/16 03/12/16

ThS. L ThS. L

ng Minh Lan ng Minh Lan

1313

ể đi m hi n t ệ ạ i

ặ

ợ

ồ

ể

ươ

ng

ủ 2. Đ c đi m c a h p đ ng t lai

ồ ợ ượ ị ạ ở ị   H p  đ ng  đ c  giao  d ch  t

i  S   giao  d ch  iớ

ồ ợ ươ thông qua trung gian là các nhà môi gi   Hàng  hoá  giao  d ch  trên  h p  đ ng  t ị ng  lai

ả ượ ự ọ c  l a  ch n  và  có  tính

ph i  là  hàng  hoá  đ ả thanh kho n cao

ứ ợ ồ

ệ ể ả

ươ ươ

03/12/16 03/12/16

ThS. L ThS. L

ng Minh Lan ng Minh Lan

1414

ơ ở ờ ở  Ch ng khoán c  s , đi u ki n h p đ ng, s   ố ề ị ượ ng, giá c , th i gian, đ a đi m giao hàng,…  l ị ả ph i thông qua S  giao d ch

ứ

ị

ng th c giao d ch HĐ

3. Ph ươ t

ươ ng lai

ủ ế ể Đ   tránh  r i  ro  cho  các  bên  tham  gia  ký  k t

ợ ườ ườ ả ộ ồ h p  đ ng,  ng i  mua  và  ng i  bán  ph i  n p

ỹ ớ ể ể ề ti n  ký  qu   cho  nhà  môi  gi i  đ   chuy n  vào

ươ ươ

03/12/16 03/12/16

ThS. L ThS. L

ng Minh Lan ng Minh Lan

1515

ừ ủ ở ị trung tâm thanh toán bù tr  c a S  Giao d ch.

ỳ ạ

ữ

t gi a HĐ k  h n và

ự S  khác bi ươ HĐ t

ệ ng lai

Hợp đồng kỳ hạn Hợp đồng kỳ hạn Hợp đồng tương lai Hợp đồng tương lai

Thoả thuận mua bán Thoả thuận mua bán thông qua môi giới thông qua môi giới

Thoả thuận trực tiếp Thoả thuận trực tiếp giữa 2 bên của hợp giữa 2 bên của hợp đồng đồng

Giao dịch trên thị Giao dịch trên thị trường phi tập trung trường phi tập trung Giao dịch trên thị Giao dịch trên thị trường tập trung trường tập trung

Thanh toán vào ngày Thanh toán vào ngày đáo hạn đáo hạn

ươ ươ

03/12/16 03/12/16

ThS. L ThS. L

ng Minh Lan ng Minh Lan

1616

Tính toán hàng ngày Tính toán hàng ngày theo giá thị trường trên theo giá thị trường trên TK các bên TK các bên

ồ

ọ

ợ

ề

V. H p đ ng quy n ch n

1. Khái ni m:ệ

ề ồ ọ ợ HĐ quy n ch n là h p đ ng cho phép ng ườ i

ề ượ ự ệ mua  quy n  đ ọ ự c  phép  ch n  l a  th c  hi n

ự ệ ệ ộ hay không th c hi n vi c mua hay bán m t

ấ ị ứ ướ ặ ộ ch ng khoán nh t đ nh tr c ho c trong m t

ứ ả ờ ớ ộ ị kho n  th i  gian  xác  đ nh  v i  m t  m c  giá

ươ ươ

03/12/16 03/12/16

ThS. L ThS. L

ng Minh Lan ng Minh Lan

1717

xác đ nhị

ủ

ọ

ể

ề

ặ

Đ c đi m c a HĐ quy n ch n

Quyền chọn bán Quyền chọn mua Quyền chọn bán Quyền chọn mua

Người Người mua mua quyền quyền chọn chọn Mua quyền mua 1 Mua quyền mua 1 KL hàng hoá nhất KL hàng hoá nhất định ở mức giá cụ định ở mức giá cụ thểthể Mua quyền bán 1 Mua quyền bán 1 KL hàng hoá nhất KL hàng hoá nhất định ở mức giá cụ định ở mức giá cụ thểthể

