CHƯƠNG VII
TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ VĂN HÓA
a.Quan niệm của Hồ Chí Minh về văn hóa
Khái niệm văn hóa trong tư tưởng Hồ Chí Minh, được
hiểu theo cả bốn nghĩa: rộng, hẹp, hẹp hơn và phương
thức sử dụng công cụ sinh hoạt.
+ Theo nghĩa rộng, Hồ Chí Minh nêu văn hóa là toàn
bộ những giá trị vật chất và tinh thần do loài người sáng
tạo ra.
+ Theo nghĩa hẹp là đời sống tinh thần của xã hội,
thuộc kiến trúc thượng tầng;
+ Theo nghĩa hẹp hơn là bàn đến các trường học, số
người đi học, xóa nạn mù chữ, biết đọc biết viết (thường
xuất hiện trong các bài nói với đồng bào miền núi)
1. Một số nhận thức chung về văn hóa và quan
hệ giữa văn hóa với các lĩnh vực khác
I. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ VĂN HÓA
+ Theo phương thức sử dụng công cụ sinh hoạt
Khi còn ở trong nhà tù TGT(8/1943)Hồ Chi Minh
đưa ra quan niệm nhấn mạnh ý nghĩa của văn hóa:
“Vì lẽ sinh tồn cũng như mục đích của cuộc sống,
loài người mới sáng tạo và phát minh ra ngôn ngữ,
chữ viết, đạo đức, pháp luật, khoa học, tôn giáo, văn
học, nghệ thuật, những công cụ cho sinh hoạt hàng
ngày về mặc, ăn, ở và các phương thức sử dụng.
Toàn bộ những sáng tạo và phát minh đó tức là văn
hoá.”.
Khi còn ở trong nhà tù TGT(8/1943)Hồ Chi Minh
đưa ra quan niệm nhấn mạnh ý nghĩa của văn hóa:
“Vì lẽ sinh tồn cũng như mục đích của cuộc sống,
loài người mới sáng tạo và phát minh ra ngôn ngữ,
chữ viết, đạo đức, pháp luật, khoa học, tôn giáo, văn
học, nghệ thuật, những công cụ cho sinh hoạt hàng
ngày về mặc, ăn, ở và các phương thức sử dụng.
Toàn bộ những sáng tạo và phát minh đó tức là văn
hoá.”.
a. Quan điểm của Hồ Chí Minh về văn hóa
- Trong quan hệ văn hóa với chính trị: Hồ Chí
Minh cho rằng, nước Việt Nam thuộc địa, trước
hết phải giải phóng dân tộc, giành độc lập dân tộc,
thiết lập nhà nước của dân, do dân, vì dân. Đó
chính là sự giải phóng chính trị để mở đường cho
văn hóa phát triển. Tuy nhiên, văn hóa không thể
đứng ngoài mà phải ở trong chính trị, tức là văn
hóa phải phục vụ nhiệm vụ chính trị; đồng thời
mọi hoạt động của tổ chức và nhà chính trị phải có
hàm lượng văn hóa.
b. Quan điểm của Hồ Chí Minh về quan
hệ giữa văn hóa với các lĩnh vực khác
- Trong quan hệ với kinh tế, Hồ Chí Minh giải thích
văn hóa là một kiến trúc thượng tầng, kinh tế là thuộc
về cơ sở hạ tầng, là nền tảng của việc xây dựng văn
hóa.
Văn hóa không thể đứng ngoài mà phải đứng trong
kinh tế, văn hóa không hoàn toàn phụ thuộc vào kinh
tế, mà có vai trò tác động tích cực trở lại kinh tế.
Tóm lại, sự phát triển của chinh trị, kinh tế, xã hội, sẽ
thúc đẩy văn hóa phát triển; ngược lại, mỗi bước phát
triển kinh tế, chính trị, xã hội đều có sự khai sáng của
văn hóa.
b. Quan điểm của Hồ Chí Minh về quan
hệ giữa văn hóa với các lĩnh vực khác (tt)