Người Người bán bán quyền quyền chọn chọn

ươ ươ

03/12/16 03/12/16

ThS. L ThS. L

ng Minh Lan ng Minh Lan

1818

Có nghĩa vụ phải Có nghĩa vụ phải bán KL hàng hoá bán KL hàng hoá nhất định ở mức nhất định ở mức giá cụ thể nếu giá cụ thể nếu người mua quyền người mua quyền muốn thực hiện muốn thực hiện Có nghĩa vụ phải Có nghĩa vụ phải mua KL hàng hoá mua KL hàng hoá nhất định ở mức nhất định ở mức giá cụ thể nếu giá cụ thể nếu người mua quyền người mua quyền muốn thực hiện muốn thực hiện

ườ ọ là  chi  phí  mà  ng

• Phí  quy n  ch n  ề ả ề i  bán  quy n  đ   đ

ề ề ự ả ọ ự i  mua  ể ượ ườ quy n  ph i  tr   cho  ng c  ệ ự ệ quy n l a ch n th c hi n hay không th c hi n.

ề ọ

ể • Ngày th c hi n quy n ch n: ệ ự ệ

ự ề ọ

ự ể

ươ ươ

03/12/16 03/12/16

ThS. L ThS. L

ng Minh Lan ng Minh Lan

1919

ự ạ ự ọ ự ­ Ki u Châu Âu:  l a ch n th c hi n hay không  ạ ề ệ th c hi n quy n vào ngày đáo h n quy n ch n ệ ự ỹ  l a ch n th c hi n hay không  ọ ­ Ki u Châu M : ế ừ ề ệ   khi  ký  HĐ  đ n  ngày  đáo  th c  hi n  quy n  t h n HĐ

ự ệ

ọ ự ề ọ ề ự 2. L a ch n th c hi n quy n hay  ệ không th c hi n quy n ch n

ụ ề ọ ề Ví d  v  HĐ quy n ch n mua

ầ ư ộ ộ Vào ngày 01/4/2010, m t nhà đ u t và m t

ế ợ ề ồ ọ ngân hàng ký k t h p đ ng quy n ch n mua

ỹ ạ ể ứ cp XYZ theo ki u Châu M  t i m c giá 15.700

ề ạ ợ ồ ờ ọ đ/cp. Th i gian đáo h n h p đ ng quy n ch n

ươ ươ

03/12/16 03/12/16

ThS. L ThS. L

ng Minh Lan ng Minh Lan

2020

ọ ề là 30/10/2010. Phí quy n ch n là 1.300 đ/cp.

Giá thị Giá thị trường trường

Kết quả thực hiện Kết quả thực hiện quyền chọn mua quyền chọn mua

Phí Phí quyền quyền chọn chọn

Lợi nhuận nhà Lợi nhuận nhà đầu tư thực hiện đầu tư thực hiện quyền quyền

Giá Giá thực thực hiện hiện quyền quyền

Người Người muamua

Người Người bánbán

14.000 15.700 14.000

1.300 15.700 1.300

-1.300 +1.300 -1.300

15.000 15.700 15.000

1.300 15.700 1.300

-1.300 +1.300 -1.300

15.700 15.700 15.700

1.300 15.700 1.300

-1.300 +1.300 -1.300

16.000 15.700 16.000

1.300 15.700 1.300

-1.000 +1.000 -1.000

17.000 15.700 17.000

1.300 15.700 1.300

00

00

1.300 15.700 1.300

03/12/16 03/12/16

+5.000 -5.000 +5.000 ươ ươ ng Minh Lan ThS. L ng Minh Lan ThS. L

22.000 15.700 22.000 2121

Không thực hiện +1.300 Không thực hiện quyền chọn quyền chọn Không thực hiện +1.300 Không thực hiện quyền chọn quyền chọn +1.300 Thực hiện hay ko Thực hiện hay ko thực hiện thực hiện Thực hiện quyền +1.000 Thực hiện quyền chọn chọn Thực hiện quyền Thực hiện quyền chọn chọn Thực hiện quyền -5.000 Thực hiện quyền chọn chọn

ườ

ọ

ề

* Ng

i mua quy n ch n mua:

ợ

ậ

ạ

ự

ừ

ề

ệ

­ L i nhu n: vô h n tu  thu c vào kho n chênh l nh  giá th c hi n và giá th  tr

ệ ả ộ ỳ ị ườ ng (tr  phí mua quy n)

ỗ

ề

ọ

­ Thua l

: Gi

ớ ạ ố i h n t

i đa là phí quy n ch n

ườ

ọ

ề

* Ng

i bán quy n ch n mua:

ậ

ợ

ớ ạ

ề

ọ

­ L i nhu n: Gi

i h n là phí quy n ch n

ỗ

ạ

ả

ỳ

ộ ị ườ

ệ ề

ừ

ệ

­ Thua l ự giá th c hi n và giá th  tr

: vô h n tu  thu c vào kho n chênh l nh  ng (tr  phí mua quy n)

ươ ươ

03/12/16 03/12/16

ThS. L ThS. L

ng Minh Lan ng Minh Lan

2222

ụ ề

ọ

ề

Ví d  v  HĐ quy n ch n bán

ồ

ề ộ ợ ọ

ị ự ứ ệ ế ạ

ạ ờ

ề

ậ ự ự ư ệ ệ

ươ ươ

03/12/16 03/12/16

ThS. L ThS. L

ng Minh Lan ng Minh Lan

2323

ườ ọ ế ớ ầ ư  ký k t v i ngân  Vào ngày 03/5/2010 nhà đ u t ư ọ ề hàng m t h p đ ng quy n ch n bán nh  sau:  ỹ ể quy n ch n mua theo ki u Châu M  cho phép  ổ giao  d ch  c   phi u  PVA  t i  m c  giá  th c  hi n  là  35.000  đ/cp,  th i  gian  đáo  h n  là  tháng  ọ 12/2010.  Phí  quy n  ch n  là  2.000.  V y  nhà  ầ đ u  t   này  th c  hi n  hay  không  th c  hi n  ề quy n ch n bán trong các tr ợ ng h p sau:

Giá thị Giá thị trường trường

Kết quả thực hiện Kết quả thực hiện quyền chọn mua quyền chọn mua

Giá thực Giá thực hiện hiện quyền quyền

Phí Phí quyền quyền chọn chọn

Lợi nhuận nhà đầu Lợi nhuận nhà đầu tư thực hiện quyền tư thực hiện quyền Người Người Người Người bánbán muamua

39.000 39.000

35.000 35.000

2.000 2.000

-2.000 -2.000

37.000 37.000

35.000 35.000

2.000 2.000

-2.000 -2.000

35.000 35.000

35.000 35.000

2.000 2.000

-2.000 -2.000

+2.000 +2.000

34.000 34.000

35.000 35.000

2.000 2.000

-1.000 -1.000

Không thực hiện +2.000 Không thực hiện +2.000 quyền chọn quyền chọn Không thực hiện +2.000 Không thực hiện +2.000 quyền chọn quyền chọn Thực hiện hay ko Thực hiện hay ko thực hiện thực hiện Thực hiện quyền chọn Thực hiện quyền chọn

+1.000 +1.000

33.000 33.000

35.000 35.000

2.000 2.000

00

00

Thực hiện quyền chọn Thực hiện quyền chọn

30.000 30.000

35.000 35.000

2.000 2.000

+3.000 +3.000

-3.000 -3.000

Thực hiện quyền chọn Thực hiện quyền chọn

28.000 28.000

35.000 35.000

2.000 2.000

+5.000 +5.000

-5.000 -5.000

Thực hiện quyền chọn Thực hiện quyền chọn

ươ ươ

03/12/16 03/12/16

ThS. L ThS. L

ng Minh Lan ng Minh Lan

2424

ườ

ọ

ề

* Ng

i mua quy n ch n bán:

ệ

ả

ạ

ậ

ợ

ộ

ỳ

­ L i nhu n: vô h n tu  thu c vào kho n chênh l nh

ị ườ

ự

ệ

ừ

ề

giá th c hi n và giá th  tr

ng (tr  phí mua quy n)

ỗ

ề

ọ

­ Thua l

: Gi

ớ ạ ố i h n t

i đa là phí quy n ch n

ườ

ọ

ề

* Ng

i bán quy n ch n bán:

ậ

ợ

ớ ạ

ề

ọ

­ L i nhu n: Gi

i h n là phí quy n ch n

ỗ

ệ

ạ

ả

ộ

ỳ

­  Thua  l

:  vô  h n  tu   thu c  vào  kho n  chênh  l nh

ị ườ

ự

ệ

ừ

ề

giá th c hi n và giá th  tr

ng (tr  phí mua quy n)

ươ ươ

03/12/16 03/12/16

ThS. L ThS. L

ng Minh Lan ng Minh Lan

2525